ငွက္ဖ်ားေရာဂါ
ငွက္ဖ်ားေရာဂါသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆံုးေရာဂါမ်ားထဲမွ တစ္ခုအပါအဝင္
ျဖစ္သည္။ သာမန္ခ်မ္းတုန္ျပီးဖ်ားျခင္းမွသည္ ဦးေႏွာက္ထဲေရာဂါပိုးဝင္၍ သတိေမ့ေမ်ာအသက္ဆံုး
႐ႈံးသည္ထိ ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရာဂါကူးစက္ပံု၊ ေရာဂါလကၡဏာႏွင့္
ကာကြယ္ပံုတို႔ကို သိ႐ွိထားမွသာလွ်င္ ေရာဂါကိုအခ်ိန္မီကုသႏိုင္ျပီး ေရာဂါမျဖစ္ပြားေအာင္လည္း
ကာကြယ္ႏိုင္ေပမည္။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါပိုးအမ်ိဳးအစား(၄)မ်ိဳး႐ွိသည္။
၎တို႔မွာ
- P.falciparum
- P.vivax
- P.ovale &
- P.malariae တို႔ျဖစ္ပါသည္။
၎ပိုးအမ်ိဳးအစားထဲမွ P.falciparum ပိုးသည္ ဦးေႏွာက္ထဲထိ ပိုးဝင္၍ ျပင္းထန္စြာျဖစ္ေစႏိုင္ျပီး
က်န္အမ်ိဳးအစားမ်ားမွာ ၎ေလာက္ျပင္းထန္မႈ မ႐ွိေပ။ သို႔ေသာ္ ေသခ်ာေပ်ာက္ကင္းေအာင္ မကု
သပါက ေရာဂါမၾကာမၾကာျပန္ျဖစ္ကာ ေဘလံုးႏွင့္အသည္းၾကီးျပီး အျခားအဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ား
လည္း ထိခိုက္ႏိုင္ပါသည္။
ငွက္ဖ်ားေရာဂါသည္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါပိုးသယ္ေဆာင္ေသာ ျခင္ကိုက္ခံရ၍
သာ ကူးစက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အျခားကူးစက္ႏိုင္ေသာနည္းလမ္းမွာ ငွက္ဖ်ားပိုးပါေသာေသြးသြင္းမိျခင္း ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္
မိခင္မွ ကေလးသို႔ကူးစက္မႈႏႈန္းမွာ လြန္စြာနည္းပါးပါသည္။
ငွက္ဖ်ားေရာဂါသည္
- စိမ့္စမ္းေရေသာက္ျခင္း၊ ခ်ိဳးျခင္း၊
- ငွက္ေပ်ာသီး၊ သေဘၤာသီး၊ မွ်စ္စသည့္အစားအေသာက္မ်ား စားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ (လံုးဝ) လံုးဝမကူးစက္ႏိုင္ပါ။
ငွက္ဖ်ားေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ
- ခ်မ္းတုန္ျပီးဖ်ားျခင္း၊
- ကိုယ္ပူလာျခင္း
- အမ်ားအားျဖင့္(၂)နာရီမွ (၅)နာရီအတြင္း ေခၽြးမ်ားထြက္ျပီး အဖ်ားက်သြားျခင္း၊
ျပင္းထန္ငွက္ဖ်ားေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ
- ေဆးမေသာက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အန္ျခင္း၊
- အျခားသူ မကူညီဘဲ မထႏိုင္ျခင္း၊ မတ္တပ္မရပ္ႏိုင္ျခင္း၊ လမ္းမေလွ်ာက္ႏိုင္ျခင္း။
- ကေယာင္ကတမ္းေျပာျခင္း၊ ဂဏွာမျငိမ္ျဖစ္ျခင္း၊ မွိန္းလြန္းျခင္း။
- ေျခလက္မ်ား ေအးစက္ေနျခင္း။
ငွက္ဖ်ားေရာဂါကာကြယ္ေရး
ငွက္ဖ်ားေရာဂါသည္ ျခင္ကိုက္ရာမွ ကူးစက္သည္။ ျခင္မကိုက္ေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုးကာကြယ္ျပီး
ျခင္ႏွိမ္ႏွင္းေရးေဆာင္႐ြက္လွ်င္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖစ္ပြားမႈကို ကာကြယ္ႏိုင္သည္။
- ညအိပ္တိုင္းျခင္ေထာင္ႏွင့္အိပ္ပါ။ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ ေဆးစိမ္ျခင္ေထာင္ သံုးပါ။
- အိပ္ယာထဲမဝင္မီ ျခင္မကိုက္ေအာင္ ဂ႐ုစိုက္ပါ။
- ယပ္ေတာင္ႏွင့္ ယပ္ခတ္ျခင္း၊ အဝတ္အစား ထူထူ႐ွည္႐ွည္ဝတ္ျခင္း၊ ျခင္မကိုက္ေအာင္ေဆးလိမ္းျခင္းျဖင့္လည္း ကာကြယ္ႏိုင္သည္။
- မီးခိုးမိႈင္းတိုက္ျခင္း၊ ျခင္ေဆးေခြထြန္းျခင္းျဖင့္ ျခင္ကိုက္မႈေလ်ာ့နည္းေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေသာ္လည္း ေရ႐ွည္တြင္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားႏိုင္သျဖင့္ ဤနည္းတို႔ျဖင့္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္းကို အားမေပးေပ။
- ငွက္ဖ်ားကူးစက္ေဒသသို႔ ေခတၱသြားေရာက္သည့္သူမ်ားအေနျဖင့္ ထိေရာက္ေသာငွက္ဖ်ားကာကြယ္ေဆးကို ေသာက္သံုးသင့္သည္။
- ငွက္ဖ်ားကာကြယ္ေဆးကို ပံုမွန္ေရ႐ွည္မေသာက္သံုးသင့္ပါ။
ယခုအခါ PSI (Population Services International) NGO အဖြဲ႔မွ ေထာက္ပံ့မႈေၾကာင့့္ ငွက္ဖ်ား
ေရာဂါကုေဆးဝါးမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပင္ပေဆးကုခန္းတိုင္းလိုလိုတြင္ ေစ်းႏႈန္းသက္သာစြာျဖင့္ ရ႐ွိ
ႏိုင္ျပီ ျဖစ္ပါသည္။
Posts
No comments:
Post a Comment