Showing posts with label Emerging disease. Show all posts
Showing posts with label Emerging disease. Show all posts

Wednesday, July 1, 2009

Be flu free


အစကေတာ့ ၀က္တုပ္ေကြး။ ၀က္ေတြမွာေတြ႕ရတဲ့ တုပ္ေကြးမိုလို႕ ၀က္တုပ္ေကြး။ ေနာက္ေတာ့ လူေတြဆီ ေရာက္လာၿပီ။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ လူေတြကေန လူအခ်င္းခ်င္းကို ကူးကုန္ၾကၿပီ။ စျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံက မကၠဆီကို။ အဲဒီဗိုင္းရပ္စ္ စကာၤပူကို ေရာက္လာတာက ေမလ ၂၇ ရက္ေန႕မွာ။ အခုေတာ့ ရန္ကုန္ကို ဆက္ေရာက္သြားၿပီ။

ရန္ကုန္ကို ၀က္တုပ္ေကြး ေရာက္ၿပီဆိုတာ ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာက ေၾကညာေတာ့ လူေတြလည္း ဘုမသိဘမသိ အလန္႕တၾကားေတြျဖစ္ ေျခာက္ျခားကုန္ၿပီ။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သတင္းအေမွာင္ခ်ခံရတာ မ်ားလြန္းေတာ့လည္း လူေတြလည္း ဟုန္သြား ထံုသြားကုန္တာလား။ ဒါမွမဟုတ္ ေရစစ္ဇကာေတြ မ်ားလြန္းတဲ့ ျပည္တြင္းမီဒီယာက ေပးသမွ် သတင္းကို မယံုရဲတာလား။ တစ္ခုခုေတာ့ တစ္ခုခုပါပဲ။

၀ယ္လုိက္ၾကတဲ့ ႏွာေခါင္းစည္းေတြ ပင္ရင္းဒိုင္ေတြမွာေတာင္ ပစၥည္းျပတ္ကုန္တယ္ဆိုပဲ။ ေစ်းေတြကလည္း ခုန္တက္သြားၿပီ။ ထံုးစံအတုိင္း ေခတ္ပ်က္သူေဌးႀကီးေတြ ေပၚလာအံုးမယ္။ ပြဲလန္႕တုန္း ဖ်ာ၀င္ခင္းၾကမယ့္ အလွဴရွင္ႀကီးေတြ လာၾကအံုးမယ္။ အလွဴ႕လက္ဖက္နဲ႕ မ်က္ႏွာလုပ္ၿပီး မ႑ပ္တုိင္ တက္ျပမယ့္ လူႀကီးမင္းေတြ ေတြ႕ရအံုးမယ္။ ေအာ့ႏွလံုးနာ စိတ္ပ်က္စရာေတြက ေျခာက္ျခားစရာထက္ ပိုမယ္လို႕ ျမင္ေနမိပါတယ္။



စကၤာပူမွာက အဲဒီတုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ ေရာက္ေနတာ ၁ လ ေက်ာ္ေနပါၿပီ။ ကူးစက္တဲ့ ဦးေရလည္း ၈၀၀ နီးပါး ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္ ေတြ႕သေလာက္ေတာ့ အမ်ားစုမွာ တုန္လွဳပ္ေျခာက္ျခားတဲ့ ပံုစံမ်ိဳး မေတြ႕ရပါဘူး။ ေန႕စဥ္ဓူ၀ ျဖတ္သန္းေနတဲ့ ပံုစံေလးအတိုင္း ပံုမွန္ေလးပဲ သြားလာလွဳပ္ရွားေနၾကပါတယ္။ မီဒီယာေတြမွာ ေန႕စဥ္လိုလို အဲဒီဗိုင္းရပ္စ္အေၾကာင္း၊ ကူးစက္ခံေနတဲ့ဦးေရကို သတင္းေပး ေဖာ္ျပေနလို႕ပဲလား။ ဒါမွမဟုတ္ စကၤာပူရဲ႕ က်န္းမာေရး၀န္ေဆာင္မွဳ အဆင့္အတန္းကို ယံုၾကည္အားထားလို႕ပဲလား။ အမ်ားျပည္သူျမင္ကြင္းမွာ ႏွာေခါင္းစည္းေတြနဲ႕ သြားလာ လွဳပ္ရွားေနတာကို ေတြ႕ရတာ ရွားလြန္းလွပါတယ္။

အဲဒီတုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႕ပံုကို နားလည္သေဘာေပါက္ထားခဲ့ရင္ ႏွာေခါင္းစည္းတစ္ခုတည္းနဲ႕ ကာကြယ္လို႕ မရဘူးဆိုတာ သေဘာေပါက္ၾကမွာပါ။ ကူးစက္ပံုက... ဗိုင္းရပ္စ္ရိွေနတဲ့ အရာ၀တၳဳတစ္ခုခုကို လက္နဲ႕ကိုင္မိၿပီး အဲဒီလက္နဲ႕ပဲ ႏွာေခါင္း၊ ပါးစပ္ကို ထိမိရင္ ကူးစက္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ႏွာေခါင္းစည္းႀကီး ကာထားၿပီး ဗုိင္းရပ္စ္ရိွတဲ့လက္နဲ႕ ထမင္းစား ေရေသာက္ခ်ိန္မွာ ႏွာေခါင္းေတြ ပါးစပ္ေတြကို ထိမိရင္လည္း ကူးႏိုင္တာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ လက္ကို ဆပ္ျပာနဲ႕ စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးဖုိ႕က ပိုၿပီး အေရးႀကီးပါတယ္။

ေကာင္းမြန္မွန္ကန္တဲ့ က်န္းမာေရး အမူအက်င့္ေတြ ရိွရင္ ေရာဂါကူးစက္မွာကို သိပ္ၿပီး ေတြးပူစရာ မလိုပါဘူး။ အစာ မစားမီ၊ အိမ္သာက ဆင္းလာတုိင္း၊ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီးတုိင္း လက္ကို ဆပ္ျပာနဲ႕ ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆးသင့္ပါတယ္။ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္ရွဴးစကၠဴ၊ ဒါမွမဟုတ္ လက္ကိုင္ပု၀ါနဲ႕ ကာၿပီးမွ ႏွာေခ် ေခ်ာင္းဆိုးသင့္ပါတယ္။ ေနမေကာင္းဘူးလို႕ ခံစားေနရရင္ ဆရာ၀န္ျပ ကုသသင့္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကုိယ့္ဆီကေန သူမ်ားဆီကို မကူးရေအာင္ ေက်ာင္းသြားတာတုိ႕၊ အလုပ္သြားတာတုိ႕၊ ေစ်း၀ယ္ထြက္တာတုိ႕ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ႏွာေခါင္းစည္းကိုလည္း မျဖစ္မေန သံုးသင့္ပါတယ္။

အသီးအႏွံေတြ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ေန႕တုိင္းလိုလို စားသင့္ပါတယ္။ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ဖုိ႕လည္း မေမ့သင့္ပါဘူး။ ကိုယ္ခံအားေကာင္းဖို႕အတြက္ အိပ္ေရး၀ဖို႕ကလည္း အေရးႀကီးလွပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အလုပ္ႀကီးပဲ ဖိမလုပ္ပဲ အနားယူၾကပါ။ ေသြးေလလည္ပတ္မွဳ ေကာင္းဖို႕အတြက္ ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ ေလ့က်င့္ခန္း ၁ နာရီစာကို တစ္ပတ္မွာ ၅ ရက္ေလာက္ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္တာကလည္း ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္ဖို႕ အခြင့္အေရး ပိုမ်ားတဲ့အတြက္ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္တဲ့သူေတြ ေဆးလိပ္ေသာက္တာကို ေလွ်ာ့သင့္ပါတယ္။

အဲဒီလိုမွန္ကန္တဲ့ က်န္းမာေရး အမူအက်င့္ေတြ ရိွေနရင္ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ ကူးစက္မွာကို တုန္လွဳပ္ေျခာက္ျခားစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီေတာ့... ဘုမသိဘမသိ ေၾကာက္လန္႕ေနမယ့္အစား တစ္ကိုယ္ေရသန္႕ရွင္းေရးနဲ႕ မွ်တေကာင္းမြန္တဲ့ စားေသာက္ေနထိုင္မွဳေတြနဲ႕အတူ က်န္းမာေရးကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ၾကပါလို႕ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

Read More...

Thursday, April 30, 2009

Let's Talk About Swine Flu ( Now influenza A(H1N1))

၀က္တုပ္ေကြး အေၾကာင္း ေျပာရေအာင္ …
အခုတစ္ေလာ ၀က္တုပ္ေကြးေရာဂါအေၾကာင္း သတင္းေတြ ျပန္႕ႏွံ႔ေနလို႔ အားလံုးသိရေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ဘာသာျပန္ျပီး ျဖန္႔ေ၀ ေပးလိုက္ပါတယ္။

တုပ္ေကြးေရာဂါဆိုတာ တုပ္ေကြးျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။ အထူးသျဖင့္ ရာသီဥတု အကူးအေျပာင္းေတြမွာ တုပ္ေကြး ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ လူ ့ရဲ ့ ကိုယ္ထဲကို တုပ္ေကြးပိုး ၀င္လာရင္
၀င္လာတဲ့ ပိုးကို ကာကြယ္ႏုိင္တဲ့ ခုခံအား မရွိရင္ တုပ္ေကြးေရာဂါ ခံစားရပါတယ္။ ပိုးက ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဆိုေတာ့ ပိုးကို သတ္ႏိုင္တဲ့ ေဆး ေသေသခ်ာခ်ာ မရွိတတ္ပါဘူး။ အဓိက ကေတာ့ လူ ့ကိုယ္ထဲက ခုခံစနစ္နဲ ့ပဲ တိုက္ထုတ္ ရတာပါပဲ။

တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ပိုးမ်ိဳးကြဲေပါင္း အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ လူကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ပိုးေတြ ရွိသလို တိရိစၧာန္ေတြမွာ ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ တိရိစၧာန္္ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ တုပ္ေကြးပိုးေတြဟာ လူေတြကို မကူးႏိုင္ပါဘူး။ ကူးသြားရင္ေတာင္ လူေတြမွာ တုပ္ေကြးေရာဂါ မျဖစ္ေစႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ တိရိစၧာန္ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ တုပ္ေကြးပိုးေတြက အသြင္ေျပာင္း အစြမ္းထက္လာျပီး ပံုစံ၊ ဖြဲ ့စည္းပံု ေျပာင္းသြားရင္ေတာ့ လူေတြဆီကို ကူးလာႏိုင္၊ လူေတြမွာ ေရာဂါျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

အရင္က သတင္းၾကီးေနတဲ့ ၾကက္တုပ္ေကြးဆိုတာ ၾကက္ေတြ၊ ငွက္ေတြမွာပဲ အဓိက ျဖစ္တာပါ။ အဲဒီကေန လူေတြဆီကို ကူးမွာစိုးလို ့ အၾကီးအက်ယ္ စိုးရိမ္ ကာကြယ္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီတခါ ျဖစ္တဲ့ ၀က္တုပ္ေကြး ေရာဂါကေတာ့ ၀က္ေတြမွာပဲ အဓိက ျဖစ္တဲ့ တုပ္ေကြးေရာဂါပိုးကေန ျဖစ္လာတာပါ။ ပံုမွန္ ဆိုရင္ေတာ့ ၀က္ ကေန လူေတြကို ကူးေလ့ ကူးထ မရွိေပမယ့္ အခုေတာ့ အဲဒီ ပိုးဟာ လူေတြဆီကို ကူးစက္ေရာက္ရွိေနျပီး လူတေယာက္ကေန အျခားတေယာက္ကို ထပ္ဆင့္ ကူးစက္ေစႏိုင္တဲ့ အဆင့္ေရာက္ေနပါျပီ။

၀က္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ရင္ ခံစားရတဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ ဖ်ားမယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ လည္ပင္းနာမယ္၊ ကိုယ္လက္ ကိုက္ခဲမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ ခ်မ္တုန္မယ္၊ ကိုယ္လက္ေတြ ႏုံးျခိလာမယ္ စသျဖင့္ ပံုမွန္ တုပ္ေကြးျဖစ္ရင္ ခံစားရသလိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုဆိုးလာရင္ေတာ့ အဖ်ားၾကီးတာ၊ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းတို ့ အဆုတ္တို ့ ေယာင္တာ (နမိုးနီးယားလို ့လဲ ေျပာလို ့ ရပါတယ္)ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ျပီး အသက္ ဆံုးရွံးတဲ့ အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေရာဂါပိုး ရွိေနတဲ့ သူတေယာက္ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွာေျခ၊ ႏွပ္ညွစ္ရင္ ထြက္လာတဲ့ အမွဳန္အမႊားေတြ၊ အရည္ေတြမွာ ပိုးေတြ ပါလာျပီး အဲဒီ ပိုးေတြ ေနာက္တေယာက္ရဲ ့ ကိုယ္ထဲကို ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္းတို ့က တဆင့္ ၀င္ေရာက္သြားရင္ ေရာဂါ ကူးစက္ျခင္း ခံရႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ပိုးေတြ တင္က်န္ေနခဲ့တဲ့ ပစၥည္ေတြကို ကိုင္တြယ္မိျပီး အဲဒီလက္နဲ ့ ကိုယ့္ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္းတို ့ကို ျပန္ထိေတြ ့မိတာက တဆင့္လဲ ကူးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါ အကူးမခံရေအာင္ က်န္းမာေရး ေကာင္းေအာင္ ဂရုစိုက္ျပီး ေနထိုင္ပါ။ ေရာဂါ ျဖစ္ေနတဲ့ သူေတြနဲ ့ အရမ္း နီးနီးကပ္ကပ္ မေနပါနဲ ့။ အဓိက ကေတာ့ တုပ္ေကြးပိုးေတြ ရွိေနႏိုင္တဲ့ အရာေတြကို မထိမေတြ ့ေအာင္ ေရွာင္ရမွာပါ။ ဒီေတာ့ ေရာဂါ ျဖစ္ေနတဲ့ သူကို သီးသန္ ့ ထားထားသင့္သလို သူ ့ဆီက ပိုးေတြ သူမ်ားဆီ မကူးေအာင္ ပါးစပ္ပိတ္၊ ႏွာေခါင္းပိတ္ စတာေတြ ၀တ္ဆင္ထားေစျပီး ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္းကို ဖံုးကာျပီးမွ ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုး သင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လက္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆးေၾကာပါ။ အအိပ္၊ အစားမွန္ပါေစ။ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ေပးပါ။ အာဟာရ ျဖစ္ေစတဲ့ အစားအစာေတြ စားေပးပါ။ ဒါမွ ေရာဂါပိုးကို ခုခံႏိုင္မွာပါ။

အခု အမ်ားထင္ေနသလို ၀က္သားစားတာကေန တဆင့္ မကူးစက္ႏိုင္ပါ။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ခ်ရေအာင္ ၀က္သားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆးေၾကာျပီး က်က္ေအာင္ ခ်က္ျပီးမွပဲ စားသင့္ပါတယ္။ ေနမေကာင္းျဖစ္ေနတဲ့၊ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ ၀က္ေတြကိုလဲ မကိုင္တြယ္သင့္ပါဘူး။

အခုအခ်ိန္မွာ တုပ္ေကြးေရာဂါလိုမ်ိဳး ခံစားလာရျပီ ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးက နီးစပ္ရာ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းမွာ အျမန္ဆံုးသြားျပျပီး ေဆးကုသမႈ ခံယူပါ။ တုပ္ေကြးျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ လူထူထပ္တဲ့ ေနရာတို ့၊
ေက်ာင္းတို ့၊ အလုပ္တို ့ကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေရွာင္ပါ။ ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္းကို လက္ကိုင္ပ၀ါ၊ တစ္ရွဴးစကၠဴစတို ့နဲ ့ ဖံုးကာျပီး ဆိုးပါ။ အဲဒီ လက္ကိုင္ပ၀ါကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလွ်ာ္ဖြတ္ပါ။ ေရေႏြးနဲ ့ ျပဳတ္ျပီး ေလွ်ာ္ရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ တစ္ရွဴးစကၠဴစေတြကိုလဲ စနစ္တက် စြန္ ့ပစ္ပါ။ လက္ကိုလဲ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွာေျချပီးတိုင္း ေဆးေၾကာေပးပါ။
သာမန္ တုပ္ေကြး လကၡဏာေတြကေန မသက္သာလာပဲ အသက္ရွဴၾကပ္လာတာ၊ ရင္ပတ္၊ ဗိုက္ထဲက ေအာင့္လာတာ၊ ေခါင္းမူး ေအာ့အန္လာတာေတြ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ အေရးၾကီးလာပါျပီ။ အျမန္ဆံုး ေဆးရံုကို သြားျပသင့္ပါတယ္။

ဒီေန ့ ေနာက္ဆံုးရ သတင္းေတြ အရ အခုအခါမွာ ၀က္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူ တကမၻာလံုးမွာ စုစုေပါင္း ၁၈၈ ေယာက္ရွိသြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ၉၃ေယာက္၊ မကၠဆီကိုမွာ ၄၉ေယာက္၊ ကေနဒါမွာ ၁၉ေယာက္၊ စပိန္မွာ ၁၀ေယာက္၊ အဂၤလန္မွာ ၅ေယာက္၊ နယူးဇီလန္မွာ ၄ေယာက္၊ ဂ်ာမနီမွာ ၃ေယာက္၊ အစၥေရးမွာ ၂ေယာက္၊ ေကာ့စတာရီကာမွာ ၂ေယာက္နဲ ့ ၾသစၾတီးယားမွာ ၁ေယာက္တို ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အာရွတိုက္တခြင္မွာေတာ့ ေရာဂါရွိသူလို ့ သံသယျဖစ္တဲ့သူေတြကို ေတာင္ကိုးရီးယား၊ ေဟာင္ေကာင္နဲ ့ အင္ဒီယႏိုင္ငံေတြမွာ အထူးေစာင့္ၾကပ္ ၾကည့္ရွဳေနပါတယ္။ ဒီေရာဂါနဲ ့ ေသဆံုးသြားတဲ့ သူ ဦးေရကေတာ့ မကၠဆီကိုမွာ ၇ေယာက္နဲ ့ အေမရိကန္မွာ ၁ေယာက္ရွိျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

အားလံုး ကိုယ့္ကိုကိုယ္ က်န္းမာေအာင္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ၾကပါေစ။

အိအိခင္

References:
1. US Centers for Disease Control and Prevention, Questions and Answers: Swine Influenza and You, April 2009.
2. Wikipedia, 2009 Swine Flu Outbreak, http://en.wikipedia.org/wiki/2009_swine_flu_outbreak

(မွတ္ခ်က္ - ညီမေလး အိအိခင္က ဒီဘေလာ့ဂ္မွာ အဖြဲ႔၀င္ မျဖစ္ေသးတဲ့အတြက္ သူ႔ကိုယ္စား တင္ေပးတာပါ။ ကၽြန္မ ေရးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ - tune)

Read More...

Tuesday, April 28, 2009

Swine Flu


Swine Flu ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လွမ္းေမးေနၾကတာနဲ႔ ဒီ attachment ေလးကို တင္ေပးတာပါ။
ဘာသာျပန္ေပးဖုိ႔ကလဲ မအားေတာ့ အဂၤလိပ္လိုပဲ ႀကိဳးစားၿပီး ဖတ္ၾကည့္ၾကပါလို႔။


Read More...

Wednesday, December 19, 2007

How to prevent bird-flu infecting human

လူသို႔ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကူးစက္မႈ မျဖစ္ပြားေအာင္ ကာကြယ္ေရး
ႏႈိးေဆာ္ခ်က္ (၁) ႏွင့္ (၂)


  1. ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအ၀င္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္တြင္ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိပါသည္။ ေဆာင္းခို ေရေပ်ာ္ငွက္မ်ားမွတဆင့္ တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္ ေမြးျမဴထားေသာ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ား၊ စီးပြားျဖစ္ ေမြးျမဴထားေသာ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ားသို႔ ကူးစက္ပ်ံ႔ႏွံ့ရံုသာမက ခို၊ က်ီးကန္း၊ စာကေလး၊ ၾကက္တူေရြး စသည့္ ငွက္မ်ားႏွင့္ ၀က္၊ ေၾကာင္၊ က်ား စသည့္ တိရစာၦန္မ်ားသို႔ပါ ေရာဂါကူးစက္ ေသဆံုးလ်က္ရွိပါသည္။

  2. ထိုမွတစ္ဆင့္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ လူသို႔ကူးစက္မႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ ၁၂ ႏိုင္ငံတြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္း၊ ေသဆံုးျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလ်က္ ရွိပါသည္။ ေရာဂါျဖစ္ပြားလွ်င္လည္း ေသဆံုးမႈ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန့္ ရွိပါသည္။ ေရာဂါျဖစ္ပြားေနေသာ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ား၊ ေရာဂါျဖစ္ပြားေသဆံုးေသာ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႔၏ အသား၊ ဥ၊ မစင္အညစ္အေၾကးမ်ားႏွင့္ အျခား ငွက္ထြက္ပစၥည္းမ်ားကို ထိေတြ႔ ကိုင္တြယ္ရာမွ လူသို႔ေရာဂါ ကူးစက္ခံရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေရာဂါကူးစက္ ေသဆံုးသူမ်ားတြင္ ကေလးမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေသာ လူငယ္၊ လူရြယ္အမ်ားစုျဖစ္ပါသည္။

  3. သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ ျပည္သူမ်ားသို႔ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကူးစက္ျပန္႔ပြားမႈ မရွိေအာင္ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ ႏႈိးေဆာ္အပ္ပါသည္။

  4. (က) ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္၊ ၀က္မ်ားကို ေရာေႏွာ ေမြးျမဴျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရန္၊
    (ခ) မိမိတို႔ အိမ္အတြင္း (သို႔မဟုတ္) အိမ္ေအာက္တြင္ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ား ေမြးျမဴျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရန္၊
    (ဂ) ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္ ေမြးျမဴသူမ်ားသည္ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္း ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားေသာ ဇီ၀လံုျခံဳမႈ နည္းစနစ္ႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရန္၊
    (ဃ) လူအမ်ား ေနထိုင္ရာႏွင့္ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္ေမြးျမဴရာ ေနရာမ်ားသို႔ ေတာရိုင္းငွက္မ်ား၊ ခို၊ က်ီးကန္း၊ စာကေလးမ်ား မလာေရာက္ေစရန္အတြက္ ခိုစာေကြ်းျခင္း၊ စပါးႏွံအတြဲခ်ိတ္ျခင္း၊ အစားအစာေကြ်းျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရန္၊
    (င) အထူးသျဖင့္ ကေလးမ်ားကို ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႔ ကိုင္တြယ္ျခင္း မျပဳလုပ္ေစရန္၊
    (စ) ေရာဂါပိုးမ်ားသည္ ေရထဲတြင္ ၾကာရွည္စြာ အသက္ရွင္သန္ႏိုင္သျဖင့္ ကေလးမ်ားအား ေရကန္မ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ဘဲေမြးကန္မ်ားတြင္ ေရကူးျခင္း၊ ေဆာ့ကစားျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ေစရန္၊
    (ဆ) ၾကက္ငွက္ အရွင္၊ အေသ၊ အသား၊ ေသြး၊ ဥ၊ အရိအရြဲႏွင့္ ေမြးမ်ားတြင္ ေရာဂါပိုး ပါရွိႏိုင္သျဖင့္ ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္ၿပီးလွ်င္ၿပီးခ်င္း လက္မ်ားကို ဆပ္ျပာႏွင့္ သန္႔ရွင္းေသာေရျဖင့္ စင္ၾကယ္စြာ ပြတ္တိုက္ေဆးေၾကာရန္၊
    (ဇ) ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ား၏ မစင္တြင္ ေရာဂါပိုး အေျမာက္အျမား ပါရွိေသာေၾကာင့္ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ား၏ မစင္ကို လက္ျဖင့္ ထိေတြ႔ကိုင္တြယ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရန္ႏွင့္ အကာအကြယ္ပစၥည္း သံုး၍ စနစ္တက် စြန္႔ပစ္ရန္၊
    (ဈ) ေရာဂါရေနေသာ (သို႔မဟုတ္) ေသဆံုးေနေသာ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ားကို ေတြ႔ရွိပါက ေရာဂါ မကူးစက္ေစရန္ လက္အိတ္စြပ္ျခင္း၊ ႏွာေခါင္းစည္းတပ္ျခင္း၊ ရင္ကာခါးစည္း (Apron) ၀တ္ဆင္ျခင္း အစရွိေသာ အကာအကြယ္ပစၥည္းမ်ား အသံုးျပဳၿပီးမွသာ ကိုင္တြယ္ျခင္း၊ ျမွပ္ႏွံျခင္း၊ ဖ်က္ဆီးျခင္း၊ သက္ဆုိင္ရာသုိ႔ေပးပို႔ျခင္း ျပဳလုပ္ရန္၊
    (ည) ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားရာ ေဒသတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားသည္ ၾကက္ၿခံမ်ား၊ ၾကက္ဘဲဒိုင္မ်ား၊ ၾကက္ငွက္သတ္ေသာ ေနရာမ်ားသို႔ သြားေရာက္ျခင္း မျပဳရန္၊
    (ဋ) ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားရာေဒသတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားႏွင့္ အဆိုပါေဒသသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သူမ်ား၌ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ဖ်ားနာ၊ တုပ္ေကြးေရာဂါ ကဲ့သို႔ေသာ လကၡဏာမ်ား ေပၚေပါက္လာလွ်င္ နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရး ဌာနသို႔ အျမန္ဆံုးသြားေရာက္ ကုသမႈခံယူရန္။
  5. သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ ျပည္သူမ်ားသို႔ ၾကက္ဘဲငွက္မ်ားကို ကိုင္တြယ္ခ်က္ျပဳတ္စားသံုးသူမ်ားသည္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကူးစက္မႈမွ ကာကြယ္ရန္အတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ ႏိႈးေဆာ္အပ္ပါသည္။

    (က) ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးေသာ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ားႏွင့္ အေၾကာင္းမသိဘဲ ေသဆံုးေနေသ ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္မ်ားကို စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရန္၊
    (ခ) ေတာငွက္မ်ားႏွင့္ ေဆာင္းခိုေရေပ်ာ္ငွက္မ်ားကို စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရန္၊
    (ဂ) ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္တို႔၏ အသား၊ ေသြးႏွင့္ ဥမ်ားကို ေသခ်ာစြာ က်က္ေအာင္ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးမွ စားသံုးရန္၊
    (ဃ) ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္တို႔၏ အသားႏွင့္ ဥမ်ားကို အစိမ္းစားျခင္း၊ မက်က္တက်က္ ခ်က္ျပဳတ္စားျခင္းတို႔မွ ေရွာင္ၾကဥ္ရန္၊ (ခ်က္ျပဳတ္ရာတြင္ အသားႏွင့္ ဥအတြင္း အပူခ်ိန္ ၇၀ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ေရာက္မွ ပိုးေသပါသည္။)
    (င) ခ်က္ျပဳတ္ၿပီး အသားမ်ားကို အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ထားသို၍ စားသံုးျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရန္၊
    (စ) ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္ အသားစိမ္းမ်ားႏွင့္ ဥမ်ားကို ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားႏွင့္ ေရာ၍ သယ္ေဆာင္ျခင္း၊ ထားသိုျခင္းမျပဳရန္၊
    (ဆ) ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငွက္ အသားစိမ္းမ်ားကို ခ်က္ၿပီးဟင္းလ်ာမ်ားႏွင့္ အတူတကြ သိမ္းဆည္းျခင္း မျပဳရန္၊
    (ဇ) စဥ္းတီတံုးႏွင့္ ဓားကို အသံုးျပဳရာတြင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကို ပထမ လွီးၿပီးမွသာ အသားမ်ား ခုတ္ထစ္ရန္အတြက္ အသံုးျပဳရန္၊
    (ဈ) အသားမ်ားကို ခုတ္ထစ္ရာတြင္ သံုးေသာ စဥ္းတီတံုး၊ ဓားႏွင့္ အသားစိမ္းထည့္ေသာ အိုး၊ ခြက္၊ ပန္းကန္တို႔ကို ဆပ္ျပာႏွင့္ သန္႔ရွင္းေသာေရျဖင့္ စင္ၾကယ္စြာ ေဆးေၾကာရန္၊
    (ည) အသားမ်ားကို ကိုင္တြယ္ခုတ္ထစ္ၿပီးလွ်င္ လက္ကို ဆပ္ျပာႏွင့္ သန္႔ရွင္းေသာေရျဖင့္ ေသခ်ာစြာ စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာရန္၊
    (ဋ) အသားမ်ားကို ခုတ္ထစ္ရာမွ ထြက္လာေသာ ေဘးထြက္ပစၥည္းမ်ားတြင္ ေရာဂါပိုး ပါရွိႏိုင္သျဖင့္ လူ၊ အိမ္ေမြး သတၱ၀ါမ်ားႏွင့္ ငွက္မ်ားသို႔ ကူးစက္မႈ မရွိေစေရးအတြက္ စနစ္တက် စြန္႔ပစ္ရန္၊
    (ဌ) မသန္႔ရွင္းေသာေရတြင္ ေရာဂါပိုးမ်ား ပါရွိေနသျဖင့္ အစားအစာ ခ်က္ျပဳတ္ေဆးေၾကာရာတြင္ သန္႔ရွင္းေသာေရကိုသာ အသံုးျပဳရန္။


လက္ကို သန္႔ရွင္းေအာင္ ေဆးေၾကာျခင္းသည္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား မျဖစ္ပြားေအာင္ ကာကြယ္ျခင္းျဖစ္သည္။

က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန

(၂၀၀၇ ဒီဇင္ဘာလ ၁၈-ရက္ ႏွင့္ ၂၀-ရက္ ေန႔ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာမ်ားမွ)

Read More...

First Human Bird Flu Case in Myanmar

၁၈၊ ၁၂၊ ၂၀၀၇

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးေရာဂါ လူကို ကူးစက္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိ

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါပိုး လူကိုကူးစက္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက အတည္ျပဳေျပာၾကားသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ (အေရွ႕ပိုင္း) က်ိဳင္းတံုၿမိဳ႕နယ္ရွိ အသက္ ၇-ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ကူးစက္ခံရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏို၀င္ဘာလလယ္ခန္႔က ၾကက္မ်ားတြင္ တုပ္ေကြးေရာဂါ က်ေရာက္ၿပီးေနာက္ ဆက္လက္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္စဥ္ အဆိုပါ လူနာကို ေတြ႔ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုအမ်ိဳးသမီးငယ္သည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာ ၂၁ ရက္တြင္ အဖ်ားတက္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း စသည့္ ေ၀ဒနာမ်ား စတင္ခံစားရၿပီး ႏို၀င္ဘာ ၂၇ ရက္တြင္ ေဆးရံုတင္ရသည္။ ယခုအခါတြင္ ျပန္လည္ သက္သာလာၿပီျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး ဓါတ္ခြဲခန္း ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ အမ်ိဳးသား က်န္းမာေရး ဌာနတို႔၏ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားတြင္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြး ေရာဂါပိုး (H5N1 ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး) ေတြ႔ရွိသည္။ ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ ႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ကိုင္ေနသည့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား ကူးစက္ေရာဂါ ဌာနကလည္း အဆိုပါ စမ္းသပ္ခ်က္ကို ထပ္မံအတည္ျပဳေပးသည္။

က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္း ၀န္ႀကီးဌာန ႏွင့္ ကမာၻ႔က်န္းမာေရး အဖြဲ႔တို႔မွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပါ၀င္ေသာ အဖြဲ႔က ေရာဂါျဖစ္ပြားရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကို သိရွိႏိုင္ရန္ ကြင္းဆင္း စံုစမ္းလွ်က္ရွိသည္။ ကနဦး ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားအရ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား မျပမီ အခ်ိန္တြင္ ထိုအမ်ိဳးသမီး၏ အိမ္ပတ္၀န္းက်င္၌ ၾကက္မ်ားေသဆံုးမႈ ရွိခဲ့သည္။ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ထိုအမ်ိဳးသမီး ႏွင့္ ေတြ႔ထိမႈရွိေသာ လူမ်ားမွာ က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္လ်က္ရွိေၾကာင္း ႏွင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈမ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္ရာတြင္ ေရာဂါကူးစက္ခံရသူ ထပ္မံ မေတြ႔ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ကမာၻ႔က်န္းမာေရး အဖြဲ႔၏ ၁၄ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၇ ရက္စြဲပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္ ကို ဘာသာျပန္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

Read More...