ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တုပ္ေကြး ေရာဂါဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ လ ကထဲက အခုထိ ျဖစ္ပြားဆဲ ေရာဂါ တစ္ခု ပါပဲ ...
တုပ္ေကြး ေရာဂါဟာ influenza virus ပိုး ေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး A,B,C ဆိုျပီး virus အမ်ဳိးအစား (၃) မ်ဳိး ႐ွိပါတယ္။ ရာသီကို လိုကျ္ပီး ျဖစ္တာ မို႔ Seasonal influenza လို႔ သတ္မွတ္ျပီး အလြယ္တကူ Flu လို႔ပဲ ေခၚပါတယ္။ influenza virus A နဲ႔ B ဟာ ႏွစ္စဥ္ ပံုမွန္ ျဖစ္ပြား တတ္ျပီး ေဒသတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ ကူးစက္ တတ္ပါတယ္ (Epidemic disease)။ influenza virus C ကေတာ့ ရံဖန္ရံခါ မွသာ ေနရာ ကြက္ျပီး ျဖစ္ပြား တတ္ပါတယ္ (Sporadic disease) ။
အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကေတာ့ Virus A ပါဘဲ ။ Virus A ကို surface protein ေပၚ မူတည္ျပီး အုပ္စုခြဲ (subtype) မ်ား ထပ္မံ ခဲြျခား ႏိုင္ပါတယ္ ... surface protein မ်ား ကေတာ့ Hemagglutinin (H) နဲ႔ Neuraminidase (N) တို႔ျဖစ္ျပီး (H)မ်ဳိး ကြဲ (၁၆) မ်ဳိးနဲ႔ (N) မ်ဳိးကြဲ (၉) မ်ဳိး ေလာေလာဆယ္ စမ္းသပ္ ေတြ႔႐ွိ ထားပါတယ္ ။ Virus A surface protein မ်ားဟာ ဗီဇ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ တတ္ျပီး အုပ္စုခြဲမ်ဳိးကြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာ တတ္ပါတယ္ ။ Virus A (H1N1) ဟာ လတ္တေလာ ကမာၻမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုး အုပ္စုခြဲပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ (ၾကက္ငွက္ တုပ္ေကြး Avian or Bird Flu ျဖစ္ေစ တာကေတာ့ Virus A (H5N1) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္)
တုပ္ေကြးဟာ အေနာက္ ႏိုင္ငံ ေတြမွာေတာ့ Winter & Spring ရာသီေတြမွာ ျဖစ္ပြား ေလ့႐ွိျပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ ေတာ့ မိုးေႏွာင္းပိုင္း (August, September) မွာ အျဖစ္မ်ား တာ ေတြ႔ရပါတယ္ ။ တုပ္ေကြး ဗိုင္းရပ္စ္ ဟာ ေရာဂါပိုး ႐ွိသူ၏ ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ေၾကာင့္ အသက္႐ွဴလမ္း ေၾကာင္း မွတစ္ဆင့္ အဓိက ကူးစက္ျပီး ေရာဂါပိုး ႐ွိသူရဲ႕ ႏွာရည္၊ တံေတြးကို တစ္ဆင့္ခံ ထိေတြ႔မိ ရာမွ လည္း ကူးစက္ ႏိုင္ေစ ပါတယ္။
( ဥပမာ - တယ္လီဖုန္း၊ တံခါး လက္ကိုင္၊ ဇြန္းခက္ရင္း ...)
တုပ္ေကြး ေရာဂါ လကၡဏာဟာ ေရာဂါပိုး ထိေတြ႔ ဝင္ေရာက္ျပီး ၂-၃ ရက္ အတြင္း ေပၚေပါက္လာ တတ္ပါတယ္ ။ ေရာဂါ လကၡဏာ ေတြ ကေတာ့
တို႔ ျဖစ္ပါတယ္ ...
- အဖ်ားတက္ျခင္း
- ေခါင္း ကိုက္ျခင္း
- ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
- လည္ပင္း နာျခင္း
- ႏွာရည္ က်ျခင္း၊ ႏွာ ပိတ္ျခင္း
- တစ္ကိုယ္လံုး ကိုက္ခဲျခင္း
- ႏံုးေခြသြားျခင္း
- ကေလးမ်ားတြင္ ဝမ္းေလွ်ာျပီး အန္တတ္ျခင္း
တုပ္ေကြး ေရာဂါ ခံစား ရျပီ ဆိုပါက ...
- အိမ္မွာ လံုေလာက္စြာ အနားယူပါ
- အရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ ... အရက္နဲ႔ ေဆးလိပ္ ေ႐ွာင္ပါ ...
- ေရာဂါ လကၡဏာ သက္သာ ေစေသာ ေဆးမ်ား (symptom relief) ေသာက္ႏုိင္ ပါတယ္ ။ ဥပမာ - Paracetamol , Chlorpheniramine (Burmeton) ... လူငယ္ပိုင္း ႏွင့္ ကေလးမ်ား ကို Aspirin (Buspro) မတိုက္ရပါ ။
- ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္ေဆး ရည္၊ ခၽႊဲေပ်ာ္ ေဆးရည္ မ်ားကို လိုအပ္ပါက ေပးႏိုင္ပါတယ္ ။ ေရေႏြး ေငြ႔႐ွဴျခင္းသည္ လည္း ႏွာပိတ္ျခင္းကို သက္သာ ေစပါတယ္။ အရည္ ခန္းေျခာက္ျခင္း ႐ွိပါက ဓါတ္ဆားရည္ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္ ။
- ဗိုင္းရပ္စ္ ေသေဆး(antiviral drugs) မ်ားကို ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားတဲ့ အတိုင္း စနစ္တက် ေသာက္ပါ။ (ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာေတာ့ ေပးေလ့ မ႐ွိပါ ။ ေဆးလည္း ႐ွားပါး ပါတယ္။) ေဆးေတြ ကေတာ့
- Relenza® (Zanamivir)
- Tamiflu® (Oseltamivir) - ဒီေဆး ဆိုရင္ အခု ေနရာ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား မွာ ေဆးမတိုးတဲ့ ျပႆနာ ႐ွိေန ပါျပီ ။ (WHO Report)
တုပ္ေကြး ေရာဂါရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိး ေတြ ကေတာ့ နမိုးနီးယား (Pneumonia due to viral or bacteria)၊ နား ပိုးဝင္ျခင္း၊ ထိပ္ကပ္နာ ျဖစ္ျခင္း၊ ေရာဂါ အခံ ႐ွိသူမ်ား (ဆီးခ်ဳိ၊ ႏွလံုး၊ ပန္းနာ၊ ေက်ာက္ကပ္နာမ်ား) ဟာ ေရာဂါ ပိုဆိုးျခင္း တို႔ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္ ။
ေရာဂါ ကာကြယ္ေရး အေနနဲ႔ ကေတာ့ ...
- လက္ကို ဆပ္ျပာႏွင့္ စင္ၾကယ္စြာ ေဆးပါ ... (ေရာဂါပိုး လက္တြင္ ကပ္ေန ပါက ကင္းစင္ ေစရန္)
- လက္မေဆးမီ မ်က္လံုးႏွင့္ ႏွာေခါင္းကို မကိုင္တြယ္ မိေစရန္ သတိ ထားပါ ။
- တုပ္ေကြး ျဖစ္ေသာ အခ်ိန္တြင္ မ်က္ႏွာသုတ္ ပုဝါ၊ လက္ကိုင္ ပုဝါ အစ႐ွိတဲ့ အသံုး အေဆာင္မ်ား အတူ သံုးျခင္း ေ႐ွာင္ၾကဥ္ပါ။
- ႏွစ္စဥ္ တုပ္ေကြး ရာသီ ေရာက္လွ်င္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။
Posts
7 comments:
အေမာက္ေဆးလုိ႔ အရပ္ထဲမွာ ေခၚတဲ့ ပယ္နယ္စလင္ အႏြယ္၀င္ ေဆးေတြက ဗုိင္းရပ္ေသေဆးထဲမွာ ပါလား။ ေနမေကာင္းတာ ရက္ၾကာရင္ အဲဒီေဆးေတြ တြဲေသာက္ရမယ္ဆုိလုိ႔ ေသာက္ရင္ အႏၱရာယ္ ရွိလား။ ဗုိင္းရပ္ေသေဆးဆုိတဲ့ထဲမွာ ဒီေဆးေတြေရာ ပါသလားခင္ဗ်ား။
အေမာက္ေဆး Amoxil (Amoxicillin) ဟာ ပင္နယ္စီလင္အုပ္စုဝင္ျဖစ္ပါတယ္..ဘက္တီးရီးယားပိုးကိုဘဲ သတ္ႏိုင္ပါတယ္..ဗိုင္းရပ္စ္ေသေဆးဆိုလို႔ အလြယ္တကူရႏိုင္တာ Acyclovir (or) Aciclovir ပဲ ရႏိုင္မယ္ထင္ပါတယ္..တုပ္ေကြးအတြက္ေရးထားတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ေသေဆးကေတာ့ ႐ွားပါလိမ့္မယ္..အေမာက္ေဆးကေတာ့ ပင္နယ္စီလင္တည့္မယ္ဆိုရင္ အႏၲရာယ္အလြန္နည္းတဲ့ေဆးျဖစ္ပါတယ္..ေမးျမန္းတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္..
connection ေၾကာင့္ တင္တာေနာက္က်တာ နားလည္ေပးပါဗ်ာ..
ေရဘယ္ေလာက္ခ်ိဳးခ်ိဳး ကုိယ္နံ႕ထြက္ေနတာ ေသာက္ရတဲ့ေဆးေတြေၾကာင့္လားဆရာ။ က်ေတာ့္ကုိယ္က ၾကက္သြန္ျဖဴနံ႔ရတယ္၊ သံေခ်းနံ႔လုိလုိ ရတယ္ ျဖစ္ေနတယ္။ ေခၽြးနံ႔ေပ်ာက္ေဆးသံုးလဲ မရဘူး။ ဘာေဆးမွ မေသာက္ေတာ့လဲ အနံ႔ဆက္ထြက္ေနတယ္တဲ့။ ဘယ္လုိလုပ္ရမလဲဆရာ။
ကၽြန္ေတာ္ ေန႔တုိင္း တစ္ေန႔ ၉ နာရီ ၁၀ နာရီေလာက္ အိပ္အိပ္ေနလုိ႔ ဘယ္လုိ လုပ္ရမလဲ။ အရင္က ေဘာ္ဒါေတြက ဇြဲအရမ္းေကာင္းတယ္၊ အလုပ္ၾကိဳးစားတယ္ အေျပာခံရတာပါ။ အခု ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေနတယ္။ မနက္ဆုိလဲ အလုပ္သြားရမွာကုိ မထခ်င္ဘူး။ ငါးနာရီေျခာက္နာရီပဲ အိပ္ရင္ အိပ္ေရးမ၀ေတာ့ဘူး။ အလုပ္က ျပန္လာရင္ ျပန္ျပန္အိပ္ေနရတယ္။ ေန႔တုိင္း အိပ္ဖုိ႔ပဲ အခ်ိန္ေတြ ေပးေနရေတာ့ တျခားအလုပ္ေတြလဲ လစ္ဟင္းေနျပီ။ ကၽြန္ေတာ္ အရင္က ေသြးအားနည္းေရာဂါ ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ အခုေတာ့ မရွိေတာ့ဘူး ထင္ပါတယ္။ တေန႔ ငါးနာရီေလာက္ပဲ ျပန္အိပ္ႏုိင္ေအာင္ ဘာေဆး ေသာက္ရမလဲ။
To Aung...
အိပ္တယ္ဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ဇီဝကမၼျဖစ္စဥ္တစ္ခုပါ..အိပ္ေရးဝေအာင္ တစ္ေန႔ (၈)နာရီ (၈)နာရီခြဲ အိပ္ရပါမယ္.၅နာရီ-၆နာရီ ဆိုတာ ေရ႐ွည္အတြက္ မသင့္ေတာ္ပါဘူး..မအိပ္ေအာင္ ေဆးေသာက္ဖို႔ေတာ့ အားမေပးခ်င္ဘူး..ေဆးရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးနဲ႔ အႏၲရာယ္ေတြက မ်ားပါတယ္..အေၾကာင္းျပန္ေနာက္က်တာ ခြင့္လႊတ္ပါဗ်ာ...
ကိုေဇာ္ေဇာ္ ေရ..
ခႏၶာကိုယ္ အနံ႔ထြက္ေစတဲ့ အေၾကာင္းမွာ အဓိကေတာ့ ေခၽြးထြက္မ်ားတာပါဘဲ..ေခၽြးနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ ေပၚက ဘက္တီးရီးယားေတြ ထိေတြ႔ျပီး အနံ႔ အသက္ ျဖစ္ေစပါတယ္.. အနံ႔အသက္ ေပ်ာက္ေအာင္ လိုက္နာရမယ့္ အခ်က္ေတြကို ႐ွာေဖြ ေပးလိုက္ပါတယ္.. ေရခ်ဳိးလွ်င္ ဘက္တီးရီးယား ပိုးသတ္ေဆးပါေသာ ဆပ္ျပာကို သံုးပါ.. ေရခ်ဳိးျပီးခါနီး ေနာက္ဆံုးေရတြင္ ပ်ားရည္စားပြဲဇြန္း(table spoon) တစ္ဇြန္းထည့္၍ ခ်ဳိးပါ..ခႏၶာကိုယ္မွထြက္တဲ့ေခၽြးမ်ားရဲ႕ ၈၀ % မွာ ခ်ဳိင္းမွထြက္တာမို႔ ခ်ဳိင္းလိမ္းေဆး ေခၽြးနံ႔ေပ်ာက္ေဆးမ်ား သံုးပါ..တင္းက်ပ္တဲ့ အဝတ္အစားမ်ား ေ႐ွာင္ျပီး ပြပြဘဲဝတ္ပါ.. ခ်ည္ထည္မ်ားသာ ဝတ္ပါ.. ေန႔စဥ္ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္တဲ့အက်င့္လုပ္ပါ..မုန္လာဥျဖဴ၊ မုန္လာဥနီစားပါ..စမုန္စပါး(aniseed)ဟာ အနံ႔အသက္ကို ေပ်ာက္ေစပါတယ္... lecithin , choline, lysine ပါတဲ့ အစားအစာမ်ား တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေ႐ွာင္ပါ..ဥပမာ..ပဲပုတ္ နဲ႔ပဲပုတ္ပါအစားအစာမ်ား၊ ဂ်ဳံ၊ ေျပာင္း၊ ေခ်ာကလက္၊ ေျမပဲ၊ စပ်စ္၊ ၾကက္ဥဘဲဥ စတာေတြကို ေ႐ွာင္ပါ..မေ႐ွာင္ႏိုင္ပါက အနည္းငယ္မွ်သာ စားပါ.. http://www.seasonsindia.com/healthfitness/bodyodour_sea.htm တြင္ အေသးစိတ္ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္.. အေၾကာင္းျပန္ ေနာက္က်တာ နားလည္ေပးပါဗ်ာ..
Post a Comment