ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တုပ္ေကြး ေရာဂါဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ လ ကထဲက အခုထိ ျဖစ္ပြားဆဲ ေရာဂါ တစ္ခု ပါပဲ ...
တုပ္ေကြး ေရာဂါဟာ influenza virus ပိုး ေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး A,B,C ဆိုျပီး virus အမ်ဳိးအစား (၃) မ်ဳိး ႐ွိပါတယ္။ ရာသီကို လိုကျ္ပီး ျဖစ္တာ မို႔ Seasonal influenza လို႔ သတ္မွတ္ျပီး အလြယ္တကူ Flu လို႔ပဲ ေခၚပါတယ္။ influenza virus A နဲ႔ B ဟာ ႏွစ္စဥ္ ပံုမွန္ ျဖစ္ပြား တတ္ျပီး ေဒသတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ ကူးစက္ တတ္ပါတယ္ (Epidemic disease)။ influenza virus C ကေတာ့ ရံဖန္ရံခါ မွသာ ေနရာ ကြက္ျပီး ျဖစ္ပြား တတ္ပါတယ္ (Sporadic disease) ။
အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကေတာ့ Virus A ပါဘဲ ။ Virus A ကို surface protein ေပၚ မူတည္ျပီး အုပ္စုခြဲ (subtype) မ်ား ထပ္မံ ခဲြျခား ႏိုင္ပါတယ္ ... surface protein မ်ား ကေတာ့ Hemagglutinin (H) နဲ႔ Neuraminidase (N) တို႔ျဖစ္ျပီး (H)မ်ဳိး ကြဲ (၁၆) မ်ဳိးနဲ႔ (N) မ်ဳိးကြဲ (၉) မ်ဳိး ေလာေလာဆယ္ စမ္းသပ္ ေတြ႔႐ွိ ထားပါတယ္ ။ Virus A surface protein မ်ားဟာ ဗီဇ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ တတ္ျပီး အုပ္စုခြဲမ်ဳိးကြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာ တတ္ပါတယ္ ။ Virus A (H1N1) ဟာ လတ္တေလာ ကမာၻမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုး အုပ္စုခြဲပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ (ၾကက္ငွက္ တုပ္ေကြး Avian or Bird Flu ျဖစ္ေစ တာကေတာ့ Virus A (H5N1) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္)
တုပ္ေကြးဟာ အေနာက္ ႏိုင္ငံ ေတြမွာေတာ့ Winter & Spring ရာသီေတြမွာ ျဖစ္ပြား ေလ့႐ွိျပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ ေတာ့ မိုးေႏွာင္းပိုင္း (August, September) မွာ အျဖစ္မ်ား တာ ေတြ႔ရပါတယ္ ။ တုပ္ေကြး ဗိုင္းရပ္စ္ ဟာ ေရာဂါပိုး ႐ွိသူ၏ ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ေၾကာင့္ အသက္႐ွဴလမ္း ေၾကာင္း မွတစ္ဆင့္ အဓိက ကူးစက္ျပီး ေရာဂါပိုး ႐ွိသူရဲ႕ ႏွာရည္၊ တံေတြးကို တစ္ဆင့္ခံ ထိေတြ႔မိ ရာမွ လည္း ကူးစက္ ႏိုင္ေစ ပါတယ္။
( ဥပမာ - တယ္လီဖုန္း၊ တံခါး လက္ကိုင္၊ ဇြန္းခက္ရင္း ...)
တုပ္ေကြး ေရာဂါ လကၡဏာဟာ ေရာဂါပိုး ထိေတြ႔ ဝင္ေရာက္ျပီး ၂-၃ ရက္ အတြင္း ေပၚေပါက္လာ တတ္ပါတယ္ ။ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြ ကေတာ့
တို႔ ျဖစ္ပါတယ္ ...
- အဖ်ားတက္ျခင္း
- ေခါင္း ကိုက္ျခင္း
- ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
- လည္ပင္း နာျခင္း
- ႏွာရည္ က်ျခင္း၊ ႏွာ ပိတ္ျခင္း
- တစ္ကိုယ္လံုး ကိုက္ခဲျခင္း
- ႏံုးေခြသြားျခင္း
- ကေလးမ်ားတြင္ ဝမ္းေလွ်ာျပီး အန္တတ္ျခင္း
တုပ္ေကြး ေရာဂါ ခံစား ရျပီ ဆိုပါက ...
- အိမ္မွာ လံုေလာက္စြာ အနားယူပါ
- အရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ ... အရက္နဲ႔ ေဆးလိပ္ ေ႐ွာင္ပါ ...
- ေရာဂါ လကၡဏာ သက္သာ ေစေသာ ေဆးမ်ား (symptom relief) ေသာက္ႏုိင္ ပါတယ္ ။ ဥပမာ - Paracetamol , Chlorpheniramine (Burmeton) ... လူငယ္ပိုင္း ႏွင့္ ကေလးမ်ား ကို Aspirin (Buspro) မတိုက္ရပါ ။
- ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္ေဆး ရည္၊ ခၽႊဲေပ်ာ္ ေဆးရည္ မ်ားကို လိုအပ္ပါက ေပးႏိုင္ပါတယ္ ။ ေရေႏြး ေငြ႔႐ွဴျခင္းသည္ လည္း ႏွာပိတ္ျခင္းကို သက္သာ ေစပါတယ္။ အရည္ ခန္းေျခာက္ျခင္း ႐ွိပါက ဓါတ္ဆားရည္ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္ ။
- ဗိုင္းရပ္စ္ ေသေဆး(antiviral drugs) မ်ားကို ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားတဲ့ အတိုင္း စနစ္တက် ေသာက္ပါ။ (ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာေတာ့ ေပးေလ့ မ႐ွိပါ ။ ေဆးလည္း ႐ွားပါး ပါတယ္။) ေဆးေတြ ကေတာ့
- Relenza® (Zanamivir)
- Tamiflu® (Oseltamivir) - ဒီေဆး ဆိုရင္ အခု ေနရာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား မွာ ေဆးမတိုးတဲ့ ျပႆနာ ႐ွိေန ပါျပီ ။ (WHO Report)
တုပ္ေကြး ေရာဂါရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိး ေတြ ကေတာ့ နမိုးနီးယား (Pneumonia due to viral or bacteria)၊ နား ပိုးဝင္ျခင္း၊ ထိပ္ကပ္နာ ျဖစ္ျခင္း၊ ေရာဂါ အခံ ႐ွိသူမ်ား (ဆီးခ်ဳိ၊ ႏွလံုး၊ ပန္းနာ၊ ေက်ာက္ကပ္နာမ်ား) ဟာ ေရာဂါ ပိုဆိုးျခင္း တို႔ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္ ။
ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး အေနနဲ႔ ကေတာ့ ...
- လက္ကို ဆပ္ျပာႏွင့္ စင္ၾကယ္စြာ ေဆးပါ ... (ေရာဂါပိုး လက္တြင္ ကပ္ေန ပါက ကင္းစင္ ေစရန္)
- လက္မေဆးမီ မ်က္လံုးႏွင့္ ႏွာေခါင္းကို မကိုင္တြယ္ မိေစရန္ သတိ ထားပါ ။
- တုပ္ေကြး ျဖစ္ေသာ အခ်ိန္တြင္ မ်က္ႏွာသုတ္ ပုဝါ၊ လက္ကိုင္ ပုဝါ အစ႐ွိတဲ့ အသံုး အေဆာင္မ်ား အတူ သံုးျခင္း ေ႐ွာင္ၾကဥ္ပါ။
- ႏွစ္စဥ္ တုပ္ေကြး ရာသီ ေရာက္လွ်င္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။
Posts
