Showing posts with label Reproductive organ disorders မ်ိဳးပြားအဂၤါ ျပႆနာ. Show all posts
Showing posts with label Reproductive organ disorders မ်ိဳးပြားအဂၤါ ျပႆနာ. Show all posts

Wednesday, June 15, 2011

အၿဖဴဆင္းၿခင္း (White discharge)

အၿဖဴဆင္းၿခင္း (White discharge)




လူ႔ေလာက လူ႔သဘာ၀မွာ အမ်ိဳးသမီးေလးေတြကို ပန္းကေလးေတြအၿဖစ္ တင္စားေၿပာဆိုၾကပါတယ္ ။ ပန္း ကေလးေတြ ဆိုတာ ငယ္ရြယ္ႏုပ်ိဳစဥ္မွာ အစြမ္းကုန္ ပြင့္ဖူးလွပေလ့ရွိၿပီး ၾကီးရင့္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ညွိဳးႏြမ္း ေၿခာက္ေသြ႔ သြားေလ့ရွိတယ္ ။ ဒီလိုအခ်ိန္ေလးအတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ မီးယပ္နဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ ၿပႆနာ မ်ိဳးစံု ၾကံဳေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္ ။ အခုတင္ဆက္ေပးမွာကေတာ့ မီးယပ္ၿပႆနာမ်ိဳးစံုထဲကမွ White discharge လို႔ေခၚတဲ့ အၿဖဴဆင္းၿခင္း ၿပႆနာပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

အၿဖဴဆင္းၿခင္း ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိသလဲ ?

အၿဖဴဆင္းၿခင္းကို ေယဘူယ်အားၿဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးခြဲၿခားႏုိင္ပါတယ္ ။ မူမွန္အၿဖဴဆင္းၿခင္း ( normal white discharge ) နဲ႔ မူမ မွန္ အၿဖဴဆင္းၿခင္း ( abnormal white discharge) စသည္တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ သာမန္အပ်ိဳေဖာ္၀င္ (puberty) တဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ တစ္လမွာ ပံုမွန္ ႏွစ္ၾကိမ္ခန္႔ အၿဖဴဆင္းေလ့ရွိၾကပါတယ္ ။ အဲဒါကို မူမွန္ အၿဖဴဆင္းၿခင္းလို႔ေခၚပါတယ္ ။ ပထမအၾကိမ္ဟာ ပထမလနဲ႔ ဒုတယလရဲ႕ ထက္၀က္၀က္လိုက္ရင္ အလယ္ ရက္ေတြမွာ အၿဖဴဆင္းပါတယ္ ။ ဒုတိယအၾကိမ္ကေတာ့ ေသြးမေပၚခင္ တစ္ရက္ရက္မွာ ဆင္းေလ့ရွိၾကပါတယ္ ။ အဲဒီလိုဆင္းတာဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ သတိထားမိေလာက္တဲ့ ပမာဏမဟုတ္ပဲ အနည္းငယ္ (သို႔မဟုတ္) ေၿခာက္မေနပဲ စိုစိစိ ၿဖစ္ေနယံုေလာက္ပဲ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ေယဘူယ်ၾကည့္မယ္ဆိုရင္

- ဆီးစပ္ ႏွင့္ေပါင္ရင္း ၊ ေအာက္ခံေဘာင္းဘီ စိုတဲ့အထိေလာက္ေတာ့ပမာဏမမ်ားပါဘူး ။
- ဆိုးရြားတဲ့ အနံ႔အသက္နဲ႔ ယားယံမႈေတြမရွိပါဘူး ။
- အခ်ိန္ကာလအေနၿဖင့္လည္း အထက္ပါေၿပာခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ ဆင္းေလ့ရွိၾကပါတယ္ ။

အဲဒါကပို မူမွန္ေသာ ဇီ၀ကမၼေၿပာင္းလဲမႈ ( Normal Physiological Change) လို႔ ေခၚတြင္ပါတယ္ ။ အမ်ိဳး သမီးေလးေတြ အေနနဲ႔ ဒီသေဘာတရားကို နားလည္ဖို႔လိုပါတယ္ ။ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး အတြက္လည္း အိမ္မွ ေရသန္႔သန္႔နဲ႔ ဆပ္ၿပာႏုႏုေလးေတြ သံုးလို႔ရပါတယ္ ။ ကာေဘာ္လစ္လို ဆပ္ၿပာမ်ိဳးသံုးဖို႔ မသင့္ေတာ္ပါဘူး ။ အေပၚယံပဲ ေဆးေၾကာဖို႔လိုၿပီး အတြင္းအထိေဆးေၾကာဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး ။ အႏၱရာယ္မရွိတဲ့ မူမွန္အၿဖဴ ဆင္းၿခင္းၿဖစ္ တဲ့အတြက္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ၿပသဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး ။ Personal hygiene ေကာင္းဖို႔လိုပါတယ္ ။

တစ္ခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရးအတြက္ ဒတ္ေတာ ၊ အဆက္ပ္ေတာ စတဲ့ ပိုး သတ္ေဆးေတြနဲ႔ အတြင္း ဖက္ကို ေဆးေၾကာၿခင္းမ်ား ၿပဳလုပ္တတ္ၾကပါတယ္ ။ ဒါဟာ လံုး၀မေကာင္းပါဘူး ။ ပိုးသတ္ေဆးေတြဟာ မိန္းမကိုယ္မွာရွိတဲ့ အက်ိဳးၿပဳ ဘတ္တီးရီးယား ( helpful bacteria) ေတြကို သတ္ ပစ္ေလ့ ရွိၿပီး အက္ဆစ္ဓါတ္ကို ေလ်ာ့ေစပါတယ္ ။ Acid ဓါတ္က်သြားရင္ ၿပင္ပ ဘတ္တီးရီးယား ပိုးေတြ၀င္ လာေစၿပီး မူမမွန္ အၿဖဴဆင္းၿခင္း ( Abnormal white discharge) ကို ၿဖစ္ေပၚေစပါတယ္ ။

မူမမွန္ အၿဖဴဆင္းၿခင္းရဲ႕ လကၡဏာေတြကေတာ့ မူမွန္အၿဖဴဆင္းၿခင္းရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဖက္ေတြပါပဲ ။

- အၿဖဴဆင္းေသာ ပမာဏမ်ားၿခင္း
- ဆိုးရြားေသာ အနံ႔အသက္မ်ားရွိၿခင္း
- ယားယံၿခင္းစသည္တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

မူမမွန္ အၿဖဴဆင္းၿခင္းကို ၿဖစ္ပြားေစတဲ့ အခ်က္ေတြအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္ ။ ေယဘူယ်အားၿဖင့္ ပိုး၀င္ၿခင္းေၾကာင့္ ၿဖစ္တာ ၃ မ်ိဳးရွိပါတယ္ ။ အဲဒီလိုမဟုတ္ပဲ သားအိမ္ေခါင္း (cervix) က အလုပ္လုပ္တာ မ်ားလြန္းတဲ့အ တြက္ေၾကာင့္(လိင္ဆက္ဆံမႈမ်ားၿခင္း) အၿဖဴဆင္းတာလည္းရွိပါတယ္ ။ သားအိမ္ထဲထည့္တဲ့ သေႏၶတားပစၥည္း (IUCD) ေၾကာင့္ လည္းဆင္း တာရွိၿပီး တစ္ကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္း မႈ မမွန္လို႔ stress ( စိတ္ဖိစီးေသာက) မ်ားမႈေၾကာင့္ လည္း အၿဖဴဆင္းရ တာေတြရွိပါတယ္ ။

Post menopausal white discharge

အသက္ၾကီးမွ abnormal white discharge ဆင္းတာေတြလည္းရွိပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အသက္ၾကီးေသြးဆံုးၿပီးမွ အၿဖဴဆင္း မယ္ဆိုရင္ေတာ့ သားအိမ္လည္တံကင္ဆာနဲ႔ သားအိမ္ကင္ဆာေၾကာင့္လည္း ၿဖစ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ တတ္ကၽြမ္း တဲ့ သားဖြားမီးယပ္ ဆရာ၀န္နဲ႔ ၿပသသင့္ပါတယ္ ။

ပိုး၀င္ၿခင္း (၃)မ်ိဳး



မူမမွန္အၿဖဴဆင္းၿခင္းကို ၿဖစ္ေပၚေစတဲ့ ပိုး၀င္ၿခင္း ၃ မ်ိဳးရွိပါတယ္ ။ ပထမတစ္ခုကေတာ့ (Trichomonas vaginitis) လို႔ေခၚတဲ့ မိန္းမကိုယ္ေရာင္ရမ္းယားယံၿခင္း ၊ အၿဖဴဆင္းၿခင္းၿဖစ္ၿပီး ဒုတိယတစ္မ်ိဳးကေတာ့ မႈိစြဲကပ္ တဲ့ေရာ ဂါတစ္မ်ိဳးၿဖစ္တဲ့ (Fungal vaginitis or monelial vaginitis) ၿဖစ္ပါတယ္ ။ တတိယ တစ္မ်ိဳးကေတာ့ ၂ မ်ိဳးစလံုးေပါင္းၿပီးၿဖစ္တဲ့ပိုး၀င္ၿခင္းပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ အၿဖဴဆင္းမ်ားၿပီး အနံ႔ဆိုးရြားမယ္ ဆင္းေနတဲ့ အၿဖဴရဲ႕ သေဘာသဘာ၀ ကို ၾကည့္ၿပီး ဘာပိုး၀င္လဲဆိုတာ ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္ ။ ဥပမာအေနနဲ႔ မိန္းမ ကိုယ္မွာ မႈိစြဲၿပီးေရာင္ ရမ္းၿခင္းၿဖစ္တာဟာ အမ်ားအားၿဖင့္ Pregnancy ေတြနဲ႔ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ ရွိတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ မၾကာ ခဏ အ ၿဖဴဆင္းေလ့ရွိၾကပါတယ္ ။ ပမာဏလည္းမ်ားၿပီး ယားယံၿခင္းနဲ႔ အနံအသက္ ကလည္းမေကာင္း ပါဘူး ။ ဒီလိုမ်ိဳးပဲ မိႈစြဲၿပီး အၿဖဴလည္းခဏခဏဆင္းၿပီး ပမာဏမ်ားၿပီးု ယားမယ္ အနံ႕အသက္ လည္းမေကာင္း ဘူးဆိုရင္ အဆိုပါအမ်ိဳးသမီးမွာ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ ရွိႏုိင္ပါတယ္ ။ မဟုတ္ရင္လည္း အမ်ိဳးထဲမွာ ဆီးခ်ိဳမ်ိဳးရိုး ရွိႏိုင္ပါတယ္ ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေတြမွာ ဒီလိုမၾကာခဏၿဖစ္တယ္ဆိုရင္ မႈိစြဲတာေၾကာင့္ၿဖစ္တာလို႔ ခန္႔မွန္းရင္ ၉၀% မွန္ေလ့ရွိပါတယ္ ။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္နဲ႔ ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ သမားေတြမွာ မႈိစြဲၿပီးမႈမမွန္ အၿဖဴဆင္းတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ Monellia ဆိုတဲ့ မႈိက အခ်ိဳ ကို ႏွစ္သက္ၿပီး အက္ဆစ္ကို ၾကိဳက္ပါတယ္ ။ Pregnancy အခ်ိန္မွာ လိုင္နင္ဆဲလ္ေတြက Glycogen အခ်ိဳဓါတ္ပိုမ်ား လာသလို အခ်ဥ္ဓါတ္လည္းပိုမ်ားလာပါတယ္ ။ အဲဒီလိုအေၿခအေနမ်ိဳးဟာ Fungus ေတြ အၾကိဳက္ ၿဖစ္တာောကာင့္ အၿဖဴဆင္းတာလည္းမၾကာခဏၿဖစ္လာၿပီး ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳသမားမွာလည္း ဒီသေဘာ အတိုင္းပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

Trichomonas vaginitis ေၾကာင့္ အၿဖဴဆင္းရတဲံအဓိက အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ လိင္ဆက္ဆံ မႈေၾကာင့္ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ တပ္အပ္ၾကီးေတာ့ေၿပာလို႔မရပါဘူး ။ ဥပမာ ဒီပိုးရွိေနတဲ့ မိန္းမတစ္ေယာက္က အိမ္သာ က မုတ္ေပၚသြားတယ္ ေနာက္တစ္ေယာက္အပ်ိဳစင္ေလးကလည္း သြားမိရင္သူ႔မွာကူးစက္သြားၿပီး အဲဒီအပ်ိဳ စင္ေလးကို လိင္ဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ၿဖစ္တာပါလို႔ေတာ့ စြပ္စြဲလို႔မရဘူးေပါ့ ။ ဒီလိုအေၿခအေန မ်ိဳးေတြလည္းရွိ တတ္ပါတယ္ ။ ေနာက္ၿပီး အေမေတြ အစ္မေတြဆီကလည္း တဆင့္ကူးတတ္ပါတယ္ ။ အမ်ိဳးသမီးေတြ အတူေနတဲ့အခန္းေတြ ေဘာ္ဒါေဆာင္ေတြမွာလည္း ထဘီငွား၀တ္တာေတြ အတြင္းခံေတြ ငွား၀တ္ တာေတြက တဆင့္လည္းကူးႏုိင္ပါေသးတယ္ ။

ကုသမႈ အပိုင္း

ကုသမႈအပိုင္းမွာေတာ့ ေခၚမွီတိုးတက္လာတဲ့နည္းပညာအရ ေဆး၀ါးေတြကလည္း အရမ္းကို ေခတ္မွီလာပါတယ္ ။ ေရာဂါရာဇ၀င္ history ကို ေမးၾကည့္လိုက္လုိ႔ Trichomonas vaginitis လို႔ ေသခ်ာရင္ ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေရာ သူ႔ရဲ႔ partner ေယာကၤ်ားပါ တစ္ၿပိဳင္တည္းကုသမႈခံယူရမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။ အမ်ားအားၿဖင့္ ေယာကၤ်ားၿဖစ္သူဟာ ပိုးသယ္ေဆာင္သူ ( carrier) ၿဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္ ။ ေယာကၤ်ားမွာေတာ့ လကၡာၿပေလ့မရွိပဲ မိန္းမၿဖစ္သူမွာသာ လကၡဏာ ၿပေလ့ရွိပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ၿပန္ၿပန္ၿဖစ္ၿခင္းကို ကာကြယ္ဖို႔ ၿပိဳင္တူကုသဖို႔လိုပါတယ္ ။ ေဆးကေတာ့ ရိုးရိုးေလးပါပဲ ။ Metronidazole ေဆးကို မနက္ ၊ ေန႔လည္ ၊ ည တစ္ၿပားဆီ ၂ ေယာက္စလံုး တစ္ေန႔ ၃ ၾကိမ္ ၇ ရက္ေသာက္ေပးရမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။



Trichomonas ေၾကာင့္ၿဖစ္တဲ့ အၿဖဴဆင္းၿခင္းဟာ အေရာင္က ၿဖဴမေနပဲ စိမ္း၀ါ၀ါအေရာင္ရွိပါတယ္ ။ ပမာဏ မ်ားၿပီး ေအာက္ခံေဘာင္းဘီစိုမယ္ ။ ယားယံမယ္ ေနာက္ၿပီးအန႔ံလည္းရွိပါတယ္ ။ မိန္းမကိုယ္တစ္ခုလံုး ရဲေနၿပီး အဲဒီ အေပၚမွာ အမည္းေၿပာက္အၿဖဴေၿပာက္ေလးေတြ ေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္ ။ မႈိစြဲတာေၾကာင့္ မႈမမွန္တဲ့ အၿဖဴဆင္းၿခင္းမွာက်ေတာ့ မိန္းမကိုယ္နံရံမွာ အၿဖဴဖတ္ေလးေတြ ကပ္ေနေလ့ရွိတယ္ ။ အဲဒါကို milk cast လို႔လည္းေခၚပါတယ္ ။ တစ္ဆို႔ဆို႔နဲ႔ေနရခက္တဲ့ လကၡဏာေတြခံစားရေလ့ရွိပါတယ္ ။ Trichomonas vaginitis ဆိုတာေသခ်ာရင္အထက္ကေၿပာသလို ေဆးေသာက္လို႔ရသလို မိန္းမကိုယ္ထဲ ထည့္တဲ့ေဆးေတြ လည္းသံုး လို႔ရပါတယ္ ။ မႈိစြဲလို႔ အၿဖဴဆင္းတာကိုလည္း ထည့္ေဆးစားေဆးေတြသံုးလို႔ရပါတယ္ ။ တိုးတက္လာတဲ့ေဆး ပညာအရေနာက္ပိုင္းမွာ ပိုးစြဲတဲ့ ၃ မ်ိဳးစလံုးအတြက္ အဆင္ေၿပတဲ့ ထည့္ေဆးေတြရွိလာပါတယ္ ။ တစ္ညတစ္ လံုးနဲ႔ ၆ ည ထည့္ေပးရပါတယ္ ။

အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးေတြ ၊ ေက်ာင္းသူေလးေတြအေနနဲ႔ အၿဖဴဆင္းတာနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ဗဟုသုတေတြၿပည့္ ၀ေနဖို႔လို ပါတယ္ ။ တခ်ိဳ႔ဆို စာေမးပြဲေတြလည္းရွိတယ္ ။ အိပ္ေရးေတြပ်က္ၿပီး ေသြးအားနည္း ၿပီးေတာ့ မူမွန္အၿဖဴ ဆင္း တာေတြၿဖစ္တာကို စိတ္ပူစိတ္ညစ္စရာမလိုပါဘူး ။ ေသြးအားၿပန္ၿပည့္ေအာင္ အနားယူၿပီး ပံုမွန္စားေသာက္ လိုက္ရင္ၿပန္ေကာင္းသြားမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။ IUCD ေၾကာင့္ၿဖစ္တာဆိုရင္လည္း အဲဒါၿပန္ထုတ္ လိုက္ရင္ေကာင္း သြားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခုသတိထားရမွာကေတာ့ ဆီးပူေညာင္းက်ေရာဂါ ပိုး Ganorrhoea ေၾကာင့္ ၿဖစ္တာဆိုရင္ေတာ့ သင့္ေတာ္တဲ့ ပိုးသတ္ေဆး Antibiotic ကိုသံုးဖို႔လိုပါတယ္ ။ ဆရာ၀န္ နဲ႔ၿပဖို႔လိုပါတယ္ ။ မူမွန္အၿဖဴဆင္းတာဟာ ေသြးဆံုးခ်ိန္မတိုင္ခင္အထိ ၾကံဳေတြ႔ေနရဦးမွာပါပဲ ။ မဆင္းရင္ လည္းပိုး၀င္မယ္ ။ ေယာကၤ်ားနဲ႔ အတူေနလို႔မရဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ မူမွန္အၿဖဴဆိုတာ စိတ္ပူဖို႔မလို ဘူးဆို တာ သိထားေစခ်င္ပါတယ္ ။ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔လည္း အမ်ိဳးသမီးစကား၀ိုင္းေတြမွာ အမ်ိဳးသမီး က်န္းမာေရး အေၾကာင္းကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဆြးေႏြးေၿပာဆိုၾကဖို႔လိုပ့ါတယ္ ။ တခ်ိဳ႔က ဘယ္သူ႔ကိုမွ လည္း မေၿပာပဲ ငါတစ္ေယာက္ တည္းဒီလိုၿဖစ္ေနတာပါလားဆိုၿပီးေတာ့အေတြးေတြ၀င္သြားတတ္ပါတယ္ ။

အမ်ိဳးသမီးေတြသာမက အမ်ိဳးသားေတြေရာ ဒီသေဘာသဘာ၀ ကိုနားလည္ၿပီး မိမိ partner ကိုတန္ဖိုး ထားႏုိင္ ၾက ပါေစ ။ အမ်ိဳးသမီးက်န္းမာေရ းဗဟုသုတေတြ ၿပည့္၀ႏုိင္ၾကပါေစ ။

Ref : Health Education on Reproductive Health ( Prof . Myint Mg Mg )
: Internet

သက္တန္႔ခ်ိဳ

စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................

Read More...

Wednesday, March 16, 2011

အသက္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္လဲ ဖတ္ပါ Menstruation ရာသီ မမွန္ျခင္း

August 09, 2010 8:13 PM
Q 1: ကြၽန္မအသက္ သံုးဆယ့္တစ္ပါ။ ကြၽန္မ အခု (႕႕႕႕႕) မွာပါ။ ကြၽန္မမွာ တစ္ႏွစ္တစ္လ အရြယ္ သမီးတေယာက္ ရွိပါတယ္။ ကြၽန္မ သမီးကို ဗိုက္ခြဲျပီး ေမြးတာပါ။ ကေလးက အခုထိ မိခင္ႏို႔စို႔တုန္းဘဲ။ က်မ ရာသီက ကေလးေမြးျပီး ေလးဆယ့္ငါးရက္ထဲက ပံုမွန္လာပါတယ္။

ဒီတခါ ရာသီလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ပံုမွန္ မဟုတ္ဘဲ၊ ၅ ရက္ ေစာလာျပီး၊ ေသြးက တစက္တစတ္ဘဲ ဆင္းတယ္။ အခုလို ေသြးတစက္တစက္ ဆင္းေနတာ တလနည္းပါး ရွိေတာ့မယ္။ က်မ မည္သည့္ ကိုယ္ဝန္ တားေဆးကိုမွ မသုံးစြဲခဲ့ပါ။ ကြၽန္မလဲ စိတ္ပူလို႔ Pregnancy test နဲ႔ စမ္းၾကည့္တယ္။ Negative ဘဲျပတယ္။ စိုးရိမ္လို႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေမးၾကည့္ေတာ့ သူတို႔က ရာသီထိန္၊ ရာသီ ငုတ္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒီက ေဆးခန္းကို ျပဖို႔ကလဲ နားလည္မႈ လြဲတတ္လို႔ ဆရာ့ဆီက အကူအညီ ေတာင္းတာပါ။ ဘဲလို ေဆးမ်ိဳး ေသာက္သင့္လဲႏွင့္ ေရာဂါအေၾကာင္းကို ေျဖၾကားေပးပါရွင့္။

ဘာမွ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ရက္ေစာလာတာလည္း ကိစၥမရွိပါ။ နည္းတာလဲ အဲလိုဘဲ။ မွန္လာပါလိမ့္မယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္ေနခ်ိန္မွာ ေနာက္ကိုယ္ဝန္ရွိဘို႔ ပိုေႏွးတတ္တယ္။ ကေလးကို ၁ ႏွစ္ဆို ႏို႔ျဖတ္သင့္ျပီ။ ၆ လ အရြယ္ကတည္းက အစာေၾကြးရမယ္။ ေျဖးေျဖး တိုးတိုးေၾကြးေပါ့။ ႏို႔ျဖတ္မွလဲ ကေလးက တျခားအစာ စားလာမယ္။

ဆီးစစ္လိုက္တာ ေကာင္းတယ္။ အခုလို မရပ္ေသးတာ သားအိမ္ျခစ္စရာလဲ မလိုဘူး။ ခပ္လြယ္လြယ္ ေဆးနည္းေပးပါမယ္။ ကိုယ္ဝန္တားေဆး Contraceptive pill ကို ေသာက္ႏိုင္တယ္။ လူအမ်ားစုေသာက္တဲ့ ေဆးေျပာတာပါ။ ေဆးကပ္တိုင္းမွာ အေရာင္ ၂ မ်ိဳးပါတယ္။ အျဖဴေရာင္ ၂၁ လံုးကို တေန႔ ၁ လံုးေသာက္ေနသမွ် ေသြးမဆင္းပါ။ ရာသီရက္ မမွန္သူေတြကို ဒီနည္းက အလြယ္ဆံုးဘဲ။ အိမ္ေထာင္မရွိတဲ့ မိန္းကေလးေတြဆိုရင္ ေဆးအေၾကာင္း ရွင္းျပလိုက္ျပီး၊ ေဆးလံုးေလးေတြကို ေဆးကပ္ကေန ထုတ္ျပီး ေပးရတယ္။ သူမ်ားျမင္ အထင္မလြဲေအာင္ေပါ့။ တခ်ိဳ႕ကို အဲလို ၃-၄ လ အေသာက္ခိုင္းရင္ ျပန္မွန္သြားႏိုင္တယ္။

ကေလးငယ္ရွိသူေတြကိုေတာ့ ႏို႔ထြက္နည္းေစတတ္လို႔ ေနာက္နည္း လုပ္ရတတ္တယ္။ ေမးတဲ့လူအတြက္ေတာ့ ဒီအေရး ပူစရာ မလိုေလာက္ဘူး ထင္ပါတယ္။ ေဟာ္မုန္းတမ်ိဳးထဲပါ တားေဆးက ႏို႔ထြက္တာကို မထိခိုက္ပါ။

အေထာက္အကူ ရေစေအာင္ ဗီတာမင္ စီ ၅ဝဝ မီလီဂရမ္ တေန႔ ၁-၂ ျပားေသာက္ပါ။ သံဓါတ္နဲ႔ ေဖါလစ္အက္စစ္လည္း ေသာက္ပါ။ ဗီတာမင္ ဘီအုပ္စုလည္း ေသာက္ပါ။

၉-၈-၂ဝ၁ဝ

Aug 9, 2010 at 1:57 PM
Q 2: နားနဲ႔မနာ ဖဝါးနဲ႔နာပါ။ ဒီတစ္လ ဓမၼတာလာတာ နဲနဲဆန္းတယ္။ အရင္လေတြကနဲ႔ ပံုမွန္ မဟုတ္လို႔ပါ။ အရင္လက ၁၄ ရက္ေန႔မွာ စၿပီးေတာ့ ၁၄-၁၅ ဆက္တုိက္ ဆင္းပါတယ္ ၁၆ ရက္ေန႔မွာ တစ္ရက္ တန္႔သြားပါတယ္။ ၿပီးမွ ၁၇ နဲ႔ ၁၈ ရက္မွာ ျပန္ဆင္းပါတယ္။ ဆရာေရးခဲ့တဲ့ စာေတြအရ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္လို႔ မွတ္ယူထားပါတယ္။ ဒီလက်ေတာ့ ၁ ရက္ ေန႔မွာ စဆင္းၿပီး၊ ၁ ရက္ ၂ ရက္ ၃ ရက္ ဆက္တုိက္က သာမန္မဟုတ္ပဲ အခဲေတြ ဆင္းတယ္။ အေရာင္ကေတာ့ ညိဳညစ္ညစ္ အေရာင္မ်ဳိးျဖစ္ၿပီး၊ အနံ႕ နဲ႔ ခံစားမႈေတာ့ မရွိပါဘူး။ ခါးကိုက္တာတုိ႔ ဗိုက္နာတာတို႔လဲ မရွိပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ ၄ ရက္ေန႔က ေနစၿပီး ပံုမွန္အတုိင္း ျပန္ဆင္းတာကိုက အရမ္းမ်ားတယ္။ ဒီေန႔ထိေတာ့ မရပ္ေသးပါဘူး။ အခု ရက္ပိုင္းေတာ့ နဲေတာ့ နဲသြားတယ္။ ဓမၼတာ လာခါနီးဆုိ အျဖဴဆင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတစ္ေခါက္ အျဖဴလဲ မဆင္းပါဘူး။ အဲဒါ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ စိုးရိမ္စရာ ရွိပါသလား။ အရင္ကေတာ့ ရွမ္းပ်ဳိမယ္ ေသြးေဆး ေသာက္ပါတယ္။ နာက်င္မႈအတြက္ Dofenal 500 mg တစ္ေန႔ တစ္လံုး ေသာက္ပါတယ္။ ေကာင္းက်ဳိး-ဆုိးက်ဳိး ေျပာျပေပးေစလိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး တလြဲယူဆထားတာက ဓမၼတာလာရင္ ေခါင္းမေလွ်ာ္ရ ဆုိတာလဲ ရွိပါတယ္။ မတည့္တဲ့ အစာေတြအျဖစ္ ေျပာင္းဖူးတုိ႔ မာလကာသီးတို႔ မစားရဘူး ဆုိတာလဲ ရွိပါတယ္။ အဲလိုမ်ဳိးေတြလဲ တကယ္ရွိလား။ ဒါေတြနဲ႔ ဆုိင္-မဆုိင္လဲ သိခ်င္ပါတယ္။ အသက္က ၂၂ ႏွစ္ပါ။

မိန္းကေလးေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ ရာသီ မမွန္တတ္တာ အေတာ္မ်ားမ်ား ျဖစ္ၾကရတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ စိုးရိမ္စရာမလို၊ ေဆးကုစရာ မလိုတတ္ပါ။ အသက္ငယ္တံုး၊ အပ်ိဳေဘာ္ဝင္စနဲ႔ ေသြးဆံုးခါနည္းရင္ မမွန္ဘူး။ အခုလို ၂၂ ႏွစ္ အရြယ္ ကေတာ့ မွန္သင့္တဲ့ အရြယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ဒါလဲဘဲ သိပ္မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။

ရာသီဆင္းတယ္ဆိုတာ၊ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္း ခႏၶာေဗဒ ေခၚတဲ့ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ဇီဝကမၼ ျဖစ္စဥ္ေခၚတဲ့ အလုပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာေတြ ေကာင္းမြန္၊ မွန္ကန္ေနရမယ္။ ဒါ့အျပင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကလည္း သက္ေရာက္ လႊမ္းမိုးေသးတယ္။ ပေယာဂ ေျပာရမဲ့ သက္ေရာက္လာမႈေတြလည္း ထည့္တြက္ရေသးတယ္။ ပေယာဂ ဆိုတာ ဗိေႏၶာ-ရမ္းကု ေျပာတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ျပင္ပကေန တခုခု ျဖစ္ေစတာကို ဆိုခ်င္တာ။ ဆိုပါစို႔ တျခား ေနမေကာင္းတာရွိလို႔ ေဆးေသာက္တာကေန ရာသီျဖစ္စဥ္ကို လာထိခိုက္တာမ်ိဳး။

ေဆးခန္းမွာ ဆရာဝန္လုပ္တဲ့လူက သူတို႔စကား မတတ္လို႔ ဆရာမေတြဆိုတာက စကားျပန္ေရာ သူနာျပဳပါ လုပ္ၾကရတယ္။ အမ်ိဳးသမီး လူနာေတြကို ဘယ္လိုေမးပါ သင္ေပးထားတယ္။ “ရာသီမမွန္” လို႔ ဘာသာျပန္ေပးရင္၊ “ဒါနဲ႔ မရေသးဘူး။ မမွန္ဘူးဆိုတာ၊ မလာတာ၊ နည္းတာ၊ မ်ားတာ၊ အကုန္လံုး မမွန္တာခ်ည္းဘဲ။”

ရာသီမ်ားရင္ တမ်ိဳး၊ မ်ားတာက ရက္လဲပိုႏိုင္ ဆင္းတာလဲ မ်ားႏိုင္တယ္။ ထိန္ျပီးမွ မ်ားမ်ားဆင္းတာက အိပ္ေထာင္သည္ ဆိုရင္ (သမီးရည္းစား လည္းပါတာေပါ့) သားပ်က္တာလား။ ဆယ္ေက်ာ္သက္လဲ မဟုတ္၊ ၄၅ ႏွစ္လည္း မေရာက္ေသး၊ အိမ္ေထာင္လဲ မရွိရင္ တျခားဟာေတြ စဥ္းစားရျပီ။

ေမးတာေတြ ကုန္ရင္ စစ္တာ လိုလာႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိစစ္တာ ခုေခတ္မွာ ဆရာဝန္ပါစရာ မလိုဘူး၊ သူတို႔ဖါသာ စစ္လို႔ ဘာမွန္းမသိမွ ဆရာဝန္ လာျပသူေတြလည္းရွိတယ္။ ဒီလို ပံုမွန္မျဖစ္တာကို ေမြးလမ္းေၾကာင္းစမ္းတာ လိုႏိုင္တယ္။ ေသြးစစ္၊ (အာလ္ထြာေဆာင္း)၊ ဓါတ္မွန္၊ စတာေတြလိုခ်င္ လိုအံုးမယ္။

Dofenal ေဆးက Mefenamic acid ျဖစ္တယ္။ အနာ-အကိုက္-အဖ်ား သက္သာေဆးျဖစ္တယ္။ အင္ဒိုနီးရွား၊ ျမန္မာ၊ ဖိလစ္ပိုင္ နဲ႔ ဗီယက္နမ္ တို႔မွာ ဒီနံမယ္နဲ႔ ေရာင္းတယ္။ ၂၅ဝ-၅ဝဝ မီလီဂရမ္ ကို တေန႔ ၃ ၾကိမ္အထိ ေသာက္ႏိုင္တယ္။ အစာနဲ႔ နီးရမယ္။ ၇ ရက္ထက္ ပိုမေသာက္သင့္ဘူး။ အသဲ၊ ေက်ာက္ကပ္ မေကာင္းရင္၊ အစာအိမ္နာရွိရင္၊ ပန္းနာ၊ ေရခမ္းေျခာက္တာ ရွိေနရင္ မေသာက္သင့္ဘူး။

ေသြးေဆးအေၾကာင္းကို ေဆးပညာမွာ သုေတသနလုပ္ထားတာ မရွိေသးဘူး။ ဆရာဝန္ေတြရဲ႕ အေမ၊ အေဒၚ၊ အမေတြ ကေတာ့ လက္စြဲဘဲ။ ရာသီျဖစ္စဥ္နဲ႔ ေျပာင္းဖူး၊ မာလကာသီး၊ ေခါင္းေလွ်ာ္တာေတြရဲ႕ ပတ္သက္မႈကို သင္ဘူး ဖတ္ဘူးတဲ့ ေဆးစာေတြမွာေတာ့ မေတြ႔ရေသးဘူး။ စာဖတ္ နည္းေသးလို႔လားေတာ့ မသိဘူး။ ရွာပါအံုးမယ္။

ဒီအျဖစ္မ်ိဳးက ေမးတဲ့သူကို ေဆးနည္းလွမ္းေပးလို႔ မေကာင္း-မမွန္ႏိုင္ဘူး။ ေရာဂါဆိုးလို႔ ေျပာတာေတာ့ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ေမးျမန္း-စစ္ေဆးျပီးရင္ တခ်ိဳ႕အတြက္ ကုရတာ လြယ္လြယ္ေလးနဲ႔ ျပီးတာေတြ ရွိတယ္။ OG ျဖစ္ျဖစ္၊ ဆရာဝန္ျဖစ္ျဖစ္ ျပသင့္ပါတယ္။

၉-၈-၂ဝ၁ဝ

Q 3: သမီးက အသက္ ၂၃ ႏွစ္ပါ။ သိခ်င္တာေလးေတြ ေမးပါရေစ။ သမီးက ရာသီလာတာ မမွန္ပါဘူး။ တခါတေလ ၂ လမွ တခါ လာပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ အေမက ေသြးေဆး အၿမဲတုိက္ပါတယ္။ ၿမန္မာေဆးေတြ။ ခုက ဒီမွာ ဝယ္လုိ႔လည္း မရပါဘူး။ ခု ဝက္ၿခံေတြလည္း မ်က္ႏွာမွာေရာ ေက်ာမွာပါ ပိုေပါက္လာပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းကေၿပာလုိ႔ ဂ်င္းၿပဳတ္ရည္ လည္း ေသာက္ပါတယ္။ ဆရာရွင့္ ဘယ္လုိလုပ္ရမလဲဆုိတာ ေၿဖၾကားေပးပါရွင္။

ရာသီမမွန္တာ မိန္းကေလးအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ ၂ လမွ တခါလာယံုနဲ႔ ဘာမွ စိုးရိမ္စရာ မလိုပါ။ ဝက္ျခံလဲ ေပါက္တယ္ဆိုရင္ အပ်ိဳျဖစ္မွာေပါ့။ သိပ္ရင္းႏွီးလြန္းတဲ့ သမီးရည္းစားေတာင္ ထားပံုမရဘူး။ ေဆးပညာအရ ျဖစ္ဘို႔ မ်ားတာကို ေျပာတာပါ။ ကုိယ္ေရးကုိယ္တာ စပ္စုတာမဟုတ္ပါ။ ေဗဒင္ေဟာတာလဲ မဟုတ္ဘူး။ မမွန္ရင္လဲ “မွားေသာ ေဆးသမား ရွိ၏” လို႔ မွတ္ပါ။

ဗမာေသြးေဆးေတြကလည္း အသံုးတည့္သူေတြမွာ တည့္တယ္။ ခ်င္းျပဳတ္ရည္ကလည္း တခ်ိဳ႕အတြက္ အလုပ္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မိန္းကေလးရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ပိုျပီးသိရရင္ ပိုေကာင္းမယ္။ “ပိန္သလား၊ ဝသလား၊ ပိန္လာေနသလား။ က်န္းမာေရး ေနာက္ေၾကာင္းမွာ ထူးျခားတာရွိသလား။ ေဆးရံုတက္ရဘူးတာ၊ ဓါတ္မွန္ရိုက္တာ”။ မသိတာ အသာထားျပီး ေယဘုယ် ေျဖပါ့မယ္။

ရာသီမမွန္တာမွာ ပတ္ဝန္းက်င္လို႔ ေခၚေလ့ရွိတဲ့ အေၾကာင္းခံရွိတတ္တယ္။ ေနမေကာင္းတာ ဥပမာ တီဘီ၊ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားတာ၊ အာဟာရ မျပည့္တာ၊ ေသြးအားနည္းတာ၊ ေလ့က်င္ခန္း-အလုပ္ မ်ားလြန္းတာ၊ ခရီးထြက္ရဖန္ မ်ားတာေတြ ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒါေတြကို ျပင္ပါ-ကုပါ။

ေနာက္ အေၾကာင္းခံ တမ်ိဳးကေတာ့ ဇီဝကမၼအေျပာင္းအလဲ ရွိလို႔ပါ။ ရာသီဆင္းတာကို ထိန္းေၾကာင္းေပးေနတာ သံုးခုဟာ အထာမက်ရင္ ရာသီလာ မမွန္ဘူး။ ေနာက္ဆံု းအေၾကာင္းခံတခုကေတာ့ Polycystic ovarian syndrome ေရာဂါပါ။ လိုမယ္ ထင္ရင္ ဒီႏွစ္မ်ိဳးအတြက္ OG ျပပါ။ Oligomenorrhea ေခၚတဲ့ ရာသီနည္းလြန္းရင္ သားသမီး မရႏိုင္တာ ျဖစ္ေစတတ္တယ္။ ဒါေတြ ထည့္ေရးတာက ဆရာဝန္တေယာက္အေနနဲ႔ မျပည့္မစံုေရးလို႔ မေကာင္းတဲ့ အတြက္ပါ။ လူ ၁ဝဝ-၁ဝဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ ျဖစ္တာလဲ ပါရတယ္။

ဝက္ျခံဆိုတာ ရာသီဆင္းတာလိုဘဲ ေဟာ္မုန္းဓါတ္ အေျပာင္းအလြဲေၾကာင့္ျဖစ္ေစတာပါ။ လူတိုင္းမွာ က်ား-မ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးလံုးရွိၾကတယ္။ Androgens က်ားေဟာ္မုန္းက ပိုကဲေနရင္ ရာသီနည္းတာ ျဖစ္ေစတယ္။ အေရျပား မသန္႔ရွင္းတာ၊ ေလထု မသန္႔တာေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသးတယ္။

သနပ္ခါးအစစ္ သဘာဝျဖစ္ အလွအပ အသံုးအေဆာင္သာ သံုးပါ။ ေၾကာ္ညာေကာင္း (ေကာ့စ္မက္တစ္) ေတြ မသံုးသင့္ပါ။ အဆီ-အငန္မ်ား အစားအစာ ေရွာင္ပါ။ တကယ္လို႔ အနာရင္းသလို ျဖစ္လာရင္၊ ျပည္တည္ရင္ Tetracycline, Erythromycin ၂၅ဝ မီလီဂရမ္ ၆ နာရီျခား၊ ဒါမွမဟုတ္ Doxycycline ၁ဝဝ မီလီဂရမ္ ၁၂ နာရီျခား၊ ၄-၅ ရက္ ေသာက္ပါ။

ဝက္ျခံကို လက္နဲ႔ ခဏခဏ မကိုင္ပါနဲ႔။ မ်က္မွာမွာ ေပါက္တဲ့ ဘာအနာျဖစ္ျဖစ္ မမွည့္ေသးခင္ ညွစ္မထုတ္ရပါ။ ေသြးအားအတြက္ Ferrous ေဆး၊ Folic acid ေဆးေတြေသာက္ပါ။ ဝက္ျခံအတြက္ ဗီတာမင္ B အျပင္ A ေသာက္ဘို႔ လိုတယ္။ Zinc ဓါတ္မ်ား အစားအစာ (ပင္လယ္စာ၊ အေစ့အဆံ၊ အသဲ၊ ငါး၊ ဥ၊ ဂ်ံဳ၊) နဲ႔ Chromium ဓါတ္မ်ား အစားအစာ (သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ စပ်စ္သီး၊ အာလူး၊ အမဲသား၊ မံုလာဥစိမ္း၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊) စားပါ။

တကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္ပါ။ ေခါင္းအံုးစြပ္ ၂ ရက္တခါ လဲပါ။ မ်က္ႏွာကို ဆံပင္က လာလာမထိေစသင့္ပါ။

လစဥ္ ရာသီလာေနသူမ်ားလဲ ဝက္ျခံေပါက္တတ္တယ္။ တရားခံက Androgens ပါဘဲ။ ဝက္ျခံမွာ ေခါင္းျဖဴ-ေခါင္းမဲ ၂ မ်ိဳး ရွိတယ္။ အျဖဴက အေရျပားထဲ ျမဳတ္ေနျပီး၊ အမဲက အေပၚမွာ။ ျပည္ျဖစ္လာရင္ ဝါလာမယ္။ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္တာက အျပင္းစားမဟုတ္တဲ့ ဆပ္ျပာ၊ ဗက္တီးရီးယားေသေစႏိုင္တဲ့ neem soaps ဆပ္ျပာလဲေကာင္းတယ္။ မ်က္ႏွာ အဆီမျပန္ေစနဲ႔။ မိတ္ကပ္သံုးစရာရွိရင္ နဲနဲ-ပါးပါးသာသံုးပါ။ အေရျပားက (ဆဲလ္)ေတြ ေလဝေအာင္လို႔။ ေသသြားတဲ့ (ဆဲလ္) ခပ္ညိဳညိဳေတြကို အသာအယာ ဖယ္ထုတ္ေပးပါ။ ေရေႏြးေလးနဲ႔ မ်က္ႏွာသစ္ပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ နံ႔သာျဖဴလိမ္းတာလဲ ေကာင္းပါတယ္။

ရာသီမွန္လာမယ္ဆိုရင္ ဝက္ျခံပါ သက္သာလာမယ္။ အိမ္ေထာင္ရက္သား က်သြားသူမ်ား ေပ်ာက္သြားတယ္။ အိမ္ေထာင္ မရွိေသးသူကုိ ရွိေအာင္ အားေပးတာ မဟုတ္ပါ။ အိမ္ေထာင္ျပဳတယ္ဆိုတာ “ေနာင္ျပင္ရန္ ခက္သည့္အမ်ိဳး သံုးပါး” ထဲမွာပါလို႔ ဝက္ျခံ ေပ်ာက္ခ်င္တာေလးနဲ႔ မျမန္ဆန္ေလနဲ႔။

အပ်ိဳေလး-အပ်ိဳၾကီးမ်ားလည္း ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ တားေဆး (အမ်ားဆံုးသံုးၾကတဲ့ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲ စားေဆး) ကို ေသာက္ရင္ ရာသီလာရက္ မွန္ေစတယ္။ ၂၈ ျပားပါတဲ့ ေဆးကပ္မွာ ၂၁ လံုးက အေရာင္တမ်ိဳး၊ ၇ လံုးက အေရာင္တမ်ိဳး လာေလ့ရွိတယ္။ အျဖဴေရာင္ ၂၁ လံုး ေသာက္ေနတံုး ရာသီမလာဘဲ၊ ဒီေဆးလံုးေတြ ကုန္တာနဲ႔ ရာသီလာမယ္။ ဒီေဆးကပ္ကို အနည္းဆံုး ၃-၄ လ ဆက္ေသာက္လိုက္ရင္ သူ႔ဖါသာသူ ရာသီလာရက္ မွန္ေစႏိုင္တယ္။

ဆရာ့ေဆးခန္းမွာ ဒီလိုျဖစ္တဲ့ မိန္းကေလးေတြလာရင္ ကုိယ္ဝန္တားေဆးကပ္ကို တလံုးခ်င္း ေဖါက္ျပီး ေပးလိုက္တယ္။ အပ်ိဳမိန္းကေလးကို သူမ်ားျမင္ အထင္မလြဲေစေအာင္ေပါ့။ ေကာင္းသြားၾကပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၁-၄-၂ဝ၁ဝ

Q 4: သမီး ပံုမွန္ရာသီက ၂၈ ရက္ ၁ ခါ လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရာသီလာျပီး ၁ဝ ရက္ ၂ ပတ္ေလာက္ေနရင္ နဲနဲ ျပန္လာေနတတ္တယ္။ ပံုမွန္လုိေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အေပ့ါသြားရင္ ထြက္လာတာမ်ိဳး အျဖဴနဲ႔ ေရာျပီး ထြက္လာတာမ်ိဳး။ Daily pad အေသးေလးေတြ သံုးရတာေပါ့။ အဲဒါဘာလုိ႔ျဖစ္တာလဲ။ တခုခုမ်ား အထဲမွာ ျဖစ္ေနလုိ႔လား။ အရင္က မျဖစ္ဖူးပါဘူး ဒီလုိျဖစ္တာ ၃-၄ လ ေလာက္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ ပတ္က အိမ္ေထာင္က်ပါတယ္။ မဂၤလာဦးည ျပီးေတာ့ ေနာက္ ၃-၄ ရက္ ေလာက္မွာ အဲလိုမ်ိဳး ဆီးသြားတဲ့အခ်ိန္ ေလလည္တဲ့အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ အနီထြက္လာတယ္။ အဲဒါက ပံုမွန္ပဲလား။ အဲလုိျဖစ္တဲ့ ဒီအပတ္မွာ ျပန္ေနျဖစ္ေတာ့ စ စျခင္းေတာ့ ဘာမွ မျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ေတာ့ အနီနဲနဲ ဆင္းလာတယ္။ သမီးတုိ႔ အသက္ ၂၈ ကိုယ္စီပါ။ ေယာက္်ားကေတာ့ ဘာမွ မျဖစ္ပါဘူး။ က်န္းမာပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ နာက်င္မႈေတာ့ မရွိပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္တားေဆး မသံုးပါဘူး။ ယားတာေတာ့ မျဖစ္ပါဘူး။ အရင္ထဲက အျဖဴကေတာ့ တခါတေလ ဆင္းတယ္။ အိမ္ေထာင္က်တာ ျပီးခဲ့တဲ့ အပတ္ကမွပါ။ အိမ္ေထာင္မက်ခင္ ၄-၅ လ ေလာက္မွာ အဲလုိ ျဖစ္တာကို သတိထားမိတာပါ။ အနီသက္သက္ဆင္းလာတာမ်ိဳး အျဖဴနဲ႔ ေရာပါလာတာမ်ိဳးပါ။ သူလဲ လန္႔ေနသလုိ သမီးလဲ လန္႔ေနတယ္။

အိမ္ေတာင္က်တာနဲ႔ မဆိုင္ဘဲ မက်ခင္ကတည္းက ျဖစ္တာမို႔ အိမ္ေထာင္ဘက္က ျပႆနာ မဟုတ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ STD ေတြကိုပါ လက္ညွိဳးထိုးစရာ မလိုေတာ့ဘူးေပါ့။

ျဖစ္တတ္တဲ့ အေျခအေနတခုသာ ျဖစ္တယ္။ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ရာသီမ်ားလာတဲ့သေဘာျဖစ္ဘို႔ မ်ားတယ္။ ဒီအသက္မ်ိဳးမွာ ေရာဂါၾကီး မျဖစ္သေလာက္ပါ။ ဆီးစပ္ေနရာကို ဖိၾကည့္လို႔လဲ နာပံုမေပၚပါ။ နာရင္ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္တာမ်ိဳး စဥ္းစားရတယ္။ အခု ဟုတ္ပံုမရပါ။ တျခားေနရာ (ႏွာေခါင္း၊ သြားဖံုး) ကေန ေသြးမယိုတာ မျဖစ္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။

ဒီေတာ့ ရာသီမွန္ေအာင္လုပ္ဘို႔ဘဲလိုမယ္။ ဘာမွ မလုပ္ဘဲေနရင္ေတာင္ မွန္လာတတ္ေသးတယ္။ အိမ္ေထာင္က် လိုက္ေတာ့ ေဟာ္မုန္းအခ်ိဳးအစားလဲ ေျပာင္းလာႏိုင္လို႔ပါ။

အိမ္ေထာင္က်ျပီး ဆက္ျဖစ္ေနေသးျပန္တာမို႔ OG မျပခင္ ေဆးစားၾကည့္ပါ။ ေမြးလမ္းေၾကာင္းစမ္းတာ လုပ္ရင္ ပိုျပီး ခန္႔မွန္းႏိုင္တယ္။ အလြယ္ဆိုးနည္းကေတာ့ ကုိယ္ဝန္တားေဆး ေသာက္ပါ။ အမ်ားဆံုးသံုးေနၾကတဲ့ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲေဆးျပား ေသာက္ပါ။ တေန႔ ၁လံုး ၂၈ ရက္ ေသာက္ရတာမ်ိဳး ေျပာတာပါ။ ရွာရတာလဲ အလြယ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ေဆးပါ။ ရာသီ တခါဆင္းေအာင္ ေစာင့္ပါ။ ဆင္းတာရပ္တာနဲ႔ ေဆး တေန႔ ၁ ျပားေသာက္ပါ။ ေဆးမကုန္ခင္ ရာသီ ျပန္မဆင္းပါ။ အဲလို လမွန္-ရက္မွန္ျဖစ္တာ ၃-၄ လ ေနာက္မွာ ရပ္လိုက္ပါ။ ေဆးကို မနက္ခင္း ေသာက္တဲ့အက်င့္လုပ္တာ ေကာင္းတယ္။ ေမ့သြားရင္ ေန႔ခင္းေသာက္လိုက္လို႔ ရတာမို႔ ရက္မေက်ာ္ေတာ့ပါ။

အေထာက္အကူအျဖစ္ သံဓါတ္အားေဆးနဲ႔ ဗီတာမင္ စီ ေသာက္ပါ။ က်န္းမာ-ခ်မ္းသာၾကပါေစ။

Q 5:မိန္းကေလးမ်ား အမ်ားအားျဖင္ Menstruation လာတိုင္း ဗိုက္ေအာင့္ၾကတယ္။ အဲဒါကို ဘယ္လိုလုပ္ေပးရမွာလဲ။ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာ ရွိလာႏိုင္သလား။ သိရင္ေဝမွ်ေပးပါ။

A: ရာသီလာရင္နာတာ Dysmenorrhea မွာ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာ မရွိပါ။ NSAIDs ေခၚတဲ့ Aspirin, Ibuprofen, Ketoprofen, Naproxen, Meferannic acid စတဲ့ အနာ-အကိုက္-အဖ်ား သက္သာေဆး တခုခု ေသာက္ပါ။ ေနရာတကာ ဝယ္လို႔ရပါတယ္။ ကုမၸဏီေတြက ေဆးကို နာမယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပးၾကတယ္။ နာတတ္တဲ့သူေတြ ေသြးဆင္းစ ကတည္းက ေသာက္သင့္တယ္။ ၂-၃ ရက္ ထက္မလိုပါ။ တေန႔ ၃ ၾကိမ္ဆို ရတယ္။ ေဆးကို အစာနဲ႔ နီးပါေစ။ တကယ္ ေလနာရွိရင္ သတိထား ေသာက္ပါ။ ဒီေဆးနဲ႔မွ မရသူေတြကို Oral contraceptives ကုိယ္ဝန္ တားေဆး ေပးရတယ္။ နာတဲ့ေနရာကို ေရေႏြးအိပ္ ကပ္ႏိုင္တယ္။ ေလ့က်င္ခန္း လုပ္သင့္တယ္။ ေရေႏြးနဲ႔ ေရခ်ိဳးသင့္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ

Read More...

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၁၂) မိန္းမပီသတာ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ Amenorrhea

ကြ်န္မမွာလဲ ရာသီမမွန္တဲ့ ျပႆနာ ရွိပါတယ္။ ရာသီစလာတဲ့ အရြယ္ ကတည္းက ခုထိမမွန္တာပါ။ အခုအသက္က ၂ဝ ပါ။ အရင္တုန္းက အေတာ္ေလး ပိန္ပါတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ ဝခ်င္လို႕ အစားေတြစား ေလ့က်င့္ခန္းေတြလုပ္နဲ႔ ဝလာတယ္။ ေသြးအားကေတာ့ နည္းပါတယ္။ ပံုမွန္ ၉ဝ-၆ဝ ပဲရွိပါတယ္။ Folic acid ပါတဲ့ Vifron အားေဆးလဲ ေသာက္ပါတယ္။

ရာသီ မမွန္တာကေတာ့ တစ္ခါတေလ ၃ လေလာက္အထိၾကာ တတ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာလဲ အာရွေတာ္ဝင္မွာ တစ္ခါ သြားျပပါတယ္။ OG က ဓါတ္မွန္ေတြ ရိုက္ခိုင္းပါတယ္။ ေသြးလဲစစ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္ေဆးတာ ေဆြးေႏြးတာ အခ်ိန္ နည္းနည္းပဲ ေပးပါတယ္။ Polycystic Ovarian Syndrome အဲဒါနဲ႕ပါတ္သက္တာ စစ္ရဲ႕လားလဲ မသိပါဘူး။ က်ားေဟာ္မုန္းနဲ႔ ပါတ္သက္တာလဲ စစ္ရဲ႕လား မသိဘူး။ အဲဒါနဲ႕ ေနာက္တခါ ေဆးခန္း မျပျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ၾကားဖူးတာက လည္ပင္းက သိုင္းရြိဳက္အၾကိတ္ ေၾကာင့္လဲ ျဖစ္တတ္တယ္ဆို ဟုတ္လားဆရာ။ သိုင္းရြိဳက္အၾကိတ္နဲ႕ မိန္းကေလး ရာသီလာတာ ဆက္စပ္မႈ ရွိရင္လဲ ပိုစ့္တစ္ခု တင္ေပးရင္ ဝမ္းသာမွာပါဆရာ။

Polycystic ovary syndrome (PCOS) ဆိုတာ အပ်ိဳေပါက္ကေန ေသြးဆံုးအရြယ္အထိ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ ၅-၁ဝ% ရွိႏိုင္တယ္။ ကေလးမရႏိုင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ ထိပ္ကျဖစ္တတ္။ အဝလြန္သူ၊ မ်ိဳးဥမထြက္သူ၊ ရာသီ နည္းသူ- မမွန္သူ-မလာသူ။ ေနာက္ျပီး၊ ေယာက္်ားနဲ႔ ဆင္တူတဲ့ လကၡဏာေတြျဖစ္တဲ့ ဝက္ျခံေပါက္၊ မ်က္ႏွာ အဆီျပန္ဆိုတာေတြက Androgen က်ားေဟာ္မုန္း သတၲိကဲတဲ့ သေကၤတေတြရွိသူ။

မၾကာမၾကာေတြ႔ရတတ္တဲ့ မ်ိဳးဥအိမ္အလံုးေခၚတဲ့ Ovarian cyst ျဖစ္တိုင္းလည္း PCOS မဟုတ္သလို PCOS ရွိတိုင္းလဲ မ်ိဳးဥအိမ္ၾကီးေနတာ ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ရာသီနည္းတိုင္း၊ မမွန္တိုင္း၊ အဝမလြန္-အလြန္ မပိန္ရင္၊ ဒီေရာဂါမ်ိဳး မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ကေလးဖြါးဘူးရင္လဲ ျဖစ္ဘို႔ နည္းတယ္။ မိန္းမပီသသူေတြ စိုးရိမ္စရာမလိုပါ။ မ-လိုလို၊ က်ား-လိုလိုဆိုရင္ လိုတယ္။ စိတ္က “ေယာက္်ားမိန္း” ျဖစ္ေနတာထက္ ရုပ္က ျဖစ္ေနရင္ စစ္ဘို႔လိုတယ္။ ဝက္ျခံထူ၊ အေမႊးၾကမ္း၊ ႏွဳတ္ခမ္းေမႊးေရးေရး ဆိုတာမ်ိဳး ေျပာတာပါ။

Amenorrhea ရာသီမလာျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းရင္းဟာ (၁) Hypothalamic-pituitary-ovarian axis ဖိုခေနာက္ဆိုင္ အေၾကာင္းသံုးပါး၊ (၂) ေမြးလမ္းေၾကာင္းခႏၶာေဗဒ ပံုမွန္မဟုတ္လို႔နဲ႔ (၃) ဇီဝအလုပ္ မမွန္တာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရပါတယ္။

Hypothalamic အေၾကာင္းရင္းဆိုတဲ့ထဲမွာ ဦးေႏွာက္ကင္ဆာလဲ ပါတယ္။ Pituitary causes ဆိုတာကေတာ့ ႏို႔ထြက္ေစတဲ့ ေဟာ္မုန္း Prolaction သိပ္မ်ားေနရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ Pituitary ကင္ဆာ၊ အမွန္က ဦးေႏွာက္ကင္ဆာပါဘဲ။ သူ႔ကို ဓါတ္ကင္မိလို႔ေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Ovarian မ်ိဳးဥအိမ္ အေၾကာင္းခံထဲမွာ Hyperandrogenemia ေခၚတဲ့ က်ားေဟာ္မုန္းေတြ သိပ္မ်ားေနရင္၊ ဓါတ္ကင္ရရင္၊ ကင္ဆာေဆး ေသာက္ရရင္ ျဖစ္တယ္။

အမ်ိဳးသမီး ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွာ ျပႆနာတခုခု ရွိတာရဲ႕ ဥပမာကေတာ့ သားအိမ္အတြင္းမယ္ တြယ္ကပ္မႈေတြ ျဖစ္ေနတာ၊ Imperforate hyman အပ်ိဳေျမွး လံုးဝပိတ္ေနတာနဲ႔ Vaginal septum ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွာ အကန္႔ ပါေနတာေတြ ပါတယ္။

အပ်ိဳေျမွး လံုးဝပိတ္ေနတာမ်ိဳးက မိန္ကေလးတေယာက္ အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္ လြန္တာေတာင္ ရာသီပန္း မပြင့္ေသးတာမ်ိဳး။ အသက္ ၁၄-၁၅ ႏွစ္အထိ ရာသီမလာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ မသိဘဲ ၾကာသြားလို႔ ဗိုက္ကေလးက ေဖါင္းေဖါင္းလာ၊ မေအက ရာသီအေၾကာင္းေမး၊ မလာေသးဘူးေျပာေတာ့ တမ်ိဳးထင္။ ကံဆိုးရင္ အရိုက္ခံရ။ ႏွိပ္စက္ျပီး ပုလိပ္စစ္စစ္ခံရမယ္။ ေနာက္ဆံုးမွ က်န္းမာေရး အသိရွိသူေတြ ေစာင္မလို႔ ဆရာဝန္လာျပတယ္။ အပ်ိဳေျမွးမွာ ထံုေဆးေလးထိုး၊ ခြဲစိတ္ဒါးနဲ႔ ေဒါင္လိုက္တခ်က္ ကန္႔လန္႔တခ်က္ ခြဲေပးလိုက္တာနဲ႔၊ လားလား ႕႕႕ အမဲ-အညိဳ၊ ေနာက္ နီညိဳညိဳ-အနီ ရာသီေသြး ေဟာင္းေတြ ဒလေဟာ ဆင္းလာတာ၊ ဒီလိုေဝဒနာမ်ိဳး ႏွစ္ခါမက လုပ္ေပးရဘူးတယ္။

ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွာ ေမြးရာပါ အကန္႔ရွိေနတာကို ခပ္ရွားရွား ေတြ႔ဘူးတယ္။ ပါေမာကၡ-မမေတြက ေဆးေက်ာင္းသားမ်ားကို သင္ၾကားဘို႔ ရွားတာမွန္သမွ် စုထားၾကရတယ္ မဟုတ္လား။ “အာစရိရ-ေက်းဇူး”၊ “ဂီလာန-ေက်းဇူး” အထူး မေမ့ပါ။

တျခား အေၾကာင္းရင္းေတြလဲ ရွိေသးတယ္။ “မီးယပ္ပိန္ မီးယပ္ေျခာက္”လို႔ အေခၚခံရသူမ်ိဳး။ ေမာ္ဒယ္ (ငါးေဖါင္ရိုးေျခာက္) သင္တန္းသူမ်ား။ နာတာရွည္ေရာဂါသည္၊ စိတ္ဖိစီးမႈခံစားေနရသူ၊ မူးယစ္ေဆးစြဲသူ၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာ မ်ားလြန္းသူ၊ ပဋိသေႏၶတားေဆးနဲ႔ အဆင္မေျပသူ ဆိုတာေတြ ျဖစ္တယ္။ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့သူေတြလဲ ပါတယ္။ (အီသီယိုးပီးယာ) နဲ႔ ျမန္မာဟာ အေၾကာင္းခံမွာ တမ်ိဳးစီေပမဲ့ အက်ိဳးေပးတူၾကတယ္။ ဂုဏ္မယူစရာေပါ့ဗ်ာ။

(သိုင္းရြိဳက္) ေရာဂါ
ရာသီမမွန္တာနဲ႔ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါ သိပ္ေတာ့ မဆိုင္ပါလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လည္ပင္းၾကီး ေဟာ္မုန္းဓါတ္ လြန္ကဲေနသူမ်ိဳးမွာ ျပႆနာ ရွိပါတယ္။ လည္ပင္းက ျမင္သာေအာင္ ၾကီးခ်င္မွ ၾကီးေနလိမ့္မယ္။ ရင္တံုမယ္၊ ႏွလံုးခုန္ ျမန္မယ္။ အိမ္ေထာင္သည္ဆိုရင္ သူ႔ခင္ပြန္းကအရင္ ဇနီးသည္ မူေျပာင္းလာတာကို သတိေကာင္းေကာင္း ထားမိလာမယ္။ စိတ္တို-စိတ္ဆိုးတာ မ်ားျပီး၊ ဘာလုပ္လုပ္ ေဟာေဟာဒိုင္းဒိုင္း။ တက္ၾကြသလား မေမးနဲ႔၊ သူကခ်ည္း ေရွ႕က။ “ကြိဳင္”မွာက ညအိပ္ရင္ သူကသာ ပန္ကာ-ျပဴတင္း ဖြင့္အိပ္ခ်င္လိမ့္မယ္။ ပို အိုက္တတ္တာကိုး။

ဒီလိုျဖစ္လာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ Thyroid essay စစ္ေဆးလိမ့္မယ္။ မ်ားေနရင္ ေဆးေပးမယ္။ အရင္က စားေဆးသာရွိေပမဲ့ ခုေခတ္မွာ အဏုျမဴေဆးေၾကြးတာ ထိေရာက္ပါတယ္။ မေပ်ာက္ခင္ ရာသီေရာ ကုိယ္ဝန္ကိစၥေတြပါ မမွန္တာျဖစ္ေစတယ္။ တေလာက မိတ္ေဆြတဦးရဲ႕ ဇနီးကို ျမင္တာနဲ႔ သံသယရွိလို႔ ေဆးစစ္ခိုင္းရတယ္။ ဒိအရင္ ကိုယ္ဝန္က ဗိုက္ထဲမွာတင္ ကေလးအေသ Intra-uterine death (IUD) ျဖစ္လို႔ ကုေပးရေသးတယ္။ အခု အဏုျမဴေဆးပါတ္လည္လို႔ အေကာင္းပကတိ ျဖစ္ေနျပီ။ အသိေစာလို႔သာေပါ့။ မ်က္လံုးပါ လကၡဏာျပေနျပီ။ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းမ်ားေရာဂါဟာ ၾကာရင္ မ်က္လံုးျပဴးလာတယ္။

မွန္ၾကည့္ရင္ ကိုယ့္မ်က္လံုးကိုယ္ သတိထားၾကည့္ပါ။ “သမင္မ မ်က္လံုး” ထက္ ထူးျပီး၊ “ဇီးကြက္ မ်က္ျပဴး” ျဖစ္ေနသလား။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၃-၄-၂ဝ၁ဝ

Read More...

Saturday, January 15, 2011

Penile retraction တိုနာ ေရာဂါ

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၃၁)
September 03, 2010 12:16 AM
ကြၽန္ေတာ့္အသက္ (၂၃)ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ႏိုင္ငံျခားမွာ ေက်ာင္းတက္ေနပါတယ္။ လိင္၀င္ (တိုနာ) ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းျပေပးပါဦး။ လိင္၀င္တာကို ဆီးခံုေမႊးရွဴေပးရင္ ေပ်ာက္ကင္းနိုင္တယ္လို႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ တိုနာေရာဂါကို ေၾကာက္ရြံ႕ေနမိလို႔ ဘယ္လို ေနထိုင္ရမလဲ ဆိုတာကိုပါ ေျဖေပးေစခ်င္ပါတယ္။

ဒီ က်န္းမာေရး ျပႆနာကို အရပ္စကားသေဘာ ေျပာေနၾကတာ အမွန္ဘဲ။ “တိုနာ” လို႔ သာမက “သို၀င္တာ” လို႔ပါ ေခၚေသးတယ္။ “အေရးေပၚျဖစ္တယ္”၊ “ကုသဘို႔ရာ အမ်ိဳးသမီး မ-အဂၤါအေမႊးကို မီးရွိဳ႕ျပီး၊ အရွဴခိုင္းရတယ္၊” “မဟုတ္ရင္ ေသႏိုင္တယ္၊” လို႔ ေျပာၾကတယ္။ သူ႔အရပ္နဲ႔သူ အေခၚနဲ႔ ကုသနည္းေတြ ရွိႏိုင္မယ္ ထင္တယ္။ ဆရာ၀န္ေတြ သင္ရတဲ့ အထဲမွာ ပါတာေတာ့ မေတြ႔ေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ အဲလိုျဖစ္တာ စြယ္စံုက်မ္းေတြမွာ စာတင္ခံရတဲ့အထိ ရွိပါတယ္။

အဂၤလိပ္လို Koro ေခၚတယ္။ တရုပ္လို Shuk yang, Shook yong, Suo yang လို႔ ေခၚသတဲ့။ Koro ဟာ ေရာဂါ တခု အျဖစ္ သတ္မွတ္တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ျပီ။ အေမရိကန္ “စိတ္ေရာဂါ ေရာဂါရွာေဖြေရးႏွင့္ စာရင္းဇယား အညႊန္း” ထဲမွာ ထည့္သြင္း ထားတာ ေတြ႔လာရတယ္။ “ယဥ္ေက်းမႈ အေျချပဳ စိတ္နဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ျဖစ္စဥ္အုပ္စု” ထဲမွာ ထည့္ထားပါတယ္။ Disease ေရာဂါလို႔ မေျပာဘဲ Syndrome လကၡဏာ-အစုအေ၀း လို႔ ေခၚတယ္။

Koro ဆိုတဲ့ စကား မူလအစက အင္ဒိုနီးရွား ေတာင္ပိုင္း ဆူလာေ၀စီ ကေန လာတယ္။ Shrinkage “ေသးငယ္-တိုတယ္” ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ တရုပ္ နဲ႔ မေလးမွာလဲ အဓိပၸါယ္တူ စကားလံုးေတြ ရွိတယ္။ အာသန္ နဲ႔ ထိုင္း ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း သူ႔အေခၚနဲ႔သူ ရွိတယ္။ တိုင္းျပည္က ညံ့သလား မေမးနဲ႔ ဗမာေတြမွာ အဲလိုရွိတာ သူမ်ားေတြ မသိၾကေသးဘူး။ တေယာက္ ေလာက္ကေန MySpace နဲ႔ YouTube ကေန ဗီဒီယိုဖိုင္ တင္ေပးရင္ နာမည္ၾကီးႏိုင္တယ္။

Koro ဆိုတာ ရုတ္တရက္ အျပင္းအထံ ေယာက္်ားက “သူ႔လိင္တံ Genital shrinkage တိုရာ၊ ေသးရာကေန Genital retraction ကိုယ္ထဲ ၀င္သြားမယ္-တယ္” ဆိုတဲ့ ေရာဂါဆန္းတခု ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးျဖစ္တယ္။ နာရီနဲ႔ ရက္နဲ႔ အထိ ၾကာသတဲ့။ နာတာရွည္ သမားလည္း ရွိသတဲ့။ ဒါ့ျပင္လဲ က်ားအဂၤါ ပံုပန္း ေျပာင္းသြားတာ၊ အားနည္းသြားတာ၊ ျဖစ္သူေတြ ရွိသတဲ့။ မိန္းမေတြမွာလည္း “သူ႔ႏို႔သီးထိပ္ဖ်ား၊ ဒါမွမဟုတ္ မ-အဂၤါ အထဲထဲ ၀င္သြားမယ္-တယ္” လို႔ ရွိသတဲ့။

ဘာလို႔ ျဖစ္သလဲ ဆိုတာေတြထဲမွာ Psychosexual conflicts လိင္-စိတ္ အထာမက်တာ၊ Personality factors သူဘဲ ျဖစ္ေနတာ ဆိုတဲ့ တကုိယ္ေရ ျပႆနာ၊ Cultural beliefs ယဥ္ေက်းမႈအရဆိုတဲ့ ရိုးရာ-အစဥ္အလာ တူၾကသူေတြမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယံုေနတာေတြ ပါတယ္။ ဒီသေဘာမ်ိဳးဟာ လိင္ဆက္ဆံဘက္ အမ်ားၾကီး ရွိတတ္သူ။ ကိုယ့္ဖါသာ အာသာ ေျဖတာကို အျပစ္ၾကီးထင္မွတ္သူ၊ ပန္းညွိဳးသူေတြမွာလိုဘဲ Sexual adjustment လိင္နဲ႔ ပတ္သက္တာမွာ အထာ မက်သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆန္းစစ္သူေတြက စိတ္နဲ႔ ဆိုင္တာနဲ႔ မဆိုင္တာ၊ လံုး၀ နဲ႔ တ၀က္တပ်က္၊ ၾကိဳးစားျပီး အမ်ိဳးအစား ခြဲေနၾကတယ္။ ေဆး၀ါး သံုးလို႔ ျဖစ္တာ၊ ဦးေႏွာက္-အာရံုေၾကာ ေရာဂါ စသျဖင့္ ပါတယ္။ ျဖစ္လို႔ ေသေတာ့မွာဘဲ ထင္တာကေတာ့ Anxiety neurosis ေၾကာက္စိတ္၀င္ ေရာဂါ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္တယ္လို႔ ဆရာ၀န္ေတြက ဆိုတယ္။ အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ျဖစ္တာဘဲ။ ဒါေပမဲ့ အာရွသားေတြလို ေသမယ္လို႔ သိပ္မထင္ၾကဘူး။

တရုပ္မွာ ဒါမ်ိဳး မ်ားတယ္။ တရုပ္ရိုးရာ ေဆးက်မ္းမွာ ဒီလိုျဖစ္တာကို ၂ မ်ိဳးခြဲထားတယ္။ အသဲနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္မွာ Yin and Yan မွ်ေျခလြဲ ျဖစ္တဲ့ လိင္ေရာဂါတဲ့။ သိတဲ့အတိုင္း ဧကရာဇ္ေတြ လက္ထက္မွာ Eunuch ဆိုတဲ့ မိန္းမစိုး သင္ကြပ္ထားတဲ့ ေယာက္်ားေတြ ရွိခဲ့တယ္။ တရုပ္ Taoism အယူအဆထဲမွာ သုတ္ထြက္မ်ားတာ မေကာင္းဘူးလို႔ ယူဆတာဟာ ေခတ္ ေဆးပညာနဲ႔ ကြဲလြဲေနတယ္။ တရုပ္မွာ ေျပာစရာေတြ အမ်ားၾကီးရွိေသးတယ္။ တေစၧ၀တၴဳထဲမယ္ Fox spirit ေျမေခြး-၀ိဥာဥ္ကေန ခြန္အားနဲ႔ လိင္ပိုင္းကို အမ်ားၾကီး အားနည္းေစတယ္လို႔ ေရးထားတာမို႔ ဖတ္တဲ့သူေတြရဲ႕ စိတ္ကို လႊမ္းမိုးေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တို၀င္တာလည္း တေစၧျပဳစားတယ္လို႔ မွတ္ထင္ၾကတယ္။

ေဆးပညာအရ ကုသနည္းက စိတ္ေရာဂါကုသနည္း အေျခခံတယ္။ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္ျပီး၊ လိင္အဂၤါရဲ႕ ခႏၶာေဗဒကို ရွင္းျပရတယ္။ Penis က်ားလိင္အဂၤါဟာ Pubic bone ဆီးစပ္ရိုး ကို Suspensory ligament အရြတ္နဲ႔ ဆက္ေနတာမို႔ ဘယ္လိုမွ အထဲ၀င္မသြားႏိုင္ဘူး။ လိုေသးရင္ စိတ္ေဆး ေပးပါမယ္။

ရိုးရာနည္းေတြမွာလည္း ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ အေပၚ မူတည္ျပီး ကုတယ္။ တေစၧထင္ရင္ ဘုရားတို႔ နတ္တို႔ ပူေဇာ္တာ၊ ပသတာ၊ လုပ္တယ္။ ေမာင္ထုျပီး အပထုတ္တယ္။ က်ား၊ သမင္၊ စတဲ့ အေကာင္ေတြကေန ထုတ္တဲ့ ေဆးေတြ ေပးတယ္။ pepper soup, ginger soup ခ်င္း၊ ငရုပ္ေကာင္း ဟင္းခ်ိဳ တိုက္ေသးတယ္။ ကာကြယ္နည္းအေနနဲ႔ သိပ္စိုးရိမ္သူေတြက လိင္အဂၤါ အထဲ မ၀င္ေအာင္ သူတို႔ဖါသာ ၾကံဖန္ လုပ္တတ္ၾကတယ္။ မိန္းမေတြလည္း လုပ္ၾကတယ္။ ေဆးပညာအရ အႏၴရာယ္ မကင္းတာေတြ ျဖစ္လို႔၊ နည္းေတြကို မေရးေတာ့ပါ။

တို၀င္တာကို "Penis panic" လို႔ ေခၚၾကတယ္။ လိင္အဂၤါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး က်ီးလန္႔စာစား ေခ်ာက္ခ်ားစိတ္၀င္တာလို႔ ေျပာခ်င္တာပါ။ စိတ္ဖိအားမ်ားတာ၊ အပူခ်ိန္နည္းတာ၊ လန္႔စိတ္၀င္တာမ်ိဳးေတြက ျဖစ္ေစတယ္။ Adrenaline အျပင္ မူးယစ္ေဆးအုပ္စုထဲက Amphetamine, Cocaine ေတြရဲ႕ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးကေနလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၃-၉-၂၀၁၀

Read More...

Hernia အူက်-မက် သိပါရေစ

16 Aug 10, 18:26
ဆရာခင္ဗ်ား ကိုယ့္ကိုယ္ကို အူက်-မက် သိရေအာင္ မည္သို႔ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးႏိုင္ပါသလဲ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖၾကားေပးပါ။

ေမးထားတာေတြရွိလို႔ ၂ ခါ ေျဖထားေသးတယ္။ ဒီတခါ စမ္းသပ္နည္းပါေမးလို႔ ပိုစံုေအာင္ေရးပါမယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ အဲဒီေနရာမယ္ ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြ အဓိက ၄ မ်ိဳး ရွိတယ္။
1. Hernia အူက်တာ၊
2. Hydrocele မုတၲေရာဂါ၊
3. Epididymitis က်ားအေစ့ေရာင္ျခင္း၊
4. Varicocele (ေဗရီကိုဆီးလ္)၊ ေတြ ျဖစ္တယ္။

ေယာက္်ားတိုင္းရဲ႕ Scrotum ကပ္ပယ္အိတ္ တဖက္စီထဲမယ္ Testis ေဝွးေစ့ တလံုးစီ ရွိတယ္။ အေစ့အထက္မွာ အထက္-ေအာက္ တန္းေနတာကို အေၾကာလို႔ အလြယ္ေခၚတဲ့ထဲမွာ Arteries and Vein ေသြးေၾကာေတြ၊ Nerve အာရံုေၾကာနဲ႔ Vas deferens သုတ္ရည္ျပြန္ ရွိျပီး၊ အားလံုးက ေရာကပ္ေနၾကတာ လက္ေခ်ာင္းေလး တေခ်ာင္း စာေလာက္ တုတ္တယ္။

ကပ္ပယ္အိတ္ထဲကို မရွိရမဲ့ အူက ဗိုက္ထဲကေန က်လာတာကို Hernia အူက်တာ ေခၚပါတယ္။ မုတ္ ဆိုတဲ့ မုတၠ Hydrocele ကေတာ့ အေစ့ကို ဖံုးေနတဲ့ အိတ္ထဲက ပံုမွန္ရွိရမဲ့ ခပ္ပါးပါးအရည္ေတြ အမ်ားၾကီး ျဖစ္လာတာကို ေခၚတယ္။ အူက်တာနဲ႔ မုတ္က မနာတာ တူတယ္။ အသက္အရြယ္ မေရြးတာ တူတယ္။ အေၾကာ-အေစ့ ေရာင္တယ္ဆိုတာ အေတာ္ နာတယ္။ ေဝွးေစ့ ရဲ႕ ေသြးျပန္ေၾကာေတြ ေဖါင္းၾကြေနတာကို Varicocele ေခၚတယ္။ သူလည္း မနာဘူး။

ဒီေရာဂါ ေလးမ်ိဳးအျပင္ ရွားရွားပါးပါးေတြလည္း ရွိေသးတယ္။ Scrotal elephantiasis ဆင္ေျခေထာက္ပိုးေၾကာင့္ မုတ္လို ျဖစ္တာ၊ Hydrocele of testis အေစ့ မုတ္၊ Spermatocele သုတ္ပိုးအိတ္၊ Testicular torsion အေၾကာထံုးတာ၊ Testicular cancer အေစ့ ကင္ဆာ၊ TB အေစ့ တီဘီေတြ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ထူးဆန္းတာတခုက Undescended testis ေမြးကတည္းက အေစ့က တဖက္ျဖစ္ ႏွစ္ဘက္လံုးျဖစ္ျဖစ္ ကပ္ပဲ့အိတ္ထဲကို က်မလာတာ။ အေစ့ တဖက္ထဲသာ စမ္းရရင္ ဒါျဖစ္မယ္။

အူက်တာက မတ္တပ္ရပ္ရင္ က်လာမယ္။ ေခ်ာင္းဆိုး-ႏွာေခ်ရင္၊ ေျပးရင္၊-ခုန္ရင္၊ အေလးအပင္မရင္၊ ဗိုက္ကို ညွစ္လိုက္ရင္ ထြက္လာမယ္။ အိပ္ေနရင္ သူ႔ဖါသာ ျဖစ္ေစ၊ သြင္းေပးလို႔ျဖစ္ေစ ျပန္၀င္သြားမယ္။ ၁ လ၊ ၁ ႏွစ္ကေန၊ ၁၀ ႏွစ္၊ အႏွစ္ ၂၀ အထိ ၾကာႏိုင္တယ္။ ၾကာၾကာ ျဖစ္ေနသူမွာ ယုတ္တရက္ နာလာတာကေတာ့ အေရးေပၚ။ ျပန္မ၀င္ႏိုင္ဘဲ က်ေနတဲ့ အူက ေခါက္ေနလို႔။ အူက ေရာင္-နာ၊ အူပိတ္တာ ျဖစ္လာတယ္။ ေန႔ေန႔-ညည ခြဲရလိမ့္မယ္။

အဲဒီ လကၡဏာေတြက ဘာေရာဂါဆိုတာ ေျပာေနျပီ။ ေသျခာေအာင္ လုပ္ေတာ့မယ္။ က်လာတဲ့ အူဆိုတာကို အေစ့ရဲ႕ အေပၚမွာ၊ သီးသန္႔ စမ္းလို႔ ရတယ္။ မျဖစ္တဲ့ ဘက္နဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ပါ။ ေခ်ာင္းအတု ဆိုးခိုင္းရင္ က်က်လာလို႔၊ ေဖါင္းေဖါင္း လာမယ္။ က်လာတဲ့ေနရာက ဗိုက္ေအာက္ပိုင္း၊ ေပါင္ျခံအထက္ ေနရာက ျဖစ္တယ္။ လွဲအိပ္ခိုင္းတာနဲ႔ ၀င္သြားမယ္။ ျပန္သြင္းေပးရင္ ထြက္လာတဲ့ ေနရာဆီကို သြင္းေပးရတယ္။ အတိအက် ေျပာရင္ ကပ္ပဲ့အိတ္ အထက္ တည့္တည့္၊ ဆီးစပ္က အရိုးမာမာရဲ႕ ျဖစ္တဲ့ဘက္ အထက္-ေဘး ၂ လကၼေလာက္ ေနရာပါ။ က်ေနတဲ့အူကုိ ျပန္သြင္းျပီး၊ မတ္တပ္ရပ္ အေနအထားမွာ အဲဒီေနရာမွာ စမ္းတဲ့သူက လက္နဲ႔ ဖိ-ပိတ္ထားရင္ ေခ်ာင္းဆိုးခိုင္းေပမဲ့ အူက က်မလာဘူး ထြက္ေပါက္ကို ဖိ-ပိတ္ထားလို႔။ ဒါဆို အူက်ေရာဂါ ေသျခာျပီ။

ထြက္လာတဲ့ ေနရာဆိုတာ ဘာလဲ။ ဗိုက္ကိုဖံုးကာေပးထားတဲ့ ၾကြက္သားလႊာက ၃-၄ ထပ္ရွိတယ္။ (ဒါရိုက္ရွင္) အမ်ိဳးမ်ိဳး။ အထက္-ေအာက္၊ တေစာင္း။ ၾကြက္သားေတြက ေပါင္ျခံထိပ္က အရြတ္မွာ လာတြယ္တာေတြက အူက်တာနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ လာတြယ္ၾကတဲ့အခါ ဂေဟဆက္သလို မဟုတ္ဘူး။ အဟေလးေတြ က်န္ေနတယ္။ အဲဒီေနရာေလးေတြက အေပါက္ ျဖစ္ေနလို႔ အားနည္းခ်က္ေတြဘဲ။ ဗိုက္ကို တင္းအား-ညွစ္အား လုပ္တဲ့အခါ ဗိုက္ထဲ ရွိတာေတြဟာ အေပါက္ ေနရာေတြကေန ထြက္ဘို႔ ၾကိဳးစားပါတယ္။ ထြက္လာႏိုင္ရင္ Hernia ျဖစ္ျပီေပါ့။ ေခၚေတာ့သာ အူက်တယ္လို႔ အလြယ္ ေခၚတာ၊ ဗိုက္ထဲက ထြက္လို႔ရတာ ထြက္မွာဘဲ။

က်လာတယ္ဆိုတာ အူသပ္သပ္ က်တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ၾကြက္သားေတြရဲ႕ အတြင္းမွာ ဗိုက္တျပင္လံုးကို ဖံုးေနတဲ့ အလႊာပါးပါး ရွိေသးတယ္။ အဲဒီအလႊာက ထြက္မဲ့ေနရာကေန တေျဖးေျဖးခ်င္း စူစူထြက္လာတာမို႔ အိပ္ကေလးျဖစ္ျပီး၊ အိတ္ထဲမွာက အူ စသျဖင့္။ အူကလည္း အူသိမ္ျဖစ္တာ အမ်ားဆံုး။ ညာဘက္မွာ ျဖစ္ရင္ အူအတက္ဆိုတာလည္း ပါႏိုင္တယ္။

စံုေအာင္ ေရးပါရေစ။ Hernia ဆိုတာ ေယာက္်ားေတြ အတြင္းခံ ေဘာင္းဘီ ၀တ္ရာမွာသာ ျဖစ္တယ္ ထင္ၾကမယ္။ မဟုတ္ပါ။ အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း အူက်တာ ျဖစ္တယ္။ နည္းပါတယ္။ ေယာက္်ားေတြကို ခြဲေပးဘူးတာ မေရတြက္ႏိုင္ေပမဲ့ အမ်ိဳးသမီး ၂ ေယာက္သာ ခြဲေပးရဘူးတယ္။ သူတို႔မွာ ကပ္ပဲ့အိတ္ မဟုတ္ဘဲ မ-အဂၤါ ႏႈတ္ခမ္းထဲကို က်လာတယ္။

အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ေပါင္ျခံမွာ ျဖစ္တာကို Inguinal hernia ေခၚတယ္။ ေပါင္ထိပ္မွာျဖစ္ရင္ Femoral hernia ေခၚျပီး၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ ပိုျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြေတာင္ ျဖစ္ေသးတာ။ ခ်က္မွာ ကေလးငိုရင္ စူထြက္လာတာကို Umbilical hernia ေခၚတယ္။ သူ႔ကိုတခါတည္း နာမယ္ေပးတယ္ မဟုတ္လား။ “ခ်က္ေဖါင္း” လို႔။ ထပ္ရွိေသးျပန္တယ္။ ဗိုက္ခြဲထားတဲ့ ခ်ဳပ္ရိုးေနရာကေန စူထြက္တာကို Incision hernia ေခၚတယ္။ ဗိုက္နဲ႔ ရင္ေခါင္းကို ပိုင္းျခားထားေပးတဲ့ ၾကြက္သားၾကီးမွာ ျဖစ္ရင္ Diaphragmatic hernia ေခၚတယ္။ တျခားဟာေတြလည္း ရွိေသးတယ္။ ေဆးပညာ သင္သူေတြ အတြက္သာ သိဘို႔ လိုပါတယ္။

ဘာလို႔ အူက်တာလဲ။ ေရးျပခဲ့တဲ့ ဗိုက္ဖံုးၾကြက္သား ခႏၶာေဗဒမွာ အားနည္းေနသူ၊ ဗိုက္ကို တင္းအားျဖစ္ေစမွာေတြ လုပ္တာ မ်ားလို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ မျဖစ္ေစခ်င္သူေတြ ဒါမ်ိဳး ဆင္ျခင္ရမယ္။ အေျပး-အခုန္၊ အေလးမ၊ အတက္-အဆင္း၊ အားကစားသမား ေရာဂါလို႔ ထင္ရတယ္။ အမွန္က အဲလိုေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ခႏၶာေဗဒက (ပါဖက္) ဆိုရင္ မျဖစ္ပါဘူး။

Hernia ေသျခာရင္ ခြဲရမွာပါ။ မခြဲဘဲ ယာယီ သက္သာေအာင္ လုပ္တာမ်ိဳးလည္းရွိတယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြ၊ အခြဲ မခံသင့္ေသးသူေတြ ဥပမာ ဆီးခ်ိဳ၊ ႏွလံုးေရာဂါရွိေနသူေတြ အတြက္သာ ညႊန္းပါတယ္။ ခါးပတ္တမ်ိဳး ပတ္ထားရတယ္။

ခြဲစိတ္တာက ထမင္းစားေရေသာက္ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဆရာ၀န္မ်ား ခြဲတာ-စိတ္တာ လက္ေတြ႔သင္ရင္ Hydrocele တတ္ျပီးရင္ Hernia ခြဲရတယ္။ အေတြ႔အၾကံဳေတာ့ လိုတယ္။ ခြဲျပီးမွ ျပန္ျဖစ္သူေတြလည္း ရွိတတ္တယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြ အတြက္ေတာ့ နည္းနည္း ပိုလုပ္ ေပးရတာမ်ိဳး ရွိတယ္။ ဖါေထးရတာမ်ိဳး။ ဇရာက ဆရာ၀န္ေတြကို ပိုဒုကၡေပးတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၁၇-၈-၂၀၁၀

Read More...

Sunday, January 9, 2011

Viagra သန္မာေစတဲ့ေဆး

ကေလးေတြ ငယ္ေသးရင္ အိပ္ယာထဲမွာ ရွဴပါၾကတယ္။ လူၾကီးေတြမွာ “ဆီးသြားတဲ့အခါ ဖိနပ္ေပၚက်တယ္” လို႔ ေျပာၾကတာက Impotency ပန္းေသ-ပန္းညွိဳးေရာဂါ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။

ပန္းေသ-ပန္းညွိဳးျဖစ္တာကို ကုစားနည္းေတြ ၾကိဳးစား ပမ္းစား ရွာေဖြခဲ့ၾကရတယ္။ ေနာက္ဆံုးေပၚလဲျဖစ္ ေနာက္ထပ္ ေပၚစရာ မလိုေတာ့ဘူး ေျပာႏိုင္မဲ့ Viagra ေဆးကို ၁၉၉၈ မတ္လ ၂၇ ရက္ကစျပီး ဆိုင္တင္ခဲ့ပါျပီ။ ေဆးက တကယ္ အစြမ္းထက္သလို ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးက သိပ္ထူးလွတာ မဟုတ္လို႔ အလြန္ေအာင္ျမင္တဲ့ အသစ္တီထြင္မႈ ျဖစ္တယ္။ ေဒၚလာ သန္းေထာင္ေက်ာ္ စီးပြါးေရးလဲ ျဖစ္ပါတယ္။

Viagra ေသာက္လိုက္ရင္ Phosphodiesterase type 5 (PDE5) (အင္ဇိုင္း) ကို တားဆီးေပးတယ္။ PDE5 နည္းလာရင္ Smooth muscle ၾကြက္သားႏုေတြကို ေျပာ့ေစေျပီး၊ လိင္တံမွာ ေသြးပိုေလွ်ာက္လာေစတယ္။ ရလဒ္အျဖစ္ Erection လိင္တံ သန္မာလာေစတယ္။

ေဆးတိုင္းမွာ Generic name ေဆးနာမယ္နဲ႔ Trade name အေရာင္းအယ္လုပ္ဘို႔ေပးတဲ့ နာမယ္ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳး ရွိရာမွာ Viagra က Generic နာမယ္ပါ။ တျခားနာမယ္ေတြ Caverta, Sildenafil citrate, Revatio စသျဖင့္ ရွိေသးတယ္။ Viagra ကို Nicknames တင္စားေခၚတာေတြလဲ ရွိတယ္။ Vitamin V, Mo Mojo, Woodmaker, The pill for men, Soft Tabs, Blue Pill စသျဖင့္။ Kamagra ကေတာ့ တရား၀င္နာမယ္ ျဖစ္လာတယ္။

Sildenafil citrate ေဆးဟာ Pfizer Company ရဲ႕ Generic Viagra ဆိုျပီးေပးတဲ့ မူပိုင္ျဖစ္လို႔ ေနာက္လူေတြ ဒီနာမယ္ အတိုင္း ေရာင္းလို႔မရပါ။ Herbal Viagra, Natural Viagra ဆိုတာေတြက အတုလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ (အြန္လိုင္း) ကေန ၀ယ္ျခင္ရင္ သတိထားေပးတာထဲမွာ “အဆိုးဆံုးက တရုပ္-ကုမၸဏီ ျဖစ္တယ္” လို႔ ဆိုတယ္။ ေဆးကို စစ္ၾကည့္ေတာ့ Sildenafil citrate မပါဘူးတဲ့။

Generic Viagra ေဆးအစစ္ကုိ အသံုးမျပဳခင္ နာရီ၀က္ ၾကိဳေသာက္ရျပီး၊ အစြမ္းက ၄-၆ နာရီအထိ ရွိတယ္။ လက္ေတြ႔ သံုးသူေတြ ေျပာတာက ေဆးေသာက္ျပီး၊ ၁ နာရီနဲ႔ ၂ နာရီအတြင္း အစြမ္းထက္ဆံုးဘဲတဲ့။ 25, 50, 100 mg pills အေနနဲ႔ ေရာင္းပါတယ္။ 50 mg က အမ်ားဆံုးသံုးတဲ့ စံျဖစ္ပါတယ္။ စသံုးသူေတြကို 50 mg ဘဲ ေသာက္ရတယ္။ အသက္ၾကီးတိုင္း မ်ားရတာ မဟုတ္ပါ။ ၆၅ ႏွစ္ေက်ာ္သူ၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အသဲ ခ်ိဳ႕ယြင္းေနသူေတြကို 25 mg သာ ေပးပါတယ္။

တခါေသာက္ရင္ 100 mg ထက္မေက်ာ္နဲ႔။ ၂၄ နာရီအတြင္း တျခားသတၲိတူရွိတဲ့ Tadalafil (Cialis), Vardenafil (Levitra) ေဆးေတြနဲ႔ တြဲမေသာက္ပါနဲ႔။ ဒါေတြကလဲ Phosphodiesterase inhibitor ေဆးေတြဘဲ။ မ်ားသြားရင္ Priapism လို႔ ေခၚတဲ့ ေတာင့္တင္းေနတဲ့ လိင္တံ ျပန္မက်တာ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္ပါတယ္။

သာမန္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြသာ ရွိပါတယ္။ မ်က္ႏွာနီျမန္း၊ ေခါင္းကိုက္၊ ႏွာေစးသလိုျဖစ္၊ အစာမေက်၊ ပ်ိဳ႕ခ်င္တာ ျဖစ္တတ္တယ္။ အလင္းေရာင္ၾကည့္တာ နဲနဲထိခိုက္တတ္တယ္။ ခဏပါ။ ႏွလံုးေရာဂါ အခံရွိသူေတြအတြက္ မသင့္ပါ။ ႏွလံုး ေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါေဆး၊ Nitrostat, Nitrolingual, Nitro-Dur, Nitro-Bid, Isosorbide ေတြနဲ႔အတူ မေသာက္ရပါ။ အရက္က Viagra ေဆးစြမ္းကို ယာယီနည္းေစတယ္။ ေဆးကို အစာမရွိခ်ိန္ေသာက္ရင္ ျမန္တယ္။ အစာမွာ အဆီမ်ားရင္ သတၲိျပတာ ေႏွးမယ္။ HIV နဲ႔ အသဲေရာင္ စီ ရွိေနသူေတြကိုေပးတဲ့ Protease inhibitors ေဆး ေပးေနရင္ ဂရုစိုက္ရတယ္။

Viagra 50mg ၁၀ လံုးကို $19.95 ေဒၚလာ၊ 100 mg ၁၀ လံုးကို $29.95 ေဒၚလာ၊ 150 mg ၁၀ လံုးကို $39.95 ေဒၚလာ ေစ်းရွိတယ္။ Viagra နဲ႔ တူတဲ့ Revatio စားေဆး 20 mg Tablets နဲ႔ ထိုးေဆး Injection 10 mg per 12.5 mL ျဖစ္တယ္။

Kamagra tablet ဆိုတာ Ajanta Pharmaceuticals ကေန ထုတ္တာပါ။ Sildenafil Citrate ပါတာပါဘဲ။ ၁ နာရီ ၾကိဳေသာက္ရမယ္။ ၄ နာရီအထိ ခံတယ္။ အသက္ သိပ္မၾကီးေသးရင္ 50 mg ေသာက္ပါ။ ၆၅ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ 25 mg သာ ေသာက္ပါ။ တေန႔ထဲမွာ 100 mg ထက္ မမ်ားေစနဲ႔။ 12 လံုးကို $40 ေဒၚလာ၊ 100 လံုးကို $130 ေဒၚလာ (အြန္လိုင္း) မွာ ေၾကာ္ညာတယ္။ Kamagra ကို အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ သံုးရတယ္လို႔ သက္ေသမျပႏိုင္ေသးဘူး။ Viagra ကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြပါ လိင္စိတ္သန္ေစဘို႔ သံုးႏိုင္တယ္ဆိုတာ ေျပာလာ ေနၾကပါျပီ။

စားေဆးအျပင္ Kamagra Oral Jelly လဲ လာတယ္။ ဆြဲေဆာင္မႈရွိတဲ့ အနံ႔ပါ ေသျခာ ထည့္ထားေသးတယ္။ ေၾကာ္ညာတဲ့အခါ Natural aphrodisiacs သဘာ၀ လိင္စိတ္ၾကြအနံ႔ Myriad flavors ပါတယ္လို႔ ေရးတယ္။ ဖတ္တာနဲ႔ေတာင္ ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိေနျပီ။ သရက္သီး၊ ေခ်ာ့ကလက္၊ ငွက္ေပ်ားသီး၊ စေထာဘယ္ရီ၊ ဗနီလာ၊ အနံ႔ေတြ ပါတယ္။ မိနစ္ ၂၀ ဆိုရင္ အစြမ္းျပတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ၅ ထုပ္ကို $35 ေဒၚလာ၊ 10 ထုပ္ကို $40 ေဒၚလာ။

Tadalis SX ေဆးကေတာ့ ၃၆ နာရီအထိ ၾကာၾကာ အစြမ္းျပတယ္ဆိုတယ္။ 20 mg ၁၀ လံုးကို $59 ေဒၚလာ ေပးရတယ္။ ေစ်းခ်ိဳတဲ့ အမ်ိဳးအစားေတြလည္း ရွိပါတယ္။ Apcalis, Caverta, Forzest, Levitra, Lovegra, Silagra, Slimona, Tadacip, Womenra, Xenical, Zenegra စတာေတြ ျဖစ္တယ္။ အိႏၵိယမွာ Vigora ေဆးကို သံုးၾကပါတယ္။ 100 mg ေလးလံုးပါ တကပ္ကို ရူးပီး ၁၀၀ (က်ပ္ ၁၉၀၀) ေပးရတယ္။ အနီေရာင္ ေဆးလံုးပါ။ 50 mg က မီးခိုးျပာေရာင္၊ စိန္ပြင့္ပံု၊ အသဲပံု လာတယ္။

Viagra လိုေဆးကို ပန္းေသ-ပန္းညွိဳးအျပင္ Pulmonary arterial hypertension (PAH) ဆိုတဲ့ အဆုပ္ေရာဂါကို ကုရာမွာလဲ သံုးပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ေတာင္တက္သမားေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ Pulmonary edema အဆုပ္ေရာင္တာ အတြက္လဲ သံုးပါေသးတယ္။

Viagra ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို တရုတ္နဲ႔ ရုရွားေတြအေခၚက Widget နဲ႔ တူတယ္။ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ တတိယလူလဲ ယူသံုးႏိုင္တဲ့ Stand-alone application ကို ဆိုလိုတာပါ။ ကြန္ျမဳနစ္ အမွတ္ေပးစနစ္အရ စီးပြါးေရးပညာသင္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြ ေနာက္ဆံုး (ပေရာဂ်က္) ကို တင္တဲ့အခါ (အီးေမးလ္) နဲ႔ လူတကာဆီ ေလွ်ာက္ပို႔ခြင့္ ရွိသတဲ့။ ဒီလို လုပ္တာကို Viagra Spam လို႔ တင္စားေျပာၾကတယ္။

လိင္တံ မသန္မာႏိုင္တဲ့ Erectile dysfunction ဆိုတာ အမ်ားဆံုးက စိတ္ပိုင္းခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ တခုခု ရွိလို႔ပါ။ Stress စိတ္ဖိအားမ်ား၊ Fatigue အားကုန္၊ Anxiety စိုးရိမ္စိတ္ကဲ၊ Depression စိတ္က်။ ဒီလိုျဖစ္ရသူေတြအတြက္ Viagra ေဆးက ၉၀% ထိေရာက္ျပီး၊ စိတ္ေၾကာင့္ မဟုတ္တဲ့ တျခားအေၾကာင္းနဲ႔ ျဖစ္သူေတြမွာ ၇၀-၈၀% ထိေရာက္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က လိင္စိတ္လာေစဘို႔၊ လိင္ဆက္ဆံတာမွာ ပိုသာယာေစဘို႔၊ လိင္အဂၤါ အျမဲၾကီးထြားဘို႔ ရည္ရြယ္ျပီး သံုးၾကေပမဲ့ အေထာက္အထား မရွိပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
၉-၁-၂၀၁၁

Read More...

Tuesday, August 3, 2010

Common causes of Abortion ကုိယ္၀န္ပ်က္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြ

June 14, 2010 10:32 PM
nini said...
မဂ္လာပါဆရာ ကြ်န္မနံမည္က ႕႕႕႕႕ ပါ။ အသက္ ၃၂ နွစ္ရွိပါျပီ။ သားဦးကုိယ္၀န္ ပ်က္ခဲ့ဘူးပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ကေလး တစ္ေယာက္ကို အရမ္း ထပ္လိုခ်င္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ကိုယ္၀န္မွာ ထပ္ျဖစ္မွာကို အရမ္း စိုးရိမ္ေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေျပာၾကတယ္။ သေဘၤာသီးမွည့္ စားရင္ ကိုယ္၀န္ ပ်က္တတ္တယ္တဲ့။ အဲဒါ ဟုတ္ပါသလား။ ေနာက္ ဘာေတြကို ေရွာင္ရမလဲဆုိတာ သိခ်င္ပါတယ္။ ကြ်န္မ အလုပ္က မတ္တပ္ရပ္ ရတာ မ်ားပါတယ္။ ေနာက္ ကိုယ္၀န္ရွိတုန္းက ကိုယ္နဲနဲ ပူတယ္။ ေမးခိုင္ကာကြယ္ေဆး ထုိးတုန္းကပါ။ ဒါဟာ ကိုယ္၀န္ ပ်က္က်ေစႏိုင္ပါသလား။ ကိုယ္၀န္က ၁၀ ပတ္မွာ ပ်က္က်ခဲ့တာပါ။ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျဖၾကားေပးပါေနာ္။

ပဌမဆံုး ေျပာရမွာက သေဘၤာသီးမွည့္နဲ႕ ေမးခိုင္ကာကြယ္ေဆးေတြက ကိုယ္၀န္ မပ်က္ေစပါ။ ေမးလာလို႔ ေရးရတာမို႔ စံုေအာင္ေတာ့ ေရးပါ့မယ္။ စာရင္းရွည္ၾကီး ဖတ္ျပီး အစုိးရိမ္ မၾကီးပါနဲ႔။ ဆရာ၀န္ေတြက တကမာၻလံုးက အမ်ိဳးသမီးမွန္သမွ် အဲဒီဒုကၡ ေရာက္ရတာေတြကို စုျပီး၊ သုေတသန လုပ္ထားတာမို႔ ျပည့္စံုေအာင္ ထည့္ထားတာပါ။ ရွာမွရွား ျဖစ္တတ္တာလည္း ပါေနတယ္။

Common causes of Abortion ကိုယ္၀န္ပ်က္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကို စာရင္းခ်ရင္ ၃၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ အမ်ားဆံုး ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါ ၃ မ်ိဳး၊ ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ ေရာဂါ ၁ မ်ိဳး၊ ျဖစ္ခဲတဲ့ ေရာဂါ ၁ မ်ိဳး၊ ရွားရွားပါးပါး ျဖစ္တတ္ေစတတ္တဲ့ ေရာဂါ ၂ မ်ိဳးနဲ႔ တျခားအေၾကာင္း ၂၆ မ်ိဳး ဆိုျပီး ရွိတယ္။

အဲဒီေရာဂါနဲ႔ အေျခအေနေတြထဲက Amniocentesis ေရာဂါ၊ Anticardiolipin syndrome ေရာဂါ၊ Carboprost tromethamine ေရာဂါ၊ Cervical incompetence ေရာဂါ၊ Chronic villus sampling လုပ္တာ၊ Cone biopsy of cervix လုပ္တာ၊ Endometrosis ေရာဂါ၊ Gemeprost ေသြးဆင္းရပ္ေဆး၊ Listeria monocytogenes ေရာဂါ၊ Misoprostol အနာ-အကိုက္ ေပ်ာက္ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေလနာကာကြယ္ေဆး၊ Paroxysmal nocturnal hemoglobinuria ေရာဂါ၊ Paroxyvirus B19 infection ေရာဂါ၊ Rubella ဂ်ာမန္၀က္သက္ ေရာဂါ Sickle cell disease ေသြးေရာဂါ၊ Systemic lupus erythematosus ေရာဂါ နဲ႔ Dinoprostone ကုိယ္၀န္ဖ်က္ေဆး၊ Mifepristone ကုိယ္၀န္ဖ်က္ေဆးေတြဟာ ကိုယ္၀န္တခါမက ပ်က္ႏိုင္ပါတယ္။

က်န္တာေတြကေတာ့ Alloimmune ေရာဂါ၊ Antifetal antibodies ေရာဂါ၊ Antiphospholipid antibodies ေရာဂါ၊ သေႏၶသား အဂၤါခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း၊ အစာဆိပ္သင့္ျခင္း၊ (ေကဖင္း) အမ်ားၾကီးေသာက္ျခင္း၊ ေရာဂါပိုး၀င္ျခင္း၊ ကိုယ္၀န္မရွိေအာင္ သားအိမ္ထဲ IUCD ပစၥည္းထည့္ျခင္း၊ Japanese skimmia ေရာဂါ၊ Luteal phase defect ေရာဂါ၊ ကင္ဆာအတြက္ ဓါတ္ကင္ျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ သူ႔အလိုလိုပ်က္က်ျခင္း၊ သားအိမ္ ပံုမွန္ မဟုတ္ျခင္း နဲ႔ အရက္ေသာက္ျခင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

တခါပ်က္ျပီး လ နည္းနည္းျခာျပီးမွ ကုိယ္၀န္ယူသင့္တယ္။ ေဆးတိုင္းခပ္လြယ္လြယ္ မေသာက္ပါနဲ႔။ သံဓါတ္၊ ဗီတာမင္ B အုပ္စု နဲ႔ ေဖါလစ္အက္စစ္ ေသာက္ပါ။ STD/STI မရွိေအာင္လုပ္ပါ။ အရက္-ေဆးလိပ္ ေရွာင္။ ေကာ္ဖီ မမ်ားေစနဲ႔။ အာဟာရ ျပည့္တဲ့ Balance diet စားပါ။

သက္ဆိုင္တဲ့ေဆးပညာစာေတြ အခ်ိန္ရရင္ ဖတ္ပါ။
ANC (Antenatal Care) ကုိယ္၀န္ေဆာင္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/03/anc-antenatal-care.html
Become pregnant ကိုယ္၀န္ ရႏိုင္ျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/04/become-pregnant.html
Child birth ေယာက္်ား ေဖါင္စီး၊ မိန္းမ မီးေန http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/12/child-birth.html
Normal Labor ကေလး မီးဖြါးျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/03/normal-labor.html
Nutrition အာဟာရ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/12/nutrition.html
Ultrasound and Pregnancy ကိုယ္၀န္ေဆာင္ (အာလ္ထြာ-ေဆာင္း) ရိုက္ျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/07/ultrasound.html

ေနာက္တခါ ရွိတယ္ ထင္တာနဲ႔ OG ျပပါ။ လိုေသးရင္ ေမးပါ။

က်န္းမာပါေစ၊ ကေလးမိခင္ ျဖစ္ပါေစ။

Dr. တင္ေဆြ
၃-၈-၂၀၁၀

Read More...

Monday, June 14, 2010

ကိုယ္၀န္မဟုတ္တဲ့ ဗိုက္ထဲကအလံုး Ovarian Cyst

Q: ဆရာရွင့္
(၁) ကြ်န္မ အသက္ ၂၅ တုံးက ေရအိတ္ ထုတ္ဖူးပါတယ္။ သားဥျပြန္တခုပါ ထုတ္လိုက္ရလို႔ ယခု အသက္ ၃၃ ႏွစ္မွာ ကေလးယူဖို႔ လြယ္ကူႏိုင္ပါသလား။ ဘာအခက္အခဲမ်ား ရွိႏိုင္ပါသလဲ။ ေနာက္ႏွစ္မွာ ကေလးယူဖို႔အတြက္ ခုခ်ိန္မွာ အစားအေသာက္နဲ႔ ေဆး၀ါး၊ ဘာေတြ ၾကိဳတင္ မွီ၀ဲဖို႔ လိုပါသလဲ။

(၂) ေရအိတ္က ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသလဲ ေသခ်ာသိခ်င္ပါတယ္။ အပ်ဳိ-အအို မေရြး အသက္အရြယ္ မေရြး ျဖစ္ေနတာကိုလဲ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ Ovarian Cyst လို႔ ေရးထားပါတယ္။ မခြဲခင္က ဗိုက္မသိမသာေလး ပူပါတယ္။ နဂိုက ပိန္တဲ့လူဆိုေတာ့ ၀လာသလို ထင္ရတယ္။ ဗိုက္ဆာလို႔ အစာစားမယ္ဆိုေတာ့ နဲနဲဘဲ စားရေသးတယ္၊ ဗိုက္က ျပည့္သြားျပီး၊ ဗိုက္တင္းသြားတယ္။ ဆက္စားခ်င္ေပမဲ့ မစားႏိုင္ေတာ့သလိုျဖစ္တယ္။ ရင္ျပည့္ေနသလို ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေလာက္ဘဲ ခံစားရပါတယ္။ အိတ္ထမတင္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ၾကည့္ေတာ့လဲ ဘာမွမထူးျခားဘူး။ ဗိုက္ထဲမွာ အလုံးျဖစ္ေနမလားဆိုျပီး။ စိုးရိမ္လုိ႔ ေဆးခန္း သြားေတာ့မွ ေရအိတ္ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။ ေရအိတ္ထဲမွာ အရည္ေနာက္ေနာက္ေတြလို႔ဘဲ ေျပာပါတယ္။ တျခားဟာေတြ ေတြ႔တယ္လို႔ေတာ့ မေျပာပါဘူး။ သားဥျပြန္မွာ ေသြးေၾကာေတြ ရစ္ပတ္ေနလို႔ ေရအိတ္ ထုတ္ရ ခက္တဲ့အတြက္ အဲဒါပါ ထုတ္လိုက္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

A: အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း မ်ိဳးဥအိတ္မွာ အလံုးဆိုတာေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကုစရာမလိုဘဲ ေပ်ာက္သြားတာက မ်ားပါတယ္။ ကုစရာလိုတဲ့ Ovarian Cyst ဆိုတာကလည္း အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေရာဂါတခုပါ။ အရြယ္မေရြး ေျပာရမလားဘဲ။ အပ်ိဳေလးေတြေရာ အဖြါးၾကီးေတြကိုပါ ခြဲေပးရဘူးတယ္။ Tumor ေခၚတဲ့ အလံုး-အၾကိတ္ေတြဟာ ကင္ဆာ မဟုတ္တာေရာ ဟုတ္တာပါ၊ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ အတိအက် ေျပာမရတဲ့ အမ်ိဳးအစားပါ။ ကံတရားကုိသာ လႊဲခ်ၾကရေအာင္။

Ovary ဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းမွာ ဘယ္နဲ႔ညာ တခုစီရွိတယ္။ Uterus သားအိတ္ေဘးက ခ်ိဳလိုထြက္ေနတဲ့ Uterine tubes သားအိတ္ျပြန္ ႏွစ္ဘက္ရဲ႕ အဖ်ားဘက္ ေအာင္နားမွာ တြဲေလာင္းေလး ရွိေနတယ္။ အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီး တဦးရဲ႕ မ်ိဳးဥအိတ္က ၃ x ၁႕၅ x ၁႕၅ စင္တီမီတာ အရြယ္ရွိတာပါ။ လက္တဆစ္ေလာက္ေပါ့။ ဒီဟာေလးကေန Ovarian Cyst ျဖစ္ရင္ ကုိယ္၀န္ရင့္မာ အရြယ္ေလာက္ထိ ၾကီးလာႏိုင္တယ္။

အလံုးျဖစ္လာတာကို အေတာ္မ်ားမ်ား သတိမထားမိတတ္ပါ။ ရာသီလာတာလည္း ပံုမွန္။ နာတာကလည္း မသိမသာ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္သလို ဗိုက္ကေလး ပူလို႔ စူလာမွ သိရတာ မ်ားတယ္။ အလံုးက ဗိုက္ထဲမွာ (အမွန္က ဗိုက္ေအာက္ တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းထဲမွာပါ) သူနဲ႔ တြယ္ေနတဲ့ သားအိတ္ျပြန္က ေနာက္တို႔ ေဘးတို႔မွာ ကပ္ေနတာ မဟုတ္လို႔ ခပ္လြယ္လြယ္ ေရြ႕ရွား လႈတ္ရွားႏိုင္တယ္။ လႈတ္ရင္း၊ ေရြ႕ရင္းနဲ႔ အညွာနဲ႕တူတဲ့ ေနရာက လိမ္ျပီး၊ သူ႔ဟာသူ ခ်ည္သလို ျဖစ္တတ္ေသးတယ္။ အဲလိုျဖစ္ရင္ နာတာခံစားရေတာ့မယ္။ မခြဲရင္ ေသြးထြက္၊ ေပါက္ထြက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဒီေရာဂါကို ခြဲကုရတာပါ။ ျဖစ္လာတဲ့အလံုး သပ္သပ္ကို ခြဲစိတ္ထုတ္လိုက္တာက အေကာင္းဆံုး။ အလံုးျဖစ္လာတာက မ်ိဳးဥအိတ္ တခုလံုးကေန ျဖစ္လာတာ မဟုတ္ပါ။ တေနရာကသာ ျဖစ္တာ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေကာင္းေနေသးတဲ့ မ်ိဳးဥအိတ္ကို ခ်န္ထားဘို႕လိုတယ္။ အလံုးက အဖံုးနဲ႔ရွိလို႔ ခြဲစိတ္ရွင္းရတာ ပိုလြယ္တယ္။ တခါတေလ မလြယ္ဘူး။ ၾကာမွ ခြဲရရင္၊ ၾကီးလြန္းရင္၊ မ်ိဳးဥသာမကာ ျပြန္ကိုပါ ခ်န္မရတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥအိတ္တဖက္နဲ႔ ျပြန္တဖက္ မရွိရင္ သားသမီးရဘို႔ တ၀က္ေတာ့ အခြင့္အလမ္း နည္းသြားေစတယ္။ မ်ိဳးဥအိတ္နဲ႔ ျပြန္၊ ႏွစ္စံုလံုး ရွိေနပါမွ အမ်ိဳးသမီး ပီသေစႏိုင္လို႔ပါ။ မ-ေဟာ္မုန္းေတြ ပံုမွန္ထြက္၊ လင္ယူ-သားေမြး၊ ကေလးယူဘို႔လဲ စိတ္ခ်ရမယ္။

Ovarian cyst တခါ ျဖစ္ဘူးရင္ ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ ရာသီ မမွန္ရင္။ သိပ္ငယ္ငယ္ကတည္းက ၁၁-၁၂ ႏွစ္သမီးကစ ရာသီကလာရင္၊ ကေလးမရတဲ့သူ၊ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္း နည္းသူ၊ ကုိယ္အေပၚပိုင္း အဆီမ်ားသူ ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ေလ့ရွိတယ္။

အိတ္ထဲမွာရွိေနတာက အမ်ိဳးမ်ိဳး။ အမ်ားအားျဖင့္ ခပ္၀ါ၀ါအရည္။ ေခြ်းထြက္အိတ္ထဲက အရည္မ်ိဳးပါရင္ ခပ္ျမစ္ျပစ္ ျဖစ္မယ္။၊ အဆီေတြ ပါႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ၾက ထူးဆန္းတာေတြ ပါေနတတ္တယ္။ ဆံပင္လို အေမႊး၊ အရိုးလို၊ သြားလို၊ အရိုးႏုလို စတာေတြ။ ေတာမွာ “အပင္းထည့္တယ္” လို႔ ေျပာတတ္ၾကတာမ်ိဳးေပါ့။ Dermoid cyst ေခၚတယ္။ အမွန္က လူ႔ကုိယ္ခႏၶာမွာ ရွိေနတဲ့ (တစ္ရွဴး) အမ်ိဳးအားလံုးက ပါေနႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥအိတ္သာ မဟုတ္ပါ အေရျပားမွာလည္း ဒါမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္။

အဲလို ခြဲထားခံရသူအတြက္ စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔။ ကင္ဆာကို မေျပာင္းေစတတ္ပါ။ ကေလးရဘို႔ ၅၀% ဆိုတာ နည္းတဲ့ အခြင့္အလမ္း မဟုတ္ပါ။ ေသျခာပါတယ္ဆိုတဲ့ တားေဆးေတြက ၉၉% စိတ္ခ်ပါဆိုတဲ့ အထဲကေန ကုိယ္၀န္ ေဆာင္သူ ရွိတယ္။ အစား ေရွာင္စရာ မလိုပါ။ က်န္းမာေအာင္သာ မွ်တတဲ့အစာ စားပါ။ ေဆးလည္း ပံုမွန္ အားေဆးသာ လိုပါတယ္။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ျပီဆိုရင္ OG နဲ႔ ျပပါ။ အရင္ ခြဲစိတ္မွတ္တမ္းေတြ သိမ္းထားဘို႔ လိုမယ္။ ခြဲစိတ္ထားျပီး၊ ခ်က္ခ်င္း ကုိယ္၀န္ မယူသင့္ေသးပါ။ သေႏၶ တားေဆးသံုးရင္ မ်ိဳးဥမထြက္ေစတာမို႔ Ovarian cyst ျဖစ္မွာကို တားဆီးေပးရာက်တယ္။ ကေလး ယူေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္၀န္တားေဆး မသံုးဘဲ၊ ၾကာရင္ IUCD မၾကာရင္ Condom သံုးသင့္တယ္။ တဖက္ထဲကသာ မ်ိဳးဥထြက္ေနရသူမို႔ ထြက္ေနေစခ်င္တယ္။ ၃-၄ လအၾကာ၊ ဘာမွ မတားေတာ့ရင္ ကေလးအေမ အေခၚခံရပါေတာ့မယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၁၄-၆-၂၀၁၀

Read More...

Tuesday, June 1, 2010

စပ်စ္သီးသေႏၶ(Molar Pregnancy)အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

စပ်စ္သီးသေႏၶ(Molar Pregnancy)အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ



ဒီတစ္ခါေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ စပ်စ္သီးသေႏၶအေၾကာင္းကို တင္ၿပေပးလိုက္ပါတယ္ ။ စပ်စ္သီးသေႏၶကို Molar Pregnancy လို႔လည္းေခၚၾကပါတယ္ ။ ရွားပါးတဲ့ၿဖစ္စဥ္တစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး ။ ဒါေပမယ့္ အၿဖစ္ လည္း မမ်ားပါဘူး ။ တစ္ခ်ိဳ႔ကေတာ့ ဒီေရာဂါအေၾကာင္းကို ၾကားဖူးယံုသာၾကားဖူးၿပီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့ လံုး၀ကို မ သိၾက ပါဘူး ။ စပ်စ္သီးသေႏၶကို ေနာက္တစ္မ်ိဳး Vesicular Mole လို႔လည္းေခၚၾကပါေသးတယ္ ။

စပ်စ္သီးသေႏၶဆိုတာဘာလည္း ?


အမ်ိဳးသားဆီက ဖိုမ်ိဳးေစ့နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးဆီက မမ်ိဳးေစ့တို႔ ေပါင္းစပ္ထိေတြ႔တယ္ဆိုရင္ပဲ ဇီ၀ကမၼၿဖစ္စဥ္ Physiology နည္းအရ ကိုယ္၀န္ဆိုတာၿဖစ္လာရပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္၀န္မရင့္ေသးခင္ အေစာပိုင္းမွာ မွားယြင္း မႈ ၊ ေဖာက္ၿပန္မႈ ၊ အားနည္းမႈ တစ္ခုခုေၾကာင့္ အခ်င္းစတင္ၿဖစ္ေပၚၿခင္းအေပၚ အဓိကက်တဲ့ ေၿပာင္း လဲမႈ ေတြေၾကာင့္ သေႏၶသားၿဖစ္ေပၚလာရမယ့္အစား စပ်စ္သီးလိုမ်ိဳး ေရအိတ္အလံုးေလးေတြ ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ ကိုယ္၀န္ ကို စပ်စ္သီး သေႏၶလို႔ေခၚပါတယ္ ။

စပ်စ္သီးသေႏၶအမ်ိဳးအစားေတြက ဘာေတြလည္း ?

ေရာဂါရဲ႕ ရာႏွဳန္းၿပည့္ စပ်စ္သီးကဲ့သို႔ အလံုး အၿပြတ္ေလးမ်ားသာ ေတြ႔ရပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေရအိတ္ အလံုးေလးေတြနဲ႔ အခ်င္းကို တြဲဖတ္ၿပီးေတြ႔ရပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႔ကေတာ့ ေရအိတ္အလံုးငယ္ေလးေတြနဲ႔ သေႏၶသား ကို ေရေထြးၿပီးေတြ႔ရတတ္ပါတယ္ ။ အေရွ႕တိုင္းႏိုင္ငံသူေတြက အေနာက္ဥေရာပ သူေတြထက္ အၿဖစ္မ်ားၿပီး အေရွ႕ တိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ၅၀၀ မွာ တစ္ေယာက္ႏွုန္းေလာက္ပဲ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ၂၀၀၀ မွ ၃၀၀၀ ေလာက္မွာမွ တစ္ေယာက္ေလာက္သာ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။

စပ်စ္သီးသေႏၶၿဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက ဘာေတြလည္း ?



ယခုအခ်ိန္အထိ ၿဖစ္ပြားေစတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကို အတိအက် မသိရေသးပါဘူး ။ ၿဖစ္ႏိုင္တဲ့အခ်က္ေတြကေတာ

၁ ။ ဖိုမ်ိဳးေစ့နဲ႔ မမ်ိဳးေစ့ ဓါတ္ခံအား မတူ၍ မတည့္၍ေသာ္လည္းေကာင္း
၂ ။ အစားအေသာက္နဲ႔အာဟာရ မတူ ခ်ိဳ႕တဲ့ၾက၍ လည္းေကာင္း
၃ ။ ရာသီဥတု အေနအထားေၾကာင့္လည္းေကာင္း
၄ ။ အၿခားအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္လည္းေကာင္း ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။ မ်ိဳးရိုးဗီဇနဲ႔ေတာ့ ဆက္စပ္မႈ မရွိပါဘူး ။

ၿပသတဲ့ လကၡဏာေတြေတြက ဘာေတြလည္း ?

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ပထမပိုင္း 1st Trimester မွာအၿဖစ္မ်ားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္တြဲကိုယ္၀န္က်မွလည္း ၿဖစ္ပြားတာေတြရွိပါတယ္ ။

၁ ။ သာမန္ကိုယ္၀န္ကဲ့သို႔ ဓမၼတာေသြးထိမ္ၿခင္း
၂ ။ ဆီးစစ္ရာတြင္ ႏွစ္ေၾကာင္းေပၚၿခင္း
၃ ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ခံစားရေလ့ရွိေသာ ေအာ္ကလီဆန္ၿခင္း ၊ မူးေ၀ၿခင္း ၊ ပ်ိဳ႕အန္ၿခင္းမ်ား ပိုမိုၿဖစ္ၿခင္း
၄ ။ ကိုယ္၀န္ရွိၿပီး မၾကာမီ ေသြးမၾကာမၾကာဆင္းၿခင္း
၅ ။ ကေလးလႈပ္ခ်ိန္တြင္ ကေလးမလႈပ္ၿခင္း
၆ ။ သားအိမ္အရြယ္အစားနဲ႔ အၿမင့္မွာ ေသြးထိမ္သည့္လထက္ ပိုမိုၾကီးထြားၿမင့္တက္ေနၿခင္း(ရွိသင့္သည့္ အရြယ္ ႏွင့္ ရွိသင့္သည္ထက္ ေသးငယ္ေနၿခင္း)

စသည္တို႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။

ဘယ္လိုစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြၿပဳလုပ္မလည္း ?



ဗိုက္ကို ကၽြမ္းက်င္တဲ့ဆရာ၀န္နဲ႔စမ္းသပ္ၿခင္း ၊ Ultrasound ရိုက္ၿခင္း စတဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႔ သိႏိုင္ပါတယ္ ။ တခါတရံ ေသြးဆင္းရာမွာ စပ်စ္သီးကဲ့သို႔ အလံုးေလးေတြ ေသြးခဲေတြနဲ႔အတူ ပါလာတတ္ပါတယ္ ။

စပ်စ္သီးသေႏၶကို ဘယ္လိုကုမလည္း ?

ေသြးမဆင္းမီ နဲ႔ ကိုယ္၀န္ပ်က္မက်မီ သိရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ထြက္က်လာေအာင္ ေဆးေပး ေဆးသြင္းရပါတယ္ ။ သားအိမ္ကို ခ်ဲ႕ၿပီး သားအိမ္ၿခစ္ၿခင္း ေလစုပ္စက္နဲ႔ စုပ္ယူၿခင္း (Vacuum suction Curettage ) တို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။ လူနာဟာ အသက္ ၄၀ ၀န္းက်င္လည္းၿဖစ္မယ္ မိသားစုလည္း စံုလင္မယ္ သားသမီးေတြ လည္းရွိထား တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီလုိလူနာေတြအတြက္ ေနာက္ဆံုး သားအိမ္ထုတ္ၿခင္းနည္းနဲ႔ ကုသႏိုင္ပါတယ္ ။

ပံုမွန္အားၿဖင့္ေတာ့ မ်က္စိနဲ႔ စပ်စ္သီးလိုမ်ိဳး အလံုးေလးေတြ ေတြ႔ေနရတယ္ဆိုေသာ္လည္း ဓါတ္ခြဲခန္းကို ပို႔ၿပီး ေသခ်ာစီစစ္ဖို႔လိုပါတယ္ ။ တစ္ခ်ိဳ႕က တပိုင္းကင္ဆာ ေၿပာင္းလဲေနမႈမ်ား (Chorio Carcinoma / Malignant Mole) စသၿဖင့္ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္ ။ အဲဒီလို ေၿပာင္းလဲတဲ့လူနာေတြအတြက္လည္း သင့္ေတာ္တဲ့ေသြးသြင္း ကုသၿခင္းနဲ႔ အခ်ိန္တိုအတြင္း ရာႏွဳန္းၿပည့္ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ပါတယ္ ။

ကုသၿပီးၿပီဆိုေသာ္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ Follow Up ၿပသဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ။ ၁ လ တစ္ၾကိမ္ ၃ လ ။ ၃ လတစ္ မၾကိမ္ ၆ လ တစ္ၾကိမ္နဲ႔ တစ္ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ အနည္းဆံုး ႏွစ္ႏွစ္ထိၿပသရန္လိုအပ္ပါတယ္ ။ အဲဒီလိုၿပန္ လည္ၿပ သတဲ့အခါတိုင္းမွာလည္း ဆီးစစ္ၿခင္း (UCG) ၊ Ultrasound ရိုက္ၿခင္းနဲ႔ ရင္ဘတ္ကို ဓါတ္မွန္ရိုက္ၿခင္းမ်ား ၿပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ။ ဆိုလိုတဲ့သေဘာကေတာ့ လာၿပသတဲ့အခါတိုင္း အတြင္းပိုင္းစမ္းသပ္ၿခင္း နဲ႔ မလံု ေလာက္ ပါဘူး ။

ဒီေရာဂါဟာေနာက္ထပ္ ထပ္ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ အလြန္ကိုပဲ ရွားပါးပါတယ္ ။

ေနာက္ထပ္ ကေလးယူလို႔ရမရ ?

ေနာက္ထပ္ကေလးယူလို႔ရပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေရာဂါၿဖစ္ၿပီး Follow Up ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာေတာ့ ကိုယ္၀န္ မယူရပါဘူး ။ ကိုယ္၀န္တားတဲ့အခါမွာလည္း ေဟာ္မုန္းမပါတဲ့သေႏၶတားနည္းေတြနဲ႔ တားသင့္ပါတယ္ ။ ဥပမာ ရက္ေရွာင္ၿခင္း ၊ ကြန္ဒံုးသံုးၿခင္း စသည္တို႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ စပ်စ္သီးသေႏၶၿဖစ္ပြားဖူးယံုနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ မွာ မ်ိဳးဆက္ပြား အရည္အေသြး က်ဆင္းသြားၿခင္းမရွိပါဘူး ။ ေစာစီးစြာ ၿပသကုသလွ်င္ ထိေရာက္စြာ ေပ်ာက္ ကင္း ႏိုင္ေသာေရာဂါၿဖစ္ပါတယ္ ။

ဒါေပမယ့္ ယေန႔ေခတ္ ေတာရြာေတြမွာ ၿမိဳ႕နဲ႔ ေ၀းလံေခါင္သီတဲ့ေက်းလက္ေတြမွာ ကိုယ္၀န္သည္ေတြဟာ ကေလး စတင္လႈပ္ခ်ိန္ ကိုယ္၀န္ငါးပတ္အလယ္ေလာက္မွ ကေလးမလႈပ္မွန္းသိၾကရၿပီး အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ္၀န္က လည္း အလြန္အမင္းတင္းက်ပ္ေပါက္ထြက္ၿခင္း ၊ ၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ ေသြးသြန္ၿခင္း တို႔ေၾကာင့္ အသက္ အႏၱရာယ္ရွိႏုိင္ပါတယ္ ။ ေနာက္တခါ ကိုယ္၀န္ႏုစဥ္မွာ ေသြးထြက္လြန္ႏိုင္ၿပီး သားအိမ္ေပါက္ၿပဲၿခင္း ၿဖစ္တတ္တဲ့ အတြက္ ကၽြမ္က်င္တဲ့၀ါရင့္ဆရာ၀န္ေတြကိုယ္တိုင္ ေဆာင္ရြက္ကုသဖို႔လည္းလိုပါတယ္ ။ Follow Up ၾကည့္ရွုဖို႔ အတြက္ေတာ့ OG ေတြရွိတဲ့ေဆးရံုေတြကိုသာ ညႊန္ၾကားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။

Ref : (1) Reproductive Health
(2) Obestetric and Gynaecological Problems
(3) Google Image Search
(4) Health Education for Reproductive Health (Myanmar -Professor Myint Maung Maung)

သက္တန္႔ခ်ိဳ
1st June 2010

စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................

Read More...