Emergency တားေဆး-တားနည္း အေရးၾကီးမွ သံုးရတယ္

Wed, Feb 22, 2012 at 4:24 PM
Levono 72 ေဆးကို တလမွာ တခါအျမဲသုံးလို႔ ရပါသလား။ တလလွ်င္ တရက္ႏွစ္ရက္သာ ေတြ႔ရတဲ့ ဇနီးေမာင္ႏွံေတြအေနနဲ႔ အဲ့ဒီေဆးကို လစဥ္သုံးလွ်င္ အဆင္ေျပႏိုင္ပါသလား။ ေနာင္ကေလးျပန္ယူလွ်င္ အဆင္ေျပႏိုင္ပါသလား သိပါရေစ။

Emergency contraceptive pills ကိုယ္ဝန္မရေစေအာင္ "အေရးေပၚ" တားေဆး (၄) မ်ိဳးရွိတယ္။ ေဆးမဟုတ္တာ တနည္းရွိတယ္။
၁။ Progestin (ပရိုဂ်က္စ္တင္) ေဟာ္မုန္း တမ်ိဳးထဲေဆး၊
၂။ Ulipristal acetate ေဆးပါတဲ့ေဆး၊
၃။ Progestin and Estrogen ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲပါတဲ့ေဆး၊
၄။ Mifepristone ပါတဲ့ ဖ်က္ေဆး၊
၅။ IUD/IUCD

၁။ Progestin (ပရိုဂ်က္စ္တင္) ေဟာ္မုန္း တမ်ိဳးထဲပါတယ္။ အေမရိကားမွာ Plan B, Plan B One-Step, Next Choice and Levonorgestrel Tablets ဆိုျပီး နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေရာင္းတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွလဲ တျခားနာမည္ေတြနဲ႔ ရွိတယ္။ ၈၈% ထိေရာက္တယ္။ Levonorgestrel ပါတာ ျဖစ္တယ္။ Morning after pills လို႔ လူေတြကေခၚၾကတယ္။ အမွန္က မနက္အထိ ေစာင့္ေနစရာ မလိုပါ။ ခ်က္ခ်င္းေသာက္ႏိုင္သလို ေန႔-ည မေရြးလဲ ေသာက္လို႔ရတယ္။ Plan B One-Step ဟာ Levonorgestrel 1.5 mg ပါတဲ့ ေဆးတလံုးထဲ ျဖစ္တယ္။ Next Choice နဲ႔ Levonorgestrel Tablets ေတြက Levonorgestrel 0.75mg စီပါတဲ့ ေဆး ၂ လံုးျဖစ္တယ္။ ၁၂ နာရီျခား ေသာက္ရတယ္။ ၂ လံုးတခါထဲေသာက္တာလဲ ထိေရာက္တယ္။ ၂၃% မွာ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္။ ၈၈% ထိေရာက္တယ္။

• ကိုယ္ဝန္တားေဆး နာမယ္၊ ပါတဲ့ေဟာ္မုန္း နဲ႔ ဝယ္ယူႏိုင္တဲ့ႏိုင္ငံ http://www.yamunaclinic.org/index.php?option=com_content&view=article&id=436:emergency-contraception-2-&catid=34:adult-readings&Itemid=49
• FAQs Hormonal birth control pills ကိုယ္ဝန္တား ေဟာ္မုန္းပါ စားေဆး အေမး-အေျဖမ်ား http://www.yamunaclinic.org/index.php?option=com_content&view=article&id=2928:faqs-hormonal-birth-control-&catid=30:medical-writings-&Itemid=46
• Contraception and nonmedical view ကိုယ္ဝန္ တားနည္းေတြဟာ အျပစ္လြတ္ပါသလား http://www.yamunaclinic.org/index.php?option=com_content&view=article&id=2952:contraception-and-nonmedical-view-&catid=34:adult-readings&Itemid=49

၂။ Ulipristal acetate ေဆးပါတယ္။ ellaOne နာမည္နဲ႔ေရာင္းတယ္။ Levonorgestrel ECPs ထက္ပိုထိေရာက္တယ္လို႔ဆိုတယ္။ ၅ ရက္အတြင္းေသာက္ႏိုင္တယ္။ အေမရိကားမွာ ေနာက္ေပၚလာတာကို Ella ေခၚတယ္။ အထိေရာက္ဆံုးလို႔ဆိုတယ္။ Ella ထဲမွာေရာ ဥေရာပမွာ ေရာင္းတဲ့ ellaOne ထဲမွာပါ Ulipristal acetate 30 mg ေခၚတဲ့ Progesterone receptor modulator ဆိုတာပါတယ္။

၃။ Progestin and Estrogen ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲပါတယ္။ ၇၅% ထိေရာက္တယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္တာ ပိုျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Estrogen 100 mcg နဲ႔ Progestin 0.50 mg ပါတယ္။ ေဆး တလံုးနဲ႔ ေနာက္တလံုး ၁၂ နာရီျခား ေသာက္ရတာမ်ားတယ္။ ၇၅% ထိေရာက္တယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္တတ္တယ္။

• Combined Progestin and Estrogen pills ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲ ပံုမွန္တားေဆးကို အေရးေပၚသံုးနည္း၊ http://www.yamunaclinic.org/index.php?option=com_content&view=article&id=436:emergency-contraception-2-&catid=34:adult-readings&Itemid=49 မွာဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။

၄။ Mifepristone ေဆးပါတယ္။ ဖ်က္ေဆးလိုျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာသာေရာင္းတယ္။ ဥပမာ ရုရွား၊ တရုပ္ နဲ႔ ဗီယက္နမ္။
• Medical abortion (1) ကုိယ္ဝန္ကို ေဆးသံုး ဖ်က္ျခင္း (၁) http://www.yamunaclinic.org/index.php?option=com_content&view=article&id=440:medical-abortion-&catid=34:adult-readings&Itemid=49
• Medical abortion (2) ကုိယ္ဝန္ကို ေဆးသံုး ဖ်က္ျခင္း (၂) http://www.yamunaclinic.org/index.php?option=com_content&view=article&id=3281:medical-abortion-2-&catid=34:adult-readings&Itemid=49
• Unwanted Pregnancy Q and A (1) မလိုခ်င္တဲ့ ကိုယ္ဝန္ အေမး-အေျဖမ်ား (၁) http://www.yamunaclinic.org/index.php?option=com_content&view=article&id=3327:unwanted-pregnancy-q-and-a-&catid=34:adult-readings&Itemid=49 • Unwanted Pregnancy Q and A (2) မလိုခ်င္တဲ့ ကိုယ္ဝန္ အေမး-အေျဖမ်ား (၂) http://www.yamunaclinic.org /index.php?option=com_content&view=article&id=3330:unwanted-pregnancy-q-and-a-2-&catid=34:adult-readings&Itemid=49
၅။ ေဆးေတာ့ မဟုတ္ဘူး ပံုမွန္ တာရွည္တားနည္းတခုျဖစ္တဲ့ Copper-T IUD သားအိမ္ထဲကို ပစၥည္းထည့္တာလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ IUD/IUCD ေခၚတယ္။ ၃-၅-၁ဝ ႏွစ္အထိ ထားႏိုင္တာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။
• Emergency contraception (1) အေရးေပၚ တားေဆး (၁) http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/04/emergency-contraception.html
• Emergency Contraception (2) အေရးေပၚတားေဆးမ်ား (၂) http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/04/emergency-contraception-2.html
• Emergency Contraception (3) အေရးေပၚတားေဆးမ်ား (၃) http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/12/emergency-contraception-3.html

Dr. တင့္ေဆြ
၁၈-၁-၂ဝ၁၂

Read More...

Collapse...

Baby Boy ကေလးေမြးရင္ (ေယာက္်ားေလး) ရခ်င္သလား

1 Oct 11, 22:05
ဆရာ သားေယာက္်ားေလး ရနုိုင္မယ့္နည္းေလး ရွိရင္ ညႊန္ၾကားေပးေစလိုပါတယ္။
Wed, Feb 22, 2012 at 4:06 PM
ကၽြန္မက အသက္ ၃၆ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ သမီးေလး ၂ ေယာက္ေမြးထားပါတယ္။ ကၽြန္မၾကားဘူးတာတခုရွိလို႔ပါ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မွာ သား(သို႔)သမီးအတိအက် လိုျခင္လွ်င္ တြက္ခ်က္ျပီး ကိုယ္၀န္ေဆာင္ရတယ္လို႔ ၾကားဖူးပါသျဖင့္ မည္သည့္နည္းႏွင့္ တြက္ခ်က္ယူရမလဲ ဆိုတာသိပါရေစရွင္။

Boy Diet ေယာက္်ားေလးရေစမဲ့ အစားအေသာက္ေတြဆိုတာကို အရပ္စကား ေျပာၾကတာရွိတယ္။
• Meat အသား၊ Red meat အထူးသျဖင့္ အမဲသား၊ ဆိတ္သား၊
• Salty snacks ဆားပါတဲ့ သြားရည္စာ၊ ဥပမာ အာလူး (ခ်စ္ပ္)၊
• Caffeine (ေကဖင္း) ပါတဲ့ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္။

အစဥ္အဆက္ မိန္းမဘက္ကို အာရုံထားၾကတယ္။ ေနာက္မွာ ေယာက္်ားေတြကို စမ္းၾကျပန္တယ္။ Testicle ေယာက္်ား-အစိတဖက္ကို ျခည္ေႏွာင္ေပးတာကို စမ္းသပ္ခဲ့ၾကဘူးတယ္။ တျခား နည္းေတြလဲ တရြာတပုဒ္ဆန္း မနည္းလွပါ။

Boy Hints အရပ္ေျပာ သားေယာက္်ားေလး ရေစနည္းေတြကေတာ့ -
• Wear boxers to cool the temperature of the scrotum ကပ္ပဲ့အိတ္ ေအးေစေအာင္ (ေဘာ္ဆာ) အတြင္းခံ ဝတ္ထားပါ။
• Man has an orgasm first ေယာက္်ားက အရင္ (ေအာ္ဂဇင္) ရေအာင္ေနပါ။
• Only have marital relations on the odd days of the month to have a baby girl အိမ္ေထာင္ဖက္နဲ႔သာ (မ) ဂဏန္းရက္ေတြမွာ အတူေနရင္ မိန္းကေလး ေမြးမယ္၊
• Man initiates sexual relations အတူေနဘို႔ ေယာက္်ားကစပါ။
• Man on top or dominate positions ေယာက္်ားက အထက္က အေနအထားနဲ႔ ဆက္ဆံပါ။
• Have sex standing up မတ္တပ္ရပ္ အေနအထားနဲ႔ စခန္းသြားပါ။
• Have sex at night ညအခ်ိန္မွာ ဆက္ဆံပါ။
• Avoid sex during the full phase of the moon as well as the new moon, aim for a quarter moon လျပည့္ရက္၊ လဆန္းရက္ေတြ ေရွာင္ပါ။ လျပည့္ေက်ာ္ တပါတ္မွာ အတူေနၾကပါ။

ဆရာ၀န္ေတြကေန ေျပာတာထဲမွာ (သီအိုရီ) တခု ရွိပါတယ္။ Biorhythms method (ဘိုင္အို-ရစ္သမ္) နည္းလို႔ ေခၚတယ္။ ၁၉ ရာစု ကတည္းက ေပၚတာပါ။ မိခင္ေလာင္းရဲ႕ ဇီဝ-စည္းခ်က္နဲ႔ Conception သေႏၶယူခ်ိန္နဲ႔ ကိုက္ညီရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Biorhythms ဇီဝ-စည္းခ်က္ အတက္-အက်ဆိုတာ ေမြးလမ္းေၾကာင္း (ဗဂ်ိဳင္းနား) ရဲ႕ အက္စစ္ဓါတ္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္။ ဒါ့အျပင္ Egg membranes မ-မ်ိဳးဥ အဖံုးလႊာရဲ႕ Electro-magnetism လွ်ပ္စစ္-သံလိုက္ အေျခအေနနဲ႔လဲ ဆက္စပ္ပါေသးတယ္။

ဟိုေရွးေရွး ေဆးပညာဖခင္ၾကီး Hippocrates (ဟစ္ပိုခေရးတီးစ္) လက္ထက္ကတည္းက Good days ေန႔ေကာင္းရက္သာ နဲ႔ Bad days ျပႆဒါးရက္ေတြဟာ Cycles တလွည့္စီသေဘာ ျဖစ္ေနပါသတဲ့။ သိပၸံနည္းက် ျဖစ္လာတာကေတာ့ ၁၈၉၇ ေရာက္မွ Dr Wilhelm Fliess ကေနစျပီး ရုပ္ပိုင္း နဲ႔ စိတ္လႈပ္ရွားမႈပိုင္း ဇီဝ-စည္းခ်က္ေတြကို ေဖၚထုတ္ပါတယ္။

လူတိုင္းဟာ ေမြးကတည္းက ဇီဝ-စည္းခ်က္ (အပင္) နဲ႔ ရွိလာၾကတယ္။ အိပ္ခ်ိန္ နဲ႔ ႏိုးထခိ်န္၊ ေဟာ္မုန္း တမ်ိဳးစီ ထြက္ခ်ိန္ေတြ အလွည့္က် ျဖစ္ရတယ္။ ဇီဝ-စည္းခ်က္ အဓိက ၃ မ်ိဳးရွိတယ္။ Physical cycle ရုပ္ပိုင္း။ Emotional cycle စိတ္လႈပ္ရွားမႈပိုင္း နဲ႔ Intellectual cycle ဥာဏ္ရည္ပိုင္းေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။

၁၉ဝ၂ ခုႏွစ္မွာ ဗီယယ္နာ တကၠသိုလ္က စိတ္ပညာရွင္ Dr Hermann Swoboda ကလဲ ဒီအခ်က္ကို ေထာက္ခံခ်က္ ေပးလာတယ္။ သူကေန ခန္႔မွန္းခ်က္ရတဲ့အထိ ေလ့လာမႈျပဳႏိုင္ခဲ့တယ္။ သူ႔ေနာက္ ၁၉၂ဝ ခုႏွစ္မွာ နာမည္ေက်ာ္ သခၤ်ာပညာရွင္ Alfred Teltscher ကေန Intellectual rhythm ကိုပါ ေဖၚထုတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။ လူေတြဟာ တခ်ိဳ႕ အခ်ိန္ ကာလေတြမွာ မွတ္ဥဏ္ေတြ၊ ထိုထြင္းဥာဏ္ေတြ သိပ္ေကာင္းျပီး တခ်ိဳ႔အခ်ိန္ကာလေတြမွာ ည့ံေနၾကတာ ေတြ႔ရွိလာတယ္။

ပညာရွင္ေတြကေန Biological rhythms ဇီဝ-စည္းခ်က္က်ပံုေတြကို အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ဂဏန္းသခၤ်ာ ဥပေဒသေတြ ထုတ္ယူၾကတယ္။ ရလာတဲ့ ေဖၚျမဴလာေတြကို အသံုးခ်ရင္ မိခင္ေလာင္းအတြက္ ေယာက္်ားေလးရေစဘို႔၊ မိန္းကေလးရေစဘို႔ ျပကၡဒိန္တခု ရလိမ့္မယ္။ ၉၅% ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

Vagina (ဗဂ်ိဳင္းနား) ဟာလဲ သူ႔စည္းခ်က္နဲ႔သူ ေျပာင္းေနတယ္။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) Acid အက္စစ္ဓါတ္ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ မ-မ်ိဳးဥဟာ သုက္ပိုးထဲက X sperm (အိတ္က္စ္-ခရိုမိုဇုမ္း) ကို ဆြဲယူမွာျဖစ္လို႔ မိန္းကေလး ရေစႏိုင္တယ္။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) က Alkaline (အယ္လ္ကာလိုင္း) ဓါတ္ ျဖစ္ေနခ်ိန္ဆိုရင္ Y sperm (၀ိုင္-ခရိုမိုဇုမ္း)ကို ဆြဲေဆာင္ေပးတာမို႔ ေယာက္်ားေလး ျဖစ္ေစမယ္။

အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ရဲ႕ ဇီဝ-စည္းခ်က္ကေန ေဟာ္မုန္းထြက္တာကို သက္ေရာက္ေစတယ္။ တဆက္ထဲ သူကေနေမြးလာမဲ့ ကေလးရဲ႕ က်ား-မ ဆိုတာကိုပါ သက္ေရာက္ေစတယ္လို႔လဲ ယူဆၾကတယ္။

Mother’s biorhythms မိခင္ရဲ႕ ဇီဝ-စည္းခ်က္ကိုၾကည့္ျပီး ေမြးလာမဲ့ကေလး က်ာ-မ ခြဲႏိုင္ေစဘို႔ ခန္႔မွန္းခ်က္ကို ေတြလာတာကေတာ့ ၁၉၆ဝ ေက်ာ္မွ ျဖစ္ပါတယ္။ Dr Irvin Fisher နဲ႔ John Toran တို႔ကေန ၁၉၆၂ မွာ Ladie’s Home Journal မွာ စေရးခဲ့ပါတယ္။

မျငင္းႏိုင္တဲ့ ေဆးပညာကလက္ခံထားတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ မိခင္မွာရွိတဲ့ XX ခရိုမိုဇုမ္း နဲ႔ဖခင္မွာရွိတဲ့ XY ခရိုမိုဇုမ္း အတြဲေတြကေန က်ား-မ လိင္ကို ျဖစ္ေစတယ္။ ကေလးရဲ႕ (လိင္) ေရြးျခယ္ရာမွာ အေမေရာ အေဖပါ တဝက္စီဆိုင္တယ္။ မိခင္မွာ XX ရွိေနလို႔ သူကေန X တခုကိုသာ ထုတ္ေပးႏိုင္တယ္။ ဖခင္မွာ XY ရွိေနလို႔ X ျဖစ္ျဖစ္ Y ျဖစ္ျဖစ္ တခုခုကို ထုတ္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးရဲ႕ (လိင္) အတြက္ ဖခင္ဟာ အလြန္အေရးပါတဲ့ အဆံုးအျဖတ္ကို ေပးတယ္။

လိင္ဆက္ဆံမႈတခု ျပဳျပီးတာနဲ႔ ေယာက္်ားကျပီးစီးခ်ိန္မွာ သုက္ေကာင္ေရေပါင္း သန္း ၂ဝဝ ထုတ္ေပးတယ္။ အဲဒီထဲက ဖခင္ရဲ႕ X ဒါမွမဟုတ္ Y တခုတည္းကသာ မ-မ်ိဳးဥနဲ႔ ေပါင္းစပ္ျပီး ကေလးကို (က်ား) ရယ္၊ (မ) ရယ္ ခြဲျခားျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

Shettles Method (ရွက္တဲလ္စ္) နည္း
မိန္းကေလး ဘယ္လိုရေစမလဲကို အထူးျပဳတဲ့နည္းျဖစ္ေပမဲ့ (က်ား) ေရာ (မ) ပါ ရေအာင္လုပ္နည္း ျဖစ္တယ္။ Y ပါတဲ့ Sperm သုက္ပိုးက ပုိျပီးျမန္ဆန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၾကာၾကာမေနႏိုင္ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ မမ်ိဳးဥထြက္ေနခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ကိုယ္ထဲမွာ သုက္ပိုး လံုးဝ ရွိမေနေစဘဲ၊ မ-မ်ိဳးဥ ထြက္လာခ်ိန္မွာ ဆက္ဆံမႈျပဳျပီး သုက္ပိုးေတြလာေစမယ္ဆိုရင္ မမ်ိဳးဥဆီကို ျမန္ဆန္လွတဲ့ Y ပါတဲ့ Sperm သုက္ပိုးေတြက အရင္ ေရာက္လာလို႔ ေယာက္်ားေလး ရေစမယ္။

ဒီလိုျဖစ္လာေစဘို႔ အမ်ိဳးသမီးဟာ Menstrual cycle ကိုယ့္ရာသီရက္-လ အတိအက်သိရမယ္။ Basal body temperature (BBT) charts ဘာတခုမွ မလုပ္ေသးခ်င္ မနက္အိပ္ရာထခိန္မယ္ တိုင္းယူတဲ့ ကိုယ္အပူခ်ိန္ တိုင္းယူျပီး ဇယားခ်ထားႏိုင္တယ္။ ၃-၄ လ ေလာက္ အဲလို တြက္ခ်က္-မွတ္သားထားပါ။ Ovulation မ်ိဳးဥ ဘယ္ရက္မွာ အတိအက် ထြက္တယ္ ဆိုတာ ေသျခာေပါက္သိႏိုင္တယ္။ ၾကားရက္တရက္ (လလည္ရက္) မွာ ကိုယ္အပူခ်ိန္ နဲနဲေလးတက္ေနတာ ေတြ႔မယ္။ အဲဒါ မ်ိဳးဥ ထြက္တဲ့ရက္ ျဖစ္တယ္။

တြက္ခ်က္ထားတဲ့ မ်ိဳးဥထြက္မဲ့ရက္မွာ (ကြန္ဒြမ္) မပါဘဲ ဗဂ်ိဳင္းနာထဲမွာ သုက္လႊတ္ပါ။ အတိအက် ေျပာရရင္ မ-မ်ိဳးဥထြက္ခ်ိန္မတိုင္ခင္ ၁၂ နာရီမွာ ဆက္ဆံျပီး သုက္ထည့္ေပးပါ။ အဲဒီရက္ မတိုင္ခင္ ၄-၅ ရက္အတြင္း ဆက္ဆံၾကရင္ေတာင္မွ ခင္ပြန္းျဖစ္သူဟာ ဇနီးရဲ႕ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲကို Ejaculation သုက္မလႊတ္ပါနဲ႔။ အျပင္ထုတ္နည္းျဖစ္ျဖစ္ (ကြန္ဒြမ္) သံုးတာျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ပါ။

ဆက္ဆံနည္းကလည္း Tip of Penis လိင္တံထိပ္ဖ်ားဟာ Cervix သားအိမ္အဝနဲ႔ ထိထိမိမိ ျဖစ္ေစရမယ္။ Rear entry positions ေခၚတဲ့ ေယာက္်ားက ေနာက္ကေန ဆက္ဆံနည္းလဲ အပါအဝင္ျဖစ္တယ္။ မိန္းမျဖစ္သူက Orgasm ရရင္ Sperm သုက္ပိုးကို Egg မ-မ်ိဳးဥဆီ ေရာက္ေစဘို႔ အားေပးရာက်တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၂-၁ဝ-၂ဝ၁၁

Read More...

Collapse...

(hCG) ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိစစ္တဲ့ ေဟာ္မုန္း

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၁၂၆)
ကိုယ္ဝန္စစ္ေဆးလို႔ ရႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြရယ္၊ ဘယ္လို ဘယ္အခ်ိန္မွာ သိိနိုင္မယ္ဆိုတာကို ေဖာ္ျပေပးေစခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

Sun, Jan 15, 2012 at 11:59 AM
အခု အဲဒီလုိ (ကိုယ္ဝန္ပ်က္ေဆးေသာက္ျပီး) ေသြးဆင္း ျပီးသြားမွ အျဖဴေတြ တအားဆင္းေနေတာ့ ေၾကာက္တာလည္း ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး တစ္ခါတစ္ခါ ပ်ဳိ႕အန္ခ်င္သလုိျဖစ္ေတာ့ စိတ္က မၿပီးေသးဘူး ထင္ေနပါတယ္။ ဆီးစစ္ၾကည့္ေတာ့ အဲဒီ Result ေတြ႔ေတာ့ ပုိျပီး စိတ္ထဲ ထင့္ေနပါတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္ ျပန္စစ္ၾကည့္ရင္ Result အမွန္ သိရမလဲ။ အခုထိ အျဖဴဆင္းေနတာ ဘာလုပ္ရမလဲဆရာ။

ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္တာေတြက ေဆးေၾကာင့္ျဖစ္တာေတြပါ။ ၾကာရင္ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းသြားပါမယ္။ STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ မဟုတ္ရင္ အျဖဴဆင္းတာလဲ ေပ်ာက္ပါမယ္။

ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိ သိခ်င္ရင္ ေဆးဆိုင္ကေန Urine pregnancy test ေဆးဘူးေလးတခု ဝယ္ျပီး အလြယ္ေလး စစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာဝန္-ဆရာမ မလိုၾကဘူး။

အမွန္က ဆီးထဲမွာ Human Chorionic Gonadotropin (hCG) ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္း ရွိ-မရွိကို စစ္တာ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိလို႔ ျဖစ္လာတဲ့ အခ်င္းကေန HCG ေဟာ္မုန္းကို ထုတ္ေပးေနတယ္။ ဆီးကို စစ္ရင္ မနက္ခင္းဆီးက အမွန္ဆံုးျဖစ္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ဆီးကို ၄ နာရီ ေအာင့္ထားျပီးမွ သြားရတယ္။

ေသြးကို စစ္တာလဲ ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕စစ္နည္းက ေဟာ္မုန္း ရွိ-မရွိကိုသာ စစ္ျပီး တခ်ိဳ႕စစ္နည္းေတြက အတိအက် ေသြးထဲမွာ (hCG) ဘယ္ေလာက္ ရွိေနတယ္အထိ စစ္ရတယ္။ အထဲကကေလးမွာ Birth defects ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ပါ-မပါကို သိႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာတခ်ိဳ႕ ကေနလဲ မ်ားေစတယ္။ ဥပမာ Germ cell tumors မ်ိဳး။ ေယာက္်ားေတြမွာ Testicles cancer က်ား-အေစ့ ကင္ဆာ ျဖစ္ေနရင္ ေတြ႔မယ္။ Molar pregnancy ဆိုတဲ့ စပ်စ္သီး-ကိုုယ္ဝန္ဆိုလဲ အေပါင္းျပမယ္။ Choriocarcinoma ေခၚတဲ့ သားအိမ္-ကင္ဆာ ရွိေနရင္လဲ ေတြ႔မယ္။

မ-မ်ိဳးဥ နဲ႔ က်ာ-သုက္ပိုးေတြ ထိေတြ႔-ေပါင္းစပ္ျပီးေနာက္ မ်ိဳးစပ္ျပီးသားမ်ိဳးဥဟာ ၉ ရက္အၾကာမွာ သားအိမ္ျပြန္ ကေနတဆင့္ သားအိမ္ထဲဝင္လာျပီး သားအိမ္အတြင္းနံရံကို တြယ္ကပ္တယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ အခ်င္းဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။ အခ်င္းကေန hCG ကို ထုတ္ေပးေတာ့မယ္။ ေသြးထဲမွာ ပါေနေတာ့မယ္။ ဆီးထဲမွာလဲ ပါေနေတာ့မယ္။ မ်ိဳးဥက သားအိမ္ အတြင္းနံရံကို လာတြယ္အျပီး ၆ ရက္ၾကာရင္ စစ္ေတာ့ေတြ႔မယ္။

ကိုယ္ဝန္ ၈၅% မွာ hCG levels က ၄၈-၇၂ နာရီတိုင္း ၂ ဆတိုးလာတယ္။ ၆-၁၁ ပါတ္မွာ အမ်ားဆံုး။ ကိုယ္ဝန္ ၁၄ ပါတ္ကေန ၁၆ ပါတ္အထိ ေဟာ္မုန္းက တက္တက္လာတယ္။ တေျဖးေျဖး က်လာတယ္။ ေမြးျပီး မၾကာခင္ စမ္းလို႔ မေတြ႔ႏိုင္ေတာ့ဘူး။

ကေလးရဲ႕ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိ သိခ်င္ရင္ ၁၅-၂ဝ ပါတ္မွာ အမ်ားဆံုး စစ္တယ္။ (၁) Triple screen ၃ မ်ိဳးစစ္နည္းမွာ Alpha-fetoprotein (AFP), Human chorionic gonadotropin (hCG) နဲ႔ Unconjugated estriol (uE3) ေတြကို စစ္တယ္။ (၂) Quad screen ၄ မ်ိဳးစစ္နည္းမွာ Hormone inhibin A ကိုပါစစ္တယ္။ မိခင္ေလာင္းရဲ႕ အသက္နဲ႔ တျခားအခ်က္ေတြကိုပါ ၾကည့္ျပီး ကေလးမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ရွိေနတာကို ဆံုးျဖတ္ရတယ္။

ကိုယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လမွာ Ultrasound ရိုက္ျပီး Nuchal translucency ကေလးရဲ႕ ဂုတ္ပိုးက အေရျပားအထူကို တိုင္းတာရယ္ Pregnancy-associated plasma protein A စစ္တာရယ္ hCG အနည္း-အမ်ားရယ္ ေပါင္းျပီး ကေလးမွာ Down syndrome (ေဒါင္းန္-ဆင္ဒရုမ္း) ဥာဏ္မမွီေရာဂါ ရွိေနတာကို သိတယ္။

ေသြးထဲက (hCG) ေဟာ္မုန္း ပံုမွန္ ကိန္းဂဏန္းေတြက ဓါတ္ခြဲခန္းတခုနဲ႔တခု သံုးတာမတူဘူး။ ေယာက္်ားေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္မရွိတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ 5 IU/L နဲ႔ ေသြးဆံုးျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ 9.5 mIU/ml ရွိတယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနသူ ေနာက္ဆံုး ရာသီလာျပီးေနာက္
၃ ပါတ္မွာ = 5-50 IU/L
၄ ပါတ္မွာ = 50-500 IU/L (5 - 426 mIU/ml)
၅ ပါတ္မွာ = 100-10,000 IU/L (18 - 7,340 mIU/ml)
၆ ပါတ္မွာ = 1080-30,000 IU/L (1,080 - 56,500 mIU/ml)
၇-၈ ပါတ္မွာ = 7, 650 - 229,000 mIU/ml
၈-၁ဝ ပါတ္မွာ = 3500-115,000 IU/L
၉-၁၂ ပါတ္မွာ = 25,700 - 288,000 mIU/ml
၁၃-၁၆ ပါတ္မွာ = 13,300 - 254,000 mIU/ml
၁၄ ပါတ္မွာ = 12,000-270,000 IU/L
၁၅-၁၈ ပါတ္မွာ = Up to 200,000 IU/L
၁၇-၂၄ ပါတ္မွာ = 4,060 - 165,400 mIU/ml
၂၅-၄ဝ ပါတ္မွာ = 3,640 - 117,000 mIU/ml

High values မ်ားေနရင္ - Multiple pregnancy အမႊာကိုယ္ဝန္၊ Molar pregnancy စပ်စ္သီးကိုယ္ဝန္၊ Down syndrome (ေဒါင္းန္-ဆင္ဒရုမ္း) ေတြကို စဥ္းစားရမယ္။ ေနာက္ဆံုးရာသီလာရက္ LMP တြက္မွားတာလဲ ခ်န္မထားသင့္ဘူး။ ေယာက္်ားေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္မရွိတဲ့ မိန္းမေတြမွာ မ်ားေနရင္ က်ား-အစိ ဒါမွမဟုတ္ မ-မ်ိဳးဥက ကင္ဆာေတြကို စဥ္းစားရမယ္။ Stomach အစာအိမ္၊ Pancreas သရက္ရြက္၊ Large intestine အူမၾကီး Liver အသဲ နဲ႔ Lung အဆုပ္ ကင္ဆာေတြမွာလဲ မ်ားေနတယ္။

Low values နည္းေနရင္ - Ectopic pregnancy သားအိမ္ျပင္ပ ကိုယ္ဝန္ နဲ႔ Death baby ကေလးေသေနတာေတြကို စဥ္းစားရမယ္။ ရာသီမလာတဲ့ရက္ LMP အတြက္ လြဲတာလဲ မေမ့ရဘူး။

စစ္တဲ့အခါ သတိထားရမွာေတြ ရွိတယ္။ Miscarriage ကိုယ္ဝန္ပ်က္သြားတာနဲ႔ Abortion ကိုယ္ဝန္ဖ်က္တာ ျဖစ္ျပီးရင္ ၄ ပါတ္အထိ အေပါင္းျပေနမယ္။ Infertility ကေလးမရႏိုင္ေသးတာကို ကုသဘို႔ရာ Injection of hCG ထိုးေပးထားရင္ မ်ားေနမယ္။ ဆီးထဲမွာ ေသြးပါေနရင္၊ ဆပ္ျပာပါေနရင္ အမွန္မရႏိုင္ဘူး။ Diuretics, Promethazine, Heparin, Ambien, Prochlorperazine, Promethazine ေဆးေတြကေန အေျဖမွားေစႏိုင္တယ္။

- မ-မ်ိဳးဥနဲ႔ က်ား-သုက္ပိုး ေပါင္းစပ္အျပီး ေသြးကိုစစ္ရင္ အေစာဆံုး ၁၁ ရက္ နဲ႔ ဆီးကိုစစ္ရင္ အေစာဆံုး ၁၂-၁၄ ရက္မွာ သိႏိုင္တယ္။
- ကိုယ္ဝန္ႏုခ်ိန္ ၅-၆ ပါတ္မွာ hCG numbers အေရအတြက္ထက္ Ultrasound က ပိုမွန္တယ္။
- ေသြးထဲမွာ 5mIU/ml ထက္နည္းရင္ ကိုယ္ဝန္မဟုတ္ႏိုင္ဘူး။ 25mIU/ml မ်ားမွသာ ကိုယ္ဝန္။
- 1,000 - 2,000mIU/ml ရွိလာမွသာ Transvaginal ultrasound ေမြးလမ္းေၾကာင္း (အာလ္ထြာေဆာင္း) ရိုက္ရင္ အထဲက Gestational sac သေႏၶအိတ္ကို ျမင္ရမယ္။
- တၾကိမ္ထဲစစ္တာကို ပိုေသျခာခ်င္ရင္ ေနာက္ ၂-၃ ရက္မွာ တခါထပ္စစ္ရမယ္။

Miscarriage ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျပီးေနာက္မွာ Molar pregnancy စပ်စ္သီး-ကိုယ္ဝန္ မဟုတ္တာသိဘို႔လဲ ေသြးဆက္စစ္ေနရတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ျပီးေနာက္ ဒီေဟာ္မုန္းဟာ ၄-၆ ပါတ္အထိ ရွိေနႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ပ်က္နည္း-ဖ်က္နည္းေတြအရ မတူတာျဖစ္တယ္။ ပ်က္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေဟာ္မုန္းက ဘယ္ေလာက္အထိ မ်ားေနခဲ့သလဲ အေပၚလဲ မူတည္တယ္။

• Pregnancy Tests ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္ျခင္း http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/11/pregnancy-tests.html

Dr. တင့္ေဆြ
၁၆-၁-၂ဝ၁၂

Read More...

Collapse...

Pregnancy Tests ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္ျခင္း

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၁ဝ၁)
ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္တာကို အိမ္မွာတင္ အလြယ္လုပ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဆီးစစ္တယ္လဲ ေခၚၾကတယ္။ ဆီးထဲမွာ ကေလး-သေႏၶသားနဲ႔ဆိုင္တာ ရွိေန-မေနကို စမ္းတာ မဟုတ္ဘူး။ အခ်င္းနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ေဟာ္မုန္း ရွိ-မရွိကို စမ္းတာပါ။ Gonadotropin (hCG) ေခၚတယ္။ Pregnancy testကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္တာကို အိမ္မွာတင္ အလြယ္လုပ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဆီးစစ္တယ္လဲ ေခၚၾကတယ္။ ဆီးထဲမွာ ကေလး-သေႏၶသားနဲ႔ဆိုင္တာ ရွိေန-မေနကို စမ္းတာ မဟုတ္ဘူး။ အခ်င္းနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ေဟာ္မုန္း ရွိ-မရွိကို စမ္းတာပါ။ Gonadotropin (hCG) ေခၚတယ္။

စမ္းသပ္နည္း ၂ နည္းရွိတယ္။ ဆီးစစ္နည္း Urine Pregnancy test နဲ႔ ေသြးစစ္နည္း Blood Pregnancy test ျဖစ္တယ္။ ဆီးစစ္နည္းက အမ်ားဆံုးသံုး Home pregnancy test လို႔ေခၚတယ္။ အိမ္မွာတင္ ကုိယ့္ဖါသာစမ္းလို႔ ရတယ္။ ဒီနည္းမွာလဲ ဝယ္လို႔ရတာ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေသးတယ္။ ဆီးထဲမွာ hCG 25 mIU/ml ရွိရင္ ေသျခာျပတယ္။ တခ်ိဳ႕က သိပ္နည္းနည္းေလး 15 ml/u ရွိေနရင္ေတာင္မွ စမ္းလို႔ရတယ္။

ဘာမွ မစားေသးခင္ မနက္ခင္းသြားတဲ့ဆီးကို ပုလင္းသန္႔သန္႔နဲ႔ခံပါ။ မနက္ခင္းသြားတဲ့ဆီး မဟုတ္ရင္ ဆီးမသြားဘဲ ၄ နာရီ ၾကာ ေအာင့္ထားတာ ျဖစ္သင့္တယ္။ ဆီးအတင္းသြားေအာင္ ေရတဝၾကီးေတာ့ မေသာက္ပါနဲ႔။ ေဟာ္မုန္း ေရေရာသလို ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ေဆးဆိုင္က ဆရာဝန္လက္မွတ္မပါ အလြယ္ဝယ္ရတဲ့ Urine Pregnancy test အထုပ္ကေလးကို ျဖည္လိုက္ပါ။ အညႊန္းကို ေသေသျခာျခာ ဖတ္ပါ။ Test strip စမ္းသပ္တံေလး ပါမယ္။ ဆီးပုလင္း-ခြက္ထဲကို strip ကို ႏွစ္စိမ္လိုက္ပါ။ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ အမွတ္ကို ဆီးကလြန္ျပီး မထိေစနဲ႔။ ၁-၂ မိနစ္ေစာင့္ပါ။ တခ်ိဳ႕က ၄ဝ စကၠန္႔ဘဲ အေစာင့္ခိုင္းတယ္။ အေရာင္ (အနီ-အျပာ) မ်ဥ္း ေတြ႔လာလိမ့္မယ္။ ၂ ေၾကာင္း ေတြ႔ရင္ ဆီးပိုင္ရွင္မွာ ကုိယ္ဝန္ရွိတယ္။

အိႏၵိယကလာတဲ့ One Step Pregnancy Test ကေတာ့ တမ်ိဳး။ စမ္းသပ္တံအျပားေလးမွာ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ အကြက္ေလးေပၚကုိ ဆီး ၃ စက္ ခ်ရတယ္။ ၅ မိနစ္ေစာင္ျပီး အနီမ်ဥ္း ၂ ေၾကာင္း ေပၚလာတာကို ၾကည့္ရတယ္။ ၁ ေၾကာင္းထဲက ဘယ္ေနမွာ ျပေနေန မရွိတာနဲ႔ မမွန္တာျဖစ္တယ္။

Blood Test ေသြးစစ္တာကို ဓါတ္ခြဲစမ္းမွာစမ္းရတယ္။ ေသြးထဲက hCG levels ကို စမ္းတာပါဘဲ။ ၂ နည္းရွိတယ္။ Quantitative Blood Test အေရအတြက္နည္းနဲ႔ Qualitative Blood Test အရည္အေသြးနည္းေတြ ျဖစ္တယ္။

ဘယ္ေလာက္ တိက်သလဲ။
ေနာက္ေပၚေတြက အရင္ေပၚတာေတြထက္ ပိုျပီး တိက်လာတယ္။ ဆီးစစ္တာက ၉၇% ေသြးစစ္တာက ၉၉% တိက်တယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။

ဘယ္ေလာက္ေစာေစာ စမ္းလို႔ရလဲ။
ဆီးစစ္တာကို ရာသီေသြး လာရမဲ့ရက္ထက္ တပါတ္ေနာက္က်ခ်ိန္ စမ္းရင္ေသျခာတယ္။ ၁ ရက္ေနာက္က်ခ်ိန္ စမ္းတာေတာင္မွ ရႏိုင္ေသးတယ္။
ေသြးစစ္တာကို ရာသီလာရမဲ့ရက္အထိေတာင္ ေစာင့္စရာ မလိုပါ။ လလည္ရက္ေနာက္ တပါတ္၊ ဆိုလိုတာက မ်ိဳးဥ ထြက္ခ်ိန္ေနာက္ တပါတ္ တနည္းေျပာရရင္ ေသြးဆင္းရမဲ့ရက္ထက္ တပါတ္ေစာခ်ိန္မွာ စမ္းရင္ေတာင္မွ ျပမယ္။

အေျဖအမွားမ်ား
အမွား အေပါင္းလကၡဏာျပေရာ၊ အမွားအႏုတ္လကၡဏာျပေရာ ရွိႏိုင္တယ္။ စမ္းသပ္ပစၥည္း ညံ့တာေၾကာင့္ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ကေလးရေအာင္လို႔ ေပးရတဲ့ေဆးထဲမွာ hCG ပါတဲ့အတြက္ မမွန္တဲ့ အေပါင္းလကၡဏာ ျပေစမယ္။ စမ္းသပ္ခ်ိန္ထက္ သိပ္ေစာရင္ မမွန္တဲ့ အႏုတ္လကၡဏာ ျပေစမယ္။ ဒါမ်ိဳးဆိုရင္ ရက္ျခာျပီး ထပ္စမ္းပါ။

• hCG ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိစစ္တဲ့ ေဟာ္မုန္း http://health-adult-reading.blogspot.com/2012/01/hcg.html

Dr. တင့္ေဆြ
၃ဝ-၁၁-၂ဝ၁ဝ

Read More...

Collapse...

ANC (Antenatal Care) ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း

1. ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ား သိသင့္ေသာ လိုက္နာရမည့္ အခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပေပးပါရွင့္။ ေဖာလစ္အက္စစ္ အျပင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးမ်ားကို ကိုယ္ဝန္ဘယ္ႏွစ္ပတ္တြင္ စေသာက္လို႔ရပါလဲ။ ကိုယ္ဝန္ ၁ဝ ပတ္ခန္႔တြင္ Scan ရိုက္လို႔ ရပါသလား။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျမန္မာ Website e-book မ်ားကိုလည္း ေဖာ္ျပေပးပါ။
2. သမီးမွာ ကိုယ္ဝန္ ၇ ပတ္ရွိေနပါတယ္။ ဘာအစားအေသာက္မ်ား ေရွာင္ရမလဲရွင့္။ သမီးက အန္လဲအန္တယ္။ အအန္သက္သာေစမဲ့ နည္းလမ္းမ်ား ရွိပါသလား ညႊန္ျပေပးပါ။ ဘာအစားအေသာက္မ်ား ပိုစားရမလဲဆိုတာပါ ေရးေပးပါရွင့္။
3. Morning sickness ကကိုယ္၀န္ဘယ္နွပတ္ေလာက္မွာ စတတ္ပါသလဲ ဆရာ။ အဲဒါ ဘာေတြပါလဲရွင့္။ ကို္ယ္၀န္ ၂ ပတ္ဆိုတာ ျဖစ္နိုင္ပါ့မလား ဆရာ။ သမီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ပတ္နဲ႔ ၄ ရက္ကမွ ဓမၼတာေပၚထားတာပါရွင့္။ ဒါေပမယ့္ ဆီးစစ္ေတာ့ Positive ျဖစ္ေနပါတယ္ရွင့္။

ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ေတြအတြက္ လုပ္ေပးရတာ အသက္ႏွစ္ေခ်ာင္း၊ ကုသိုလ္ ၂ ဆ ရပါတယ္။ တခါတေလ ပိုေသးတယ္။

ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ျပီ ဆိုတာနဲ႔ က်န္းမာေရးအသိနဲ႔ယွဥ္ျပီး လုပ္စရာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ကုိယ္ဝန္ကို အပ္ပါ။ သြားျပီး ေမြးဖြါးမယ္လို႔ ရည္ရြယ္တဲ့ ေဆးခန္း၊ ေမြးခန္း၊ ေဆးရံုေတြမွာ အပ္တာက ပိုေကာင္းတယ္။ ANC (Antenatal Care) ေခၚတဲ့ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းမွာ ဘာေတြလုပ္ရမယ္ဆိုတာ တိတိက်က် ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ အေသးစိတ္ လုပ္ပါလိမ့္မယ္။ အေသး မစိတ္ႏိုင္ရင္လဲ အစိုးရိမ္ မၾကီးပါနဲ႔။ ေတာနယ္ေတြမွာ လက္သည္ေတာင္ မပါဘဲ ေမြးႏိုင္ၾကေသးတယ္။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ အေတာ္ေတာ့ မတူၾကဘူးေပါ့။

ANC ဆိုတာ မိခင္ေလာင္းရဲ႕ ကုိယ္က်န္းမာေရး၊ စိတ္ခ်မ္းသာေရးအျပင္၊ ကေလးအတြက္ပါ လိုတာေတြကို စစ္ေဆး၊ ေဆာင္ရြက္ေပးတာပါ။ အရင္ဆံုး ကိုယ္ဝန္ရွိေနတာ ေသျခာေအာင္လုပ္တာနဲ႔ စပါတယ္။ သေႏၶစတည္ျပီး၊ ၂ ပါတ္ဆိုရင္ ဆီးစစ္လို႔ရျပီ။ တခ်ိဳ႕နည္းေတြက ဒီထက္ေတာင္ ေစာျပီး စမ္းလို႔ရေသးတယ္။ စိတ္ဝင္စားဘို႔ ေကာင္းတာက ဒီနည္းဟာ သေႏၶသားရွိ-မရွိစမ္းတာ မဟုတ္ဘဲ၊ အခ်င္း ျဖစ္ေနျပီ ဆိုတာကို စမ္းတာျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုး ရာသီလာခဲ့တဲ့လက ပဌမဆံုး ေသြးဆင္းတဲ့ရက္ကို မွတ္ပါ။ Last menstrual period (LMP) ေခၚတယ္။ ဒီရက္ထဲကို ၉ လ နဲ႔ ၇ ရက္ ထည့္ေပါင္းတာနဲ႔ Expected due date (EDD) ေမြးမဲ့ ခန္႔မွန္းရက္ကို တြက္ယူႏိုင္တယ္။ ေပ်ာ္စရာ တမ်ိဳးေပါ့။ Ultrasound Report မွာ ကိုယ္ဝန္က Weeks ဘယ္ေလာက္ နဲ႔ Days ဘယ္ေလာက္ ရွိျပီလို႔ ေရးၾကတယ္။ သြားရိုက္တဲ့ ရက္ထဲကေန အဲဒါကို ျပန္ႏုတ္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္စရွိတဲ့ရက္ LMP ကို ရတယ္။ Week ကို (၄ ပါတ္ ၁ လ) လျပန္ ဖြဲ႔ျပီးမွ အေပါင္း-အႏုတ္ လုပ္ရတယ္။ အလုပ္သင္ ဆရာမေတြအတြက္ေတာ့ သခ်ၤာပညာ စမ္းသလိုဘဲ။ သူတို႔ချမာ အေတာ္ ေခါင္းရႈတ္ၾကရွာတယ္။

ကိုယ့္မွတ္ရက္ LMP နဲ႔ တြက္တာက (အာလ္ထြာ-ေဆာင္း) ရက္တြက္တာနဲ႔ မတူျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ကိစၥမရွိဘူး။ ဘယ္လို တြက္တြက္ ေရွ႕ ၂ ပါတ္၊ ေနာက္ ၂ ပါတ္ လြဲတတ္တယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ ဒုကၡသည္ေဆးခန္းေလးမွာ ၁၇၉ ေယာက္ ေမြးတဲ့အထဲက ရက္အတိအက် ေမြးသြားတာ ၃ ေယာက္ထဲနဲ႔ ၁ ရက္ထဲ ကပ္လြဲေမြးတာ ၇ ေယာက္ဘဲ ရွိတယ္။

ကိုယ္ဝန္အပ္ျပီး ေနာက္ဘယ္ေတာ့ ျပန္လာေနရမလဲဆိုတာက ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ကုိယ္ဝန္ ၉ လကုိ ၃ ပိုင္းျခားျပီး၊ ပဌမ ၃ လမွာ ၁ လ ၁ ခါ၊ ဒုတိယ ၃ လမွာ ၂ ပါတ္ ၁ ခါ၊ ေနာက္ဆံုး ၃ လမွာ ၁ ပါတ္ ၁ ခါ ေခၚေလ့ ရွိတယ္။ ထူးျခားရင္လဲ အခ်ိန္မေရြး လာဘို႔ မွာတယ္။ ထူးတယ္ဆိုတာေတြက ကုိယ္ဝန္ႏုခ်ိန္မွာ ဆီးေအာင့္တတ္တယ္။ ပ်က္က်တတ္တယ္။ Morning sickness ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စ လကၡဏာေတြ ဆိုးတာျဖစ္တတ္တယ္။ ေသြဖိအား အထက္က ၁ဝဝ မျပည့္ရင္ ဗီတာမင္ပါတဲ့ Drip သြင္းေပးရတတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေစာေမြးတာ၊ ခါးနာတာ၊ တမ်ိဳးမ်ိဳး (အရည္၊ ေသြး) ဆင္းတာ စသျဖင့္ ျဖစ္တတ္တယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးေတြကို ေစာျပီးေသာက္ႏိုင္ေလ ေကာင္းေလပါ။ ဒါေပမဲ့ ကုိယ္ဝန္ရင့္လာရင္ ပိုလိုလာတယ္။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း ေယာက္်ားေတြထက္ ပိုလိုတာက သိတဲ့အတိုင္း သံဓါတ္နဲ႔ ေဖါလစ္အက္စစ္ ျဖစ္တယ္။ လူတိုင္း ေသာက္ရင္ ေကာင္းတဲ့ ဗီတာမင္ ဘီ အျပင္ေပါ့။ ထပ္လိုေသးတာက (ကယ္လ္စီယံ)။

ေဆးကုပၼဏီေတြကလဲ ေရာင္းေကာင္းေအာင္ ေၾကာ္ညာေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ထုတ္တယ္။ သံဓါတ္ေဆးကို ျမန္မာျပည္မွာ (ယူနီဆက္ပ္) ကေန အလကားေဝတယ္။ တကမၻာလံုး ေဝရတာမို႔ ေစ်းခ်ိဳခ်ိဳ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရတယ္။ ဗူးခြံရိုးရိုး၊ ေဆးကို သၾကားအုပ္ မထားတာမ်ိဳး။ သံေခ်းနံ႔ေတာ့ ရတာေပါ့။ အမွန္က ေကာင္းပါတယ္။ “ေထာပတ္ေကာင္း စေလာင္းနဲ႔တည္” ဆိုသလို အေကာင္းကုိ ဘာနဲ႔ ထည့္ထည့္ ေကာင္းတာဘဲေပါ့။ သံဓါတ္ကို ေဆးရည္လုပ္၊ ဗူးလွလွနဲ႔ ထည့္ေရာင္းေတာ့ ေစ်းၾကီးသြားေရာ။ တခါတည္းျပီးေအာင္ သံဓါတ္ေရာ၊ ဗီတာမင္ပါ ေရာထုတ္တာလဲ ေကာင္းပါတယ္။ ဗီတာမင္ ဘီ နဲ႔ စီ ေရာေလ့ရွိတယ္။ အခုထုတ္ေသးလားမသိဘူး။ (ဘီပီအိုင္) ကေန Furamin BC ထုတ္တယ္။ Prenatal capsule ဆိုျပီးလဲ ထုတ္တယ္။ ဘယ္ေဆးမဆို ထုတ္လုပ္တဲ့ ေဆးကုပၼဏီ နာမည္ရွိတာကို ေရြးေစခ်င္တယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြက လူလည္ၾကီးမ်ားဟာ နာမည္ရွိျပီးသား ေဆးေတြကို ပံုမွားရိုက္ၾကတယ္။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္က ညံ့ေနေသးေတာ့ ခံေနၾကရတာေပါ့။

သံဓါတ္က ဝမ္းခ်ဳပ္ေစတတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေသာက္ရမွာပါ။ ဝမ္းခ်ဳပ္ရင္ တျခားဝမ္းႏုတ္ေဆးေတြထက္ ဝမ္းေျပာ့ေဆးမ်ိဳးက ပိုသင့္တယ္။ Milk/Cream of Magnesia ဆိုတာ ဇြန္းၾကီး ၂ ဇြန္း၊ ညမအိပ္ခင္ ေသာက္ရတယ္။ ေရ၊ အရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။ အသီးအရြက္၊ အသီးအႏွံ မ်ားမ်ားစားေပးပါ။ မန္က်ီးမွည့္ေဖ်ာ္ရည္၊ သေဘၤာသီးမွည့္ မွီဝဲပါ။

မိခင္ေလာင္း တဦးခ်င္း မတူတာေတြလဲ ရွိတတ္ေသးတယ္။ သူမ်ားထက္ ဗီတာမင္ ဘီ ၁၊ ၂၊ ေအ နည္းေနတာ။ တျခားေရာဂါ တခုခု ရွိေနတာ။ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ပန္းနာ စသျဖင့္ေပါ့။ သံဓါတ္နည္းလြန္းေနရင္၊ ပါးစပ္က မေသာက္ခ်င္ရင္၊ သံဓါတ္ ထိုးေဆး ထိုးပါ။ နားလည္တဲ့သူကို ထိုးပါေစ။ ဒီေဆးက အပ္မေသးတာ-မတိုတာနဲ႔ တင္ပါးမွာ ခပ္နက္နက္ ထိုးရတယ္။ ေဆးသြင္းျပီး အပ္ျပန္ႏုတ္ရင္ ေစာင္းႏုတ္ရတယ္။ မေျခရဘူး။ ေဆးထိုးတဲ့ေနရာ မဲသြားမွာစိုးလို႔။

ဗိုက္လာအပ္ရင္ လုပ္ေပးမွာေလးေတြ ေျပာပါအံုးမယ္။ အေထြေထြ စစ္ေဆးျခင္းဆိုတဲ့ ကုိယ္အေလးခ်ိန္၊ အရပ္၊ ေသြးဖိအား တိုင္းတာေတြနဲ႔ ႏွလံုး၊ အဆုပ္ နားေထာင္တာေတြ လုပ္ပါမယ္။ သိတဲ့အတိုင္း အရပ္ပုရင္ ခက္တတ္တယ္။ သိပ္မစိုးရိမ္နဲ႔ အရပ္မရွည္၊ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ လြယ္လြယ္ေမြးတာေတြ ရွိတာဘဲ။ ကုိယ္ဝန္ရင့္လာလို႔ Doppler နဲ႔ စမ္းရင္ ေမြးလာမဲ့ သူ႔ကေလးရဲ႕ Fetal heart sound (FHS) ႏွလံုးခုန္သံကို ၾကားရလို႔ မိခင္ေလာင္းမွာ ပီတိေတြျဖာေနတာ သိပ္သေဘာက်ဘို႔ ေကာင္းလွတယ္။

ဆရာဝန္-ဆရာမက ေသျခာေပါက္ ဗိုက္စမ္းေပးမယ္။ ၾကီးလာတဲ့ သားအိမ္ကို ဆီးစပ္ရိုး အထက္မွာ စျပီးစမ္းလို႔ရရင္ ကုိယ္ဝန္က ၁၂ ပါတ္ရွိေနျပီ။ ခ်က္ေအာက္နားဆို ၂ဝ ပါတ္၊ ခ်က္အထက္နားရွိေနရင္ ၂၂ ပါတ္။ ရင္ေခါင္းဆိုက္တယ္လို႔ ေခၚၾကတဲ့ အျမင့္ဆံုးဆိုတာ ၃၈ ပါတ္။ ေမြးမွာက ၄ဝ ပါတ္။ ေမြးကာနီး ကေလးေခါင္းက ေအာက္ဆင္းလာလို႔ နိမ့္က်လာတာပါ။

တခ်ိဴ႕ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြက ၁၃-၁၆ ပါတ္ကတည္းက အထဲက ကေလးလႈတ္တာ သိၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕က ၂၅ ပါတ္ ေရာက္မွ သိတယ္။ အဲလို ပဌမဦးဆံုး ကေလးလႈတ္တာကို Quickening လို႔ ေခၚတယ္္။ မၾကာခင္ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ေလးက မေအဗိုက္ကို ကန္အံုးမယ္။ ကုိယ့္ကေလးေၾကာင့္ နာရတာကို ျပံဳးေနတတ္တာ မိခင္ေမတၱာ။

ေသြးစစ္တာမွာ A, B, AB, O ေသြးအုပ္စု၊ Rh factor နဲ႔ Hb ျဖစ္တယ္။ မိခင္က Rh-negative ျဖစ္ေနရင္ ကေလးနဲ႔သင့္-မသင့္ စစ္ရပါမယ္။ ေသြးအား နည္းေန-မေနဆိုတာ Hb အနည္းအမ်ားနဲ႔ သိေစတယ္။ VDRL က Syphilis ဆစ္ဖလစ္၊ Hepatitis B ဘီပိုး နဲ႔ HIV ရွိ-မရွိေတြလဲ စမ္းရမယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ German measles ကိုလည္း စစ္တယ္။

ဆီးစစ္တာက ၂ မ်ိဳးပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စမွာ ဆီးထဲမွာ Albumin (အယ္လ္ဗ်ဴမင္) (ပရိုတင္းဓါတ္) ပါေနတတ္တယ္။ ဆီးလမ္း ပိုးဝင္ရင္လဲ ဒါပါတယ္။ ေဆးေသာက္ ေပ်ာက္တာပါ။ ဆီးခ်ိဳရွိ-မရွိ စမ္းရေသးတယ္။ ဆီးခ်ိဳရင္ ကေလးထြားတတ္တယ္။

Ultrasound Scan ကို ကိုယ္ဝန္ႏုတံုး ၁ ခါနဲ႔ ရင့္ေတာ့ ၁ ခါ ရိုက္တာ ေကာင္းတယ္။ အစားအမ်ားၾကီး မစားဘဲ၊ ေရအမ်ားၾကီး ေသာက္သြားပါ။ ေအာက္ပိုင္း အဝတ္အစား ခြ်တ္လို႔ လြယ္တာ ဝတ္သြားပါ။ ကိုယ္ဝန္ရွိတာကို ၅ ပါတ္ ကတည္းက Scan မွာ သိႏိုင္ျပီ။ ၇ ပါတ္မွာ ႏွလံုးအလုပ္လုပ္ေနတာ ေသျခာျပီ။ ၅ လ (၂ဝ ပါတ္) က်မွ ကေလးအဂၤါ ခ်ိဳ႔ယြင္းမႈ ရွိ-မရွိကုိ စစ္ေဆးတာ ေကာင္းတယ္။ ေနာက္ထပ္ သိခ်င္တာက သားအိမ္ထဲ မဟုတ္ဘဲ သေႏၶတည္ေနတာလား။ ကိုယ္ဝန္ ၆ ပါတ္ကတည္းက သိႏိုင္တယ္။ အမႊာဆိုတာလဲ သိမယ္။ ေရမႊာရည္ အနည္း-အမ်ား၊ ကေလးက ေဒါင္လိုက္လား၊ ကန္႔လန္႔လား။

ကုိယ္ဝန္ ေနာက္ပိုင္းမွ Scan ရိုက္ရင္ အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္ ၂ ခုသိမယ္။ အခ်င္းေနရာနဲ႔ ကေလးက Breech ေျခကဖြါး ျဖစ္-မျဖစ္ သိဘို႔ ျဖစ္တယ္။ ၉ဝ% ေက်ာ္ ကိုယ္ဝန္ေတြက ကေလးဟာ ေခါင္းက ေအာက္မွာ။ မဟုတ္ရင္ တင္ပါးဆံု ျပဳေနတတ္တယ္။ ေစာေစာ ရိုက္တံုးက တင္ပါးဆံုျဖစ္ေနေပမဲ့ ကေလးဟာ သူ႔ဖါသာသူ လွည့္သြားတတ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Scan ကို ေစာေစာ ရိုက္ထားရင္ ေနာက္ ထပ္ရိုက္တာ ေကာင္းတယ္။ တင္ပါးဆံုျပဳဆိုရင္ လွည့္ေပးဘို႔ လိုခ်င္လိုမယ္၊ ေမြးရင္လဲ ပိုျပီး ဂရူစိုက္ရမယ္။ ေနာက္တခ်က္က အခ်င္းဟာ ပံုမွန္ဆိုရင္ သားအိမ္အဝနဲ႔ ေဝးရတယ္။ နီးတာနဲ႔ ဖံုးေနတာ ဆိုရင္ ေသျခာေပါက္ ဗိုက္ခြဲေမြးရမယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တံုး ATT ေမးခိုင္-ကာကြယ္ေဆး ၂ ခါကို တခါနဲ႔တခါ ၁ လျခာျပီး ထိုးထားပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုး မေသာက္သင့္တဲ့ ေဆးေတြလဲ ရွိတယ္။

ေအာက္မွာ ေရးတာေတြက ေဆးခန္းအကူ ဆရာမေတြကို သင္ေပးရတာေတြပါ။ နားနားေနေန ဖတ္ၾကည့္ပါေလ။ အထဲက ရင္ေသြးကေလးလဲ နားေထာင္ေနလိမ့္မယ္။ နားနီးေတာ့ သူၾကီးလာရင္ ဆရာဝန္ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္လာမွာေပါ့။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း၊ Antenatal Care (ANC) Prenatal care
မိခင္ေလာင္းတိုင္းကို သာမန္အားျဖင့္ ရက္သတၲ ၄-၂၈ ပါတ္ အတြင္း တလတႀကိမ္။ ၂၈-၃၆ ပါတ္ အတြင္း တလ ၂ ႀကိမ္၊ ၃၆ ပါတ္ကေန ေမြးတဲ့အထိ တပါတ္တႀကိမ္၊ ANC လုပ္ေပးရမယ္။ ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာ ေပးရမယ္။ Body weight အေလးခ်ိန္၊ Blood pressure ေသြးဖိအား တိုင္းပါ။ ကေလးအေနအထားနဲ႔ ႀကီးထြားမႈမ်ား မွတ္တမ္းတင္ပါ။ ကေလးႏွလံုးခုန္သံ။ Fetal Heart Sound (FHS) နားေထာင္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးမ်ားေပးပါ။ ဆီး၊ ေသြး၊ စစ္ပါ။

ANC မွတ္တမ္းတင္ျခင္း
ကိုယ္ဝန္ရွိဘူးသမွ် အေရအတြက္ကို G လို႔မွတ္ပါ၊ အရွင္ေမြးသမွ်ကို P လို႔မွတ္ပါ။ Primigravida သားဦး-ကိုယ္ဝန္ကုိ G 1 လို႔ မွတ္ၿပီး၊ ေနာက္ကုိယ္ဝန္တိုင္းကို G 1, G 2 လို႔ ေခၚသြားမယ္။ တခါမွ မေမြးဖူးရင္ P 0 မွတ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ရွိတိုင္း ကေလးအေကာင္း ေမြးခ်င္မွ ေမြးမယ္။ ပ်က္တတ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တဲ့ အေရအတြက္ကို P ရဲ႕ေနာက္က အေပါင္း လကၡဏာနဲ႔ ေရးမယ္။ ဥပမာ G 3, P 1+1 ဆိုတာ တတိယကိုယ္ဝန္ ရွိၿပီး၊ ၁ ခါ အေကာင္းေမြး၊ ၁ ခါ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ဘူး။

ေနာက္ဆံုးရာသီေပၚခဲ့သည့္ေန႔ Last Menstrual Period (LMP) ေနာက္ဆံုး ေသြးဆင္းတဲ့လက ပဌမဆံုး စလာတဲ့ေန႔ကို ယူပါ။ ေမြးဖြားမည့္ရက္ Expected Due Date (EDD) တြက္ပါ။ LMP ထဲသို႔ ၉ လနဲ႔ ၇ ရက္ ေပါင္းထည့္ရင္ EDD ရတယ္။ EDD ရဲ႕ ေရွ႕-ေနာက္ ၂ ပါတ္အတြင္း ေမြးႏိုင္တယ္။ သာမန္အားျဖင့္ ေနာက္ဆံုး ရာသီေပၚၿပီး ရက္ေပါင္း ၂၈ဝ ဒါမွမဟုတ္ ရက္သတၲပါတ္ ၄ဝ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ (၃၇-၄၂) ပါတ္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ မွတ္တမ္း ေရးမွတ္ရာမွာ ၁ ပါတ္ = ၇ ရက္၊ တလ = ၄ ပါတ္၊ တလ = ၃ဝ ရက္နဲ႔သာ တထစ္ခ်တြက္ရပါမယ္။

ဓါတ္ခြဲစမ္းသပ္ျခင္းမ်ား
• Blood grouping (A, B, AB, or O)
• Rh factor
• Hemoglobin (Hb)
• Hepatitis B virus
• Urine Sugar
• Urine Albumin
• (STDs, STIs) VDRL
• Ultrasound

Morning sickness ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စ လကၡဏာမ်ား
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၇ဝ-၈၅% ျဖစ္တတ္။ ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္း၊ ရင္သားနာျခင္း၊ အစာအိမ္ျပႆနာေပးျခင္း၊ အားယုတ္ျခင္း၊ မၾကာ ခဏ ဆီးသြားျခင္း၊ ေမာပမ္းျခင္း၊ ေသြးအနည္းငယ္ ဆင္းျခင္း၊ ယခင္ကထက္ အားအင္ျပည့္၊ အေလးခ်ိန္ တိုးလာမည္။ အေနအထိုင္ ခက္ခဲလာမည္။ အေရျပားေျပာင္းလဲမႈမ်ားရွိမည္၊ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ား နဲ႔ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာလည္း ေျပာင္း လာသည္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ခံစားရမႈမ်ားအား ကုသေပးျခင္း
• ခါးနာျခင္း၊ အေနအထား ေျပာင္းေပးပါ။ ခြါျမင့္ဖိနပ္ မစီးရ။ အေလးအပင္မ မရ။ ခါးကုန္းျပီးမ မတင္ရ။ မလုပ္ရ။ ေျခေထာက္ကို အျမင့္မွာတင္ျပီး နားပါ။ ဒူးေကြး၊ ေဘးတဖက္ လွည့္အိပ္ပါ။ ေပါင္ျခားထဲ တခုခုခံထားပါ။ ခါးကို အပူ-အေအး တင္ေပးပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• အသက္႐ွဴခက္ခဲျခင္း၊ ခါးမတ္မတ္ ထိုင္ပါ။ အိပ္လ်င္ ခပ္မတ္မတ္ အိပ္ပါ။ အသက္႐ွဴေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ပါ။
• ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ေရ-အရည္မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။ အသီးအႏွံမ်ားမ်ား စားပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ လမ္းေလွ်ာက္ပါ။
• ႂကြက္သားနာျခင္း၊ (ကယ္လ္စီယမ္) ေဆးစားပါ။ လႈပ္ရွားလ်င္ သက္သက္သာသာလုပ္ပါ။
• အအိပ္ပ်က္ျခင္း၊ မအိပ္မီ ေရေႏြးျဖင့္ ေရခ်ိဳးပါ။ နားနားေနေနေန ထိုင္ပါ။
• အစာမေၾကျဖစ္ျခင္း၊ တေန႔ ၅-၆ ႀကိမ္ အစာနည္းနည္းခ်င္း စားပါ။ ေလထတတ္သည့္ အစားေရွာင္ပါ။ ဆိုဒါ-အင္တီအက္စစ္ေဆး မစားရ။ အစားစားစဥ္ ခပ္မတ္မတ္ထိုင္စားပါ။ စားၿပီးၿပီးခ်င္း မအိပ္ရ။ အစားစားၿပီး ၂ နာရီ အတြင္း ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္ရ။
• ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္း၊ အိပ္ရာထ ထခ်င္း ဘီစကစ္။ ေပါင္မံု႔ကင္စားပါ။ အိပ္ရာထလ်င္ ခ်က္ခ်င္း အိပ္ရာကမဆင္းရ။ မႀကိဳက္သည့္ အနံ႔အသက္ ေရွာင္ပါ။ အန္တာမ်ားက ဆရာဝန္ျပပါ။
• Varicose veins ေသြးျပန္ေၾကာထံုးျခင္း၊ ေျခေထာက္ ျမွင့္ထားပါ။ လွဲေနပါ။ အၾကာႀကီး မရပ္-မသြားရ။ ေျခအိပ္-ဖိနပ္ အၾကပ္ မစီးရ။ အထူးလုပ္သားသည့္ ေျခအိပ္သံုးပါ။ အျမဲထိုင္မေနရ။
• ေဖါေရာင္ျခင္း၊ ေျခေထာက္ ျမွင့္ထားပါ။ ဘယ္ဘက္ေစာင္း အိပ္ပါ။ ဆားေလွ်ာ့စားပါ။
• ရင္သား ႀကီးထြားလာမည္၊ နာမည္၊ တင္းမည္။ Nipple ထိပ္ဖ်ား အေရာင္ ရင့္လာမည္။ ထိပ္ဖ်ားဝင္ေနပါက ဆြဲထုတ္ေပးပါ။ ေရခ်ိဳးစဥ္ ႏို႔ထိပ္ဝကို သန္႔ရွင္းေပးပါ။ Areola ေခၚ ႏို႔သီးေဘးမွ အေရာင္ညိဳအဝိုင္းတြင္ ဘဲ-ငန္း အေရျပားလို အသီးလံုးေလးမ်ား ေပၚလာမည္။ ရင္သားတြင္ အလံုး-အႀကိတ္ ရွိ-မရွိ စစ္ေဆးပါ။

ကိုယ္ဝန္ရွိခ်ိန္မွာ ဘာလို႔ အေလးခ်ိန္ တိုးလာသသလဲ
• မိခင္၏အာဟာရမ်ား = ၇ ေပါင္
• တိုးလာေသာအေရ၏အေလးခ်ိန္ = ၄ ေပါင္
• တိုးလာေသာေသြး၏အေလးခ်ိန္ = ၄ ေပါင္
• တိုးလာေသာႏို႔ = ၂ ေပါင္
• ႀကီးလာေသာသားအိမ္ = ၂ ေပါင္
• ကေလး၏အေလးခ်ိန္ = ၇႕၅ ေပါင္
• ေရႁမႊာေရ = ၂ ေပါင္
• အခ်င္း၏အေလးခ်ိန္ = ၁႕၅ ေပါင္
• စုစုေပါင္း တိုးသည့္အေလးခ်ိန္ = ၃ဝ ေပါင္

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ေပးရမည့္ ေဆးမ်ား
Anti Tetanus Toxoid (ATT) တလျခားၿပီး၊ မေမြးမီ ၂ ခါထိုးၿပီး ျဖစ္ေစရမည္။ Iron သံဓါတ္၊ Folic acid ေဖါလစ္-အက္စစ္၊ ဗီတာမင္ ဘီအုပ္စု၊ Calcium ကယ္လ္စီယမ္၊ ဗီတာမင္ B 12

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ အန္ျခင္း
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သူ ၇ဝ-၈၅ ရာႏွဳန္းမွာျဖစ္တတ္တယ္။ တခါတေလ ေဆးေတြ အသံုးမက် ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မျဖစ္မေန ေပးရတဲ့ ေဆးတခ်ိဳ႕ဟာ Placebo လူနာ စိတ္သက္သာရေစတဲ့ေဆးလို႔ ေခၚတယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ အန္တာ သက္သာေစဘို႔ -
• Pyridoxine ဗီတာမင္ ဘီ ၆ ေပးေလ့ရွိတယ္။ Doxylamine 10 mg + Pyridoxine (B6) 10 mg ေပးသင့္တယ္။ B-Natal TheraPops နဲ႔ B-Natal Lozenges ေတြဟာ ဗီတာမင္ ဘီ-၆ ပါတဲ့ေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။
• ဆိုးဝါးသူေတြကို Promethazine 12.5-25 mg ကို ၄ နာရီျခား၊ Prochlorperazine 25 mg ကို စအိုမွ ၁၂ နာရီ ျခား ေပးႏိုင္တယ္။
• Meclizine, Dimenhydrinate, Metoclo-pramide ေတြကိုလည္း ေပးႏိုင္တယ္။
• Methylprednisolone 16 mg စားေဆး၊ ထိုးေဆး ကို ေနာက္ဆံုးအျဖစ္ ေပးႏိုင္တယ္။ ၃ ရက္နဲ႔ သက္သာရင္ ၂ ပတ္အထိ ဆက္ေပးပါ။ မသက္သာရင္ ရပ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ႏုစဥ္ Corticosteroids မေပးတာ ေကာင္းတယ္။
• Psi Bands Acupressure ကို လက္ေကာက္ဝတ္မွာ ပတ္ထားႏိုင္တယ္။
• Organic Heartburn Relieving Tea QueaseEASE နဲ႔ Essential Oil Therapy တို႔က ေခတ္သံုးေဆးေတြပါ။
• ဂ်င္း (ခ်င္း) Ginger capsules of 250 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္ ေပးတယ္။
• တရုပ္အပ္စိုက္နည္းမွာ Acupuncture point P6 ေနရာမယ္ စိုက္ေပးရတယ္။

Hyperemesis Gravidarum ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ အလြန္အၾကြံ အန္ျခင္း
• ကိုယ္ဝန္ရွိတံုး ဆိုးဆိုးရြားရြား အန္တာကို ေခၚတယ္။ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ေပးရတဲ့ အထိဆိုးသူရွိတယ္။
• ဘာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ တိတိပပမသိပါ။
• ကိုယ္ဝန္ ၂ဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ကေန ၄ ေယာက္ထိ ျဖစ္တတ္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ ၈-၁၂ ပတ္ရွိခ်ိန္ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ၂ဝ ပတ္ဆိုရင္ ၁ဝ% ေလာက္ဘဲ ဆက္ရွိေနတတ္တယ္။
• အန္တာ ၾကာရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့၊ အာဟာရနည္း၊ ဓါတ္ဆား အခ်ိဳးအဆ ေျပာင္းလဲလာႏိုင္တယ္။
• အနားယူခိုင္းပါ။ အစာကို နည္းနည္းနဲ႔ အၾကိမ္ခြဲစားေစပါ။ ပရိုတင္း မ်ားမ်ား ေၾကြးသင့္ျပီး အဆီနဲ႔အစပ္ ေလ်ာ့သင့္သည္။
• Normal saline or Lactated Ringer solution သြင္းေပးဘို႔ လိုႏိုင္တယ္။ ဂလူးကို႔စ္၊ ဗီတာမင္ဘီ ၁၊ ဘီ ၆၊ မဂၢနီဆီယမ္ ေပးရမယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ မေသာက္သင့္တဲ့ေဆး၊ သတိနဲ႔ေပးရမဲ့ေဆးေတြကေတာ့ -
Arbor vitae, Beth root, Black cohosh, Blue cohosh, Cascara, Chaste tree berry, Chinese angelica, Cinchona, Cotton root bark, Feverfew, Ginseng, Golden seal, Juniper, Kava kava, Licorice, Meadow saffron, Pennyroyal, Poke root, Rue, Sage, Senna, Tansy, White peony, Wormwood, Yarrow, Yellow dock, Vitamin A (မ်ားရင္), Isotretinoin, Etretinate, Phenytoin, Carbamezapine, Ergotamine, Methysergide, Aspirin, Ibuprofen, Azithromycin, Zithromax, Zmax, Zathrin, Erythromycin, Clarithromycin, Furazolidone, Prednisolone

မိခင္ေလာင္းေတြအတြက္ ဖတ္စရာေတြ
• Honeymoon Sickness မဂၤလာဦးညမွာျဖစ္တာ http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/04/honeymoon-sickness.html
• Honeymoon Cystitis ဟန္းနီးမြန္းမွာ ဆီးေအာင့္တာ http://health-adult-reading.blogspot.com/2011/04/honeymoon-cystitis.html
• Pregnancy and Air Travel ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ေလယာဥ္ခရီး http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/01/pregnancy-and-air-travel.html
• Pregnancy and Exercise ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေလ့က်င့္ခန္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/01/exercising-during-pregnancy.html
• Pregnancy and Hepatitis C အသဲေရာင္ (စီ) နဲ႔ ကိုယ္ဝန္ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/pregnancy-and-hepatitis-c.html
• Pregnancy and Prednisolone ကိုယ္ဝန္ႏွင့္ (ပရက္နဆိုလံုး) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/pregnancy-and-prednisolone.html
• Pregnancy and Rheumatic disease ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ေလးဘက္နာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2012/01/pregnancy-and-rheumatic-disease.html?zx=33a96828d9610a9
• Pregnancy and Rubella (ရူဘဲလား) နဲ႔ ကိုယ္ဝန္ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/12/pregnancy-and-rubella.html
• Pregnancy and Sleeping pills အိပ္ေဆးနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/01/sleeping-pills-and-pregnancy.html
• Pregnancy and Vomiting ကိုယ္ဝန္ႏွင့္ အန္ျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2011/11/pregnancy-and-vomiting.html

Dr. တင့္ေဆြ
၁၉-၃-၂ဝ၁ဝ
၁၇-၄- ၂ဝ၁၁ (ျမန္မာ့ႏွစ္သစ္)

Read More...

Collapse...