Tuesday, November 27, 2007

Sinusitis

ထိပ္ကပ္(ခပ္)နာ ဆိုတာ


ဘေလာ့ဂ္ဂါ မိတ္ေဆြတဦးမွ သူခံစားရတာေလး သက္သာေအာင္ ဘယ္လိုေနရမလဲ ေမးလာ တာနဲ႔ အားလံုးလည္း က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ဗဟုသုတေလး ရရွိေစရန္ ဒီပို႔စ္ေလးကို ေရး သားလိုက္ပါတယ္။



ထိပ္ကပ္(ခပ္)နာဆိုတာ ဘာျဖစ္တာလဲ

ထိပ္ကပ္(ခပ္)နာ ဆိုတာ လူ႔ဦးေခါင္းခြံရိုး အတြင္းမွာရွိေနတဲ့ ေလအိတ္ငယ္ ေလးမ်ား ေယာင္ ယမ္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ေလအိတ္ငယ္ေလးေတြဆိုတာ ဘယ္ေနရာမွာရွိတာလဲ

လူ႔ရဲ႔ဦးေခါင္းခြံရိုး အတြင္း မ်က္ခံုးရိုးတ၀ိုက္၊ ပါးႏွင့္ ေမးရိုးတ၀ိုက္ ႏွင့္ ႏွာေခါင္းရိုးတ၀ိုက္တြင္ အေခါင္းေပါက္ ပါေသာ ေလအိတ္ငယ္ေလးေတြ ပါရွိပါတယ္။ ယင္း ေလအိတ္ငယ္ ေလးမ်ားကို ေဆးပညာ အေခၚအရ sinus ဟုေခၚပါတယ္။





ေလအိတ္ငယ္ေလးမ်ား တည္ေဆာက္ပံုႏွင့္ လုပ္ငန္းတာ၀န္

sinus ေလးမ်ားကို cilia လို႔ေခၚတဲ့ အေမႊးႏုေလးမ်ား ပါတဲ့ အေျမွးပါးေလးနဲ႔ ဖံုးအုပ္ထားပါ တယ္။ ယင္းအေျမွးပါးေလးမွာ mucus ဆိုတဲ့ အခြၽဲတမ်ိဳးကို ထုတ္ေပးတဲ့ အလႊာေလးလဲ ပါရွိပါတယ္။ ေလအိတ္ေခၚ sinus ေလးမ်ားဟာ အသက္ရႈသြင္း ရႈထုတ္လုပ္ေနေသာ ႏွာေခါင္း လမ္းတေလ်ာက္နဲ႔ အတြင္းဘက္မွာ ဆက္စပ္လ်က္ ရွိေနပါတယ္။

sinus ေခၚ ေလအိတ္ငယ္ေလးမ်ားရဲ႔ လုပ္ငန္းတာ၀န္ကေတာ့ အသက္ရႈလိုက္တဲ့ ေလထုထဲက ပါလာေသာ ဖုန္မႈန္႔နဲ႔ ပိုးမႊားမ်ားကို အခြၽဲလႊာေလး အတြင္း ဖမ္းယူလိုက္ျပီး အေမႊြးႏုေလး မ်ားရဲ႔ တြန္းပို႔လႈပ္ရွားမႈ ႏွင့္ sinus ရဲ႔ ေသးငယ္တဲ့ အေပါက္ေလးကေန ထုတ္ျပီး ႏွာေခါင္း မွတဆင့္ အျပင္သို႔ ျပန္လည္စြန္႔ထုတ္ ေစပါတယ္။

ထိပ္ကပ္(ခပ္)နာဘယ္လိုစျဖစ္သလဲ

မ်ားေသာအားျဖင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး တခုခုေၾကာင့္ အေအးမိ ဖ်ားနာတဲ့ အခါမွာ စျဖစ္တတ္ပါ တယ္။ အေအးမိတဲ့အခါ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဟာ ေလအိတ္ငယ္မ်ားရဲ႔ အေျမွးပါးကို ေယာင္ယမ္းေစ ပါတယ္။ တဖန္ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႔ သဘာ၀ ကိုယ္ခံအား မ်ားက ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကို တိုက္ထုတ္ရန္ အေျမွးပါးမ်ားမွ အခြၽဲမ်ားကို ပိုမိုထုတ္ေစပါတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ေယာင္ယမ္းေနတဲ့ ေလအိတ္ေလးဟာ အခြၽဲမ်ားႏွင့္ ပိုမိုျပည့္လာျပီး ပိုေယာင္ယမ္းလာကာ ဘက္တီးရီးယား ပိုးမ်ာပါ ၀င္ေရာက္လာပါက ထိပ္ကပ္(ခပ္)နာေခၚ sinusitis ကို စတင္ခံစား ရပါေတာ့တယ္။

ဘယ္လိုလကၡဏာေလးေတြ ျပမလဲ

ေယာင္ယမ္းေနတဲ့ ေလအိတ္ေလးေတြ တည္ရွိတဲ့ေနရာကို မူတည္ျပီး အနည္းငယ္စီ ကြဲျပားပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဖ်ားျခင္း၊ ႏုံးခ်ိျပီး အားမရွိျဖစ္ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆုိးျခင္း ၊ ႏွာရည္ အဆက္မျပတ္ က်ျခင္း၊ ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္းတို႔ အျပင္

(၁) အေအးမိဖ်ားနာေနတဲ့ ရက္အတြင္း မနက္ႏိုးလာတာနဲ႔ မ်က္ခံုးရိုးတ၀ုိက္ ကိုက္ခဲျခင္း၊ ကိုယ္ကို အေရွ႔နဲနဲ ကိုင္းတဲ့အခါ ဦးေခါင္း အေရွ႔ဘက္မွ ကုိက္ခဲမႈတခုခုကို ခံစားရျခင္း။

(၂) ပါးႏွင့္ေမးရိုး တ၀ိုက္မွ ေလအိတ္ေလးမ်ား ေယာင္ယမ္းမႈေၾကာင့္ အေပၚေမးရိုး တေလ်ာက္ နာက်င္ျခင္း၊ သြားကိုက္ျခင္း။

(၃) မ်က္၀န္းႏွခုၾကား ေလအိတ္ေလးမ်ား ေယာင္ယမ္းျပီး မ်က္၀န္းတ၀ိုက္ ကိုက္ခဲျခင္း၊ မ်က္ခြံ ေလးမ်ားပါ ေယာင္ယမ္းျခင္း အစရွိသည္ တုိ႔ကိုပါ ခံစားရတတ္ပါတယ္။

ေပ်ာက္ေအာင္ ဘယ္လိုကုရမလဲ

ေလအိတ္ေလးမ်ားဟာ ဦးေခါင္းခြံရိုး အတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ အတြက္ ဦးေႏွာက္နဲ႔ တည္ရွိမႈ အရမ္း နီးကပ္ပါတယ္။ ခဏတာ ခံစားရတဲ့ ေ၀ဒနာဆိုျပီး ေပ့ါလို႔မရပါဘူး။ ပဋိဇီ၀ ပိုးသတ္ ေဆးတခ်ိဳ႔ကို သင့္ရဲ႔ ဆရာ၀န္မွ ညႊန္ၾကားပါလိမ့္မယ္။ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားကို ညႊန္ၾကားတဲ့ အခ်ိန္ကာလ အျပည့္ေသာက္ ေပးရပါမယ္။ ၂ရက္ေလာက္ ေသာက္ျပီး သက္သာလို႔ ျဖတ္လိုက္ရင္ ပိုးကခဏဘဲ ျငိမ္သြားျပီး ေနာက္တၾကိမ္မွာ ေဆးကို ယဥ္သြားတတ္ ပါတယ္။

ျပန္ျဖစ္တတ္သလား

ေအးတဲ့ ရာသီဥတုမွာ ေနတဲ့သူေတြ ေလထုထဲက ပါတဲ့ ပန္း၀တ္မႈန္တခ်ိဳ႔နဲ႔ မတည့္ဘဲ Allergy ျဖစ္ကာ ႏွာရည္ခဏခဏယို တတ္တဲ့သူေတြ၊ ပန္းနာရင္က်ပ္ ရွိတဲ့သူေတြ၊ ကိုယ္ခံအား က်ဆင္းေနတဲ့ သူေတြ၊ ဖုန္မႈန္႔မ်ားႏွင့္ ညစ္ညမ္းတဲ့ ေလထုကို ရႈရႈိက္ရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေနထုိင္ရသူေတြဟာ ဒီေ၀ဒနာကို ခဏခဏျပန္ခံစားရ တတ္ပါတယ္။

ေဆး၀ါးအကူအညီ အျပင္ ဒါေလးေတြပါ လုပ္ၾကည့္မယ္။

ေဆး၀ါးမွီ၀ဲျပီး တဘက္က ပိုးေသေအာင္ လုပ္တဲ့အျပင္ ကိုယ္တိုင္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေလးေတြ နဲ႔ပါ သက္သာေအာင္ လုပ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။

(၁) ျပည့္ျပည့္၀၀ အနားယူပါ။ ကိုယ္ခံအား ေကာင္းျပီး ခဏခဏ အေအးမမိေစရန္ ထိန္းသိမ္း ပါ။ အာဟာရျပည့္၀စြာ စားျပီး အိပ္ခ်ိန္မွန္ပါေစ။

(၂) ပက္လက္လွဲ အိပ္ေနျခင္းက ႏွာေခါင္းကို ပိုပိတ္ေစပါတယ္။ ကိုယ္အသက္ရႈလို႔ ေကာင္းတဲ့ ဘက္ကို တဘက္ေစာင္းျပီး အိပ္ေပးပါက သက္သာေစပါတယ္။

(၃) ပူေႏြးေသာ အရည္မ်ားကို မၾကာမၾကာ ေသာက္ေပးပါက ႏွာရည္ယို ႏွာပိတ္တာကို သက္သာ ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။

(၄) အ၀တ္စေလးကို ေရေႏြးေငြ႔ေငြ႔ေလးထဲ စိမ္ျပီး ယင္းအ၀တ္ေႏြးေႏြးေလးကို မ်က္ႏွာႏွင့္ ႏွာေခါင္းရိုး ေပၚကပ္ေပးျပီး အပူေႏြးေႏြးေလး ေပးတာကလဲ သက္သာေစပါတယ္။

(၅) ရာသီဥတု သိပ္ေအးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ အိမ္တြင္း အပူခ်ိန္ကို ထိန္းညွိေပးႏိုင္တဲ့ Equipment တခုခုကို တပ္ဆင္ထားပါ။

(၆) ေလယာဥ္ စီးတဲ့အခါမွာ ဖိအားမတူမႈေၾကာင့္လည္း ေလအိတ္ေလးေတြ ပိတ္ျပီး ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေလယာဥ္နဲ႔ ခရီးသြားစရာ ရွိလ်င္ သင့္ရဲ႔ဆရာ၀န္ နဲ႔တုိင္ပင္ျပီး အေယာင္ သက္သာ ေစေသာ ႏွာေခါင္းအတြင္း အစက္ခ်ျပီး သံုးရတဲ့ decongestant nasal drop တခုခုကို ၾကိဳသံုးသြားေပးပါ။

ဒါေလးေတြေတာ့ ေရွာင္ေနာ္

(၁) မ်က္ခံုးရိုး တ၀ိုက္ ေယာင္ယမ္းကိုက္ခဲေနခ်ိန္မွာ အာရုဏ္စူးစိုက္ျပီး တီဗြီၾကည့္ျခင္း၊ ကြန္ပ်ဴတာ screen ကိုၾကည့္ျခင္း၊ စာဖတ္ျခင္း စတာေတြ မလုပ္မိပါေစနဲ႔။

(၂) ကိုယ္နဲ႔ မတည့္တဲ့ အရာမ်ား (Allergen) ၊ ဖုန္ထူတဲ့ ေနရာေတြကို သတိထားေရွာင္ပါ။ တခုခုကို Allergic ျဖစ္ျပီး ႏွာရည္ယိုျခင္းကေန ထိပ္ကပ္(ခပ္)နာ ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

(၃) အရက္ေသာက္သံုး ျခင္းႏွင့္ စီးကရက္ေငြ႔မ်ားက ေလအိတ္ေလးရဲ႔ အေျမွးပါးကို ျပန္ေယာင္ယမ္း ေစတတ္ပါတယ္။ တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ပါ။

(၄) ေရကူးကန္မွာ သံုးတဲ့ ကလိုရင္း ( chlorine)ေဆး ဓါတ္ကလည္း ထိပ္ကပ္(ခပ္)နာ ျဖစ္သူ အမ်ားစုနဲ႔ မတည့္တတ္ပါဘူး။

(၅) ေရေအာက္ငုပ္ျခင္း (Diving) လုပ္သူေတြမွာ ေရငုပ္တဲ့အခ်ိန္ ေရမ်ားဟာ အရွိန္ဖိအား နဲ႔ ႏွာေခါင္းမွ တဆင့္ ၀င္ေရာက္ျပီး ေလအိတ္ အေျမွးပါးေလး မ်ားကို ေယာင္ယမ္းေစ တတ္ပါတယ္။


မိုး သင္ၾကားခဲ့ရသမွ်ေလးကို ျပန္လည္မွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္ေနာ္။ အားလံုးဘဲ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ေသာ ဘ၀ေလးကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကပါေစေနာ္။


Related Posts :



4 comments:

komyintmyat said...

ေက်းဇူးပါပဲဗ်ာ။

Unknown said...

what is acute sinusitis?I have felt
on 7 years.How did treat of that disease?Sometime,I think,the mucus of
the test to C&S.please advise me.
with thank,
monami307

yeemar said...

မိုးေရ
ေက်းဇူးအရမ္းတင္ပါတယ ္

တို.လည္း အဲဒီေ၀ဒနာကို ခံစားေနရတာ ၄ႏွစ္ေက်ာ္ပါပီ

မိသားစုအေရးေတြနဲ.ဆိုေတာ. အခုမွ ပဲ ကုရေတာ.မွာပါ ေနာက္မက်ေသးပါဘူးေနာ္ မိုး

lu said...

thks to you a billon.......... read & share me pls about ur post by link !!!