Saturday, September 22, 2007

Human and Disaster (1)

လူႏွင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ (၁)

မေန့က မိုးေတြ တအားရြာမွ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ ဆိုတာကို ပိုစ့္အျဖစ္တင္ဖို႔္ ကိုျပန္သတိရရင္း ပိုစ့္ေရးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ပထမပိုင္း ၊ ဒုတိယပိုင္း နဲ့ တတိယပိုင္း ဆိုျပီး ခဲြေရးခ်င္ပါတယ္

ပထမပိုင္းမွာ

၁။ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ကို ၾကိဳတင္သိရွိရန္ၾကိဳးပမ္းျခင္း

၂။ ေဘးအႏၱရာယ္၏ ဆိုးက်ဳိးမ်ားကို သင့္ေလ်ာ္သလို ဘာသာျပန္ျခင္း

ဒုတိယပိုင္းမွာ…

၃။ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ ေၾကာင့္ျဖစ္တတ္ေသာ ဆုိးက်ဳိးမ်ားကို ျပည္သူအား သိရွိေစျခင္း

၄။ အခ်ိန္မွီ ကာကြယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း

Read More...

Friday, September 21, 2007

Health and Misbeliefs ...

က်န္းမာေရးႏွင္႔သက္ဆိုင္ေသာအယူလြဲမ်ား

ကၽြန္မတို႔ ၿမန္မာ လူမ်ိဳးမ်ားတြင္ ေရွးယခင္ အဆက္ဆက္ ကပင္ လိုက္နာ က်င္႔သံုးခဲ႔ႀကေသာ မိရိုးဖလာ အယူအဆေပါင္း မ်ားစြာ ရွိေနပါသည္။ အၿခားေသာ အယူအဆမ်ားကို မေဆြးေႏြး လိုေသာ္လည္း က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ အယူအဆ အလြဲမ်ားကိုေတာ႔ အနည္းငယ္ တင္ၿပ ေဆြးေႏြး လိုပါသည္။ ..................................

Read More...

MedReader - News Alerts

ေဆးပညာဆိုင္ရာ သတင္းနဲ႔ အသစ္ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို ၾကည္႔ရႈႏိုင္တဲ႔ MedReader ေဆာ႔၀ဲလ္တစ္မ်ိဴးကို မိတ္ဆက္ေပးလိုပါတယ္။ Tray Bar မွာ Run ထားလို႔ရပါတယ္။ Start Up Program အေနနဲ႔လည္း Run ထားႏိုင္ပါတယ္။ News Alert ေတြကို Refresh Interval ထားျပီး ၾကည္႔ႏိုင္ပါတယ္။ RSS Reader တစ္မ်ိဴးျဖစ္ပါတယ္။

သူ႔၀က္ဘ္ဆိုဒ္မွာ ေရးထားတာက

MedReader is a RSS Reader specifically built for the Medical & Healthcare Professional. MedReader allows you to have information directly delivered to your desktop without the worries of Spam, searching for hours, or registering/logging into a web based system.
MedReader provides:
  • Persistent search technology
  • Easy to read displays for your news
  • A better way to manage your content
အေသးစိတ္ကို http://medreader.com/ မွာ သြားဖတ္ႏိုင္ေၾကာင္းပါ။
ေဒါင္းလုဒ္ MedReader Link 1 , Link 2 [708kb]

Millennium Development Goals

Millennium Development Goals ကို မွတ္မိေစရန္


ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ (၂၀၀၆) ေအာက္တိုဘာေလာက္က ကၽြန္ေတာ္တို႕ MMedSc (Public Health) Selection Exam Theory ေျဖတာ ေအာင္တယ္ ဆိုေတာ့ Viva ေျဖဖို႔အတြက္ Public Health နဲ႕ဆိုင္တ့ဲ အေရးႀကီးတာေတြကို ရွာၾက၊ က်က္ၾက ပါတယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက Millennium Development Goals ကို မွတ္မိေစဖို႕ ကဗ်ာေလးလုပ္ၿပီး က်က္ခဲ့တာကို အခု Share လုပ္လိုက္ပါတယ္။

ဆင္းရဲ ငတ္မြတ္၊
ပညာသင္၊
က်ားမ တူညီခ်င္
ေမြးေသေလ်ာ့ခ်၊ ကေလးေတြဘ၀၊
မိခင္ေတြကို ျမွင့္တင္ၾက၊
ႏိုင္ယူေရာဂါ ကာကြယ္ပါ၊
ပတ္၀န္းက်င္လည္းပါ၊
၀ိုင္း၀န္းကူညီေဆာင္ရြက္မွ၊ တို႔ကမာၻရြာႀကီး သာယာမယ္ဗ် ။

Original English လိုကေတာ့ ေအာက္မွာ ယွဥ္တြဲ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
Goal 1 : Eradicate extreme poverty and hunger
Goal 2 : Achieve universal primary education
Goal 3 : Promote gender equality and empower women
Goal 4 : Reduce child mortality
Goal 5 : Improve maternal health
Goal 6 : Combat HIV/AIDS, malaria and other diseases
Goal 7 : Ensure environmental sustainability
Goal 8 : Develop a global partnership for development


၀န္ခံခ်က္ ။ ။ ဒီကဗ်ာေလးကို အေျခခံက်န္းမာေရးတကၠသိုလ္ (မေကြး) မွ ေဒါက္တာ စိုးမင္းႏိုင္ က စတင္ေရးစပ္ခဲ့ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ ေဒါက္တာ ၀င္းခိုင္ မွ ျဖည့္စြက္ထားပါသည္။

Public Health Vocabulary

၂၀၊ ၉၊ ၂၀၀၇

စကားလံုးရွိတဲ့ ေကာင္းကင္

ထူးအိမ္သင္ကေတာ့ စကားလံုးမ်ားနဲ႔ မေျပာပဲ မ်က္၀န္းမ်ားနဲ႔ ေျပာခိုင္းခဲ့သည္။

သို႔ရာတြင္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ကိစၥရပ္မ်ား၌ကား စကားလံုးမ်ားကို မသံုးမျဖစ္ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးရေလ့ရွိသည္။ လူတစ္ဦး ႏွင့္ တစ္ဦး သို႔တည္းမဟုတ္ လူတစ္ဦး ႏွင့္ အမ်ား အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္မႈ (communication) ကို ဘာသာရပ္ တစ္ခုအေနျဖင့္ပင္ သင္ယူရေလသည္။ စာရႈသူ စဥ္းစားၾကည့္ပါ .. အကယ္၍မ်ား က်န္းမာေရး ပညာေပးရာတြင္ “မ်က္၀န္းမ်ား” နဲ႔သာ ေျပာရလ်င္ ဘယ္သို႔ ရွိခ်ိန္႔မည္နည္း။ ဆိုသူတစ္မ်ိဳး နားလည္သူ တစ္ဖံု ျဖစ္ေနမည္။

Read More...

Friday, September 14, 2007

Call for Abstracts: Investing in Young People's Health and Development

CALL FOR ABSTRACTS: Investing in Young People’s Health and Development: Research that Improves Policies and Programs

An International Conference

April 27-29, 2008 (April 30 optional sessions)

Abuja, Nigeria

Read More...

Friday, September 7, 2007

A Story I 'd like to Share ...

အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲေလးတစ္ခုမွာ ၾကားခဲ႕ရတဲ့ ပံုျပင္ေလးပါ။
ႀကိဳက္လြန္းလို႔ မေနႏိုင္ မထိုင္ႏိုင္ အခုလို ျပန္ေျပာျပမိတာပါ။

တစ္ေန႔မွာ လင္မယားႏွစ္ေယာက္က ၀တ္ေကာင္းစားလွေတြ ၀တ္ၿပီး ကားကေလးနဲ႕ ထြက္လာခဲ့ၾကသတဲ့
သူတို႔က အျခားၿမိဳ႕တစ္ျမိဳ႕ကို ကိစၥတစ္ခုနဲ႔ သြားၾကမွာ။
ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ လမ္းမွာ သူတို႔ ကားဘီးက ႐ႊံ႕ထဲ နစ္သြားပါေရာတဲ့။
ႀကိဳးစားၿပီး ကားကို ထြက္ၾကည့္ေပမယ့္ ကားက ဘယ္လိုမွ ႐ုန္းမရေတာ့ဘူးတဲ့။

အဲဒါနဲ႔ ေယာက္်ား ျဖစ္သူက သူ ကားေပၚက ဆင္းၿပီး ကားကို တြန္းမယ္လို႕ ဆိုေတာ႕ မိန္းမက "တြန္းရင္ ႐ွင့္ အ၀တ္အစားေတြ ေပကုန္မွာေပါ့ .. လမ္းေပၚမွာ လူတစ္ေယာက္ေယာက္ ျဖတ္သြားမွာ အကူအညီ ေတာင္းၾကတာေပါ့"လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါနဲ႔ ေယာက္်ားကလည္း လမ္းကို ျဖတ္သြားမယ့္ လူေတြကို ေမွ်ာ္ရင္း ကားေပၚမွာ ဆက္ထိုင္ေနပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္မွာေတာ့ လူတစ္စု သူတို႔ ဘက္ကို ေလွ်ာက္လာတာေတြ႕တာနဲ႔ အကူအညီ လွမ္းေတာင္းပါတယ္။
"ကြၽန္ေတာ္တို႕ကား ႐ႊံ႕နစ္ေနလို႔ပါ .. ကူညီပါ .. ကြၽန္ေတာ္တို႔ .. ကားကို တြန္းေပးပါ" ဆိုေတာ့ အဲဒီလူေတြက ကူညီမလို႔ အနားကို ေရာက္လာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ကားေပၚက မိန္းမေရာ၊ ေယာက္်ားပါ မဆင္းၾကေတာ့ သူတုိ႔က "ခင္ဗ်ားတုိ႔လဲ ဆင္းတြန္းၾကပါ"လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဒီေတာ့ ကားေပၚက လင္မယားက "ကြၽန္ေတာ္တို႔က မဂၤလာေဆာင္သြားမွာမို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အက်ႌအ၀တ္ အစားေတြ အေပ မခံႏိုင္ဘူး" တဲ့။
အဲဒီေတာ့ ကူညီမလုိ႔ လာတဲ့သူေတြက သူတို႔ကို မကူညီေတာ့ဘဲ ျပန္ထြက္သြားၾကပါသတဲ့။
အဲဒီ လင္မယားကလဲ ကားေပၚက မဆင္းဘဲ ေနာက္ထပ္လာမယ့္ သူေတြကိုသာ ထိုင္ေစာင့္ေနၾကသတဲ့။

အကယ္၍ သင္သာ အဲဒီေနရာကို လမ္းေလွ်ာက္လာတဲ့ သူေတြထဲက တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ရင္ အဲဒီလူေတြကို ကူညီမလား။
ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။

Exercise and Brain

ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ျခင္းက ဦးေႏွာက္ကိုပါ ေကာင္းေစနိုင္သတဲ့။
၂၀၀ရ၊ ဧၿပီလထုတ္ နယူးစ္၀ိခ္ ထဲမွာ ဖတ္ရတာကို ျပန္ေဖာက္သည္ ခ်တာပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းက အင္ဒိုဖင္းဓာတ္ကို ျမင့္မားလာေစလို႕ ေပ်ာ္ေစနိုင္တာ စိတ္ဓာတ္က်တာကို သက္သာေစတာေတြက သိခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ။
ယခုေတြ႕ရွိခ်က္က ေလ့က်င့္ခန္းက ဦးေနွာက္ကို ေသြးနဲ႕ စြမ္းအင္ေတြ ပိုေရာက္ေစလို႕ အာရံုခံကလာပ္စည္း(နာ့ဗ္ဆဲလ္)ေတြကို ပိုမို သန္စြမ္း ေစပါတယ္တဲ့။ ဒါ့အျပင္ အာရံုခံ ကလာပ္စည္း အသစ္ေပၚထြက္မႈ ျဖစ္စဥ္ကိုလည္း ပိုျမန္ေစနိုင္ပါသတဲ့။
တစ္ခ်ိန္က အာရံုခံ ကလာပ္စည္းေတြက ပ်က္စီးသြားၿပီးရင္ အသစ္ ေပၚထြက္မႈ မရွိေတာ့ဘူး ဆိုခဲ့ၾကေပမယ့္ ယခု ေတြ႔ရွိခ်က္ အရ အသစ္ ျပန္ျဖစ္နိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ဖို ့ ပ်င္းေနၿပီး ဥာဏ္ေကာင္းခ်င္သူေတြ အတြက္ ဒီေတြ ့ရွိခ်က္က အေထာက္အကူ ျဖစ္ေလမလားလို႔ ေဖာက္သည္ ခ်လိုက္တာပါ။

(ရည္ညႊန္းခ်က္ -
Stronger, faster, smarter by Mary Carmichael.
Exercise is a state of mind by Michael Craig Miller, MD. Newsweek, April 9, 2007)

Thursday, September 6, 2007

Barriers of Access to Healthcare

၅၊ ၉၊ ၂၀၀၇

က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈရရွိေရး အတြက္ အတားအဆီးမ်ား

ျမန္မာလိုေတာ့ “ေပးကားေပး၏မရ” ဟု ဆိုရိုးရွိသည္။ ထို႔အတူ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈတြင္ ေပးကားေပး၏မရ ဆိုေသာ အျဖစ္မ်ား မ်ားစြာရွိ၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဆးစြမ္းလွသည္ဟု နာမည္ႀကီးေသာ ဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ျပသခြင့္ရမည္။ အေကာင္းဆံုးဆိုေသာ ေဆးရံုတြင္ ေလေအးေပးစက္ဖြင့္ေပးထားေသာ အခန္း၌ ကိုယ္ပိုင္သူနာျပဳဆရာမတစ္ဦးထားရွိ ကုသေပးမည္။ မည္သည့္ေဆးဆိုင္တြင္မွ ၀ယ္ယူမရႏိုင္သည့္ ႏိုင္ငံျခားမွ တိုက္ရိုက္တင္သြင္းလာေသာ ေဆးမ်ားျဖင့္ သံုးစြဲကုသေပးမည္။ တခုသာလိုသည္ တစ္ေထာင္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားကို ဂံုနီအိတ္ႏွင့္ ထမ္းၿပီးသာ ယူလာခဲ့ပါ။

အစိုးရ ေဆးရံု ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ဆရာ၀န္မ်ား၊ သူနာျပဳမ်ား၊ အျခား၀န္ထမ္းမ်ား ခန္႔ထားေပးသည္။ လူေတြက ဘာေၾကာင့္မ်ား မသြားၾကတာပါလိမ့္။ စဥ္းစားစရာပင္။

အရည္အေသြးမီ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား မရွိမဟုတ္။ ရွိသည္။ ရႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ..

အမ်ားစုအတြက္ လက္လွမ္းမမီႏိုင္။ ဘာေတြကမ်ား တားဆီးထားပါလိမ့္။ ထိုအတားအဆီးမ်ားကို ေလးမ်ိဳး ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ၾကည့္ႏိုင္သည္။
  1. Psychological barrier
  2. Physical barrier
  3. Administrative barrier
  4. Financial barrier
တို႔ျဖစ္သည္။ တစ္ခုခ်င္းရွင္းအံ့။

1. Psychological barrier ( စိတ္တြင္း အတားအဆီး )
လူနာ ႏွင့္ မိသားစု၏ စိတ္တြင္းမွ ျဖစ္ေနေသာ အတားအဆီးျဖစ္သည္။ ဒီေရာဂါကေတာ့ ေဆးၿမီးတိုေလးနဲ႔ဆို ေပ်ာက္သြားမွာပဲ။ ေဆးရံု ေဆးခန္းသြားျပလဲ ေကာင္းမွာ မဟုတ္ပါဘူးဟု ထင္ေနျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ေဆးရံု ေဆးခန္းမ်ားမွ အရည္အေသြးမီ ကုသမႈ မျပဳေပးျခင္းေၾကာင့္ တိမ္းပါးသြားသည္မ်ားကို ေတြ႔ျမင္ၾကားသိရျခင္းေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းေနျခင္းသည္လည္း ဤေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ အက်ံဳး၀င္ေလသည္။
2. Physical barrier ( ေနရာေဒသ အတားအဆီး )
လူနာ့အိမ္ႏွင့္ ေဆးရံုေဆးခန္း ေ၀းေနျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ - အနီးဆံုး ေဆးရံုက ေျခလ်င္ ၂-ရက္ေလာက္ ေလ်ာက္ရမည္ဆိုလ်င္ ေတာ္ရံုတန္ရံုျဖင့္ေတာ့ သြားလိမ့္မည္မဟုတ္။
3. Administrative barrier (အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အတားအဆီး)
ေဆးရံု ေဆးခန္း၏ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားအရ ၾကန္႔ၾကာျခင္း၊ ကုသမႈ မေပးႏိုင္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။ ဥပမာ - ေဆးကုသခြင့္ရဖို႔အတြက္ လူမႈဖူလံုေရးကဒ္ရွိရမည္၊ စက္ရံုမွ ဆရာ၀န္၏ လႊဲပို႔စာ ပါလာရမည္ စသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား မျပည့္စံု၍ ေဆးကုသခြင့္ မရရွိျခင္း။ အခ်ိဳ႕ေသာ အန္ဂ်ီအို ေဆးခန္းမ်ားတြင္ ေဆးခန္းဖြင့္ရာ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္ေၾကာင္းအေထာက္အထားပါမွ ေဆးကုသေပးမည္ ဆိုသည့္ အခ်က္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးသား သေဘာတူေၾကာင္း ေထာက္ခံစာပါရမည္၊ သက္ဆိုင္ရာ ရ၀တ ထံမွ ကေလး ၂ေယာက္ရွိေၾကာင္း ေထာက္ခံစာပါရမည္၊ သားေၾကာျဖတ္ ဘုတ္အဖြဲ႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ပါရမည္၊ သို႔မွသာ သားေၾကာျဖတ္ေပးမည္ ဆိုသည္မ်ိဳးသည္ ဤ Administrative barrier ( အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ အတားအဆီး ) အမ်ိဳးအစားတြင္ အက်ံဳး၀င္ေလသည္။ လူနာမိသားစုက ေဒသခံ ဘာသာစကားသာ ေျပာတတ္သည္။ ဆရာ၀န္ကလည္း ဗမာလိုသာ ေျပာတတ္သည္။ ဘာသာျပန္ကမရွိ။ ဤသည္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဆိုင္ရာ အတားအဆီး တစ္မ်ိဳးပင္။
4. Financial barrier ( ေငြေၾကး အတားအဆီး )
ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္ျခင္းပင္။ ေဆးဖိုး၊ ကုသခ၊ ခရီးစရိတ္ စသည္မ်ားကို မတတ္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ မရရွိပါဟု ဆိုလာလ်င္ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ မရရွိသနည္း ဆိုသည္ကို စံုစမ္းဖို႔လိုသည္။ လူနာ ႏွင့္ မိသားစုတို႔က ေဆးရံုေဆးခန္း ေၾကာက္တတ္ျခင္းေၾကာင့္ ကုသမႈ မခံယူျခင္းကို ေဆးရံုေဆးခန္း အေရအတြက္ တိုးဖြင့္ေပးျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းမရႏိုင္။ အလားတူပင္ ေငြေၾကးမတတ္ႏိုင္၍ လာေရာက္ကုသျခင္း မျပဳသူမ်ားကို ေဆးရံုတြင္ ေဆးကုသျခင္းသည္ ေဆးၿမီးတိုျဖင့္ ကုသျခင္းထက္ေကာင္းေၾကာင္း တရားေဟာေန၍ အလကားပင္။ အနာသိမွေဆးရွိႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါလား။

မိမိ၏ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေဆးကုသမႈမရရွိေသာ အျဖစ္မ်ား ႀကံဳလာပါက မည္သည့္ အတားအဆီးက ဒုကၡေပးေနသလဲ ဆိုတာကို အေျဖရွာၾကည့္ပါ။ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါလိမ့္မည္။

အာေရာဂ်ံပရမံလာဘံ
တကၠသိုလ္ လွမြန္