Thursday, April 30, 2009

Let's Talk About Swine Flu ( Now influenza A(H1N1))

၀က္တုပ္ေကြး အေၾကာင္း ေျပာရေအာင္ …
အခုတစ္ေလာ ၀က္တုပ္ေကြးေရာဂါအေၾကာင္း သတင္းေတြ ျပန္႕ႏွံ႔ေနလို႔ အားလံုးသိရေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ဘာသာျပန္ျပီး ျဖန္႔ေ၀ ေပးလိုက္ပါတယ္။

တုပ္ေကြးေရာဂါဆိုတာ တုပ္ေကြးျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။ အထူးသျဖင့္ ရာသီဥတု အကူးအေျပာင္းေတြမွာ တုပ္ေကြး ျဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ လူ ့ရဲ ့ ကိုယ္ထဲကို တုပ္ေကြးပိုး ၀င္လာရင္
၀င္လာတဲ့ ပိုးကို ကာကြယ္ႏုိင္တဲ့ ခုခံအား မရွိရင္ တုပ္ေကြးေရာဂါ ခံစားရပါတယ္။ ပိုးက ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဆိုေတာ့ ပိုးကို သတ္ႏိုင္တဲ့ ေဆး ေသေသခ်ာခ်ာ မရွိတတ္ပါဘူး။ အဓိက ကေတာ့ လူ ့ကိုယ္ထဲက ခုခံစနစ္နဲ ့ပဲ တိုက္ထုတ္ ရတာပါပဲ။

တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ပိုးမ်ိဳးကြဲေပါင္း အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ လူကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ပိုးေတြ ရွိသလို တိရိစၧာန္ေတြမွာ ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးေတြလဲ ရွိပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ တိရိစၧာန္္ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ တုပ္ေကြးပိုးေတြဟာ လူေတြကို မကူးႏိုင္ပါဘူး။ ကူးသြားရင္ေတာင္ လူေတြမွာ တုပ္ေကြးေရာဂါ မျဖစ္ေစႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ တိရိစၧာန္ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ တုပ္ေကြးပိုးေတြက အသြင္ေျပာင္း အစြမ္းထက္လာျပီး ပံုစံ၊ ဖြဲ ့စည္းပံု ေျပာင္းသြားရင္ေတာ့ လူေတြဆီကို ကူးလာႏိုင္၊ လူေတြမွာ ေရာဂါျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

အရင္က သတင္းၾကီးေနတဲ့ ၾကက္တုပ္ေကြးဆိုတာ ၾကက္ေတြ၊ ငွက္ေတြမွာပဲ အဓိက ျဖစ္တာပါ။ အဲဒီကေန လူေတြဆီကို ကူးမွာစိုးလို ့ အၾကီးအက်ယ္ စိုးရိမ္ ကာကြယ္ခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီတခါ ျဖစ္တဲ့ ၀က္တုပ္ေကြး ေရာဂါကေတာ့ ၀က္ေတြမွာပဲ အဓိက ျဖစ္တဲ့ တုပ္ေကြးေရာဂါပိုးကေန ျဖစ္လာတာပါ။ ပံုမွန္ ဆိုရင္ေတာ့ ၀က္ ကေန လူေတြကို ကူးေလ့ ကူးထ မရွိေပမယ့္ အခုေတာ့ အဲဒီ ပိုးဟာ လူေတြဆီကို ကူးစက္ေရာက္ရွိေနျပီး လူတေယာက္ကေန အျခားတေယာက္ကို ထပ္ဆင့္ ကူးစက္ေစႏိုင္တဲ့ အဆင့္ေရာက္ေနပါျပီ။

၀က္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ရင္ ခံစားရတဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ ဖ်ားမယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ လည္ပင္းနာမယ္၊ ကိုယ္လက္ ကိုက္ခဲမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ ခ်မ္တုန္မယ္၊ ကိုယ္လက္ေတြ ႏုံးျခိလာမယ္ စသျဖင့္ ပံုမွန္ တုပ္ေကြးျဖစ္ရင္ ခံစားရသလိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုဆိုးလာရင္ေတာ့ အဖ်ားၾကီးတာ၊ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းတို ့ အဆုတ္တို ့ ေယာင္တာ (နမိုးနီးယားလို ့လဲ ေျပာလို ့ ရပါတယ္)ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ျပီး အသက္ ဆံုးရွံးတဲ့ အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေရာဂါပိုး ရွိေနတဲ့ သူတေယာက္ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွာေျခ၊ ႏွပ္ညွစ္ရင္ ထြက္လာတဲ့ အမွဳန္အမႊားေတြ၊ အရည္ေတြမွာ ပိုးေတြ ပါလာျပီး အဲဒီ ပိုးေတြ ေနာက္တေယာက္ရဲ ့ ကိုယ္ထဲကို ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္းတို ့က တဆင့္ ၀င္ေရာက္သြားရင္ ေရာဂါ ကူးစက္ျခင္း ခံရႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ပိုးေတြ တင္က်န္ေနခဲ့တဲ့ ပစၥည္ေတြကို ကိုင္တြယ္မိျပီး အဲဒီလက္နဲ ့ ကိုယ့္ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္းတို ့ကို ျပန္ထိေတြ ့မိတာက တဆင့္လဲ ကူးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါ အကူးမခံရေအာင္ က်န္းမာေရး ေကာင္းေအာင္ ဂရုစိုက္ျပီး ေနထိုင္ပါ။ ေရာဂါ ျဖစ္ေနတဲ့ သူေတြနဲ ့ အရမ္း နီးနီးကပ္ကပ္ မေနပါနဲ ့။ အဓိက ကေတာ့ တုပ္ေကြးပိုးေတြ ရွိေနႏိုင္တဲ့ အရာေတြကို မထိမေတြ ့ေအာင္ ေရွာင္ရမွာပါ။ ဒီေတာ့ ေရာဂါ ျဖစ္ေနတဲ့ သူကို သီးသန္ ့ ထားထားသင့္သလို သူ ့ဆီက ပိုးေတြ သူမ်ားဆီ မကူးေအာင္ ပါးစပ္ပိတ္၊ ႏွာေခါင္းပိတ္ စတာေတြ ၀တ္ဆင္ထားေစျပီး ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္းကို ဖံုးကာျပီးမွ ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုး သင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လက္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆးေၾကာပါ။ အအိပ္၊ အစားမွန္ပါေစ။ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ေပးပါ။ အာဟာရ ျဖစ္ေစတဲ့ အစားအစာေတြ စားေပးပါ။ ဒါမွ ေရာဂါပိုးကို ခုခံႏိုင္မွာပါ။

အခု အမ်ားထင္ေနသလို ၀က္သားစားတာကေန တဆင့္ မကူးစက္ႏိုင္ပါ။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ခ်ရေအာင္ ၀က္သားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆးေၾကာျပီး က်က္ေအာင္ ခ်က္ျပီးမွပဲ စားသင့္ပါတယ္။ ေနမေကာင္းျဖစ္ေနတဲ့၊ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့ ၀က္ေတြကိုလဲ မကိုင္တြယ္သင့္ပါဘူး။

အခုအခ်ိန္မွာ တုပ္ေကြးေရာဂါလိုမ်ိဳး ခံစားလာရျပီ ဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးက နီးစပ္ရာ ေဆးရံု၊ ေဆးခန္းမွာ အျမန္ဆံုးသြားျပျပီး ေဆးကုသမႈ ခံယူပါ။ တုပ္ေကြးျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ လူထူထပ္တဲ့ ေနရာတို ့၊
ေက်ာင္းတို ့၊ အလုပ္တို ့ကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေရွာင္ပါ။ ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္းဆိုးရင္ ပါးစပ္၊ ႏွာေခါင္းကို လက္ကိုင္ပ၀ါ၊ တစ္ရွဴးစကၠဴစတို ့နဲ ့ ဖံုးကာျပီး ဆိုးပါ။ အဲဒီ လက္ကိုင္ပ၀ါကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလွ်ာ္ဖြတ္ပါ။ ေရေႏြးနဲ ့ ျပဳတ္ျပီး ေလွ်ာ္ရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ တစ္ရွဴးစကၠဴစေတြကိုလဲ စနစ္တက် စြန္ ့ပစ္ပါ။ လက္ကိုလဲ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွာေျချပီးတိုင္း ေဆးေၾကာေပးပါ။
သာမန္ တုပ္ေကြး လကၡဏာေတြကေန မသက္သာလာပဲ အသက္ရွဴၾကပ္လာတာ၊ ရင္ပတ္၊ ဗိုက္ထဲက ေအာင့္လာတာ၊ ေခါင္းမူး ေအာ့အန္လာတာေတြ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ အေရးၾကီးလာပါျပီ။ အျမန္ဆံုး ေဆးရံုကို သြားျပသင့္ပါတယ္။

ဒီေန ့ ေနာက္ဆံုးရ သတင္းေတြ အရ အခုအခါမွာ ၀က္တုပ္ေကြးေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူ တကမၻာလံုးမွာ စုစုေပါင္း ၁၈၈ ေယာက္ရွိသြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ၉၃ေယာက္၊ မကၠဆီကိုမွာ ၄၉ေယာက္၊ ကေနဒါမွာ ၁၉ေယာက္၊ စပိန္မွာ ၁၀ေယာက္၊ အဂၤလန္မွာ ၅ေယာက္၊ နယူးဇီလန္မွာ ၄ေယာက္၊ ဂ်ာမနီမွာ ၃ေယာက္၊ အစၥေရးမွာ ၂ေယာက္၊ ေကာ့စတာရီကာမွာ ၂ေယာက္နဲ ့ ၾသစၾတီးယားမွာ ၁ေယာက္တို ့ ျဖစ္ပါတယ္။ အာရွတိုက္တခြင္မွာေတာ့ ေရာဂါရွိသူလို ့ သံသယျဖစ္တဲ့သူေတြကို ေတာင္ကိုးရီးယား၊ ေဟာင္ေကာင္နဲ ့ အင္ဒီယႏိုင္ငံေတြမွာ အထူးေစာင့္ၾကပ္ ၾကည့္ရွဳေနပါတယ္။ ဒီေရာဂါနဲ ့ ေသဆံုးသြားတဲ့ သူ ဦးေရကေတာ့ မကၠဆီကိုမွာ ၇ေယာက္နဲ ့ အေမရိကန္မွာ ၁ေယာက္ရွိျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

အားလံုး ကိုယ့္ကိုကိုယ္ က်န္းမာေအာင္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ၾကပါေစ။

အိအိခင္

References:
1. US Centers for Disease Control and Prevention, Questions and Answers: Swine Influenza and You, April 2009.
2. Wikipedia, 2009 Swine Flu Outbreak, http://en.wikipedia.org/wiki/2009_swine_flu_outbreak

(မွတ္ခ်က္ - ညီမေလး အိအိခင္က ဒီဘေလာ့ဂ္မွာ အဖြဲ႔၀င္ မျဖစ္ေသးတဲ့အတြက္ သူ႔ကိုယ္စား တင္ေပးတာပါ။ ကၽြန္မ ေရးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ - tune)

Read More...

Tuesday, April 28, 2009

Swine Flu


Swine Flu ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လွမ္းေမးေနၾကတာနဲ႔ ဒီ attachment ေလးကို တင္ေပးတာပါ။
ဘာသာျပန္ေပးဖုိ႔ကလဲ မအားေတာ့ အဂၤလိပ္လိုပဲ ႀကိဳးစားၿပီး ဖတ္ၾကည့္ၾကပါလို႔။

Read More...

Monday, April 27, 2009

Haemorrhoids (Pile)

လိပ္ေခါင္းေရာဂါသည္ ၀မ္းခ်ဳပ္ေနစဥ္ အရြယ္အစားႀကီးမားၿပီး မာေက်ာသည့္ မစင္ကိုစြန္႔သည့္အခါ စအို၀ကို လိုသည္ထက္ပုိ၍ က်ယ္ေစျခင္း၊ အေလးမသည့္အခါ စအိုၾကြက္သားကို အဆမတန္ က်ံဳ႔လိုက္ဆန္႔လိုက္ လုပ္ရျခင္း စသည့္အဓိက အေၾကာင္းအရင္း ႏွစ္ခုေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ စအိုတ၀ိုက္ရွိ ေသြးျပန္ေၾကာမ်ားကို ပ်က္စီးေစကာ ေသြးပိတ္ဆို႔မႈ (Blood clot) ေၾကာင့္ ေသြးမ်ားတေနရာတြင္ စုစည္းၿပီး လိပ္ေခါင္းကို အစပ်ိဳးေစျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

လိပ္ေခါင္းေရာဂါ ျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ ထိုအေၾကာင္းအရင္းႏွစ္ခုကို အေထာက္အကူျပဳသည့္ တျခား အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ အ၀လြန္ျခင္းႏွင့္ ဆက္တိုက္ လုပ္ရွားမႈမရွိပဲ ၾကာၾကာထိုင္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကိုယ္၀န္ လရင့္လာေသာအခါ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မႈ မရွိျခင္း။ အူသိမ္မွ အစာအာဟာရကို အသည္းသို႔ သယ္ေဆာင္ေပးေသာ ေသြးျပန္ေၾကာမ်ား၏ ေသြးဖိအားနည္းျခင္း (Portal hypertension) ႏွင့္ အသည္းေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ေၾကာင့္လည္း လိပ္ေခါင္းေရာဂါ ျဖစ္ပြားေစရန္ အေထာက္အကူျပဳသည္႕ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ျဖစ္သည္။

Read More...

Save The Earth


ေပ်ာက္ေနတဲ့ ကာတြန္းေလးကို ျပန္ေတြ႔လို႔ တင္ေပးလိုက္တာပါ။

ကာတြန္းက ခ်ဲ႕လို႔ မရဘူး။ ၀ါးေနလို႔ ဒီမွာ attachment နဲ႔ တင္ေပးထားတယ္။

Sunday, April 26, 2009

Women Issue

အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ မတူတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိတဲ့အတြက္ေရာ၊ ကိုယ္တိုင္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့အတြက္ပါ ကၽြန္မ အမ်ိဳးသမီးေတြ အေၾကာင္းကို စိတ္၀င္စားပါတယ္။ ေတြ႔လိုက္ရတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ကေလး တစ္ခုကို စိတ္၀င္စားၿပီး ျပန္ေျပာခ်င္မိလို႔ပါ။ အဲဒါက တစ္ကမၻာလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ေျပာရင္ အမ်ိဳးသမီး သံုးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္က ရိုက္ႏွက္ခံရျခင္း၊ အလိုမတူဘဲ အဓမၼက်င့္ခံရျခင္း ဒါမွမဟုတ္ အျခားနည္းလမ္း တစ္စံုတစ္ခုနဲ႔ အႏိုင္က်င့္ခံရျခင္းကို ခံစားခဲ့ၾကရဖူးပါတယ္တဲ့။

သံုးေယာက္မွာ တစ္ေယာက္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ကို လန္႔စရာ ေကာင္းတဲ့ ကိန္းဂဏန္းပါ။

အေသးစိတ္ကို ဒီမွာ ဖတ္ၾကည့္လုိ႔ ရပါတယ္။

တစ္ဆက္တည္းမွာ သတိရလိုက္မိတာက UN ၀န္ထမ္းေတြထဲကေန ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ sex for food scandal ပါ။ အဲဒါေလးကို ဒီမွာ ဖတ္ၾကည့္လို႔ ရပါတယ္။

Saturday, April 25, 2009

The Question I'd like to Ask

ေမးၾကည္႕ခ်င္ပါတယ္

The Voice Weekly မွာ ဆရာ၀န္ေတြရဲ႕ Ethics ကိစၥေဆာင္းပါးေတြ ဖတ္ရတာ ႏွစ္၀က္ရိွပါၿပီ။ စိတ္မခ်မ္းသာလြန္းလို႕ ဒီစာကို ေရးမိပါတယ္။ ကၽြန္မ အလုပ္သင္ဆရာ၀န္ ဘ၀တုန္းက ကၽြန္မတုိ႕ရဲ႕ဆရာႀကီး ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္၀င့္က ဆံုးမဖူးပါတယ္။ "မင္းတုိ႕ ကိုယ့္ေလာကကို ကိုယ္မထိန္းသိမ္းရင္ ပ်က္စီးၾကမွာပဲ" တဲ့။ ဆရာႀကီး ေျပာခဲ့တာ ၂၀၀၀ ျပည္႕ႏွစ္ကပါ။ အခုကိုးႏွစ္အၾကာမွာ ဆရာ၀န္ေတြအေၾကာင္း ဟိုးေလးတေက်ာ္ေက်ာ္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရေတာ့ ဆရာႀကီးဆံုးမခဲ့တာ ၾကာေလေသြးထြက္ေအာင္မွန္ေလ ဆိုတာ သိလာပါတယ္။

Read More...

Friday, April 24, 2009

Influencing Mass Behavior


လူထု၏ အျပဳအမူမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္လႊမ္းမိုးျခင္း

ကၽြန္မတို႔လို က်န္းမာေရး ပညာေပးသူေတြက လူထုရဲ႕ အျပဳအမူပိုင္းဆိုင္ရာကို နားလည္ဖုိ႔၊ အဲဒီနားလည္မႈ ေတြကို အျပဳအမူေတြ ေျပာင္းေအာင္ က်န္းမာေရးအတြက္ ပညာေပးရာမွာ အသံုးခ်ဖို႔ေတြကို သိပ္အေရးမႀကီး လွဘူးလို႔ ယူဆေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေၾကာ္ျငာသမားေတြကေတာ့ လူထုရဲ႕ အျပဳအမူ ပိုင္းဆိုင္ရာကို လႊမ္းမိုး ထိန္းခ်ဳပ္မႈက သူတို႔ရဲ႕ ေစ်းကြက္အတြက္ အလြန္ကို အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ နားလည္ၿပီး ေသေသခ်ာခ်ာကို အသံုးခ်ေနၾကပါတယ္။
အခု တင္ေပးလိုက္တဲ့ ဗီဒီယိုကေလးက အေမရိကားမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေဆးလိပ္ေသာက္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္္ၿပီး ေဆးလိပ္ ေစ်းကြက္ကို ခ်ဲ႕ေပးခဲ့တဲ့ ေၾကာ္ျငာ ပညာရွင္ေတြ တစ္ဦးရဲ႕ ဖြင့္ဟ ၀န္ခံခ်က္ပါ။

မတ္လ ၃၁ရက္ ၁၉၂၉ခုေန႔က နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ အီစတာ အလွျပ လမ္းေလွ်ာက္ပြဲ က်င္းပတဲ့ ေန႔ရက္မို႔ အလြန္အမင္း လူစည္ကားေနပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘာသာဟန္႔ ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ဦးေဆာင္တဲ့ ေက်ာ့ေမာ့လွပစြာ ၀တ္စားဆင္ယင္ထားၾကတဲ့ အမ်ိဳးသမီး တစ္စုက လူအုပ္ၾကားထဲကို လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး ၀င္လာၾကပါတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ သူတုိ႔က လူေတြ ျမင္သာေအာင္ ေဆးလိပ္ကို မီးညွိၿပီး ေသာက္လိုက္ၾကပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္ ကာလမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေဆးလိပ္ေသာက္တာက လက္ခံႏိုင္တဲ့ အျပဳအမူ တစ္ခု မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။
သတင္းသမားေတြ အနားမွာ ရွိေနတဲ့ အတြက္ ဘာသာဟန္႔က သတင္းသမားေတြကို အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးကို ထုတ္ေဖာ္ဆႏၵျပၾကတဲ့ အေနနဲ႔ သူတို႔ လူၾကားထဲမွာ ေဆးလိပ္ ေသာက္ၾကတာလို႔ ရွင္းျပပါတယ္။ သူက ေဆးလိပ္က အမ်ိဳးသမီး၊ အမ်ိဳးသား တန္းတူ အခြင့္အေရးအတြက္ လြတ္လပ္ေရး မီးရွဴးတိုင္ အမွတ္အသား တစ္ခုလို႔ သတင္းသမားေတြကို ေျပာပါတယ္။
အဲဒီ ဘာသာဟန္႔ဆုိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးက စိတ္ပညာကို အသံုးျပဳတဲ့ ေၾကာ္ျငာ ပညာရွင္ အက္ဒ္၀ပ္ဘာေနးရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးမ တစ္ဦး ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္သူမွ မသိခဲ့ၾကပါဘူး။
အဲဒီေၾကာ္ျငာမႈက ဘယ္ေလာက္ အထိ ေအာင္ျမင္ခဲ့သလဲ ဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေဆးလိပ္ ေသာက္လာၾကတာ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေဆးလိပ္ေသာက္တာကို လူအမ်ားက လက္ခံလာၾကတာေတြကို လွမ္းေတြးၾကည့္ရံုနဲ႔႔ သိသာထင္ရွားမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီးေတြ အမ်ိဳးသားေတြန႔ဲ တန္းတူ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္ ဘာျဖစ္မလဲ။
ရွင္းပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြလိုပဲ ေရာဂါရၿပီး အသက္တိုမွာေပါ့။
အရက္ေသာက္ရင္လဲ အဲဒီလိုပါပဲ။
အမ်ိဳးသားေတြ အရက္ေၾကာင့္ ေရာဂါ ေ၀ဒနာေတြ ခံစားၾကရသလို ခံစားၾကရမွာပါပဲ။
ပိုဆိုးတာက အမ်ိဳးသမီးေတြက ခႏၶာကိုယ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ ပိုၿပီး ထိခိုက္ဖို႔ လြယ္ကူတဲ့အတြက္ ေဆးလိပ္ဒဏ္၊ အရက္ဒဏ္ကို အမ်ိဳးသားေတြထက္ ပိုၿပီး ခံစားၾကရပါတယ္။

ဒီဗီဒီယိုေလးကို က်န္းမာေရးေလာကထဲက သူေတြအတြက္ အဓိက ရည္ရြယ္ မွ်ေ၀ေပးလိုက္တာပါ။
အနည္းငယ္ ရိုင္းေနရင္ နားလည္ ခြင့္လႊတ္ ေပးေစလိုပါတယ္။

Read More...

Saturday, April 18, 2009

Hangover

အရက္နာ
ႏွစ္ေဟာင္းကုန္လို႔ နွစ္သစ္ကိုၾကိဳတ့ဲ အတာသၾကၤန္ပဲြမွာ တစ္ေနကုန္တစ္ေနခမ္း ေရကစားၾကျပီးေနာက္ ခ်မ္းခ်မ္းတုန္ေနတတ္လို႔ ယမကာေလးန႔ဲ ႏႊဲခ်င္တာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒါမွမဟုတ္ အေပ်ာ္ေလးဖက္ခ်င္တာဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ ယမကာကို ေသာက္ျဖစ္ၾကတဲ့အခါ ေနာက္ေန႔ေတြမွာ အရက္နာက်တာေၾကာင့္ ေရကစား ပ်က္တာေလးေတြ ၊ အျပည့္အ၀ မေပ်ာ္လိုက္ရတာေလးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

အရက္နာက်တယ္ဆိုတာ ကေတာ့ ကိုယ္တြင္း ဇီ၀လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ ဓါတုေဗဒ ပစၥည္းတစ္ခ်ိဳ႕တို႔ အျပန္အလွန္ လုပ္ေဆာင္မႈတို႔ ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကို နားလည္ထားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အရက္ေသာက္ျပီးေနာက္တစ္ေန႔မွာ ျဖစ္ေလ့ ျဖစ္ထရွိတဲ့ အရက္နာက်ျခင္းကို ကာကြယ္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

Read More...

Monday, April 13, 2009

OCD


OCD လို႔ လူသိမ်ားတဲ႔ Obsessive Compulsive Disorder ကို ျမန္မာလို သင္႔ေတာ္ေအာင္ ဘာသာမျပန္တတ္လို႔ ဒီတိုင္းပဲ ေခၚလိုက္ပါတယ္။ ကမာၻသံုး ဘာသာစကား မူရင္းအတိုင္း ေကာက္ယူေမြးစားတာဟာ ဘာသာျပန္တာထက္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ပိုသင္႔ေတာ္ပါတယ္။ သေဘာေပါက္ဖို႔က အဓိက မဟုတ္လား။ ႏို႔မို႔ဆို ငယ္ငယ္က သင္ရသလိုမ်ိဳး gear (ဂီယာ)ကို “ေခြးသြားစိတ္မ်ားျဖင္႔ ယာဥ္ကို ေရွ႕တိုးေနာက္ငင္ ေရြ႕လ်ားေစေသာ ကိရိယာ”လို႔ ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀း ဘာသာျပန္ သံုးေနရမွျဖင္႔ ဒုကၡ။

OCD ဟာ anxiety spectrum disorders ထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါ ရွိသူမ်ိဳးဟာ နဂိုကတည္းက စိတ္ပူတတ္၊ ျပာတတ္၊ ဂနာမၿငိမ္ ျဖစ္တတ္၊ အေသးစိတ္ေတြကို (တရားလြန္) ဂရုစိုက္တတ္တဲ႔ ပင္ကိုယ္ သဘာ၀ ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ဒီလိုလူမ်ိဳးတိုင္းလည္း OCD လို႔ ေရာဂါ အမည္တပ္ ကုသဖို႔ လိုအပ္တဲ႔ အဆင္႔ကို ေရာက္ခ်င္မွ ေရာက္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ဘ၀မွာ တျခားအေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင္႔ စိတ္ပင္ပန္း ေသာက (stress) မ်ားတံုး ဒီဗီဇေလးေတြ ထႂကြလာတာ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ဒါဆို ဆရာ၀န္ဆီ ေရာက္စရာ မလိုပဲ ခဏနဲ႔ ေပ်ာက္သြားတာေပါ႔။ စိတ္ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပဖို႔ လိုမလိုဆိုတာက ဒီလကၡဏာေတြဟာ ဒီလူရဲ႕ ေန႔စဥ္ လူမႈဘ၀၊ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ အေႏွာက္အယွက္ ေပးေနၿပီလား ဆိုတဲ႔ အခ်က္ေပၚ မူတည္ပါတယ္။


Read More...

Friday, April 10, 2009

Can We Practice What We Preach ?



ေစ်းသြား၀ယ္ရင္းနဲ႔ ေခါင္းထဲ ၀င္လာတဲ့ အေၾကာင္းေလးကို ေရးခ်င္မိလို႔ပါ။
ေစ်း တစ္ခါ တစ္ခါ သြား၀ယ္တိုင္း ျပန္လာရင္ ၾကြတ္ၾကြတ္အိတ္ေတြ အမ်ားႀကီး ပါလာတတ္ပါတယ္။

ဆရာ ေအာ္ပီက်ယ္ရဲ႕ reduce, reuse, recycle ဆိုတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ ကာတြန္းေလး တစ္ပုဒ္ကို သတိရရင္း ၾကြတ္ၾကြတ္အိတ္ေတြကို ေလွ်ာ့ဖုိ႔ ေျပာမိေနတာေတာ့ ၾကာပါၿပီ။

ဒါေပမယ့္ လံုး၀ ၾကြတ္ၾကြတ္အိတ္နဲ႔ ထည့္မေပးပါနဲ႔၊ ကိုယ့္အိတ္နဲ႔ ကိုယ္ သယ္မယ္ဆိုၿပီး ေျပာျဖစ္ အခုမွ ဒုတိယ အႀကိမ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။

ကၽြန္မတုိ႔ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြ သူမ်ားေတြကို အသိပညာေပးသလို ကိုယ္တိုင္ေရာ တကယ္ က်င့္သံုးျဖစ္ၾကရဲ႕လားလုိ႔ ေခါင္းထဲမွာ စဥ္းစားေနမိတယ္။

စင္းလံုးေခ်ာေတာ့ ဘယ္သူမွ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မတို႔ ေျပာေနတဲ့ လမ္းေတြကို ကၽြန္မတို႔ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွ႕ကေန ေလွ်ာက္ျပႏိုင္ၾကရင္ အရမ္း ေကာင္းမွာပဲလို႔ ေတြးေနမိတယ္။


Sexual Harassment

အခု အရမ္းကို ေျပာခ်င္တဲ့ ကိစၥေလးက လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈ (sexual harassment) အေၾကာင္းေလး ျဖစ္ေနတယ္။ လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈက က်န္းမာေရး ျပႆနာ ဟုတ္၊မဟုတ္ဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာ ေတြးၾကည့္ရင္ သိႏုိင္တဲ့ အရာပါ။
လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈ ဆိုတာက အမ်ိဳးသားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြ အေပၚမွာ ျပဳမူတာကိုတင္ ေခၚတာ မဟုတ္ဘဲ အမ်ိဳးသမီးေတြက အမ်ိဳးသားေတြ အေပၚမွာ ျပဳမူပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ လိင္တူ အခ်င္းခ်င္းက ျပဳမူတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ ေပးမႈေတြ အားလံုးကို ေခၚဆိုတာပါ။
လိင္မႈ ဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈက လက္ပါ၊ ေျခပါမွ မဟုတ္ပါဘူး။ စကားနဲ႔၊ အမူအယာနဲ႔၊ အျပဳအမူနဲ႔ လုပ္တာေတြ အကုန္လံုး အႀကံဳး၀င္ပါတယ္။

Wikipedia က လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈကို အခုလို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။
" Sexual harassment is unwelcome attention of a sexual nature and is a form of illegal and social harassment. It includes a range of behavior from seemingly mild transgressions and annoyances to actual sexual abuse or sexual assault."

Read More...

Handwashing Practice

လက္ေဆးျခင္း

ဘယ္အခ်ိန္မွာ လက္ေဆးသင့္ပါသလဲ


အစာမစားမီ - စာမစားမီ လက္ေဆးျခင္းျဖင့္ အစာလမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရာဂါပိုး၀င္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ ကာလ၀မ္းေရာဂါ၊ အူေရာင္ငန္းဖ်ားေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။

အိမ္သာသြားအျပီး - အိမ္သာဆိုသည္မွာ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ား၊ သန္ေကာင္ပိုးမ်ား ေပါမ်ားရာေနရာ ျဖစ္ပါသည္။ အိမ္သာတံခါးလက္ကိုင္၊ ေရခြက္တို႕ကို ကိုင္မိရံုမွ်ျဖင့္ ေရာဂါပိုးမ်ား ကိုယ့္လက္ေပၚသို႕ ေရာက္လာႏိုင္ပါသည္။ မိမိက လက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ မေဆးေၾကာပါက ထိုေရာဂါပိုးမ်ားသည္ မိမိ၏ လက္မွတစ္ဆင့္ တျခား ကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားသို႕ ျပံ႕ႏွံသြားႏိုင္ပါသည္။

Computer အသံုးျပဳျပီးခ်ိန္ - computer keyboard မ်ား အထူးသျဖင့္ interenet café ဆိုင္မ်ားမွ keyboard မ်ားသည္ လူတကာအသံုးျပဳေနေသာေၾကာင့္ ေရာဂါပိုးေပါင္းဆံုျဖင့္ ညစ္ပတ္လွပါသည္။

Animal မ်ားကို ကိုင္တြယ္ျပီးခ်ိန္ - ၎တို႕၏ body တြင္ တိရစာၦန္မွတဆင့္ လူကို ကူးစက္ႏိုင္ေသာေရာဂါမ်ား ရိွေနတတ္ပါသည္။

Read More...

Prevention of Mortality (Death) due to Induced Abortion

ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ျခင္းေၾကာင့္ မေသၾကေအာင္
ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ မိခင္မ်ား ေသဆံုးႏွဳန္းတြင္ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ျခင္းျဖင့္ မိခင္မ်ား ေသဆံုးရျခင္းသည္ ဒုတိယအမ်ားဆံုး ျဖစ္ပါသည္။ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ရာတြင္ ေသြးထြက္လြန္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေရာဂါပိုး၀င္၍ေသာ္လည္းေကာင္း ေသၾကရပါသည္။ ကို္ယ္၀န္ဖ်က္ခ်ျခင္းဆိုသည္မွာ မည္သည့္ဘာသာေရးတြင္မဆို တင္းၾကပ္စြာ တားဆီးထားသည့္ မလုပ္ေဆာင္သင့္ေသာ လုပ္ရပ္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ တကယ္ေတာ့ ၎သည္ လူသတ္မႈပင္ ေျမာက္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ဘာသာတရားကိုင္းရိွဳင္းပါသည္ ဆိုၾကသည့္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ထိုသို႕ကိုယ္၀န္ ဖ်က္ခ်ျခင္းကို မည္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ လုပ္ေဆာင္ၾကပါသနည္း။


Read More...

Thursday, April 9, 2009

Ethic


ကၽြန္မ ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့မယ့္ အျဖစ္အပ်က္ကေလး တစ္ခု ရွိပါတယ္။
ေဆးေက်ာင္းသူ ဘ၀ အိုဂ်ီ ေဆာင္မွာ စၿပီး ဆင္းရတဲ့အခ်ိန္။
အဲဒီေန႔က ျပင္ပ လူနာ ဌာနမွာ သင္မယ္ဆိုလို႔ ကၽြန္မတို႔ အဖြဲ႔ လူေတြနဲ႔ ျပည့္ၾကပ္ေနတဲ့ ျပင္ပ လူနာ စမ္းသပ္ ခန္းေလးထဲကို သြားခဲ့ၾကတယ္။
မွတ္မွတ္ရရ၊ အဲဒီေန႔က အဖြဲ႔ထဲမွာ မိန္းကေလး ဆိုလို႔ ကၽြန္မ တစ္ေယာက္တည္းပဲ ရွိတယ္။
ခံုနံပါတ္ေတြကို နာမည္နဲ႔ စီတာမို႔ ကၽြန္မ နာမည္က ေယာက္်ားေလးေတြ ၾကားထဲကို အၿမဲလိုလို ေရာက္ေနတတ္တယ္။

Read More...

Wednesday, April 8, 2009

MoH will distribute rapid test kit for Auramine O

တားျမစ္ အ၀ါေရာင္ဆုိးေဆး စမ္းသပ္စက္မ်ား က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန ျဖန့္ျဖဴးေရာင္းမည္


The Voice Weekly journal (April 6 – 12, 2009; Vol.5/No.24)


ရန္ကုန္၊ ဧၿပီ ၁

တားျမစ္ အ၀ါေရာင္ဆုိးေဆး ပါ၀င္ျခင္းရွိ၊ မရွိ စမ္းသပ္စစ္ေဆးစက္ (Rapid Test Kit) မ်ားကုိ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက မၾကာမီ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေပးရန္ စီစဥ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ယင္း၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက The Voice Weekly သို႔ ေျပာၾကားသည္။

လက္ဖက္မ်ားတြင္ တားျမစ္ထားသည့္ အ၀ါေရာင္ဆုိးေဆး (Auramine O) ပါ၀င္သျဖင့္ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာန က စားသံုးရန္မသင့္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ၿပီးေနာက္ပိုင္း လက္ဖက္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ကိုယ္တုိင္ ၎တို႔၀ယ္ယူမည့္ လက္ဖက္အသစ္မ်ားကို ဗဟို အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲေရးဌာန (FDA) သို႔ လာေရာက္ စစ္ေဆးလ်က္ရွိေၾကာင္း၊ FDA တြင္ တစ္ရက္လွ်င္ စမ္းသပ္မႈ ၃၀ ခန္႔သာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သျဖင့္ ယင္းပမာဏထက္ပိုပါက ရလဒ္သိရွိရန္ ႏွစ္ရက္၊ သံုးရက္ ေစာင့္ဆုိင္းရေၾကာင္း၊ ယခုအခါ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက အ၀ါေရာင္ဆုိးေဆး (Auramine O) ပါ၀င္ျခင္းရွိ၊ မရွိ ၁၅ မိနစ္အတြင္း စစ္ေဆး သိရွိႏိုင္သည့္ Rapid Test Kit မ်ားကို ႏွစ္လအတြင္း ျဖန္႔ျဖဴး ေရာင္းခ်ေပးေတာ့မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎ကဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။

“အခုလို က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက (Auramine O) ပါ၊ မပါ စစ္ေဆးတဲ့ စက္ေတြ ျဖန္႔ျဖဴးေပးေတာ့မယ္ဆိုတာ အရမ္းကို ေကာင္းပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ လက္ဖက္ေတြ အသစ္ျပန္၀ယ္ရင္ ဆုိးေဆးပါ၊ မပါကို ကိုယ္တုိင္ စက္နဲ႔စမ္းသပ္ၿပီး စိတ္ခ်ရမွပဲ ၀ယ္ေတာ့မယ္” ဟု စားသံုးရန္ မသင့္၍ တားျမစ္ျခင္းခံရသည့္ လက္ဖက္လုပ္ငန္းတစ္ခုမွ လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးကဆုိသည္။

What did FDA do for dye in pickled tea leaves?

တားျမစ္ဆိုးေဆးမ်ား ပါ၀င္ေနေသာ လက္ဖက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲေရးဌာန (FDA) ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား


The Voice Weekly journal (March 30 – April 5, 2009; Vol.5/No.23)


(၁) အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲေရးဌာန၏ ပံုမွန္ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ- ျပည္တြင္းထုတ္ အစားအေသာက္မ်ားႏွင့္ ေသာက္ေရသန္႔မ်ား၊ ျပည္ပမွတင္သြင္းလာေသာ အစားအေသာက္မ်ား၊ ျပည္ပသို႔ တင္ပို႔မည့္ အစားအေသာက္မ်ားအား စစ္ေဆး၍ စားသံုးရန္ သင့္၊မသင့္ ေထာက္ခံခ်က္ (Health Certificate) ထုတ္ေပးျခင္း၊ ျပည္တြင္းရွိ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေသာက္ေရသန္႔စက္႐ံုမ်ားအား ေကာင္းမြန္ေသာ ထုတ္လုပ္မႈက်င့္စဥ္ (GMP – Good Manufacturing Practice) ႏွင့္အညီ ထုတ္လုပ္မႈ ရွိ၊မရွိ စစ္ေဆးျခင္း၊ ေစ်းကြက္မွ အစားအေသာက္မ်ားကို လစဥ္၀ယ္ယူစစ္ေဆးျခင္း (Post-Market Survey) တို႔ျဖစ္ပါသည္။

Read More...

National Public Health Week of The United States


၁၉၉၅ ခုႏွစ္ကစၿပီး သီတင္းပတ္ တစ္ပတ္လံုး အျပည့္ရမယ့္ ဧၿပီလရဲ႕ ပထမပတ္ေတြကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံရဲ႕ တစ္ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး သီတင္းပတ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ပါတယ္။
ဒီႏွစ္အတြက္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး သီတင္းပတ္က ဧၿပီလ ၆ ရက္မွ ၁၂ ရက္အထိမို႔ ယခု အခ်ိန္မွာ က်ေရာက္ေနပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္းေလးကို စိတ္၀င္စားတယ္ဆိုရင္ ဒီမွာ ဖတ္ၾကည့္လုိ႔ ရပါတယ္။

Monday, April 6, 2009

HIV Information for Myanmar (HIM)

ျမန္မာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ သတင္းအခ်က္အလက္


ျမန္မာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ သတင္းအခ်က္အလက္ (HIM) သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ၊ အိတ္စ္ (ခုခံက်ေရာဂါ) ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အီးေမးလ္ျဖင့္ ပံုမွန္ျဖန္႔ေ၀ေပးေသာ သတင္းလႊာျဖစ္ပါသည္။ မူလက အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္သာ ေပးပို႔ႏိုင္ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ပါ ေပးပို႔ပါသည္။ ပါ၀င္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ခုခံက်ေရာဂါ ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို စိတ္၀င္စားသူမ်ားအတြက္ အလြန္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစသျဖင့္ ေလ့လာၾကည့္ပါရန္ တိုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။

စိတ္ပါ၀င္စားပါက (HIV.Information.for.Myanmar [at] gmail [dot] com) ကို အီးေမးလ္ ေရးသား ဆက္သြယ္ၿပီး သတင္းလႊာကို ေတာင္းခံႏိုင္ပါသည္။

အင္တာနက္ေပၚတြင္လည္း ၄င္းဘေလာက္ http://him.civiblog.org/ ကို သြားေရာက္ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။

Sunday, April 5, 2009

Announcement

Dear Friends,

I will be editing blog post labels to assist our readers in navigating within our blog. There may be some changes in the appearance of the posts and interruptions of service in the mean time. Please bear with me and you will have a more user-friendly blog as a result.

Thanks.

yours truly,
Blog admin

Saturday, April 4, 2009

US Health Care System & Diabetes

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံမွ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ စနစ္ႏွင္႔ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း


တျခားႏိုင္ငံမွာ လတ္တေလာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးေတြကိုလဲ ဒီမွာ တင္ျပလုိ႔ရတယ္လို႔ ေျပာထားတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ ႏို္င္ငံက က်န္းမာေရး စနစ္နဲ႔ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အေျခအေနေလးကို အနည္းငယ္ တင္ျပခ်င္ပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံလို႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ကမၻာေပၚမွာ ဘာမဆို ထိပ္ဆံုးက ရွိေနမယ္။ အစစ အရာရာ အေကာင္းဆံုးေတြ ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္မွတ္မွားမိတတ္ၾကပါတယ္။ တကယ္တမ္းမွာ ေကာင္းတာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိသလို ဆိုးတာေတြလဲ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ စင္းလံုးေခ်ာ မဟုတ္တာကေတာ့ သဘာ၀ တရားေလးပါ။

ဒါေပမယ့္ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႔က အမွတ္ေပး ဆံုးျဖတ္ထားတဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အရည္အေသြး အဆင့္အတန္းမွာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံက ပထမ ဆယ္ႏိုင္ငံ ထဲမွာေတာင္ မ၀င္ဘူးဆိုရင္ အံ႔ၾသၾကေလမလား။ သူ႔ရဲ႕ အဆင့္က (၃ရ) မွာ ရွိပါတယ္။ နံပါတ္(၁) က ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ၿပီး၊ နံပါတ္(၂)က အီတလီ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။

Read More...

Free Myanmar Health Forum


Public health in myanmar blog မွာ contributor တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ ပါ၀င္ေရးသားခြင့္ရတဲ့အတြက္ ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္မိပါတယ္။ ဒီ blog ရဲ႕ cbox မွာ ျပည္သူျပည္သားေတြအေနနဲ႕ က်န္းမာေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေမးခ်င္သိခ်င္တာေလးေတြကို ေမးထားၾကတာေတြ႕ရပါတယ္။ က်န္းမာေရးပညာေပးတယ္ဆိုတာ ဆရာ၀န္ စာေရးဆရာေတြက ေရးတဲ့ ေဆာင္းပါးေတြကို ဖတ္ရွဳရတာ ဗဟုသုတ တိုးပြားရသလို ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် ကိုယ္သိခ်င္တာေလးေတြကို သိတဲ့တတ္တဲ့ လူေတြဆီမွာ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးရတာလည္း ေကာင္းလွပါတယ္။ ျမန္မာ free health forum ေပါ့ဗ်ာ။ ျမန္မာျပည္မွာ သာမန္အရပ္သားေတြ ပြင္းပြင္းလင္းလင္းေမးခြင့္ စံုစမ္းခြင့္ ရိွတဲ့ health forum ေလးေတြရိွရင္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႕ health awareness ပိုမိုရိွလာမယ္ထင္ပါတယ္။ တကယ္လို႕ရိွခဲ့ရင္လည္း အားေပးမယ့္ ပရိသတ္ကေတာ့ မနည္းလွပါဘူး။ ဆရာ၀န္ေတြ အမ်ားစု ဟာ ေဆးခန္းမွာဆိုရင္ လူနာေတြကို ထိေရာက္ျပီး အျပန္အလွန္သဘာပါတဲ့ health education ေတြကို ေပးဖို႕ ေဟာေျပာဖို႕ ၀န္ေလးတတ္ၾကပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေမးခြင့္ရိွတဲ့ forum ေတြသာ ရိွလာရင္ သိလိုေမးလိုတဲ့ ျပည္သူေတြအတြက္ knowledge window ေလးတစ္ခုရလာတာေပါ့ဗ်ာ။ နည္းပညာနဲ႕ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္တဲ့ သူေတြမ်ား ဒီ blog ကို ဖတ္မိျပီး ျပည္သူေတြအတြက္ forum ေလးတစ္ခု ေထာင္ေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ ၀မ္းသာစရာ အတိေပါ့ဗ်ာ။

What is the theme of World Health Day for 2009?

“Save lives. Make hospitals safe in emergencies”

is the slogan of this year’s World Health Day.

World Health Day is celebrated globally on 7 April to mark the founding of the World Health Organization and to raise awareness on a key global health issue. This year the theme is "Health facilities in emergencies", which underscores the importance of investing in health infrastructure that is able to withstand natural hazards, conflicts or a deteriorating situation and that is able to serve and protect people in immediate need.

However, the reality is often different and many health facilities, health workers and patients are vulnerable in the event of an emergency and in the aftermath of an emergency. Many health facilities, health workers and patients are vulnerable during emergencies and in their aftermath. Many facilities also can't provide health care during crises. The most expensive health facility is the one that fails and has to be repaired or rebuilt from scratch.

Including earthquake risk reduction measures in the design and construction of all new health facilities adds only 4% to the initial cost. Safe health facilities are central to community emergency response, preparedness and resilience. Crises threaten health facilities and interrupt public health services. When a hospital is out of service, thousands of people are left without health care. Do not let health facilities become a casualty of disasters. All types of emergencies threaten all health facilities. Know your risk – act. Don’t wait to be a victim to learn lessons that are already known. Health workers are the first line of defense during crises. Effective health care depends on health workers, so they must be prepared and ready to act.

There are many facets to keeping health facilities safe in emergencies. Partnerships are needed among all actors to ensure appropriate investment, sharing of information and best practice, and relevant support for making health facilities safe and able to function in emergency scenarios.

Keeping health facilities safe from disasters is one sure way of reducing risks and saving lives. Health facilities are much more than bricks and mortar. They are home to critical health services.

Wednesday, April 1, 2009

Hypertension

ေသြးတိုးအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း
ေသြးေပါင္ခ်ိန္ဆိုသည္မွာ
ေသြးေၾကာတစ္ေလွ်ာက္ ေသြးစီးသြားစဥ္ ေသြးေၾကာ နံရံေပၚ သက္ေရာက္ေသာဖိအားကို ေခၚသည္။

အေပၚေသြး (Systolic blood pressure) ဆိုသည္မွာ
ႏွလံုးကေသြးညွစ္ေနခိုက္ ေသြးေၾကာအတြင္းရိွ အျမင့္ဆံုးဖိအားကို ေခၚဆိုျပီး

ေအာက္ေသြး (Diastolic blood pressure) ဆိုသည္မွာ
ႏွလံုးေသြးျဖည့္ေနခုိက္ ေသြးေၾကာအတြင္းရိွ အနိမ့္ဆံုးဖိအားကို ေခၚဆိုပါသည္။

Read More...

Introduction to measurements in public health

ျပည္သူ႔က်န္းမာ အတိုင္းအတာမ်ား (မိတ္ဆက္)


ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး လုပ္ငန္းေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ “အတိုင္းအတာ” ဟာအေျခခံက်ေပမယ့္ မၾကာခဏ လ်စ္လ်ဴရႈခံရတတ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့ “ငါတို႔က ေစတနာနဲ႔ လုပ္ေပးေနတာပဲ၊ ၿပီးေရာေပါ့” ဆိုၿပီး တစ္လြဲ ဆံပင္ေကာင္း တတ္သလို။ တစ္ခါတစ္ရံမွာေတာ့ “တို႔ေနရာ ေဒသ အေျခအေနနဲ႔ ဒီေလာက္ပဲ ရမွာပဲ အရမ္းတိက်ခ်င္ေနလို႔ ဘယ္ရမလဲ” ဆိုၿပီး လက္ေလ်ာ့စကား ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ “မင္းတို႔ ႏိုင္ငံျခားက သင္လာတာေတြနဲ႔ ဒီႏိုင္ငံမွာ မကိုက္ဖူး” ဆိုတဲ့ လြယ္အိတ္ေတြလည္း ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ ဒါတင္မက လုပ္ငန္းတိုးတက္မႈကို လာေရာက္ စစ္ေဆးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကိုလည္း “လာၿပီး ရစ္ေနသူေတြ” လို႔ ျမင္တတ္ၾကေသးတယ္။

ဒီလို ပုဂၢိဳလ္ေတြအတြက္ ေလာ့ဒ္ကယ္ဗင္ ေခၚ ၀ီလီလွ်ံေသာ္မဆင္ ေျပာခဲ့တာေလးနဲ႔ စရေအာင္ …
"If you can not measure it, you can not improve it."
William Thomson (Lord Kelvin)
1824 – 1907

(စကားခ်ပ္။ ။ ေလာ့ဒ္ကယ္လ္ဗင္ ဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ရူပေဗဒ သင္ရတုန္းက အပူခ်ိန္တိုင္း ယူနစ္ေတြျဖစ္တဲ့ စင္တီဂရိတ္၊ ဖာရင္ဟိုက္ ေတြနဲ႔ အတူ သင္ခဲ့ရတဲ့ ဒီဂရီကယ္လ္ဗင္ ကိုတီထြင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။)

Read More...