ႏွလံုးသားေလးေတြ မနာက်င္ၾကေစဖို႕
ကမၻာၾကီးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် လူေတြရဲ႕ ေနထိုင္စားေသာက္မႈပံုစံေတြဟာလည္း ေၿပာင္းလဲလာပါတယ္။ ထိုအခါ ေရာဂါအေပါင္းဟာလဲ မဖိတ္ေခၚဘဲနဲ႕၀င္ေရာက္လာၾကပါတယ္။ အထူးသၿဖင့္ Life Style ေၿပာင္းလဲၿခင္းေၾကာင့္ ၿဖစ္ပြါးရေသာ ေရာဂါေတြထဲမွာ ႏွလံုးေရာဂါ ၊ ေသြးတိုးေရာဂါေတြဟာ လူသားေတြရဲ႕ အသက္ကိုၿခိမ္းေၿခာက္ေနပါတယ္။ Heart Attack လို႕ေခၚတဲ့ ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ဆံုးရႈံးခဲ့ၾကရတဲ့ အသက္ေပါင္းဟာလဲ မနဲလွပါဘူး။ စကၠန္႕ ၊ မိနစ္နဲ႕အမွ် ေသဆံုးေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏွလံုးသားေလးေတြ က်န္းမာၾကေစဖို႕ ၊ မနာၾကင္ၾကရေစဖို႕ ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္း ( AMI - Acute Myocardial Infarction ) ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ သို႕မဟုတ္ Heart Attack ေၾကာင္းကို တင္ၿပေပးလိုက္ပါတယ္။
ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္း ( AMI ) ဆိုတာဘာလဲ
ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္း ( AMI - Acute Myocardial Infarction ) ကို မ်ားေသာအားၿဖင့္ Heart Attack လို႕သိၾကပါတယ္။ Myocardial Infarction ဆိုတာ Myocardium ( ႏွလံုးၾကြက္သား ) ႏွင့္ Infarction (ေသြးငတ္ၿခင္းေၾကာင့္ ၾကြက္သားမ်ားေသဆံုးၿခင္း ) ဆိုတဲ့ စကားလံုးက တဆင့္လာၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ AMI ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ ၊ Sudden Cardiac Death ကဲ့သို႕ အၿခားႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ရုတ္တရက္ေသဆံုးၿခင္းမ်ားကိုလဲ Heart Attack လို႕ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲေနၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေန႕စဥ္ႏွင့္အမွ် Heart Attack ကိုခံစားေနရတဲ့ လူနာေတြကို ေတြ႕ေနပါတယ္။ Infarction ဘာေၾကာင့္ရသလဲဆိုရင္ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ဆီကိုေအာက္စီဂ်င္သယ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြ ( Coronary Arteries ) ပိတ္ဆို႕မႈေၾကာင့္ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြမွာ ေသြးလံုေလာက္စြာမရေသာေၾကာင့္ၿဖစ္ရတာပါ။ ေသြးလံုေလာက္စြာမရတဲ့အခါ ၾကြက္သားေတြနာၾကင္လာပါတယ္။ေနာက္ဆံုးတြင္ ေသြးလံုး၀မရေတာ့သည္အထိဆိုး၀ါးလာၿပီဆိုရင္ေတာ့ ၾကြက္သားဆဲလ္ေတြေသဆံုးသြားၾကပါတယ္။ ထိုအခါ ႏွလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြခ်ိဳ႕ယြင္းလာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး လံုး၀ရပ္တန္႕သြားၿပီး အသက္ဆံုးရံႈးရပါေတာ့တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္း ၊ ေသြးထဲမွာ အဆီဓါတ္မ်ားၿခင္းေတြဟာ ဒီေရာဂါကိုၿဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းထဲမွာပါ၀င္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္းေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာနံရံေလးေတြ ပ်က္ဆီးၿပီး ၊ အဆီခဲေလးေတြေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေတြပိတ္ဆို႕ရပါတယ္။ ဒီလို အဆီခဲမ်ား ( Cholesterol ) ႏွင့္ Fibrous Tissue ေလးေတြ စုပံုပိတ္ဆို႕မႈကို Atherosclerosis လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီလိုစတင္ပိတ္ဆို႕လာၿပီဆိုရင္ လူုနာဟာ ရင္ဘတ္ေအာင့္လိုက္တာ ဆုိၿပီး ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ဒါကို Angina Pectoris လို႕ေခၚပါတယ္။ အစပိုင္းမွာ ေအာင့္လိုက္ေပ်ာက္လိုက္ပါ။ တၿဖည္းၿဖည္း ေသြးေၾကာပိတ္တဲ့ ပမာဏပိုမ်ားလာတာနဲ႕အမွ် ရင္ဘတ္ေအာင့္တဲ့အၾကိမ္အေရအတြက္ ၊ ေအာင့္တဲ့ အခ်ိန္ၾကာၿမင့္စြာခံစားရတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ Heart Attack ကိုခံစားရပါေတာ့တယ္။
ၿဖစ္ပြားမႈႏႈန္း
၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ၾကီးရဲ႕ ခန္႕မွန္းခ်က္အရ တစ္ကမၻာလံုးေသဆံုးမႈမ်ားရဲ႕ ၁၂.၆ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ ႏွလံုးေသြးငတ္မႈေၾကာင့္ ၿဖစ္ပါတယ္။ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါႏွင့္ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းေရာဂါမ်ားၿပီးလွ်င္ တတိယေၿမာက္အၿဖစ္အမ်ားဆံုးေရာဂါၿဖစ္ပါတယ္။ ကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈမ်ားထက္ပင္ ပိုမ်ားပါတယ္။ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုတြင္ လူ ၅ ေယာက္ေသဆံုးလွ်င္ တစ္ေယာက္မွာ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါေၾကာင့္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ အသက္အရြယ္မေရြးၿဖစ္တတ္ပါတယ္။ အသက္ၾကီးလာတာနဲ႕အမွ် ေရာဂါၿဖစ္ဖို႕အတြက္ အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားလာပါတယ္။
ဘယ္လိုလူမ်ိဳးေတြမွာအၿဖစ္မ်ားလဲ
ႏွလံုးေသြးေၾကာေလးေတြပိတ္ဆို႕တဲ့ Atherosclerosis ေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္းၿဖစ္ရတာမို႕လို႕ ေအာက္မွာေဖာ္ၿပထားတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ AMI ၿဖစ္ေစတဲ့ အဓိက ေၾကာင္းအရင္းခံေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။
၁။ ငယ္ရြယ္သူမ်ားထက္စာလွ်င္ အသက္ၾကီးေသာသူေတြမွာပိုအၿဖစ္မ်ားပါတယ္။
၂။ ေယာက္က်ားေလးေတြမွာ အၿဖစ္ပိုမ်ားပါတယ္။
၃။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္း ။
၄။ ေသြးထဲတြင္အဆီဓါတ္မ်ားေနၿခင္း ( Hyperlipoproteinemia ) - အထူးသၿဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူၿပဳတဲ့ HDL - High Density Lipoprotein ေတြနဲေနၿပီး ၊ အက်ိဳးမၿပဳတဲ့ LDL- low Density Lipoprotein ေတြမ်ားေနၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
၅။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူမ်ား ။
၆။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူမ်ား။
၇။ အ၀လြန္ေသာသူမ်ား ။
၈။ ယခင္က ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိဖူးသူမ်ား ၊ ေလၿဖတ္ဖူးသူမ်ား ( Stroke )။
၉။ မၾကာခဏ ရင္ဘတ္ေအာင့္ေလ့ရွိသူမ်ား ( Angina ) ။
၁၀။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားေသာသူမ်ား ။
၁၁။ သေႏၶတားေဆး ( Oral Contraceptive Pills ) သုံးစြဲေနေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား။
၁၂။ မိသားစုထဲတြင္ ေသြးတိုးႏွင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူမ်ား ။
ႏွလံုးေသြးေၾကာဖြဲ႕စည္းမႈႏွင့္ ေသြးေၾကာက်ဥ္းၿခင္း
ကိုယ္ခႏၶာအဂၤ ါအစိတ္အပိုင္းအသီးသီးအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္နဲ႕ အာဟာရဓါတ္ေတြလံုေလာက္စြာရရွိဖုိ႕အတြက္ ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာအဖြဲ႕အစည္းက ေသြးကိုသယ္ေဆာင္ေပးၾကပါတယ္။ ထို႕အတူ ႏွလံုးကိုယ္တိုင္လဲ ေသြးလိုအပ္ပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြဆီကို ေသြးသယ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြကိုေတာ့ Coronary Arteries လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီေသြးေၾကာေလးေတြဟာ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီး Aorta ကေနထြက္လာၿပီး ႏွလံုးရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ အစိတ္အပိုင္းေတြဆီကို ေသြးသယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ အဓိကအားၿဖင့္ Coronary Arteries ႏွစ္ေခ်ာင္းရွိပါတယ္။ ႏွလံုးရဲ႕ ညာဘက္အၿခမ္းကို ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ Right Coronary Artery ၊ ဘယ္ဘက္အၿခမ္းကို ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ Left Coronary Artery တို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ Left Coronary Artery ကေန Circumflux Artery ႏွင့္ Anterior Descending Artery ဆိုၿပီး ေသြးေၾကာႏွစ္ေခ်ာင္းထပ္မံခြဲထြက္သြားပါတယ္။
ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ား
ေသြးေၾကာအသီးသီးက ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ ႏွလံုးအစိတ္အပိုင္းေတြကေတာ့ -
၁။ Right Coronary Artery - ညာဘက္ေသြး၀င္ခန္းႏွင့္ ေသြးလႊတ္ခန္း ၊ ဘယ္ဘက္ေသြးလႊတ္ခန္း ေအာက္ဘက္ပိုင္း ၊ ႏွလံုးအခန္းေတြကိုပိုင္းၿခားထားေပးတဲ့ နံရံ ( Septum ) ေတြရဲ႕ အေနာက္ဘက္အပိုင္း ။
၂။ Circumflux Artery - ဘယ္ဘက္ေသြး၀င္ခန္း ၊ ဘယ္ဘက္ေသြးလႊတ္ခန္း ေဘးဘက္ႏွင့္ အေနာက္ဘက္အပိုင္း ။
၃။ Anterior Descending Artery - ဘယ္ဘက္ေသြးလႊတ္ခန္း အေရွ ႕ဘက္ႏွင့္ ေအာက္ဘက္ပိုင္း ၊ Septum ေတြရဲ႕ အေရွ ႕ဘက္ပိုင္း ။
ႏွလံုးေသြးေၾကာေလးေတြ က်ဥ္းေၿမာင္းပိတ္ဆို႕သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီေသြးေၾကာေလးေတြက ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ႏွလံုးၾကြက္သားေလးေတြဟာ ေသြးလံုေလာက္စြာမရရွိၾကေတာ့ပါဘူး။ ေသြးေၾကာ ပိတ္ဆို႕မႈဟာ မိနစ္ ၂၀ မွ ၄၀ ထိၾကာသြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြေသဆံုးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ၿပန္လည္ေကာင္းမြန္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး ။ ေသြးမရတဲ့အခ်ိန္ပိုၾကာေလ ေသဆံုးတဲ့ၾကြက္သား ပမာဏပိုမ်ားေလၿဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင့္ Time Is Muscle လို႕ဆိုရိုးရွိပါတယ္။ ေသဆံုးသြားတဲ့ ၾကြက္သားေတြေနရာမွာ အနာရြတ္ Fibrous တစ္ရႈးေတြနဲ႕အစားထိုးေပးပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား အလုပ္လုပ္ဖို႕အတြက္ လိုအပ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ေတြဟာ ဒီအမာရြတ္တစ္ရႈးေတြကိုၿဖစ္သန္းၿပီး မစီးဆင္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး ။ ထိုအခါႏွလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြဟာ စည္း၀ါးပ်က္ၿပီး ႏွလံုးခုန္တဲ့ ပံုစံမမွန္ေတာ့ပါဘူး ။ ဒါကို Arrhythemia လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီအေၿခအေနဟာ အလြန္ေၾကာက္ဖို႕ေကာင္းပါတယ္။ ႏွလံုးခုန္တဲ့ပံုစံမမွန္ေတာ့တဲ့အခါ ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပိုင္းေတြက လိုအပ္တဲ့ေသြးပမာဏကို ႏွလံုးက မညွစ္ထုတ္ေပးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး ။ အဂၤ ါအစိတ္အပိုင္းေတြဟာ ေသြးလံုေလာက္စြာမရေတာ့ပါဘူး ။ ဒါကို Cardiogenic Shock လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီအေၿခအေနဟာ အသက္အႏၱရာယ္ကုိပင္ စိုးရိမ္ရပါတယ္။
ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႕ေနပံု
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
Heart Attack ရၿပီဆိုရင္ ေအာက္ပါလကၡဏာေတြကို ခံစားရပါတယ္။-
၁။ ရင္ဘတ္ေအာင့္ၿခင္း ( Chest Pain ) - ရင္ဘတ္ေအာင့္တာဟာ Heart Attack မရခင္ ၾကြက္သားေတြေသြးလံုေလာက္စြာမရကတည္းက ခံစားရတဲ့ ေရွးဦးလကၡဏာတစ္ခုပါ ။ ေအာင့္လိုက္ ေပ်ာက္လိုက္နဲ႕ကာလအေတာ္ၾကာခံစားလာရပါတယ္။ ေအာင့္တဲ့ပံုစံက ရင္ဘတ္ေပၚမွာ အေလးတံုးဖိထားသလို ၊ ႏွလံုးကို ဖ်စ္ညွစ္ထားသလို ခံစားရပါတယ္။ ရင္ဘတ္မွာေအာင့္ၿပီး ဘယ္ဘက္ပခံုးထိပ္ ၊ တစ္ခါတစ္ရံ လက္ဖ်ားအထိ ၊ လည္ပင္းနဲ႕ ေမးရိုးေတြဆီကိုလဲ နာက်င္မႈဟာ ပ်ံ႕သြားတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ေက်ာဘက္ေအာင့္ၿခင္းကိုလဲ ခံစားရပါတယ္။
နာက်င္မႈခံစားရေသာေနရာမ်ား
အေရွ ႕ဘက္
အေနာက္ဘက္
၂။ အသက္ရႈခက္ခဲၿခင္း ( Dyspnoea ) ။
၃။ ေခြၽးေစးမ်ားပ်ံၿခင္း ။
၄။ ပ်ိဳ႕အန္ၿခင္း ။
၅။ မူးေမ႕ၿခင္း ။
၆။ ရင္တုန္ၿခင္း ( Palpitation ) ။
ရ။ ေၿခဖ်ားလက္ဖ်ားမ်ား ေအးစက္ေနၿခင္း ။
ေနာက္ဆံုးတြင္ ရုတ္တရက္ေသဆံုးၿခင္းမ်ား ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
ဘယ္လုိသိႏိုင္လဲ
အထက္ေဖာ္ၿပပါ ေရာဂါလကၡဏာေတြအၿပင္ အၿခားေသာစမ္းသပ္စစ္ေဆးၿခင္းမ်ားၿဖင့္လဲသိရွိႏိုင္ပါတယ္။
၁။ ECG - Electrocardiogram
ECG ကိုေတာ့လူတိုင္းသိၿပီးသားၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ားအတြင္း ၿဖတ္သန္းစီးဆင္းေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ကို ပံုေဖာ္မွတ္တမ္းတင္ထားေပးတာၿဖစ္ပါတယ္ ။ လွ်ပ္စီးလႈိင္းကေလးေတြ ပံုစံေၿပာင္းလဲမႈကိုၾကည့္ၿပီး ႏွလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈကိုသိႏိုင္ပါတယ္။ Heart Attack ရၿပီဆိုရင္ ECG ရဲ႕ ST အစိတ္အပိုင္းဟာ ၿမင့္တက္ေနႏိုင္သလို ၊ နိမ့္က်ေနတတ္ပါတယ္။ T wave ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္ေနတာကိုလဲ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္ ( T inversion ) ။ Attack စရတဲ့ အခ်ိန္ေပၚမွာမူတည္ၿပီး ေတြ႕ရတဲ့ လကၡဏာေတြဟာလဲမတူပါဘူး ။
၂။ Coronary Angiogram - ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ားထဲကို ေဆးထိုးၿပီး ပိတ္ဆို႕ေနေသာ ေသြးေၾကာေနရာကိုရွာေဖြၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
၃။ Cardiac Markers - ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ဒဏ္ရာရမယ္ဆုိရင္ Creatine Kinase , Troponin I , Lactate Dehydrogenase isozymes လို႕ေခၚတဲ့ဓါတ္ေတြကို ေသြးထဲမွာ ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ ေရာဂါသတ္မွတ္ခ်က္ ( WHO criteria )
၁။ မိနစ္ ၂၀ ေက်ာ္ေအာင္ ရင္ဘတ္ေအာင့္ၿခင္း။
၂။ ECG လႈိုင္းမ်ားေၿပာင္းလဲၿခင္း ။
၃။ Cardiac Marker မ်ားေတြ႕ၿခင္း ။
ဒီလကၡဏာေတြနဲ႕ၿပည့္စံုမယ္ဆိုရင္ MI အၿဖစ္သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။
အေရးေပၚကုသၿခင္း
Heart Attack ရတယ္ဆိုတာနဲ႕ ၾကြက္သားေတြဆီ ေအာက္စီဂ်င္မၿပတ္ေစဖို႕အတြက္ အေရးေပၚကုသမႈေတြလိုအပ္ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ေဆးရံုကိုဆက္သြယ္ၿပီး အေရးေပၚကားေခၚပါ ။ ကားမလာခင္ ေအာက္ပါၿပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
၁။ ခႏၥာကိုယ္အေနအထား - အသက္ရႈေကာင္းမယ့္ သက္ေတာင့္သက္သာပံုစံမ်ိဳးရွိရပါမယ္။
၂။ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းေအာင္ အိမ္တံခါးမ်ားဖြင့္ၿခင္း ၊ အက်ၤ ီၾကယ္သီးမ်ားၿဖဳတ္ေပးပါ ။
၃။ ေအာက္စီဂ်င္ရွိပါက ေပးပါ ။
၄။ ေသြးခဲၿခင္းကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ Asprin ကိုတိုက္ေကြၽးႏိုင္ပါတယ္။ လူနာကေဆးမၿမိဳခ်ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ လွ်ာေအာက္မွာ ထားေပးႏိုင္ပါတယ္။
၅။ ေသြးေၾကာက်ယ္ေစေသာ Glyceryl Trinitrate ကို ညႊန္ၾကားထားပါက လွ်ာေအာက္မွာ ထဲ့ၿပီးငံုထားႏိုင္ပါတယ္။
၆။ လူနာဟာ အသက္ရႈရပ္တန္႕သြားမယ္ဆိုရင္ CPR - Cardiopulmonary Resuscitation လုပ္ေပးရပါမယ္။
ကုသမႈမ်ား
ပိတ္ဆို႕တဲ့ေသြးေၾကာ ပမာဏေပၚမူတည္ၿပီး ကုသမႈနည္းလမ္းေတြမတူညီပါဘူး ။
၁။ ေသြးခဲၿခင္းကို ကာကြယ္ေပးေသာ ေဆး၀ါးမ်ား ။
၂။ ပိတ္ဆို႕ေနေသာေသြးေၾကာေနရာတြင္ Stunt ထဲ့ၿခင္း ။
၃။ ပိတ္ဆို႕ေနေသာ ေသြးေၾကာကိုေက်ာ္လြန္ၿပီး ေသြးေၾကာဆက္ေပးၿခင္း ( CABG - Coronary Artery Bypass Graft surgery) ။
ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား
၁။ ႏွလံုးေကာင္းစြာအလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ၿခင္း ( Heart Failure ) ။
၂။ ႏွလံုးအလုပ္မလုပ္ေသာေၾကာင့္ အဂၤ ါမ်ားတြင္ ေသြးမလံုေလာက္ၿခင္း ( Cardiogenic Shock ) ။
၃။ Arrhythemia ။
၄။ ႏွလံုးအေၿမွးပါးေရာင္ရမ္းၿခင္း ( Pericarditis ) ။
၅။ ေသဆံုးသြားေသာႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား ေပါက္ၿပဲၿခင္း ( Myocardial rupture ) ။
အခ်ဳပ္အားၿဖင့္ဆိုေသာ္ ဒီႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရႈံးၿခင္းေတြဟာ အခ်ိန္နဲ႕အမွ်ၿဖစ္ေနပါတယ္။ ေရာဂါၿဖစ္ပြားရတဲ့ အေၿခခံအခ်က္ေတြထဲမွာ လူေနထိုင္မႈ life style ေၿပာင္းလဲမႈေတြဟာလဲ တစ္ခုအပါအ၀င္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏွလံုးသားေလးေတြ မနာၾကင္ၾကေစဖို႕ ေဆးလိပ္၊ အရက္ေသာက္ၿခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ ။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္ပါ ။ အဆီမ်ားေသာ အစားအစာမ်ားကို မစားပါႏွင့္ ။ ကိုယ္စိတ္ဖိစီးမႈနဲပါးေစဖို႕ တရားထိုင္ၿခင္းကဲ့သို႕ ဘာသာေရးလိုက္စားမႈမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္ပါ လို႕တိုက္တြန္းရင္း လူတိုင္းက်န္းမာခ်မ္းသာေစေၾကာင္း ဆႏၵၿပဳလိုက္ပါတယ္။
ေလးစားစြာၿဖင့္ -
စိုးသီဟ
ကိုးကားစာရင္း
၁။ http://en.wikipedia.org/wiki/Acute_myocardial_infarction
၂။ http://www.emedicine.com/EMERG/topic327.htm
၃။ http://www.patient.co.uk/showdoc/40000539/
၄။ http://en.wikipedia.org/wiki/Coronary_artery
၅။ http://www.clevelandclinicmeded.com/medicalpubs/diseasemanagement/cardiology/acutemi/acutemi.htm
၆။ http://images.google.ru/imgres?imgurl=http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/images/stent_placement.gif&imgrefurl=http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/stents/stents_all.html&h=585&w=450&sz=69&hl=ru&start=25&um=1&tbnid=G4FGvqDf_IUAZM:&tbnh=135&tbnw=104&prev=/images%3Fq%3Dcoronary%2Barteries%26start%3D20%26ndsp%3D20%26svnum%3D10%26um%3D1%26complete%3D1%26hl%3Dru%26newwindow%3D1%26client%3Dfirefox-a%26rls%3Dorg.mozilla:en-GB:official%26hs%3DBTe%26sa%3DN
ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္း ( AMI - Acute Myocardial Infarction ) ကို မ်ားေသာအားၿဖင့္ Heart Attack လို႕သိၾကပါတယ္။ Myocardial Infarction ဆိုတာ Myocardium ( ႏွလံုးၾကြက္သား ) ႏွင့္ Infarction (ေသြးငတ္ၿခင္းေၾကာင့္ ၾကြက္သားမ်ားေသဆံုးၿခင္း ) ဆိုတဲ့ စကားလံုးက တဆင့္လာၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ AMI ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ ၊ Sudden Cardiac Death ကဲ့သို႕ အၿခားႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ရုတ္တရက္ေသဆံုးၿခင္းမ်ားကိုလဲ Heart Attack လို႕ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲေနၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ ေန႕စဥ္ႏွင့္အမွ် Heart Attack ကိုခံစားေနရတဲ့ လူနာေတြကို ေတြ႕ေနပါတယ္။ Infarction ဘာေၾကာင့္ရသလဲဆိုရင္ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ဆီကိုေအာက္စီဂ်င္သယ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြ ( Coronary Arteries ) ပိတ္ဆို႕မႈေၾကာင့္ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြမွာ ေသြးလံုေလာက္စြာမရေသာေၾကာင့္ၿဖစ္ရတာပါ။ ေသြးလံုေလာက္စြာမရတဲ့အခါ ၾကြက္သားေတြနာၾကင္လာပါတယ္။ေနာက္ဆံုးတြင္ ေသြးလံုး၀မရေတာ့သည္အထိဆိုး၀ါးလာၿပီဆိုရင္ေတာ့ ၾကြက္သားဆဲလ္ေတြေသဆံုးသြားၾကပါတယ္။ ထိုအခါ ႏွလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြခ်ိဳ႕ယြင္းလာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး လံုး၀ရပ္တန္႕သြားၿပီး အသက္ဆံုးရံႈးရပါေတာ့တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္း ၊ ေသြးထဲမွာ အဆီဓါတ္မ်ားၿခင္းေတြဟာ ဒီေရာဂါကိုၿဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းထဲမွာပါ၀င္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္းေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာနံရံေလးေတြ ပ်က္ဆီးၿပီး ၊ အဆီခဲေလးေတြေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေတြပိတ္ဆို႕ရပါတယ္။ ဒီလို အဆီခဲမ်ား ( Cholesterol ) ႏွင့္ Fibrous Tissue ေလးေတြ စုပံုပိတ္ဆို႕မႈကို Atherosclerosis လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီလိုစတင္ပိတ္ဆို႕လာၿပီဆိုရင္ လူုနာဟာ ရင္ဘတ္ေအာင့္လိုက္တာ ဆုိၿပီး ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ဒါကို Angina Pectoris လို႕ေခၚပါတယ္။ အစပိုင္းမွာ ေအာင့္လိုက္ေပ်ာက္လိုက္ပါ။ တၿဖည္းၿဖည္း ေသြးေၾကာပိတ္တဲ့ ပမာဏပိုမ်ားလာတာနဲ႕အမွ် ရင္ဘတ္ေအာင့္တဲ့အၾကိမ္အေရအတြက္ ၊ ေအာင့္တဲ့ အခ်ိန္ၾကာၿမင့္စြာခံစားရတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ Heart Attack ကိုခံစားရပါေတာ့တယ္။
ၿဖစ္ပြားမႈႏႈန္း
၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ၾကီးရဲ႕ ခန္႕မွန္းခ်က္အရ တစ္ကမၻာလံုးေသဆံုးမႈမ်ားရဲ႕ ၁၂.၆ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ ႏွလံုးေသြးငတ္မႈေၾကာင့္ ၿဖစ္ပါတယ္။ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါႏွင့္ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းေရာဂါမ်ားၿပီးလွ်င္ တတိယေၿမာက္အၿဖစ္အမ်ားဆံုးေရာဂါၿဖစ္ပါတယ္။ ကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈမ်ားထက္ပင္ ပိုမ်ားပါတယ္။ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုတြင္ လူ ၅ ေယာက္ေသဆံုးလွ်င္ တစ္ေယာက္မွာ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါေၾကာင့္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါဟာ အသက္အရြယ္မေရြးၿဖစ္တတ္ပါတယ္။ အသက္ၾကီးလာတာနဲ႕အမွ် ေရာဂါၿဖစ္ဖို႕အတြက္ အခြင့္အလမ္းပိုမ်ားလာပါတယ္။
ဘယ္လိုလူမ်ိဳးေတြမွာအၿဖစ္မ်ားလဲ
ႏွလံုးေသြးေၾကာေလးေတြပိတ္ဆို႕တဲ့ Atherosclerosis ေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးငတ္ၿခင္းၿဖစ္ရတာမို႕လို႕ ေအာက္မွာေဖာ္ၿပထားတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ AMI ၿဖစ္ေစတဲ့ အဓိက ေၾကာင္းအရင္းခံေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။
၁။ ငယ္ရြယ္သူမ်ားထက္စာလွ်င္ အသက္ၾကီးေသာသူေတြမွာပိုအၿဖစ္မ်ားပါတယ္။
၂။ ေယာက္က်ားေလးေတြမွာ အၿဖစ္ပိုမ်ားပါတယ္။
၃။ ေဆးလိပ္ေသာက္ၿခင္း ။
၄။ ေသြးထဲတြင္အဆီဓါတ္မ်ားေနၿခင္း ( Hyperlipoproteinemia ) - အထူးသၿဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူၿပဳတဲ့ HDL - High Density Lipoprotein ေတြနဲေနၿပီး ၊ အက်ိဳးမၿပဳတဲ့ LDL- low Density Lipoprotein ေတြမ်ားေနၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
၅။ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူမ်ား ။
၆။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူမ်ား။
၇။ အ၀လြန္ေသာသူမ်ား ။
၈။ ယခင္က ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိဖူးသူမ်ား ၊ ေလၿဖတ္ဖူးသူမ်ား ( Stroke )။
၉။ မၾကာခဏ ရင္ဘတ္ေအာင့္ေလ့ရွိသူမ်ား ( Angina ) ။
၁၀။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားေသာသူမ်ား ။
၁၁။ သေႏၶတားေဆး ( Oral Contraceptive Pills ) သုံးစြဲေနေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား။
၁၂။ မိသားစုထဲတြင္ ေသြးတိုးႏွင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူမ်ား ။
ႏွလံုးေသြးေၾကာဖြဲ႕စည္းမႈႏွင့္ ေသြးေၾကာက်ဥ္းၿခင္း
ကိုယ္ခႏၶာအဂၤ ါအစိတ္အပိုင္းအသီးသီးအတြက္ ေအာက္စီဂ်င္နဲ႕ အာဟာရဓါတ္ေတြလံုေလာက္စြာရရွိဖုိ႕အတြက္ ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာအဖြဲ႕အစည္းက ေသြးကိုသယ္ေဆာင္ေပးၾကပါတယ္။ ထို႕အတူ ႏွလံုးကိုယ္တိုင္လဲ ေသြးလိုအပ္ပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြဆီကို ေသြးသယ္ေဆာင္ေပးတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြကိုေတာ့ Coronary Arteries လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီေသြးေၾကာေလးေတြဟာ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီး Aorta ကေနထြက္လာၿပီး ႏွလံုးရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ အစိတ္အပိုင္းေတြဆီကို ေသြးသယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ အဓိကအားၿဖင့္ Coronary Arteries ႏွစ္ေခ်ာင္းရွိပါတယ္။ ႏွလံုးရဲ႕ ညာဘက္အၿခမ္းကို ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ Right Coronary Artery ၊ ဘယ္ဘက္အၿခမ္းကို ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ Left Coronary Artery တို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ Left Coronary Artery ကေန Circumflux Artery ႏွင့္ Anterior Descending Artery ဆိုၿပီး ေသြးေၾကာႏွစ္ေခ်ာင္းထပ္မံခြဲထြက္သြားပါတယ္။
ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ား
ေသြးေၾကာအသီးသီးက ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ ႏွလံုးအစိတ္အပိုင္းေတြကေတာ့ -
၁။ Right Coronary Artery - ညာဘက္ေသြး၀င္ခန္းႏွင့္ ေသြးလႊတ္ခန္း ၊ ဘယ္ဘက္ေသြးလႊတ္ခန္း ေအာက္ဘက္ပိုင္း ၊ ႏွလံုးအခန္းေတြကိုပိုင္းၿခားထားေပးတဲ့ နံရံ ( Septum ) ေတြရဲ႕ အေနာက္ဘက္အပိုင္း ။
၂။ Circumflux Artery - ဘယ္ဘက္ေသြး၀င္ခန္း ၊ ဘယ္ဘက္ေသြးလႊတ္ခန္း ေဘးဘက္ႏွင့္ အေနာက္ဘက္အပိုင္း ။
၃။ Anterior Descending Artery - ဘယ္ဘက္ေသြးလႊတ္ခန္း အေရွ ႕ဘက္ႏွင့္ ေအာက္ဘက္ပိုင္း ၊ Septum ေတြရဲ႕ အေရွ ႕ဘက္ပိုင္း ။
ႏွလံုးေသြးေၾကာေလးေတြ က်ဥ္းေၿမာင္းပိတ္ဆို႕သြားမယ္ဆိုရင္ ဒီေသြးေၾကာေလးေတြက ေသြးပို႕ေဆာင္ေပးတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ႏွလံုးၾကြက္သားေလးေတြဟာ ေသြးလံုေလာက္စြာမရရွိၾကေတာ့ပါဘူး။ ေသြးေၾကာ ပိတ္ဆို႕မႈဟာ မိနစ္ ၂၀ မွ ၄၀ ထိၾကာသြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြေသဆံုးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ၿပန္လည္ေကာင္းမြန္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး ။ ေသြးမရတဲ့အခ်ိန္ပိုၾကာေလ ေသဆံုးတဲ့ၾကြက္သား ပမာဏပိုမ်ားေလၿဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင့္ Time Is Muscle လို႕ဆိုရိုးရွိပါတယ္။ ေသဆံုးသြားတဲ့ ၾကြက္သားေတြေနရာမွာ အနာရြတ္ Fibrous တစ္ရႈးေတြနဲ႕အစားထိုးေပးပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား အလုပ္လုပ္ဖို႕အတြက္ လိုအပ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ေတြဟာ ဒီအမာရြတ္တစ္ရႈးေတြကိုၿဖစ္သန္းၿပီး မစီးဆင္းႏိုင္ေတာ့ပါဘူး ။ ထိုအခါႏွလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြဟာ စည္း၀ါးပ်က္ၿပီး ႏွလံုးခုန္တဲ့ ပံုစံမမွန္ေတာ့ပါဘူး ။ ဒါကို Arrhythemia လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီအေၿခအေနဟာ အလြန္ေၾကာက္ဖို႕ေကာင္းပါတယ္။ ႏွလံုးခုန္တဲ့ပံုစံမမွန္ေတာ့တဲ့အခါ ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပိုင္းေတြက လိုအပ္တဲ့ေသြးပမာဏကို ႏွလံုးက မညွစ္ထုတ္ေပးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး ။ အဂၤ ါအစိတ္အပိုင္းေတြဟာ ေသြးလံုေလာက္စြာမရေတာ့ပါဘူး ။ ဒါကို Cardiogenic Shock လို႕ေခၚပါတယ္။ ဒီအေၿခအေနဟာ အသက္အႏၱရာယ္ကုိပင္ စိုးရိမ္ရပါတယ္။
ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႕ေနပံု
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
Heart Attack ရၿပီဆိုရင္ ေအာက္ပါလကၡဏာေတြကို ခံစားရပါတယ္။-
၁။ ရင္ဘတ္ေအာင့္ၿခင္း ( Chest Pain ) - ရင္ဘတ္ေအာင့္တာဟာ Heart Attack မရခင္ ၾကြက္သားေတြေသြးလံုေလာက္စြာမရကတည္းက ခံစားရတဲ့ ေရွးဦးလကၡဏာတစ္ခုပါ ။ ေအာင့္လိုက္ ေပ်ာက္လိုက္နဲ႕ကာလအေတာ္ၾကာခံစားလာရပါတယ္။ ေအာင့္တဲ့ပံုစံက ရင္ဘတ္ေပၚမွာ အေလးတံုးဖိထားသလို ၊ ႏွလံုးကို ဖ်စ္ညွစ္ထားသလို ခံစားရပါတယ္။ ရင္ဘတ္မွာေအာင့္ၿပီး ဘယ္ဘက္ပခံုးထိပ္ ၊ တစ္ခါတစ္ရံ လက္ဖ်ားအထိ ၊ လည္ပင္းနဲ႕ ေမးရိုးေတြဆီကိုလဲ နာက်င္မႈဟာ ပ်ံ႕သြားတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ေက်ာဘက္ေအာင့္ၿခင္းကိုလဲ ခံစားရပါတယ္။
နာက်င္မႈခံစားရေသာေနရာမ်ား
အေရွ ႕ဘက္
အေနာက္ဘက္
၂။ အသက္ရႈခက္ခဲၿခင္း ( Dyspnoea ) ။
၃။ ေခြၽးေစးမ်ားပ်ံၿခင္း ။
၄။ ပ်ိဳ႕အန္ၿခင္း ။
၅။ မူးေမ႕ၿခင္း ။
၆။ ရင္တုန္ၿခင္း ( Palpitation ) ။
ရ။ ေၿခဖ်ားလက္ဖ်ားမ်ား ေအးစက္ေနၿခင္း ။
ေနာက္ဆံုးတြင္ ရုတ္တရက္ေသဆံုးၿခင္းမ်ား ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
ဘယ္လုိသိႏိုင္လဲ
အထက္ေဖာ္ၿပပါ ေရာဂါလကၡဏာေတြအၿပင္ အၿခားေသာစမ္းသပ္စစ္ေဆးၿခင္းမ်ားၿဖင့္လဲသိရွိႏိုင္ပါတယ္။
၁။ ECG - Electrocardiogram
ECG ကိုေတာ့လူတိုင္းသိၿပီးသားၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏွလံုးၾကြက္သားမ်ားအတြင္း ၿဖတ္သန္းစီးဆင္းေနတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ကို ပံုေဖာ္မွတ္တမ္းတင္ထားေပးတာၿဖစ္ပါတယ္ ။ လွ်ပ္စီးလႈိင္းကေလးေတြ ပံုစံေၿပာင္းလဲမႈကိုၾကည့္ၿပီး ႏွလံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈကိုသိႏိုင္ပါတယ္။ Heart Attack ရၿပီဆိုရင္ ECG ရဲ႕ ST အစိတ္အပိုင္းဟာ ၿမင့္တက္ေနႏိုင္သလို ၊ နိမ့္က်ေနတတ္ပါတယ္။ T wave ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္ေနတာကိုလဲ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္ ( T inversion ) ။ Attack စရတဲ့ အခ်ိန္ေပၚမွာမူတည္ၿပီး ေတြ႕ရတဲ့ လကၡဏာေတြဟာလဲမတူပါဘူး ။
၂။ Coronary Angiogram - ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ားထဲကို ေဆးထိုးၿပီး ပိတ္ဆို႕ေနေသာ ေသြးေၾကာေနရာကိုရွာေဖြၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
၃။ Cardiac Markers - ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ ဒဏ္ရာရမယ္ဆုိရင္ Creatine Kinase , Troponin I , Lactate Dehydrogenase isozymes လို႕ေခၚတဲ့ဓါတ္ေတြကို ေသြးထဲမွာ ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ ေရာဂါသတ္မွတ္ခ်က္ ( WHO criteria )
၁။ မိနစ္ ၂၀ ေက်ာ္ေအာင္ ရင္ဘတ္ေအာင့္ၿခင္း။
၂။ ECG လႈိုင္းမ်ားေၿပာင္းလဲၿခင္း ။
၃။ Cardiac Marker မ်ားေတြ႕ၿခင္း ။
ဒီလကၡဏာေတြနဲ႕ၿပည့္စံုမယ္ဆိုရင္ MI အၿဖစ္သတ္မွတ္ႏိုင္ပါတယ္။
အေရးေပၚကုသၿခင္း
Heart Attack ရတယ္ဆိုတာနဲ႕ ၾကြက္သားေတြဆီ ေအာက္စီဂ်င္မၿပတ္ေစဖို႕အတြက္ အေရးေပၚကုသမႈေတြလိုအပ္ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ေဆးရံုကိုဆက္သြယ္ၿပီး အေရးေပၚကားေခၚပါ ။ ကားမလာခင္ ေအာက္ပါၿပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
၁။ ခႏၥာကိုယ္အေနအထား - အသက္ရႈေကာင္းမယ့္ သက္ေတာင့္သက္သာပံုစံမ်ိဳးရွိရပါမယ္။
၂။ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းေအာင္ အိမ္တံခါးမ်ားဖြင့္ၿခင္း ၊ အက်ၤ ီၾကယ္သီးမ်ားၿဖဳတ္ေပးပါ ။
၃။ ေအာက္စီဂ်င္ရွိပါက ေပးပါ ။
၄။ ေသြးခဲၿခင္းကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ Asprin ကိုတိုက္ေကြၽးႏိုင္ပါတယ္။ လူနာကေဆးမၿမိဳခ်ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ လွ်ာေအာက္မွာ ထားေပးႏိုင္ပါတယ္။
၅။ ေသြးေၾကာက်ယ္ေစေသာ Glyceryl Trinitrate ကို ညႊန္ၾကားထားပါက လွ်ာေအာက္မွာ ထဲ့ၿပီးငံုထားႏိုင္ပါတယ္။
၆။ လူနာဟာ အသက္ရႈရပ္တန္႕သြားမယ္ဆိုရင္ CPR - Cardiopulmonary Resuscitation လုပ္ေပးရပါမယ္။
ကုသမႈမ်ား
ပိတ္ဆို႕တဲ့ေသြးေၾကာ ပမာဏေပၚမူတည္ၿပီး ကုသမႈနည္းလမ္းေတြမတူညီပါဘူး ။
၁။ ေသြးခဲၿခင္းကို ကာကြယ္ေပးေသာ ေဆး၀ါးမ်ား ။
၂။ ပိတ္ဆို႕ေနေသာေသြးေၾကာေနရာတြင္ Stunt ထဲ့ၿခင္း ။
၃။ ပိတ္ဆို႕ေနေသာ ေသြးေၾကာကိုေက်ာ္လြန္ၿပီး ေသြးေၾကာဆက္ေပးၿခင္း ( CABG - Coronary Artery Bypass Graft surgery) ။
ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား
၁။ ႏွလံုးေကာင္းစြာအလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ၿခင္း ( Heart Failure ) ။
၂။ ႏွလံုးအလုပ္မလုပ္ေသာေၾကာင့္ အဂၤ ါမ်ားတြင္ ေသြးမလံုေလာက္ၿခင္း ( Cardiogenic Shock ) ။
၃။ Arrhythemia ။
၄။ ႏွလံုးအေၿမွးပါးေရာင္ရမ္းၿခင္း ( Pericarditis ) ။
၅။ ေသဆံုးသြားေသာႏွလံုးၾကြက္သားမ်ား ေပါက္ၿပဲၿခင္း ( Myocardial rupture ) ။
အခ်ဳပ္အားၿဖင့္ဆိုေသာ္ ဒီႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရႈံးၿခင္းေတြဟာ အခ်ိန္နဲ႕အမွ်ၿဖစ္ေနပါတယ္။ ေရာဂါၿဖစ္ပြားရတဲ့ အေၿခခံအခ်က္ေတြထဲမွာ လူေနထိုင္မႈ life style ေၿပာင္းလဲမႈေတြဟာလဲ တစ္ခုအပါအ၀င္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏွလံုးသားေလးေတြ မနာၾကင္ၾကေစဖို႕ ေဆးလိပ္၊ အရက္ေသာက္ၿခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ ။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္ပါ ။ အဆီမ်ားေသာ အစားအစာမ်ားကို မစားပါႏွင့္ ။ ကိုယ္စိတ္ဖိစီးမႈနဲပါးေစဖို႕ တရားထိုင္ၿခင္းကဲ့သို႕ ဘာသာေရးလိုက္စားမႈမ်ားကိုလုပ္ေဆာင္ပါ လို႕တိုက္တြန္းရင္း လူတိုင္းက်န္းမာခ်မ္းသာေစေၾကာင္း ဆႏၵၿပဳလိုက္ပါတယ္။
ေလးစားစြာၿဖင့္ -
စိုးသီဟ
ကိုးကားစာရင္း
၁။ http://en.wikipedia.org/wiki/Acute_myocardial_infarction
၂။ http://www.emedicine.com/EMERG/topic327.htm
၃။ http://www.patient.co.uk/showdoc/40000539/
၄။ http://en.wikipedia.org/wiki/Coronary_artery
၅။ http://www.clevelandclinicmeded.com/medicalpubs/diseasemanagement/cardiology/acutemi/acutemi.htm
၆။ http://images.google.ru/imgres?imgurl=http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/images/stent_placement.gif&imgrefurl=http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/stents/stents_all.html&h=585&w=450&sz=69&hl=ru&start=25&um=1&tbnid=G4FGvqDf_IUAZM:&tbnh=135&tbnw=104&prev=/images%3Fq%3Dcoronary%2Barteries%26start%3D20%26ndsp%3D20%26svnum%3D10%26um%3D1%26complete%3D1%26hl%3Dru%26newwindow%3D1%26client%3Dfirefox-a%26rls%3Dorg.mozilla:en-GB:official%26hs%3DBTe%26sa%3DN
Posts
No comments:
Post a Comment