ေသြးကင္ဆာ ကုသျခင္း
ဒီတစ္ခါ မွာေတာ႔ ေသြးကင္ဆာ ကို ကုသႏိုင္ တဲ႔ နည္းလမ္း ေလးေတြ ကို ေျပာျပ ပါမယ္။ ေယ်ဘူယ် အားျဖင္႔ ေသြးကင္ဆာ ေ၀ဒနာရွင္ ေတြကို -
(၁) Chemotherapyဆိုျပီး ကုသနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ မ်ားေသာ အားျဖင္႔ ကင္ဆာ ေရာဂါ ပါရဂူေတြဟာ ကုသပုံ ၁မ်ိဳး ထည္း မဟုတ္ဘဲ ေပါင္းစပ္ ကုသ တတ္ၾက ပါတယ္။ ကုသနည္း တိုင္းမွာ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳး ေတြ ဒြန္တြဲ ေနတတ္ ပါတယ္။ stem cell transplant ဆိုလွ်င္ ကုန္က် စရိတ္ အလြန ္ၾကီးမားျပီး ေဆးရံု မွာလည္း ၾကာရွည္စြာ ေနရ တတ္ပါတယ္။ ေရာဂါ အမ်ိဳးအစား ေပၚ မူတည္ျပီး ကုသပံု ကုသနည္း လည္း ကြာျခား တတ္ပါတယ္။
(၂) Interferon therapy
(၃) Radiation therapy
(၄) Stem cell transplantation
(၅) Surgery
Chemotherapy
ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြကို ဖ်က္ဆီးဖို႔ အာနိသင္ ျပင္းတဲ႔ ေဆး၀ါးမ်ားကို သံုးစြဲျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ leukemia အမ်ိဳးအစား ေပၚ မူတည္ျပီး ေဆး၀ါး ေရြးခ်ယ္ရာမွာ မတူညီ တတ္ပါဘူး။ အဆိုပါ ေဆးမ်ားဟာ လွ်င္ျမန္စြာ တုိးပြား လာတဲ႔ ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြကို ဖ်က္ဆီး ပစ္ပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳး က ခႏၶာကိုယ္မွာ ရွိတဲ႔ ေသြးျဖဴဥ၊ ေသြးမႊား ၊အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းမွာ ရွိတဲ႔ လ်င္ျမန္စြာ တိုးပြား တဲ႔ ပံုမွန္ ဆဲလ္ ေတြကိုပါ ထိခိုက္ တတ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင္႔ အဆိုပါ ေဆး၀ါးမ်ားနဲ႔ ကုသ ေနခ်ိန္မွာ
(၁) ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္းခံစား ရတတ္ ပါတယ္။
(၂) ပါးစပ္မွာ အနာ ေပါက္ျခင္း
(၃) ေသြးအားနည္း ေရာဂါ ခံစား ရျခင္း
(၄) ေသြးျဖဴဥ အေရအတြက္ က်ဆင္းျပီး ကူးစက္ ေရာဂါ ခဏခဏ ၀င္တတ္ျခင္း
(၅) အစာအိမ္ႏွင့္ အူ လမ္းေၾကာင္း ဆိုင္ရာ ေ၀ဒနာမ်ား (အန္ျခင္း၊ ပ်ိဳ႔ျခင္း၊ ၀မ္းေလွ်ာျခင္း - စသည္)
ကုသရာမွာ အဓိက သံုးစြဲတဲ႔ ေဆး၀ါး ေတြကေတာ႔ daunorubicin, doxorubicin, cytarabine, hydroxyurea, busulfan, prednisone, vincristine sulfate, cyclophosphamide, chlorambucil, fludarabine phosphate, pentostatin, cladribine တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
Interferon
ဗိုင္းရပ္ ပိုး၀င္ ထားတဲ႔ ဆဲလ္ေတြက ထုတ္ေပးတဲ႔ ပရိုတိန္း (အသားဓါတ္) တစ္မိ်ဳး ျဖစ္တဲ့ အင္တာဖာ႐ြန္ Interferon ဟာ leukemia ဆဲလ္ မ်ား မပြားႏိုင္ ေအာင္ တားဆီး ေပးပါတယ္။ ေယဘူယ် အားျဖင္႔ stem cell transplant လုပ္ရန္ မသင္႔ေလွ်ာ္တဲ႔ လူနာ အသစ္ ေတြမွာ အသံုးျပဳ ေလ႔ရွိပါတယ္။ ဆိုးဆိုး ၀ါး၀ါး ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး မရွိ ေပမယ္႔ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ၾကြက္သားမ်ား နာက်င္ ကိုက္ခဲျခင္း၊ အရိုး အဆစ္မ်ား နာက်င္ ကိုက္ခဲျခင္း၊ ကိုယ္ပူခ်ိန္ တက္ျခင္း၊ ခ်မ္းတံုျခင္း စတဲ႔ ေ၀ဒနာ ေတြကို ခံစား ရတတ္ ပါတယ္။
stem cell transplantation
မူလ ဗီဇ ဆဲလ္မ်ား အစားထိုး ထည့္သြင္းျခင္း မလုပ္ခင္မွာ leukemia cell ေတြကို chemotherapy ၊ radiotherapy စတာ ေတြနဲ႔ ေခ်ဖ်က္ ပစ္ရ ပါတယ္။ ဒီေနာက္ မွာေတာ႔ stem cell မ်ား သြင္းေပးျပီး ရိုးတြင္း ခ်ဥ္ဆီ ကေန ေသြးဆဲလ္ အသစ္မ်ား ထုတ္ေပး ပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ရာမွာ Autologous နဲ႕ Allogeneic ဆိုျပီး (၂) မ်ိဳးရွိပါတယ္။Autologous ဆိုတာက ေတာ႔လူနာရဲ႔ Stem cell ကို ျပန္သံုး တာပါ။ စိတ္မခ် ရလို႔ ဒီနည္းကို အသံုးနည္း ပါတယ္။ Allgoneic ဆိုတာ ကေတာ႔ တစ္ျခား သူရဲ႔ stem cell ကို သံုးတာပါ။ ဒီနည္းလမ္း ကို အသံုးျပဳ ရင္ေတာ႔ လူနာရဲ႔ ခုခံအား စနစ္ကို ဖိႏွိပ္ ထားဖို႔ ေဆး၀ါး ေတြ သုံးရ ပါတယ္။ ဒါမွသာ ခႏၵာကိုယ္ထဲ ၀င္ေရာက္ လာတဲ႕ တစ္ပါး သူရဲ႔ ဆဲလ္ေတြကို reject မလုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Transplant လုပ္ျပီး ရင္ေတာ႔ လူနာရဲ႔ ေသြးျဖဴဥ အေရ အတြက္ ၅၀၀ ေက်ာ္တဲ႔ အထိ သီးသန္႔ခန္း မွာ ထားရ ပါမယ္။ ၂-၃ ပတ္ ၾကာရင္ေတာ႔ ေသြးျဖဴဥေတြ စျပီး ထုတ္ေပး ပါလိမ္႔မယ္။ ေနာက္ ေသြးမႊား နဲ႔ ေသြးနီ ဥေတြ ထုတ္ေပး ပါလိမ္႔မယ္။ ေသြးျဖဴဥ အေရအတြက္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ ရင္ေတာ႔ ေဆးရံု က ဆင္းႏိုင္ ပါျပီ။ stem cell transplant ဟာ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁သိန္းႏွင္႔ အထက္ ကုန္က် နိုင္ျပီီး၊ လူနာရွဴ သြင္းတဲ႔ ေလကို ပါ စစ္ထုတ္ သန္႕စင္ျခင္း လုပ္ေပး ရတဲ႔ အတြက္ အရည္ အေသြး ျမင္႔တဲ႔ က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မႈ ေတြ လိုအပ္ ပါတယ္။
Surgery
ခြဲစိပ္ ကုသျခင္း ကေတာ႔ သိပ္ျပီး အသံုး မရွိလွ ပါဘူး။ ေဘလံုး ၾကီးလာ ရင္ေတာ႔ ေဘလံုးကို ခြဲစိတ္ ဖယ္ရွား ေပးပါတယ္။
က်န္းမာ ရႊင္လန္း ၾကပါေစ ...
1 comment:
ေသြးကင္ဆာအေၾကာင္းတင္တဲ့ ပို႔စ္ႏွစ္ခုစလံုးအတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြထဲမွာ ေဆးလိပ္အလြန္အမင္းေသာက္တဲ့သူေတြeနဲ႔ အဆုပ္ကင္ဆာျဖစ္ေနတဲ့သူတခ်ိဳ႔လည္း ရွိတာ သိထားလို႔ အခ်ိန္ရရင္ အဆုပ္ကင္ဆာအေၾကာင္းပါ တင္ေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ သိပ္ေကာင္းမွာပဲ။ ေက်းဇူး အထူးတင္ပါတယ္။
Post a Comment