Thursday, August 27, 2009

(ဘီ)ပိုး

(ဘီ)ပိုးဆိုတာ Hepatitis B virus (HBV) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကို ေခၚၾကတာပါ။ သူ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတဲ့ Hepatitis B ဟာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ အသည္း ကူးစက္ေရာဂါ အျပင္းစား ျဖစ္တယ္။ သမိုင္းေၾကာင္းပါ ေျပာရရင္ သီေပါမင္း ပါေတာ္မူတဲ့ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ကစျပီး ကပ္ေရာဂါ အသြင္ စျဖစ္ခဲ့ပါသတဲ့။ ပိုးက ေသြးထဲကို တစ္နည္းနည္းနဲ႔ ေရာက္လာျပီး ကိုယ္ထဲက အရည္ေတြထဲထိ ၀င္လာတာ ျဖစ္တယ္။ တစ္ကမၻာလံုးဆိုရင္ ၃ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ရွိႏိုင္တယ္။ အဲဒီထဲက ၇ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္က နာတာရွည္ အဆင့္ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ “ႏူရာ ၀ဲစြဲ” ဆိုသလို ဆင္းရဲၾကတဲ့ အာရွ၊ အာဖရိကနဲ႔ ေတာင္အေမရိကမွာ ပိုျဖစ္ေနပါတယ္။

ဘယ္လိုလုပ္ ကူးပါသလဲ ေမးရင္ AIDS နဲ႔ အတူတူပါဘဲ။ ေသြးသြင္းတာ၊ ေသြး-ေသြးခ်င္းထိတာ (ေသြးကိုကိုင္ရင္ Latex or plastic လက္အိတ္ မသံုးတာ)၊ ပိုးသန္႔ မထားတဲ့ ေဆးထိုးအပ္သံုးတာ၊ အကာကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံတာ (ကြန္ဒြန္ မသံုးတာ)၊ ေရာဂါရွိတဲ့ မိခင္ကေန ေမြးလာတဲ့ ကေလးဆီ ကူးတာေတြ ျဖစ္တယ္။ သတိထား ေစခ်င္တာက ေသြးသာ မဟုတ္ဘဲ၊ ကိုယ္မွာရွိတဲ့ အရည္ေတြထဲမွာလဲ ပိုးရွိေနမွာမို႔ လိင္ဆက္ဆံတာနဲ႔ ကူးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေသးစိတ္ေျပာရရင္ နားကပ္ လဲ၀တ္တာ၊ ႏုတ္ခမ္းေမႊးရိတ္တဲ့ဒါး၊ သြားတိုက္တံ၊ လက္သဲညွပ္ တြဲသံုးတာ၊ ဆံပင္ညွပ္ဆိုင္၊ အလွျပင္ဆိုင္က တစ္ခါသံုးဒါး မသံုးရင္လဲ ကူးႏိုင္တယ္။ ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိခ်င္လြန္းလို႔ (တက္တူး) အရုပ္ ထိုးသူေတြ၊ ဟိုေနရာ ဒီေနရာ ကြင္းတပ္သူေတြ အႏၲရာယ္ကို ျမင္ေစခ်င္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အစိုးရိမ္ မလြန္ပါနဲ႔။ ပိုးရွိေနသူက ခ်က္ျပဳတ္တာ စားမိလို႔ မကူးပါ။ လက္တြဲ လမ္းေလ်ာက္လဲ မကူးပါ၊ ႏွာေျခ၊ ေခ်ာင္ဆိုးတာနဲ႔ မကူးပါ။ တစ္အိမ္တည္း အတူေနရံုနဲ႔လဲ မကူးပါခင္ဗ်ား။

ဒီပိုး ၀င္လာရင္ တျခားပိုးေတြ ၀င္လာတဲ့အခါ လုပ္သလို ခႏၶာကိုယ္က ခံျပီး တိုက္ထုတ္ပါတယ္။ ကိုယ္က ႏိုင္ရင္ ျပီးျပီး ေပ်ာက္ေပ်ာက္ ျဖစ္သြားေရာ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) လို႔ေခၚတဲ့ ခံႏိုင္စြမ္း (နားလည္ လြယ္ေအာင္ ေျပာရရင္ အတြင္းအား ေပါ့ဗ်ာ) ရလာလို႔ပါ။ ေနာက္ထပ္ (ဘီ)ပိုး ၀င္လာတဲ့အခါ ဒီခံႏိုင္စြမ္းကေန ျပန္တိုက္ ပစ္ပါမယ္။

၀တၳဳ ဇာတ္ေၾကာင္း ေရးသလို တက္လိုက္ က်လိုက္ ေျပာျပရေတာ့မွာဘဲ။ ၆ လၾကာလို႔ မႏိုင္ရင္ေတာ့ နာတာရွည္ အသည္း ေရာဂါ ျဖစ္ပါျပီ။ စိတ္သက္သာရဖို႔ တစ္ခုကေတာ့ ၉၀% ေသာ က်န္းမာတဲ့ လူၾကီးေတြဟာ နာတာရွည္ ျဖစ္မသြားၾကပါဘူး။ ကေလးေတြက ကံမေကာင္းၾကပါ။ ငယ္ေလ မခံႏိုင္ေလ၊ သိပ္ငယ္လို႔ကေတာ့ ၉၀% မခံႏိုင္ၾကပါ။ နာတာရွည္ ျဖစ္တိုင္းလဲ လူက လူေကာင္းလို အၾကာၾကီး ေနႏိုင္ပါတယ္။ ေနႏိုင္တယ္ဆိုျပီး ေပါ့လို႔ေတာ့ မရပါ။ ေရာဂါ လကၡဏာသာ မရွိတာ၊ ပိုးက အသည္းကို တစစနဲ႔ ဖ်က္ဆီးေနပါျပီ။

သူ႔ေၾကာင့္ အသည္းေျခာက္ေရာဂါ၊ ဒါမွမဟုတ္ အသည္း ကင္ဆာ ဆက္ျဖစ္တတ္လို႔ ဆိုးလြန္းပါတယ္။ အသည္းက လိုသေလာက္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ခ်ိန္ ေရာက္ရင္ေတာ့ ေသရေတာ့မွာပါ။

အသည္းဆိုတာ အေတာ္ အလုပ္လုပ္တဲ့ အဂၤါ ျဖစ္ပါတယ္။ စားလိုက္တဲ့ အစာထဲက အဆီ နဲ႔ ဆီေတြကို အစာေျခ ေပးတယ္။ ဒီလို လုပ္ႏိုင္ဖို႔ (ဘိုင္းလ္) အစာေျခ အရည္ ထုတ္ေပးတယ္။ စိမ္းစိမ္း၊ နက္နက္၊ ခါးခါး အရည္ကို ေျပာတာပါ။ တစ္ေန႔တာ ရတာနဲ႔ သံုးတာထဲက ပိုတဲ့ အား(အင္နာဂ်ီ)ကို သိုေလွာင္ ေပးထားတယ္။ အဆိပ္ အေတာက္ ပါလာရင္လဲ ဖယ္ရွားေပးတယ္။ ေနာက္ျပီး (ကိုလက္စတီေရာ)၊ ေသြးခဲ ေစတဲ့ ပစၥည္း၊ ပရိုတင္းေတြကို သူကေန ထုတ္လုပ္ေပး ပါေသးတယ္။ ဒီလို မ်ားလြန္းတဲ့ အလုပ္ေတြ ၂ ရက္ေလာက္ အလုပ္ မလုပ္ေတာ့ရင္ လူဟာ ေသရေတာ့မွာပါ။ ဇာတ္နာျပီ ေပါ့ဗ်ာ။

(ဘီ)ပိုး စ၀င္လာခ်ိန္မွာ တုပ္ေကြးလိုဘဲ နဲနဲဖ်ား၊ ကိုက္ခဲ၊ အစာမစားခ်င္ ဆိုတာေလာက္သာ ခံစားရပါတယ္။ ရွာရွားပါးပါး ဆိုပါစို႔ ၁% ေလာက္သာ မ်က္စိ၀ါ၊ ဆီး၀ါ၊ အန္ခ်င္ ဆိုတဲ့ ခပ္ျပင္းျပင္း ခံစားရတတ္ပါတယ္။ သတိထားရေတာ့မဲ့ နာတာရွည္အဆင့္ ေရာက္ရင္ ေစာေစာက ကၡဏာေတြ မရွိေတာ့ပါ။ မေပါ့ပါနဲ႔။

ေသြးစစ္ရင္ အေျဖ ၃ မ်ိဳးထြက္ႏိုင္ပါတယ္။
HBsAb ေတြ႔ရင္ ဒီလူ ကံေကာင္းတယ္။ ခံႏိုင္အားရွိေနျပီ။ သူမ်ားကိုလဲ မကူး၊ ကာကြယ္ေဆးလဲ မလိုဘူး။
HBsAg ေတြ႔ရင္ ေသြးထဲမွာ ပိုးရွိေနျပီ။ ၆ လၾကာရင္ တခါထပ္စစ္ပါ။ ေရာဂါျပီးသြားတာ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
HBcAb ေတြ႔တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကူးစက္ခံေနရျပီမို႔ အသဲအထူးကုဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ရပါေတာ့မယ္။

ဆရာ၀န္ဆီ ေရာက္ျပန္ေတာ့ တခ်ိဳ႕က ေဆးကုေပးဖို႔ မလိုပါ။ ၆ လ တစ္ခါ ၁ ႏွစ္တစ္ခါ ျပန္ျပပါ။ ရိုးရိုးသားသား ေျပာရရင္ ေပ်ာက္သြားေအာင္ ကုတဲ့ေဆး မရွိေသးပါ။ ဆရာ၀န္က အနားခိုင္းပါမယ္။ အစာ ေကာင္းေကာင္း စားခိုင္းမယ္။ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ခိုင္းမယ္။ ေဆးလိပ္၊ အရက္ျဖတ္ခိုင္းမယ္။ တျခား ေနမေကာင္းထိုင္မသာ ျဖစ္ရင္ ေသာက္ရမဲ့ ေဆးကို ကြ်မ္းက်င္တဲ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ျပီးမွ ေသာက္ဖို႔ သင့္ပါတယ္။ သိတဲ့အတိုင္း ေဆးမွန္သမွ် တိုင္းရင္းေဆး ျဖစ္ျဖစ္ မေကာင္းက်ိဳး ဆိုတာ ရွိတယ္။ မေကာင္းတာ မွန္သမွ် ေျခဖ်က္ေပးမဲ့ အသည္းက မေကာင္းဘူး မဟုတ္ပါလား။

(ေအ) ကာကြယ္ေဆး ထိုင္းခိုင္းခ်င္ ခိုင္းပါလိမ့္မယ္။ (ေအ)ေရာ (ဘီ)ပါ ေရာထားတဲ့ ကာကြယ္ေဆး (Twinrix) လဲ ရွိေနပါျပီ။ အရက္က လြဲလို႔ အထူး ေရွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္ မရွိပါ။ အာဟာရ ျပည့္ျပီး မွ်တတဲ့ အစာ ေကာင္းေကာင္း စားသင့္ပါတယ္။ အဆီ နည္းရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ အဆီခ်က္မဲ့ စက္က ပ်က္ေနတယ္ မဟုတ္လား။

(ဘီ)ပိုးဟာ HIV ထက္ အဆ ၁၀၀ ပိုျပီး ကူးစက္တတ္လို႔ သိထားရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ေဆးကို အားကိုးၾကပါ။ ကာကြယ္ေဆးကို ၃ ၾကိမ္ ၃ ခါတိတိ ထိုးရပါမယ္။ ပထမ တစ္ခါ ထိုးျပီး ေနာက္ ၁ လမွာ ဒုတိယ၊ ေနာက္ ၅ လ မွာ တတိယ။

ေမြးစကေန အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ေအာက္ေတြကို ကာကြယ္ေဆး ေသခ်ာေပါက္ ထိုးေပးသင့္ပါတယ္။ လူၾကီးေတြထဲက ဆိုရင္ ေဆးရံု-ေဆးခန္းမွာ အလုပ္လုပ္သူေတြ၊ ေထာင္မွာ အလုပ္လုပ္သူနဲ႔ ေထာင္က်သူေတြ၊ မူးယစ္ထိုးေဆး သံုးသူေတြ၊ လိင္တူ ဆက္ဆံသူေတြ၊ က်ား-မ ဆက္ဆံဘက္မ်ားသူေတြ၊ ခႏၶာကုိယ္ရင္းျပီး လုပ္ကိုင္ရသူေတြ၊ မိသားစုအတူေနထဲက တစ္ေယာက္ ေယာက္မွာ ပိုးရွိေနရင္၊ ကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္က ပိုးရွိေနရင္ ကေလးကို ေမြးျပီးျပီးခ်င္း ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ HBIG ဆိုတဲ့ေဆး ထိုးပါေလ။ ပိုး၀င္ျပီး သူမ်ားကေတာ့ ကာကြယ္ေဆး မလိုေတာ့ပါ။ မထူးလို႔ပါ။

(ဘီ)ပိုး ရွိသူကို ေဆးေပးတာဟာ အသည္းေျခာက္တာနဲ႔ ကင္ဆာ အဆင့္ ေရာက္မသြားဖို႔သာ ရည္ရြယ္ႏိုင္တာပါ။ WHO အဆို အရေတာ့ Interferon နဲ႔ Anti-viral Agents ေဆးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးေစ်းကေတာ့ ေခါင္ခိုက္ေနဆဲပါ။

ကင္ဆာကေတာ့ ေရာဂါနာမည္ တပ္ျပီး ၆ လ ထက္ အသက္ မရွည္ပါ။ အသည္း ေျခာက္တာဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္ဆံုး ဆရာန္မ်ား လုပ္ေပးႏိုင္တာက Liver transplantation အသည္း အစားထိုး ေပးတာပါဘဲ။ သိတဲ့အတိုင္း ဒီအဆင့္ဟာ အင္မတန္ ကရိကထမ်ား၊ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ား၊ ရာသက္ပန္ လူနာၾကီးဘ၀ကို ေရာက္သြားရတာမ်ိဳးပါ။

အသည္း ေကာင္းၾကပါေစ။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၇-၈-၀၉


Related Posts :



17 comments:

Anonymous said...

ခုလိုရွင္းျပေပးတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာ

tune said...

" ကင္ဆာကေတာ့ ေရာဂါနာမည္ တပ္ျပီး ၆ လ ထက္ အသက္ မရွည္ပါ။ " ဆိုတာ အမွန္ပဲလားဟင္?
ဘယ္ေနရာမွာ အကိုးအကား ရွာလို႔ ရႏိုင္မလဲ။

Anonymous said...

ဘီပိုးအေၾကာင္းထဲမွာ အသဲကင္ဆာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ကြ်န္ေတာ္က “ေရာဂါနာမယ္တပ္ျပီးတဲ့ေနာက္ ၆ လထက္ ပိုမေနရပါ”လို႔ ေရးခဲ့ပါတယ္။ ဒီေရးသားခ်က္ဟာ ပညာရွင္ သိပ္ဆံတာကို ၀န္ခံရမွာပါ။ အေတြ႕အၾကံဳအရေရးလိုက္တာပါ။

ကြ်န္ေတာ့္လုပ္သက္ အခုဆို အႏွစ္ ၃၀ ေတာ့ ေက်ာ္ျပီေပါ့။ ေနရာေဒသလဲ စံုတယ္ေပါ့။ လူနာအားလံုးကေတာ့ ျမန္မာျပည္သားခ်ည္းပါ။ အသဲကင္ဆာ လူနာေပါင္းက ၁၀၀ မေက်ာ္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္သိတဲ့ အသဲကင္ဆာလူနာေတြထဲမယ္ ဆင္းရဲတဲ့လူေရာ၊ ခ်မ္းသာသူေရာ၊ ဆရာ၀န္ပါ ပါတယ္။ သုေတသန တခုဆိုတာ ဒီေလာက္နဲ႔ မရသင့္ပါ။ ေသေျခာတာက ေယာက္်ားက လံုး၀အမ်ားစုျဖစ္တယ္။ ကုသၾကတာကလဲ တိုင္းျပည္ ၃ ခု(ျမန္မာျပည္၊ အိႏၵိယ နဲ႔ ထိုင္း)ေတြမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ အားလံုး ၅ ႏွစ္မခံၾကပါ။

ပညာရွင္ဆံေအာင္ ျပန္ေရးရရင္ အသဲကင္ဆာ ဆိုတာ သူ႔မွာစျဖစ္တာနဲ႔ သူ႔ဆီကို တျခား ေနရာတခုကေန ေရာက္လာျပီး အသဲမွာ ကင္ဆာ ျဖစ္ရတာႏွစ္မ်ိဳးက အသက္ရွည္မွာျခင္း မတူပါ။ တျခား ေနရာကေန ေရာက္လာတာက ပိုဆိုးတယ္။ တခ်ိဳ႕က ၃ လ ကေန ၄ ႏွစ္ခံတယ္လို႔ ျခံဳေျပာတာလဲ ရွိတယ္။ USA မွာဆိုရင္ ၁၉၉၉ သုေတသနအရ လူနာ ၁၂၃၈၂ ထဲက ၇% ဟာ ၅ ႏွစ္အထိ ရွင္တယ္။ ၁၉၉၂-၁၉၉၉ အရဆိုရင္ ၅% ဟာ ၅ ႏွစ္အထိရွင္တယ္။ ၁၉၈၃-၁၉၉၀ အရဆိုရင္ ၆%။ သူတို႔သုေတသန မွာလဲ အမ်ိဳးသမီးေတြက ပိုၾကာၾကာေနရတယ္။ ဥပမာ လူျဖဴအမ်ိဳးသၽြီးေတြက ၁၀႕၆% ၅ ႏွစ္ရွည္တယ္။

သုေတသနစာေတြကို ေလ့လာရင္ အမ်ားၾကီးနဲ႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေတြ႕ပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ ထပ္သိဘို႔လိုတာတခု ေရးရအံုးမယ္။ “အသဲကင္ဆာကုသေရး”ဆိုတာ “ဘီလ်ံေဒၚလာ-စီးပြါးေရး”ျဖစ္ပါသတဲ့။ စီးပြါးေရးသမားေတြက ေၾကာ္ညာ အင္မတန္
ေကာင္းတာကလား။

Dr. တင့္ေဆြ
၃၀-၈-၀၉

Anonymous said...

"ပညာရွင္ သိပ္မဆံတာကို ၀န္ခံရမွာပါ။" လို႔ ဖတ္ပါခင္ဗ်ား။

hannyein said...

ဆရာခင္ဗ်ား..ဘီပိုးရွိသူနွင့္ လက္ထပ္မည့္သူသည္ မည္သည့္ျပင္ဆင္မူ႔မ်ား ျပဳလုပ္သင့္ပါသနည္း.. ကာကြယ္ေဆး ၃ၾကိမ္ထိုးတာနွင့္ လံုေလာက္ပါသလား ခင္ဗ်ာ...သိပါရေစခင္ဗ်ာ...

hannyein said...

ဆရာခင္ဗ်ား..ဘီပိုးရွိသူနွင့္ လက္ထပ္မည့္သူသည္ မည္သည့္ျပင္ဆင္မူ႔မ်ား ျပဳလုပ္သင့္ပါသနည္း.. ကာကြယ္ေဆး ၃ၾကိမ္ထိုးတာနွင့္ လံုေလာက္ပါသလား ခင္ဗ်ာ...သိပါရေစခင္ဗ်ာ...

tune said...

ေရာဂါ နာမည္ တပ္ခံရတဲ့သူေတြ စိတ္ဓာတ္ ထိုးက်သြားမွာ စိုးလို႔ ဒါမ်ိဳး သတင္းအခ်က္အလက္ေလးေတြကို တိက်ေပးဖုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။
စိတ္ဓာတ္ကလဲ ေရာဂါကို ျပန္လည္ ခုခံ တိုက္ခိုက္ရာမွာ အရမ္းကို အေရးႀကီးတယ္လို႔ ယံုၾကည္နားလည္ ထားမိလို႔ပါ။
ေက်းဇူးပါ ဆရာ။

Anonymous said...

ဘီပိုးရွိသူနွင့္ လက္ထပ္မဲ့သူ
• ဘီပိုးရွိသူနွင့္ လက္ထပ္မည့္သူသည္ မိမိကိုယ္မိမိ ဘီပိုးရွိ-မရွိ စစ္ပါ။
• ရွိေနသူကလဲ ၆ လတခါ ဆရာ၀န္ျပပါ။
• လက္ထပ္မဲ့သူဟာ ဘယ္အရြယ္ရွိေနေန Hepatitis B vaccine ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးထိုးပါ။ (အမ်ားအားျဖင့္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ ေတြကိုသာ ကာကြယ္ေဆး ထိုးခိုင္းတာပါ။)
• ၾကီးသူေတြကို ကာကြယ္ေဆးထိုးရင္ ပဌမတခါနဲ႔ ဒုတိယတခါကို ၁ လ ျခားျပီး၊ တတိယတခါကို ေနာက္ထပ္ ၂ လကေန ၅ လျခားထိုးႏိုင္တယ္။ ေပါင္း ၃ ခါ။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ၁၂ လျခားျပီး၊ စတုတၳတခါ ထိုးခိုင္းတတ္တယ္။
• ေသြးစစ္ရာမွာ (anti-HBs at least 10 mIU/mL) ရွိေနသူဟာ ကာကြယ္ျပီးျဖစ္ေနျပီလို႔ သိႏိုင္ပါတယ္။
• အတူေနရင္ ကြန္ဒြန္သံုးပါ။
• ကြန္ဒြန္မသံုးမိလို႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ကေလးရခ်င္လို႔ ကြန္ဒြန္ မသံုးတာျဖစ္ျဖစ္၊ Hepatitis B immune globulin (HBIG) ေဆးထိုးလိုက္ပါ။ ဒီေဆးက ကာကြယ္ေဆးမဟုတ္ပါ။ ဘီပိုးကို ျပန္တိုက္ဖ်က္ျပစ္မဲ့ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ ၂ ပါတ္ အတြင္း၊ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ၂၄ နာရီအတြင္း (HBIG) IM 0.06 mL/kg ထိုးပါ။
• အရင္က ကာကြယ္ေဆး ထိုးမထားသူဆိုရင္ (HBIG)ကို ေနာက္ ၁ လေနရင္ တခါထပ္ထိုးပါ။
• ဘီပိုးရွိသူက အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ေနရင္ ေမြးဖြါးလာမဲ့ကေလးတိုင္းကို ေမြးေမြးခ်င္း သို႔မဟုတ္ ၁၂ နာရီအတြင္း ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးနဲ႔ ကုသေဆး (HBIG) IM 0.5 mL ေဆးထိုးပါ။
• ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ ကုသေဆးကို တင္ပါးတဖက္စီမွာ တရက္တည္း ထိုးလို႔ရပါတယ္။
• ဘီပိုးကာကြယ္ေဆး Hepatitis B vaccine ကို ကေလး ေမြးေမြးခ်င္း ၁ ခါ၊ ေနာက္ ၁ လ တခါနဲ႔ ၆ လတခါ၊ ေပါင္း ၃ ခါထိုးရပါမယ္။
• တအိမ္သားလံုး သြားတိုက္တံ၊ ေရဇာ၊ အပ္ သီးျခားစီ သံုးပါ။
• ပိုးရွိသူရဲ႕ ေသြးထြက္တာ၊ အန္တာ၊ ကိုယ္ကထြက္တဲ့အရည္မွန္သမွ်ကို ဘယ္ေတာ့မွ လက္နဲ႔မထိပါနဲ႔။
• အိမ္မွာ ပိုးသန္႔ေဆး တမ်ိဳးမ်ိဳး အျမဲေဆာင္ထားပါ။ ဥပမာ ေရ ၁ ကြာတထဲမွာ အ၀တ္ခြ်တ္ေဆး ေခၚတဲ့ Bleaching powder မွံဳ႕ လက္ဘက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္းနဲ႔ ေရ (၁၀ ဆ ၁ ဆ) ေဖ်ာ္တာကို ေသြး၊ အန္ဖတ္၊ ကိုယ္ကထြက္တဲ့ အရည္မွန္သမွ်ကို သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ဘို႔ သံုးပါ။
• ထိခိုက္မိတိုင္း ပတ္တီး စည္းထားပါ။ လက္အိတ္သံုးပါ။
• ေရခြက္၊ ထမင္း-ဟင္းပန္းကန္ခြက္ေယာက္ အတူသံုးႏိုင္ပါတယ္။
• ပိုးက ေသြးနဲ႔ ကိုယ္ခႏၶာကထြက္တဲ့အရည္ေတြျဖစ္တဲ့ အစာေျခရည္ (အန္ဖတ္)၊ ေယာက္်ား-မိန္းမကိုယ္ အရည္ (မဆက္ဆံမီ ႏွင့္ ဆႏၵျပည့္၀အျပီး) ေတြမွာ ပါေနတာပါ။ ဒါေတြကလြဲရင္ မပါပါ။
• အသားခ်င္းထိယံုနဲ႔ ဘာမွမျဖစ္ပါ။ ႏုတ္ခမ္းစုပ္တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သြားရည္မွာေတာ့ ပိုးပါႏိုင္ေပမဲ့ အေထာက္အထား မရွိေသးပါ။
• အလားတူ (အိုရယ္-ဆက္က္စ္)ကလဲ အတူတူလို႔ ဆရာ့ဆရာေတြက ဆိုပါတယ္။
• ဖခင္က ပိုးရွိေနေပမဲ့ ကေလးကို မိခင္ကေနကူးနည္းမ်ိဳးနဲ႔ ဖခင္ကေနမကူးပါ။

ေက်ာ္မင္းနိုင္ said...

အခုုလို စံုစံုလင္လင္ ရွင္းျပ တဲ့ တာေဒါက္တာကို ေက်းဇူး အမ်ားၾကီးတင္မိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ေက်းဇူးတင္မိလဲဆိုရင္ ဒီ(ဘီ)ပိုးဆို တာကို ျမန္မာလူငယ္ အမ်ားစု ကအေလးမထားၾကဘူးလို႔ျမင္မိပါတယ္။ ေဒါက္တာေရးထားတာကိုဖတ္မိမွ ပဲကြ်န္ေတာ္လည္း ေတာ္ေတာ္ေလးသတိထားရမယ္ဆိုတာ ကို နားလည္မိလို႔ ပါခင္ဗ်ာ။ ေက်းဇူး အထူးတင္ပါတယ္။ ေဒါက္တာ ပညာဒါနမ်ားမ်ားျပဳနိုင္ပါေစလို႔ဆုေတာင္ေပးပါတယ္………………
ေလးစားစြာျဖင့္
Minnaing

Unknown said...

ရွင္းျပေပးတာေက်းဇူးပါ။ ခ်စ္သူရည္းစားကို ေၾကာက္ေၾကာက္လန္႕လန္႕နဲ႕နမ္းရတာ ရင္ေမာပါတယ္ဆရာ။ ဆရာေျပာမွ နည္းနည္းစိတ္ေအးရပါတယ္။

Unknown said...

ရွင္းျပေပးတာေက်းဇူးပါ။ ခ်စ္သူရည္းစားကို ေၾကာက္ေၾကာက္လန္႕လန္႕နဲ႕နမ္းရတာ ရင္ေမာပါတယ္ဆရာ။ ဆရာေျပာမွ နည္းနည္းစိတ္ေအးရပါတယ္။

Cynic said...

ေဒါက္တာ ... (ဘီ)ပိုး ရွိေနလွ်င္ ဘယ္ေဆးမ်ား ကို ေသာက္သုံးသင့္ပါသလဲ ... ဘယ္ေဆး၀ါးမ်ိဳးကို ေရွာင္သင့္ပါသလဲ ...
အရည္မွ (ဘီ) ပိုး ကူူးစက္တယ္ဆိုရင္ ခ်စ္သူႏွစ္ဦး နမ္းလွ်င္လည္း တံေတြးမွ တဆင့္ကူးစပ္မည္ေလာ ?
ေက်းဇူးၿပဳၿပီးရွင္းၿပေပးေစခ်င္ပါသည္။

Hteink Min said...

ကၽြန္ေတာ္ ေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဆရာဝန္ေတြ ေျပာအရေတာ့ Interferon နဲ႔ Anti-viral Agents ကို လုပ္ၾကည့္တာဟာ အေကာင္းဆံုးလို႔ဆိုပါတယ္။ အသံုးမျပဳပဲ ေနေနသာထက္စာရင္၊ အသံုးျပဳၾကည့္လိုက္တာ ေကာင္းတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေဆးေတြ လိုအပ္မလိုအပ္ သူတို႔ ကၽြန္ေတာ့ ဒီအန္ေအကို အရင္စစ္မယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ဒီအန္ေအကေန ဘာၾကည့္လို႔ရတယ္ဆိုလည္း မသိဘူး သူဆိုပါတယ္(ကၽြႏ္ေတာ္ေမ့သြားလို႔ပါ)။ ဒီအန္ေအစစ္လို႔ မဝေသးဘူးဆိုရင္၊ အသဲကို အျပင္ကေန ထိုးျပီး နည္းနည္းယူျပီး၊ အသဲထဲ ိစစ္မယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ အသဲက ေသြးေတြ အျပည့္နဲ႔မို႔ .. ေသြးအိတ္ကို ေဖာက္လိုက္သလိုျဖစ္သြားမွာမို႔ နည္းနည္း ေဆးရံုးမွာ ေခတၱေနေပးရမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ အသဲက စစ္လို႕လိုအပ္တယ္ဆိုရင္ ေဆးစတိုက္မယ္ေျပာပါတယ္။ ထိုးေဆးရွိတယ္လည္း ေျပာပါတယ္။ ေဆးကျပင္းတာမို႔ ဆံပင္ေတြ ကၽြတ္ႏိုင္တယ္လို႔ေတာင္ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပန္ေပါက္လာမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ေဆးသံုးဖို႔ကို မေလာေသးဖို႔၊ ေက်ာင္းကိစၥေတြ ခရီးသြားစရာေတြ ဘာေတြ ျပီးစီးေတာ့မွ လုပ္ခ်င္သပါ့ဆိုလည္း ေကာင္းတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ အခုအေကာင္းၾကီးကို ဆိုးသြားေအာင္ေတာ့ သူတို႔ မလိုအပ္ရင္ မလုပ္ပါဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီေဆးေတြ သံုးၾကည့္ေနတုန္း မေအာင္ျမင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ၃ ႏွစ္ ၅ ႏွစ္ဆို ေဆးေတြ ထက္ထြက္ေနတာမို႔ ေနာင္မွာလည္း အျခားေဆးေတြနဲ႔ ကုသႏိုင္ဖို႔ အလားအလာရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့ေမးခြန္းကေတာ့ မလိုအပ္ရင္ ဒီေဆးေတြ မသံုးဘူးလို႔ ေမးၾကည့္ပါတယ္။ ဆရာဝန္ေျပာျပခ်က္အရေတာ့ ဒီေဆးသံုးလိုက္လို႔ ဆိုးက်ိဳးဆိုတာ ေခတၱပဲ ရွိျပီး၊ ေနာက္ပိုင္း ကင္ဆာျဖစ္မွာတို႔ ဘာတို႔ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဆရာေျပာတဲ့ Interferon ေဆးခေတြ ေစ်းၾကီးတယ္ဆိုတာေတာ့၊ ဒီႏိုင္ငံမွာ ေဆးကုသမႈဟာ အခမဲ့မိႈ႕၊ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ ကုန္က်မလည္းေတာ့ မေျပာတတ္ပါ။ တစ္ခါ ေဆးခန္းသြားျပရင္ ၁၅ ယူရိုလားမသိေပးရပါတယ္၊ တစ္ႏွစ္အတြင္း ၃ ခါျပလို႔ .. ၄၅ ေလာက္ေပးျပီးျပီဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ ထပ္ေပးစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ အခုလို အသက္အႏၱရာယ္နဲ႔ ပါတ္သက္တဲ့ ကူးဆက္ေရာဂါေတြကိုေတာ့ အစအဆံုး သူတို႔ အခမဲ့ ကုေပးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ သိသေလာက္ေဝမွ်ေပးတာပါ။ အတတ္ႏိုင္ဆံုး မွတ္မိသေလာက္ ေရးထားတာပါ။

Hteink Min said...

ဒီအန္ေအကို စစ္ၾကည့္လိုက္လို႔ ေဆးကုသဖို႔ လိုအပ္တာ ေတြ႕ျပီဆိုရင္ ၊ အသဲကို အပ္နဲ႔ မထိုးေတာ့ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီလိုစစ္ေဆးတာဟာ Viral load ဆိုလား Virus load ျဖစ္ဖို႔ေတာ့ မ်ားမယ္ထင္တယ္။ အဲဒါ သိရွိဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘီပိုးရွိတဲ့သူေတြဟာ ၆ လတစ္ၾကိမ္ ေသြးစစ္ျပီး အေျခအေန ဘယ္လိုရွိလည္း ကၽြန္ေတာ္လုပ္ေပးရပါတယ္။ ဆရာဝန္က အဲဒီResult ကို အျမဲ ေလ့လာေပးပါတယ္။ P-alat ဘယ္ေလာက္ရွိလည္း ပံုမွန္က ၁၀ ကေန ၇၀ အၾကားရွိတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ တစ္ကယ္လို႔ အဲဒီၾကားမွာ မရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ တစ္ခုခုလုပ္ရမည္ဆိုတဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ကိုယ့္ဆရာဝန္နဲ႔ အျမဲ အဆက္အသြယ္ရွိျပီး၊ ဘာေတြ ဆက္လုပ္သင့္တယ္ ၊ ဘာေတြျဖစ္ေနျပီလဲဆိုတာ အျမဲ ေမးဖို႔လိုပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုေတာ့ ရပ္ကြက္ဆရာဝန္က p-alat ပံုမမွန္လို႔ဆိုျပီး ေဆးရံုၾကီး သြားခုိင္းပါတယ္။ ဘီပိုးနဲပါတ္သက္လို႔ ဒီႏိုင္ငံမွာ ဘာမွ ကန္႔သန္႔ထားတာ မရွိဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာလည္း လူတကာ လိုက္ေျပာေနဖို႔ မလိုဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ကိုယ္ဓါးရွလို႔ ဘာလုိ႔ ေသြးထြက္ေတာ့မွ ဘီပို႔ရွိတယ္ဆိုတာ ေျပာျပေပးဖို႔ပဲ လိုပါတယ္။ တျခားတစ္ေယာက္ကို ေသြးကေန ကူးမွာဆိုးလို႔လို႔ဆိုပါတယ္။ ဘီးပိုးသမားဟာ ေသြးလႈခြင့္မရွိတာက လြဲလို႔ ၊ အလုပ္ခြင္ေတာ့ အကုန္လုပ္ႏုိင္ပါတယ္တဲ့၊ သူနာျပဳလုပ္လို႔ရတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

maxdiego said...

ကိုထိုက္မင္းခင္မ်ာ

ဖင္လန္ႏိုင္ငံက ဘီပိုးရိွတဲ့ သူကိုအလုပ္လုပ္ခြင့္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာလားခင္မ်ာ.

nyw said...

အိမ္ေထာင္ဖက္က ဘီပိုုး chronic ဆိုုရင္ ကာကြယ္ေဆးထိုုးထားလည္း ကြန္ဒံုုး သံုုးရမွာလား ဆရာ ကာကြယ္ေဆးက ဘယ္ေလာက္ၾကာခံပါသလဲ one circle (၃ၾကိမ္) ထိုုးျပီးရင္ ေနာက္ဘယ္ေတာ့ျပန္ထိုုးရမွာပါလဲ ဆရာ၊ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

Anonymous said...

http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2011/11/hepatitis-b-vaccine.html
ကိုဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။