Attention Deficit Hyperactivity Disorder (3)

ကုသနည္းမ်ား

ေ၀ဒနာရွင္ ကေလးေတြရဲ႔ မိဘတိုင္း သိခ်င္ ေနတဲ႔ ေမးခြန္းေလး ပါပဲ။ ဒီ ကေလးေလး ေတြကို ျပဳစု ကုသဖို႔ ျပီးျပည္႔စံုတဲ႔ တစ္ခု တည္း ေသာ နည္းလမ္း ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ ေရာဂါ လကၡဏာေတြဟာ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မတူတတ္လို႔ ကုသတဲ႔ အပိုင္း မွာလည္း မတူ တတ္ ပါဘူး။ ဒါအျပင္ တြဲျပီး ေတြ႔ရ တတ္တဲ႔ ေရာဂါေတြ ကိုလည္း ကုသ ရပါမယ္။

ေဆး၀ါးျဖင္႔ ကုသနည္း (Medication)
ဒါက ေတာ႔ မိဘ အုပ္ထိန္းသူ ေတြ စိုးရိမ္ ေနတဲ႔ ျပႆနာ တစ္ရပ္ပါ။

ADHD ကို ကုသဖို႔ အတြက္ အာ႐ံု ႏိုးႂကြ ေစေသာ လႈံ႕ေဆာ္ ေဆး Stimulant Drugs ေတြကို သံုးေနရ လို႔ ပါပဲ။ သူတို႔ ကေလးေလး ေတြကို ေဆးစြဲ သြားမွာ စိုးရိမ္ ၾကပါတယ္။ သက္ဆိုင္တဲ႔ နယ္ပယ္ က တတ္ကြၽမ္းတဲ႔ ဆရာ၀န္ၾကီး ေတြ စနစ္တက် ေပးမယ္ ဆိုရင္ေတာ႕ ဒီေဆး ေတြက စိတ္ခ် ရပါတယ္။ ယခု အခ်ိန္ အထိေတာ႔ ADHD မွာ အသံုးျပဳတဲ႔ Stimulant ေဆး ေတြမွာ ေဆးစြဲ ေစတတ္တယ္ ဆိုတဲ႔ အခ်က္ အလက္ ခိုင္ခိုင္ လံုလံု မေတြ႔ရ ေသးပါဘူး။ ဆရာ၀န္ ဆီကိုေတာ႔ ခ်ိန္းဆို မႈ အတိုင္း မွန္မွန္ ျပန္လာ ျပျခင္း follow up လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေဆး အခ်ိန္အဆ တိုးျခင္း၊ ေဆး ေျပာင္းျခင္း စတာ ေတြကို ဆရာ၀န္ ကိုယ္တိုင္ လူနာရဲ႔ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲမွဳ ကို ေလ႔လာျပီး မွ ဆံုးျဖတ္ ပါလိမ္႔မယ္။ ေဆး၀ါး ေတြက ADHD ရဲ႔ လကၡဏာ ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ ေပးရံု သက္သက္ပါ။ လံုး၀ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ မကုသ နိဳင္ပါဘူး။ လူနာရဲ႔ အသက္ အရြယ္ ဟာလည္း အေရးၾကီး ပါတယ္။ အသက္အရြယ္ အလိုက္ သံုးစြဲရတဲ႔ ေဆး၀ါး ေတြ ကလည္း မတူနိဳင္ ပါဘူး။

ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပ ထားတဲ႔ ေဆး၀ါး ေတြ ကေတာ႔ FDA က အသိအမွတ္ ျပဳထားတဲ႔ အာ႐ံု ႏိုးႂကြ ေစေသာ ပစၥည္း Stimulant ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

Adderall(amphetamine) 3years and older
Concerta(methylphenidate)6years and older
Cylert(pemoline )6 years and older
Dexedrine(dextroamphetamine) 3 year and older
Dextrostat(dextroamphetamine)3 year and older
Focalin( dexmethylphenidate) 6 years and older
Metadate ER(methylphenidate) 6 year and older
Metadata CD (methylphenidate) 6 year and older
Ritalin(methylphenidate) 6 years and older

FDA က ေနျပီး stimulant မဟုတ္တဲ႔ ေဆး၀ါး တစ္မ်ိဳး ကို မၾကာခင္ ကပဲ အသိအမွတ္ျပဳ သံုးစြဲခြင္႔ ေပးထား ပါတယ္။ Strattera လို႔ ေခၚတဲ႔ အဆိုပါ ေဆး၀ါးျဖင္႔ ကုသတဲ႔ ကေလး ၇၅% ဟာ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိ ရပါတယ္။

ေဆး၀ါးျဖင္႕ကုသျခင္း၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ား
ၾကီးၾကီးမာမား အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ႔ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး မရွိပါဘူး။ ေယ်ဘူယ် ေတြ႔နိဳင္တဲ႔ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး ေတြ ကေတာ႕ အစား အေသာက္ ပ်က္ျခင္း၊ ႏွစ္ျခိဳက္စြာ အိပ္ မေပ်ာ္ျခင္း၊ စိတ္တို စိတ္ဆတ္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

Behavior modification
ေဆး၀ါးေတြက ကေလးရဲ႔ ေန႔စဥ္ performance ေတြကို အထိုက္ အေလ်ာက္ တိုးတက္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ နိဳင္ေပမယ္႔ ေန႔စဥ္ ၾကံဳေတြ႔ ေနနိဳင္တဲ႔ လူမႈေရး ျပႆနာ ေတြကို ေျဖရွင္း နိဳင္ဖို႔၊ ကေလးရဲ႔ အမူအက်င့္ ဆိုင္ရာ ျပႆနာ behavior problem ေတြ အတြက္ နည္းလမ္း ရွာနိဳင္ဖို႔ စိတ္ က်န္းမာေရး ပညာ႐ွင္ mental health professional နဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး သင္႔ပါတယ္။ ေ၀ဒနာရွင္ ကေလး ကိုယ္တိုင္ သာမက မိသားစု၀င္ ေတြ ကိုပါ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး အၾကံေပး ရပါမယ္။

Social skill training
ကေလးကို လူမႈ ပတ္၀န္းက်င္ မွာ လိုက္နာ ရမယ္႔ စည္းကမ္း ေလးေတြကို သင္ေပး ရပါမယ္။ ဥပမာ ... တန္းစီျပီး ကိုယ္အလွည္႔ ေရာက္ ေအာင္ ေစာင္႔ခိုင္း ျခင္း၊ ေဘာလုံး၊ အရုပ္ စတာ ေတြကို မွ်ေ၀ ကစားျခင္း၊ တဘက္လူရဲ႔ မ်က္ႏွာရိပ္၊ မ်က္ႏွာကဲ ႏွင္႔ အသံ အေန အထား အေပၚ မူတည္ျပီး တုန္႕ျပန္ ျပဳမူ တတ္ေအာင္ သင္ၾကား ေပးျခင္း စတာေတြကို အထူး ေလ႔က်င္႔ထားတဲ႔ Social health worker လူမႈ က်န္းမာေရး လုပ္သား ေတြနဲ႔ သင္ၾကား ေပးရပါမယ္။ မိဘေတြ အေနနဲ႔ ကလည္း ဘ၀တူ မိဘေတြကို ရွာေဖြျပီး အေတြ႔အၾကံဳ ဖလွယ္ နိဳင္ပါတယ္။ အၾကံဉာဏ္မ်ား ရယူ နိဳင္ၾက ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႔ ကေလးေတြ အရြယ္ေရာက္ လာတဲ႔ အခ်ိန္မွာ ေရာဂါ လကၡဏာ ကင္းစင္ ပေပ်ာက္ သြားေပမယ္႔ ၃၀% မွ ၇၀% အထိ ကေတာ႔ လူၾကီးပိုင္း အထိ လကၡဏာ ေတြ ရွိေန တတ္ပါတယ္ …

ADHD Diet အစားအစာမ်ား

ADHD ကေလးေတြ အတြက္ အစားအစာ ဆိုေပမယ့္ ထူးထူး ျခားျခား ၾကီး ျပင္ဆင္ ခ်က္ျပဳတ္ စရာေတာ႔ မလို ပါဘူး။ မိသားစု အတြင္း ေန႔စဥ္ စားေသာက္ ေနတာကို အနည္းငယ္ ျပင္ဆင္ စားေသာက္လွ်င္ ရနိဳင္ပါတယ္။

ပရိုတင္းဓါတ္ (အသားဓါတ္) ျပည္႔၀ေအာင္ စားပါ။
နံနက္စာ အတြက္ ပရိုတင္းဓါတ္ အဓိက ပါ၀င္ေအာင္ ျပင္ဆင္ သင္႔ပါတယ္။ သာမန္ နံနက္စာမွာ ကာဗိုလ္ ဟိုက္ျဒိဳတ္ဓါတ္ (ကစီဓါတ္ (သို႕) သၾကားဓါတ္) မ်ားစြာ ပါ၀င္ ေနတတ္ ပါတယ္။ ပရိုတင္းဓါတ္ (၇၀%) ကာဗို ဟိုက္ျဒိဳတ္ (၃၀%) ျဖစ္ေအာင္ ျပင္ဆင္ စားသံုး သင္႔ပါတယ္။

ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။
တစ္ေန႔ကို ၁လီတာ ခြဲ (ေရသန္႕ဗူး တစ္ဗူး ခြဲ)ခန္႔ အနည္းဆံုး ေသာက္သံုး သင္႔ပါတယ္။

Omega 3 fatty acid
ေန႔စဥ္ အစား အေသာက္မွာ ပင္လယ္ ငါး တစ္မ်ိဳး မွ ရေသာ ငါးႀကီးဆီ သန္႕ တစ္မ်ိဳး omega 3 fatty acid ပါ၀င္ေအာင္ စားေသာက ္ျခင္း က ADHD ေ၀ဒနာ ေတြကို သက္သာ ေစတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေယာကၤ်ား ေလးေတြမွာ Omega 3 fatty acid ပမာဏ ပိုျပီး လိုအပ္ ပါတယ္။ asprin ႏွင့္ warfarin ကဲ႔သို႕ ေသြးက်ဲ ေစေသာ ေဆးမ်ားကို ေသာက္သံုး ေနလွ်င္ေတာ႔ omega 3 ေသာက္သင္႔ မေသာက္ သင္႔ ဆရာ၀န္ႏွင္႔ တိုင္ပင္ သင္႔ပါတယ္။

ေရွာင္က်ဥ္ သင္႔သည္႔ အစားအစာမ်ား
ကိုယ္ခႏၶာ ၏ လြန္ကဲ တုန္႕ျပန္မႈ လကၡဏာ Hyperactivity symptom ေတြဟာ food allergy အစားအေသာက္ ဓါတ္မတဲ့ မႈ နဲ႔ ဆက္ႏြယ္မႈ ုရွိတာေၾကာင္႔ မိမိနဲ႔ မတည္႔ေသာ အစားအစာ မ်ားကို ဂရုစိုက္ ေရွာင္က်ဥ္ သင္႔ပါတယ္။
ဥပမာ -

ႏို႔နွင္႔ ႏို႕ထြက္ ပစၥည္းမ်ား
အခ်ိဳရည္ ဘူးမ်ား
ေခ်ာကလက္
ဆီ ႏွင့္ ေၾကာ္ ထားေသာ အစားအစာ မ်ား (Fried foods)
အေရာင္တင္ ထားေသာ အစားအစာမ်ား
သၾကားဓါတ္ မ်ားေသာ အစားအစာမ်ား

က်န္းမာ ရႊင္လန္း ၾကပါေစ ...

Related Posts :