Urinary Incontinence

ဆီးမထိန္းႏိုင္ျခင္း

ဆီးမထိန္းႏိုင္ တဲ႔ ေရာဂါ ဟာ အမ်ိဳးသမီး ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ခံစား ေနရတဲ႔ ဆိုး၀ါးတဲ႔ ေရာဂါ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါဟာ အသက္ အရြယ္ ၾကီးတဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယခင္က သိခဲ႔ၾက ေပမယ္႔ တကယ္တမ္း မွာေတာ႔ အသက္ အရြယ္ မေရြး ခံစား ေနရ ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာ အမ်ိဳးသား မ်ားထက္ (၂) ဆ ပိုျပီး အျဖစ္မ်ား ပါတယ္။ အေမရိကန္ အမ်ိဳးသမီးထုရဲ႔ ၂၅ မွ ၄၅ % ဟာ ဆီမထိန္းႏိုင္ တဲ႔ ေရာဂါ ကို ခံစာ းေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တစ္ႏွစ္မွာ အနည္းဆံုး တစ္ၾကိမ္ခန္႔ ဆီးစိမ့္ ထြက္ျခင္း ရွိဘူး ၾကတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။

"ဒီေရာဂါဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြ သူတို႔ရဲ႔ လူမႈ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အရွက္ရေစျပီး လူေနမႈ ဘဝတန္ဖိုး Quality of Life ကို လည္း ထိခိုက္ ေစပါတယ္" လို႔ ပေရာ္ဖက္ဆာ ေဒါက္တာ Linda Brubaker က ဆိုပါတယ္။ "လူေတြက ဒီျပႆနာ ကို ေရာဂါ တစ္ခုအေနနဲ႔ မျမင္သလို ကုသ ႏိုင္တဲ႔ နည္းလမ္းေတြ ရွိတယ္ ဆိုတာ ကိုလည္း မသိၾက ပါဘူး။ ကေလး ေမြးဖြားခ်ိန္ နဲ႔ မီးယပ္ ေသြးဆံုးခ်ိန္ မွာ ပံုမွန္ ခံစား ရတဲ႔ အျဖစ္အပ်က္ တစ္ခု အေနနဲ႔ပဲ ခံယူ ထားၾကပ ါတယ္" လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ "ဒါက ျဖစ္႐ိုး ျဖစ္စဥ္ မဟုတ္ပါဘူး။ သာမန္ ရိုးရွင္းတဲ႔ နည္းလမ္း ေလးေတြနဲ႔ ကုသ ႏိုင္ပါတယ္" လို႔ဆိုပါတယ္။

ေရာဂါအမ်ိဳးအစားမ်ား

တစ္ခ်ိဳ႔ ေ၀ဒနာရွင္ ေတြမွာ မသိသာ လွေပမယ္႔ တစ္ခ်ိဳ႔ မွာေတာ႔ အ၀တ္အစားေတြ စိုတဲ႔အထိ အေျခအေန ဆိုးတတ္ ပါတယ္။ ဆီးမထိန္း ႏိုင္တဲ႔ ေရာဂါကို ေယ်ဘူယ် အားျဖင္႔ (၄)မ်ိဳး ခြဲျခား ႏိုင္ပါတယ္။

(၁) Stress Incontinence
ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွာေခ်တဲ႔အခါ၊ အူလိွဳက္ သဲလွိဳက္ ရယ္ေမာ တဲ႔အခါမွာ ဆီးစိမ္႔ ထြက္ျခင္းကို ဆိုပါတယ္။ သင္႔ရဲ႔ ဆီးအိမ္ေပၚကို ဖိအား ေပးလိုက္တဲ႔ မည္သည့္ အေျခအေန မ်ိဳးမွာမဆို ျဖစ္ပြား ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္ျခင္း၊ ကေလး ေမြးဖြားျခင္း စတဲ႔ တင္ပါးဆံု ႐ိုးကြင္း အတြင္း က ၾကြက္သား ေတြကို ဆြဲဆန္႔ျပီး အားနည္း ေစတဲ႔ အေျခအေန၊ အသက္အရြယ္ ၾကီးသူေတြနဲ႔ အေလးမျခင္း ကဲ႔သို႔ေသာ အားကစား သမား ေတြမွာ ခံစားရ တတ္ပါတယ္။

(၂) Urged Incontinence ။
သာမန္အားျဖင္႔ ဆီးသြားခ်င္ တဲ႔အခါ အခ်ိန္ အတန္ၾကာ ထိန္းထား ႏိုင္ပါတယ္။ Urged Incontinence ကေတာ႔ ဆီးသြား ခ်င္တဲ႔ ခံစားမႈ ျဖစ္ျပီး စကၠန္႔ပိုင္း အတြင္းမွာပဲ မထိ္န္းႏိုင္ပဲ စိမ္႔ထြက္ တတ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါရဲ႔ အေၾကာင္းရင္းခံ ကေတာ႔ ဆီးအိမ္ ၾကြက္သား ေတြရဲ႔ ႐ုတ္တရက္ ၫွစ္အား spasm ေၾကာင္႔ လို႔ ဆိုၾက ပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ သူေတြမွာ ျဖစ္တတ္သလို၊ multiple sclerosis, Parkinson's disease စတဲ႔ ေရာဂါသည္ ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။

(၃) Mixed Incontinence
ဒါကေတာ႔ အထက္ ေဖာ္ျပပါ (၂)မ်ိဳး ေပါင္းေန တာပါ။အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုမွာ ဒီလို တြဲျပီး ခံစား ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

(၄) Overflow Incontinence ။
သန္႔စင္ခန္း ကို သြားျပီး တဲ႔အခါ ဆီးအိမ္ထဲမွာ ဆီးမကုန္ပဲ စိမ္႔ထြက္ ေနတတ္တာကို ဆိုတာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႔ ေဆး၀ါးမ်ား ေၾကာင္႔ ဒီျပႆနာ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါေၾကာင္႔ အာရံုေၾကာ ေတြ ထိခိုက္လွ်င္ ျဖစ္တတ္ျပီး၊ ဆီးက်ိတ္ ေရာဂါ ေ၀ဒနာရွင္ အမိ်ဳးသား ေတြမွာလည္း ခံစားရ တတ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီးငယ္ ေတြမွာေတာ႔ အားကစား လုပ္ရာ ကေန ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရတာက အဓိက ျပႆနာ ပါတဲ႔။ ေျပးခုန္ပစ္ သမားေတြ၊ ကြၽမ္းဘား သမားေတြနဲ႔ ေလထီးခုန္တဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ေတြဟာ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာ ရတတ္ျပီး ေနာက္ဆက္တြဲ အေနနဲ႔ ဆီးမထိန္း ႏိုင္တဲ႔ ေ၀ဒနာ ခံစားရ တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အားကစား လုပ္တဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာ tampon or pessary ကိုသံုးျပီး pelvic muscle နဲ႔ urethra ကို ေထာက္ပ႔႔ံ ေပးသင္႔ ပါမယ္။

လူေနမႈ ဘဝ ပံုစံ Life Style

"အမ်ိဳးသမီး ေတြကေတာ႔ pad ကိုသုံးလိုက္ တာပါပဲ၊ life style ကို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႔ စဥ္းစား သင္႔တယ္" လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဥပမာ ေရကို နည္းနည္းခ်င္း ေသာက္ျခင္းျဖင္႔ ဆီးအိမ္ကို ၀န္မပိ ေစပါဘူးတဲ႔။ ကဖင္းဓါတ္ ပါတဲ႔ အေဖ်ာ္ ယမကာေတြ၊ ဘီယာ၊ ကိုလာ စတာ ေတြကို မေသာက္ဘဲ ေရွာင္ရ ပါမယ္။ ရယ္ေမာ တဲ႔အခါ၊ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုး တဲ႔အခါ သတိ လက္လြတ္ မျဖစ္ေအာင္ အက်င္႔ လုပ္ရ ပါမယ္။

ကုသနည္းမ်ား

အထက္ေဖာ္ျပပါ ရိုးရွင္းတဲ႔ နည္းလမ္းေလး ေတြနဲ႕ မလံုေလာက္ဘူူး ဆိုရင္ေတာ႔ ကုသနည္း မ်ိဳးစံုကို အသံုးျပဳ ႏိုင္ပါတယ္။ ကုန္က်စရိတ္ နည္းတဲ႔ ကုသနည္း ေလးေတြက စျပီး ေျပာပါမယ္။

(၁) ၾကြက္သား ေလ႔က်င္႔ခန္း။
တင္ပါးဆံု ႐ိုးကြင္း အတြင္းက Pelvic ၾကြက္သားေတြကို သန္မာေအာင္ ေလ႔က်င္႔လွ်င္ Stress incontinence ကို သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း ေစပါတယ္။

(၂) ဆီးအိ္မ္ ေလ႔က်င္ခန္း။
ဆီးကို ခဏေအာင္႔ ထားတဲ႔ အက်င္႔ လုပ္ေပး ရပါမယ္။ urged incontinence အတြက္ အသံုး၀င္ ပါတယ္။ ပထမ မိနစ္(၃၀) ကို တစ္ခါ သြား ေနရာကေန ၃-၄နာရီကို တစ္ခါ သြားတဲ႔ အထိ ေလ႔က်င္႔ ရပါမယ္။ ေရကို အမ်ားၾကီး မေသာက္မိဖို႔ လည္း လုိပါတယ္။ ဆီး သြား ခ်င္ျပီ ဆိုရင္ အသက္ကို ေျဖးေျဖးနဲ႔ ျပင္းျပင္း ရွဴလိုက္ပါ။ သက္သာတာ ေတြ႔ရပါမယ္။ (၅ )မိနစ္ခန္႕ ေစာင္႔ျပီး သန္႕စင္ခန္း ကို သြားရ ပါမယ္။ ေနာက္တစ္ခါ ဆိုလွ်င္ေတာ႔ ေစာင္႔တဲ႔ အခ်ိန္ကို တျဖည္းျဖည္း တိုးသြား ရပါမယ္။

(၃) ေဟာ္မုန္း လိမ္းေဆး။
အီစထရိုဂ်င္ ပါ၀င္တဲ႔ ခရင္ေတြကို အသံုးျပဳရင္ သက္သာ ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

(၄) Implant ။
ေကာ္လဂ်င္ ကဲ႔သို႔ ပစၥည္း ေတြကို ဆီးသြား လမ္းေၾကာင္း urethra အနားမွာ ထိုးေပး တာပါ။ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး နည္းပါတယ္။

(၅) ေဆး၀ါးမ်ား။
Stressed Incontinence ကိုေတာ႔ ေဆး၀ါးေတြနဲ႔ ကုလို႔ မရပါဘူ။ anticholinergic ေဆးဝါး တစ္ခ်ိဳ႕ ေတြကေတာ႔ urged incontinence ကို ကုသႏိုင္ ပါတယ္။ ပါးစပ္ေျခာက္ျခင္း၊ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္း စတဲ႔ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိပါတယ္။

(၆) ခြဲစိတ္ကုသျခင္း။
ဆီးမထိန္းႏိုင္တဲ႔ ေရာဂါ အတြက္ ခြဲစိတ္ ကုသႏိုင္တဲ႔ နည္းေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ႔္ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြ မ်ားျပီး အခန္႔မသင္႔ လွ်င္ေတာ႔ ေရာဂါကို ပိုေတာင္ ဆိုး၀ါး ေစတတ္ ပါသတဲ႔။ sling ဆိုတဲ႔ သိုင္းတဲ့ ကိရိယာေလး ကို ခြဲစိတ္ျပီး ထည္႔ေပးတာ ကေတာ႔ ေအာင္ျမင္တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၀မ္းဗိုက္ အတြင္း ဖိအားမ်ား လာတဲ႔အခါ အဆိုပါ ကိရိယာ ေလးက ဆီးအိမ္ ႐ံႈ႕ ၾကြက္သား Urinary sphincter ကိုမပြင့္ေအာင္ အေထာက္အကူ ျပဳပါတယ္။



တကယ္လို႔ သင္ကိုယ္တိုင္ ဒီေ၀ဒနာေတြ ခံစား ေနရရင္ေတာ႔ သာမန္ ျဖစ္႐ိုး ျဖစ္စဥ္ လို႔ လက္ခံ မေနပဲ အထက္ ေဖာ္ျပပါ နည္းလမ္း ေလးေတြကို အသံုးျပဳျပီး ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ၾကိဳးစားပါလို႔ တိုက္တြန္း လိုပါတယ္။

က်န္းမာရႊင္လန္းၾကပါေစ။

Related Posts :