Dengue Haemorrhagic Fever (DHF) ေသြးလြန္တုပ္ေကြး

ေဒလီမွာ ျဗိတိသွ် ဓနသဟာရ အားကစားပြဲၾကီး စပါေတာ့မယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ တျပံဳတမ လာၾကမွာမို႔ (တိုးရစ္) ေတြ အတြက္ သတိေပးခ်က္ေတြလဲ ထြက္ေနပါတယ္။
“လူၾကား-သူျမင္ ေပြ႔ဖက္၊ နမ္းရံႈ႕ မလုပ္ခ်င္ပါနဲ႔။”
“ေရအိမ္သာ မလံုေလာက္ပါ၍ ကုိယ့္ဖါသာ (တစ္ရွဴး) ယူလာပါ။”
“ေသြးလြန္-တုပ္ေကြး အေရးၾကီးေနသည္။”

ေသြးလြန္-တုပ္ေကြး DHF ကို Aedes Aegypti ျခင္ကေနကူးျပီး၊ (ဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ဆရာ၀န္ေတြထက္ ကြန္ျပဴတာ သံုးသူေတြက Virus ကို ပိုသိၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီနယ္ပယ္ ႏွစ္ခုလံုးမွာ (ဗိုင္းရပ္စ္) က (ဗီလိန္) ပါ။ အဏုဇီ၀ေဗဒ သင္ရတံုးကေတာင္ (ဗိုင္းရပ္စ္) ဟာ ေဆးစာအုပ္ေတြမွာ ေနရာ သိပ္ရေသးတာ မဟုတ္ပါ။ အဲဒီပိုးကို သိပၸံဆရာေတြက သက္ရွိလို႔ေတာင္ သတ္မွတ္ေသးတာ မဟုတ္လို႔ ဇီ၀စာရင္းထဲ မထည့္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အသက္ရွိတဲ့ လူ-တိရစၧာန္-အပင္ေတြကို ဒုကၡ မလွမပ ေပးေနတာေတာ့ အမွန္ပဲ။

(ဗိုင္းရပ္စ္) ဆိုတဲ့ သတၲ၀ါေတြကေန ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါနာမယ္ေတြ ေျပာရင္ တခ်ိဳ႕ မ်က္လံုး နည္းနည္း ျပဴးၾကမယ္ ထင္တယ္။ ေျပာၾကည့္ပါ့မယ္။ HIV ဒါေလာက္ေတာ့ သိပါတယ္။ ေနာက္တခုဗ်ာ၊ အသား၀ါ။ သိလြန္းလို႔။ ဆက္ဖတ္ပါ။ ေခြးရူးျပန္။ နည္းနည္း ဆန္းမယ္ေနာ္။ ဟိုတုပ္ေကြး-ဒီတုပ္ေကြး၊ အေအးမိ၊ ပသိေရာင္၊ ၀မ္းေလွ်ာ၊ ၀က္သက္၊ ေရယံု၊ (ပိုလီယို)၊ ေရေက်ာက္၊ ကင္ဆာနဲ႔ ၾကြက္ႏို႔ေတာင္ ပါခ်င္ေသးတယ္။

အဲဒီ (ဗိုင္းရပ္စ္) အမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျဖစ္ေစၾကေပမဲ့ သူတို႕အားလံုးမွာ တူတာခု ရွိပါတယ္။ ကေန႔အခ်ိန္ထိ ဒီေကာင္ ေပါက္စေလးေတြကို ဘယ္ေဆးနဲ႔မွ သတ္မရေသးပါ။ ဘယ္ဟာကိုမဆို အႏိုင္ တိုက္မရေသးသ၍၊ အေတာ္ အားေကာင္း၊ ခိုင္မာလွတယ္လို႔ ထင္ရမွာေပါ့။ သမိုင္းၾကည့္ရင္ စစ္ဘုရင္ၾကီးေတြ ဇာသိမ္းမလွၾကပါ။ အသက္ပ်င္းတဲ့ အေကာင္ မွန္သမွ် တေန႔က် ႏိုင္တာေပၚရစျမဲ မဟုတ္ပါလား။ တခ်ိန္က ဆိုးသြမ္း ေသာင္းက်န္းခဲ့တဲ့ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြ Penicillin (ပနယ္စလင္) ေပၚလာလို႔ အေတာ္ အထိနာ သြားရတယ္။ Small pox ေက်ာက္ၾကီး ဆိုရင္ အမ်ိဳးပါ တံုးသြားလို႔ သုေတသန လုပ္ဘို႔ေတာင္ အႏိုင္ႏိုင္ သိမ္းဆည္းထားရတာ။

ဒါ့ေၾကာင့္ အခု မႏိုင္ေသးရင္ ႏိုင္ေအာင္လုပ္ဘို႔ ၾကိဳးစားၾကရမွာဘဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေခတ္မွာ ႏိုင္တာ မေပၚေသးရင္ ေနာက္လူေတြကို အားကိုးရမွာေပါ့။ အႏိုင္ရေရး စီမံခ်က္ကို ေသျခာေအာင္ ကေလးေတြကို ဒုကၡေပးတဲ့ ေရာဂါကို ေရြးထုတ္တာ ေကာင္းမယ္။ ဒီေတာ့ အနာဂတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးေဘးက ေ၀းေအာင္လုပ္ေပးမွ ေတာ္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ရာသီစာလဲ ျဖစ္ေနတယ္။

တခုေတာ့ ရွိတယ္၊ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးကို ကေလးေရာဂါလို႔ ထင္တာ မမွန္ဘူး။ ဆင္းရဲတဲ့လူေတြဘဲ ျဖစ္တယ္ မွတ္ရင္လဲ မွားတယ္။ ေရာဂါကို စသိတာအႏွစ္ ၂၀၀ ေက်ာ္ပါျပီ။ ဘိုလိုဆိုရင္ Dengue Hemorrhagic Fever (ဒင္ေဂး-ဟမေရးဂ်စ္-ဖီဗာ) လို႔ ေခၚတယ္။ Spanish word မို႔ (ဒင္ေဂး) လို႔ အသံထြက္တာ ပိုမွန္သတဲ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီစာလံုး ဘယ္ကေန ေပၚခဲ့တယ္ ဆိုတာ တိတိပပ မသိၾကပါ။

“ေရာဂႏၲရကပ္” အထိ ဆိုးေအာင္လည္း ျဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္။ Pandemic (ပင္းဒမစ္) အဆင့္ေပါ့။ ကြက္ျပီး အမ်ားၾကီး ျဖစ္တဲ့ Endemic (အင္းဒမစ္) ကပ္လိုကေတာ့ အခုထိ ျဖစ္ေနဆဲဘဲ။ ကူးစက္ေရာဂါ ဆိုတာေတြက “ကံဆိုးမသြားရာ၊ မိုးလိုက္ရြာ” ဆိုသလို ဆင္းရဲေလေလ ႏွိပ္စက္ေလေလဘဲ။ အာရွ၊ အာဖရိက၊ ေတာင္အေမရိက။ ဒါေပမဲ့ ခ်မ္းသာတယ္ ေျပာရမဲ့ တိုင္၀မ္၊ စကၤာပူ၊ ေဆာဒီအာေရးဗီးယား တို႔လည္း မလြတ္ပါဘူး။ လြန္ခဲတဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြအတြင္း တိုးတိုးလာလို႔ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြး ျပန္႔ႏွံ႔ပံုကျဖင့္ ကေန႔ ကမၻာတလႊား ဒုကၡ မ်ားမ်ား ေပးေနတဲ့ ငွက္ဖ်ားနဲ႔ နင္လား-ငါလားပါဘဲ။

ငွက္ဖ်ားနဲ႔ တူေသးတာက ျခင္ကေန ကူးတာပါ။ ျခင္အမ်ိဳးေတာ့ မတူဘူး။ “ငွက္ဖ်ားျခင္က ေတာသား၊” “ေသြးလြန္ျခင္က ျမိဳ႕သူ။” ေသြးလြန္ဟာ ျခင္အမကေနဘဲ ကူးတယ္။ မ သဘာ၀ တူေသးတာတခုက ညမွာ အိမ္တြင္း ေအာင္းျပီး၊ ေန႔မွာသာ ထြက္ကိုက္တယ္။ အစာရွာတာေပါ့ဗ်ာ။ အမ်ားအားျဖင့္ မနက္ မလင္း-တလင္း ကိုက္တာမ်ားတယ္။ အမျဖစ္ေတာ့ အသန္႔ ၾကိဳက္တယ္။ ေရသန္႔မွာ ေနတဲ့အမ်ိဳး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒီျခင္မ်ိဳး ႏွိမ္နင္းဘို႔ ေမာ္ေတာ္ကား-ဆိုင္ကယ္ တာယာေဟာင္း၊ ပုံးခြံ၊ ေပပါခြံ၊ ေရအိုး၊ ေညာင္ေရအိုးေတြမွာ က်န္ေန-ေအာင္းေနတဲ့ ေရေတြ မွန္သမွ် သြန္ခိုင္းရတယ္။ ျခင္ပိုးေလာက္လန္းေတြ မေပါက္ေအာင္ လုပ္ရတာပါ။ ျခင္းစားငါး ေမြးတာတို႔၊ ပိုးေလာက္လန္းသတ္ေဆးတို႔လဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ေရနံေခ်း ၀ေအာင္သုတ္ထားတဲ့ အိမ္ထရံေတြ၊ တိုင္ေတြေပၚမွာ ေဆးဖ်န္းျပီးလို႔ ေရးမွတ္ထားတတ္တဲ့ (ဒီတီတီ) ကလည္း ျခင္ကို အေတာ္အသင့္ ႏိုင္ပါတယ္။

ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးမွာ အထင္နဲ႔အျမင္ မဆင္တာတခု ေျပာရဦးမယ္။ နာမည္က ေသြးလြန္ဆိုတာနဲ႔ ေသြးလြန္ျပီး ေသႏိုင္တယ္လို႔ ထင္တာ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ထဲက အရည္ေတြေရာ ေသြးေရာ ယိုလို႔ ေနာက္ဆံုး (ေရွာ့ခ္) ရတာေၾကာင့္သာ ေသတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ “ေသြးယုိ-တုပ္ေကြး”လို႔ နာမည္ေပးရင္ေတာ့ မမိုက္ဘူး မဟုတ္လား။

ျခင္အကိုက္ ခံရျပီးေနာက္ ၄-၅-၆ ရက္မွာ ေရာဂါျဖစ္တယ္။ ျဖစ္စေတာ့ ရိုးရိုး တုပ္ေကြးလိုပါဘဲ။ ဖ်ား၊ ေခါင္းကိုက္၊ ဟိုက-ဒီကနာ ျဖစ္မယ္။ အရိုးထဲကနာတာ သိသာတာမို႔ တခ်ိဳ႕က “အရိုးကြဲဖ်ား” လို႔ေတာင္ ေခၚေသးတယ္။ ခပ္ရဲရဲ အနီျပင္ေတြ ထြက္မယ္။ အျပင္းဖ်ားမယ္၊ (၁၀၃-၁၀၄-၁၀၅)။ ေခါင္း (နားထင္) ကိုက္မယ္၊ မ်က္လံုးအတြင္းက နာမယ္၊ အဆစ္-ၾကြက္သား နာမယ္၊ စားခ်င္စိတ္ ပ်က္မယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္။ ျပီးရင္ ေသြးျပႆနာ တက္လာပါမယ္။ ေသြးျခည္ဥေတြ ထြက္မယ္။ ႏွာေခါင္းေသြးယို၊ သြားဖုံးေသြးယို၊ ပါးစပ္ကေန ေသြးအန္၊ ဆီးထဲ ေသြးပါမယ္၊ ၀မ္းထဲ ေသြးပါရင္ ၀မ္း အေရာင္မဲတာနဲ႔ သိမယ္။ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ လစဥ္ဆင္းတာက မ်ားမယ္။

ရက္တို-ေရာဂါ ျဖစ္လို႔ ၂-၇ ရက္သာ ၾကာမယ္။ ေသြး-အရည္ယိုတာ ၾကာလာရင္ သတိမေကာင္း ျဖစ္ရာကေန သတိ လံုး၀လစ္မယ္၊ တက္လည္း တက္ႏိုင္တယ္။ ဗိုက္နာ၊ ဆက္တိုက္ အန္၊ ဖ်ားေနတံုး ေခြ်းျပန္တယ္ဆိုရင္ မေကာင္းတဲ့ လကၡဏာဘဲ။ တကိုယ္လံုး ေအးစက္၊ ေျပာ့ေခြျပီး၊ ဂနာမျငိမ္ျဖစ္ရာကေန သတိလက္လြတ္ရင္ အေရးေပၚ အေျခအေန Dengue Shock Syndrome (DSS) ျဖစ္သြားပါျပီ။ အသက္လုျပီး ကုရပါေတာ့မယ္။

ေသြး-အရည္ေတြ အျပင္စိမ့္ထြက္လာလို႔ အဆုပ္အိတ္ထဲ အရည္မ်ားတာ၊ ေရဖ်င္းရွိတာ၊ ေသြးထဲ (ပရိုတင္း) နည္းတာတို႔ ရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးဆိုတာ ေသခ်ာေအာင္ ေသြးစစ္ရတယ္။ ေရာဂါကို ဆန္႔က်င္တဲ့ဓါတ္ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြ႔မယ္။ Tourniquest test စမ္းသပ္နည္းလုပ္ရင္ Positive ျဖစ္မယ္။ Thrombocytopaemia ေသြးမံႈအေရအတြက္ နည္းေနမယ္။ သူက ျပဒါးတိုင္လိုဘဲ။ အဆိုး-အေကာင္းကို ညႊန္းပါတယ္။ ဆိုးရင္ Platelets ကို သြင္းေပးရတယ္။ ေသြးဆိုတာ အရည္နဲ႔ အခဲ ေရာေနတာပါ။ အခဲပိုင္းမွာ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥအျပင္ ေသြးမႈန္ဆိုျပီး သံုးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ဒီေကာင္ေတြက အေသးဆံုး၊ ဒါေပမဲ့ သူရွိမွ လူ႔ေသြးဟာ ခဲႏိုင္တယ္။ မခဲရင္ ေသြးယိုမယ္ေလ။ ေသြးဆိုတာ ရဲမွ-ခဲမွ ေကာင္းတယ္။

တျခား (ဗိုင္းရပ္စ္) ေရာဂါေတြလိုဘဲ၊ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးကို တိတိက်က် ကုသနည္း မရွိဘူး။ ကေလးေတြက လူၾကီးေလာက္ မဆိုးဘူး။ ကံေကာင္းသူမ်ားက ၁ ပါတ္ ၾကာရင္ ေပ်ာက္မွာပါ။ အားယုတ္မယ္၊ စိတ္ဓါတ္ပါ က်ေစႏိုင္တယ္။ ေရနဲ႔ အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ပါ၊ အနားယူပါ။ ျခင္ေထာင္နဲ႔ အိပ္ရင္ သူမ်ားကုိ မကူးေစဘူးေပါ့။ အန္ေနရင္ေတာ့ ေသြးေၾကာထဲကေန Drip သြင္းေပးရမွာပါ။ အဖ်ား-အကိုက္အခဲ သက္သာေအာင္ (ပါရာစီတေမာ) ကလြဲရင္ မေပးရ။ Asprin, Brufen မေသာက္ရပါ။ အခုေနာက္ပိုင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေဆးသစ္ေတြ စေပၚေနပါျပီ။ ကာကြယ္ေဆးေတာ့ မေပၚေသးပါ။

ေဆးပညာရွင္မ်ားက လူပါးေတြမို႔ သူတို႔ ေသေသျခာျခာ ကုေပးႏိုင္တဲ့ေရာဂါ မဟုတ္ရင္ ကာကြယ္ပါ၊ မျဖစ္ေအာင္ ဒီလို လုပ္ပါ၊ ဟိုလို လုပ္ပါဆိုျပီး၊ ေျပာၾကတယ္။ HIV-AIDS တို႕၊ အသား၀ါေရာဂါတို႔ စသျဖင့္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးလဲ ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လဲ လူပါး၀လိုက္ဦးမယ္၊ မျဖစ္ေအာင္ေနပါ၊ ျဖစ္ရင္ ေျပာတဲ့အတိုင္း လုပ္ပါ။ အနာဂတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ကင္းေ၀းပါမွ ကေန႔ လူၾကီးေတြ ႏိုင္ေသးတာ မွန္သမွ်ကို အႏိုင္ရၾကပါလိမ့္မယ္။

တင့္ေဆြ
၂၅-၁၂-၂၀၀၈
၂၀-၉-၂၀၁၀

Read More...

Collapse...

Dengue Haemorrhagic Fever (DHF)

ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး

(ဗိုင္းရပ္စ္)ကို ဆရာ၀န္ေတြထက္ ကြန္ျပဴတာ သံုးသူေတြက ပိုသိၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒီနယ္ပယ္ ႏွစ္ခုလံုးမွာ (ဗိုင္းရပ္စ္)က ဗီလိန္ပါ။ အဏုဇီ၀ေဗဒ ဆိုတာ သင္ရတံုးကေတာင္ (ဗိုင္းရပ္စ္)ဟာ ေဆးစာအုပ္ေတြမွာ ေနရာ သိပ္ရေသးတာ မဟုတ္ပါ။ အဲဒီပိုးကို သိပၸံဆရာေတြက သက္ရွိလို႔ေတာင္ သတ္မွတ္ေသးတာ မဟုတ္လို႔ ဇီ၀စာရင္းထဲ မထည့္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အသက္ရွိတဲ့ လူ - တိရစၧာန္ - အပင္ေတြကို ဒုကၡ မလွမပ ေပးေနတာ ေတာ့ အမွန္ပဲ။

(ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ သက္ရွိ စာရင္းမွာ အတင္း သြင္းလိုက္တယ္။) (ဗိုင္းရပ္စ္) ဆိုတဲ့ သတၲ၀ါေတြ ကေန လူေတြကို ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါ နာမည္ေတြ ေျပာရင္ တခ်ိဳ႕ မ်က္လံုး နည္းနည္းျပဴး ၾကမယ္ထင္တယ္။ ေျပာၾကည့္ပါမယ္။ (ပိုလီယို)၊ ဒါေလာက္ေတာ့ ဘယ္ဆန္းလဲ ေျပာမယ္။ (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ)၊ သိသားဘဲ။ ေနာက္ တစ္ခုဗ်ာ၊ အသား၀ါ။ သိလြန္းလို႕။ ဆက္ဖတ္ပါ။ ေခြးရူးျပန္။ နည္းနည္း ဆန္းမယ္ေနာ္။ အေအးမိ၊ ေရယံု၊ တုပ္ေကြး၊ ပသိေရာင္၊ ၀က္သက္၊ ၀မ္းေရွာ၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး၊ အမ်ားၾကီးေနာ္။ ကင္ဆာနဲ႕ ၾကြက္ႏို႔ေတာင္ ပါခ်င္ေသးတာ။ ေရာဂါ အေရအတြက္ကလည္း မနည္းသလို၊ အျဖစ္မ်ားလွတဲ့ ေရာဂါေတြ ေတြ႕တယ္ မဟုတ္လား။

အဲဒီ (ဗိုင္းရပ္စ္) အမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျဖစ္ေစၾကေပမဲ့ သူတို႕အားလံုးမွာ တူတာ တစ္ခု ရွိပါတယ္။ ကေန႔ အခ်ိန္ထိ ဒီေကာင္ေတြကို ဘယ္ေဆးနဲ႔မွ သတ္မရေသးတာပါ။ အႏိုင္တိုက္ မရေသးသ၍၊ အေတာ္ အားေကာင္း၊ အေတာ္ ခိုင္မာလွတယ္လို႕ ထင္ရမွာေပါ့။ သမိုင္း ၾကည့္ရင္ အသက္ျပင္းတဲ့ အေကာင္ မွန္သမွ် တစ္ေန႔က် ႏိုင္တာ ေပၚရစျမဲ မဟုတ္ပါလား။ တစ္ခ်ိန္က ဆိုးသြမ္း ေသာင္းက်န္းခဲ့တဲ့ (ဗက္တီးရီးယား)ေတြ (ပနယ္စလင္)ေပၚလာလို႕ အေတာ္ အထိနာ သြားရတယ္။ ေက်ာက္ဆိုရင္ အမ်ိဳး ပါတံုးသြားလို႕ သုေတသန လုပ္ဘို႕ေတာင္ အႏိုင္ႏိုင္ သိမ္းဆည္းထားရတာ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကေလးမ်ား ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ေဘးက ေ၀းေအာင္ လုပ္ေပးမွ ေတာ္မယ္ ထင္ပါတယ္။

တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးကို ကေလးေရာဂါလို႔ ထင္တာ မမွန္ဘူး။ ဆင္းရဲတဲ့ လူေတြပဲ ျဖစ္တယ္ ထင္ရင္လဲ မွားပါလိမ့္တယ္။ ေရာဂါကို စသိတာ အႏွစ္ ၂၀၀ ေက်ာ္ပါျပီ။ ဘိုလိုဆိုရင္ (ဒင္ေဂး-ဟမိုေရးဂ်စ္-ဖီဗာ)လို႕ေခၚတယ္။ (ဒင္ေဂး)လို႕ အသံထြက္တာ ပိုမွန္သတဲ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီစာလံုး ဘယ္ကေန ေပၚခဲ့တယ္ ဆိုတာ တိတိပပ မသိၾကပါ။ ေရွးကတည္းကမို႕ ဆိုး၀ါးျပီး ေရေရရာရာ မသိတိုင္း မေကာင္းဆိုး၀ါးကို ရမယ္ဖြဲ႕ ၾကတာမို႕ အဲလို စကားလံုးကေန ရတာလို႔ ထင္ၾကပါတယ္။

ဒီကာလအတြင္းမွာ “ေရာဂႏၲရကပ္” အထိ ဆိုးေအာင္လည္း ျဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္။ (ပင္းဒမစ္)အဆင့္ေပါ့။ ကြက္ျပီး အမ်ားၾကီးျဖစ္တဲ့(အင္းဒမစ္)ကပ္လိုကေတာ့ အခုထိ ျဖစ္ေနဆဲဘဲ။ ကူးစက္ေရာဂါ ဆိုတာေတြက “ကံဆိုးမသြားရာ-မိုးလိုက္ရြာ”ဆိုသလို ဆင္းရဲေလေလ ႏွိပ္စက္ေလေလပဲ။ အာရွ၊ အာဖရိက၊ ေတာင္အေမရိက။ ဒါေပမဲ့ ခ်မ္းသာတယ္ ေျပာရမယ့္ တိုင္၀မ္၊ စကၤာပူ၊ ေဆာဒီအာေရးဗီးယားတို႕လည္း မလြတ္ပါဘူး။ လြန္ခဲတဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ အတြင္း တိုးတိုးလာလို႕ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျပန္႕ႏွံ႕ပံုကျဖင့္ ကေန႔ ကမၻာတစ္လႊား ဒုကၡမ်ားမ်ား ေပးေနတဲ့ ငွက္ဖ်ားနဲ႔ နင္လား ငါလားပါဘဲ။

ငွက္ဖ်ားနဲ႔ တူေသးတာက ျခင္ကေန ကူးတာပါ။ ျခင္အမ်ိဳးေတာ့ မတူဘူး။ “ငွက္ဖ်ားျခင္က ေတာသား၊” “ေသြးလြန္ျခင္က ျမိဳ႕သူ။” ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ ေသြးလြန္ဟာ ျခင္အမကေနပဲ ကူးတာမို႕။ မ သဘာ၀ တူေသးတာ တစ္ခုက ညမွာ အိမ္တြင္းေအာင္းျပီး၊ ေန႔မွာသာ ထြက္ကိုက္တယ္။ အစာရွာတာေပါ့ဗ်ာ။ အမျဖစ္ေတာ့ အသန္႔ ၾကိဳက္တယ္။ ေရသန္႕မွာ ေနတဲ့ အမ်ိဳး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒီျခင္မ်ိဳး ႏွိမ္နင္းဖို႔ ေမာ္ေတာ္ကား၊ ဆိုင္ကယ္ တာယာေဟာင္း၊ ေပပါခြံ၊ ပုံးခြံ၊ ေညာင္ေရအိုးေတြမွာ က်န္ေန-ေအာင္းေနတဲ့ေရ၊ ေရအိုး၊ စဥ့္အိုးေတြထဲ ၾကာၾကာေလွာင္ထားတဲ့ေရ မွန္သမွ် သြန္ခိုင္းရတယ္။ ေရေတြထဲ ျခင္ပိုးေလာက္လန္းေတြ မေပါက္ေအာင္ လုပ္ရတာပါ။ ျခင္းစား ငါးေမြးတာတို႕၊ ပိုးေလာက္လန္း သတ္ေဆးတို႕လဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ေရနံေခ်း ၀ေအာင္ သုတ္ထားတဲ့ အိမ္ထရံေတြ၊ တိုင္ေတြေပၚမွာ ေရးထားတတ္တဲ့ (ဒီတီတီ) ကလည္း ျခင္ကို အေတာ္အသင့္ ႏိုင္ပါတယ္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွာ အထင္နဲ႔ အျမင္ မဆင္တာ တစ္ခု ေျပာရဦးမယ္။ နာမည္က ေသြးလြန္ဆိုတာနဲ႕ ေသြးလြန္ျပီး ေသႏိုင္တယ္လို႔ ထင္တာ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ထဲက အရည္ေတြေရာ ေသြးေရာ ယိုလို႕ ေနာက္ဆံုး (ေရွာ့ခ္) ရတာေၾကာင့္သာ ေသတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ “ေသြးယုိတုပ္ေကြး”လို႕နာမည္ေပးရင္ေတာ့ မမိုက္ဘူးဗ်။

စျဖစ္ေတာ့ ရိုးရိုးတုပ္ေကြးလို ဖ်ား၊ ေခါင္းကိုက္၊ ဟိုက ဒီကနာ ျဖစ္မယ္။ အရိုးထဲက နာတာ သိသာတယ္။ တခ်ိဳ႕က “အရိုးကြဲဖ်ား” လို႕ေတာင္ ေခၚေသးတယ္။ ခပ္ရဲရဲ အနီျပင္ေတြ ထြက္မယ္။ ျပီးရင္ ေသြးျပႆနာ တက္လာပါမယ္။ ေသြးျခည္ဥေတြ ထြက္၊ ႏွာေခါင္း ေသြးယို၊ သြားဖုံး ေသြးယို၊ ပါးစပ္ကေန ေသြးအန္၊ ဆီးထဲ ေသြးပါမယ္၊ ၀မ္းထဲ ေသြးပါရင္ ၀မ္းအေရာင္မဲတာနဲ႔ သိမယ္။ အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ လစဥ္ ဆင္းတာက မ်ားမယ္။ နဲနဲၾကာလာရင္ သတိမေကာင္း ျဖစ္ရာကေန သတိ လံုး၀ လစ္မယ္၊ တက္လည္း တက္ႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႕ ဗိုက္နာ၊ ဆက္တိုက္အန္၊ ဖ်ားေနတံုး ေခြ်းျပန္တယ္ဆိုရင္ မေကာင္းတဲ့ လကၡဏာဘဲ။ တစ္ကိုယ္လံုးေအးစက္၊ ေပ်ာ့ေခြျပီး၊ ဂနာမၿငိမ္ ျဖစ္ရာကေန သတိလက္လြတ္ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ အေရးေပၚ အေျခအေန ျဖစ္သြားပါျပီ။ အသက္လုျပီး ကုရပါေတာ့မယ္။

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးလို႕ေသခ်ာေအာင္ ေသြးစစ္ရတယ္။ ေရာဂါကို ဆန္႕က်င္တဲ့ဓါတ္ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြ႔မယ္။ ေသြးထဲက ေသြးမႈန္ (ပလိတ္လက္)ဆိုတာ နည္းေနပါလိမ့္မယ္။ သူက ျပဒါးတိုင္လိုဘဲ။ အဆိုး-အေကာင္းကို ညႊန္းပါတယ္။ ဆိုးလြန္းလို႔ ကုရင္လဲ ေသြးမႈန္ကို သြင္းေပးရတယ္။ ေသြးဆိုတာ အရည္နဲ႔ အခဲ ေရာေနတာပါ။ အခဲပိုင္းမွာ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ အျပင္ ေသြးမႈန္ဆိုျပီး သံုးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ဒီေကာင္ေတြက အေသးဆံုး၊ ဒါေပမဲ့ သူရွိမွ လူ႔ေသြးဟာ ခဲႏိုင္တယ္။ မခဲရင္ ေသြးယိုမယ္ေလ။ ေသြးဆိုတာ ရဲမွ ခဲမွ ေကာင္းတယ္။

တျခား တျခားေသာ (ဗိုင္းရပ္စ္) ေရာဂါေတြလိုပဲ၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးကို တိတိက်က် ကုသနည္း မရွိပါ။ ကံေကာင္းသူမ်ားက ၁ ပါတ္ ၾကာရင္ ေပ်ာက္မွာပါ။ ေရနဲ႔ အရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ခိုင္း။ အနားယူခိုင္း၊ ျခင္ေထာင္နဲ႔ အိပ္ရင္ သူမ်ားကုိ မကူးေစဘူးေပါ့။ အန္ေနရင္ေတာ့ ေသြးေၾကာ ထဲကေန သြင္းေပးရမွာပါ။ အဖ်ား-အကိုက္အခဲ သက္သာေအာင္ (ပါရာစီတေမာ)ကလြဲရင္ မေပးရ။ အခုေနာက္ပိုင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေဆးသစ္ေတြ စေပၚေနပါျပီ။ ကာကြယ္ေဆးေတာ့ မေပၚေသးပါ။

ေဆးပညာရွင္မ်ားက လူပါးေတြဗ်။ သူတို႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ကုေပးႏိုင္တဲ့ ေရာဂါ မဟုတ္ရင္ ကာကြယ္ပါ၊ မျဖစ္ေအာင္ ဒီလို လုပ္ပါ၊ ဟိုလို လုပ္ပါဆိုျပီး၊ အေတာ္ ေျပာသဗ်။ (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ - ေအအိုင္ဒီအက္စ္)တို႕၊ အသား၀ါေရာဂါတို႕စသျဖင့္။ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးလဲ ပါတယ္။

အားလံုး ေသြးလြန္ တုပ္ေကြး ေရာဂါ မွ ကင္းေ၀းပါ ေစ။

တင့္ေဆြ

Read More...

Collapse...