Showing posts with label Stroke. Show all posts
Showing posts with label Stroke. Show all posts

Friday, May 8, 2009

Cerebrovascular Accident (Stroke)


ေသြးေၾကာေပါက္ၿပီး ေလျဖတ္ပံုႏွင့္ ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႕ၿပီး ေလျဖတ္ပံု


ေလျဖတ္ျခင္း

 အရပ္သံုးစကား ေလျဖတ္ျခင္း (stroke) ဟု ေခၚေသာ ေဆးအေခၚအေ၀ၚ Cerebro-Vascular Accident (CVA) သည္ ႏွလံုးမွ ဦးေႏွာက္သို႔ ေသြးေထာက္ပံ့ေပးေနေသာ ေသြးေၾကာ ထိခိုက္ပ်က္စီး၍ ဦးေႏွာက္အတြင္း ေသြးယိုစီးျခင္း (Haemorrhage) (သို႔မဟုတ္) တျခားမွ ေမ်ာပါလာေသာ အစအနတခုခုက ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာကို လာေရာက္ ပိတ္ဆို႔ေစျခင္း (Thrombosis)  တခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။ ေသြးယုိစီးျခင္း (Haemorrhage) ေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႔ျခင္း (Thrombosis)  ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ  ထိုသို႔ ျဖစ္ပါက ဦးေႏွာက္တြင္ ႏွလံုးမွ ပို႔ေပးေသာ ေအာက္စီဂ်င္ကို အလံုအေလာက္ မရႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ တစ္ရွဴးတခ်ိဳ႕ ပ်က္စီးသြားသည္။ ထိုအခါ ထိုသက္ဆိုင္ရာ ဦးေႏွာက္အစိတ္ပိုင္း ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ားႏွင့္ ဦးေႏွာက္ၾကား အဆက္အသြယ္ ျပတ္သြား၍ ဦးေႏွာက္မွ အမိန္႔ေပးႏိုင္စြမ္း မရွိေတာ့၍ ထိုအစိတ္အပိုင္းမ်ား အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္သြားျခင္းကို ေလျဖတ္ျခင္းဟု ေခၚသည္။

ျဖစ္ရသည့္အေၾကာင္းရင္း

ေလျဖတ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစသည့္ အဓိကအရင္းခံ ျပႆနာမ်ားမွာ

(၁)ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊
(၂) ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားျခင္း
(၃) ေသြးထဲေကာ္လက္စေရာလ္ (တိရိစာၦာန္မွ ထြက္သည့္ အဆီတမ်ိဳး) မ်ားျခင္း၊
(၄)ေသြးတိုး (သို႔) ဆီးခ်ိဳ တခုခု (သို႔) ႏွစ္ခုစလံုး ရွိျခင္း၊
(၅)အရက္ အလြန္အမင္း ေသာက္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။

(၁) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း

ေဆးလိပ္ ေသာက္ေသာအခါ ေဆးလိပ္အတြင္းတြင္ ပါ၀င္ေသာ နီကိုတင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္း အဂၤါအစိတ္အပိုုင္း အားလံုးကို ထိခိုက္ေစၿပီး ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ကို အလြန္အမင္း မ်ားေစၿပီး ေသြးေၾကာထဲ ေအာက္စီဂ်င္ကို နည္းေစျခင္း၊ ေသြးလႊတ္ေၾကာအတြင္းရွိ တျခား ပါ၀င္ေသာ ဓါတ္ေပါင္းမ်ား (Arterial Blood gases) ကိုလည္း မမွ်မတ ျဖစ္ေစျခင္းျဖင့္ ေသြးလႊတ္ေၾကာကို ထိခိုက္ေစပါသည္။

(၂) ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားျခင္း

ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေသာအခါ ႏွလံုးမွ ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔အျပားသို႔ အာဟာရႏွင့္ ေအာက္စီဂ်င္ ေထာက္ပ့့ံရာတြင္ အေရာက္ေႏွးေကြးေစပါသည္။ အရပ္ႏွင့္မမွ်ေအာင္ ႀကီးမားေနေသာ ခႏၶာကိုယ္မွ ေတာင္းဆိုသည့္အတိုင္း အာဟာရႏွင့္ ေအာက္စီဂ်င္ကို အလံုအေလာက္ ပို႔ေပးႏိုင္ရန္ ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးလႊတ္ေၾကာသည္ ခႏၶာကိုယ္ ႀကီးမားေလ အလုပ္ကို မႏိုင္မနင္း ပိုလုပ္ရေလ ျဖစ္သည္။

(၃) ေသြးထဲ ေကာ္လက္စထေရာလ္ အဆီမ်ားျခင္း

ေသြးထဲတြင္ ေကာ္လက္စထေရာလ္ မ်ားပါက ေကာ္လက္စထေရာလ္ေၾကာင့္ ေသြးကို လိုသည္ထက္ပို၍ ပ်စ္ခဲေစၿပီး ေသြးစီးမႈကို ေႏွးေစျခင္း၊ ၎မွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ အဆီဖတ္မ်ားသည္ ေသြးေၾကာနံရံတြင္ အနည္ထိုင္ကာ တြယ္ကပ္ေစၿပီး ေသြးလႊတ္ေၾကာကို မာေက်ာေစျခင္းႏွင့္ က်ဥ္းေစျခင္း၊ အခ်ိန္ၾကာလာေသာအခါ ေသြးေၾကာနံရံတြင္ အနည္ထိုင္၍ မာေက်ာေနေသာ ေကာ္လက္စထေရာလ္ အဖတ္မ်ားသည္ တစစီပဲ႔ထြက္ကာ ေသြးထဲ၌လႊင့္ေမ်ာၿပီး ေသြးေၾကာကို ပိတ္ဆို႔ေစပါသည္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာ၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာႏွင့္ မည္သည့္အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းရွိ ေသြးေၾကာကို ပိတ္ဆို႔ခံရသည္ျဖစ္ေစ ပိတ္ဆို႔ခံရေသာ အစိတ္အပိုင္းအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္ကို ျပတ္ေတာက္ေစပါသည္။

(၄) ေသြးတိုးႏွင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါမ်ား ရွိျခင္း

ေသြးတိုးေရာဂါသည္ ထိုကဲ့သို႔ ေသြးလႊတ္ေၾကာမွ မႏိုင္မနင္း အလုပ္လုပ္ရဖန္ မ်ားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္လာရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိသူသည္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို ပံုမွန္အတိုင္း မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါက ကိုယ္အေလးအခ်ိန္ မ်ားျခင္းေၾကာင့္ ရင္ဆိုင္ရေသာ အထက္ပါ အခက္အခဲမ်ားအျပင္ ေသြးလႊတ္ေၾကာမွာ က်ံဳ႔ႏိုင္ဆန္႔ႏိုင္သည့္အား မရွိေသာေၾကာင့္ အရွိန္ႏွင့္ တိုက္စားလာေသာ ေသြးဖိအားဒဏ္ကို မခံႏိုင္ပဲ ေသြးေၾကာကို လြယ္ကူစြာ ေပါက္ျပဲေစၿပီး ေသြးယိုစီးေစျခင္း (Haemorrhage)ကို ျဖစ္ၿပီး ေလျဖတ္ေစႏိုင္သည္။

ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူမ်ားသည္ ေသြးထဲရွိ သၾကားဓါတ္ကို ပံုမွန္ျဖစ္ေနေအာင္ အျမဲတမ္း မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါက စားသံုးလိုက္သည့္ ထမင္းႏွင့္ တျခားအာဟာရမ်ားမွ ကူးေျပာင္းေပးလိုက္ေသာ ဂလူးကို႔စ္ (သို႔) သၾကားဓါတ္မ်ားကို ဆဲလ္မ်ားမွ စုပ္ယူႏိုင္ျခင္းမရွိပဲ ေသြးထဲတြင္သာ လွည့္လည္သြားလာ ေနေသာေၾကာင့္ ၎မွာလည္း ေကာ္လက္စထေရာလ္နည္းတူ ေသြးေၾကာနံရံတြင္ အနည္ထိုင္ေစကာ ေသြးေၾကာကို မာေက်ာ၊ က်ဥ္းေျမာင္းေစၿပီး အစပဲ့ထြက္လႊင့္ေမ်ာကာ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာကို သြားပိတ္ဆို႔ေစျခင္း((Thrombosis) ကို ျဖစ္ၿပီး ေလျဖတ္ေစပါသည္။

(၅) အရက္ အလြန္အကၽြံေသာက္ျခင္း

အရက္အလြန္အကၽြံ ေသာက္ျခင္းသည္ ဗဟိုအာရံုေၾကာ အဖြဲ႔အစည္း (Central Nervous System (CNS) အား တိုက္ရိုက္ ထိခိုက္ေစေသာေၾကာင့္ အာရံုတုံ႔ျပန္မႈ (Motor
Function) အလုပ္လုပ္ႏိုင္အားကို ပ်က္စီး (သို႔) ေလွ်ာ့နည္းေစသည္။ ထို႔အျပင္ ေသြးေၾကာအပါအ၀င္ ခႏၶာကိုယ္ရွိ အဂၤါအစိတ္အပိုင္း အားလံုးရွိ ၾကြက္သားမ်ားကိုလည္း ေျပေလွ်ာ့ေစေသာေၾကာင့္ ေသြးလႊတ္ေၾကာ၏ အလုပ္လုပ္ႏိုင္မႈ အားကို ဆုတ္ယုတ္ေစၿပီး ေအာင္စီဂ်င္ ျဖန္႔ျဖဴးမႈကို ထိခိုက္ေစပါသည္။ ၾကြက္သား ေျပေလွ်ာ့ေစျခင္းႏွင့္ အာရံုတုံ႔ျပန္မႈ အားနည္းေသာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ အလုပ္လုပ္မႈႏွင့္ ဦးေႏွာက္ထိန္းခ်ဳပ္မႈကို ေလွ်ာ့ေစေသာ္လည္း အရက္ေသာက္ျခင္းသည္ စိတ္ကို တက္ၾကြေစၿပီး အာရံုခံစားမႈ (Sesory) ကိုမူ လြန္ကဲေစပါသည္။ ထိုတက္ၾကြလြန္ကဲေသာ အာရံုေၾကာင့္ မရွိကို အရွိအျဖစ္ ထင္မွတ္ယူဆျခင္း (delusion)၊ အာရံုတြင္ တကယ္မဟုတ္သည့္ အၾကား၊ အျမင္ႏွင့္ ခံစားမႈမ်ား ထင္ဟပ္ျဖစ္ေပၚေနျခင္း (Auditory, visual and tatile hallusination) တို႔အား ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ ေလျဖတ္ျခင္းႏွင့္ အရက္မူးျခင္း ႏွစ္ခုစလံုးသည္ ဦးေေႏွာက္ကို ထိခိုက္ေစျခင္း ဟူသည့္ အေၾကာင္းရင္း တူေသာေၾကာင့္ ေလျဖတ္ေသာ သူတေယက္တြင္ ေတြ႔ႏိုင္သည့္လကၡာတခ်ိဳ႔ကို အရက္မူးေနသူတြင္လည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ ၎တို႔မွာ အသိ၊ မွတ္ဉာဏ္ႏွင့္ ဆင္ျခင္တံုတရား နည္းသြားျခင္း၊ စကားေျပာလ်င္ ဗလံုးဗေထြးျဖစ္ေနျခင္း၊ လမ္းကို ဒယိမ္းဒယိုင္ေလွ်ာက္ျခင္း၊ မ်က္လံုးကို ေကာင္းေကာင္း မဖြင့္ႏိုင္ျခင္း၊ အစာေကာင္းေကာင္း မမ်ိဳႏိုင္ျခင္း စသည္တို႔သည္ ဦးေႏွာက္ပံုမွန္ အလုပ္မလုပ္ ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေသာ လဏၡာမ်ား ျဖစ္သည္။

လကၡဏာမ်ား

ထိခိုက္သည့္ ေသြးေၾကာအလိုက္ ဦးေႏွာက္တစ္ရွဴး ပ်က္စီးသည့္ အစိတ္အပိုင္း ကြဲျပားေသာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း (သို႔) အလုပ္လုပ္မႈစနစ္ ခၽြတ္ယြင္းသြားသည့္ ေနရာႏွင့္ လကၡဏာမ်ားမွာလည္း ကြဲျပားသည္။ ထိခိုက္သြားေသာ ဦးေႏွာက္၏ ဧရိယာအေပၚမူတည္၍ လႈပ္ရွားရာ၌ ဟန္ခ်က္ မထိန္းႏိုင္ျဖစ္ျခင္း၊ ကိုယ္တျခမ္း (သို႔) တပိုင္းေသသြားႏိုင္ျခင္း၊ မွတ္ဉာဏ္ ဆံုး႐ံႈးျခင္း၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခၽြတ္ယြင္းသြားႏိုင္ျခင္း၊ စကားမေျပာႏိုင္ျခင္း (သို႔) မပီေတာ့ျခင္း၊ တက္ျခင္း၊ နားထဲမွာ ပံုမွန္မဟုတ္ပဲ အျမဲဆူညံေနသလို ခံစားရျခင္း စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

စမ္းသပ္ေတြ႔ရွိပံု

ေလျဖတ္ျခင္းကို X-ray, CT (Computer Tomography) scan, Magnetic Resonance Imaging (MRI), ေသြးစစ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္အတြင္း အရည္စစ္ေဆးျခင္း၊ ဦးေႏွာက္လွ်ပ္စစ္လႈိင္းကို (EEG) စစ္ေဆးျခင္းတို႔ျဖင့္ စမ္းသပ္ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။

ကုသမႈ

ေလျဖတ္သည္ဟု သိသည္ႏွင့္ (သို႔) သကၤာမကင္း ျဖစ္သည္ႏွင့္ ခ်က္ခ်င္း အေရးေပၚ ေဆးရံုတင္ရမည္။ ေသြးေၾကာ ပိတ္ဆို႔မႈ (သို႔) ေသြးယိုစီးမႈအတြက္ ဦးေႏွာက္ကို ခြဲစိတ္ကုသရမည္။ ခြဲစိတ္ၿပီးေနာက္ ေနာက္ထပ္တႀကိမ္ ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႔ၿပီး ေလျဖတ္ျခင္းကို ထပ္မျဖစ္ေစရန္ ကာကြယ္ႏိုင္ရန္ ဆရာ၀န္မွ  Aspirin, Warfarin စသည့္ လူနာႏွင့္ သင့္ေတာ္သည့္ ေသြးကိုက်ဲေစသည့္ ေဆးတခုခု ေပးႏိုင္သည္။ ထိခိုက္သြားေသာ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းအား အေကာင္းဆံုး ျပန္လည္ အလုပ္လုပ္ ႏိုင္ေစရန္အတြက္ ထိခိုက္ ပ်က္စီးသြားသည့္ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းႏွင့္ ထိခိုက္သည့္ အမ်ိဳးအစားအေပၚ မူတည္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ျပန္လည္ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ ေလ့က်င့္ျခင္း (Rehabilitation) ျဖင့္ အခ်ိန္ယူ၍ ကုသရပါသည္။
ဦးေႏွာက္ တစ္ရွဴးပ်က္စီး ဆံုးရႈံးမႈ အနည္းအမ်ားအေပၚ မူတည္ၿပီး အနည္းအက်ဥ္းမွ လံုး၀ ျပန္လည္ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္သြားသည့္ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းအေပၚ မူတည္ၿပီး လုပ္ရမည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမွာလည္း ကြဲျပားသည့္အတြက္ ေတြ႔ရမည့္ က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ားလည္း ကြဲျပားပါတယ္။ ဥပမာ- စကားေျပာမရ၊ အစာမ်ိဳမရ၊ (သို႔မဟုတ္) စကားေျပာမပီ၊ အစာမ်ိဳရခက္ ျဖစ္သြားပါက လ့က်င့္ခန္းအတြက္ Speech Pathologists ႏွင့္ Dieticians ကို ေတြ႔ရမယ္။ ကိုယ္ကာယ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္း မသန္စြမ္း၊ ျဖစ္သြားပါက Physiotherapists နဲ႔ Occupational therapists တို႔အား ေတြ႔ရမယ္။ ၾသစေၾကးလ်ားတြင္ ေလျဖတ္သည့္ အမ်ိဳးအစားအေပၚ မူတည္၍ သက္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး ပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ေတြ႔ၿပီးပါက အိမ္မွာ မိမိဖါသာ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ေန႔စဥ္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္သည့္ တကိုယ္ေရ တကာယကိစၥမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ႏိုင္ရန္အတြက္ အေသးစိတ္ကို သင္ျပေပးၿပီး ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ အစီစဥ္ေတြ (Follow up programmes) ေတြကို ေပးၿပီးမွ ေဆးရံုက ေပးဆင္းပါသည္။ ျမန္မာျပည္မွာ ေလျဖတ္သူအတြက္ ေလျဖတ္သူအတြက္ ျပန္လည္ေလ့က်င့္ပ်ိဳးေထာင္ေပးသည့္ ၀န္ေဆာင္မႈ (Rehabilitation Services) ရွိမရွိ မေသခ်ာသည့္အတြက္ အေကာင္းဆံုးက အိမ္ေရာက္ၿပီးႏွင့္ ေနာက္ပိုင္း ဆက္လုပ္ရမည့္ အခ်က္မ်ားကို ေဆးရံုမဆင္းမီ ေဆးရံုမွာ မိမိအား အဓိက တာ၀န္ယူ ကုသေပးသည့္ ဆရာ၀န္ (Treating Doctor) ႏွင့္ အေသအခ်ာ တိုင္ပင္ေမးျမန္းျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
ကာကြယ္ျခင္း

ေဆးလိပ္မေသာက္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ထိန္းျခင္း (BMI 18.5-25)၊ အဆီမ်ားသည့္ အစားအစာမ်ားႏွင့္ အသားကို လိုသည္ထက္ ပိုမစားျခင္း၊ ေသြးတိုးရွိသူမ်ားသည္ ေသြးေပါင္းခ်ိန္ကို အျမဲတမ္းပံုမွန္ ျဖစ္ေနေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ဆရာ၀န္၏ ညြန္ၾကားခ်က္အတိုင္း မပ်က္မကြက္ လိုက္နာျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳရွိသူမ်ားသည္လည္း ေသြးထဲ သၾကားဓာတ္ကို မျမဲတမ္းပံုမွန္ ျဖစ္ေနေအာင္ ထိန္းခ်ဴပ္ႏိုင္ဘို႔အတြက္  ဆရာ၀န္ ညြန္ၾကားသည့္အတိုင္း မပ်က္မကြက္ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အရက္ကို ေသာက္သင့္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားသည္ထက္ ပိုမေသာက္ျခင္း (လံုး၀မေသာက္က ပိုေကာင္းပါသည္)၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ပံုမွန္ ျပဳလုပ္ျခင္း စသည္တို႔ျဖင့္ ေလျဖတ္ျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုသုိ႔ မကာကြယ္ႏိုင္ပါက ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ အ၀လြန္သူ၊ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳ ရွိသူ၊ အရက္အလြန္အမင္းေသာက္သူ၊ သူမ်ားသည္ တေန႔ေလျဖတ္ၿပီး မသန္စြမ္းဘ၀ ေရာက္မည့္ရာခိုင္ႏႈန္းအေတာ္မ်ားပါသည္။  ေလျဖတ္ျခင္းကို ျဖစ္ၿပီးသူမ်ား ပိုမဆိုးေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ၿပီး မျဖစ္ေသးသူမ်ား ေကာင္းစြာကာကြယ္ႏိုင္ၾကပါေစ။

ရႊ႔င္လန္းခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ




Photo Credit: medical-dictionary.thefreedictionary.com

Read More...

Tuesday, March 31, 2009

Stroke Experience of A Brain Scientist


ဦးေႏွာက္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ သုေတသနေတြ ျပဳလုပ္ေနတဲ့ သိပၸံ ပညာရွင္ တစ္ဦး ေလျဖတ္မႈကို ခံစားရတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳကို ျပန္လည္ တင္ျပထားတာပါ။ အလြန္စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းေအာင္ တင္ျပတတ္ၿပီး ဗဟုသုတလဲ အမ်ားႀကီး ရေစတယ္လို႔ ယူဆလို႔ ျပန္မွ်ေပးလိုက္တာပါ။ ဆရာ၀န္ ဖ်ားတတ္လားလို႔ ေမးတတ္တဲ့သူေတြကိုလဲ သတိရမိပါတယ္။ ဆရာ၀န္လဲ ဘာသားနဲ႔မွမွ မထုထားတာေနာ္။ ဖ်ားတတ္၊ ေနမေကာင္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုပါပဲ။ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပညာရွင္လဲ ေလျဖတ္တတ္ပါတယ္။

Jill Bolte Taylor ရဲ႕ my stroke of insight ဆိုတဲ့ ted talk ေလးပါ။


Read More...

Wednesday, February 11, 2009

Answers for C-Box questions (1)

C-Box ေမးခြန္းမ်ားအတြက္ အေျဖမ်ား (၁)


တင္ထားတဲ့ ပို႔စ္ေတြနဲ႔ မဆိုင္ပဲ စာဖတ္သူေတြက C-Box မွာ သီးသန္႔ လာေမးထားတဲ့ ေမးခြန္းေတြထဲက C-Box မွာ ေျဖဖို႔ ေနရာမဆ့ံႏိုင္တဲ့ ေမးခြန္း တခ်ိဳ႕နဲ႔ အရင္ မေျဖျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေမးခြန္းေဟာင္းတခ်ိဳ႕ကို စုေပါင္းၿပီး ပို႔စ္တစ္ခု အေနျဖင့္ ေမးခြန္း ေမးသူေတြအတြက္ တင္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ေျဖထားတဲ့ အေျဖေတြက ကၽြန္မ လက္လွမ္းမီသေလာက္ တင္ျပထားတာသာျဖစ္ၿပီး ျပည့္စံုလံုေလာက္မႈ ရွိႏိုင္မည္ မဟုတ္တဲ့အတြက္ မျပည့္စံုမႈ (သို႔) ခၽြတ္ယြင္းမႈ တစ္ခုခု ရွိေနပါက စာေရးေဖာ္ေတြ အပါအ၀င္ မည္သူမဆို ျဖည့္စြက္ ေျဖၾကားေပးျခင္း၊ ေဆြးေႏြးေပးျခင္းကို ျပဳလုပ္ေပးဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။ ေမးခြန္းေမးသူမ်ား အေနျဖင့့္လည္း ေျဖထားသည္မ်ားကို မရွင္းလင္းပါက ထပ္ေမးႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ဒီလို ထပ္ေမးလာရင္လဲ
၀ိုင္း၀န္း ေျဖၾကားေပးဖို႔ကို စာေရးေဖာ္ေတြ အားလံုးကို ဖိတ္ေခၚပါတယ္။

ကိုသက္ ။ ။ မ်က္ကြင္း အရမ္းညိဳတာဘာေၾကာင့္လည္းဆိုတာသိပါရေစဆရာ။

မ်က္ကြင္းညိဳ ရျခင္းရဲ႕ အေႀကာင္းေတြက- - မ်ိဳးရိုးေႀကာင့္ - Allergy (ဓာတ္မတည့္မႈ ရွိျခင္း)- အိပ္ေရး မ၀ျခင္း- ႏွာပိတ္ျခင္း- ခႏၶာကိုယ္မွ ေရဓာတ္ဆံုး ရံႈးျခင္း (ဥပမာ။ ။၀မ္းေလွ်ာျခင္း ၊ အန္ျခင္း.... စသည္တို႔ေႀကာင္႔)- သံဓာတ္ခ်ိဳ႕တဲ့၍ ေသြးအားနည္းျခင္း- အသက္ႀကီးလာျခင္း- စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း- အာဟာရ လံုေလာက္စြာ မစားေသာက္ျခင္း- ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း- အလြန္အၾကဴး ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်သြားျခင္း- Vitamin –K ဓာတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း- အရမ္း ေနေရာင္ အထိခံျခင္း ကုသမႈကေတာ႔-မိမိမွာ အထက္က ျပႆနာေတြ ရွိေနရင္ အဲဒါေတြ ကိုျပဳျပင္ဖို႔ ၊ ကုသဖို႔ လိုပါတယ္။ Hydrating Facial mask ကို တစ္ပတ္ႏွစ္ႀကိမ္ခန္႔ အသံုးျပဳျခင္း ၊ သခြားသီးပါးပါး
အ၀ိုင္းေလးမ်ားကို မ်က္လံုးနားတြင္ ကပ္ျခင္း(တစ္ခါလွ်င္ ၁၀မိနစ္ခန္႔) ၊ မနက္ႏွင့္ ညတြင္ ေရေအးေအးျဖင့္ မ်က္ႏွာသစ္ျခင္း ၊ အာဟာရျပည္႔၀စြာ စားေသာက္ျခင္း ၊ ေဂၚဖီ ၊ လိေမၼာ္ ၊ သခြားသီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီ စေသာ လတ္ဆတ္ေသာ အသီးအရြက္ မ်ားမ်ားစားျခင္း ၊ ေကာင္းေကာင္း အနားယူျခင္း ၊ Vitamin–K ႏွင္႔ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ ပါ၀င္ေသာ Eye cream မ်ိဳးကို လိမ္းျခင္း၊ မသက္သာလွ်င္ အေရျပား ဆရာ၀န္ႏွင့္ ျပသတိုင္ပင္ျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ (Dr စိုင္းေ၀ေအာင္)


Khinethin ။ ။ ေလျဖတ္တာ အေၾကာင္း ေဆာင္းပါး ေရးပါဦး။ ေနာက္ ေအးတဲ့ေဒသမွာ ေနရင္ ဘယ္လို က်န္းမာေရး အကာအကြယ္ လုပ္ရမလဲ။ ေရခ်ိဳးတာတို႔ အစားစားတာတို႔ ေနာက္ဘယ္လိုေနသင့္သလဲ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ေလျဖတ္ျခင္းမွာ အဓိကကေတာ့ ဦးေႏွာက္ကို ပို႔ေပးေနတဲ့ ေသြးေၾကာ ပိတ္ဆို႔ၿပီး ဦးေႏွာက္ တစ္ရွဴးတခ်ိဳ႕ ပ်က္စီးသြားလို႔ ဦးေႏွာက္မွာ ေအာက္စီဂ်င္ အေထာက္အပံ့ မရေတာ့တဲ့အတြက္ ဦးေႏွာက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းေတြနဲ႔ ဦးေႏွာက္ၾကား အဆက္အသြယ္ ျပတ္သြားတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလို အဆက္အသြယ္ ျပတ္သြားေတာ့ ဦးေႏွာက္က သက္ဆိုင္ရာ အစိတ္အပိုင္းကို ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ မရျဖစ္သြားၿပီး ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဘယ္လိုအမ်ိဳးအစား ေလျဖတ္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေလျဖတ္တဲ့သူ အားလံုးကေတာ့ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ရွိသင့္ပါတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္ ထပ္မျဖစ္ဖို႔ အတြက္ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါေတြ မ၀င္ႏိုင္ေအာင္ က်န္းမာေရးကို ပံုမွန္အတိုင္း ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ အစာအဟာရ မွ်တဖို႔၊ အ၀မလြန္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ လႈပ္ရွားမႈရွိေနဖို႔ အျမဲလိုအပ္ပါတယ္။

ကုသမႈကို ျပန္လည္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္း (Rehabilitations) ေတြ လုပ္ရင္ ဦးေႏွာက္ တစ္ရွဴးပ်က္စီး ဆံုးရႈံးမႈ အနည္းအမ်ားအေပၚ မူတည္ၿပီး အနည္းအက်ဥ္း ဒါမွမဟုတ္ လံုး၀ ျပန္လည္ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္သြားတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းအေပၚ မူတည္ၿပီး လုပ္ရမည့္ ေလ့က်င့္ခန္းက ကြဲျပားတဲ့အတြက္ ေတြ႔ဖို႔လိုအပ္တဲ့့ က်န္းမာေရး ပညာရွင္ေတြကလည္း ကြဲျပားပါတယ္။ ဥပမာ စကားေျပာမရ၊ စကားေျပာမပီ ဒါမွမဟုတ္ အစာမ်ိဳရခက္ ျဖစ္သြားရင္ ေလ့က်င့္ခန္းအတြက္ Speech Pathologist နဲ႔ Dietician ကို ေတြ႔ရမယ္။ ကိုယ္ကာယ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္း မသန္ ျဖစ္သြားရင္ Physiotherapist နဲ႔ Occupational therapist ကို ေတြ႔ရမယ္။ ေလျဖတ္တဲ့ အမ်ိဳးအစားအေပၚ မူတည္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ၿပီးရင္ အိမ္မွာ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေန႔စဥ္ ကိစၥေတြနဲ႔ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ဖို႔အတြက္ အေသးစိတ္ကို သင္ျပေပးလိမ့္မယ္။ Khinethin က ျမန္မာျပည္ထဲက လူနာအတြက္ ေမးတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီလို Rehabilitation Services ေတြ ရွိမရွိ ကၽြန္မ အတိအက် မသိတဲ့အတြက္ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ဆက္လုပ္သင့္တာကို ေလျဖတ္လို႔ ေဆးရံုတက္တုန္းက အဓိက တာ၀န္ယူ ကုသေပးခဲ့တဲ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပန္တိုင္ပင္တာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ေလျဖတ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပို႔စ္တစ္ခုကို သီးသန္႔ မတင္ႏိုင္ေသးတဲ့အတြက္ ေတာင္းပန္ပါတယ္။


Ko Zaw ။ ။ေသြးပ်စ္တဲ့ ေရာဂါကို ဘယ္လို ကုသရပါသလဲ။ ထိုေရာဂါအေၾကာင္း ေျပာျပေပးေစလိုပါသည္။


ေသြးပ်စ္ခဲတာက ေသြးထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ Chemical ေတြ မမွ်တလို႔ ျဖစ္ႏိုင္သလို ေသြးထြက္လြန္ျခင္း၊ ေသြးယိုစီးျခင္းကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ Clotting Factor ေခၚ ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ အင္ဇိုင္းေတြ ပံုမွန္ထက္ ပိုမ်ားေနလို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ခန္႔မွန္းရံုနဲ႔ မသိႏိုင္ပဲ ေသြးစစ္ၿပီး ေသြးထဲမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ အားလံုးကို ေရတြက္ျခင္း (Full blood Count) ႏွင့္ Clotting Factors ေတြရဲ့ အေျခအေနကို ၾကည့္ၿပီးမွ သိႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ မမွ်မတ ျဖစ္ေနရင္ မွ်တေအာင္ ကုသရမယ္။ Clotting Factor ေတြ လြန္ကဲေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ Anticoagulant လို႔ ေခၚတဲ့ ေသြးကို မခဲေစႏိုင္တဲ့ ေဆးေတြကို ဆရာ၀န္ ညြန္ၾကားခ်က္အတိုင္း သံုးစြဲႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးပ်စ္လြန္းျခင္းႏွင့္ က်ဲလြန္းျခင္း ႏွစ္ခုစလံုးက အႏၱရာယ္ရွိတဲ့အတြက္ ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္းသာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။


Uranusaquarian ။ ။ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ မီးယပ္က်န္းမာေရးကိစၥေတြကိုေရာ ေမးျမန္းလို႔ ရပါသလားရွင္။


အမ်ိဴးသမီးေတြ မီးယပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္တခ်ိဳ႕ကို Labels ေအာက္က Reproductive Health ကိုႏွိပ္လိုက္ရင္ အဲဒီထဲက ပို႔စ္ေတြထဲမွာ ရွာၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ သိခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ အဲဒီထဲမွာမပါလို႔ ေမးခြန္းသီးသန္႔ ထပ္ေမးရေတာ့ ေမးတဲ့ေမးခြန္းအေပၚ မူတည္ၿပီး ေျဖေပးလို႔ရပါတယ္။

mr.lupay။ ။ B ပိုးကါကြယ္ေဆးထိုးနည္းနဲ႔ မေအာင္ရင္ ဘာဆက္လုပ္ရလဲ ဆိုတာေလးနဲ႔ လိပ္ေခါင္းေရာဂါ အေၾကာင္းေတြကို အျပည့္အစံု ရွင္းျပေပးပါရန္ ေတာင္းဆိုပါတယ္ အစ္မ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ဒီေမးခြန္းကို မေျဖခင္ labels ေအာက္က Hepatitis ေခါင္းစဥ္ထဲမွာရွိတဲ့ ပို႔စ္သံုးခုကို အရင္သြားဖတ္ဖို႔ Mr Lupay ကို အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။

Hepatitis B & C (1)
Hepatitis B & C (2)
Hepatitis B

Hepatitis B အတြက္ ထိေရာက္တဲ့ ကာကြယ္ေဆး ရွိပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆးကို စနစ္တက် ထိုးထားရင္ ကူးဖို႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။

ကာကြယ္ေဆး စနစ္တက် ထိုးရမယ့္ နည္းလမ္းကေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းဆိုရင္ ၀-၁-၆ လို႔ မွတ္သားပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ေဆး သံုးႀကိမ္ ထိုးရမယ္။ ပထမ တစ္ႀကိမ္ထိုးၿပီးရင္ ဒုတိယ တစ္ႀကိမ္ကို ၁ လ ျခားၿပီး ထိုးရပါမယ္။ တတိယ အႀကိမ္ကို ဒုတိယအႀကိမ္နဲ႔ ၆ လ ျခားၿပီး ထိုးရပါမယ္။

ကာကြယ္ေဆး ထိုးၿပီးတိုင္း အသည္းေရာင္ အသား၀ါ ဘီပိုးကို ရာႏႈန္းျပည့္ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ မရပါဘူး။ ၉၀ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ေတာ့ ကာကြယ္တယ္လို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္။ တိတိက်က် သိခ်င္ရင္ေတာ့ ေရာဂါ ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ အင္အား (Antibody titer) ဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲ ဆိုတာကို တိုင္းရပါတယ္။ အဲဒီလို တိုင္းလို႔ ဆရာ၀န္က စိတ္တိုင္းမက်ရင္ စတုတၳအႀကိမ္ ကာကြယ္ေဆး တစ္လံုး ထပ္ထိုးရတတ္ပါတယ္။

အသည္းေရာင္ အသား၀ါ B ရုတ္တရက္ (Acute) ရရွိပါက ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ အဖ်ား၀င္ျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း၊ ၀မ္းသြားျခင္း အဆစ္အျမစ္နဲ႔ ကိုယ္လက္ကိုက္ခဲျခင္း တစ္ခါတစ္ရံ အေရျပား ယားယံျခင္း စတဲ့ လကၡဏာေတြကို ေတြ႕ႏိုင္ၿပီး ဒီလကၡဏာေတြပဲ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔ရၿပီး ေရာဂါအတြက္ သီးသန္႔ေဆး မရွိပါဘူး။ အစာအာဟာရ လကၡဏာထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ေဆးေတြနဲ႔ကု အနားယူၿပီး ႏွစ္ပတ္၊ သံုးပတ္အတြင္း သက္သာေပ်ာက္ကင္း သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရာဂါရတဲ့ ဆယ္ေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ႏႈန္းခန္႔ နာတာရွည္ (Chronic) ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ နာတာရွည္ အသည္းအရာင္ အသား၀ါ ရထားသူဟာ အသည္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တျခား ဆက္ပြားေရာဂါေတြ ၀င္ဖို႔ သိပ္ကို နီးစပ္လို႔ အထူး ဂရုျပဳသင့္ပါတယ္။ အစာအာဟာရကို အသားဓာတ္ အလြန္အမင္း မစားဘဲ အရက္ကို လံုး၀ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ ေနမေကာင္းမွ ဆရာ၀န္ျပျခင္း မဟုတ္ပဲ ဆရာ၀န္ႏွင့္ တစ္ႏွစ္ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ ေတြ႔မယ္ဆိုတာ တိုင္ပင္သတ္မွတ္ၿပီး အျမဲတမ္း ညြန္ၾကားမႈခံယူ၊ အေနအထိုင္ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ရင္ ေရာဂါမရွိသူ နီးပါး ေနသြားႏိုင္ပါတယ္။

လိပ္ေခါင္းေရာဂါနဲ႔ Hepatitis B တိုက္ရိုက္ ပတ္သက္မႈေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အသည္းက ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အႀကီးဆံုး အတြင္းအဂၤါ အစိတ္အပိုင္း ျဖစ္ၿပီး တျခား ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္း အားလံုးနီးပါးနဲ႔ ဆက္စပ္ အလုပ္လုပ္ရေတာ့ အသည္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္တိုင္း တျခား ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းေတြမွာ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ ထိခိုက္မႈ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အသည္းက အစာအိမ္မွ ပို႔လာတဲ့ အာဟာရေတြကို ျပန္လည္ စိစစ္ျပဳျပင္ ေနရာခ်ၿပီး ခႏၶာကိုယ္အႏွ႔ံ ျပန္လည္ျဖန္႔ျဖဴးေပးတဲ့ ႏွလံုးကို ေရာက္ေအာင္ ပို႔ေပးရေတာ့ ေရာဂါတခုခုေၾကာင့္ အသည္း အလုပ္လုပ္မႈ အားနည္းသြားတာနဲ႔ အစာေျခဖ်က္္မႈ စနစ္နဲ႔ အစာပို႔ေဆာင္မႈ စနစ္မွာလည္း အားနည္းသြားပါတယ္။ လိပ္ေခါင္းေရာဂါ အေၾကာင္းကို ေနာက္ပိုင္း အခ်ိန္ရရင္ သီးသန္႔ပို႔စ္တစ္ခု တင္ေပးပါမယ္။


Linn ။ ။ သြား အနည္းငယ္ေခါေနတာကို ျပင္ခ်င္ပါတယ္ သြားျပင္ရင္ အက်ဴိးအျပစ္ ဘာေတြ ျဖစ္နုိင္သလဲ ဆုိတာ သိခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

သြားနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ က်န္းမာေရးက႑ကို ၀န္ေဆာင္တဲ့ Professionals သီးသန္႔ရွိလို႔ တျခား Health Care Professionals ေတြအေနနဲ႔ ဒီေမးခြန္းကို ေျဖႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္မ မထင္ဘူး။ သြားကို ျပဳျပင္ေပးေနတဲ့ Dental Surgeon ေတြ ကိုယ္တိုင္ကလည္း လူနာကိုယ္တိုင္ကို ေတြ႔ၿပီး ျပဳျပင္ရမည့္ အေျခအေန လူနာရဲ့ သြားဖံုးနဲ႔ သြားအရင္းရွိ အရိုး တည္ေဆာက္ပံု အေနအထားေတြကို အတိအက် စစ္ေဆးၿပီးမွ သိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ တခ်ိဳ႕က သြားကိုပဲ ျပန္တည့္မတ္ေပးဖို႔ လိုၿပီး တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ အရိုးကြင္းကိုပါ ျပဳျပင္ရတာ ရွိတယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။ ျပဳျပင္ရမည့္ အေျခအေနအေပၚမူတည္ၿပီး အခ်ိန္ကာလနဲ႔ အက်ိဳးအျပစ္ေတြက ကြာျခားႏိုင္ပါတယ္။ အေျခခံ က်န္းမာေရးကို အစိုးရက တာ၀န္ ယူတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာင္ Dental Health အတြက္ မိမိပိုက္ဆံနဲ႔ အိတ္စိုက္ အသံုးျပဳရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ Dental Health က တျခား က်န္းမာေရးကိစၥေတြထက္ ပိုၿပီး ေစ်းႀကီးပါတယ္ ရိုးရိုး Dentist ကို တခါေတြ႔ရင္ေတာင္ အေထြေထြ ဆရာ၀န္ကို တခါေတြ႔တာထက္ ပိုေစ်းႀကီးတယ္ဆိုတာ သိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သြားအလွျပဳျပင္တဲ့ Dental Surgeon ဆီက Information pack ဒါမွမဟုတ္ Leaflet ေတြကို အရင္ ဖတ္ၾကည့္ၿပီး မိမိျပဳျပင္ရမည့္ အေျခအေနကို အၾကမ္းဖ်င္းေတာ့ သိေအာင္ အရင္လုပ္ပါ။ ၿပီးေတာ့မွ Dental surgeon နဲ႔ေတြ႔ ကိုယ္ သိခ်င္တာ ေမးၿပီး တိုင္ပင္တာ အေကာင္းဆံုးပဲလို႔ ကၽြန္မ အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။


အေျဖမ်ားကို ဖတ္ရန္ "Read More ..." ကို ႏွိပ္ပါ။

Read More...