Tuesday, September 28, 2010

အသက္ရွည္လိုလွ်င္ အသည္းကို ညွာတာပါ

Liver

အသည္းဟာ လူ႕ခႏၶာကိုယ္မွာ အလြန္အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ ရိွတဲ့ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ သူပါ၀င္ပါတယ္။ အညစ္အေၾကးေတြ စြန္႕ပစ္ျခင္းနဲ႕ အဆိပ္အေတာက္ေတြကို ဓာတ္ျပယ္ေအာင္လည္း သူကပဲ လုပ္ေပးပါတယ္။ အစာေျခဖို႕အတြက္ အစာေျခရည္ေတြကိုလည္း သူကပဲ ထုတ္ေပးတယ္။ ကိုယ္စားလိုက္တဲ့ ကစီဓာတ္၊ အသားဓာတ္နဲ႕ အဆီဓာတ္ေတြကို လိုရင္သံုး မလိုရင္ သိုေလွာင္ဖို႕အတြက္လည္း အသည္းကပဲ အဓိက လုပ္ေဆာင္ေပးတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ တသက္လံုး သံုးရမယ့္ အသည္းကို မလို္အပ္ဘဲ အလြန္အကၽြံ မခိုင္းမိေစဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။ ေနာက္ျပီး လူေတြက ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါေတြနဲ႕ ဆီးခ်ိဳေရာဂါေတြ အေၾကာင္းက သိသင့္သေလာက္ သိလာေတာ့ ေရွာင္တာေဆာင္တာေတြ လုပ္လာၾကတယ္။ ေသြးတိုးတို႕ ဆီးခ်ိဳတို႕ ေၾကာက္စရာေကာင္းသလို အသည္းကလည္း မေမ့သင့္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အသည္းက်န္းမာေရးကို ေကာင္းေအာင္ မည္ကဲ့သို႕ ျပဳမူေနထိုင္ရမည္ကို တင္ဆက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နံပါတ္(၁)။ ။အစားအေသာက္စားတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ခႏၶာကို ကိုယ္နားေထာင္ပါ။ ဗိုက္မဆာလွ်င္မစားပါႏွင့္။ ဆာတယ္မဆာဘူးဆိုတာက ကိုယ့္ရဲ႕ စိတ္နဲ႕လည္း ဆိုင္ေသးတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တကယ္မလိုအပ္လွ်င္ ငါမစားဘူးဟု စိတ္ကို တင္းထားရမည္။ ဥပမာ။ ေန႕လည္ ၁၂ နာရီေလာက္က ေန႕လည္စာ စားထားလွ်င္ ညေန ၄ နာရီေလာက္အထိေတာ့ ေနႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ အဲဒါကို ၂ နာရီေလာက္မွာ မိတ္ေကာင္းလို႕ အျပင္မွာ တစ္ခုခုစားလိုက္တာမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဒါမွ မဟုတ္ အသုတ္သည္ကိုေတြ႕လို႕ ၀ယ္စားတာမ်ိဳးျဖစ္သည္။ လိုတာထက္ ပိုစားေတာ့ ဘာျဖစ္ပါသလဲ။ အသည္းက ကိုယ္စားလိုက္တဲ့အစာထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ အစာအာဟာရေတြကို စီမံခန္႕ခဲြေနရတယ္။ ကိုယ္က အမ်ားၾကီးစားရင္ အသည္းမွာ တာ၀န္ပိလာတယ္။ ၾကာလာေတာ့ metabolism လို႕ေခၚတဲ့ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ေတြ ကေမာက္ကမ ျဖစ္လာတယ္။ စားလိုက္တဲ့ ကစီဓာတ္ ေတြကို ေသြးထဲမွာ မမ်ားလာေအာင္ pancreas အကူအညီနဲ႕ အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းေတြကို အမ်ားၾကီးထြက္ေစတယ္။ ၾကလာေတာ့ pancreas က ပင္ပန္းျပီး အင္ဆူလင္မထုတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီမွာ အမ်ိဳးအစား- ၂ ဆီးခ်ိဳက ၀င္လာပါေရာ။ စားလိုက္တဲ့ အဆီေတြကို ေကာင္းေကာင္းမေျခဖ်က္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ အသည္းမွာ အဆီေတြ စုလာမယ္။ တျခားေနရာေတြမွာ အဆီေတြ စုလာမယ္။ အသည္းမွာ အဆီစုတာကို fatty liver လို႕ေခၚပါတယ္။ အသည္းေရာင္ျခင္း မရိွဘဲနဲ႕ အသည္းေျခာက္တဲ့ အဆင့္ကို ကူးသြားႏိုင္တဲ့အတြက္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အစားအေသာက္ကို လိုအပ္သေလာက္သာ စားသံုးဖို႕လိုပါတယ္။ စားတဲ့အခါမွာလည္း ေကာင္းမြန္စာ ခ်က္ျပဳပ္ထားတဲ့ ဟင္းလ်ာေတြကို စားသံုးဖို႕ လိုပါတယ္။


Liver

နံပါတ္(၂)။ ။ေရကို ေန႕စဥ္ လံုေလာက္စြာ ေသာက္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ေန႕တာမွာ ေသာက္ရည္ ၂ လီတာ ခဲြစာေလာက္ ေသာက္ရပါမယ္။ အဲဒီေလာက္မွာ မေသာက္ရင္ ေက်ာက္ကပ္ဟာ အညစ္အေၾကးမ်ား စြန္႕ပစ္ဖို႕ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းလုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေက်ာက္ကပ္က မႏိုင္ရင္ အသည္းက ကူေပးရတဲ့အတြက္ မလိုအပ္ဘဲ အလုပ္ရွဳပ္တာေပါ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ တေန႕တာကာလမွာ ေရကို နည္းနည္း နဲ႕ ခဏခဏေသာက္ေပးျခင္းအားျဖင့္ အသည္းအတြက္ေကာင္းသလို ေက်ာက္ကပ္ကိုပါ ေဆးျပီးသား ျဖစ္သြားမွာပါ။ ဗမာေတြက ဆီးခဏခဏသြားရင္ မၾကိဳက္ၾကဘူး။ ဆီးသြားတာနဲ႕ ေက်ာက္ကပ္ကစစ္ထုတ္တာနဲ႕ က တုိုက္ရိုက္ေတာ့လည္း မဆိုင္ပါဘူး။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျပီး ခဏခဏ မသြားခ်င္ရင္ ေအာင့္ထားတတ္ေအာင္ က်င့္ထားျခင္းက အသံုး၀င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နံပါတ္(၃)။ ။တတိယေျမာက္အခ်က္ကေတာ့ အရမ္းခ်ိဳတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို မစားဖို႕ပါပဲ။ သဘာ၀အတုိင္းခ်ိဳတဲ့ အသီးအႏွံေတြကိုေတာ့ စားလို႕ရပါတယ္။ မစားသင့္တာကေတာ့ junk food လို႕ေခၚတဲ့ အသင့္စားအခ်ိဳစာေတြ၊ သၾကားလံုးေတြ၊ အရမ္းခ်ိဳတဲ့ ေပါင္မုန္႕ ကိတ္မုန္႕ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ဆီမွာ ပါ၀င္တဲ့ သၾကားေတြဟာ ေသြးထဲကို ေရာက္သြားတာနဲ႕ ေသြးထဲက သၾကား level ကို အရမ္းျမွင့္တင္လိုက္တယ္။ ဒီအခါမွာ အသည္းဟာ အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းရဲ႕ အကူအညီနဲ႕ ေသြးထဲက ပိုလွ်ံေနတဲ့ သၾကားေတြကုိ ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ လုပ္ရပါတယ္။ ခဏခဏ လုပ္ေနရရင္ အသည္းဟာ ေကာင္းစြာ အလုပ္ ္္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ဆီခ်ိဳေရာဂါ အ၀လြန္ေရာဂါေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ကိုယ္က အခ်ိဳဓာတ္ကို ၾကိဳက္သူဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းက သဘာ၀အသီးအႏွံ၊ ပ်ားရည္ အစရိွတဲ့ green product ေတြကိုသာ စားသံုးသင့္ပါတယ္။

နံပါတ္(၄)။ ။စတုထၱအခ်က္ကေတာ့ အစာလမ္းေၾကာင္းကို က်န္းမာေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ စားလိုက္သမွ်ကို အူေတြထဲမွာ ေျခဖ်က္ျပီးရင္ အသည္းဆီ အရင္ဆံုးေရာက္တာပါ။ ကိုယ္စားတဲ့အစာေတြက မသန္႕ရွင္းတဲ့ အစာေတြ ျဖစ္ေနရင္ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ၊ သန္ေကာင္ဥေတြ ပါလာတတ္ပါတယ္။ အူေတြထဲမွာ ရိွတဲ့ ခုခံတဲ့ စနစ္ေတြက ဒီေကာင္ေတြကို ႏိွမ္နင္းႏိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ အရည္အတြက္နဲ႕လည္း ဆိုင္ပါေသးတယ္။ ကာလ၀မ္းေရာဂါပိုးဟာ အေကာင္အေရအတြက္ နည္းနည္း စားမိရင္ လူကို ဘာမွ ဒုကၡမေပးႏိုင္ေပမယ့္ လံုေလာက္တဲ့ အေရအတြက္ကို စားမိရင္ ကာလ၀မ္းေရာဂါကိုျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အသည္းကို အဓိက ဒုကၡေပးႏိုင္တာက သန္ေကာင္ဥေတြပါပဲ။ အခ်ိဳ႕ေသာ သန္ေကာင္ေတြက အူထဲမွာ အေကာင္ေပါက္ျပီးရင္ အသည္းထဲ အထိေရာက္ေအာင္ သြားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ သန္ေကာင္ပိတ္လို႕ သည္းေျချပြန္လမ္းေၾကာင္းေရာင္ရမ္းျပီး ေဆးရံုေရာက္တဲ့ လူနာအေရအတြက္လည္း မနည္းလွပါဘူး။ ေရာဂါျဖစ္တဲ့သူေတြကို ေရာဂါရာဇ၀င္ေမးၾကည့္ရင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူေတြ အျဖစ္မ်ားျပီး လမ္းေဘးစာေတြ အသုတ္ေတြ ၀က္သားဒုတ္ထိုးေတြ ပံုမွန္စားသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကိုယ္က လံုေလာက္တဲ့ ၀င္ေငြမရိွလို႕ အဆင္ေျပသလိုစားရတာကို အျပစ္မေျပာလိုေပမယ့္ လမ္းေဘးမွာ ဖုန္ေတာထဲမွာ ေရာင္းတဲ့ အစာေတြ ကိုမွ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ သူေတြကိုေတာ့ တားျမစ္ခ်င္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ကို သန္႕ရွင္းလတ္ဆတ္တာကို စားပါ။ မိွဳတက္ေနေသာ အစားအေသာက္မ်ားသည္လည္း လူကို ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။ မိွဳရိွမရိွကို အေရာင္ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင့္ အနံ႕တို႕ အေပၚ မူတည္၍ ခဲြျခားႏိုင္ပါတယ္။ မိွဳသည္ အသည္းေျခာက္ေစႏိုင္သည္။ အသည္းကင္ဆာျဖစ္ေစနိဳင္သည္။

နံပါတ္(၅)။ ။အသည္းဟာ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းနဲ႕ တဲြဖက္ျပီး အလုပ္လုပ္ရတဲ့အတြက္ အူလမ္းေၾကာင္းမေကာင္းရင္ သူလည္း ေဖာက္တတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၀မ္းခ်ဳပ္တဲ့ အခါေတြမွာ အူေတြထဲမွာ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ ေပါက္ပြားလာတတ္တယ္။ သာမန္လူေတြမွာေတာ့ သိပ္ျပီး မသိသာလွေပမယ့္ အစကတည္းက အသည္းေကာင္းစြာ အလုပ္မလုပ္သူေတြ၊ အသည္းေျခာက္ေရာဂါရိွသူေတြအတြက္ အသက္အႏၱာရာယ္ စိုးရိမ္ရသည္အထိ ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။ ထို႕ေၾကာင္ မူလက အသည္းမေကာင္းရင္ ၀မ္းမခ်ဳပ္ေအာင္ သတိထားဖို႕လိုပါတယ္။

နံပါတ္(၆)။ ။သဘာ၀အေရာင္မဟုတ္တဲ့ ဆိုးေဆးပါတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ၊ ၾကာရွည္ခံေအာင္ ထည့္တဲ့ ယမ္းစိမ္းေတြဟာ အသည္းရဲ႕ ရန္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အလြယ္ဆံုး မွတ္တဲ့ နည္းလမ္းကေတာ့ အဲဒါေတြ ပါတဲ့ အစာမ်ားမ်ားစားေလေလ အသည္းက ျမန္ျမန္ပ်က္စီးေလ ဆိုတာပါပဲ။ အသည္းမေကာင္းရင္ အသက္တိုပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အသက္ကို ဥာဏ္ေစာင့္သည့္ သေဘာရိွေသာေၾကာင့္ ေရွာင္ၾကရွားၾကပါ။

နံပါတ္(၇)။ ။ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ လူအမ်ားသိၾကသည့္ အရက္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ကေတာ့ ထပ္မံမေျပာလိုေတာ့ပါဘူး။ အရက္ထဲမွာေတာင္မွ အရက္အတု၊ အရက္အျပင္းေသာက္သူက ပိုထိတယ္။ အေကာင္းစားအရက္ ေသာက္တဲ့သူက သိပ္ျပီး မထိဘူး။ ေသာက္ပံုေသာက္နည္းမွာလည္း ေခြးေသာက္ေသာက္သူက သူေဌးေသာက္ေသာက္သူထက္ ပိုထိတယ္။ အျမည္းမပါဘဲ ေသာက္သူက အျမည္းစားျပီး ေသာက္သူထက္ ပိုဆိုးပါတယ္။



Read More...

Sunday, September 26, 2010

အသည္းႏွင့္ အသည္းကင္ဆာ

ကၽြန္မ မိတ္ေဆြေတြအထဲမွာ အသည္းမေကာင္းသူေတြ မ်ားစြာ ရွိၿပီး အေမရိကားကို ေရာက္ေနတဲ့ တခ်ိန္က ရင္းႏွီးတဲ့ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ မိတ္ေဆြေဟာင္း တဦးလည္း အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ေၾကာင္း စမ္းသပ္ေတြ႔ရွိရတယ္လို႔ လတ္တေလာ ၾကားသိလိုက္ရလို႔ ဒီပို႔စ္ကို တင္ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကက အသည္းနဲ႔ အသည္းကင္ဆာ အေၾကာင္းကို တင္ျပဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အသည္းႏွင့္ အသည္းကင္ဆာအေၾကာင္းကို မစခင္ ကင္ဆာေရာဂါရဲ့ အေျခခံ သေဘာသဘာ၀ အနည္းငယ္ကို အရင္တင္ျပထားပါတယ္။ ကင္ဆာကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိပံု (Dignosis) နဲ႔ ကုသမႈအပိုင္းကို ဒီပို႔စ္မွာ တင္ျပထားျခင္း မရွိဘဲ ေနာက္ပိုင္း အလ်ဥ္းသင့္ရင္ သီးသန္႔ေဖၚျပဖို႔ အစီစဥ္ ရွိပါတယ္။ ဒီပို႔စ္မွာ ကင္ဆာေရာဂါ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚလာပံုကို မိတ္ဆက္ေပးၿပီး အသည္းကင္ဆာ အမ်ိဳးအစားႏွင့္ ေရာဂါ အဆင့္သတ္မွတ္ပံုကို အဓိက တင္ျပထားပါတယ္။


ကင္ဆာရဲ့ အေျခခံသေဘာသဘာ၀


ပံုမွန္ဆဲလ္ပြားပံုႏွင့္ ကင္ဆာဆဲလ္ ပြားပံု (ဓါတ္ပံုေတြကို ႏွိပ္ၿပီး ပံုႀကီးကို ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္)

ကင္ဆာဆိုတာ ဆဲလ္ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ ဆဲလ္ဆိုတာကေတာ့ အႏုၾကည့္မွန္ေျပာင္း (Microscope) ျဖင့္ ၾကည့္မွသာ ျမင္ႏိုင္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္ကို ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အေသးငယ္ဆံုးေသာ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ကို ႀကီးထြားေစဖို႔၊ သက္တမ္းကုန္ဆံုးတဲ့ ဆဲလ္ေတြ (သို႔) ဒါဏ္ရာ ဒါဏ္ခ်က္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆံုးရႈံး သြားတဲ့ ဆဲလ္ေတြကို ျပန္လည္ အစားထိုးဖို႔အတြက္ သက္ရွိတို႔ရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ ဆဲလ္ေတြဟာ အဆက္မျပတ္ ပြား (Multiply) လ်က္ ရွိပါတယ္။ ဒီလို ပြားတဲ့ေနရာမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ ဆဲလ္ေတြဟာ သူ႔အစီစဥ္ႏွင့္သူ လမ္းေၾကာင္းအမွန္အတိုင္း ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာပဲ ပြားေလ့ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း တခါတရံမွာ အေၾကာင္းမညီညြတ္ပါက အခန္႔မသင့္ဘဲ လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းကာ ထိန္းခ်ဳပ္လို႔မရ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္သြားရင္ က်ဴမာ (Tumour) လို႔ ေခၚတဲ့ အေစ့ေလးကို စျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။

က်ဴမာမွာ Benign Tumour ႏွင့္ Malignant Tumour ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳး ႏွစ္စားရွိပါတယ္။ ဘီႏိုင္းက်ဴမာက မိမိ စတင္ျဖစ္ေပၚတဲ့ ေနရာမွာပဲ ရွိေနတတ္ၿပီး တျခားကို လြင့္သြားျခင္းမရွိပါ။ သို႔ေသာ္လည္း က်ဴမာအလံုးႀကီးလာပါက ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိတဲ့ တစ္သွ်ဴးေတြ၊ တျခားခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းေတြကို မကူးစက္မျပန္႔ႏွ႔ံေသာ္လည္း သြားၿပီးဖိအားေပးကာ နာက်င္ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဘီႏိုင္းက်ဴမာကို ကင္ဆာဆဲလ္ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားျခင္း မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဘီႏိုင္းက်ဴမာကို ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ေတြ႔ျခင္းဟာ ကင္ဆာေတြ႔ျခင္းမဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း တခ်ိဳ႔ဘီႏိုင္းက်ဴမာမ်ားကို မကုသဘဲ ထားပါက ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ဆင့္ပြားျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

မူလကင္ဆာဆဲလ္ စတင္ျဖစ္ေပၚသည့္ ေနရာမွ တျခားေနရာသို႔ ကင္ဆာဆဲလ္ ျပန္႔ႏွံ႔ေရာက္ရွိပံု

Malignant Tumour က ကင္ဆာဆဲလ္ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားၿပီး ၎စတင္ျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာကို Carcinoma (ကင္ဆာစတင္ျဖစ္ေပၚျခင္း) လို႔ ေခၚပါတယ္။ စတင္ျဖစ္ပြားရာကေန တျဖည္းျဖည္း ႀကီးထြားလာ၊ ပြားလာၿပီး အနီးပတ္၀န္းက်င္ တစ္သွ်ဴးေတြအထိ ျပန္႔ႏွံ႔သြားႏိုင္ပါတယ္။ ၎အဆင့္ကိုေတာ့ အစဦးကင္ဆာ (Primary Cancer) လို႔ေခၚပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာျမင့္လာတဲ့ အခါမွာ အနီးအနား ပတ္၀န္းက်င္ တစ္သွ်ဴးမွာတင္မကပဲ ကင္ဆာဆဲလ္ တခ်ဳိ႔ဟာ အေ၀းကို လြင့္သြားၿပီး အေ၀းမွာရွိတဲ့ အရိုးအပါအ၀င္ တျခား အဂၤါအစိတ္အပိုင္း တခုခုမွာ သြားၿပီးတြယ္ကပ္ကာ ဆက္ပြားပါတယ္။ ၎ကို Secondary Cancer/Matastasis (ဆင့္ပြားကင္ဆာ) လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အသည္းကင္ဆာအပါအ၀င္ ကင္ဆာအမ်ားစုရဲ့ အေျခခံ ျဖစ္ပါတယ္။

အသည္း၏လုပ္ေဆာင္ခ်က္ အက်ဥ္း

အသည္း၏ တည္ေနရာႏွင့္ အနီးနားတ၀ိုက္ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ားပံု

အသည္းကင္ဆာ အေၾကာင္းကို မေျပာခင္ အသည္းအေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ ေဖၚျပသင့္ပါတယ္။ အသည္းက ခႏၶာကိုယ္မွာ ရွိတဲ့ အတြင္းအဂၤါအစိတ္မပိုင္းမ်ားအနက္ အႀကီးဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ ညာဘက္အျခမ္း နံရိုးေတြ ေအာက္နား၊ ညာဘက္အဆုပ္ႏွင့္ ကန္႔လန္႔ကာၾကြက္သား (Diaphragm) ရဲ့ ေအာက္တည့္တည့္မွာ ရွိပါတယ္။ ပိရမစ္ပံု ရွိၿပီး ဘယ္ဘက္နဲ႔ ညာဘက္ စိတ္အပိုင္းႏွစ္ခုအျဖစ္ တြယ္ဆက္လ်က္ ရွိပါတယ္။ အသည္းဟာ အရြယ္အစားႀကီးသေလာက္ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လုပ္ေပးရတဲ့ အလုပ္ကလည္း အင္မတန္ မ်ားပါတယ္။ အသည္းဟာ ႏွလံုးမွ ေအာက္စီဂ်င္ သယ္လာေသာ ေသြးကိုလက္ခံၿပီး ႏွလံုးမွတဆင့္ ခႏၶာကိုယ္တခုလံုးသို႔ ျပန္ျဖန္႔ျဖဴးရန္ ႏွလံုးသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေပးပါတယ္။ အသည္းက ပို႔ေပးတဲ့ အာဟာရေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္တခုလံုးအတြက္ လည္ပတ္ဖို႔ စြမ္းအင္ကို ရရွိပါတယ္။

အသည္းဟာ အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ မ်ားစြာကုိ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။
(၁) စားလိုက္တဲ့ အစားအစာေတြကို ခႏၶာကိုယ္က အဆင္သင့္အသံုးျပဳႏိုင္ေစရန္ သၾကားဓါတ္နဲ႔ အဆီဓါတ္ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးျခင္း၊
(၂) အာဟာရကို သိုေလွာင္ေပးျခင္း
(၃) အဆီကို ေျခဖ်က္ရန္အတြက္ အသည္းေျခရည္ကို ထုတ္ေပးျခင္း
(၄) ပိုလွ်ံေသာ အစားအစာမ်ားကို အဆီႏွင့္ ဂလိုင္ကိုဂ်င္ကို သၾကားဓါတ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲကာ သိုေလွာင္ထားေပးျခင္း၊
(5) အဆီတြင္ ေပ်ာ္၀င္ႏိုင္ေသာ ဗီတာမင္တခ်ိဳ႕နဲ႔ သတၱဳဓါတ္တခ်ိဳ႔ကို သိုေလွာင္ေပးျခင္း
(၆) ေသြးအတြက္ အသားဓါတ္ ထုတ္လုပ္ေပးျခင္း
(၇) ေသြးပ်စ္ျခင္းႏွင့္ က်ဲျခင္းကို ခႏၶာကိုယ္မွာ လိုရင္လိုသလို ျပဳျပင္ေပးျခင္း
(၈) ခႏၶာကိုယ္လည္ပတ္ရန္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ တျခားဓါတ္ေပါင္းတခ်ိဳ႕ကို ထုတ္လုပ္ေပးျခင္း
(၉) အရက္လို ခႏၶာကိုယ္အတြက္ ဒုကၡေပးတဲ့ အရာေတြကို အဆိပ္မျဖစ္ေအာင္ ေျခဖ်က္ေပးျခင္းႏွင့္ အညစ္ေၾကးေတြကို ဖယ္ရွားေပးျခင္း စသည္တို႔အပါအ၀င္ အသည္းဟာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လုပ္ငန္းမ်ားစြာကို ေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အသည္းမေကာင္းေသာ သူတဦးမွာ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ မထိခိုက္ေအာင္ ဂရုျပဳဖို႔ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။

အသည္းကင္ဆာ
အသည္းကင္ဆာဆိုတာ အသည္းမွာ Malignant Tumour ရွိေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အသည္းကင္ဆာမွာ အစဦး အသည္းကင္ဆာ (Primary cancer) ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ကင္ဆာ (Secondary cancer) ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။

Primary Liver Cancer (အစဦး အသည္းကင္ဆာ)
အစဦးအသည္းကင္ဆာမွာလည္း Cholangio Carcinoma ေခၚ သည္းေျချပြန္တ၀ိုက္မွာ စတင္ျဖစ္ေပၚတဲ့ အသည္းကင္ဆာႏွင့္ hepatocellular carcinoma ေခၚ အသည္းထဲက ဆဲေတြမွာ စတင္ျဖစ္ပြားတဲ့ အသည္းကင္ဆာဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ဒီအမ်ိဳးအစားက အသည္းေျခာက္ေရာဂါ (Cirrhosis) သမားေတြမွာ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။ Primary Liver Cancer က Secondary Liver Cancer ထက္ အျဖစ္နည္းသည္ကို ေတြ႔ရွိရပါတယ္။

မူလအသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းအရင္း
ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းအရင္းကို အတိအက် ရွာေဖြေတြ႔ရွိျခင္း မရွိေသးပါ။ သို႔ေသာ္ ၎အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ေသာသူ အမ်ားစုမွာ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။
(၁) အသည္းေရာင္ အသား၀ါ (B) or (C) ေၾကာင့္ ေရာဂါျဖစ္ေနသည့္ လူနာ
(၂) အရက္ ေသစာကို အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေသာက္သံုးလာသူ
(၃) အသည္းေျခာက္ျခင္းႏွင့္ တျခားအသည္းေရာဂါ တခုခု ရွိေနေသာသူမ်ားတြင္ Pramary Liver Cancer ကို အမ်ားဆံုး ေတြ႔ရပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း မူလအသည္းကင္ဆာက တဆင့္ခံ အသည္းကင္ဆာထက္ အျဖစ္နည္းပါတယ္။

Secondary Liver Cancer (ေနာက္ဆက္တြဲ အသည္းကင္ဆာ)
တျခားေနရာေတြမွာ အစဦး ျဖစ္ပြားတဲ့ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက အသည္းကို ျပန္႔ႏွံ႔ေရာက္ရွိလာလို႔ တဆင့္ခံ ျဖစ္ပြားတဲ့ အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ပါတယ္။ အသည္းဟာ တျခားအဂၤါအစိတ္ပိုင္း အားလံုးနီးပါးနဲ႔ ဆက္စပ္ ပတ္သက္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တျခားအဂၤါ အစိတ္ပိုင္းမွာ ကင္ဆာျဖစ္ပါက အသည္းကို အလြယ္တကူ ျပန္ႏွ႔ံႏိုင္ၿပီး အသည္းကင္ဆာရသူ အမ်ားစုမွာ Secondary Liver Cancer ရသည့္ ဦးေရက မူလအစဦးကင္ဆာ ရသူထက္ အဆႏွစ္ဆယ္ ပိုမ်ားပါတယ္။ ထို႔အတူ Secondary Liver Cancer ကိုလည္း မူလေရာဂါ စျဖစ္တဲ့ ေနရာႏွင့္ပဲ အမည္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ဥပမာ စအိုကင္ဆာက ျပန္႔ႏွံံ႔လာတဲ့ အသည္းကင္ဆာျဖစ္ရင္ Metastatic bowel cancer လို႔ ေခၚေလ့ရွိပါတယ္။ မူလျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ ကင္ဆာကို စေတြ႔တဲ့အခ်ိန္မွာ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပန္႔ႏွံ႔လာလို႔ ျဖစ္္လာတဲ့ အသည္းကင္ဆာကိုပါ တခါတည္းေတြ႔တာ ရွိသလို ေနာက္မွ ထပ္ေတြ႔တာလည္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။

အသည္းကင္ဆာရဲ့ လကၡဏာမ်ား
မူလ အသည္းကင္ဆာ၌ အစပိုင္းမွာ ထူးျခားသည့္ လကၡမ်ားကို မေတြ႔ရပါ။ ေနာက္ပိုင္း အေျခအေန ဆိုးလာမွ သိရွိရတဲ့ အသည္းကင္ဆာရဲ့ လကၡဏာ မ်ားကေတာ့…
(၁) အားနည္းၿပီး ေမာပမ္းႏြမ္းနယ္ေနျခင္း
(၂) အသည္းတည္ရွိရာ ေနရာျဖစ္တဲ့ နံရိုးေတြရဲ့ ေအာက္ဘက္ရွိ ၀မ္းဗိုက္ရဲ့ ညာဘက္အေပၚေဒါင့္မွာ နာက်င္ျခင္း၊
(၃) ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်ဆင္းျခင္း
(၄) အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း
(၅) မ်က္လံုးနဲ႔ အသားေရာင္မ်ား ၀ါလာျခင္း
(၆) ပ်ိဳ႕ခ်င္အန္ခ်င္ျခင္း
(၇) ၀မ္းဗိုက္ေဖါင္းပြလာျခင္း
(၈) အဖ်ား၀င္ျခင္း စတဲ့လကၡဏာေတြကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

အသည္းကင္ဆာကို အဆင့္ သတ္မွတ္ျခင္း
ကင္ဆာေရာဂါ ရွိေၾကာင္း စတင္စမ္းသပ္ေတြ႔ရွိသည္ႏွင့္ ျပန္႔ႏွံ႔မႈ ရွိမရွိဆိုတာကိုပါ တခါတည္း ေတြ႔ရွိရပါတယ္။ မူလစတင္ျဖစ္ပြားတဲ့ ေနရာကေန ျပန္႔ႏွ႔ံမႈ ရွိမရွိႏွင့္ ျပန္႔ႏွံ႔မႈ ရွိေသာ္လည္း ဘယ္အတိုင္းအတာထိ ျပန္႔ႏွ႔ံေနၿပီဆိုတဲ့အေပၚ မူတည္ၿပီး ေရာဂါအဆင့္ကို သတ္မွတ္ပါတယ္။
အဆင့္ (၁) ကင္ဆာရဲ့ အရြယ္အစား ၂ ဆင္တီမီတာထက္ မပိုေသးျခင္းႏွင့္ စတင္ျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာကလြဲၿပီး တျခားဘယ္မွ မျပန္႔ႏွ႔ံေသးသည့္အဆင့္။
အဆင့္ (၂) ကင္ဆာက အသည္းထဲရွိ ေသြးေၾကာမ်ားအထိ ျပန္႔ႏွံ႔ေနျခင္း (သို႔) က်ဴမာအေရအတြက္ တခုထက္ပိုရွိေနျခင္း
အဆင့္ (၃) A: ကင္ဆာ အရြယ္အစား ၅ ဆင္တီမီတာထက္ ပိုႀကီးေနျခင္း (သို႔) အသည္းရဲ့ အနီးတ၀ိုက္ ေသြးေၾကာမ်ားအထိ ျပန္႔ႏွံ႔ေနျခင္း
အဆင့္ (၃) B: ကင္ဆာက အသည္းအနီးအနားရွိ တျခားအဂၤါအစိတ္အပိုင္း အထိ ျပန္႔ႏွံ႔ေနျခင္း။ သို႔ေသာ္လည္း ျပန္ရည္ေၾကာ အဖုထိ မေရာက္ေသးျခင္း။
အဆင့္ (၃) C: ကင္ဆာက အနီးအနားတ၀ိုက္ အဂၤါအစိတ္အပိုင္း တခုခု အျပင္ ျပန္ရည္ေၾကာဖုအထိ ျပန္႔ႏွံ႔ေနျခင္း
အဆင့္ (၄) ကင္ဆာက အနီးအနားရွိ အဂၤါအစိတ္မပိုင္းမ်ား၊ ျပန္ရည္ေၾကာဖုအတြင္းႏွင့္ အေ၀းထိ တျခားအဂၤါအစိတ္အပိုင္းအထိ ျပန္႔ႏွံ႔ေနျခင္း စသည္ျဖင့္ ၆ ဆင့္ခြဲျခားထားပါတယ္။

Progranosis ကုသႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္း
အေျခအေနအေပၚ မူတည္ၿပီး Primary Cancer ကို ေစာစြာ ေတြ႔ရွိပါက ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ Secondary Cancer ကိုေတာ့ ျပန္႔ႏွ႔႔ံေနၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကုသမႈျဖင့္ လံုး၀ အျမစ္မျပတ္ႏိုင္ေတာ့ေသာ္လည္း အသက္ဆက္လက္ ရွင္သန္ႏိုင္သည့္ကာလကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ပိုမိုရွည္လ်ားေစရန္ႏွင့္ နာက်င္ျခင္းကို သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိေစရန္ ကုသမႈကို ခံယူႏိုင္ပါတယ္။

ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားေနသည္ကို စမ္းသပ္ေတြ႔ရွိရတဲ့ ဆရာ၀န္က ကေလးႏွင့္စိတ္ပံုမွန္ မဟုတ္ေသာ လူနာမဟုတ္ရင္ လူနာရဲ့ ေရာဂါနဲ႔ အေျခအေန (ကင္ဆာေရာဂါ ေရာက္ရွိေနသည့္အဆင့္) ကို ထိန္ခ်န္ ဖံုးကြယ္ထားပိုင္ခြင့္ မရွိပါ။ ကုသႏိုင္သည့္ လမ္းေၾကာင္း ဘယ္ႏွစ္ခုရွိၿပီး လမ္းေၾကာင္းတခုစီရဲ့ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳး ႏွစ္ခုစလံုးကို ဆရာ၀န္က လူနာ နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပရပါတယ္။ ဆက္လက္ကုသမႈအတြက္ ဆရာ၀န္ရွင္းျပတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြအထဲက မိမိအတြက္ အေကာင္းဆံုး ထင္တဲ့လမ္းေၾကာင္းကို လူနာက ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။ မိမိေရြးခ်ယ္တဲ့ ကုသမႈ လမ္းေၾကာင္းရဲ့ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳး ႏွစ္ခုစလံုးကို မိမိသိဖို႔လိုပါတယ္။
အသည္းကင္ဆာကို ကုသရာမွာ အသည္းျပင္ပသို႔ ကင္ဆာဆဲလ္ မျပန္႔ႏွံ႔ေသးတဲ့ Primary အဆင့္မွာ ကုသပါက ခြဲစိတ္ကုသၿပီး အသည္းအစိတ္အပိုင္းကို ျဖတ္ထုတ္ျခင္းမွသည္ အသည္းအစားထိုး ကုသျခင္းအထိရွိၿပီး လံုး၀ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုလို႔ ႏိုင္ပါတယ္။ အသည္းကို ခြဲစိတ္ကုသရာမွာ တျခားအဂၤါအဖြဲ႔အစည္းေတြကို ခြဲစိတ္ကုသထာထက္ အားေကာင္းသည့္ အခ်က္မွာ အသည္းဟာ သံုးပံုႏွစ္ပံုခန္႔ ျဖတ္ထုတ္ခံရသည့္တိုင္ေအာင္ ျဖတ္ထုတ္ခံရသည့္ အစိတ္အပိုင္းေနရာမွာ ဆဲလ္ေတြ ျပန္ပြားၿပီး ႏွစ္ပတ္မွ တလႏွစ္လ ကာလအတြင္း မူလအသည္း ဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ အရြယ္အစားအတိုင္း သူ႔အလိုလို ျပန္ျဖည့္စြက္ေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

မိမိ (သို႔) မိမိ မိသားစုအဖြဲ႔၀င္ တဦးဦးမွာ ကင္ဆာ ရွိၿပီဆိုတာ သိတာနဲ႔ Dignosis လုပ္ေပးတဲ့ ဆရာ၀န္ကို ကင္ဆာ အမ်ိဳအစားႏွင့္ အဆင့္အပါအ၀င္ ကုသာရန္အတြက္ မိမိသိခ်င္တာ သိသင့္တာ အကုန္ေမးဖို႔ တကယ္လိုအပ္ပါတယ္။ ေရာဂါ ကုသမႈကို တိုင္ပင္ရန္ ဆရာ၀န္က အဓိကျဖစ္ေသာ္လည္း ကင္ဆာေရာဂါကို ကုသရာမွာ Health Care Team တခုလံုးက တာ၀န္ယူပါတယ္။ က်န္းမာေရးကို အစိုးရတာ၀န္ယူသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ကင္ဆာ ရရွိသည့္ လူနာမ်ားအတြက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈအတြက္ ဆက္သြယ္ရန္ ဌာနေတြ၊ Services ေတြ မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ လူနာအေနႏွင့္ ဘယ္လို Services ကို ရရွိႏိုင္ၿပီး အဲဒီ Service ေတြအတြက္ ကုန္က်စာရိတ္ကို အစိုးရက တာ၀န္ယူမႈ ရွိမရွိ၊ မရွိပါက မိမိအေနႏွင့္ စိုက္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ ကုန္က်ႏိုင္သည့္ ခန္႔မွန္းေျခစာရိတ္ စတာေတြကို ဆရာ၀န္ႏွင့္ အကုန္လံုး ေမးျမန္းတိုင္ပင္သင့္ ပါတယ္။

ဆရာ၀န္ကို ေမးျမန္္းသင့္သည့္ ေမးခြန္းမ်ား
(၁) မိမိမွာ diagnosis လုပ္ထားတဲ့ အသည္းကင္ဆာက ဘာအမ်ိဳးအစား အသည္းကင္ဆာလဲ။
(၂) ကင္ဆာက အသည္းရဲ့ အျပင္ကို ျပန္႔ႏွံ႔ေနၿပီလား။ အကယ္၍ ျပန္႔ႏွံ႔ေနပါက ဘယ္အထိ ေရာက္ေနၿပီလဲ။
(၃) မိမိမွာ ရွိတဲ့ အသည္းကင္ဆာက ဘယ္အဆင့္မွာ ရွိလဲ။
(၄) ကုသႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေလမ္း အတိုင္းအတာက ဘယ္အထိ ရွိလဲ။
(၅) ဘယ္လို စမ္းသပ္မႈေတြကို ထပ္လုပ္ဖို႔လိုလဲ။
(၆) ဘယ္လို ကုသမႈကို အၾကံျပဳတိုက္တြန္းခ်င္လဲ။
(၇) ကုသမႈ တခုစီမွာ ရွိတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးနဲ႔ ဆက္ပြားျပႆနာေတြက ဘာေတြလဲ။
(၈) တျခား ေရြးခ်ယ္စရာ ဘာမ်ားရွိေသးလဲ။ အကယ္၍ မရွိဘူး ေျပာပါက ဘာေၾကာင့္လဲ။
(၉) တျခား ျဖည့္စြက္ကုသနည္း (Complementary Therapy) ေတြနဲ႔ ကုသလို႔ ရတာ ဘာေတြရွိႏိုင္လဲ။
(၁၀) ေဆးရံုမွာ ဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာေနရမလဲ။
(၁၁) ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္ျဖစ္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္ အခ်ိန္ယူရမလဲ။
(၁၂) Chemotherapy က ဘာအတြက္ အသံုးျပဳလဲ။ ဆိုးက်ိဳးေတြက ဘာရွိလဲ။
(၁၃) ကင္မိုသရဖီအတြက္ ကုန္က်စာရိတ္ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ။
(၁၄) ဒီကုသမႈက မိမိရဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာႏွင့္ မ်ိဳးပြားျခင္းဆိုင္ရာကို ထိခိုက္ႏုိင္ပါသလား။
(၁၅) ဘယ္ေလာက္မွာ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ တခါ (How ofteen) စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈကို ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္သလဲ။
(၁၆) ကုသမႈ တခု ၿပီးဆံုးသြားၿပီးေနာက္ ေနာက္တႀကိမ္ ကင္ဆာ ျပန္ထလာရင္ ဘယ္လိုဆက္လုပ္ရမလဲ စသည့္တို႔ ပါ၀င္ႏိုင္တဲ့ မိမိ သိခ်င္တဲ့ အခ်က္ေတြအားလံုးကို ဆရာ၀န္ႏွင့္ ေမးျမန္း တိုင္ပင္ဖို႔ လိုအပ္ၿပီီိီီီး ကုသမႈကို ခံယူသင့္ပါတယ္။



Bibliography
Cancer Council NSW. (2007). Understanding liver cancer: A Guide for people with cancer, their families and friends. NSW: Cancer Conucil NSW.


Read More...

Friday, September 24, 2010

Allergy အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

Allergy အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ



Allergy ဆိုတာဘာလဲ ?

Allergy ဆိုတာ ဓါတ္မတည့္မႈပံုစံတစ္မ်ိဳးၿဖစ္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ခုခံအားစနစ္ (Immune System) ရဲ႕ ခ်ိဳ႕ယြင္း မႈတစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဓါတ္မတည့္မႈေတြဟာ အထူးသၿဖင့္ ပတ္၀န္းက်င္က အႏၱရာယ္မရွိတဲ့ ဓါတ္မတည့္မႈ ၿဖစ္ေစတဲ့အရာေတြနဲ႔ ထိေတြ႔မႈေၾကာင့္ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒီ ၿဖစ္စဥ္ဟာ အလြန္ကိုပဲ လွ်င္ၿမန္ၿပီး ၾကိဳတင္ လည္းခန္႔မွန္းလို႔ရပါတယ္ ။ Allergy ဟာ Hypersensitivity လို႔ေခၚတဲ့ ဓါတ္မတည့္မႈ ၿဖစ္စဥ္ေတြထဲက နံပါတ္ တစ္ Type I ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီၿဖစ္စဥ္ဟာ mast cells နဲ႔ basophils လို႔ေခၚတဲ့ အခ်ိဳ႕ေသာ ေသြးၿဖဴဥဆဲလ္ေတြကို IgE လို႔ေခၚတဲ့ Antibody တစ္မ်ိဳးကေနၿပီး အလြန္အမင္းလႈံ႔ေဆာ္ေပးမႈေၾကာင့္ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ လြန္စြာ ေရာင္ရမ္းၿခင္း (Inflammatory Response) ၿဖစ္ေပၚလာၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ အၿဖစ္မ်ားတဲ့ ဓါတ္မ တည့္မႈၿဖစ္စဥ္ေတြကေတာ့ ႏွင္းခူနာ ၊ ၀တ္မႈံေတြေၾကာင့္ ၿဖစ္တဲ့ hay fever ၊ ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါ ၊ အစား အစာ ဓါတ္မတည့္မႈမ်ားနဲ႔ အခ်ိဳ႔ေသာ အင္းဆက္ပိုးမႊားကိုက္ခဲခံရမႈေၾကာင့္ ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ reaction မ်ားပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။


Hay Fever လို႔ေခၚတဲ့ သိပ္မၿပင္းထန္တဲ့ ဓါတ္မတည့္မႈမ်ိဳးကေတာ့ လူထုထဲမွာ အၿဖစ္မ်ားၿပီး မ်က္စိနာၿခင္း ၊ ယားယံၿခင္းနဲ႔ ႏွာရည္ယိုၿခင္းစတဲ့ လကၡဏာေတြၿဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္ ။ Allergy ေတြဟာ ပန္းနာရင္က်ပ္ေရာ ဂါမွာ လည္း အဓိက အစိတ္အပိုင္းကေနပါ၀င္ပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႕ေသာလူေတြမွာေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ (သို႔မဟုတ္) အစား အေသာက္မွာပါတဲ့ ဓါတ္မတည့္တဲ့အရာေတြေၾကာင့္ အလြန္ၿပင္းထန္တဲ့ ဓါတ္မတည့္ၿခင္းမ်ိဳးၿဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး အသက္အႏၱရာယ္ကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ Anaphylactic reaction ေတြၿဖစ္ေပၚႏိုင္ပါတယ္ ။

ဓါတ္မတည့္ၿခင္းအေၿခအေနကို သိရွိႏိုင္ဖို႔ ယခုအခ်ိန္မွာ စမ္းသပ္ႏိုင္မႈ (Test) ေတြ အမ်ားၾကီးေပၚေပါက္ေနၿပီ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒီအထဲမွာမွ အေရၿပားကို ဓါတ္မတည့္မႈၿဖစ္ေစတဲ့အရာတစ္ခုခုကို ထိေတြ႔ေစၿပီး ေသြးထဲ မွာပါရွိတဲ့ ဓါတ္မတည့္ၿခင္းနဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ (Allergen-specific IgE) အဆင့္ကို တိုင္းတာၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ Allergy ကို ကုသမႈေတြကေတာ့ ဓါတ္မတည့္မႈကိုၿဖစ္ေပၚေစတဲ့ အရာေတြကို ေရွာင္ရွားၿခင္း ၊ Anti-histamines ၊ steroid နဲ႔ အၿခား ေဆးေတြကို သံုးစြဲၿခင္း ၊ Allergen ေတြနဲ႔ ထိေတြ႔တဲ့အခါ ဓါတ္မ တည့္ မႈၿဖစ္စဥ္ကိုနည္းပါးေအာင္ၿပဳလုပ္ၿခင္း (Desensitize) နဲ႔ Immunotherapy ေပးၿခင္းစသည္တို႔ ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။

Allergy ရဲ႕ လကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲ ?

ဓါတ္မတည့္မႈကို ၿဖစ္ေစတဲ့အရာေတြကေတာ့ ဖုန္မႈန္႔ ၊ ပန္း၀တ္မႈံ စသၿဖင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၿပီး အဲဒါေတြကိုေတာ့ Airborne particles ေတြလို႔ေခၚပါတယ္ ။ အဲဒီလိုအခါမွာေတာ့ ေလနဲ႔ ထိေတြ႔တာနဲ႔တင္ ဓါတ္မ တည့္မႈ ေတြၿဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္ ။ ( ဥပမာ မ်က္စိ ၊ ႏွာေခါင္း ႏွင့္ အဆုတ္စသည္ ) ဓါတ္မတည့္မႈေၾကာင့္ၿဇစ္တဲ့ ႏွာမႊန္ၿခင္း (Allergic Rhinitis) ကို hay fever လို႔ အသိမ်ားၿပီး ႏွာေခါင္းအတြင္းမအီမသာၿဖစ္ၿခင္း ၊ ႏွာေခ်ၿခင္း ၊ ယား ယံၿခင္းနဲ႔ မ်က္လံုးနီရဲၿခင္းတို႔ကို ၿဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္ ။ ရွူသြင္းလိုက္တဲ့ ဓါတ္မတဲ့ေစတဲ့အရာေတြေၾကာင့္ ေလၿပြန္ေပါက္ေတြက်ဥ္းေၿမာင္းၿပီး အသက္ရွူက်ပ္တဲ့ လကၡဏာေတြကို ခံစားရႏိုင္ပါတယ္ ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အဆုတ္ထဲမွာ Mucus (အခၽြဲရည္) ေတြ ထုတ္လုပ္မႈကို မ်ားေစၿပီး ေမာပန္းၿခင္း ၊ အသက္ရွုမ၀ၿခင္း ေခ်ာင္းဆိုးၿခင္းနဲ႔ အသက္ရွူစဥ္ တရႊီရႊီၿမည္ၿခင္းတို႔ကို ခံစားရႏိုင္ပါတယ္ ။

အစားအေသာက္ေတြ ၊ အင္းဆက္ပိုးမႊားကိုက္ခဲခံရမႈေၾကာင့္ၿဖစ္တဲ့ ဓါတ္မတည့္ၿခင္းမ်ိဳးကိုေတာ့ Aspirin (သို႔မဟုတ္) Penicillin ကဲ့သို႔ ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆးေတြနဲ႔ ကုသႏိုင္ပါတယ္ ။ အစားအ ေသာက္ ေၾကာင့္ ဓါတ္မတည့္ၿခင္းမ်ိဳးမွာ ဗိုက္ေအာင့္ဗိုက္နာၿခင္း ၊ ဗိုက္ေဖာၿခင္း ၊ အန္ၿခင္း ၊၀မ္းသြားၿခင္း ၊ အ ေရၿပားယားယံၿခင္းနဲ႔ အေရၿပားေယာင္ရမ္းၿခင္းမ်ိဳး ၿဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္ ။ အစားအေသာက္ေၾကာင့္ ဓါတ္မ တည့္ ၿခင္းမ်ိဳးမွာ အသက္ ရွူလမ္းေၾကာင့္ဆိုင္ရာ (ဥပမာ ရင္က်ပ္ၿခင္းနဲ႔ ႏွာမႊန္ၿခင္း) မ်ိဳးၿဖစ္ၿခင္းဟာ ရွားပါးပါတယ္ ။

အင္ဆက္ပိုးမႊားကိုက္ခဲခံရၿခင္း ၊ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားနဲ႔ အခ်ိဳ႕ေသာ ေဆးမ်ားေၾကာင့္ စနစ္အလိုက္ ဓါတ္မ တည့္ၿခင္းမ်ိဳး (Systemic allergic response) မ်ားၿဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး ဒါကို Anaphylaxis လို႔ ေခၚပါတယ္ ။ ခႏၶာကိုယ္ရွိ အတြင္းအဂါၤမ်ား ထိခိုက္ခံရႏိုင္ၿပီး အစာအိမ္ႏွင့္အူလမ္းေၾကာင္း ၊ အသက္ရွူလမ္းေၾကာင္း ၊ ေသြး လည္ပတ္မႈလမ္းေၾကာင္းတို႔ ပါ၀င္ပါတယ္ ။ ၿပင္းထန္မႈႏွုန္းအေပၚမႈတည္ၿပီး အေရၿပားေယာင္ရမ္းၿခင္း ၊ ေလၿပႊန္ က်ဥ္းေၿမာင္းၿခင္း ၊ ေၿခလက္ေရာင္ၿခင္း ၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်ၿခင္း ၊ သတိလစ္ေမ့ေမ်ာၿခင္း နဲ႔ ေနာက္ဆံုး အသက္ ဆံုးရံွုးသည္အထိ ၿဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒီလိုဓါတ္မတည့္မႈမ်ိဳးကေတာ့ ရုတ္တ ရက္ခ်က္ၿခင္း ၿဇစ္ေပၚေစ ႏိုင္သလို အခ်ိန္ၾကာၿပီးေတာ့မွလည္း ၿဖစ္ေပၚႏိုင္ပါတယ္ ။ တခါတရံ ဓါတ္မတည့္မႈေၾကာင့္ၿဖစ္တဲ့ ၿပင္းထန္တဲ့ allergic response ေတြဟာ epinephrine ေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။

ရာဘာေစးကဲ့သို႔ ဓါတ္မတည့္မႈၿဖစ္ေစတဲ့အရာနဲ႔ အေရၿပားကို ထိေတြ႔မိရင္ေတာ့ ၿဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ ဓါတ္မ တည့္ ၿခင္းမ်ိဳးမွာ အေရၿပားေရာင္ရမ္းၿခင္း နဲ႔ ႏွင္းခူနာေတြၿဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္ ။ အေရၿပားေရာင္ရမ္းၿခင္းမ်ိဳးမွာ အနီ ကြက္ထြက္ၿခင္း ၊ ေရာင္ရမ္းၿခင္း စသၿဖင့္ၿဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး Wheal and flare reaction လို႔လည္း အသိ မ်ားပါတယ္ ။

Allergy ၿဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းအရင္းေတြက ဘာေတြလည္း ?



ဓါတ္မတည့္ၿခင္းၿဖစ္ေစတဲ့အေရာင္းအရင္းကို ေခါင္းစဥ္ခြဲၾကည့္မယ္ဆိုရင္ Host နဲ႔ Environmental factors ဆိုၿပီး ခြဲၿခားႏိုင္ပါတယ္ ။ Host Factor ထဲမွာဆိုရင္ မ်ိဳးရိုးဗီဇ ၊ လိင္အမ်ိဳးအစား ၊ လူမ်ိဳး နဲ႔ အသက္ အရြယ္စ သၿဖင့္ ပါရွိပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္လည္း မ်ိဳးရိုးဗီဇ (Genetic Factors ) တစ္ခုထဲနဲ႔ ေၿဖရွင္းလို႔မရႏိုင္တဲ့ ဓါတ္မတည့္ၿခင္းမ်ိဳးေတြဟာ မ်ားၿပားလို႔လာပါတယ္ ။ အဓိက ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ အၿဖစ္မ်ား ေစတဲ့အ ေၾကာင္း အရင္း ေလးခုကေတာ့

-ငယ္ရြယ္စဥ္မွာ ပိုးမႊားေၾကာင့္ၿဖစ္တဲ့ ေရာဂါေတြ (Infectious diseases) ေတြ ထိေတြ႔ခံရၿခင္း
-ပတ္၀န္းက်င္ညစ္ညမ္းမႈမ်ား
-ဓါတ္မတည့္ေစေသာအရာ (Allergen Levels)
-အစားအေသာက္ ပံုစံ ေၿပာင္းလဲၿခင္း စသည္တို႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။

Food Allergens မ်ား

-ေၿမပဲ
-pecan ဟုေခၚေသာ ပန္းညိဳေရာင္အခြံရွိေသာ စားရသည့္သစ္ေစ့
-pistachio ဟုေခၚေသာ အစိမ္းေရာင္စိမ့္ေသာ အခြံမာသီးတစ္မ်ိဳး
-သစ္ၾကားသီး
-ႏွမ္း
-ဘိန္းပန္း စသည္တို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။

ၾကက္ဥ ၊ ဘဲဥ စသည္တို႔မွ ဓါတ္မတည့္ၿခင္းေတြကေတာ့ ကေလးငယ္မ်ား အသက္ ငါးႏွစ္အရြယ္မွာ အေယာက္ ငါးဆယ္မွာ တစ္ေယာက္ေတြ႔ရေလ့ ရွိပါတယ္ ။ အဓိက ဓါတ္မတည့္ၿခင္းၿဖစ္ေစတာကေတာ့ ၾကက္ဥ ၊ ဘဲဥမွ အႏွစ္မ်ားမဟုတ္ပဲ အၿဖဴေရာင္ ပရိုတိန္းအလႊာပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ ၊ ဆိတ္ႏို႔ ႏွင့္ သိုးမွရေသာ ႏို႔ ၊ ဒိန္ခဲစ သည္တို႔ကလည္း Food allergens မ်ားပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ အၿခား အစားအေသာက္မွ ဓါတ္မတည့္ မႈၿဖစ္ေစတဲ့အရာေတြကေတာ့ ပဲပိစပ္ ၊ ဂ်ံဳေစ့ ၊ ငါး ၊ shellfish ငါး (အခြံမာရွိ၍စားေကာင္းေသာငါး ) ၊ သစ္သီး သစ္ရြက္မ်ား နဲ႔ အၿခား သဘာ၀မဟုတ္တဲ့ အေရာင္အနံ႔အရသာ နဲ႔ၿပဳလုပ္ထားတဲ့ စားေသာက္ ဖြယ္ ရာေတြပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။

Non-food protein allergen မ်ား

-ၾကက္ေပါင္ေစး ၊ ရာဘာေစး
-ကီ၀ီသီး
-ေထာပတ္သီး
-သစ္အယ္သီး
-ငွက္ေပ်ာသီး စသည္တို႔ ၿဖစ္ပါတယ္ ။

Ref : Wikipedia

ဆက္လက္ေရးသားပါဦးမည္ ။

သက္တန္႔ခ်ိဳ
24 September 2010

စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................

Read More...

Wednesday, September 22, 2010

Pelvic floor exercises အမ်ိဳးသမီးတိုင္းအတြက္ ေလ့က်င့္ခန္း

“တသားေမြး တေသြးလွ” ဆိုတာ အေပၚယံၾကည့္ ေျပာၾကတာမ်ားတယ္။ အတြင္းအဂၤါေတြပါ က်န္းမာ သန္စြမ္းဘို႔ လိုေသးတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ၾကီး-ငယ္မဟူ၊ အပ်ိဳေရာ အအိုပါ၊ တဒၚလာမွ မကုန္ဘဲ၊ အထဲက အဂၤါမွန္သမွ် ျပန္ေကာင္းေအာင္ လုပ္လို႔ရတဲ့နည္း၊ အသံုးမ်ားေပမဲ့ အသစ္နဲ႔မျခား အားေကာင္းေနေစမဲ့ နည္းကို ေရးပါမယ္။

ကိုယ္၀န္ တခါေဆာင္ရင္ တခါ အတြင္းအဂၤါေတြ အားနဲေစတယ္။ ၾကာရင္ အိမ္ေထာင္ေရးကိုပါ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ့္ကုိယ္ကို သိမ္ငယ္စိတ္ ၀င္ႏိုင္တယ္။ စားေဆး-ထိုးေဆးနဲ႔ မရပါ။ နတ္ေရကန္ထဲ ဆင္းမရ၊ Pelvic floor exercises လုပ္မွ ေကာင္းတယ္။ Kegel exercises (ကီဂယ္လ္) ေလ့က်င့္ခန္းလို႔လဲ ေခၚတယ္။ အိမ္ေထာင္ မက်ေသးသူေတြလဲ တခ်ိဳ႕ ျဖစ္တတ္လို႔ ငါန္းဇြန္နယ္မွာ တေယာက္ ခြဲေတာင္ေပးရေသးတယ္။ Prolapse uterus သားအိမ္က်၊ Cystocele ဆီးအိမ္က်၊ Rectocele အစာေဟာင္းအိမ္က်၊ Urinary incontinence ဆီးမထိန္းႏိုင္တာ။ ဒီလို ေရာဂါေတြသာမက (ဗဂ်ိဳင္းနား) ၾကြက္သားေတြ အားေျပာ့ေနတာလဲ က်န္းမာေရး-လူမႈေရး ျပႆနာဘဲ။

တင္ပါးဆံု-အရိုးကြင္းထဲမွာ အဂၤါေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတယ္။ ေယာက္်ား-မိန္းမ နဲနဲမတူၾကဘူး။ လူတေယာက္ကို တဖက္ မ်က္ႏွာမူ ခိုင္းျပီး ေဘးတည့္တည့္ကေန ၾကည့္ရင္ ေရွ႕ဆံုးမွာ Pubis ဆီးစပ္ရိုး၊ ေနာက္မွာ Bladder ဆီးအိမ္၊ ေနာက္မွာ မိန္းမေတြမွာသာရွိတဲ့ Uterus သားအိမ္၊ ေနာက္ဆံုးမွာ Rectum အစာေဟာင္းအိမ္ ရွိတယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာသာ ဆီးအိမ္ ေအာက္ကပ္ေနတဲ့ Prostate ဆီးၾကိတ္ ရွိတယ္။ မိန္းမေတြမွာ သားအိမ္ ေအာက္က တဆက္ထဲ Vagina ေမြးလမ္းေၾကာင္း ရွိတယ္။ အစာေဟာင္းအိမ္ ေအာက္က ဆက္ေနတာက Anus စအို။

ဒီအဂၤါေတြကို သူ႔ေနရာသူ ပံုမွန္ရွိေနေအာင္ Muscles ၾကြက္သား၊ Fascia အရြတ္ျပားေတြကေန ထိန္းေပး-တည့္ေပး-မ ေပးထားတယ္။ ထိန္း-တည့္-မ လုပ္ေပးတာေတြ အားနဲလာရင္ ေျပာခဲ့သလို အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ သိတဲ့အတိုင္း ၾကြက္သားဆိုတာ ေလ့က်င့္ေပးရင္ သန္မာေစႏိုင္လို႔ ေလ့က်င့္ေပးရမယ္။

အရင္ဆံုး ဘယ္ၾကြက္သားေတြကို ေလ့က်င့္ရမလဲ သိေအာင္လုပ္ရတယ္။ ဆြဲကိုင္ မျပႏိုင္လို႔ သင္ျပေပးရတယ္။ လြယ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဖါသာ ဆီးသြားေနရင္း ဆီးမကုန္ခင္ ဆီးသြားတာ ရပ္သြားေအာင္ ၾကိဳးစားၾကည့္ပါ။ ဘယ္ေနရာကို Squeeze and lift ညွစ္၊ မ-တင္ေပးရင္ ဆီးရပ္မလဲဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ သိလာလိမ့္မယ္။ စအိုနဲ႔ ေမြးလမ္းေပါက္ေတြကို ပိတ္ျပီး ဆြဲတင္သလို လုပ္ရတယ္ မဟုတ္လား။ Upward and inward အထက္ နဲ႔ အတြင္းထဲဆီကိုပါ။

ေသျခာေအာင္ စစ္မယ္။ ေလ့က်င့္ေနတံုးမွာ တင္ပါးကို ဆြဲတင္တာ လႈတ္တာ မျဖစ္ေစပါနဲ႔။ ေပါင္-ေျခေတြလဲ ညွစ္တာမ်ိဳး မလုပ္ရပါ။ အသက္ ေအာင့္စရာ မလိုပါ။ သိျပီဆိုရင္ သက္ေတာင့္ သက္သာ အေနအထား (လဲွေနရင္း) စလုပ္ပါ။ အဆင္ေျပလာတဲ့အခါ ထိုင္ရင္း လုပ္ပါ။ ေနာက္ဆိုရင္ အလုပ္ လုပ္ေနရင္းလဲ လုပ္ပါ။ အခ်ိန္မေရြး လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ၾကြက္သားေတြကို ညွစ္ထိန္းထာတာကို အစမွာ ၂ စကၠန္႔၊ ေနာက္ ၁၀ စကၠန္႔ၾကာေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။

ကြ်မ္းက်င္လာျပီဆိုရင္ ဗိုလ္သင္တန္း တက္ရေအာင္။ အသက္ မွန္မွန္ ရွဴပါ။ ၾကြက္သားေတြကို ဆြဲတင္ျပီးေနာက္ ျပန္ေလွ်ာ့ခ်တာကို ဇတ္ကနဲ လုပ္လိုက္ပါ။ တင္းတာထက္ ခ်တာက ျမန္ပါေစ။ ၁၀ ၾကိမ္ ဆက္တိုက္ လုပ္ပါ။ တခါလုပ္ ၈-၁၀ ၾကိမ္၊ တေန႔မွာ ၃ ခါလုပ္ပါ။ တကယ္လို႔ ကိုယ့္က ခ်ိဳ႕ယြင္းေနလို႔ ျပဳျပင္ရသူဆိုရင္ ပိုလုပ္ရပါမယ္။ ခ်ိဳ႕ယြင္းေနတယ္ ဆိုတာ၊ သားအိမ္ က်ခ်င္ေနတာ၊ ဆီး အထိန္းရခက္တာ၊ (ဗဂ်ိဳင္းနား)မွာ တစ္ဆို႔ဆို႔ ျဖစ္ေနတာ၊ (ဗဂ်ိဳင္းနား) တင္းအား ေလွ်ာ့ေနတာ။

ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေရးပါရေစ။ အဲလိုမ်ိဳး လုပ္တာကို ကိုယ့္ခင္ပြန္းနဲ႔ အတူေနတံုးမွာ ကိုယ္က လုပ္တာကို သူက ခံစားျပီး သိပါလိမ့္မယ္။ အိမ္ေထာင္မရွိသူေတြလဲ ေသျခာေအာင္ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲ လက္ေခ်ာင္း ၂ ေခ်ာင္းထည့္ျပီး ေလ့က်င့္တဲ့အခါ လက္ကို ဖိအား သက္ေရာက္လာတာကို သိႏိုင္တယ္။

ဒီေလ့က်င္ခန္းဟာ ဆီးမထိန္းႏိုင္တဲ့ေရာဂါ Stress urinary incontinence ကိုပါ ကုႏိုင္တယ္။ ပိုဆိုးတဲ့ Urge urinary incontinence ကိုေတာ့ မရႏိုင္ပါ။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေနခ်ိန္မွာပါ လုပ္သင့္တယ္။

အမ်ိဳးသမီးတိုင္းမွာ သတိထားစရာေတြ ရွိတယ္။ ၀မ္းခ်ဳပ္လို႔ ညွစ္ရတာ၊ အေလးအပင္ မ-တာ၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွာေခ်၊ ရီေမာတဲ့ အခါမ်ိဳးတိုင္းမွာပါ တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းထဲက အဂၤါေတြကို ထိန္းေပးထားရမယ္။ လက္လြတ္စပယ္ မလုပ္ပါနဲ႔။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ေဆာင့္ေၾကာင့္ မထိုင္ပါနဲ႔။ Toilet သံုးတာမွာ ဒူးကို ၉၀ ဒီ၈ရီ ထားလို႔ရတာမ်ိဳးသာ သံုးပါ။ ပက္လက္ အိပ္ေနရင္း ေျခေထာက္ ေျမွာက္တာကို ၂ ဖက္လံုး တျပိဳင္နက္ မလုပ္ပါနဲ႔။ လုပ္ရရင္လဲ သတိရွိပါ။ ေျခ ၂ ဖက္ ဆန္႔တန္းျပီး ခါးကံုးတာမ်ိဳး ဆင္ျခင္ပါ။ တင္ပါးဆုံရိုးကြင္းထဲက အဂၤါေတြကို တြန္းထုတ္သလို မျဖစ္ေစနဲ႔။ ဆီးသြားတာကို တကယ္ ဆီးအိမ္တင္းေနမွသာ သြားပါ။ ၀မ္း မခ်ဳပ္ပါေစနဲ႔။ ဒါေပမဲ့ ၀မ္းႏုတ္ေဆး ခဏခဏ မေသာက္ပါနဲ႔။ သေဘၤာသီး၊ မန္က်ီးသီးမွည့္နဲ႔ ၀မ္းသြားေအာင္ လုပ္ပါ။ ၀မ္း-ဆီး မ်ားမ်ား သြားရရင္ ORS ဓါတ္ဆားရည္ ေသာက္ပါ။ ေရေႏြးၾကမ္း ေသာက္ပါ။ အုန္းရည္ ေသာက္ပါ။ ငွက္ေပ်ာသီး၊ လိမ္ေမာ္သီး စားပါ။

စိတ္လဲလွပါေစ၊ ကိုယ္လဲ အျပင္ကေရာ အတြင္းထဲကပါ လွၾကပါေစ။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၂-၉-၂၀၁၀

Read More...

Monday, September 20, 2010

Dengue Haemorrhagic Fever (DHF) ေသြးလြန္တုပ္ေကြး

ေဒလီမွာ ျဗိတိသွ် ဓနသဟာရ အားကစားပြဲၾကီး စပါေတာ့မယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ တျပံဳတမ လာၾကမွာမို႔ (တိုးရစ္) ေတြ အတြက္ သတိေပးခ်က္ေတြလဲ ထြက္ေနပါတယ္။
“လူၾကား-သူျမင္ ေပြ႔ဖက္၊ နမ္းရံႈ႕ မလုပ္ခ်င္ပါနဲ႔။”
“ေရအိမ္သာ မလံုေလာက္ပါ၍ ကုိယ့္ဖါသာ (တစ္ရွဴး) ယူလာပါ။”
“ေသြးလြန္-တုပ္ေကြး အေရးၾကီးေနသည္။”

ေသြးလြန္-တုပ္ေကြး DHF ကို Aedes Aegypti ျခင္ကေနကူးျပီး၊ (ဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ဆရာ၀န္ေတြထက္ ကြန္ျပဴတာ သံုးသူေတြက Virus ကို ပိုသိၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီနယ္ပယ္ ႏွစ္ခုလံုးမွာ (ဗိုင္းရပ္စ္) က (ဗီလိန္) ပါ။ အဏုဇီ၀ေဗဒ သင္ရတံုးကေတာင္ (ဗိုင္းရပ္စ္) ဟာ ေဆးစာအုပ္ေတြမွာ ေနရာ သိပ္ရေသးတာ မဟုတ္ပါ။ အဲဒီပိုးကို သိပၸံဆရာေတြက သက္ရွိလို႔ေတာင္ သတ္မွတ္ေသးတာ မဟုတ္လို႔ ဇီ၀စာရင္းထဲ မထည့္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမဲ့ အသက္ရွိတဲ့ လူ-တိရစၧာန္-အပင္ေတြကို ဒုကၡ မလွမပ ေပးေနတာေတာ့ အမွန္ပဲ။

(ဗိုင္းရပ္စ္) ဆိုတဲ့ သတၲ၀ါေတြကေန ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါနာမယ္ေတြ ေျပာရင္ တခ်ိဳ႕ မ်က္လံုး နည္းနည္း ျပဴးၾကမယ္ ထင္တယ္။ ေျပာၾကည့္ပါ့မယ္။ HIV ဒါေလာက္ေတာ့ သိပါတယ္။ ေနာက္တခုဗ်ာ၊ အသား၀ါ။ သိလြန္းလို႔။ ဆက္ဖတ္ပါ။ ေခြးရူးျပန္။ နည္းနည္း ဆန္းမယ္ေနာ္။ ဟိုတုပ္ေကြး-ဒီတုပ္ေကြး၊ အေအးမိ၊ ပသိေရာင္၊ ၀မ္းေလွ်ာ၊ ၀က္သက္၊ ေရယံု၊ (ပိုလီယို)၊ ေရေက်ာက္၊ ကင္ဆာနဲ႔ ၾကြက္ႏို႔ေတာင္ ပါခ်င္ေသးတယ္။

အဲဒီ (ဗိုင္းရပ္စ္) အမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျဖစ္ေစၾကေပမဲ့ သူတို႕အားလံုးမွာ တူတာခု ရွိပါတယ္။ ကေန႔အခ်ိန္ထိ ဒီေကာင္ ေပါက္စေလးေတြကို ဘယ္ေဆးနဲ႔မွ သတ္မရေသးပါ။ ဘယ္ဟာကိုမဆို အႏိုင္ တိုက္မရေသးသ၍၊ အေတာ္ အားေကာင္း၊ ခိုင္မာလွတယ္လို႔ ထင္ရမွာေပါ့။ သမိုင္းၾကည့္ရင္ စစ္ဘုရင္ၾကီးေတြ ဇာသိမ္းမလွၾကပါ။ အသက္ပ်င္းတဲ့ အေကာင္ မွန္သမွ် တေန႔က် ႏိုင္တာေပၚရစျမဲ မဟုတ္ပါလား။ တခ်ိန္က ဆိုးသြမ္း ေသာင္းက်န္းခဲ့တဲ့ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြ Penicillin (ပနယ္စလင္) ေပၚလာလို႔ အေတာ္ အထိနာ သြားရတယ္။ Small pox ေက်ာက္ၾကီး ဆိုရင္ အမ်ိဳးပါ တံုးသြားလို႔ သုေတသန လုပ္ဘို႔ေတာင္ အႏိုင္ႏိုင္ သိမ္းဆည္းထားရတာ။

ဒါ့ေၾကာင့္ အခု မႏိုင္ေသးရင္ ႏိုင္ေအာင္လုပ္ဘို႔ ၾကိဳးစားၾကရမွာဘဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေခတ္မွာ ႏိုင္တာ မေပၚေသးရင္ ေနာက္လူေတြကို အားကိုးရမွာေပါ့။ အႏိုင္ရေရး စီမံခ်က္ကို ေသျခာေအာင္ ကေလးေတြကို ဒုကၡေပးတဲ့ ေရာဂါကို ေရြးထုတ္တာ ေကာင္းမယ္။ ဒီေတာ့ အနာဂတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးေဘးက ေ၀းေအာင္လုပ္ေပးမွ ေတာ္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ရာသီစာလဲ ျဖစ္ေနတယ္။

တခုေတာ့ ရွိတယ္၊ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးကို ကေလးေရာဂါလို႔ ထင္တာ မမွန္ဘူး။ ဆင္းရဲတဲ့လူေတြဘဲ ျဖစ္တယ္ မွတ္ရင္လဲ မွားတယ္။ ေရာဂါကို စသိတာအႏွစ္ ၂၀၀ ေက်ာ္ပါျပီ။ ဘိုလိုဆိုရင္ Dengue Hemorrhagic Fever (ဒင္ေဂး-ဟမေရးဂ်စ္-ဖီဗာ) လို႔ ေခၚတယ္။ Spanish word မို႔ (ဒင္ေဂး) လို႔ အသံထြက္တာ ပိုမွန္သတဲ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီစာလံုး ဘယ္ကေန ေပၚခဲ့တယ္ ဆိုတာ တိတိပပ မသိၾကပါ။

“ေရာဂႏၲရကပ္” အထိ ဆိုးေအာင္လည္း ျဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္။ Pandemic (ပင္းဒမစ္) အဆင့္ေပါ့။ ကြက္ျပီး အမ်ားၾကီး ျဖစ္တဲ့ Endemic (အင္းဒမစ္) ကပ္လိုကေတာ့ အခုထိ ျဖစ္ေနဆဲဘဲ။ ကူးစက္ေရာဂါ ဆိုတာေတြက “ကံဆိုးမသြားရာ၊ မိုးလိုက္ရြာ” ဆိုသလို ဆင္းရဲေလေလ ႏွိပ္စက္ေလေလဘဲ။ အာရွ၊ အာဖရိက၊ ေတာင္အေမရိက။ ဒါေပမဲ့ ခ်မ္းသာတယ္ ေျပာရမဲ့ တိုင္၀မ္၊ စကၤာပူ၊ ေဆာဒီအာေရးဗီးယား တို႔လည္း မလြတ္ပါဘူး။ လြန္ခဲတဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြအတြင္း တိုးတိုးလာလို႔ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြး ျပန္႔ႏွံ႔ပံုကျဖင့္ ကေန႔ ကမၻာတလႊား ဒုကၡ မ်ားမ်ား ေပးေနတဲ့ ငွက္ဖ်ားနဲ႔ နင္လား-ငါလားပါဘဲ။

ငွက္ဖ်ားနဲ႔ တူေသးတာက ျခင္ကေန ကူးတာပါ။ ျခင္အမ်ိဳးေတာ့ မတူဘူး။ “ငွက္ဖ်ားျခင္က ေတာသား၊” “ေသြးလြန္ျခင္က ျမိဳ႕သူ။” ေသြးလြန္ဟာ ျခင္အမကေနဘဲ ကူးတယ္။ မ သဘာ၀ တူေသးတာတခုက ညမွာ အိမ္တြင္း ေအာင္းျပီး၊ ေန႔မွာသာ ထြက္ကိုက္တယ္။ အစာရွာတာေပါ့ဗ်ာ။ အမ်ားအားျဖင့္ မနက္ မလင္း-တလင္း ကိုက္တာမ်ားတယ္။ အမျဖစ္ေတာ့ အသန္႔ ၾကိဳက္တယ္။ ေရသန္႔မွာ ေနတဲ့အမ်ိဳး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒီျခင္မ်ိဳး ႏွိမ္နင္းဘို႔ ေမာ္ေတာ္ကား-ဆိုင္ကယ္ တာယာေဟာင္း၊ ပုံးခြံ၊ ေပပါခြံ၊ ေရအိုး၊ ေညာင္ေရအိုးေတြမွာ က်န္ေန-ေအာင္းေနတဲ့ ေရေတြ မွန္သမွ် သြန္ခိုင္းရတယ္။ ျခင္ပိုးေလာက္လန္းေတြ မေပါက္ေအာင္ လုပ္ရတာပါ။ ျခင္းစားငါး ေမြးတာတို႔၊ ပိုးေလာက္လန္းသတ္ေဆးတို႔လဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ေရနံေခ်း ၀ေအာင္သုတ္ထားတဲ့ အိမ္ထရံေတြ၊ တိုင္ေတြေပၚမွာ ေဆးဖ်န္းျပီးလို႔ ေရးမွတ္ထားတတ္တဲ့ (ဒီတီတီ) ကလည္း ျခင္ကို အေတာ္အသင့္ ႏိုင္ပါတယ္။

ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးမွာ အထင္နဲ႔အျမင္ မဆင္တာတခု ေျပာရဦးမယ္။ နာမည္က ေသြးလြန္ဆိုတာနဲ႔ ေသြးလြန္ျပီး ေသႏိုင္တယ္လို႔ ထင္တာ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ထဲက အရည္ေတြေရာ ေသြးေရာ ယိုလို႔ ေနာက္ဆံုး (ေရွာ့ခ္) ရတာေၾကာင့္သာ ေသတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ “ေသြးယုိ-တုပ္ေကြး”လို႔ နာမည္ေပးရင္ေတာ့ မမိုက္ဘူး မဟုတ္လား။

ျခင္အကိုက္ ခံရျပီးေနာက္ ၄-၅-၆ ရက္မွာ ေရာဂါျဖစ္တယ္။ ျဖစ္စေတာ့ ရိုးရိုး တုပ္ေကြးလိုပါဘဲ။ ဖ်ား၊ ေခါင္းကိုက္၊ ဟိုက-ဒီကနာ ျဖစ္မယ္။ အရိုးထဲကနာတာ သိသာတာမို႔ တခ်ိဳ႕က “အရိုးကြဲဖ်ား” လို႔ေတာင္ ေခၚေသးတယ္။ ခပ္ရဲရဲ အနီျပင္ေတြ ထြက္မယ္။ အျပင္းဖ်ားမယ္၊ (၁၀၃-၁၀၄-၁၀၅)။ ေခါင္း (နားထင္) ကိုက္မယ္၊ မ်က္လံုးအတြင္းက နာမယ္၊ အဆစ္-ၾကြက္သား နာမယ္၊ စားခ်င္စိတ္ ပ်က္မယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္။ ျပီးရင္ ေသြးျပႆနာ တက္လာပါမယ္။ ေသြးျခည္ဥေတြ ထြက္မယ္။ ႏွာေခါင္းေသြးယို၊ သြားဖုံးေသြးယို၊ ပါးစပ္ကေန ေသြးအန္၊ ဆီးထဲ ေသြးပါမယ္၊ ၀မ္းထဲ ေသြးပါရင္ ၀မ္း အေရာင္မဲတာနဲ႔ သိမယ္။ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ လစဥ္ဆင္းတာက မ်ားမယ္။

ရက္တို-ေရာဂါ ျဖစ္လို႔ ၂-၇ ရက္သာ ၾကာမယ္။ ေသြး-အရည္ယိုတာ ၾကာလာရင္ သတိမေကာင္း ျဖစ္ရာကေန သတိ လံုး၀လစ္မယ္၊ တက္လည္း တက္ႏိုင္တယ္။ ဗိုက္နာ၊ ဆက္တိုက္ အန္၊ ဖ်ားေနတံုး ေခြ်းျပန္တယ္ဆိုရင္ မေကာင္းတဲ့ လကၡဏာဘဲ။ တကိုယ္လံုး ေအးစက္၊ ေျပာ့ေခြျပီး၊ ဂနာမျငိမ္ျဖစ္ရာကေန သတိလက္လြတ္ရင္ အေရးေပၚ အေျခအေန Dengue Shock Syndrome (DSS) ျဖစ္သြားပါျပီ။ အသက္လုျပီး ကုရပါေတာ့မယ္။

ေသြး-အရည္ေတြ အျပင္စိမ့္ထြက္လာလို႔ အဆုပ္အိတ္ထဲ အရည္မ်ားတာ၊ ေရဖ်င္းရွိတာ၊ ေသြးထဲ (ပရိုတင္း) နည္းတာတို႔ ရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးဆိုတာ ေသခ်ာေအာင္ ေသြးစစ္ရတယ္။ ေရာဂါကို ဆန္႔က်င္တဲ့ဓါတ္ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြ႔မယ္။ Tourniquest test စမ္းသပ္နည္းလုပ္ရင္ Positive ျဖစ္မယ္။ Thrombocytopaemia ေသြးမံႈအေရအတြက္ နည္းေနမယ္။ သူက ျပဒါးတိုင္လိုဘဲ။ အဆိုး-အေကာင္းကို ညႊန္းပါတယ္။ ဆိုးရင္ Platelets ကို သြင္းေပးရတယ္။ ေသြးဆိုတာ အရည္နဲ႔ အခဲ ေရာေနတာပါ။ အခဲပိုင္းမွာ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥအျပင္ ေသြးမႈန္ဆိုျပီး သံုးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ဒီေကာင္ေတြက အေသးဆံုး၊ ဒါေပမဲ့ သူရွိမွ လူ႔ေသြးဟာ ခဲႏိုင္တယ္။ မခဲရင္ ေသြးယိုမယ္ေလ။ ေသြးဆိုတာ ရဲမွ-ခဲမွ ေကာင္းတယ္။

တျခား (ဗိုင္းရပ္စ္) ေရာဂါေတြလိုဘဲ၊ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးကို တိတိက်က် ကုသနည္း မရွိဘူး။ ကေလးေတြက လူၾကီးေလာက္ မဆိုးဘူး။ ကံေကာင္းသူမ်ားက ၁ ပါတ္ ၾကာရင္ ေပ်ာက္မွာပါ။ အားယုတ္မယ္၊ စိတ္ဓါတ္ပါ က်ေစႏိုင္တယ္။ ေရနဲ႔ အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ပါ၊ အနားယူပါ။ ျခင္ေထာင္နဲ႔ အိပ္ရင္ သူမ်ားကုိ မကူးေစဘူးေပါ့။ အန္ေနရင္ေတာ့ ေသြးေၾကာထဲကေန Drip သြင္းေပးရမွာပါ။ အဖ်ား-အကိုက္အခဲ သက္သာေအာင္ (ပါရာစီတေမာ) ကလြဲရင္ မေပးရ။ Asprin, Brufen မေသာက္ရပါ။ အခုေနာက္ပိုင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေဆးသစ္ေတြ စေပၚေနပါျပီ။ ကာကြယ္ေဆးေတာ့ မေပၚေသးပါ။

ေဆးပညာရွင္မ်ားက လူပါးေတြမို႔ သူတို႔ ေသေသျခာျခာ ကုေပးႏိုင္တဲ့ေရာဂါ မဟုတ္ရင္ ကာကြယ္ပါ၊ မျဖစ္ေအာင္ ဒီလို လုပ္ပါ၊ ဟိုလို လုပ္ပါဆိုျပီး၊ ေျပာၾကတယ္။ HIV-AIDS တို႕၊ အသား၀ါေရာဂါတို႔ စသျဖင့္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးလဲ ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လဲ လူပါး၀လိုက္ဦးမယ္၊ မျဖစ္ေအာင္ေနပါ၊ ျဖစ္ရင္ ေျပာတဲ့အတိုင္း လုပ္ပါ။ အနာဂတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ကင္းေ၀းပါမွ ကေန႔ လူၾကီးေတြ ႏိုင္ေသးတာ မွန္သမွ်ကို အႏိုင္ရၾကပါလိမ့္မယ္။

တင့္ေဆြ
၂၅-၁၂-၂၀၀၈
၂၀-၉-၂၀၁၀

Read More...

Thursday, September 16, 2010

Google Health



အခုေရးခ်င္တာကေတာ့ Internet Search Giant ၾကီး Google ကေန တင္ေပးထားတဲ့ Google Health အေၾကာင္းပါ။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ေလာက္မွ စတင္ကာ ေရးသားခဲ့ျပီး အခုေလာေလာဆယ္ public beta test အေနနဲ႕ သံုးခြင့္ျပဳထားပါတယ္။ Google Health ကို Gmail Account(Google Account) ရိွရံုနဲ႕ သံုးလို႕ရပါတယ္။ Google Health ဟာ အဓိက အားျဖင့္ Personal Health Information Management System တစ္ခုအေနဲ႕ အလုပ္လုပ္တာပါ။ Health information management(HIM) ဟာ ေဆးပညာေလာက မွာ အရမ္း hot လာတဲ့ topic တစ္ခုပါ။ တစ္ကမာၻလံုးမွာ ရိွတဲ့ ႏိုင္ငံတိုင္းဟာ သူတို႕ ရဲ႕ က်န္းမာေရးစနစ္ေတြကို e-Healthcare System ဆီသို႕ အေရာက္လွမ္းေနၾကခ်ိန္မွာ Health information management speciality ဟာ အဓိက အခန္းက႑ ကေနပါ၀င္ပါတယ္။ လမ္းၾကံဳလို႕HIM အေၾကာင္းေလးကို နည္းနည္းေရးခ်င္ပါတယ္။

အဂၤါျပည့္စံုတဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳစနစ္တစ္ခုမွာ လူနာရယ္ ဆရာ၀န္ရယ္ ေဆးရံုရယ္ ၃ ပြင့္ဆိုင္ရိွရံုနဲ႕ မရေတာ့ပါဘူး။ လူနာကို care ေပးသူေတြ၊ အာမခံလုပ္ငန္း၊ ေဆး၀ါးပညာရွင္ေတြ၊ ေဆး ထုတ္လုပ္သူေတြ၊ သုေတသန ပညာရွင္၊ ေဆးရံုအုပ္ခ်ဳပ္သူေတြ၊ policy maker ေတြ၊ က်န္းမာေရးကိရိယာမ်ား ထုတ္လုပ္သူေတြနဲ႕ အျခားေသာ အေထာက္အပံေပးသူေတြ ပါ၀င္လာပါတယ္။ ဒူးျပဲတာ၊ ၀မ္းေလ်ာတာေလာက္က ေဆးခန္းမွာ ရက္အနည္းငယ္ကုသရံုနဲ႕ ေပ်ာက္ကင္းမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ နာတာရွည္ ေရာဂါအမ်ားစုဟာ စုေပါင္းကုသမွဳ (multi-displinary approach) နဲ႕ ကုသဖို႕ လိုအပ္လာပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ လူနာနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ health information ေတြကို သိသင့္သိထိုက္သူေတြက သင့္သိတဲ့ အခ်ိန္မွာ သိရဖို႕က အရမ္းအေရးၾကီးလာပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က paper based healthcare ကေန electronic healthcare အျဖစ္ကို ေျပာင္းတဲ့ေနရာမွာ အဆင္ေျပေစဖို႕ရာ HIM ေကာင္းမွသာ လူနာေတြေကာ ေစာင့္ေရွာက္မွဳ ေပးသူေတြအေနနဲ႕ အက်ိဳးရိွမွာပါ။ HIM concept ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ႏိုင္ငံအေနနဲ႕ အနည္းငယ္ စိမ္းေနေသးတဲ့အတြက္ ေနာက္မွ အေသးစိတ္ေရးပါေတာ့မယ္။



Google Health မွာ မိမိရဲ႕ က်န္းမာေရးရာဇ၀င္ေတြကို တင္ထားလို႕ရပါတယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္၊အရပ္၊ ကာကြယ္ေဆးရာဇ၀င္၊ allergy history ေတြကို မွတ္တမ္းတင္ထားလို႕ရပါတယ္။ မိမိမွာ နာတာရွည္ ေရာဂါတစ္ခုခုရိွေနရင္ ေရာဂါနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြ တင္ထားလို႕ရတယ္။ ကိုယ္က မတင္ႏိုင္ရင္ေတာင္ Google health API ကို support လုပ္တဲ့ က်န္းမာေရး တိုင္းတာတဲ့ ကိရိယာမ်ားမွ တဆင့္တင္ထားလို႕ရပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါသည္တစ္ေယာက္ ဆိုပါစို႕။ မိမိေန႕စဥ္ ခံစားရတဲ့ ဆီးခ်ိဳလကၡဏာေတြကို မွတ္တမ္းတင္ထားႏိုင္သလို လက္ထိပ္ကေန ေဖာက္ျပီး ဆီးခ်ိဳ စစ္ခ်က္ေတြကိုလည္း စက္မွတဆင့္ တင္လို႕ရတယ္။ Internet connection ေတာ့ရိွဖို႕လိုပါလိမ့္မယ္။ ဆီးခ်ိဳေဆး ေသာက္ေနတဲ့ ရာဇ၀င္ေတြကိုလည္း မွတ္တမ္းတင္ထားႏိုင္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ USA မွာရိွတဲ့ ေဆးရံုအခ်ိဳ႕နဲ႕ပဲ တရား၀င္ ဆက္သြယ္ထားေသးတယ္။ အဲဒီေဆးရံုေတြမွာ သြားျပီး ကုသမွဳခံယူရင္ လူနာမွတ္တမ္းအျဖစ္ တိုက္ရိုက္အသံုးျပဳလို႕ရပါတယ္။ private clinic ေတြမွာေတာ့ အခ်ိန္္မေရြး သံုးလို႕ရမွာပါ။



Google Health ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ feature တစ္ခုကေတာ့ ဓာတ္မွန္ပံုေတြ၊ ultrasound အေျဖေတြ၊ နဲ႕ အျခားေသာ စစ္ေဆးဖူူးတဲ့ ေဆးမွတ္တမ္းေတြအားလံုးကို store လုပ္ထားႏိုင္တယ္။ အခ်ိန္မေရြး ျပန္ၾကည့္လို႕ရတာေပါ့။ ကိုယ္က ခရီးသြားေနတုန္း ေနမေကာင္းျဖစ္လို႕ ဆ၇ာ၀န္နဲ႕ျပခ်င္ရင္ ေဆးမွတ္တမ္းစာရြက္ေတြကို ယူသြားစရာ မလိုေတာ့ပါ။


ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ Google Health မွာ က်န္းမာေရးအခ်က္အလက္ေတြကို A to Z List လုပ္ေပးထားပါတယ္။ ကုိယ္သိခ်င္တာကို အလြယ္တကူ ရွာႏုိင္သြားတာေပါ့။ ေရာဂါတစ္ခုခုနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေနာက္ဆံုးေပၚ ေတြ႕ရိွခ်က္ေတြ သုေတသနစာတမ္းေတြကိုပါ ပူးတဲြျပသထားပါတယ္။



အထက္ပါ အခ်က္အလက္ေတြဟာ တကယ္ေတာ့ Google Health တစ္ခုတည္းက ေထာက္ပံ့ ေပးႏိုင္တာမဟုတ္ပါ။ Microsoft ကထုတ္တဲ့ HealthVault ဟာလည္း အလားတူ free health service မ်ိဳး ေပးႏိုင္ပါတယ္။ Google Health ကို စမ္းခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေအာက္ပါ link မွဆင့္ စမ္းသပ္ႏိုင္ပါတယ္။

Read More...

Wednesday, September 15, 2010

Virginity အပ်ိဳ တကယ္စစ္ပါတယ္

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၂၄)

ဆရာေရးတဲ့ (လူပ်ိဳျဖစ္ျပီ) မွာ ေရးထားတဲ့ ႏို႔သီး၀ိုင္းဟာ ပန္းေရာင္၊ အညိဳေရာင္ မတူၾကဘူး။ အပ်ိဳစစ္ ေနသ၍ (ကိုယ္၀န္ မေဆာင္ဘူးေသးခ်ိန္အထိ) ထိပ္ဖ်ားမွာ ပန္းေရာင္ေလး ရွိေနရမယ္။ အဲဒါ မိန္းကေလး အကုန္လံုးကို ေျပာတာပါလား။ ထိပ္ဖ်ားမွာ ပန္းေရာင္မရွိတဲ့ မိန္းမတိုင္းဟာ အပ်ိဳ မစစ္တာလား ဆရာ။ အညိဳျဖစ္ေနရင္ အပ်ိဳမဟုတ္ေတာ့ဘူးလား။ အဲဒါေလး ေသခ်ာေအာင္ သိခ်င္လို႔ပါ။

ရင္သား အေရာင္ကို ေျပာရင္ ႏွစ္ေနရာမွာ ေျပာဘို႔ လိုတယ္။ Areola အေရာင္ရင့္အ၀ိုင္း နဲ႔ Nipple ထိပ္ဖ်ား။ ႏွစ္ခုလံုးက Virginity အပ်ိဳရည္နဲ႔ ဘယ္လို ဆက္စပ္သလဲ။ အပ်ိဳစစ္တယ္ဆိုတာ ဘာလဲ။

ခႏၡာေဗဒက “In the virgin the areola is of a delicate rosy hue” လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဘာသာျပန္ရင္ “အပ်ိဳဘ၀မွာ ႏို႔အလည္၀ိုင္း Areola ဟာ ႏွင္းဆီေသြး အေရာင္ရွိတယ္” လို႔ ေျပာတာပါ။ ကိုယ္၀န္ ၂ လရွိတာနဲ႔ အေရာင္က ရင့္လာျပီး၊ Dark brown or even black color ညိဳမဲမဲကေန အနက္ေရာင္အထိ ျဖစ္တယ္။ ကေလး ႏို႔ျဖတ္ခ်ိန္ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေရာင္ ျပန္ေလွ်ာ့ က်လာတယ္။ ဒီလို အေရာင္အေျပာင္းအလဲဟာ ပဌမဆံုး-ကိုယ္၀န္ ရွိတယ္-ရွိဘူးတယ္ ဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္ရာမွာ အသံုး၀င္ပါတယ္။

အပ်ိဳစစ္စစ္ေရာ လူပ်ိဳစစ္စစ္ပါ Virgin လို႔ဘဲ ေခၚတယ္။ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္တာ မတူၾကပါ။ အမ်ားစုကေတာ့ “မိန္းကေလး တေယာက္ သူ႔ဘ၀မွာ ပဌမဆံုးအၾကိမ္ မိန္းမအဂၤါ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲကို က်ားအဂၤါ (လိင္တံ) ထိုးသြင္းျပီး၊ လိင္ဆက္ဆံတာ ေတြ႔ၾကံဳဘူးလိုက္တာနဲ႔၊ အပ်ိဳ မစစ္ေတာ့ဘူး။” “ေယာက္်ားလည္း အဲလို အေတြ႔အၾကံဳရွိဘူးတာနဲ႔ လူပ်ိဳ မစစ္ေတာ့ဘူး။” လို႔ နားလည္၊ လက္ခံထားၾကတယ္။ (လိင္တူ-ဆက္ဆံတာကို ဒီေနရာမွာ ခ်န္ထားပါရေစ။)

ဘယ္လို ေခၚေခၚပါ၊ အေျခအေန အမ်ိဳးေပါင္း မ်ားစြာ ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ အပ်ိဳစစ္စစ္၊ လိင္ဆက္ဆံဘူးေပမဲ့ အိမ္ေထာင္ မက်ေသးသူ၊ လိင္ဆက္ဆံတာ မ်ားလွေပမဲ့ ကုိယ္၀န္မရဘူးသူ၊ ကေလး မေမြးဘူးသူ၊ ကုိယ္၀န္ရွိလို႔ ပ်က္-ဖ်က္ဘူးျပီး၊ အိမ္ေထာင္မရွိ၊ ကေလးမရွိသူ၊ ဗမာေတြက တခုလပ္၊ တလင္ကြာ၊ မုဆိုးမ ေခၚၾကေပမဲ့ သူမ်ားဆီမွာ ေယာက္်ား မရွိရင္လဲ (ဆင္ဂယ္လ္) ဘဲ၊ ေယာက္်ား မယူဘဲ ကေလးရသူကို (ဆင္ဂယ္လ္-မားသား)။ အအိုေပမဲ့ ပ်ိဳေအာင္ လုပ္ထားသူဆိုတာ ကေလးေမြးျပီး မ-အဂၤါကို ခြဲစိတ္ ျပဳျပင္ထားသူ၊ အပ်ိဳေျမွး အသစ္ျပဳျပင္ထားသူ၊ ဒါ့အျပင္လဲ ရွိခ်င္ ရွိအံုးမယ္။

Virginity ပ်က္ယြင္းတာကို ေဆးပညာအရ စစ္လို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။ Rape အဓမၼျပဳက်င့္လို႔ ရာဇ၀တ္မႈ ျဖစ္ရင္ ဆရာ၀န္ဆီ ေခၚလာရတယ္။ ေဆးစစ္ရာမွာ (၁) Rape အထေျမာက္-မေျမာက္၊ ေယာက္်ား သုတ္ပိုး ေပက်န္ေနတာ လိုက္ရွာျပီး၊ ဓါတ္ခြဲအတည္ျ႔ပဳခ်က္ ယူေပးရတယ္။ (၂) အသက္ငယ္ရင္ အသက္ ျပည့္-မျပည့္ပါ စစ္ရေသးတယ္။ (၃) ထိခိုက္ ဒဏ္ရာေတြ ရွိ-မရွိ ၾကည့္ရတယ္။ (၄) တကယ္လို႔ ခံရသူဟာ အပ်ိဳျဖစ္ခဲ့ရင္ အပ်ိဳရည္ ပ်က္တဲ့ အခ်က္ပါ ၾကည့္ရတယ္။

လိင္ဆက္ဆံဘူးတာနဲ႔ ရင္သားအေရာင္ မေျပာင္းလဲေသးပါ။ ရာသီျဖစ္စဥ္က ရင္သားကို တစံုတရာ သက္ေရာက္ေစတယ္။ တင္းတာ၊ နာတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္။ အသက္ရလာရင္ အ၀ိုင္းေရာ ထိပ္ဖ်ားပါ အေရာင္ ရင့္လာတယ္။ ကိုယ္၀န္ရွိတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ေျပာင္းလဲတာေတြ တေလွၾကီးထဲမယ္ ရင္သား ေျပာင္းလဲတာလဲ ပါတယ္။ ရင္သား ထိပ္၀ိုင္း အေရာင္ ရင့္လာျပီး၊ ႏို႔သီး-ထိပ္ဖ်ားက အေရာင္လဲ ေျပာင္းတယ္။ “အသားအေရာင္ ျဖဴျဖဴ၊ ညိဳညိဳ၊ ႏို႔သီး-ထိပ္ဖ်ား အလည္ေလာက္မွာ ပန္းေရာင္ စက္ကေလး ရွိေနရင္ ကုိယ္၀န္ မေဆာင္ဘူးေသးသူ” လို႔ ေျပာႏိုင္ေပမဲ့၊ ပန္းေရာင္ မေတြ႔ရရင္ အပ်ိဳ မဟုတ္ဘူးလို႔ အရင္ထုတ္ ေဆးစာအုပ္ေတြက ဆိုေပမဲ့ ရာႏွဳန္းျပည့္ မမွန္ပါဘူးတဲ့။

ေယာက္်ားေတြမွာ အသက္ၾကီးလာလို႔ ေဟာ္မုန္း အခ်ိဳးအစား ေျပာင္းခ်ိန္မွာ ႏို႔အံုက မိန္းမေတြလို ၾကီးလာရင္ Gynecomastia လို႔ ေခၚတယ္။ Testosterone ေဟာ္မုန္း နည္းလာလို႔ပါ။

“ႏို႔” ဟာ Mammals ႏို႔တိုက္သတၲ၀ါ အထီးမွာ ပါတယ္ ဆိုယံုသာ ျမင္ရျပီး၊ အမမွာေတာ့ သိသိသာသာ၊ ထူးထူးျခားျခား၊ မရွိမျဖစ္ အသံုး၀င္လွတဲ့ မ်ိဳးပြားျခင္းဆိုင္ရာ အဂၤါတခု ျဖစ္ပါတယ္။ Breasts ကို Mammary Gland လို႔ေခၚတာက Milk ႏို႔ရည္ ထုတ္ေပးတဲ့ အိတ္လို႔ ေျပာတာပါ။ ဘယ္ေလာက္ ေလးတယ္၊ တင္းတယ္၊ ေျပာ့တယ္၊ ဘယ္ပံုပန္း ရွိတယ္ဆိုတာ အေတာ္ၾကီး မတူၾကပါ။ အစက ကမၻာလံုးျခမ္း လိုရွိရာကေန ၾကာရင္ ေခါင္ေလာင္းပံု ျဖစ္လာတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ရင္ သိသိသာသာ ပိုၾကီးျပီး၊ ကေလး ႏို႔တိုက္ေနခ်ိန္မွာ အၾကီးဆံုး။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘယ္ဘက္က ပိုၾကီးတယ္ ဆိုတာကို ေဆးပညာကေရာ အရပ္စကားပါ ထပ္တူၾကတယ္။ ႏို႔အဂၤါဟာ လံုး၀န္းတယ္ ဆိုေပမဲ့ တိတိက်က် ေျပာရင္ အထက္-ေဘးဘက္၊ ခ်ိဳင္းဘက္ဆီ နဲနဲ ပိုရွည္ထြက္ေနတယ္။ ေဆးစာမွာ Tail of breast အျမီးလို႔ ေခၚတယ္။

Nipple ႏို႔သီးမွာ ျပြန္ေပါက္ေလးေတြ ၁၅-၂၀ ရွိတယ္။ Nipple piercing လုပ္ရင္ အဲဒါေတြ ပ်က္စီးေစတယ္။ Nipple ဟာ ဆလင္ဒါပံု၊ ကေတာ့ပံုနဲ႔၊ ၁၀ မီလီမီတာ ျမင့္တယ္။ သူ႔ကို ဆြေပးရင္ သန္မာမႈ Erection ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ႏို႔သီးထိပ္ကို ဆြလို႔ သန္မာမႈ ျဖစ္ရတာက Erectile tissue ေၾကာင့္ မဟုတ္ပါ။ ၾကြက္သားႏု Smooth muscle ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။ ၾကက္သီး-ေမြးညင္းထတာမ်ိဳး၊ ရာသီဥတု ေအးရင္ ျဖစ္ရတာမ်ိဳးလိုပါဘဲ။ လိင္စိတ္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ မင္းသမီးကို အဲဒီ ေနရာကို ေရခဲ အကပ္ခိုင္းျပီး ခ်စ္ခန္း-ၾကိဳက္ခန္း ရိုက္ရတယ္။ ႏို႔စို႔ေနရင္လည္း ျဖစ္တယ္။ ဒီႏွစ္မ်ိဳးလံုးက Oxytocin ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ပါ။ တခ်ိဳ႕မွာ ဒီလို ဆြေပးတာနဲ႔ဘဲ Orgasm လိင္စိတ္ျပည့္၀ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။

ႏို႔သီးအေျခ အေရာင္အရင့္ အ၀ိုင္းကို Areola ေခၚတယ္။ သူ႔အေပၚမွာ တျခားေနရာက ေခြ်းထြက္ အိတ္ေတြထက္ ပိုၾကီးတဲ့ အိတ္ေလးေတြရွိျပီး၊ အဆီထုတ္ေပးတာမို႔ ကေလးႏို႔စိုေနတံုး အကာကြယ္ ေပးရာက်တယ္။ Nipple က Pink ပန္းေရာင္ ဒါမွမဟုတ္ Brownish hue ခပ္ညိဳညိဳ အေရာင္ ျဖစ္တယ္။ ပန္းေရာင္က ပိုလွတယ္ ေျပာရင္ "မဟူရာ" မေလးေတြက ကေလာတယ္။ "ပန္းေရာင္ဘဲ ၾကိဳက္ရင္ ၀က္မၾကီးဆီ သြားပါလား" တဲ့။

(ေအရီယိုလာ) က အေရာင္ မတူၾကသလို အရြယ္အစား သာမက ပံုပန္းလဲ မတူၾကပါ။ အမ်ားဆံုးက စက္၀ိုင္းလို ရွိၾကေပမဲ့ Elliptical ဘဲဥပံုလည္း ရွိေသးတယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ အခ်င္း ၁ လကၼရွိၾကျပီး၊ မိန္းမေတြက ၁႕၂ ကေန ၄ လကၼအထိ ရွိၾကတယ္။ ဒီအ၀ိုင္းက ဘာလို႔ပါတာလဲကို မွန္းေျပာတခုရွိတယ္။ ႏို႔ဆာတဲ့ကေလး ရွာရတာ လြယ္ေအာင္တဲ့။ မဟုတ္ႏိုင္ပါ။ ကေလးဆိုတာ ေမြးကတည္းက သူ႔ပါးကေလးကို တခုခုနဲ႔ ထိလိုက္တာနဲ႔ ႏို႔မွတ္ျပီး၊ ေခါင္း လွည့္လာမယ္။ ႏို႔ရွာရာမွာ မ်က္စိ မလိုပါ။

ကိုယ္၀န္ မေဆာင္ဘူးသူ တခ်ိဳ႕မွာ Breast နဲ႔ Areola အေရာင္ အေတာ္နီးစပ္ေအာင္ တူေနတတ္တယ္။ အိမ္ေထာင္ရွိေပမဲ့ ကိုယ္၀န္မေဆာင္ဘူးသူနဲ႔ အပ်ိဳဘ၀မွာ အခန္႔မသင့္လို႔ မွားယြင္းမိတာမို႔ ဖ်က္ေဆးေသာက္ရသူတို႔ ရင္သား အေရာင္ မတူၾကပါ။ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေျပာၾက-ျငင္းၾကတာတခု ရွိတယ္။ မိန္းကေလး တေယာက္မွာ ႏႈတ္ခမ္း အေရာင္နဲ႔ ႏို႔သီးဖ်ား အေရာင္က တူၾကသတဲ့။ “မေရႊတိက်” က လာေသးတယ္၊ အေပၚ ႏုတ္ခမ္း အေရာင္နဲ႔သာ တူတာပါတဲ့။

ေမြးကာစ ေယာက္်ားေလးျဖစ္ျဖစ္၊ မိန္းကေလးျဖစ္ျဖစ္ ႏို႔ရည္ထြတ္တာ မ-ေဟာ္မုန္း သတၴိအရ ျဖစ္တယ္။ ႏို႔ဆိုတာ ၂ ခုထဲလို႔ သိၾကေပမဲ့၊ တခ်ိဳ႕မွာ ၂ ခုမက ရွိတတ္တယ္။ ဗိုက္ထဲ ေနတံုးကတည္းက ရွိခဲ့တာပါ။ မင္းသား Mark Wahlberg တီဗြီ တင္ဆက္သူ Lily Allen အဲလီဇဗက္ (၁) ရဲ႕မယ္ေတာ္ Anne Boleyn တို႔မွာ တတိယႏို႔ ရွိၾကတယ္။ ဂ်မ္းစ္-ဘြန္း ရုပ္ရွင္ “ေရႊသနတ္နဲ႔လူ” ထဲက လူဆိုးဆရာၾကီး Francisco Scaramanga မွာလည္း အဲလို အပိုရွိတာကို ျပေသးတယ္။

လမ္းေလွ်ာက္ရင္း၊ ေျပးရင္းကေနျဖစ္တဲ့ အေျခအေနတခုကို Jogger's nipple လို႔ ေခၚတယ္။ ႏို႔သီးအဖ်ား နာ၊ ေျခာက္၊ အေနရခက္၊ ေသြးထြက္တာမ်ိဳး ေျပာတာပါ။ ၀တ္ထားတဲ့ အ၀တ္အစားနဲ႔ ပြတ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အတြင္းခံ မပါဘဲ ေျပးပါတဲ့။ ရွက္တတ္ရင္ေတာ့ တထပ္ထဲ ခပ္ေခ်ာင္ေခ်ာင္သာ ၀တ္ပါတဲ့။ ျမင္ၾကရင္လဲ က်န္းမာေရးအရ ၀တ္ၾကတာလို႔ သိထားလိုက္ေပါ့။

ယဥ္ေက်းမႈ မတူရင္ တန္ဘိုးထားမႈ ကြဲျပားတယ္။ အံ့ၾသရေလာက္ေအာက္ မတူတာေတြ ရွိတယ္။ ေဟာလိ၀ုဒ္ ရုပ္ရွင္ တခုမွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္လဲ ျပည့္ျပီ၊ ေကာလိပ္ သြားရေတာ့မယ္၊ Virgin ဘ၀နဲ႔ မသြားခ်င္ဘူးလို႔ မင္းသမီးေလးကို အေျပာခိုင္းတယ္။ သူ႔စရိုက္နဲ႔သူ ကိုက္ပါတယ္။ သတို႔သမီးကို စစ္သလား ဘယ္သူကမွ မေမးဘူး။ တေထာင့္တည ပံုျပင္ တခုထဲမွာ သမီးရဲ႕ မဂၤလာဦးမွာ ဖေအလုပ္သူက ေအာ္တဲ့အသံကို နားစြန္႔ေနသတဲ့။ မေအက မနက္က်ရင္ အိပ္ရာခင္း ေသြးစြန္းတာ လိုက္ရွာသတဲ့။ သူမ်ားေတြ လက္ညွိဳးထိုးမေနနဲ႔ ပုဂံေခတ္မွာ ပန္းဦးလႊတ္ထာ မလုပ္ မေနရတဲ့။

ေယာက္်ားနဲ႔ ပဌမဆံုး ဆက္ဆံခ်ိန္မွာ ေသြးထြက္တာျဖစ္ရင္ အပိ်ဳစစ္တယ္။ ေသြးမထြက္ရင္ အပ်ိဳမဟုတ္ဘူးလို႔ မေျပာဘဲ အပ်ိဳေျမွး မရွိသူျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလာၾကတယ္။ အဲဒီေသြးက အပ်ိဳေျမွး စုတ္ျပဲသြားလို႔ ထြက္တာကိုး။ တျခားေၾကာင့္ ေသြးထြက္တာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ Endometritis, Yeast, Infections, Cervical Dysplasia, Vaginitis, Cervical Polyps, Chlamydia, Gonorrhea & other STDs ေရာဂါတခုခု ရွိေနရင္လဲ ေသြးထြက္ႏိုင္တယ္။ လိင္ဆက္ဆံလို႔ မဟုတ္ဘဲ အပ်ိဳေျမွး စုတ္ျပဲေစႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြလဲ ရွိတယ္။ စက္ဘီးစီး၊ ျမင္းစီး၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ၊ (မာစတာေဘးရွင္း) လုပ္၊ ေဆးစစ္တံုးက ကရိယာထည့္လို႔။

အပ်ိဳစစ္ လကၡဏာဆိုတာေတြကို ေဆးပညာအရ ေျပာပါဆိုရင္ -
• ရင္သား၊ တင္းေနမယ္၊ လံုး၀န္းျပီး ဆန္႔ႏိုင္-ၾကံဳ႕ႏိုင္တယ္၊ ႏို႔သီးထိပ္က မာတင္းတင္း၊ ေအာက္ေျခ အ၀ိုင္းက ပင္ကိုယ္အသားအေရာင္ လိုက္ျပီး ပန္းေရာင္ကေန ညိဳမဲမဲေနမယ္၊ ႏိုးသီးအဖ်ားမွာ ပန္းေရာင္အစက္ရွိမယ္၊
• မိန္းမကိုယ္ အျပင္ႏုတ္ခမ္းသား လံုး၀န္းျပီး၊ ဆန္႔ႏိုင္-ၾကံဳ႕ႏိုင္တယ္၊ ႏုတ္ခမ္းသား ႏွစ္ဖက္ ထိကပ္ေနမယ္၊ အတြင္းႏုတ္ခမ္းသား နဲ႔ မ-အစိေတြကို လံုး၀ ဖံုးအုပ္ေနမယ္၊
• မိန္းမကိုယ္ အတြင္း-ႏုတ္ခမ္းသား ပန္းေရာင္ရွိမယ္၊ ထိရင္ သိလြန္းတယ္၊
• မ-အစိ Clitoris ေသးငယ္တယ္၊
• အတြင္း-ႏုတ္ခမ္းသားႏွစ္ခုကို ေဘးဖယ္ကား ၾကည့္တဲ့အခါ ျမင္ႏိုင္တဲ့ေနရာ Vestibule က်ဥ္းတယ္၊
• မိန္းမကိုယ္ ေအာက္ဖ်ား အလယ္ေနရာ Fourchette အေကာင္းပကတိ ရွိေနတယ္၊
• မိန္းမကိုယ္ ေအာက္ဖ်ား အလယ္ေနရာရဲ႕ဆံုခ်က္ Posterior commissure အေကာင္းပကတိ ရွိေနတယ္၊
• ဗဂ်ိဳင္းနား Vagina က်ဥ္းတယ္၊
• ဗဂ်ိဳင္းနားကို ဖံုးထားတဲ့အလႊာ အေရာင္က နီတယ္၊ ထိရင္ သိလြန္းတယ္၊ ေဘးႏွစ္ဖက္ ထိကပ္ေနတယ္၊
• အပ်ိဳေျမွး Hymen အေကာင္း ပကတိ ရွိေနတယ္၊ လက္ေခ်ာင္း တေခ်ာင္းစာထက္ ပိုမဆံ့ဘူး၊ ႏုတ္ခမ္းသားက စုတ္ျပဲသလို မဟုတ္ရဘူး၊ တိတိက်က် ျဖစ္ေနရမယ္။

ဆရာ၀န္ေျပာတာထက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အသိဆံုး ျဖစ္ၾကမွာပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
၁၅-၉-၂၀၁၀

Read More...

Monday, September 13, 2010

Chemicals in our food

                           
ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ဟာ အျမဲတမ္းေျပာင္းလဲေနပါတယ္။ Globalization ေၾကာင့္လို႕ပဲေျပာေျပာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးေၾကာင့္ လို႕ပဲဆိုဆို ကၽြန္ေတာ့္တို႕ တေတြဟာ ျပည္ပလုပ္ ပစၥည္းေတြ အစားအေသာက္ လူ႕အသံုးအေဆာင္ေတြရဲ႕ လႊမ္းမိုးမွဳကို ထိေတြ႕ခံစားလာရပါတယ္။ ေတာေရာ ျမိဳ႕ပါမက်န္ ႏိုင္ငံျခားကေန ၀င္လာတဲ့ အသံုးအဆာင္ေတြ ပစၥည္းေတြ သံုးလာၾကတယ္။ ျပည္တြင္းက လူသံုးကုန္ အစားအေသာက္ ထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကလည္း ျပည္ပ ကုန္စည္ေတြနဲ႕ အျပိဳင္ လူ႕အသံုးအေဆာင္ေတြ စားေသာက္ကုန္ေတြကို ထုတ္လုပ္လာၾကတယ္။ 


သိပၸံပညာ တိုးတက္လာသည္ႏွင့္အတူ အသံုးခ်ဓာတုေဗဒ ပညာသည္လည္း အဆင့္ျမင့္လာပါသည္။ မသိရိွေသးေသာ ဓာတုျဒပ္ေပါင္းအသစ္မ်ားကို သိရိွလာသလို လူလုပ္ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ၿဒပ္ေပါင္းမ်ားလည္း ေပၚထြက္လာပါသည္။ လူတို႕သည္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းမ်ားကို အသံုးခ်ၾကသည္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းမြန္သည့္ လူမ်ားရိွသလို မတရား ေလာဘ ေဇာတိုက္ကာ အမ်ားအက်ိဳးကို မငဲ့ကြက္ေသာလူမ်ားလည္း ရိွၾကသည္။ ဘာလိုခ်င္လဲ။ အပင္အၾကီးျမန္ခ်င္လား၊ အသီးထြားေစခ်င္သလား၊ အေရာင္လွေစခ်င္သလား၊  အရသာ ခ်ိဳခ်င္သလား၊ လိုရင္ေျပာပါ။ အကုန္လံုးျဖစ္ေအာင္ ဓာတုေဗဒ ေဆး၀ါးမ်ား အသံုးျပဳျပီး ျပဳလုပ္လို႕ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ စားေသာက္ေနတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ အသားငါးေတြဟာ ဓာတုေဗဒ ၿဒပ္ေပါင္းေတြနဲ႕ ကင္းလြတ္တာ မက်န္သေလာက္ ျဖစ္လာပါတယ္။ စာဖတ္သူအေနနဲ႕ ပိုမိုျမင္လာေအာင္ ဥပမာအခ်ိဳ႕ကို ေဖာ္ျပေပးပါမယ္။

ျပည္တြင္းျဖစ္
  • ရန္ကုန္က ကန္စြန္းခင္း အမ်ားစု ဟာ အရြက္ေတြ အရိုးေတြ ၾကီးထြားေအာင္ ဆိုျပီး ပုလဲ ဓာတ္ေျမၾသဇာျဖန္းၾကပါတယ္။ ကန္စြန္းရြက္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ ေရစင္ေအာင္ ေဆးတယ္ေျပာေျပာ ဓာတ္ေျမၾသဇာေတြကေတာ့ က်န္မွာပါပဲ။ 
  • ရန္ကုန္မွာ နာနတ္သီးေတြဆိုရင္ အ၀ါေရာင္ရိွမွ ေရာင္းတန္းလွတယ္ ဆိုျပီး အစိမ္းေရာင္အသီးကို အ၀ါေရာင္ျဖစ္ေအာင္ ဆိုးေဆးေတြ ဆိုးၾကတယ္။ နာနတ္ျခံေတြထဲမွာကို ဆိုးတာပါ။ သစ္သီးအမ်ားစုက ဒီလိုပါပဲ။
  • ျမန္မာျပည္က ေန ျပည္ပကို တင္ပို႕တဲ့ အစားအေသာက္ကုန္ၾကမ္းေတြဆိုရင္ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြက သိပ္မလိုခ်င္ၾကပါဘူး။ ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြ ပါ၀င္မွဳ မ်ားျပားတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟိုတေလာက ဂ်ပန္ႏိုင္ငံကို တင္ပို႕တဲ့ ႏွမ္းေတြ reject ထိတာ အဲဒီအေၾကာင္းျပခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
  • ျပည္တြင္းက ၾကက္ေမြး ႏြားေမြးေသာ ျခံမ်ားတြင္ တိရစာၦန္မ်ား ၾကီးထြားႏွဳန္းတိုးေစရန္ steroid ပါ၀င္ေသာ ေဟာ္မုန္းေဆးမ်ား အပါအ၀င္ အျခားေဆးမ်ား ထိုးၾကသည္။ ေကၽြးေသာ အစားအေသာက္မ်ားသည္လည္း ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းမ်ား မကင္းေပ။ ထိုျခံမ်ားမွထြက္ေသာ အသားမ်ားကို စားသံုးပါက ထိုၿဒပ္ေပါင္းမ်ားကို စားလိုက္သလိုပင္ ျဖစ္ပါမည္။
  • ျပည္သူအမ်ား စားသံုးေနၾကေသာ စားသံုးဆီမ်ားသည္လည္း နည္းမ်ိဳးစံုသံုးျပီး ေရာထားၾကပါသည္။ ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ ထည့္ထားလ်င္ မခဲေသာ ႏွမ္းဆီ အတုမ်ားပင္ ရိွေသးသည္။ စားအုန္းဆီ ဆိုလ်င္ေတာ့ မေျပာခ်င္ေတာ့ပါ။ 
  • ရန္ကုန္သူ ရန္ကုန္သားေတြ ၾကိဳက္ၾကေသာ အကင္ဆိုင္မ်ားတြင္ ေရာင္းခ်ေသာ အသားကင္အမ်ားစုမွာ ယမ္းစိမ္းမ်ား အလြန္အကၽြံထည့္ထားသည့္ အသားတု ကင္မ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။  

                                              

ျပည္ပျဖစ္
  • ျပည္တြင္းတြင္ ေရာင္းခ်ေနေသာ ထိုင္း ႏွင့္ တရုတ္မွ ၀င္လာသည့္ မုန္႕ပဲသေရစာ အမ်ားစုသည္ ဆား၊ တာရွည္ခံေစသည့္ ၿဒပ္ေပါင္းမ်ား ႏွင့္ ဆိုးေဆးမ်ား ပါ၀င္ၾကသည္။ အဆိုပါမုန္႕မ်ားကို ကေလးမ်ားက အထူးၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကသည္။ အနာဂတ္အေ၇းကေတာ့ ရင္ေလးဖြယ္ပင္။
  • ျပည္ပမွ အခ်ိဳမွဳန္႕ အစားထိုး ဆိုျပီး ၀င္လာေသာ ဟင္းခတ္အမွဳန္႕ကို အခ်ိဳမွဳန္႕ အစား သံုးၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဘာေတြ ပါ၀င္လဲေတာ့မသိ။ ခတ္လိုက္လွ်င္ အသားအရသာထြက္ျပီး မ်ားသြားလည္း ငန္တတ္သည္။ FDA မွေန၍ အဆိုပါ  မီးဖိုေခ်ာင္သံုး အမွဳန္႕မ်ားကို ေသခ်ာစစ္ေဆးသင့္သည္။ 
အထက္ေဖာ္ျပပါ အစားအေသာက္တို႕သည္ သဘာ၀အတိုင္းမဟုတ္ဘဲ လူတို႕က ျပဳျပင္ထားၾကေသာ အစားအေသာက္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုသုိ႕ ဓာတုေဗဒပစၥည္းမ်ား ထည့္လိုက္ေသာေၾကာင့္ အာဟာရဓာတ္မ်ား တိုးပြားမလာပါ။ ေလ်ာ့သြားဖို႕သာရိွသည္။ ထို႕အျပင္ ၎အစားအေသာက္မ်ားသည္ 
  • ျပည္သူလူထုကို ေရာဂါဘယ ေပါမ်ားေစတယ္။ 
  • နာတာရွည္ ေရာဂါေတြ ၊ ကင္ဆာေရာဂါေတြ ပိုမိုျဖစ္ပြားလာေစတယ္။  
  • မွားယြင္းသည့္ အစားအေသာက္ လူေနမွဳပံုစံကို ဖန္တီးေစတယ္။
  • လူေတြ မက်န္းမာရင္ တိုင္ျပည္ေကာ မိသားစုေတြပါ စီးပြားေရး ထိခိုက္တယ္။
အစရိွသည္ျဖင့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကိုသာ ျဖစ္ေစမွာျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီလို ဓာတုေဗဒနည္းေတြသံုးျပီး ျပဳျပင္ေနၾကတာကို ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲလို႕ ေမးစရာရိွတယ္။ ကိုယ္သိေတာ့ ကိုယ္မစားျဖစ္ေအာင္ ေရွာင္လိုက္ရံုျဖင့္ မျပီးပါ။ သက္ဆိုင္ရာ တာ၀န္ရိွသူမ်ားက အစားအေသာက္ဥပေဒႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ တင္းၾကပ္ျပီး ထိေရာက္သည့္ ဥပေဒမ်ား ခ်မွတ္ဖို႕လိုပါသည္။ ဥပေဒရိွရံုျဖင့္လည္း မျပီး။ တည္ျမဲေအာင္ enforcement လုပ္ဖို႕လိုသည္။ ဗမာေတြက ခက္ေတာ့ခက္သား။ ေရွ႕တြင္သာ မဆန္႕က်င္ေသာ္လည္း ေနာက္ကြယ္တြင္ ခိုးလုပ္တတ္ၾကသည္။ ကိုယ့္လူမ်ိဳး မေပ်ာက္ခ်င္လွ်င္ ထိုအက်င့္ေတြကို ျပင္ရမည္။ စစ္ေဆးေရးက ဘယ္ေလာက္လုပ္လုပ္ ျပည္သူကိုယ္တိုင္ ေရာင္းခ်သူႏွင့္ စားသံုးသူမ်ားက ပါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႕လိုသည္။ အဆိုပါ အစားအေသာက္တို႕၏ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ခံစားရမည္ မဟုတ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕၏ မ်ိဳးဆက္မ်ား ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား ခံစားရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဆံုးျဖတ္ရမွာက ကိုယ့္လူမ်ိဳးမတံုးေစေရး မ်ိဳးမညံ့သြားရေအာင္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ၾကိဳးပမ္းၾကဖို႕ ျဖစ္ပါသည္။

Read More...

Monday, September 6, 2010

Puberty လူပ်ိဳျဖစ္ျပီ

နားနဲ႔မနာ ဖ၀ါးနဲ႔သာ နာေပးပါ ဆရာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ လူလား ေျမာက္လာၿပီဆိုရင္ ဘာေတြ ေျပာင္းလဲလာသလဲဆိုတာ အေသးစိတ္ သိခ်င္ေနမိပါတယ္ ဆရာ။ ေနာက္တစ္ခုက မာစတာေဘးရွင္း လုပ္တာကို နည္းသြားေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲ ဆိုတာ ေျပာျပေပးပါ။ မရိုေသ့စကားပါ ဆရာ။ လိင္တံဟာ အျခားသူေတြလို မဟုတ္ဘဲ ညာဘက္ကို ေကာက္ေနပါတယ္။ ဆီးသြားရင္လည္း ဆီးလမ္းေၾကာင္းက သူမ်ားေတြလို ေျဖာင့္ေျဖာင့္ မသြားပါဘူးဆရာ။ ဘယ္လို လုပ္ရင္ ပံုမွန္ ျပန္ျဖစ္ႏိုင္မလဲ ဆိုတာကို သိခ်င္မိပါတယ္ ဆရာ။

ေနာက္ေမးတာ အရင္ေျဖပါမယ္။ မေျဖာင့္ဘဲေနတာ ျပႆနာ မဟုတ္ပါ။ ခိုက္မိလို႔ဆိုရင္ေတာ့ တမ်ိဳးေပါ့။ ဘယ္-ညာ၊ အေပၚ-ေအာက္ မေျဖာင့္တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ငယ္ငယ္ကတည္းကဆိုရင္ ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္လို႔လည္း မေခၚပါ။ လိင္တံရဲ႕ အလုပ္ကိုလည္း ထိခိုက္မယ္ မဟုတ္ပါ။ ဆီးလမ္းမွာ ေက်ာက္ရွိရင္၊ ပန္းငံုရင္၊ ဆီးျပြန္ထဲ တခုခု ရွိေနရင္ေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲလိုဆိုရင္ ဆီးထြက္ မေျဖာင့္တာသာမက တျခား ခံစားရတာေတြပါ တြဲရွိႏိုင္တယ္။

(မာစတာေဘးရွင္း) လုပ္တာ နည္းခ်င္ရင္ ႏိုးဆြမႈ ျဖစ္ေစတာ မွန္သမွ် ေရွာင္ရမယ္။ စိတ္ပါဘဲ။ ဒီအရြယ္ ေယာက္်ားေလး ေတြမွာ တျခားလုပ္စရာေတြက နည္းေနတယ္။ စိတ္ကလည္း ဘာမဆို ထက္သန္တယ္။ ပညာ-ဗဟုသုတ ကလည္း စံုေသးတာ မဟုတ္ဘူး။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျမင္ဆရာကို အားကိုးေနခ်ိန္ျဖစ္လို႔ သူငယ္ခ်င္း အေပါင္းအသင္းေတြ အေပၚမွာလည္း မူတည္ေသးတယ္။ ေကာင္းတဲ့စာေတြ ေရြးဖတ္ပါ။ အားကစား လုပ္ပါ။

လူပ်ိဳေလးေတြ အေၾကာင္း အဓိကထားျပီး၊ အပ်ိဳေပါက္ အရြယ္ပါ ထည့္ေရးပါရေစ။ Puberty ကို ေ၀ါဟာရ အေနနဲ႔ တိတိ က်က် ေျပာရရင္ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ရင့္ျပည့္လာတာကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ျပီး၊ စိတ္ပိုင္း နဲ႔ လူမႈဆက္ဆံေရးပိုင္း ေျပာတာ မဟုတ္ပါ။ Adolescence အရြယ္ၾကေတာ့ စိတ္ပိုင္း နဲ႔ ဆက္ဆံေရးပိုင္းေတြက Adulthood လူၾကီးအရြယ္ မတိုင္ခင္ ၾကားကာလကို ေခၚတာ ျဖစ္တယ္။

လူပ်ိဳျဖစ္လာတာ အပ်ိဳျဖစ္လာတာ အားလံုး “ေဟာ္မုန္း” ပါဘဲ။ က်ား-ေဟာ္မုန္းကို Testosterone ေခၚျပီး၊ မ-ေဟာ္မုန္းကို Estrogen ေခၚတယ္။ က်ားရယ္၊ မရယ္ ေခၚေပမဲ့ လိင္ေဟာ္မုန္း ႏွစ္မ်ိဳးလံုး ရွိၾကတာခ်ည္းဘဲ။ အနည္း-အမ်ားသာ ကြာတယ္။ တခုခုက ကဲေနရင္ အသြင္သဏၭာန္ေရာ၊ စိတ္ပိုင္းပါ မတူတာေတြ ျဖစ္တယ္။ လူတေယာက္ထဲမွာေတာင္ အရြယ္မတူရင္ ေျပာင္းလဲသြားတယ္။ အျပင္ကေန ေဟာ္မုန္းေပးရင္လည္း ေျပာင္းေစတယ္။

အသက္ ၁၀ ႏွစ္ကေန ၁၈ ႏွစ္အတြင္းမွာ လူပ်ိဳေပါက္ျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အရပ္ရွည္၊ လူထြားလာခ်ိန္မွာ ဦးေႏွာက္က အထာ မက်ေသးတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳမ်ိဳး ခံစားရတယ္။ စိတ္ပိုင္းအေျပာင္းအလဲမွာ Aggressive ၾကမ္းတမ္းစိတ္ မ်ိဳးလဲ ျဖစ္လာတယ္။ ရန္ျဖစ္ခ်င္လာတယ္။ တဆင့္ျခင္း ေျပာရေအာင္။

၁၀-၁၁ ႏွစ္ အရြယ္။ စိတ္ပိုင္းမွာ ေျပာင္းလဲလာတယ္။ လိင္ေဟာ္မုန္းေတြ မ်ားလာတာမို႔ လိင္စိတ္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဆန္႔က်င္ဘက္ လိင္နဲ႔ စကားေျပာရတာကို ငယ္ငယ္ကလို မဟုတ္ေတာ့ဘဲ စကားေျပာ မထြက္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္။

၁၁-၁၂ ႏွစ္အရြယ္။ က်ားအစိ Testis က ျမန္ျမန္ ၾကီးလာမယ္။ ကပ္ပဲ့အိပ္ Scrotum ကပါးလာျပီး၊ ပိုလည္း ရံႈ႕တြကာ၊ အေရာင္ပါ ရင့္လာမယ္။ ေအာက္ကို တြဲက်လာမယ္။ ဒီလိုျဖစ္တာ ေဟာ္မုန္းထြက္ဘို႔ အားေပးရာက်တယ္။ ဆီးစပ္ေမႊး Pubic hair စေပါက္ျပီး၊ တေျဖးေျဖး ႏု-ေျဖာင့္ရာကေန၊ ၾကမ္းျပီး၊ ေကာက္ေကြးလာမယ္။ က်ားအဂၤါ Penis က သန္မာမႈ Erection ျဖစ္ႏိုင္လာမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ တေန႔ထဲ အၾကိမ္ ၂၀ ေလာက္အထိ ျဖစ္တယ္။ လိင္နဲ႔ ပါတ္သက္မွ မဟုတ္ဘဲလည္း အဲလို ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ မနက္ အိပ္ရာထခ်ိန္ ဆီးအိမ္ တင္းေနရင္ ျဖစ္တယ္။ Morning wood ေခၚၾကတယ္။ စာလံုးေတြကို ဆက္ေရးတာက (ေရာ့ခ္) တီး၀ိုင္းတခု နာမယ္ ျဖစ္တယ္။

၁၂-၁၃ ႏွစ္အရြယ္။ က်ားအဂၤါ၊ အစိ၊ အိတ္ ပိုရွည္၊ ပိုၾကီး၊ ပိုမဲလာတယ္။ ဆီးစပ္ေမႊး ပိုမ်ားလာမယ္။ အစိတခုက တခုထက္ ေအာက္ပိုက် ေနတတ္တယ္။ ဒါေကာင္းပါတယ္၊ သူတို႔ အခ်င္းခ်င္း သိပ္မထိခိုက္ဘူးေပါ့။ ေခြ်းထြက္တာလည္း အဆီ ျပန္သလို ျဖစ္လာတယ္။ ၀က္ျခံေပါက္မယ္။ ခ်ိဳင္းေမႊး ေပါက္လာတယ္။ ခ်ိဳင္းေမႊး ရွိေနသူဟာ မရွိတဲ့လူထက္ ေခြ်းထြက္တာ အဆ ၃၀ မ်ားတယ္။ ငယ္တံုးကထက္ သန္႔ရွင္းေရး ပိုလုပ္ဘို႔ လိုလာတယ္။ အထူးသျဖင့္ က်းအဂၤါအဖံုး အေရျပား ေအာက္မွာ အညစ္အေၾကးေတြ ကပ္ေနတာကို အသာအယာ ရွင္းေပးရမယ္။ ကိုယ္နံ႔လဲ ေျပာင္းလာတယ္။ အနံ႔ကေန ဆန႔္က်င္ဘက္ လိင္ကို ဆြဲေဆာင္ေစႏိုင္တယ္။ Ejaculation သုတ္ထြက္ ႏိုင္လာမယ္။ Masturbation ကိုယ့္ဖါသာ အာသာ ေျဖေဖ်ာက္နည္း အေလ့အထ တတ္လာ၊ လုပ္လာမယ္။ သုတ္လႊတ္ ႏိုင္တာဟာ Fertility အရြယ္ရွိ မိန္းမနဲ႔ ဆက္ဆံရင္ ကိုယ္၀န္ရေစႏိုင္စြမ္းပါ ရလာတာ ျဖစ္တယ္။

၁၃-၁၄ ႏွစ္အရြယ္။ တႏွစ္ကို အရပ္က ၄ လကၼႏံႈးနဲ႔ ပိုရွည္လာမယ္။ လိင္အဂၤါက ပိုရွည္၊ ပိုထြားလာမယ္။ Glans penis ကြမ္းသီးေခါင္း ကလည္း ရွည္လာမယ္။ ကားလာတယ္။

၁၄-၁၅ ႏွစ္အရြယ္။ အသံၾသလာမယ္။ အားကစားလို ျပိဳင္ဆိုင္မႈလုပ္တာက က်ားေဟာ္မုန္းထြက္မွာကို အားေပးရာ က်တယ္။ ကုိယ့္ကို ခ်ီးမြမ္း အားေပးတာခံရရင္ ၾကက္သီးထတတ္လာမယ္။ ပိုျပီး ရွက္တတ္လာတယ္။

၁၅-၁၈ ႏွစ္အရြယ္။ ေစာေစာပိုင္း ႏွစ္ေတြကလို ၾကီး-ထြား-ရွည္ စတဲ့ တိုးတက္မႈေတြက ႏံႈးအရ ေျပာရရင္ နဲနဲေႏွးလာမယ္။ ရြယ္တူ မိန္းကေလးေတြ ထက္ေတာ့ ပိုၾကာတယ္။ ၾကြက္သားေတြ ပိုသန္လာမယ္။ ပခံုး ပိုက်ယ္လာမယ္။ က်ားလိင္အဂၤါ အားလံုး လူၾကီးျဖစ္လာပါျပီ။ လိင္တံက ရိုးရိုးအခ်ိန္မွာ ၃႕၂၅ လကၼကေန ၄႕၂၅ လကၼရွိျပီး၊ ေတာင့္တင္းခ်ိန္မွာ ၅-၆-၇ လကၼအထိ ရွည္ႏိုင္လာမယ္။

အသက္ ၂၀ ၀န္းက်င္။ ၁ စကၠန္႔မွာ သုတ္ပိုး ၁၀၀၀ ထုတ္ႏိုင္တယ္။ က်ားအဂၤါဟာ အရြယ္ရလာနဲ႔အမွ် ပိုၾကီးလာႏိုင္တယ္။ ဘာ့လို႔လဲဆိုရင္ Erectile tissues ေတြရဲ႕ ျပန္ၾကံဳ႕ႏိုင္စြမ္း Recoiling strength ေလွ်ာ့လာလို႔ဘဲ။ အေမႊးအမွ်င္လည္း ပိုမ်ားလာတယ္။ ေဟာ္မုန္းေတြဟာ ေနရာအမ်ားၾကီးမွာ အလုပ္လုပ္ေပးတာျဖစ္တယ္။ ဦးေႏွာက္၊ အရိုး၊ ၾကြက္သား၊ အေရျပား၊ ရင္သား၊ မ်ိဳးပြါးအဂၤါေတြ ပါ၀င္တယ္။ ၾကီးထြားမႈဆိုတာ လူပ်ိဳေပါက္ျဖစ္ရင္ ျပည့္စံုသြားတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။

မိန္းကေလးေတြက ေစာျပီး အရြယ္ေရာက္တယ္။ ေယာက္်ားေလးေတြက ၁၂ ႏွစ္၊ မိန္းကေလးက ၁၀ ႏွစ္လို႔ ေျပာႏိုင္ျပီး၊ ျပည့္စံုတာကလည္း ၁၆-၁၈ ႏွစ္ နဲ႔ ၁၅-၁၇ ႏွစ္ လို႔ ကြာတယ္။ ေယာက္်ား နဲ႔ မိန္းမ ကြာျခားခ်က္ဟာ ပင္မလိင္အဂၤါေတြ သာမက Secondary sex characteristics ဒုတိယ လိင္လကၡဏာေတြ ဆိုတာလည္း ရွိတယ္။ ရင္သား (ႏို႔) အပါအ၀င္ေပါ့။

ဆီးစပ္ေမႊး Pubic hair ေပါက္တာက မတူၾကဘူး။ ေယာက္်ားေလးေတြမွာ လိင္တံအေျခနဲ႔ ကပ္ပဲ့အိတ္မွာ စေပါက္ျပီး၊ ေနာက္ လိင္တံေအာက္၊ ခ်က္ဆီအထိ ေပါက္တယ္။ ေပါင္မွာလဲ ေပါက္တယ္။ အရိုးေတြကလည္း ေယာက္်ားေတြက ပိုေလးလံတယ္။ ၾကြက္သားၾက ေယာက္်ားက ၂ ဆေတာင္ ပိုတယ္။ အဆီလည္း ၂ ဆဘဲ။ ပခံုးရိုးနဲ႔ ေမးရိုးေတြ ၾကီးထြားတာမွာလည္း ပိုတယ္။ လူၾကီးအရြယ္ေတြကို ယွဥ္ရင္ ကိုယ္ခႏၶာထုထည္မွာ ေယာက္်ားေတြက ၁၅၀%၊ အဆီက ၅၀% ရွိတယ္။

မိန္းကေလးမွာ ပဌမဆံုး ထူးျခားတာက Breast ရင္သား ထြားလာတာပါ။ စစျခင္း အေရာင္ရင့္တဲ့ ႏို႔သီး၀ိုင္း Areola ေအာက္မွာ မာတင္းတင္း အစိုင္အခဲေလး ျဖစ္လာတယ္။ တဖက္ခ်င္းလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ ပ်မ္းမွ် ၁၀ ႏွစ္ခြဲသမီးမွာ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ ၆ လ ၁ ႏွစ္မွာ ေျပာ့တဲ့ အစိုင္အခဲဟာ ႏို႔သီး၀ိုင္း Areola အျပင္ဘက္ကေန ေပၚလာတယ္။ ႏို႔သီး၀ိုင္း ဟာ ပန္းေရာင္၊ အညိဳေရာင္ မတူၾကဘူး။ အပ်ိဳစစ္ ေနသ၍ (ကိုယ္၀န္ မေဆာင္ဘူးေသးခ်ိန္အထိ) ထိပ္ဖ်ားမွာ ပန္းေရာင္ေလး ရွိေနရမယ္။ အရြယ္အစား၊ ပံုပန္း၊ အေတာ္မတူၾကဘူး။ အမ်ားစုက ဘယ္ဘက္ကပိုျပီး အရြယ္ၾကီးတယ္။

ဆီးစပ္ေမႊး Pubic hair ေပါက္လာတာက မိန္းကေလးေတြရဲ႕ ဒုတိယ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္တယ္။ မအဂၤါႏွခမ္းသား Labia ေဘးကေန စတယ္။ ႏုႏု-ေျဖာင့္ေျဖာင့္ေလးေတြက ေနာက္မွာ ၾကမ္းျပီး ေကာက္ေကြးလာတယ္။ ေပါက္တဲ့ေနရာေတြပါ က်ယ္က်ယ္လာတယ္။ ၁၅%ေသာ မိန္းကေလးေတြမွာ ဒီအေျပာင္းအလဲက ရင္သား ဖြံ႔ထြားတာထက္ ပိုေစာတတ္တယ္။ မိန္းမေတြမွာ အမ်ားအားျဖင့္ တရိဂံ-ေစာက္ထိုးပံုနဲ႔ ေယာက္်ားေတြမွာ တရိဂံ-အတည့္ပံု ျဖစ္တယ္။ လူမ်ိဳးအလိုက္၊ မ်ိဳးရိုးအလိုက္ေတာ့ ကြာတယ္။ Pubic hair နဲ႔ ဆံပင္အေရာင္၊ ခ်ိဳင္းေမႊးအေရာင္ အတူတူ ျဖစ္ျခင္မွ ျဖစ္မယ္။

ေမြးလမ္းေၾကာင္း Vagina ကို ဖံုးေနတဲ့ အေရျပားႏု Mucosa က ပိုထူလာတယ္။ အရင္ ခပ္ရဲရဲကေန ပန္းေရာင္ ခပ္မြဲမြဲ ျဖစ္လာတယ္။ စြပ္စိုမႈလည္း ရွိတာတယ္။ သားအိမ္ Uterus နဲ႔ မ်ိဳးဥအိမ္ Ovaries ေတြက အရြယ္ပိုၾကီးလာတယ္။ ရာသီ ဆင္းတယ္လို႔ ေခၚတဲ့ Menstruation စဆင္းလာတယ္။ သားအိမ္ အတြင္းဆံုးအလႊာက လအစမွာ ပါးရာကေန ထူလာျပီး၊ ေနာက္ဆံုး ပ်က္စီးသြားလို႔ ထြက္တဲ့ ေသြးနဲ႔ တစ္ရွဴးအပ်က္အစီးေတြ ျဖစ္တယ္။ ပ်မ္းမွ် ၁၁႕၇၅ ႏွစ္အရြယ္ ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္စ အရြယ္မွာ ရာသီဆင္းတာက တလ တခါရယ္လို႔ မမွန္ေသးဘူး။ မ်ိဳးဆက္ပြါးႏိုင္စြမ္း Fertility ရွိလာတာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒါက မ်ိဳးဥအိမ္ Ovary ကေန မ်ိဳးဥ Ovum ထြက္ႏိုင္စြမ္းရွိလာမွ ျဖစ္တယ္။ ပဌမ ၁ ႏွစ္မွာ ၈၀% မိန္းကေလးေတြမွာ မ်ိဳးဥ မထြက္ဘဲ ရာသီးသာဆင္းတယ္။ ၅၀%က ၃ ႏွစ္အထိ ဒီလိုဘဲ။ ၆ ႏွစ္အထိ ၾကာတာေတာင္ ၁၀% မိန္းကေလးေတြမွာ မ်ိဳးဥမဲ့ ရာသီျဖစ္ၾကတယ္။

မိန္းကေလး အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္က ေသြးဆံုးခ်ိန္လိုဘဲ၊ မ်ိဳးရိုးလိုက္ႏိုင္တယ္။ အစာအာဟာရ ကေနလည္း လႊမ္းမိုးႏိုင္တာက မိန္းကေလးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ တေန႔တာ စားတဲ့ထဲကေန ပိုေနတဲ့ (ကယ္လိုရီ) ေတြကို အဆီစုထားလို႔ပါ။ ၀တဲ့သူ၊ အားကစား၊ ေလ့က်င့္ခန္း၊ မလုပ္သူေတြ အပိ်ဳျဖစ္ ေစာတယ္။ နာတာရွည္ ေရာဂါ ရွိေနရင္ ေနာက္က်တယ္။

ေယာက္်ားမွာ မိန္းမနဲ႔ မတူတာေတြထဲမွာ အေမႊးေပါက္ပံုပါတယ္။ မ်က္ႏွာမွာ အေမႊးေပါက္တာ ေယာက္်ား။ ေပါင္ေရွ႕ပိုင္း ၾကြက္သား ေယာက္်ားမွာ ပိုသန္မာတယ္။ ေပါင္ေနာက္ပိုင္းက ပိုသန္မာတာက မိန္းမ။ လည္ေစ့လို႔ေခၚတဲ့ Adam's apple က ေယာက္်ားမွာသာ ရွိတယ္။ ရင္ပတ္ကား၊ ပခံုးက်ယ္တာ ေခြ်းပိုထြက္တာ၊ ၀က္ျခံပိုေပါက္တာ ေယာက္်ား။ အေရျပား လည္း ပိုၾကမ္းတယ္။ သူ႔ေအာက္မွာ အဆီစုတာ နည္းလို႔။

မိန္းကေလးေတြရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာပံုပန္းကလည္း ထူးျခားလာတယ္။ တင္ပိုင္းရဲ႕ ေအာက္ပိုင္းတ၀က္က ေဘးကားလာတယ္။ ရင္သား၊ တင္-တင္ပါး၊ ေပါင္၊ လက္ေမာင္း၊ ဆီးစပ္ေနရာေတြမွာ အဆီစုေ၀းလာတယ္။ ဗမာေတြက ခါးေသး-ရင္ခ်ီလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ေဆးစာလိုေျပာရရင္ Waist-hip ratio (WHR) ခါးနဲ႔ တင္ အခ်ိဳးလို႔ေျပာတယ္။ တိတိက်က် ဆိုခ်င္တာက အက်ဥ္းဆံုးခါးက ဘယ္ႏွစ္လကၼ၊ အကားဆံုး တင္ပိုင္းက ဘယ္ႏွစ္လကၼ ဆိုတာ တိုင္းထြာျပီး၊ အခ်ိဳးခ် လိုက္တာပါ။

ပိုအေရးၾကီးတာက က်န္းမာေရးကို ဘယ္လို သက္ေရာက္သလဲ။ အမ်ိဳးသမီးဆိုတာ Pear-shaped body ျဖစ္တယ္။ Apple-shaped body ျဖစ္သူေတြမွာ ေရာဂါေတြ ပိုျဖစ္တယ္။ မိန္းမတေယာက္မွာ ၀႕၇၊ ေယာက္်ားမွာ ၀႕၉ ရွိေနရင္ ၾကည့္ရတာ အခ်ိဳးက်တဲ့အျပင္ က်န္းမာေရးလည္း ေကာင္းလိမ့္မယ္။ က်န္းမာေရးလိုဘဲ ဆြဲေဆာင္မႈ ဆိုတာလည္း အေရးပါတယ္။ WHR ေကာင္းတဲ့ အမ်ိဳးသမီးဟာ ဆြဲေဆာင္မႈ ေကာင္းတယ္။ ဆိုပါစို႔ Marilyn Monroe နဲ႔ Sophia Loren တို႔ဟာ WHR ၀႕၇ ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ တရုပ္အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၀႕၆၊ ေတာင္အေမရိကနဲ႔ အာဖရိကမွာ ၀႕၉ လို႔ သိရတယ္။

စာဖတ္သူနဲ႔ တူ-မတူေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး၊ သုေတသနတခုက “မိန္းမတေယာက္ ခါးေသးတာဟာ တင္ကားတာထက္ ဆြဲေဆာင္မႈ ပိုရွိတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လားေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ Corset ေခၚတဲ့ ခါေသး၊ Hip and buttock padding ေခၚတဲ့ အခုအခံေတြ သံုးၾကတာေပါ့။

အဲလို အတုအပ မဟုတ္ၾကသူ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ခါး-တင္ အခ်ိဳးဟာ တဖက္သားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္တာ သာမကဘဲ၊ ဥာဏ္ရည္လည္း သာတယ္လို႔ ဆိုေသးပါတယ္။ အဲလို အမ်ိဳးသမီးကေန ေမြးတဲ့ ကေလးေတြကပါ ေက်ာင္းမွာ စာပိုေတာ္ၾကေသးသတဲ့။

Dr. တင့္ေဆြ
၂-၉-၂၀၁၀

Read More...