မိဘဘုိးဘြားအေမြ...ဆုိတာေျပာသံၾကားဖူးၾကမွာပါ။ အေမြရတယ္၊ အေမြဆုိင္တယ္၊ အေမြလုတယ္..စသည္ျဖင့္ ေလာကီလူ႕ေဘာင္မွာအေမြဆုိင္ရာစကားလုံးေတြအမ်ားၾကီးေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ မိဘဘုိးဘြားတုိင္းလုိလုိေနာင္လာေနာက္သား သားသမီးေျမးေတြကုိ ေကာင္းေမြဘဲေပးခ်င္ၾကတယ္။ ဥစၥာအေမြ၊ ပညာအေမြ၊ ဓနအေမြ...အမ်ဳိးမ်ိဳးေပါ့ေလ။
ဒီလုိအေမြေတြထဲမွာ မေပးသင့္တဲ့အေမြကုိ၊ မသိလုိက္ဘဲေပးမိခဲ့ၾကတဲ့၊ ေပးမိေနၾကတဲ့မိဘဘုိးဘြားေတြအမ်ားၾကီးရွိပါလိမ့္မယ္။ ဒါကေတာ့ သြားပုိးစားေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ S. Mutans လုိ႔ေခၚတဲ့ေရာဂါပုိးအပါအ၀င္ဘက္တီးရီးယားပုိးေတြပါ။
အျဖစ္ကဒီလုိပါ။....
ေမြးခါစ၊ အမိ၀မ္းကထြက္ခါစမွာ ကေလးေတြအားလုံးရဲ႕ခံတြင္းဟာ ေရာဂါပုိးမႊားကင္းစင္ေနခဲ့ပါတယ္။ မိခင္ႏုိ႔ကုိစုိ႔ခ်ိန္၊ ႏုိ႔ဘူးစုိ႔ခ်ိန္၊ ကုိယ့္လက္ကုိျပန္စုပ္တတ္ခ်ိန္ေတြကစလုိ႔၊ မိခင္ရဲ႕အေရျပား၊ ႏုိ႔ဘူးနဲ႔ ကုိယ့္လက္မွာကပ္ညိလာတဲ့သာမန္အားျဖင့္ေရာဂါမေပးတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပုိးမႊားေတြဟာ၊ ကေလးခံတြင္းထဲကုိစတင္ေရာက္ရွိျပီး၊ ပါးေစာင္၊ လွ်ာ၊ သြားမေပါက္ေသးတဲ့သြားဖုံးသားေတြေပၚမွာ ကပ္ညိေနထုိင္ၾကပါေတာ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္ကစျပီး၊ ေန႔စဥ္စားတဲ့အစာ၊ ထိေတြ႕တဲ့အရာ၀တၳဳစတာေတြကေန အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာပုိးမႊားေတြ တစစေရာက္လာၾကျပီး လူကုိအမွီျပဳျပီး အသက္ရွင္ေနထုိင္လုိက္ၾကတာ ပုိးအမ်ိဳးေပါင္း ၅၀၀ေက်ာ္အထိရွိတာကိုေတြ႕ၾကရပါတယ္။ ဒီပုိးေတြက လူနဲ႔ပုိးမႊားရဲ႕သဟဇာတမွ်ေနမွဳ balance ပ်က္သြားတာနဲ႔ ေရာဂါေတြကုိေပးႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီထဲက အဆုိးဆုံးကေတာ့ Streptococcus Mutans (S. Mutans) လုိ႔ေခၚတဲ့ဘက္တီးရီးယားျဖစ္ပါတယ္။
တြယ္ကပ္တဲ့ပရုိတိန္းဓာတ္ေတြထုတ္ႏုိင္တဲ့ ဒီပုိးကစျပီး သြားမ်က္ႏွာျပင္၊ ပါးေစာင္စတဲ့မ်က္ႏွာျပင္ေတြေပၚအရင္တြယ္ကပ္ျပီး၊ တျခားပုိးေတြသူ႔အေပၚမွာပြားမ်ားျပီးေနႏုိင္ေအာင္ဖန္တီးေပးလုိ႔ပါဘဲ။ သြားပုိးစားေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့၊ စားၾကြင္းစားက်န္ေတြကေန အက္စစ္ဓာတ္ထုတ္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္မွာလည္း ဒီပုိးက အေရးၾကီးဆုံးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူတစ္ေယာက္သြားပုိးစားႏုိင္တဲ့အလားအလာ Caries Risk မ်ားမမ်ားကုိ၊ S. Mutans အနည္းအမ်ားနဲ႔သတ္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။ အခ်ိဳေတြစားေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ကပုိးစားတယ္တခ်ိဳ႕ကပုိးမစားဘူး၊ သြားတေန႔တခါဘဲတုိက္ေပမယ့္ပုိးမစားဘူး..စသည္ျဖင့္ လူတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ သြားပုိးစားႏွဳန္းခ်င္းကြာတာဟာ၊ ဒီပုိးပမာဏကအေၾကာင္းရင္းေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္ခံတြင္းထဲမွာ အျမဲေနေနၾကတဲ့ဒီ S. Mutans ပုိးေတြမ်ားေနရင္၊ သူမ်ားေတြထက္သြားပိုးစားႏုိင္ေျခပုိမ်ားေနမွာျဖစ္ပါတယ္။
အေမြကုိျပန္ဆက္ရရင္၊ မိဘဘုိးဘြားေတြရဲ႕ကေလးျပဳစုေစာင့္ေရွာက္တဲ့ဓေလ့ကုိေျပာရပါလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ ေရွးလူၾကီးလုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔သုံးႏွဳံးေခၚေ၀ၚတဲ့ လူၾကီးေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သြားမေပါက္ေသးတဲ့ကေလးေတြကုိ အစာ၀ါးျပီးခြံ႕ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ကေလးအတြက္သီးသန္႔ထုတ္တဲ့အသင့္ေဖ်ာ္ေကၽြးလုိ႔ရတဲ့အစာေတြသုံးတာ ေခတ္မစားေသးတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာဒီဓေလ့ရွိေနႏုိင္ပါေသးတယ္။ လူၾကီးေတြ၀ါးျပီးထုတ္လုိက္တဲ့အစာေတြမွာ ခံတြင္းထဲက၊ သြားမ်က္ႏွာျပင္ေပၚက၊ တံေတြးထဲက ေရာဂါပုိးမႊားေတြဘယ္ေလာက္ေတာင္မ်ားလိမ့္မလဲဆုိတာ မွန္းၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ကုိယ့္ခံတြင္းထဲကပုိးမႊားေတြကုိ ကုိယ္သိပ္ခ်စ္တဲ့ သားသမီး၊ ေျမးေလးကုိ အေမြေပးမိျခင္းပါဘဲ။ ဒါကုိ မေပးသင့္တဲ့အေမြလုိ႔ကၽြန္ေတာ္က သုံးရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုိ႔စ္မွာသြားပုိးစားေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ဘက္တီးရီးယားကုိဘဲ အဓိကေျပာထားေပမယ့္ အသည္းေရာင္အသား၀ါဘီ-စီပုိးလုိ တံေတြးထဲမွာရွိႏုိင္တဲ့ ဆုိး၀ါးတဲ့ေရာဂါေတြလည္းကူးႏုိင္ပါေသးတယ္။
၀ါးျပီးခြံ႕တာအျပင္၊ ကေလးႏွဳတ္ခမ္းကုိနမ္းရွဳံ႕တာ၊ ကေလးလက္ကုိကုိယ့္ခံတြင္းထဲထည့္ေစျပီးက်ီစယ္ကစားတာ၊ ႏုိ႔ဘူးရဲ႕ႏုိ႔သီးေခါင္းကုိ ႏွဳတ္ခမ္း-လွ်ာစတာေတြနဲ႔ ပူမပူစမ္းၾကည့္တာ၊ လူၾကီးစားတဲ့ ဇြန္း-ခရင္း-တူ စတာေတြနဲ႔ကေလးကုိခံြ႔ေကၽြးတာစတဲ့ အျပဳအမူေတြကလည္း လူၾကီးဆီကေန ကေလးဆီကုိ ဘက္တီးရီးယားအေမြေပးတာေတြပါဘဲ။
ဒီပုိ႔စ္ကိုဖတ္မိတဲ့စာဖတ္သူေတြကတဆင့္ ျမန္မာျပည္က ကုိယ္နဲ႔နီးစပ္ရာ မိတ္ေဆြ-ေဆြမ်ဳိးေတြကုိအသိျဖန္႔ေ၀ေပးၾကမယ္ဆုိရင္၊ ေနာင္မ်ဳိးဆက္သစ္ကေလးေတြအတြက္ မေပးသင့္တဲ့အေမြမေပးမိေစဖုိ႔ အသိပညာဒါနျပဳလုပ္ျခင္းတမ်ဳိးအေနနဲ႔ ကုသုိလ္ေတြရၾကမယ္လုိ႔ေမွ်ာ္လင့္ပါေၾကာင္း..........
Ref: Caufield PW, Griffen AL. Dental caries. An infectious and
transmissible disease. Pediatr Clin North Am, 2000; 47; 1001-19.
Posted by Dr. Nyan
Posts
