Premarital screening

သီတင္းကၽြတ္ လက္ေဆာင္

ဝါမဝင္ခင္က စီေဘာက္ခ္စ္ မွာ လင္း (Linn) ဆိုသူ က ေမးထားခဲ့ ေပးပါတယ္ ... ဝါမကၽြတ္ခင္ (သီတင္းမကၽြတ္ခင္) ေတာ့ အမွီ တင္ေပး လိုက္ပါတယ္ ...

အိမ္ေထာင္မျပဳခင္ ေယာက်ၤားေလး နွင္ ့မိန္းကေလးတို ့ မည္သည္တို ့ ေဆးစစ္ သင္ ့တယ္ ... မည္သည့္ ေရာဂါ ရွိလ်င္ ကေလး မယူ သင့့္ဘူး စသၿဖင္ ့ post တပုဒ္ေလာက္ ေရးေပး ပါလား ဗ်ာ ... လင္မယား ဓာတ္ မတည့္လ်င္ ကေလး ဒုကၡေရာက္ တတ္တယ္ ဆို လို႕ ပါ ...

တဲ့ ...

ျဖစ္ရပ္မွန္ ျဖစ္စဥ္ေလး တစ္ခုပါ။ မမ ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦး ဟာ ေခတ္ ပညာတတ္ အပ်ိဳစင္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ မမ ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ ကေတာ႔ အရမ္း အားနာ တတ္တာပါပဲ။ မမမွာ မိဘမ်ားက သေဘာတူ ထားတဲ႔ မမကိုယ္တိုင္ ကလည္း သင္႔ေလ်ာ္တယ္ လို႔ သတ္မွတ္ ထားတဲ႔ အမ်ိဳးသား တစ္ေယာက္ ရိွပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ တစ္ခုေသာ သီတင္းကၽြတ္ မွာ မမဟာ အဲဒီလူနဲ႔ လက္ထပ္ဖို႔ျဖစ္ လာ ပါတယ္။ မမဟာ လက္မထပ္ခင္ ဘာဘာ ညာညာ (ေသြး … စသျဖင္႔ ေပါ႔) စစ္ရမယ္ ဆိုတာကို သိေသာ္လည္းပဲ ဒီလူရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ ကို အထင္ ေသးရာ ေရာက္မွာ စိုးတာနဲ႔ ဘာမွ မစစ္ေဆး ေတာ႔ဘဲ လက္ထပ္ ခဲ႔ပါတယ္။ မမ တို႔မွာ ကေလး တစ္ေယာက္ ထြန္းကား ခဲ႔ပါတယ္ ။ ခုေတာ႔ မမ ေကာ သားေလး ေကာ သူ႔ အမ်ိဳးသား ဆီကေန HIV ပိုးကူးစက္ျပီး ေအ႔စ္ (AIDS) ေ၀ဒနာ ကို ခံစား ေနရ ပါတယ္။ လက္မထပ္ခင္ က သာ မမ အေနနဲ႔ လုပ္သင္႔တာကို လုပ္ဖို႔ အားမနာ ခဲ႔ရင္ …

ကၽြန္ေတာ္တို႔ အမ်ားစုဟာ သာမန္ အားျဖင္႔ေတာ႔ က်န္းမာ ေနတယ္ လို႔ ထင္ရ ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တေတြမွာ ရွာေဖြ စမ္းသပ္မႈ လုပ္မွ သိရမယ္႔ ေရာဂါေတြ ရွိေန ႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါ လကဏၡာ မျပေသးတဲ႔ ကူးစက္ ေရာဂါေတြနဲ႔ မ်ိဳးရိုးလိုက္ ေရာဂါေတြ ရွိေန ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ အိမ္ေထာင္ျပဳဖို႔ ရည္ရြယ္ထား သူမ်ား အေနနဲ႔ ထိမ္းျမားျခင္း မျပဳမီ ႀကိဳတင္၍ ေရာဂါရွာေဖြ စမ္းသပ္မႈ မ်ား ကို ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဘက္ နားလည္စြာျဖင္႔ ျပဳလုပ္ သင္႔ပါသည္။ သို႔မွသာ အခ်င္းခ်င္း ၏ က်န္းမာေရး အဆင္႔တန္း ကို ဆန္းစစ္ ႏိုင္မွာ ျဖစ္တဲ႔ အျပင္ မိမိတို႔မွ ေမြးဖြား လာမယ္႔ သားသၼီးမ်ား ကိုလည္း ေရာဂါမ်ား အႏၱရာယ္မွ ဟန္႔တား ေပးျပီးသား ျဖစ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာ လူမ်ိဳး ေတြဟာ မ်ားေသာ အားျဖင္႔ သူတစ္ဖက္သား အေပၚကို အားနာတတ္ ႀကပါတယ္။ အခုလိုမ်ိဳး မိမိတို႔ အတြက္ သာမက မိမိတို႔က ေမြးဖြားလာမည္႔ သားသၼီးေတြ ရဲ႕ ဘ၀ေရွ႕ေရး နဲ႔ ပါ ဆိိုင္တဲ႔ ကိစၥ မွာေတာ႔ (လံုးဝ မွ လံုးဝ ကို) အားမနာ သင္႔ပါဘူး။ ႀကိဳတင္ သိရွွိ ကာကြယ္တာ က အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။

ႀကိဳတင္ သိရွိတဲ႔ ေနရာမွာ ေရာဂါဘယ ေတြ အတြက္တင္ မကပါဘူး တစ္ဦးရဲ႕ စိတ္ေန သေဘာထားကို တစ္ဦးက ေကာင္းေကာင္း သိဖို႔လည္း ပဲ အထူး လိုအပ္ပါတယ္။ တစ္ဦးရဲ႕ စိတ္သေဘာထား နဲ႕ အမူ အက်င္႔ ေတြကို တစ္ဦးက အိမ္ေထာင္မျပဳခင္ သမီး ရည္းစား ဘ၀ ကတည္းက ေသခ်ာ ေလ့လာ သိရွိၿပီး ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း ညွိႏႈိင္း တိုင္ပင္ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ သင့္ ပါတယ္ ... စိတ္ခ်င္း နားလည္ မႈ က လည္း အလြန္ အေရးႀကီးပါတယ္ ... ဒါမွ သာ အိမ္ေထာင္ ျပဳၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ႀကံဳလာမယ့္ ျပႆနာေတြ ကို ေသခ်ာ နားလည္မႈ နဲ႕ ေျဖရွင္း ႏိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး စိတ္ေ၀ဒနာ ခံစားမႈ ေလ်ာ့ နည္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ “စိတ္သည္ ေလာကကို ဦးေဆာင္၏” ဆိုတဲ႔ ဘုရားေဟာ တရား ရွိပါတယ္။ ေရာဂါဘယ ေတြ ေတာ႔ မရွိပါဘူး … သို႔ေသာ္ လည္း လင္မယား ႏွစ္ေယာက္ စိတ္ခ်င္း မသင္႔တာ နဲ႔ပဲ သာယာစိုေျပ တဲ႔ အိမ္ေထာင္ေရး ကို မထူေထာင္ ႏိုင္ေတာ႔ပဲ စိတ္ဆင္းရဲမႈ မ်ားစြာနဲ႔ ဘ၀ကို ျဖတ္သန္းရ ေတာ႔မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ခုလိုမ်ိဳး လက္မထပ္မီမွာ ႀကိဳတင္ စစ္ေဆးသင္႔ တာေတြကို စစ္ေဆးျခင္း ျဖင္႔ ရရွိမယ္ အက်ိဳး ေက်းဇူး ေတြက -

ေယဘူယ် က်န္းမာေရး အဆင္႔အတန္း ကို သိရွိ ႏိုင္ပါတယ္။

ကူးစက္ ေရာဂါေတြ ရွိေနျခင္း ရွိမရွိ ဆိုတာကို သိရွိ ႏိုင္ပါတယ္။ (ဥပမာ - HIV ၊ အသဲေရာင္ အသား၀ါ ဘီပိုး … စသျဖင္႔ေပါ႔)

သားသၼီး ေတြကို ထိခိုက္ ေစမယ္႔ မ်ိဳးရိုးလိုက္ ေရာဂါေတြရႏိုင္ တဲ႔ အေျခအေန ရွိမရွိ ဆိုတာ ကို ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိ ႏိုင္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက ေသြးေရာဂါ (Thalassemia) စတဲ႔ ေရာဂါေတြဟာ … အဲဒီ ေရာဂါေတြကို ျဖစ္ေစတဲ႔ မ်ိဳးရိုး ဗီဇေတြကို သယ္ေဆာင္ ထားတဲ႔ သူေတြ (အထူးသျဖင္႔ ေသြးသား နီးစပ္တဲ့ အမ်ိဳးခ်င္း) လက္ဆက္ တဲ႔အခါမွာ ျဖစ္ေစ ႏိုင္ပါတယ္။

ကေလးရႏိုင္ / မရႏိုင္ ဆိုတာ ကိုလည္း ႀကိဳတင္ သိရွိ ႏိုင္ပါတယ္။

ေယာက်ၤားမွာ ျဖစ္ေစ မိန္းမမွာ ျဖစ္ေစ ၿမံဳေနျခင္း ရွိမရွိ ဒါမွမဟုတ္ ကေလး မရႏိုင္တဲ႔ အျခား ျပႆနာေတြ ရွိမရွိ ဆိုတာကို ထိမ္းျမားျခင္း မျပဳမီက ႀကိဳတင္ သိရွိ ျပီးမွသာ ေရွ႕ဆက္မယ္႔ တူႏွစ္ကိုယ္ ဘဝ ခရီးကို အခ်င္းခ်င္း တိုင္ပင္ ညိွႏွိင္း ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုသ၍ ရမည့္ ေရာဂါ ဆိုလ်င္ လည္း ႀကိဳတင္ ကုသမႈ ျပဳလုပ္ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အိမ္ေထာင္ မျပဳခင္ ဘာေတြကို ေဆးစစ္မႈ လုပ္သင္႔လဲ ဆိုတာ ကေတာ႔ -

1. Chromosomal Disorder (Blood Karyotyping)

Chromosome ဆိုတာကေတာ႔ ခႏၶာကိုယ္ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာ အားလံုးရဲ႔ မ်ိဳးရိုး ဗီဇ ေသာ႔ခ်က္ ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ တဲ႔ အရာေပါ႔ဗ်ာ။ ဒီေကာင္ ေတြ အစီအစဥ္ မက်ျဖစ္ေတာ႔ ကေလးမယ္ ဒုကၡ ေရာက္ရ ေတာ႔တာေပါ႔။ စာရႈသူတို႔ သိေနျပီးတဲ႔ Downs Syndrome ဆိုတာ ဒီေကာင္ေတြ တလြဲ ျဖစ္ရ လို႔ေပါ႔။ (Downs Syndrome ) ကေတာ႔ အေမ အသက္ ႀကီးမွ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္ရင္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္)
Karotyping ဆိုတာကို ဘာေႀကာင္႔ လုပ္လဲ ဆိုေတာ႔ -

မိဘမွာ ကေလးကို ဒုကၡ ေပးႏိုင္မယ္႔ ပံုမွန္ မဟုတ္တဲ႔ Chromosome ရွိမရွိ စမ္းသပ္ ဆံုးျဖတ္ခ်င္တဲ႔အခါ

အေမကို ကိုယ္၀န္ မရႏိုင္ေအာင္ (သို႔) ကိုယ္၀န္ ပ်က္က် ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ႔ Chromosome ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ရွိမရွိ ထစသျဖင္႔ စမ္းသပ္ စစ္ေဆး ခ်င္တဲ႔အခါ

မ်ိဳးေတြ မွာ လုပ္ပါတယ္။

2. Thalassemia Test

Thalassemia ဆိုတာ ကေတာ႔ မိဘမ်ားကေန သားသၼီးဆီကို မ်ိဳးရိုး ဗီဇေၾကာင္႔ ျဖစ္သြား ရတဲ႔ ေသြးေရာဂါ တမ်ိဳးပါပဲ။ (ေဆြမ်ိဳးနီးစပ္ခ်င္း အိမ္ေထာင္ ျပဳတဲ႔ အခါမ်ိဳးမွာ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္)
ဒါ႔ေႀကာင္႔ ဘယ္သူမွ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ ႏိုင္စြမ္း မရွိတဲ႔ နိယာမ (၅)ခ်က္ ထဲက တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္တဲ႔ ဒီ ဗီဇနိယာမကို ႀကိဳတင္ သိရွိ ဆင္ျခင္ျခင္း ျဖင္႔သာ ကာကြယ္ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

3. HIV ပိုးရွိမရွိစစ္ျခင္း

ျမင္ရံုနဲ႔ေတာ႔ သန္႔မွန္း မသိႏိုင္ဘူး ဆိုသလို ပါပဲ … ဒီပိုး ရွိသူ အမ်ားစုဟာ ကိုယ္ကိုယ္ကို ပိုးရွိ ေနမွန္း မသိႀကပါဘူး ။ ေသြးစစ္ ရင္ေတာင္ မွ HIV Antibody Test ကို စစ္လို႔ ရွိရင္ ခႏၶာကိုယ္ ထဲကို ပိုးစ ၀င္တဲ႔ (၆) ပါတ္ကေန (၁၂)ပါတ္ထိမ ေတြ႔ ႏိုင္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႔မွလည္း (၆)လ ထိတိုင္ေအာင္ မေတြ႔ရ ပါဘူး။ ဒီကာလကို Window period လို႔ေခၚပါတယ္။ ကိုယ္ထဲကို ပိုးက ၀င္ေနေပမယ္႔ ခႏၵာကိုယ္ ကေန ဒီပိုးကို တုန္႔ျပန္တဲ႔ ပဋိပစၥည္း Antibody က မထြက္ေသးေတာ႔ ေဆးစစ္တဲ႔အခါမွာ Negative ျပေနပါတယ္။ Antigen Test (သို႔) PCR TEST ကို စစ္ရင္ေတာ႔ (၂)ပါတ္ ကေန (၃)ပါတ္ အတြင္းမွာ ဒီပိုး ကူးစက္ျခင္း ရွိမရွိ ဆိုတာကို သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ ေရာဂါပိုး ဟာ တစ္ဦးကို တစ္ဦး ကူးစက္ ႏိုင္တဲ႔ အျပင္ ေမြးဖြားလာမယ္႔ ကေလးကိုပါ ကူးစက္ ႏိုင္ပါတယ္။

4. အသဲေရာင္အသား၀ါ ဘီပိုး နဲ႔ စီပိုး (Hepatitis B & C) ကိုစစ္ျခင္း

ဒီပိုးေတြကလည္း HIV ပိုးလိုပဲ လိင္ ကေန တဆင္႔ ကူးစက္ ႏိုင္တာေႀကာင္႔ ႀကိဳတင္ စစ္ေဆး သင္႔ပါတယ္။ ဒီပိုးေတြက အသဲေရာင္ အသား၀ါ ေရာဂါကို ျဖစ္ေစရံု သာမက ဘဲ အသဲေျခာက္ျခင္း နဲ႔ အသဲကင္ဆာ တို႔ အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

5. VDRL Test (ကာလသား ေရာဂါပိုး အတြြက္ စစ္ျခင္း)

အေမ လုပ္တဲ႔သူမွာ ကာလသား ေရာဂါရွိေနရင္ ကေလးေတြ႔ရဲ႕ တစ္၀က္ နီးပါးဟာ မေမြးခင္ မွာျဖစ္ေစ ေမြးျပီးတဲ႔ ေနာက္မွာ ျဖစ္ေစ အသက္ ေသဆံုး ႏိုင္ပါတယ္။ အသက္ ရွင္ခဲ႔ရင္လဲ ကေလးဟာ ႀကီးထြားမႈ ေႏွးေကြး တာေတြ ၊ အျမင္ / အႀကား အာရံုေတြ ခ်ိဳ႔ယြင္း တာေတြ … စသ ျဖင္႔ ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္စဥ္ ကာလမွ ေစာေစာစီးစီး စီစစ္မိျပီး antibiotics ပိုးသတ္ေဆး အသံုးျပဳမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း ႏိုင္ပါတယ္။

6. Thyroid Function Test

Thyroid ဆိုတာက gland (အက်ိတ္ တခု) ပဲ။ သူကေနျပီးေတာ႔ Thyroid Hormone ဆိုတဲ႔ ေဟာ္မုန္း တမ်ိဳးထြက္တယ္။ ဒီ ေဟာ္မုန္း က ခႏၵာကိုယ္ ရဲ႔ ဇီ၀ကမၼ ျဖစ္ပ်က္ အားလံုးမွာ ပါ၀င္ရတဲ႔ ေဟာ္မုန္း ပဲ။ ကေလးေတြအတြက္က ခႏၶာကိုယ္ ေကာ ဦးေႏွာက္ ေကာ ဖြံျဖိဳးဖို႔ရာ အတြက္ အရမ္း လိုအပ္တယ္။ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္စဥ္မွာ ဒီေဟာ္မုန္း က နည္းေနရင္ ကေလးမွာက ဥာဏ္ရည္ မမီတာေတြ ၊ ဖံြျဖိဳးမႈ ေႏွးတာေတြ … စသျဖင္႔ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေႀကာင္႔ အိမ္ေထာင္ မျပဳမီက တိုင္ ဒီေဟာ္မုန္းေတြ နည္းမနည္း ႀကိဳသိ ထားတဲ႔အခါ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈ ျပဳလုပ္ ႏိုင္ပါတယ္။

7. ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳ ရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း (Blood Sugar)

အေမ လုပ္တဲ႔သူမွာ ၎ေရာဂါ ရွိေနရင္ ကို္ယ္၀န္ေဆာင္ တဲ႔အခါမွာ ကေလးေကာ အေမအတြက္ပါ အႏၱရာယ္ ရွိႏိုင္ပါတယ္

8. Male Fertility Test

အမ်ိဳးသား၏ သုတ္ထဲတြင္ ပါေသာ သုတ္ေကာင္ (Sperm) မ်ား ၏ အရည္အေသြး စြမ္းေဆာင္ရည္ သည္ ကိုယ္၀န္ ရႏိုင္ ေစျခင္း ရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း

9. Female Fertility test

အမ်ိဳးသမီးကို ကိုယ္၀န္ ရႏိုင္ျခင္း ရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း (အမ်ိဳးသမီး ၏ ရာသီစက္၀န္း (၃) ရက္ေျမာက္ ေန႔တြင္ (Day 3 FSH test ) ဆိုသည္႔ (Follicle Stimulating Hormone) ကို စစ္ေဆး တိုင္းတာျခင္း

10. အျခား စမ္းသပ္ စစ္ေဆးေသာ (TESTS) မ်ားမွာ -

Biochemical and Metabolic Disorder Analysis
* Sickle Cell Anemia Test
* Congenital Hypothyroidism – TSH
* G6PD Deficiency
* Galactose – (Gal and Gal- 1-P)
* Galactose – Uridyltransferase
* Phenylketonuria
* Other Metabolic Disorders

Organic Acidemias:
- 3 Hydroxy 3 Methylglutaryl CoA Lyase Deficiency ( HMG )
- Glutaric Acidemia Type 1
- Isobutyryl CoA Dehydrogenase Deficiency
- Isovaleric Acidemia
- 2 Methylbutryl CoA Dehydrogenase Deficiency
- 3 Methylcrotonyl CoA Carboxylase Deficiency
- Methylmalomic Acidemia
- Mitochondrial Acetoacetyl CoA Thiolase Deficiency
- Propionic Acidemia
- Multiple – CoA Carboxylase Deficiency

Acylcarnitine Profile :
- Carnitine / Acylcarnitine Translocase Deficiency
- 3 Hydroxy Long chain Acyl CoA Dehydrogenase Deficiency
- Medium Chain Acyl CoA Dehydrogenase Deficiency (MCAD)
- Multiple Acyl Co A Dehydrogenase Deficiency ( Glutaric Acidemia)
- Neonatal Carnitine Palmitoyl Transferase Deficiency
- Short Chain Acyl Co A Dehydrogenase Deficiency
- Short Chain Hydroxy Acyl Co A Dehydrogenase Deficiency
- Trifunctional Protein Deficiency
- Very Long Acyl Co A Dehydrogenase Deficiency
- Octanoyl Carnitine ( C8 )

Amino Acid Profile:
- Carbamylphosphate Synthetase Deficiency
- Dienoyl Co A Reductase Deficiency
- 5 – Oxoprolinuria ( Pyroglutamic Acidemia)
- Hyperammonemia,Hyperornithinemia,Homocitrullinemia Syndrome(HHH)
- Hyperornithinemia with Gyral Atrophy
- Hyperargininemia due to Arginase
- Malonic Aciduria
- Ornithine Transcarbamylase Deficiency
- Arginase Deficiency
- Biotinidase Deficiency
- Congenital Adrenal Hyperplasia
- Cystic Fibrosis
- Hemoglobin mutations

ေဒါက္တာ စိုင္းေဝေအာင္

Related Posts :