"၂၀၀၃ ခုႏွစ္ စစ္ပဲြမတိုင္မီတုန္းက တစ္ခါမွ မျမင္ဘူးတဲ့ ကင္ဆာေရာဂါအသစ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္။ အသားမွျဖစ္ေသာကင္ဆာ (fibrous cancer) ႏွင့္ အရိုးကင္ဆာတို႕ဟာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္မႈက ေနျဖစ္လာတဲ့ ကင္ဆာေတြျဖစ္ၾကပါတယ္" လို႕ Basra ျမိဳ႕ မွာ ရိွတဲ့ ကင္ဆာအထူးကု ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္က ေျပာပါတယ္။
Iraq အေနာက္ပိုင္းရိွ Falluja ျမိဳ႕သည္ American နဲ႕ Iraq စစ္သားေတြ၏ အျပင္းအထန္ဆံုးတိုက္ပဲြမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ျမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါ ထိုျမိဳ႕တြင္ ကေလးအေသေမြးမႈမ်ား၊ ကိုယ္လက္အဂႍါမစံုေသာ ကေလးေမြးျခင္းမ်ား တဟုန္ထိုး မ်ားျပားလာေသာေၾကာင့္ ဆရာ၀န္တို႕ စိတ္ပူေနၾကသည္။
မဟာမိတ္တို႕သည္ Uranium ကုန္ခမ္းသြားေသာ က်ည္ဆန္တို႕ကို ၁၉၉၁ Kuwait စစ္ပဲြ ႏွင့္ ၂၀၀၃ Iraq စစ္ပဲြတို႕တြင္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ အဆိုပါ က်ည္ဆန္မ်ား အသံုးျပဳျခင္းႏွင့္ Iraq ရိွ က်န္းမာေရးျပႆနာတို႕ကို ဆက္စပ္ျပရန္ကား တကယ္တမ္းေတာ့ မလြယ္ကူေခ်။
Iraq ရိွ က်န္းမာေရး အေဆာက္အအံုတို႕မွာ အနည္းငယ္မွ်သာရိွျပီး စစ္ပဲြ စတင္သည့္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၉ အထိ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စာရင္းဇယားမ်ားကို အတိအက်ေကာက္ယူထားရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။
အထူးသျဖင့္ Basra ျမိဳ႕တြင္ စစ္၏ ဖ်က္ဆီးမႈမ်ား၊စက္ရံုအလုပ္ရံု ႏွင့္ လယ္ယာစိုက္ခင္းတို႕မွထြက္ေသာ ပတ္၀န္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈမ်ားေၾကာင့္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ ကင္ဆာေရာဂါတို႕၏ ျဖစ္ပြားေစေသာ အေၾကာင္းရင္းကို ရွာရန္ ခက္ခဲလွပါသည္။
ျပည္သူတို႕သည္ အဆိုပါႏွစ္မ်ားအတြင္း စစ္ပဲြ၏ အၾကြင္းအက်န္ သံတိုသံစမ်ား အၾကားတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရျပီး ၎တို႕မွ ထြက္ေသာ ဖုန္မ်ား၊ အမွဳန္႕မ်ားသည္ လူတို႕၏ အိမ္မ်ား အစားအေသာက္မ်ားႏွင့္ အသက္ရွဳလမ္းေၾကာင္းမ်ားအတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႕လ်က္ရိွပါသည္။
Basra ျမိဳ႕တြင္ စတုရန္းကီလိုမီတာ ၂၀၀ ခန္႕ေသာေျမသည္ စစ္ပဲြအၾကြင္းအက်န္ သံတိုသံစမ်ားျဖင့္ ျပည့္ေနျပီး အဆိုပါအၾကြင္းအက်န္တို႕သည္ Uranium ဓာတ္မ်ား ပါ၀င္ပါသည္။ Basra ျမိဳ႕တြင္ ကင္ဆာေၾကာင့္ ကေလးမ်ားေသႏွဳန္းသည္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ထက္စာလွ်င္ ၆၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းမွ် ျမင့္တက္လာပါသည္။
Depleted Uranium သည္ သိပ္သည္းသည့္ သတၱဳတစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီး Tank စသည့္ သံခ်ပ္ကာ ယာဥ္တို႕ကို ထိုးေဖာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ က်ည္ဆန္တြင္ သုတ္လိမ္း၍ သံုးပါသည္။ British ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးကေတာ့ uranium က်ည္ဆန္မ်ား အသံုးျပဳျခင္း နဲ႕ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ျခင္းသည္ ဆက္စပ္မႈမရိွဟု ဆိုပါသည္။
ပင္လယ္ေကြ႕စစ္ပဲြတုန္းက Basra ျမိဳ႕ တိုက္ပဲြတြင္ depleted uranium ပါ၀င္သည့္ က်ည္ဆန္မ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ Falluja တိုက္ပဲြတြင္ American စစ္တပ္သည္ အဆိုပါ က်ည္ဆန္တို႕ကို သံုးခဲ့ မသံုးခဲ့ကို American စစ္တပ္မွ လဲြ၍ မည္သူမွ် ေသခ်ာ မသိေခ်။ တရား၀င္ေၾကျငာထားသည္ကား white phosphorus ပါ၀င္သည့္ က်ည္မ်ားကို ေတာ့ သံုးခဲ့ေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။ ၎က်ည္ဆန္သည္ ညဘက္တြင္ က်ည္လမ္းေၾကာင္းကို ေကာင္းစြာျမင္ႏိုင္ရန္ျဖစ္ျပီး က်ည္ဆန္ထိမွန္ပါက အသားကို မီးစဲြေလာင္ႏိုင္သည္။ သို႕ေသာ္ phosphorus သည္ carcinogen မဟုတ္ပါ။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္္ Falluja တြင္ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါေ၀ဒနာရွင္မ်ားႏွင့္ အာရံုေၾကာ အားနည္းေသာ ေ၀ဒနာရွင္ ကေလးငယ္မ်ား ေမြးဖြားႏွဳန္းသည္ ေထာင္တက္လ်က္ရိွပါသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ အဆိုပါ ျဖစ္ရပ္ႏွင့္ က်ည္ဆန္မ်ားအၾကား ဆက္စပ္မႈကို ရွာေဖြရန္ ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ကို ဖဲြ႕စည္းကာ စံုစမ္းလ်က္ရိွပါသည္။
Ref:
http://www.medscape.com/viewarticle/713235sssdmh=dm1.563865&src=nldne&uac=140996MN
Posts
