ဆရာ၀န္ေတြကို တီဘီ သင္မေပးၾကေတာ့တာ စိုးရိမ္စရာ

ဆရာ၀န္ေတြကို တီဘီေရာဂါ ရွာေဖြစမ္းသပ္မႈနဲ႔ ကုသေရးကို အရင္ကလို သင္ေပးျခင္းမရွိတာကို World Medical Association (WMA) ကမာၻ႔ေဆးပညာအသင္းက စိုးရိမ္တယ္လို႔ ၁၆-၁၀-၀၉ ေန႔က ေျပာလိုက္ပါသတဲ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ (အြန္လိုင္း) ကေန မြမ္းမံသင္တန္းေပးမယ္လို႔လဲ ဆိုပါတယ္။

ဒီသင္တန္းမွာ တီဘီေရာဂါရဲ႕ အေျခခံ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ၊ ေနာက္ဆံုးေပၚ ေရာဂါရွာေဖြနည္းေတြ၊ ဘယ္လို ကုသရမယ္၊ ေနာက္ျပီး ေဆးေပါင္းစံု ခံႏိုင္ရည္ရွိတဲ့ တီဘီ အေၾကာင္းအရာေတြ ပါမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေနာက္တခါ လူနာေတြအဘို႔ ေဆးကုသမႈအေပၚမွာ စဥ္ဆက္မျပတ္ လိုက္နာေနဘို႔နဲ႔၊ ေနရာေဒသမေရြး အသံုးခ်ႏိုင္ေအာင္ တကမာၻလံုး ျခံဳ႕ၾကည့္တတ္ဘို႔ ဆိုတာေတြလည္း ပါပါအံုးမယ္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ Multidrug-resistant tuberculosis (MDR-TB) ေဆးေပါင္းစံု ခံႏိုင္ရည္ရွိတဲ့ တီဘီ အေၾကာင္းကို (အြန္လိုင္း) ကေနစလုပ္ခဲ့တံုးက ဆရာ၀န္ေတြဟာ တီဘီေရာဂါရဲ႕ အေျခခံ အခ်က္အလက္ေတြကို ေမ့ေနၾကတာကို သိလာရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကမာၻေပၚက ေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒီေရာဂါက ပေပ်ာက္သြားျပီမို႔ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ တီဘီလူနာဆိုတာကို ဆရာ၀န္ေတြ ျမင္ေတာင္ မျမင္ဘူးၾကေတာ့ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္လဲ တီဘီေရာဂါ ရွာေဖြ စမ္းသပ္တာ နဲ႔ ကုသေရးကို သင္ေပးစရာ မလိုတာမ်ိဳး ျဖစ္သြားရပါသတဲ့။

အခုေတာ့ တီဘီဟာ ေခါင္းျပန္ေထာင္လာတာမို႔ တကမာၻလုံးက ဆရာ၀န္မွန္သမွ် တီဘီကို အေျခခံကအစ သိထားဘို႔ လိုတာမို႔ (အြန္လိုင္း) မြမ္းမံသင္တန္းဟာ တီဘီအျဖစ္မ်ားတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲတိုင္းျပည္ေတြမွာ အေတာ္အသံုး၀င္ပါလိမ့္မယ္။

သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို ကမာၻ႔ေဆးပညာအသင္းအတြက္ New Jersey Medical School Global Tuberculosis Institute, USA ကေန ေရးသားျပဳစုတာပါ။ တီဘီကို “အတိတ္ကေ၀ဒနာ” လို႔ေတာင္ ထင္ထားၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ တေန႔ တေန႔ လူေပါင္း ၄၅၀၀ ဟာ တီဘီေၾကာင့္ ေသေနၾကရတာပါ။ ေသရသူေတြကလည္း အလုပ္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အရြယ္ ၁၅ ႏွစ္ ကေန ၅၄ ႏွစ္အရြယ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လူ ၉ သန္းဟာ တီဘီျဖစ္လာေနျပီး၊ ႏွစ္တိုင္း ၂ သန္းဟာ တီဘီေၾကာင့္ ေသရတယ္။ တကမာၻလံုးဆိုရင္ လူေပါင္း ၂ ဘီလ်ံဟာ တီဘီေ၀ဒနာသယ္ေတြပါ။ HIV ရွိသူေတြရဲ႕ ၇၅%ဟာ တီဘီ ရွိေနၾကပါတယ္။

သင္တန္းသစ္ဟာ တကမာၻလံုးက လက္ခံ က်င့္သံုးေနတဲ့ တီဘီကို ဘယ္လို ထိန္းမလဲဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ဗ်ဴဟာနဲ႔ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻ႔ေဆးပညာအသင္းက လြန္ခဲတဲ့ ၂ ႏွစ္ကတည္းက ေပးေနတဲ့ ေဆးေပါင္းစံုျပီးတဲ့ တီဘီ အစီအစဥ္နဲ႔ပါ ဆက္ေနပါမယ္။ အစိုးရဌာနဆရာ၀န္ျဖစ္ျဖစ္ အလြတ္ဆရာ၀န္ျဖစ္ျဖစ္ကို အခမဲ့ေပးမဲ့ သင္တန္း ျဖစ္ပါတယ္။ သင္တန္းျပီးထားရင္ (ခရက္ဒစ္)ဆိုတဲ့ ဆရာ၀န္ရဲ႕ပညာ-အေတြ႕အၾကံဳ မွတ္တမ္းမွာ အမွတ္ရပါမယ္။ ဒါဟာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေဆးပညာ သင္ယူေရး အစီအစဥ္ Continuing medical education programme အရ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ ဘာသာအျပင္ ျပင္သစ္၊ စပိန္၊ တရုပ္နဲ႔ ရုရွားလိုပါ သင္ေပးမွာပါ။

ဒီပညာသင္အစီအစဥ္ကို Lilly MDR-TB Partnership ကေန တီဘီထိန္းခ်ဳပ္ေရးအတြက္ Global Plan to Stop TB 2006-15 ကို အေထာက္အကူေပးတဲ့အေနနဲ႔ ကန္႔သတ္မႈမရွိ ေငြေၾကး အေထာက္အပံ့ ေပးမွာပါ။ ဒီလိုလုပ္ေနတာဟာ တကမာၻလံုးက ဖြံ႕ျဖိဳးေရး အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔၊ အတတ္ပညာသင္ (အင္စတီက်ဳ) ေပါင္း ၂၀ ကေန ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ

Related Posts :