မယ္လမင္း ႏွင့္ ႏို႕၊ ႏို႕ထြက္ ပစၥည္း စားသံုးမႈ သတိျပဳ
Tuesday, September 30, 2008
Monday, September 29, 2008
Smoking and Heart
ေဆးလိပ္ႏွင္႔ ႏွလံုးေရာဂါ
ေဆးလိ္ပ္ မေကာင္းေၾကာင္းေရး လြန္းလို႔ ေဆးလိပ္ ကုမၸဏီ ေတြက အျမင္ကပ္ ေနေလာက္ျပီ ထင္ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔ က ကမၻာ႔ႏွလံုး မ်ားေန႔ ျဖစ္ ပါတယ္။ ကမၻာ႔ ႏွလံုးေစာင္႔ေရွာက္ေရး အဖြဲ႔ၾကီးမွ ဦးစီးၿပီး ႏွစ္စဥ္ က်င္းပေနတဲ႔ ဒီေန႔မွာ တစ္ခုခုေရး ခ်င္တာနဲ႔ ေဆးလိပ္ မေကာင္းေၾကာင္း ကိုပဲေရးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ လိုက္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ ကမၻာ႔ႏွလံုး မ်ားေန႔ရဲ႔ ေဆာင္ပုဒ္ ကလည္း ႏွလံုး အႏၱရာယ္ သိရွိ ကာကြယ္ (Do you know your risk?) ဆုိေတာ႔ စာဖတ္သူ ေတြထဲ မွာ မသိ တဲ႔သူ သိေအာင္ သိျပီးသားသူ ပိုျပီး သတိထား မိေအာင္ ဒီေခါင္းစဥ္ ေလးကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ ပါတယ္။
Sunday, September 28, 2008
Melamine found in sweets !!!
တ႐ုတ္ ယုန္ျဖဴ သၾကားလံုး မ်ားတြင္ မယ္လမင္း ဓါတ္မ်ား ပါဝင္ေၾကာင္းေတြ႕႐ွိ
ေအာက္ေဖၚျပပါ သတင္း ဌာနမ်ားတြင္ မူရင္း ဖတ္႐ႈ ႏိုင္ပါသည္။
BBC News
Yahoo News !
New Zealand Herald Newspaper
Dementia Syndrome (2)
သူငယ္ျပန္ေရာဂါ (၂)
သူငယ္ျပန္ေရာဂါမွာ ေယဘူယ်လကၡဏာေတြအျပင္ တျခားတဲြဖက္လကၡဏာေတြ (co-existing symptoms) လည္း ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း (ဥပမာ တစ္ေယာက္တည္း ေတြေတြေ၀ေ၀ ငူေငါင္ေနတာ၊ မ်က္ရည္လြယ္လာတာ၊ အစားမစားေတာ႔တာ စသည္) စိတ္ကနာမၿငိမ္ျဖစ္ျခင္း (ဥပမာ ထိုင္မရ ထမရ ဟိုေလၽွာက္ဒီေလွ်ာက္ ေယာက္ယက္ခတ္ေနတာ၊ ညမအိပ္ႏိုင္တာ စသည္) လံႈ႕ေဆာ္မႈမဲ႔ အၾကား၊ အျမင္အာရံုေတြ ရျခင္း (ဥပမာ တစ္ေယာက္တည္း စကားေတြ ေျပာေနတာ၊ တကယ္မရွိပဲ အိမ္ထဲမွာ သူစိမ္းေတြ ျမင္ေနတာ စသည္) တို႔ေပါ႔။
တခ်ိဳ႕က်ေတာ႔လည္း ေရာဂါေၾကာင္႔ ေမ႔ေလ်ာ႔ၿပီး အထားမွားတာကို ကိုယ္႔ဖာသာကိုယ္ မမွတ္မိေတာ႔ သူမ်ား ခိုးတယ္ ထင္ၿပီး မိသားစု၀င္ သို႔မဟုတ္ တျခားလူေတြကို စြပ္စြဲတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။ ဆရာ၀န္ကို ျပၾကည္႔သင္႔ပါတယ္။ ေဆးနဲ႔ ကုဖို႔ လို၊မလို ဆံုးျဖတ္ရေအာင္ပါ။ ဒါကို ေရာဂါေၾကာင္႔ ျဖစ္တာပဲလို႔ နားလည္ရင္ မလိုအပ္တဲ႔ ေဒါသ၊ စိတ္ပူပန္ျခင္းေတြ အထိုက္အေလ်ာက္ သက္သာပါလိမ္႔မယ္။ ကိုယ္႔ဖက္က တတ္ႏိုင္သေလာက္ ရွင္းေအာင္ ထားရင္၊ ေနရင္ အမ်ားအျမင္မွာလည္း သံသယ ကင္း၊ ကိုယ္လည္း စိတ္ေပါ႔ပါးတာေပါ႔။
တခ်ိဳ႕က်ေတာ႔လည္း ေရာဂါေၾကာင္႔ ေမ႔ေလ်ာ႔ၿပီး အထားမွားတာကို ကိုယ္႔ဖာသာကိုယ္ မမွတ္မိေတာ႔ သူမ်ား ခိုးတယ္ ထင္ၿပီး မိသားစု၀င္ သို႔မဟုတ္ တျခားလူေတြကို စြပ္စြဲတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။ ဆရာ၀န္ကို ျပၾကည္႔သင္႔ပါတယ္။ ေဆးနဲ႔ ကုဖို႔ လို၊မလို ဆံုးျဖတ္ရေအာင္ပါ။ ဒါကို ေရာဂါေၾကာင္႔ ျဖစ္တာပဲလို႔ နားလည္ရင္ မလိုအပ္တဲ႔ ေဒါသ၊ စိတ္ပူပန္ျခင္းေတြ အထိုက္အေလ်ာက္ သက္သာပါလိမ္႔မယ္။ ကိုယ္႔ဖက္က တတ္ႏိုင္သေလာက္ ရွင္းေအာင္ ထားရင္၊ ေနရင္ အမ်ားအျမင္မွာလည္း သံသယ ကင္း၊ ကိုယ္လည္း စိတ္ေပါ႔ပါးတာေပါ႔။
Friday, September 26, 2008
Influenza
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တုပ္ေကြး ေရာဂါဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ လ ကထဲက အခုထိ ျဖစ္ပြားဆဲ ေရာဂါ တစ္ခု ပါပဲ ...
တုပ္ေကြး ေရာဂါဟာ influenza virus ပိုး ေၾကာင့္ျဖစ္ျပီး A,B,C ဆိုျပီး virus အမ်ဳိးအစား (၃) မ်ဳိး ႐ွိပါတယ္။ ရာသီကို လိုကျ္ပီး ျဖစ္တာ မို႔ Seasonal influenza လို႔ သတ္မွတ္ျပီး အလြယ္တကူ Flu လို႔ပဲ ေခၚပါတယ္။ influenza virus A နဲ႔ B ဟာ ႏွစ္စဥ္ ပံုမွန္ ျဖစ္ပြား တတ္ျပီး ေဒသတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔ ကူးစက္ တတ္ပါတယ္ (Epidemic disease)။ influenza virus C ကေတာ့ ရံဖန္ရံခါ မွသာ ေနရာ ကြက္ျပီး ျဖစ္ပြား တတ္ပါတယ္ (Sporadic disease) ။
အျဖစ္အမ်ားဆံုး ကေတာ့ Virus A ပါဘဲ ။ Virus A ကို surface protein ေပၚ မူတည္ျပီး အုပ္စုခြဲ (subtype) မ်ား ထပ္မံ ခဲြျခား ႏိုင္ပါတယ္ ... surface protein မ်ား ကေတာ့ Hemagglutinin (H) နဲ႔ Neuraminidase (N) တို႔ျဖစ္ျပီး (H)မ်ဳိး ကြဲ (၁၆) မ်ဳိးနဲ႔ (N) မ်ဳိးကြဲ (၉) မ်ဳိး ေလာေလာဆယ္ စမ္းသပ္ ေတြ႔႐ွိ ထားပါတယ္ ။ Virus A surface protein မ်ားဟာ ဗီဇ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ တတ္ျပီး အုပ္စုခြဲမ်ဳိးကြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာ တတ္ပါတယ္ ။ Virus A (H1N1) ဟာ လတ္တေလာ ကမာၻမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုး အုပ္စုခြဲပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။
(ၾကက္ငွက္ တုပ္ေကြး Avian or Bird Flu ျဖစ္ေစ တာကေတာ့ Virus A (H5N1) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္)
Thursday, September 25, 2008
Dementia Syndrome (1)
သူငယ္ျပန္ ေရာဂါ (၁)
Dementia Syndrome ကို online အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓာန္မွာ ရွာၾကည္႔တာ မေတြ႕လို႔ “သူငယ္ျပန္ေရာဂါ” လို႔ပဲ ျမင္သာတဲ႔ နာမည္ ေပးလိုက္ပါတယ္။ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြမွာ ကေလးလို ျပန္ျဖစ္သြားၿပီး ကေလးကဲ႔သို႔ ျပဳမူေနထိုင္တာမ်ိဳးကို လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျမင္ဖူးၾကားဖူးၾကလို႔ပါပဲ။ တကယ္ဆို အဲဒီအျပဳအမူမ်ိဳးဟာ ေရာဂါေႏွာင္းပ္ိုင္းမွာမွ ျဖစ္တာပါ။ အစပိုင္းဆိုရင္ ေရာဂါလကၡဏာေတြက မသိသာပဲ သာမန္အသက္ႀကီးျခင္း (normal ageing) နဲ႔ ေရာေထြး ေနတတ္ပါတယ္။
အမွန္ေတာ႔ သူငယ္ျပန္ေရာဂါ (Dementia Syndrome) ဟာ အသက္ႀကီးျခင္းရဲ႕ မလႊဲမေရွာင္သာ ေနာက္ဆက္တြဲကိစၥတစ္ခု မဟုတ္ပဲ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကုသႏိုင္တဲ႔ ေရာဂါတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ႀကီးလို႔ ေမ႔တတ္ျခင္းထက္ ပိုမိုတဲ႔ အေထြေထြ ဦးေႏွာက္ စြမ္းရည္ က်ဆင္းလာျခင္း (global impairment of cognitive functions) ပါ။ ဦးေႏွာက္ တျဖည္းျဖည္း ပ်က္စီးျခင္း (degenerative disease of the brain) ျဖစ္ၿပီး၊ မေပ်ာက္ကင္းႏိုင္သလို တျဖည္းျဖည္းနဲ႔လည္း ဆိုးလာတတ္ပါတယ္။ ဒါဆို ဘာလို႔ ေဆးကုမလဲလို႔ ေမးရင္ လူနာရဲ႕ လက္ရွိ ဘ၀ အရည္အေသြးကို တတ္ႏိုင္သမွ် ထိန္းထားေပးဖို႔ - လို႔ ေျဖရပါလိမ္႔မယ္။
အမွန္ေတာ႔ သူငယ္ျပန္ေရာဂါ (Dementia Syndrome) ဟာ အသက္ႀကီးျခင္းရဲ႕ မလႊဲမေရွာင္သာ ေနာက္ဆက္တြဲကိစၥတစ္ခု မဟုတ္ပဲ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကုသႏိုင္တဲ႔ ေရာဂါတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ႀကီးလို႔ ေမ႔တတ္ျခင္းထက္ ပိုမိုတဲ႔ အေထြေထြ ဦးေႏွာက္ စြမ္းရည္ က်ဆင္းလာျခင္း (global impairment of cognitive functions) ပါ။ ဦးေႏွာက္ တျဖည္းျဖည္း ပ်က္စီးျခင္း (degenerative disease of the brain) ျဖစ္ၿပီး၊ မေပ်ာက္ကင္းႏိုင္သလို တျဖည္းျဖည္းနဲ႔လည္း ဆိုးလာတတ္ပါတယ္။ ဒါဆို ဘာလို႔ ေဆးကုမလဲလို႔ ေမးရင္ လူနာရဲ႕ လက္ရွိ ဘ၀ အရည္အေသြးကို တတ္ႏိုင္သမွ် ထိန္းထားေပးဖို႔ - လို႔ ေျဖရပါလိမ္႔မယ္။
Tuesday, September 23, 2008
Unnoticed Causes Of Fatigue
ပင္ပန္း ႏြမ္းနယ္ျခင္း ႏွင္႔ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ား
“ပင္ပန္း လိုက္ တာ ဆရာရယ္၊ကြၽန္မ အိပ္ေရး လည္း ၀ပါတယ္။ အစားလည္း မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အျမဲတမ္း ႏုံးခ်ိ ေနတာပဲ။ အလုပ္ မွာ လည္း ထူးျပီး မပင္ပန္း ပါဘူး။ ဘာျဖစ္မွန္း ကို မသိပါဘူး ဆရာရယ္”(၃၅) ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ရဲ႔ ျပႆနာပါ။ တစ္ခ်ိဳ႔က လည္း အားနည္းတယ္ ဆိုျပီး အေၾကာေဆး ထိုးေပးပါ ဆိုတာမ်ိဳး လည္း ရွိတတ္ ပါတယ္။ ညဘက္ ၇-၈ နာရီ အိပ္တယ္။ အစားအေသာက္ လည္း ပံုမွန္ စားတယ္။ သာမန္ အိမ္မွဳ ကိစၥေလးေတြ ေတာင္ မလုပ္နိဳင္ ေလာက္ေအာင္ ပင္ပန္း ႏြမ္းနယ္ ေနျပီ ဆိုရင္ေတာ႔ သင္႔မွာ ငုတ္လွ်ိဳး ေနတဲ႔ က်န္းမာေရး ျပႆနာ တစ္ခုခုရွိနိဳင္တယ္ ဆိုတာ သတိျပဳ သင္႔ ပါတယ္။ ဘယ္လို ျပႆနာေတြလဲ … ၾကည္႔ၾက ရေအာင္…
Malnutrition
အစာ အာဟာရ မမွ်တျခင္း
ခႏၶာကိုယ္ အတြက္ အစာ အာဟာရ လိုျခင္း ႏွင့္ ပိုျခင္း ႏွစ္ခုစလံုး (သို႔) တခုခု ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ က်န္းမာေရး ျပႆနာ မ်ားကို Malnutrition အစာ အာဟာရ မမွ်တျခင္း ဟု ေခၚပါသည္။ လူအပါအ၀င္ သက္ရွိမ်ား၏ ခႏၶာကိုယ္ သည္ ေန႔စဥ္ ျမင္ေတြ႔ ေနရေသာ သက္မဲ့ ရုပ္၀ထၳဳ ပစၥည္းမ်ားကဲ့သို႔ပင္ ဓါတုေဗဓ ဆိုင္ရာ ဓါတ္ေပါင္း မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္ း ထား ပါသည္။ ထို ဓါတ္ေပါင္း မ်ားကို ေန႔စဥ္ စားသံုး ေနေသာ အစားအေသာက္ႏွင့္ ရွဴရိႈက္ေသာ ေလမွ တဆင့္ ခႏၶာကိုယ္မွ လက္ခံ ရရွိ ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူတေယာက္ ပံုမွန္ အတိုင္း က်န္းမာစြာ ရွင္သန္ ႏိုင္ရန္ အတြက္ သင့္တင့္ မွ်တေသာ အာဟာရ အား ေန႔စဥ္ စားသံုး ေပးရန္ လိုအပ္ ပါသည္။
ခႏၶာ ကိုယ္ အတြက္္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ၿပီး ေန႔စဥ္ စားသံုး သင့္ေသာ အာဟာရ မ်ားကို Micronutrients ဟုေခၚေသာ ဗိုက္တာမင္ႏွင့္ သတၱဳဓါတ္မ်ားပါ၀င္သည့္ အေသးစား အာဟာရ ႏွင့္ Macronutrient ဟုေခၚေသာ ကစီဓါတ္၊ အဆီဓါတ္၊ အသားဓါတ္ ႏွင့္ ေရပါ၀င္သည့္ အႀကီးစား အာဟာရ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ေတြ႔ရပါသည္။ ထိုအာဟာရ ႏွစ္မ်ိဳးထဲတြင္ ပါ၀င္ေနသည့္ အစား အစာ မ်ားအား လံုေလာက္စြာ မစားသံုးျခင္း ႏွင့္ လြန္ကဲစြာ စားသံုးျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ Malnutrition သည္ အသက္ အႏၱရာယ္ ကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစာ အာဟာရ မမွ်တျခင္းကို လူတိုင္း ကာကြယ္ႏိုင္ရန္အတြက္ အစာ အာဟာရ ခ်ိဳ႔တဲ့ျခင္းႏွင့္ လြန္ကဲျခင္း ႏွစ္ခု စလံုးအား လက္လွမ္း မီသမွ် တင္ျပ လိုက္ပါသည္။
ခႏၶာ ကိုယ္ အတြက္္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ၿပီး ေန႔စဥ္ စားသံုး သင့္ေသာ အာဟာရ မ်ားကို Micronutrients ဟုေခၚေသာ ဗိုက္တာမင္ႏွင့္ သတၱဳဓါတ္မ်ားပါ၀င္သည့္ အေသးစား အာဟာရ ႏွင့္ Macronutrient ဟုေခၚေသာ ကစီဓါတ္၊ အဆီဓါတ္၊ အသားဓါတ္ ႏွင့္ ေရပါ၀င္သည့္ အႀကီးစား အာဟာရ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ေတြ႔ရပါသည္။ ထိုအာဟာရ ႏွစ္မ်ိဳးထဲတြင္ ပါ၀င္ေနသည့္ အစား အစာ မ်ားအား လံုေလာက္စြာ မစားသံုးျခင္း ႏွင့္ လြန္ကဲစြာ စားသံုးျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ Malnutrition သည္ အသက္ အႏၱရာယ္ ကို ထိခိုက္ ေစႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစာ အာဟာရ မမွ်တျခင္းကို လူတိုင္း ကာကြယ္ႏိုင္ရန္အတြက္ အစာ အာဟာရ ခ်ိဳ႔တဲ့ျခင္းႏွင့္ လြန္ကဲျခင္း ႏွစ္ခု စလံုးအား လက္လွမ္း မီသမွ် တင္ျပ လိုက္ပါသည္။
Monday, September 22, 2008
Attention Deficit Hyperactivity Disorder (3)
ကုသနည္းမ်ား
ေ၀ဒနာရွင္ ကေလးေတြရဲ႔ မိဘတိုင္း သိခ်င္ ေနတဲ႔ ေမးခြန္းေလး ပါပဲ။ ဒီ ကေလးေလး ေတြကို ျပဳစု ကုသဖို႔ ျပီးျပည္႔စံုတဲ႔ တစ္ခု တည္း ေသာ နည္းလမ္း ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ ေရာဂါ လကၡဏာေတြဟာ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မတူတတ္လို႔ ကုသတဲ႔ အပိုင္း မွာလည္း မတူ တတ္ ပါဘူး။ ဒါအျပင္ တြဲျပီး ေတြ႔ရ တတ္တဲ႔ ေရာဂါေတြ ကိုလည္း ကုသ ရပါမယ္။
ေ၀ဒနာရွင္ ကေလးေတြရဲ႔ မိဘတိုင္း သိခ်င္ ေနတဲ႔ ေမးခြန္းေလး ပါပဲ။ ဒီ ကေလးေလး ေတြကို ျပဳစု ကုသဖို႔ ျပီးျပည္႔စံုတဲ႔ တစ္ခု တည္း ေသာ နည္းလမ္း ဆိုတာ မရွိပါဘူး။ ေရာဂါ လကၡဏာေတြဟာ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ မတူတတ္လို႔ ကုသတဲ႔ အပိုင္း မွာလည္း မတူ တတ္ ပါဘူး။ ဒါအျပင္ တြဲျပီး ေတြ႔ရ တတ္တဲ႔ ေရာဂါေတြ ကိုလည္း ကုသ ရပါမယ္။
Thursday, September 18, 2008
Attention Deficit Hyperactivity Disorder (2)
ADHD ေ၀ဒနာရွင္မိဘ အမ်ားစုက ေရာဂါဘာေၾကာင္႔ျဖစ္ ရတယ္ဆိုတာ မသိၾကပါဘူး။ သူူတို႔ကေလးကို ပဲ႔ျပင္ဆံုးမ တာလိုအပ္လို႔ပဲ ထင္ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔မွာအျပစ္ ရွိတယ္လို႔ပဲထင္ မွတ္ေနၾကပါတယ္ ။တကယ္ေတာ႔ ADHD ဟာ ကေလးကို မဆံုးမတတ္ လို႔ရတဲ႔ေရာဂါ မဟုတ္ပါဘူး ။ADHD ျဖစ္ပြားရတဲ႔ အေၾကာင္းအရင္းေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွာေဖြ ခဲ႔ရာမွာေအာက္ပါ အခ်က္အခ်ိဳ႔ ကိုေတြ႔ရွိခဲ႔႔ပါတယ္။
Tuesday, September 16, 2008
Medical Diseases of US
အေနာက္ ႏိုုင္ငံမွေရာဂါ နွင့္ ကုုထုုံးအခ်ိဳ ့
ယခုု public health forum မွာ ေအဒီ အိပ္ခ်္ဒီ ဆိုုတဲ့ ဂဏွာ မျငိမ္ေသာ ေရာဂါ ေရးထား တာ ေတြ႕ လို႕ ကြန္မင့္ ေတာ့ ေပးမိ တယ္။ သူတိုု ့နားလည္ ပါ့ မလား ေတာ့ မသိပါဘူး။ စာေရးသူရဲ႕ ကုုိယ္ပိုုင္ ဘေလာက္ မွာ ႀကိဳးစား လိုု ့တင္ျပလိုုက္တာကိုု ဒီဘေလာက္ မွာ လက္ဆင့္ကမ္းလိုုက္ပါတယ္။
ေ႐ွ႕ က ပညာေပး ေဆာင္းပါး ဘာသာျပန္သူ ကိုု ျဖည့္စြက္ တင္ျပေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါတယ္။ သူ ့ကိုု ေဝဖန္တာ မဟုုတ္ပါ။ ဆရာဝန္ ေတြ သုုံးတဲ့ေဆးေတြ ဟာ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ ေဆးေတြ ျဖစ္တာ ေသခ်ာပါတယ္။ လူနာ ရွင္ ေတြ ကသာ အလြဲ သုုံးစား မျပဳ မိရန္ အေရးႀကီး တာ ပါ။ ဆရာဝန္ ကလည္း ျဖစ္တတ္တာ ကိုု သိထားရန္ သတိေပးရန္ အေရးႀကီး ပါတယ္။
နားလည္ လိပ္ပတ္ေအာင္ ဖတ္ၾကည့္ၾကပါ။ ဗဟုုသုုတ ရရွိတာ ေလးေတြ မွ်ေဝ ေပးတာပါ။ အဂၤလိပ္ စာေစာင္ေတြ ကိုု စံနစ္တက် ဘာသာ ျပန္ဘိုု ့လဲ အခ်ိန္ မ႐ွိေတာ့ ကိုုယ္ပိုုင္ အေတြ ့အႀကဳံ ေတြ ဘဲ ေရး ရန္ အားသန္ ေနပါတယ္။
ေ႐ွ႕ က ပညာေပး ေဆာင္းပါး ဘာသာျပန္သူ ကိုု ျဖည့္စြက္ တင္ျပေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္ပါတယ္။ သူ ့ကိုု ေဝဖန္တာ မဟုုတ္ပါ။ ဆရာဝန္ ေတြ သုုံးတဲ့ေဆးေတြ ဟာ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ ေဆးေတြ ျဖစ္တာ ေသခ်ာပါတယ္။ လူနာ ရွင္ ေတြ ကသာ အလြဲ သုုံးစား မျပဳ မိရန္ အေရးႀကီး တာ ပါ။ ဆရာဝန္ ကလည္း ျဖစ္တတ္တာ ကိုု သိထားရန္ သတိေပးရန္ အေရးႀကီး ပါတယ္။
နားလည္ လိပ္ပတ္ေအာင္ ဖတ္ၾကည့္ၾကပါ။ ဗဟုုသုုတ ရရွိတာ ေလးေတြ မွ်ေဝ ေပးတာပါ။ အဂၤလိပ္ စာေစာင္ေတြ ကိုု စံနစ္တက် ဘာသာ ျပန္ဘိုု ့လဲ အခ်ိန္ မ႐ွိေတာ့ ကိုုယ္ပိုုင္ အေတြ ့အႀကဳံ ေတြ ဘဲ ေရး ရန္ အားသန္ ေနပါတယ္။
Sunday, September 14, 2008
Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) - (1)
ADHD လို႔ လူသိမ်ားတဲ႔ ဒီေရာဂါကို ကေလးနဲ႔ လူငယ္ ၂ - ၅ ရာခိုင္နွုန္းခန္႔ ခံစား ေနရ ပါတယ္။ ဒီကေလး ေတြဟာ အာရံုစူးစိုက္မွဳ႔ နည္း ပါးျပီးလူမွဳ ဆက္ ဆံေရး နယ္ပယ္မွာ အဆင္မေျပမွဳ ေလးေတြ ၾကံဳေတြ႔ ရတတ္ ပါတယ္။ အေမရိကန္ နိဳင္ငံ မွာေတာ႔ ကေလး ဦးေရ (၂) သန္း ခန္႔မွာ ဒီေရာဂါ လကၡဏာေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။
ADHD ေရာဂါကို ၁၈၄၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒါက္တာ Heinrich Hoffman ကပထမဆံုး ေဖာ္ထုတ္ နိဳင္ခဲ႔ပါ တယ္။ ေဒါက္တာ Hoffman ဟာ စိတ္က်န္းမာေရး စာအုပ္ေတြ ေရးသားခဲ႔ျပီး ကဗ်ာဆရာ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႔(၃) ႏွစ္သား အရြယ္ သားငယ္ကို ဖတ္ျပဖို႕ စိတ္ၾကိဳက္ စာအုပ္ မေတြ႔တဲ႔ အခါ ကိုယ္ တိုင္ ရုပ္ျပ ကဗ်ာ စာအုပ္ ေရးသားရာမွ ဒီ ေရာဂါကို သတိ ထားမိ သြားပါတယ္။ သူ႔ကဗ်ာ မွာ ကေလး အမ်ိဳးမ်ဳိးးရဲ႔ ပံုေလး ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႔ အမူအက်င္႔ ေလးေတြကို သရုပ္ေဖာ္ ထားပါတယ္။ The story of Fidgety Philip ဆိုတဲ႔ ကဗ်ာ ေလးဟာ ADHD ေ၀ဒနာရွင္ ေလး တစ္ေယာက္ကို အ တိအက် ပံုေဖာ္ ထားတဲ႔ ကဗ်ာေလး ျဖစ္ ပါတယ္။ အဲဒီ ကဗ်ာေလး ကို ဒီေနရာ မွာ ဖတ္ရွဳ နိဳင္ပါတယ္။
ADHD ေရာဂါကို ၁၈၄၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒါက္တာ Heinrich Hoffman ကပထမဆံုး ေဖာ္ထုတ္ နိဳင္ခဲ႔ပါ တယ္။ ေဒါက္တာ Hoffman ဟာ စိတ္က်န္းမာေရး စာအုပ္ေတြ ေရးသားခဲ႔ျပီး ကဗ်ာဆရာ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႔(၃) ႏွစ္သား အရြယ္ သားငယ္ကို ဖတ္ျပဖို႕ စိတ္ၾကိဳက္ စာအုပ္ မေတြ႔တဲ႔ အခါ ကိုယ္ တိုင္ ရုပ္ျပ ကဗ်ာ စာအုပ္ ေရးသားရာမွ ဒီ ေရာဂါကို သတိ ထားမိ သြားပါတယ္။ သူ႔ကဗ်ာ မွာ ကေလး အမ်ိဳးမ်ဳိးးရဲ႔ ပံုေလး ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႔ အမူအက်င္႔ ေလးေတြကို သရုပ္ေဖာ္ ထားပါတယ္။ The story of Fidgety Philip ဆိုတဲ႔ ကဗ်ာ ေလးဟာ ADHD ေ၀ဒနာရွင္ ေလး တစ္ေယာက္ကို အ တိအက် ပံုေဖာ္ ထားတဲ႔ ကဗ်ာေလး ျဖစ္ ပါတယ္။ အဲဒီ ကဗ်ာေလး ကို ဒီေနရာ မွာ ဖတ္ရွဳ နိဳင္ပါတယ္။
Friday, September 12, 2008
Calculate your BMI
BMI တိုင္းၾကမယ္
BMI ဆိုတာ Body Mass index ကို အ တိုေကာက္ေခၚတာ ပါ။ ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ ကို BMI နဲ႔ တြက္ခ်က္ ၾကပါတယ္။ ၀ရင္ လွတာ ေပါ့ လို႔ေျပာတဲ႔ မမ ေတြရယ္၊ ပိန္ ပိန္ ပါး ပါး ေမာ္ဒယ္ Body ဆို ျပီး ဂုဏ္ ယူေ န တဲ႔ မမ ေတြ BMI အေ ၾကာင္း သိထား သင္႔ပါ တယ္။ အ၀လြန္ရင္ လည္း မေကာင္း ပိန္လြန္း ရင္ လည္း မေကာင္းပါဘူး။ BMI ၫႊန္းကိန္း ေလးေတြနဲ႔ ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ကို ထိန္း ရင္ ေတာ႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ႔ အလွတရား ကို ပိုင္ဆိုင္ ပါလိမ္႔မယ္။
BMI ကို ဘယ္လို တိုင္းမလဲ ?
ေအာက္မွာ ျပထားတဲ႔ box ေလးထဲမွာ သင္႔ရဲ႔ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ နဲ႔ အရပ္ အျမင္႔ကို ထည္႔ပါ။ ျပီး ရင္ calculate ဆိုတာေ လးကို ႏွိပ္လိုက္ ရံုပါ ပဲ။
BMI ကို ဘယ္လို တိုင္းမလဲ ?
ေအာက္မွာ ျပထားတဲ႔ box ေလးထဲမွာ သင္႔ရဲ႔ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ နဲ႔ အရပ္ အျမင္႔ကို ထည္႔ပါ။ ျပီး ရင္ calculate ဆိုတာေ လးကို ႏွိပ္လိုက္ ရံုပါ ပဲ။
Wednesday, September 10, 2008
Schizophrenia
စိတ္ကစဥ္႔ကလ်ားေရာဂါ
Schizophrenia ကို အဂၤလိပ္ - ျမန္မာ အဘိဓာန္မွာ စိတ္ကစဥ္႔ကလ်ား ေရာဂါလို႔ ျပန္ဆိုပါတယ္။ စိတ္ေရာဂါလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ လူအမ်ားစု ေျပးျမင္တတ္တဲ႔ typical mental illness ျဖစ္ပါတယ္။ နာမည္ ၾကားတာနဲ႔ ေၾကာက္ၾက၊ တုန္လႈပ္ၾက ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေဆးမကုပဲ ထားရင္ ျဖစ္တတ္တဲ႔ ေရာဂါလကၡဏာေတြနဲ႔ ေရရွည္ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြကလည္း ဆိုးတာကိုး။ ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆးကုရင္၊ မိသားစုရဲ႕ ေဖးမမႈ ေကာင္းရင္ေတာ႔ ေရာဂါလကၡဏာေတြေရာ၊ ေရာဂါေၾကာင္႔ ျဖစ္တဲ႔ လူေနမႈ အဆင္႔အတန္း ထိခိုက္ေလ်ာ႔က်ျခင္းကိုပါ ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္ႏိုင္ပါတယ္။
ကမာၻေက်ာ္ရုပ္ရွင္ A Beautiful Mind ရဲ႕ အဓိကဇာတ္ေကာင္ သခၤ်ာပညာရွင္ ပါေမာကၡ ဂၽြန္နက္ရွ္ Professor John Forbes Nash Jr. ဟာ အျပင္ေလာကမွာ အမွန္တကယ္ ဒီေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ ျဖစ္ၿပီး၊ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ စီးပြါးေရး သိပၸံေဗဒ ဆိုင္ရာ ႏိုဘဲလ္ဆု ရခဲ႔သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားထဲမွာ သရုပ္ေဖာ္ထားတဲ႔ ေ၀ဒနာရွင္နဲ႔ မိသားစုရဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြဟာ ပီျပင္လွပါတယ္။ ကုထံုး ေတြကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ေျပာင္းလဲတိုးတက္ခဲ႔ပါၿပီ။
ကမာၻေက်ာ္ရုပ္ရွင္ A Beautiful Mind ရဲ႕ အဓိကဇာတ္ေကာင္ သခၤ်ာပညာရွင္ ပါေမာကၡ ဂၽြန္နက္ရွ္ Professor John Forbes Nash Jr. ဟာ အျပင္ေလာကမွာ အမွန္တကယ္ ဒီေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ ျဖစ္ၿပီး၊ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ စီးပြါးေရး သိပၸံေဗဒ ဆိုင္ရာ ႏိုဘဲလ္ဆု ရခဲ႔သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားထဲမွာ သရုပ္ေဖာ္ထားတဲ႔ ေ၀ဒနာရွင္နဲ႔ မိသားစုရဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြဟာ ပီျပင္လွပါတယ္။ ကုထံုး ေတြကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ေျပာင္းလဲတိုးတက္ခဲ႔ပါၿပီ။
Good Boy, Good Girl ...
သား လိမၼာ သမီး လိမၼာ
ကြၽန္ေတာ္ ငယ္ငယ္ အလုပ္သင္ ဆရာ၀န္ ဘ၀က ဆရာ အတၱေက်ာ္ ေရးတဲ႔ သားငယ္ သမီးငယ္ မ်ားကို ျပဳျပင္ ထိန္းေက်ာင္းနည္း ဆိုတဲ႔ စာအုပ္ကေလး ၀ယ္ဘူး ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္နဲ႔မရဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ စာၾကည္႔တိုက္ ေလးမွာ စာအုပ္ စံုေအာင္ ဆိုျပီး ပိုက္ဆံေလး ရွိလာရင္ ၀ယ္စု ေတာ႔တာ ပါပဲ။ မကေတာ႕ ဆရာမ ဂ်ဴး ရဲ႔စာအုပ္ေတြ ၾကိဳက္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္က ဆရာ အတၱေက်ာ္ စာအုပ္၀ယ္ ေတာ႔ စီနီယာ အမ တစ္ေယာက္ က နင္တို႔က ကေလးယူဖို႔ ေ၀းေသးတယ္ တဲ႔။ ငါ႔ကို ေပးဆို ယူ သြား လိုက္တာ ျပန္မေပး ေတာ႔ဘူး။ တကယ္တမ္း ေျပာရရင္က ေလးေတြကို ပဲျပင္ ထိန္းသိမ္း ဖို႔ဆိုတာ မိဘျဖစ္မဲ႔ သူတိုင္း ေလ႔ လာ သင္႔ပါတယ္။
ကေလးေလး ေတြဆိုတာ ကိုယ္ပဲ႔ျပင္ ဆံုးမရင္ ဆံုးမသလို လူေတာ္ေလးေတြ ျဖစ္လာ နိဳင္ျပီး၊ ကိုယ္ မဆံုးမ မသြန္္သင္ တတ္ရင္ လည္း ကေလးဆိုး ေလးေတြ၊ လူရမ္းကား ေလးေတြ ျဖစ္လာ မွာပါပဲ။ ဆရာ အတၱေက်ာ္ရဲ႔ စာအုပ္ေလးက ေတာ႕ မရွိရွာ ေတာ႔ပါဘူး။ တစ္ေန႔က Webmed မွာ Discipline tactics ဆိုတဲ႔ ေဆာင္းပါေလး ဖတ္မိလို႔ ဘာသာျပန္ျပီး ေဖာ္ျပ လိုက္ပါတယ္။ မိဘ ေလာင္းလ်ာေတြ အတြက္ စိတ္င္စားစရာ ေဆာင္းပါေလး ျဖစ္လို႔ မွ်ေ၀ ေပးလိုက္ ပါတယ္။
ကေလးေလး ေတြဆိုတာ ကိုယ္ပဲ႔ျပင္ ဆံုးမရင္ ဆံုးမသလို လူေတာ္ေလးေတြ ျဖစ္လာ နိဳင္ျပီး၊ ကိုယ္ မဆံုးမ မသြန္္သင္ တတ္ရင္ လည္း ကေလးဆိုး ေလးေတြ၊ လူရမ္းကား ေလးေတြ ျဖစ္လာ မွာပါပဲ။ ဆရာ အတၱေက်ာ္ရဲ႔ စာအုပ္ေလးက ေတာ႕ မရွိရွာ ေတာ႔ပါဘူး။ တစ္ေန႔က Webmed မွာ Discipline tactics ဆိုတဲ႔ ေဆာင္းပါေလး ဖတ္မိလို႔ ဘာသာျပန္ျပီး ေဖာ္ျပ လိုက္ပါတယ္။ မိဘ ေလာင္းလ်ာေတြ အတြက္ စိတ္င္စားစရာ ေဆာင္းပါေလး ျဖစ္လို႔ မွ်ေ၀ ေပးလိုက္ ပါတယ္။
Saturday, September 6, 2008
Dental Caries
သြားပိုးစားျခင္း
ပုလဲေလးေတြ စီထားသလို သြားေလးေတြက လွပေနမယ္။ အာခံတြင္း န႔ံေလး သင္းပ်ံ႕ ေနမယ္ဆိုရင္ ခ်စ္စရာ ေကာင္းတ႔ဲ စြဲေဆာင္မႈ ေကာင္းတ႔ဲ အၿပဳံးေလး တစ္ပြင္႔ကို ပိုင္ဆိုင္ ႏိုင္ပါတယ္ ။
အဲဒီ သြားေလးေတြက မ်က္ႏွာျပင္ အလွကို အေထာက္အကူ ျပဳေပးႏိုင္သလို ၊ အစား အေသာက္စားတ႔ဲ ေနရာမွာလဲ အစာေတြကို အဓိက ကိုက္ျဖတ္ ေခ်မြ ေပးရပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အမ်ားစုကေတာ႔ သူ႕ကို ဂရုစိုက္ဖို႕ၾကေတာ႕ ေမ႔ေန တတ္ၾကပါတယ္။ သြားကိုက္ ေနရင္ ပတ္၀န္းက်င္က လူေတြက သတိမထား မိၾကေပမယ္႕ ကိုယ္ကိုယ္ တိုင္ကေတာ႔ ခံစားရ ခက္တ႔ဲ ေ၀ဒနာတစ္ခုပါ။ ကိုယ္တိုင္ ခံစားဖူး တ႔ဲသူူေတြ တိုင္း သြားကိုက္တာ ဘယ္ေလာက္ ခံစား ရတယ္ဆိုတာ ကို သိၾက မွာပါ။
သြား တစ္ေခ်ာင္း ဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ေသးငယ္တ႔ဲ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုပါ ။ ေသးငယ္လွေပမယ္႔ အဖိုးတန္လွတ႔ဲ အစိတ္ အပိုင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဆုံးရွဳံးသြား တ႔ဲအခါ အစား ျပန္မရႏိုင္တ႔ဲ သြား တစ္ေခ်ာင္းရဲ႕ တန္ဖိုးကို ေပါ႔ေပါ႔ဆဆ သေဘာ မထား သင္႔ပါဘူး။ ငယ္သြား လဲရင္ ႀကီးသြား ေပါက္တယ္ ဆိုေပမယ္႔ ငယ္သြား ကိုေရာ ႀကီးသြား ကိုေရာ ဂရုစိုက္ဖို႔ လုိအပ္ ပါတယ္ ။
အဲဒီ သြားေလးေတြက မ်က္ႏွာျပင္ အလွကို အေထာက္အကူ ျပဳေပးႏိုင္သလို ၊ အစား အေသာက္စားတ႔ဲ ေနရာမွာလဲ အစာေတြကို အဓိက ကိုက္ျဖတ္ ေခ်မြ ေပးရပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အမ်ားစုကေတာ႔ သူ႕ကို ဂရုစိုက္ဖို႕ၾကေတာ႕ ေမ႔ေန တတ္ၾကပါတယ္။ သြားကိုက္ ေနရင္ ပတ္၀န္းက်င္က လူေတြက သတိမထား မိၾကေပမယ္႕ ကိုယ္ကိုယ္ တိုင္ကေတာ႔ ခံစားရ ခက္တ႔ဲ ေ၀ဒနာတစ္ခုပါ။ ကိုယ္တိုင္ ခံစားဖူး တ႔ဲသူူေတြ တိုင္း သြားကိုက္တာ ဘယ္ေလာက္ ခံစား ရတယ္ဆိုတာ ကို သိၾက မွာပါ။
သြား တစ္ေခ်ာင္း ဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ ေသးငယ္တ႔ဲ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုပါ ။ ေသးငယ္လွေပမယ္႔ အဖိုးတန္လွတ႔ဲ အစိတ္ အပိုင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဆုံးရွဳံးသြား တ႔ဲအခါ အစား ျပန္မရႏိုင္တ႔ဲ သြား တစ္ေခ်ာင္းရဲ႕ တန္ဖိုးကို ေပါ႔ေပါ႔ဆဆ သေဘာ မထား သင္႔ပါဘူး။ ငယ္သြား လဲရင္ ႀကီးသြား ေပါက္တယ္ ဆိုေပမယ္႔ ငယ္သြား ကိုေရာ ႀကီးသြား ကိုေရာ ဂရုစိုက္ဖို႔ လုိအပ္ ပါတယ္ ။
Subscribe to:
Posts (Atom)
Posts
