ႏွာေခါင္း ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳး သို႔မဟုတ္ (ကိုရီးယား)က လာသည့္ ေမးခြန္းအား ေျဖၾကားျခင္း

မျမင္ရ-မစမ္းရဘဲ ေမးတာကို ေရာဂါ နာမည္ တပ္ျပီး၊ ေဆးနည္း ေပးရတာကို မွန္းကုလို႔ ေခၚၾက ေပေတာ့ဗ်ာ။

လူ႔မ်က္ႏွာ ႏွာေခါင္း တစ္၀ိုက္္မွာ (နဖူးရိုး၊ နားထင္ရိုး၊ မ်က္ကြင္းအျပင္ရိုး နဲ႔ ပါးရိုး၊) အရိုးေတြ ထဲမယ္ အက်ိအခြ်ဲ နံရံေတြ ရွိတဲ့ ေလခိုအိတ္ (ဆိုင္းနပ္စ္) စုစုေပါင္း ဘယ္-ညာ ေလးစံု ရွိပါတယ္။ တစ္ခု တစ္ခုဟာ မီးျခစ္ပုံး အရြယ္ေလာက္ ရွိတယ္။

ႏွာေခါင္း ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို စာရင္း ခ်လိုက္ရင္ ဒီလို ေတြ႕ရပါမယ္။

၁။ ေဆး တစ္ခုခုနဲ႔ မတည့္လို႔ ျဖစ္ရတဲ့ (အလာဂ်ီ) ျဖစ္ျခင္း၊ Drug Allergy
၂။ ရက္တို-ရက္ရွည္ (ဆိုင္ႏူဆိုက္တစ္) မ်က္ကြင္း အျပင္ဘက္ ရိုးေရာင္ျခင္း၊ Acute or Chronic Sinusitis (Ethmoiditis)
၃။ နာတာရွည္ (ဆိုင္ႏူဆိုက္တစ္) နဖူးထဲက ရိုးေရာင္ျခင္း၊ Chronic Frontal Sinusitis (Chronic Rhinosinusitis)
၄။ ႏွာေခါင္း ေသြးယိုျခင္း၊ Epistaxis
၅။ ႏွာေခါင္းထဲ တျခား ပစၥည္း ၀င္ျခင္း၊ Foreign Body in the Nose
၆။ ႏွာေခါင္းေပါက ္ႏွစ္ခုကို ပိုင္းျခားထားတဲ့ အကန္႔ ေသြးယိုျခင္း၊ Hematoma of the Nasal Septum
၇။ ႏွာေခါင္းထဲ အသားပို ျဖစ္ျခင္း၊ (Nasal Polyps)

ဒီစာမွာ ပထမ ၃ မ်ိဳး အေၾကာင္းကိုပဲ ေရးပါရေစ။ (အလာဂ်ီ)ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ (ဆိုင္းနပ္စ္) ေရာဂါက ႏွာရည္ေတြ ယို၊ ႏွာေျခ၊ အေနအထိုင္ခက္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ကုသဖို႔ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆး Antihistamines (Diphenhydramine, Loratadine, Fexofendadine)၊ ႏွာရည္က်ဲေဆး Decongestants (Pseudoephedrine)၊ ႏွာေခါင္းထဲ ထည့္ရတဲ့ (ေကာ္တီကို-စတီရြိဳက္)ေဆး Nasal corticosteroids (Fluticasone, Beclomethasone) ေတြကို သံုးရပါတယ္။

ေနာက္ျပီး (အလာဂ်ီ) ျဖစ္ေစတဲ့ အရာေတြကို ယဥ္ပါးေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ (Allergy desensitization) လုပ္သင့္ ပါတယ္။ ဒါမွ ေနာင္ ေရွာင္ႏိုင္မွာပါ။ ဆားရည္ျဖင့္ စိမ္ျခင္း၊ (Saltwater rinses) ဆိုတာ ကိရိယာ ၀ယ္ျပီး လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရက်က္ေအး ၁ ခြက္ထဲမွာ အိမ္သံုးဆား (အိုင္အိုဒင္း မပါ) လက္ဘက္ရည္ဇြန္း တစ္၀က္၊ မံု႔ဖုတ္ရာမွာ သံုးတဲ့ ဆုိဒါမႈန္႔ နည္းနည္း ထည့္ရပါမယ္။ ဆုိဒါမႈန္႔က အပူ မေလာင္ေအာင္ ကာကြယ္ ရံုုပါ။ Vaporizers ေခၚတဲ့ ေရေႏြးေငြ႕ရွဴတဲ့ နည္းလဲ ေကာင္းပါတယ္။ ရိုးရိုးေလးပါ။ ေရကို ပြက္ေအာင္ လုပ္ေပးျပီး ထြက္လာတဲ့ အေငြ႕ကို ရွဴေပးရတာပါ။ လွ်ပ္စစ္ ရွိလို႔ ကိရိယာ ၀ယ္သံုးရင္ ပိုေကာင္းတာေပါ့။ ေစ်းလဲ မၾကီးပါဘူး။

လူေတ ြအမ်ားဆံုး ျဖစ္တတ္တဲ့ ထိပ္ကပ္နာ ေခၚတဲ့ (ဆိုင္းနပ္စ္)ေရာဂါက ဘယ့္ေလာက္အျဖစ္ မ်ားသလဲဆိုရင္ ဗမာေတြ စြဲေနၾကတဲ့ ရုပ္ရွင္ထဲက ကိုရီးယန္းေတြ ေလးေယာက္မွာ သံုးေယာက္ ျဖစ္ေနသတဲ့။ အစကေတာ့ အေအးမိတာနဲ႔ အတူတူပါဘဲ။ နဲနဲေလး ကိုယ္ပူ၊ ႏွာေခ်၊ ႏွာေစး၊ ႏွာပိတ္၊ ေခ်ာင္းေလးဆိုး၊ အားယုတ္၊ မစားခ်င္ မေသာက္ခ်င္ျဖစ္။ ၾကာေတာ့ ႏွာေခါင္းေနာက္ပိုင္းမွာ အဆက္မျပတ္ Drip သြင္းေပးသလို အရည္ေတြ စီးက်ေနပါမယ္။

ပိုး၀င္တာအျပင္ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေနေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ရပါတယ္။ ေလခိုအိတ္ ကေလးေတြထဲမွာ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ႏိုင္ေအာင္ ေသးငယ္တဲ့ လက္ေခ်ာင္းပံု အေမႊးေလးေတြက ျပင္ပက၀င္လာမဲ့ မသင့္တဲ့ အရာမွန္သမွ်ကို တားဆီး ေပးပါတယ္။ ေရာဂါ ရရင္ အဲဒီအလုပ္ မလုပ္ႏိုင္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဗက္တီးရီးယားေတြ ခိုေအာင္း၊ ေပါက္ဖြားျပီး ေရာဂါ ရေတာ့တာပါဘဲ။

ကုသဖို႔ကေတာ့ ပ႗ိဇီ၀ေဆး Antibiotics (Amoxicillin & Clavulanic acid = Augmentin ES-600, Augmentin, Augmentin XR) ကို ၁၀-၁၄ ရက္ၾကာ ေပးရပါတယ္။ ႏွာရည္က်ဲေဆး Decongestants ေတြကို ဆက္သံုးႏိုင္တယ္။

(၂-၃)လထက္ ၾကာၾကာျဖစ္ရင္ေတာ့ နာတာရွည္လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ႏွာေခါင္းမွာ ေနမထိ ထိုင္မထိ၊ မသက္မသာ ျဖစ္မယ္၊ ႏွာရည္ ယိုမယ္၊ ႏွာရည္ အေရာင္ ရွိလာမယ္၊ မ်က္ႏွာမွာ နာေနမယ္၊ ကိုက္မယ္၊ ၾကာရင္ ေခ်ာင္းဆိုးပါမယ္၊ (ညအခ်ိန္ ပိုဆိုးတယ္)။ ျပည္လိုလဲ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ႏွာရည္က နံလာမယ္။ ေမႊးတာ၊ နံတာ မသိ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ပါးစပ္နဲ႔သာ အသက္ရွဴ ရေတာ့မယ္။ အိပ္ရင္ ေဟာက္မယ္။ ကေလးမ်ား ျဖစ္ရင္ နားေရာဂါ ဆိုတာ မၾကာမၾကာ ရမယ္။ ရက္ၾကာၾကာနဲ႔ ခဏခဏ ျဖစ္ျခင္းတာမို႔ အလုပ္အကိုင္ပ်က္၊ စိတ္ပ်က္ ျဖစ္ျပီး စီးပြါးေရးပါ ထိခိုက္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီေရာဂါ ဟုတ္-မဟုတ္ ေရာဂါ ရာဇ၀င္ျဖစ္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေန၊ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ၊ ေသာက္ထားတဲ့ေဆး ဆိုတာေတြ သိဖို႔ လိုပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ Endoscopy ႏွာေခါင္းထဲ ကိရိယာနဲ႔ ၾကည့္မယ္၊ X-ray ဓါတ္မွန္ ရိုက္တာ၊ ေနာက္ဆံုး လိုအပ္ရင္ CT (Computed tomography) scan ကြန္ျပဴတာ သံုးျပီး စစ္ေဆးတာ လုပ္ရပါမယ္။

ကာကြယ္ဖို႔ကေတာ့ ေအးခ်မ္းတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ကို ျဖစ္ႏိုင္သ၍ ေရွာင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ (ထိပ္ကပ္ ေရာဂါေၾကာင့္ ေအးတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြမွာ အလုပ္ သြားလုပ္ေနသူမ်ား အိပ္ကပ္ ျပႆနာ မရွိရင္ေတာ့ ကိုယ့္ျပည္ကိုယ္ ျပန္လာေပါ့။) ေလကိုလဲ ေရဓါတ္ ရွိေနေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္တာ ေကာင္းတယ္။ (Respiratory Humidifiers, Electrode Humidifiers, Resistance Humidifiers, Gas-Fired Steam Humidifiers, Whole House Humidifiers) ဆိုျပီး ကုမၸဏီေတြက ေၾကာ္ျငာတာေတြရွိပါတယ္။ အခန္းကို အနံ႔အသက္ေတြလဲ ကင္းရွင္းေအာင္ လုပ္ပါ။

နာတာရွည္ ျဖစ္ျပီဆိုရင္ ေဆးကုသရာမွာလဲ သာမန္ကာ ရွံကာ မဟုတ္ဘဲ အျပင္းအထန္နည္း Aggressive treatment သံုးသင့္ပါတယ္။

ႏွာေခါင္း ပံုပန္းပ်က္ ေနသူေတြကိုေတာ့ ခြဲစိတ္ေပးဖို႔ လိုမယ္။ ေနာက္ျပီး ႏွာေခါင္းထဲ ထည့္ရတဲ့ (ေကာ္တီကို စတီရြိဳက္) ေဆးေတြ ေပးရမယ္။ ဆားရည္နဲ႔ စိမ္နည္း သံုးရမယ္။

ေဆးမကုဘဲ ထားရင္ ေရာဂါပိုးက အတြင္းထဲ၊ အရိုးထဲ ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ နဖူးထဲက ေလခိုေပါက္မွာ ျဖစ္တာ ဆိုရင္ မ်က္လံုးကို သြားဖိေနလို႔၊ အရုပ္ ႏွစ္ထပ္ ျမင္ရမယ္။ နဖူး ေဖါင္းလာမယ္။ ဦးေႏွာက္ထဲ အနာ ျဖစ္မယ္။ ဦးေႏွာက္ ေျမွးေရာင္မယ္။ မ်က္ကြင္း ေဘးက ျဖစ္ရင္ အနား တစ္၀ိုက္ ျပည္တည္နာ Abscess ျဖစ္မယ္။ ပါရိုးထဲ ဆိုရင္ ႏွာေခါင္း ပိတ္ေနမယ္။ နားထင္ရိုးထဲ ျဖစ္ရင္ အရုပ္ႏွစ္ထပ္ ျမင္တာ၊ မ်က္လံုးေရြ႕လ်ားမႈ ေကာင္းေကာင္း လုပ္မရတာ ျဖစ္ေနမယ္။ အထဲ ဆက္၀င္သြား ရင္ေတာ့ ဦးေႏွာက္ထဲ အနာ ျဖစ္မယ္။ ဦးေႏွာက္ေျမွး ေရာင္မယ္။

နာတာရွည္ (ဗက္တီးရီးယား)ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ (ဆိုင္းနပ္စ္) ေရာဂါကို ကုသဘို႔ ပ႗ိဇီ၀ေဆးမ်ား Antibiotics (Amoxicillin & Clavulanic acid = Augmentin ES-600, Augmentin, Augmentin XR)၊ ႏွာရည္က်ဲ ေဆးမ်ား Decongestants (Pseudoephedrine = Chlor Trimeton, Contac Cold, Drixoral Decongestant Non-Drowsy, Elixsure Decongestant, Entex, Genaphed, Kid Kare Drops, Nasofed, Seudotabs, Silfedrine, Sudafed, Sudodrin, SudoGest, Suphedrin, Triaminic Softchews Allergy Congestion, Unifed)၊ ဆားရည္ျဖင္ ့စိမ္ျခင္း၊ (Saltwater rinses)၊ ႏွာေခါင္းထဲ ထည့္ရသည့္ (ေကာ္တီကိုစတီရြိဳက္) ေဆးမ်ား topical nasal corticosteroids (fluticasone or beclomethasone) သံုးရပါလိမ့္မယ္။

ႏွာေခါင္းရိုး အေနအထား ပံုမွန္ မဟုတ္ သူမ်ားအား ခြဲစိတ္ ေပးရပါမယ္။ (ေရာဂ)နည္းနဲ႔လဲ ကုသေပး ႏိုင္ပါတယ္။

(အက္သမြိဳက္)ေလခိုအိတ္မ်ား ေရာင္ျခင္း Ethmoiditis ကေတာ့ အသက္ရွဴလမ္း အထက္ပိုင္း ပိုး၀င္ျခင္းက တစ္ဆင့္ ဆက္ ျဖစ္ရတာပါ၊ (ဗက္တီးရီးယား) ဒါမွမဟုတ္ (ဗိုင္းရပ္စ္)ပိုးဟာ ေလခိုအိတ္ရဲ႕ နံရံေတြကို ပ်က္စီးေစတယ္။ (အလာဂ်ီ) ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သူမ်ားကို မကူးပါ။ ႏွာေခါင္းရိုး အေနအထား ပံုမမွန္လို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အားနည္းေနသူ ဆိုရင္ (ဖန္းဂတ္စ္) မွိဳေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ (ဖန္းဂတ္စ္) မွိဳေၾကာင့္ ျဖစ္တာ ဆိုရင္ (ဖန္းဂတ္စ္)ေဆး Amphotrecin B အေၾကာေဆး ေပးရပါမယ္။

လကၡဏာေတြကေတာ့ နဖူး ေအာက္နား၊ မ်က္လံုး ႏွစ္ဖက္ၾကား၊ ႏွာေခါင္းရဲ႕ေဘးမွာ နာမယ္။ မ်က္စိ အစြန္နား အနည္းငယ္ နီျပီး ေရာင္မယ္၊ နာေနမယ္။ ႏွာေခါင္းကေန အသက္ရွဴရတာ ခက္မယ္။ ဖ်ားႏိုင္တယ္။ အနံ႔ ေကာင္းေကာင္း မရ ျဖစ္မယ္။ ႏွာေခါင္း ပိတ္ေနမယ္။ ႏွာရည္ယိုမယ္။

ဆက္ျပန္႔ မသြားေအာင္ တားဖို႔ ခက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏွာရည္ကို သန္႔ရွင္းေပးျခင္း၊ ေရ-အရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ေပးျခင္း၊ ဆားရည္ စိမ္ေပးျခင္း၊ ႏြားႏို႔ ေရွာင္ျခင္းတို႔က သက္သာေစပါမယ္။ (အလာဂ်ီ)ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာ ဆိုရင္ ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အေျခအေနကို ေရွာင္ပါ။ ႏွာေခါင္းထဲ ထည့္ရတဲ့ (ေကာ္တီကို-စတီရြိဳက္)ေဆးေတြ သံုးပါ။ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း)ေဆး Antihistamines (Diphenhydramine, Loratadine or Fexofendadine) သံုးပါ၊ ႏွာရည္က်ဲေဆး Decongestants (pseudoephedrine) သံုးပါ၊ (ဗက္တီးရီးယား)ေၾကာင့္ ျဖစ္ရင္ ပ႗ိဇီ၀ေဆး Antibiotics (Amoxicillin & Clavulanic acid) ေပးပါ၊

(အင္တီဘိုင္ေရာတစ္)က မထိေရာက္ေတာ့ရင္ ခြဲရပါေတာ့မယ္။ Basic endoscopic surgical procedure ခြဲစိတ္ ရတာက ေမ့ေဆး ျဖစ္ျဖစ္ ထံုေဆး ျဖစ္ျဖစ္ သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ပိတ္ဆို႔ေနတာေတြ ဖယ္ထုတ္၊ အေကာင္းေတြ တတ္ႏိုင္သမွ် ခ်န္ေပးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၄ ပါတ္ ဆိုရင္ ျပန္ေကာင္း သြားမွာပါ။

တင့္ေဆြ
၂၅-၈-၀၉

Related Posts :