၅၊ ၉၊ ၂၀၀၇
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈရရွိေရး အတြက္ အတားအဆီးမ်ား
ျမန္မာလိုေတာ့ “ေပးကားေပး၏မရ” ဟု ဆိုရိုးရွိသည္။ ထို႔အတူ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈတြင္ ေပးကားေပး၏မရ ဆိုေသာ အျဖစ္မ်ား မ်ားစြာရွိ၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဆးစြမ္းလွသည္ဟု နာမည္ႀကီးေသာ ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ျပသခြင့္ရမည္။ အေကာင္းဆံုးဆိုေသာ ေဆးရံုတြင္ ေလေအးေပးစက္ဖြင့္ေပးထားေသာ အခန္း၌ ကိုယ္ပိုင္သူနာျပဳဆရာမတစ္ဦးထားရွိ ကုသေပးမည္။ မည္သည့္ေဆးဆိုင္တြင္မွ ၀ယ္ယူမရႏိုင္သည့္ ႏိုင္ငံျခားမွ တိုက္ရိုက္တင္သြင္းလာေသာ ေဆးမ်ားျဖင့္ သံုးစြဲကုသေပးမည္။ တခုသာလိုသည္ တစ္ေထာင္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားကို ဂံုနီအိတ္ႏွင့္ ထမ္းၿပီးသာ ယူလာခဲ့ပါ။
အစိုးရ ေဆးရံု ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ဆရာ၀န္မ်ား၊ သူနာျပဳမ်ား၊ အျခား၀န္ထမ္းမ်ား ခန္႔ထားေပးသည္။ လူေတြက ဘာေၾကာင့္မ်ား မသြားၾကတာပါလိမ့္။ စဥ္းစားစရာပင္။
အရည္အေသြးမီ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား မရွိမဟုတ္။ ရွိသည္။ ရႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ..
အမ်ားစုအတြက္ လက္လွမ္းမမီႏိုင္။ ဘာေတြကမ်ား တားဆီးထားပါလိမ့္။ ထိုအတားအဆီးမ်ားကို ေလးမ်ိဳး ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ၾကည့္ႏိုင္သည္။
- Psychological barrier
- Physical barrier
- Administrative barrier
- Financial barrier
1. Psychological barrier ( စိတ္တြင္း အတားအဆီး )
လူနာ ႏွင့္ မိသားစု၏ စိတ္တြင္းမွ ျဖစ္ေနေသာ အတားအဆီးျဖစ္သည္။ ဒီေရာဂါကေတာ့ ေဆးၿမီးတိုေလးနဲ႔ဆို ေပ်ာက္သြားမွာပဲ။ ေဆးရံု ေဆးခန္းသြားျပလဲ ေကာင္းမွာ မဟုတ္ပါဘူးဟု ထင္ေနျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ေဆးရံု ေဆးခန္းမ်ားမွ အရည္အေသြးမီ ကုသမႈ မျပဳေပးျခင္းေၾကာင့္ တိမ္းပါးသြားသည္မ်ားကို ေတြ႔ျမင္ၾကားသိရျခင္းေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းေနျခင္းသည္လည္း ဤေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ အက်ံဳး၀င္ေလသည္။2. Physical barrier ( ေနရာေဒသ အတားအဆီး )
လူနာ့အိမ္ႏွင့္ ေဆးရံုေဆးခန္း ေ၀းေနျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ - အနီးဆံုး ေဆးရံုက ေျခလ်င္ ၂-ရက္ေလာက္ ေလ်ာက္ရမည္ဆိုလ်င္ ေတာ္ရံုတန္ရံုျဖင့္ေတာ့ သြားလိမ့္မည္မဟုတ္။3. Administrative barrier (အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အတားအဆီး)
ေဆးရံု ေဆးခန္း၏ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားအရ ၾကန္႔ၾကာျခင္း၊ ကုသမႈ မေပးႏိုင္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ ဥပမာ - ေဆးကုသခြင့္ရဖို႔အတြက္ လူမႈဖူလံုေရးကဒ္ရွိရမည္၊ စက္ရံုမွ ဆရာ၀န္၏ လႊဲပို႔စာ ပါလာရမည္ စသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား မျပည့္စံု၍ ေဆးကုသခြင့္ မရရွိျခင္း။ အခ်ိဳ႕ေသာ အန္ဂ်ီအို ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ေဆးခန္းဖြင့္ရာ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္ေၾကာင္းအေထာက္အထားပါမွ ေဆးကုသေပးမည္ ဆိုသည့္ အခ်က္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသား သေဘာတူေၾကာင္း ေထာက္ခံစာပါရမည္၊ သက္ဆိုင္ရာ ရ၀တ ထံမွ ကေလး ၂ေယာက္ရွိေၾကာင္း ေထာက္ခံစာပါရမည္၊ သားေၾကာျဖတ္ ဘုတ္အဖြဲ႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ပါရမည္၊ သို႔မွသာ သားေၾကာျဖတ္ေပးမည္ ဆိုသည္မ်ိဳးသည္ ဤ Administrative barrier ( အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အတားအဆီး ) အမ်ိဳးအစားတြင္ အက်ံဳး၀င္ေလသည္။ လူနာမိသားစုက ေဒသခံ ဘာသာစကားသာ ေျပာတတ္သည္။ ဆရာ၀န္ကလည္း ဗမာလိုသာ ေျပာတတ္သည္။ ဘာသာျပန္ကမရွိ။ ဤသည္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဆိုင္ရာ အတားအဆီး တစ္မ်ိဳးပင္။4. Financial barrier ( ေငြေၾကး အတားအဆီး )
ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္ျခင္းပင္။ ေဆးဖိုး၊ ကုသခ၊ ခရီးစရိတ္ စသည္မ်ားကို မတတ္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ထို႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ မရရွိပါဟု ဆိုလာလ်င္ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ မရရွိသနည္း ဆိုသည္ကို စံုစမ္းဖို႔လိုသည္။ လူနာ ႏွင့္ မိသားစုတို႔က ေဆးရံုေဆးခန္း ေၾကာက္တတ္ျခင္းေၾကာင့္ ကုသမႈ မခံယူျခင္းကို ေဆးရံုေဆးခန္း အေရအတြက္ တိုးဖြင့္ေပးျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းမရႏိုင္။ အလားတူပင္ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္၍ လာေရာက္ကုသျခင္း မျပဳသူမ်ားကို ေဆးရံုတြင္ ေဆးကုသျခင္းသည္ ေဆးၿမီးတိုျဖင့္ ကုသျခင္းထက္ေကာင္းေၾကာင္း တရားေဟာေန၍ အလကားပင္။ အနာသိမွေဆးရွိႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါလား။
မိမိ၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေဆးကုသမႈမရရွိေသာ အျဖစ္မ်ား ႀကံဳလာပါက မည္သည့္ အတားအဆီးက ဒုကၡေပးေနသလဲ ဆိုတာကို အေျဖရွာၾကည့္ပါ။ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါလိမ့္မည္။
အာေရာဂ်ံပရမံလာဘံ
တကၠသိုလ္ လွမြန္
တကၠသိုလ္ လွမြန္
Posts
7 comments:
some barriers are obvious and don't even need to think.
but what can we do ?
Hi Brother Ye Mon,
Are you the one who had worked in Marie Stope International, by 2000.
I had applied job there, that year, as soon as I graduated from IM1.
By the way, I had done a qualitative study about a barrier to access health care.
Please check out the site
http://www.grad.mahidol.ac.th/share/thesis/showup.php?txt=&curr=1&gp=4&fac=39&maj=37&lang=th&col=
There you can see my name and please take a look what I had done for women.
tune -
Although barriers may be obvious for some people it is not always the case. It is even worse when people try to fix the things that are not really a problem. For example, trying to increase number of clinics is useless when patients cannot afford money to travel and pay for the expenses.
yemon
Ma Yi Yi Win,
Yes. It was me.
Thanks for the link to your thesis paper. How can I get a full article? The website only provides abstract.
Where are you working now?
ma tune, my thoughts is
those who can( i mean someone like us working in NGO,they will surely kill me for saying this hihi and private sector such as companies and businesses, employee and employers)
should pay tax to gov and gov should use that to develope a health care system(rather then put them into their pockets) where all the citizens can get access regardless of any situation and circumstances.
how does it sounds???
ငါ အခုတစ္ေလာ အေအးမိလို႔လား မသိဘူး။
ႏွာေစးေနတယ္ :P.
က်န္းမာေရး-အရမ္းအေရးၾကီးတာမို႕ေဆာင္းပါးတင္ထားတဲ့ ေဒါက္တာမ်ားကို အရမ္းေလးစားမိပါတယ္။
Post a Comment