Hello doctor: I can’t stand to laugh after reading your story, Varicose Veins. Please explain about deep venous thrombosis coz my friend who lives in မတ္တတ္ရြာ got trouble with that case.
သူမ်ား တိုင္းျပည္ေတြကို ခဏခိုးထြက္ျပီးျဖစ္ျဖစ္ ခဏခဏ ခိုးထြက္ျပီးျဖစ္ျဖစ္၊ ဟိုမွာ အေျခတက် ေနျပီးျဖစ္ျဖစ္ အလုပ္ လုပ္ၾကရာမွာ ကုိယ့္အရပ္နဲ႔ အေတာ္ၾကီး မတူဘူး။ “စက္ရုပ္၀ါဒ” ေခၚရမလားဘဲ။ အလုပ္ခ်ိန္မွာ ထိုင္စရာဆိုတာ ထားမေပးဘူး။ ရပ္ျပီးလုပ္ရတာ မဟုတ္ရင္၊ ေျပးလႊားလုပ္ၾကရတယ္။ ေအာက္ပိုင္း မသန္ရင္ ဟန္မက်ဘူး။ ၾကာေတာ့ ေအာက္ပိုင္းက အတြင္းပိုင္း ေရာဂါေတြ ရလာတတ္တယ္။
အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြက ေကာင္းေနပါမွ အသက္ရွင္ႏိုင္တာမို႔ “အသက္ေသြးေၾကာ” လို႔ တင္စားေခၚၾကတာ မွန္တယ္။ ႏွလံုးကေန တကုိယ္လံုးကို လႊတ္ေပးရတဲ့ Artery ေသြးလႊတ္ေၾကာ ပိတ္တာကို အေတာ္မ်ားမ်ား သိၾကတယ္။ Stroke လို႔ ေခၚတယ္ မဟုတ္လား။ ေဆးစာ သိသူေတြကေတာ့ Myocardial infarction လို႔ ေခၚပါတယ္။ တကုိယ္လံုးကေန ႏွလံုးဆီ ျပန္လာရတဲ့ Vein ေသြးျပန္ေၾကာမွာ ေသြးခဲျပီး၊ ပိတ္တာကလည္း ဆိုးတဲ့ေရာဂါဘဲ။ လူေတြကို ၾကိဳက္တာ၊ မၾကိဳက္တာ ေျပာရမဲ့ ပါးစပ္ကို ပိတ္ခိုင္းထာတာ အပါအ၀င္ ပိတ္တာ-ဆို႔တာဟာ ေရာဂါဘဲ။ ဒီစာမွာ ေသြးျပန္ေၾကာ ပိတ္တာ ေရးပါမယ္။ အတိအက် ေျပာရရင္ ဟို အတြင္းထဲမွာရွိတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာေတြ ပိတ္တဲ့ေရာဂါပါ။
အေပၚယံမွာရွိတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာေတြမွာ ပိတ္ေနတာကို Superficial thrombophlebitis ေခၚတယ္။ အဆိုးၾကီး မဟုတ္ပါ။ Thrombophilia ေခၚတဲ့ ေမြးရာပါ ေရာဂါ ရွိသူမ်ားမွာ ေသြးခဲတတ္တယ္။ အမ်ိဳးထဲမွာ တေယာက္မက ျဖစ္တတ္တယ္။
“လူမွန္-ေနရာမွန္” ဆိုတဲ့ စကားလိုဘဲ လူ႔ေသြးက သူ႔ေနရာမွန္ျဖစ္တဲ့ ေသြးေၾကာထဲမွာေနရင္ မခဲဘူး။ အျပင္ထြက္ရရင္ ခဲသြားတယ္။ အဲဒါ အလြန္ေကာင္းတဲ့ အစီအမံ ျဖစ္တယ္။ ထိခိုက္မိလို႔ ေသြးထြက္ရင္ ကုိယ့္ဖါသာ ၾကက္ေျခနီလုပ္ျပီး၊ လက္နဲ႔ ဖိထားပါ။ ေသြးရဲ႕ခဲတတ္တဲ့ သတၲိေၾကာင့္ ေသြးတိတ္သြားတယ္။ မခဲရမဲ့ေနရာ ေသြးေၾကာထဲမွာ ခဲရင္ေတာ့ ဒုကၡေရာက္ရတယ္။ အမ်ားဆံုးျဖစ္တာကေတာ့ ေျခသလံုးနဲ႔ ေပါင္က အတြင္းထဲမွာရွိတဲ့ ေသြးျပန္ေၾကာေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ ေသြးခဲက ကြဲထြက္ျပီး၊ ဟုိဟုိဒီဒီ ေရာက္တတ္ေသးတယ္။ အေရးပါတဲ့ ေနရာျဖစ္တဲ့ အဆုပ္ကို သြားပိတ္တာဟာ ေရာဂါဆိုး တခု ျဖစ္ပါတယ္။ Pulmonary embolism (PE) လို႔ ေခၚတယ္။ ေသႏိုင္တယ္။
ခြဲစိတ္ခံထားရသူေတြမွာလဲ ျဖစ္လာတတ္တာမို႔ ဆရာ၀န္ေတြက လူနာကို ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္မွာ ဒါမ်ိဳး ျဖစ္မလာေအာင္ လုပ္ေပးၾကရတယ္။ ေနာက္ အေၾကာင္းတရားေတြကေတာ့ ေသြးျပန္ေၾကာမွာ ဒဏ္ရာရလို႔၊ ေရာင္လာလို႔ နဲ႔ ခံႏိုင္ရည္ ျပႆနာ တခုခုျဖစ္လို႔ပါ။ ေသြးေလွ်ာက္တာ ေႏွးရင္လဲ ျဖစ္တတ္ေသးတယ္။ ေသြးက လိုတာထက္ပို ျပစ္ေနရင္လည္း ျဖစ္ခ်င္တယ္။ နာတာရွည္ လူမမာျဖစ္ရ၊ အိပ္ရာထဲ လွဲေနရ၊ ခရီးရွည္ အၾကာၾကီး သြားရတဲ့အခါမွာလဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ကင္ဆာေဆး၊ (အီစထိုဂ်င္) ပါတဲ့ ကုိယ္၀န္တားေဆးေတြကလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေနခ်ိန္နဲ႔ ေမြးျပီး ၁-၂ လ အတြင္းမွာ သတိထားပါ။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ေသြးဆံုးခ်ိန္မွာ ေပးရတတ္တဲ့ Estrogen ေဟာ္မုန္း ကလည္း ဒီေရာဂါမ်ိဳး ျဖစ္ေစတတ္တယ္။
ေရႊဗမာေတြ သူမ်ားတိုင္းျပည္ေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေနၾကရတာ သန္းနဲ႔ခ်ီေနေပမဲ့ သိပ္မျဖစ္ပါလားလို႔ ေစာဒက တက္ႏိုင္ပါတယ္။ အထဲက ေသြးျပန္ေၾကာမွာ ေသြးခဲေလးေတြ ရွိေနေပမဲ့ ဘာမွမခံစားရဘဲ ေနတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕တ၀က္ ေလာက္မွာသာ ေရာဂါ လကၡဏာေပၚတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ ေရာင္လာ၊ ပူလာ၊ နာလာ၊ နီလာတယ္။ မနီဘဲ အေရာင္ ေျပာင္းလာတာမ်ိဳးလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေကြး-အဆန္႔ လုပ္ရင္ ပိုနာတယ္။ ၾကြက္တက္သလို ျဖစ္တယ္။ Pulmonary Embolism ဆိုတာ ျဖစ္ရင္ေတာ့ အသက္ရွဴရတာ ခက္လာ-နာလာတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အထဲ ေသြးပါလာမယ္။ အသက္ရွဴႏႈန္းေရာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းပါ ျမန္လာတယ္။ အေရးေပၚ ေဆးရံုတက္ရလိမ့္မယ္။
ေရာဂါရွိေနတာကို Doppler Ultrasound ရိုက္ျပီး ေသျခာေအာင္လုပ္ရတယ္။ A D-Dimer test, Venography, (MRI) နဲ႔ (CT) scanning ေတြကိုပါ လုပ္တယ္။
ျဖစ္လာရင္ ကုတာကေတာ့ ခဲေနတဲ့ေသြးခဲ ပိုၾကီးမလာေစေအာင္၊ ေသးေသးေလးေတြ ကြဲထြက္ျပီး၊ တျခားေနရာေတြ မေရာက္ေစေအာင္ နဲ႔ ေနာက္ထပ္ မခဲေစေအာင္ လုပ္ေပးရတာပါ။ Anticoagulants ဆိုတဲ့ ေသြးမခဲေဆး၊ ေသြးက်ဲေဆးေတြ ေပးတယ္။ Warfarin နဲ႔ Heparin ေဆးေတြကို အသံုးမ်ားတယ္။ ကိုယ္၀န္ ရွိတံုးျဖစ္သူေတြကိုေတာ့ Heparin ကိုသာ သံုးတယ္။ ၃ လကေန ၆ လအထိ ေဆးကုရတယ္။ ကိုယ္၀န္နဲ႔ ခြဲစိတ္ရာကေန ျဖစ္သူေတြကိုေတာ့ ဒီေလာက္ ၾကာစရာ မလိုဘူး။ ဒီေဆးေတြက ေသြးယိုတာ ျဖစ္တတ္ျပန္လို႔ သတိထား သံုးရတယ္။ Thrombin Inhibitors ဆိုတဲ့ ေဆးကေတာ့ ေသြးမခဲေအာင္ တားေဆးပါ။ Thrombolytics ေဆးကိုေတာ့ ေသြးခဲ ျမန္ျမန္ ေပ်ာ္ေစေအာင္ ေပးတယ္။
Thrombectomy ခဲေနတဲ့ေသြးကို ခြဲထုတ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးေပးဘို႔ မသင့္ရင္ ဒါမွမဟုတ္ ေဆးေပးေနတာနဲ႔ မလံုေလာက္ရင္ Vena Cava Filter ဆိုတဲ့ အစစ္ကုိ သံုးႏိုင္တယ္။ Graduated Compression Stockings နဲ႔ compression hose ဆိုတဲ့ ေျခအိတ္ဆန္းကို စြပ္ထားခိုင္းတယ္။ အကိုက္အခဲေပ်ာက္-အဖ်ားက်-အေရာင္ေလွ်ာ့ေဆး Aspirin က ေသြးကိုက်ဲေစလို႔ ဒီေရာဂါမ်ိဳးမွာ အသံုးက်တယ္။ တခါျဖစ္ဘူးရင္ ထပ္ျဖစ္တတ္လို႔ ေရာဂါရွိေနသူဟာ ေဆးမွန္မွန္ စစ္ေနရတယ္။
ဒီေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ အၾကာၾကီး မရပ္ရသလို၊ အိ္ပ္ရာထဲမွာလဲ ရက္အၾကာၾကီး လွဲမေနရဘူး။ အိပ္ရာက မထႏိုင္သူမ်ား ေျခေထာက္ေတြ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေပးရတယ္။ ၀လြန္းရင္လဲ ဒီေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေတာင္ေပၚအျမင့္မွာ ေနရ၊ သြားရရင္ သတိထားရတယ္။ အသက္ၾကီးလာရင္ မေကာင္းတာေတြထဲမွာ ဒါလဲပါတယ္။ လူက ဖက္တီး၊ အသက္ကလည္း ၾကီးရင္ ခရီးမထြက္နဲ႔။ ေတာင္ေပၚသားမ်ား ႏိုင္ငံျခား သြားေနခ်င္ရင္ ႏွစ္ခါျပန္ စဥ္းစားပါေလ။
ေလယ်ာဥ္ေပၚမွာ ကုိယ္လက္လႈပ္ရွားေပးဘို႔ ဗီဒီယို နဲ႔ ျပေပးတာက ဒါမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္လို႔ပါ။ ေရ-အရည္ အမ်ားၾကီး ေသာက္ပါ။ အရည္ထဲမွာ အရက္နဲ႔ ေကာ္ဖီမ်ားတာ မပါဘူး။ အ၀တ္အစားကို ၾကပ္ေနတာမ်ိဳး မ၀တ္ရဘူး။ တင္းၾကပ္တဲ့ ဘာသာေရး အယူရွိတဲ့တိုင္းျပည္က မိန္းကေလးမ်ား သူမ်ားႏိုင္ငံေတြသြားေတာ့ ေလယ်ာဥ္ေပၚေရာက္တာနဲ႔ အဖံုးေတြ အကာေတြ ခြါခ်ၾကတာက ဒီေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ေတာ့ ဟုတ္ပံုမရဘူး။ ဒါေပမဲ့ လွခ်င္တာက က်န္းမာေရးအရ (ေနာ္မယ္) ပါဘဲ။ Aisle တေလွ်ာက္ လူးလာ ေခါက္တံု လူလံုးျပသလို လုပ္တာက ေလယာဥ္မယ္ေလးေတြနဲ႔လဲ အျပန္အလွန္ ျပံဳးျပႏိုင္တာမို႔ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္ေစပါတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
၂၈-၆-၂၀၁၀
Monday, June 28, 2010
Deep vein thrombosis ေသြးျပန္ေၾကာပိတ္ျခင္း
Saturday, June 19, 2010
Male orgasm ေယာက္်ား ျပီးျခင္း
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၂၂)
Q: ဆရာခင္မ်ာ။ ကြ်န္ေတာ့္ အသက္က ၃၀ ႏွစ္၀န္းက်င္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ ေမးခ်င္တာက လိင္မႈဆက္ဆံေရးနဲ႔ ဆိုင္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ ရည္းစားနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမွု ျပဳတဲ့အခါတုိင္း ကြ်န္ေတာ့္လိင္အဂၤါက စျပီး ၁၀ မိနစ္ ေလာက္ဆို က်သြားပါတယ္။ ျပန္မာေအာင္ လုပ္ျပီး ထပ္လုပ္ျပန္ရင္လဲ၊ ၁၀ မိနစ္ ၀န္းက်င္ဆို ျပန္ျပန္က်သြားတတ္ပါတယ္။
တခါတခါ ျပီးဖို ့လဲ အေတာ္ေလး ၾကာတဲ့အျပင္ လိင္ဆက္ဆံရင္းနဲ ့မျပီးျဖစ္ဘူး။ အျမဲတမ္း Hand-job လုပ္ေပးမွ ျပီးသြားတတ္ပါတယ္။ တခါ ျပီးရင္ေတာ့ ၁ နာရီေလာက္ နားျပီး၊ ျပန္ဆြေပးရင္ ျပန္မာလာျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုနလိုပဲ လိင္ဆက္ဆံမွု ျပန္ေနရင္းနဲ ့ ျပန္က်သြားတတ္ျပန္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ရဲ႕ စိတ္ဆႏၵက လိင္ဆက္ဆံမွုျပဳရင္း ျပီးခ်င္သူပါ။ မိန္းကေလးနဲ ့ လိင္ဆက္ဆံတဲ့ အၾကိမ္အေရ ကြ်န္ေတာ့္မွာ အေတာ္ေလး နည္းပါးပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ masturbation လုပ္တာ မ်ားပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ စိုးရိမ္တာက masturbation အလုပ္မ်ားလို ့ လက္ရဲ႕အားကို လိင္ဆက္ဆံမႈလုပ္တာ မလိုက္ႏုိင္တာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ပန္းေသပန္းညိဳးမ်ား ျဖစ္ေနျပီလား ဆိုတာကိုပါ။ ကြ်န္ေတာ္ အေတာ္ေလးေတာ့ ဒီကိစၥကို စိုးရိမ္ေနပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သုတ္လႊတ္ ျမန္တာကို ထိန္းဖို ့ ၾကိဳးစားတဲ့ၾကားမွာ ကြ်န္ေတာ္က ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေနေတာ့ အရမ္းကို စိုးရိမ္ေနမိပါတယ္။
A: (မာစတာေဘးရွင္း) ဆိုတာ လူငယ္တိုင္း မကင္းပါ။ သူတို႔တေတြ ရည္းစားသနံထား၊ အိမ္ေထာင္ရက္သား က်ၾကတာပါဘဲ။ ငယ္တံုးက အက်င့္ေၾကာင့္ ေနာင္ ဆက္ဆံေရးကိစၥမွာ အေႏွာင့္အယွက္ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ မျဖစ္ပါ။
လိင္စိတ္၀င္စားသူႏွစ္ဦး အသားခ်င္း မထိေတြ႔ရခင္ ဆႏၵျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခါ အဂၤါစိုစြပ္၊ သန္မာလာတာဟာ စိတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာပါ။ ေနာက္တဆင့္ အဂၤါေတြ ထိေတြ႔လာရင္ ဆႏၵျဖစ္ေပၚမႈ၊ အဂၤါစိုစြပ္မႈ၊ အဂၤါသန္မာမႈေတြဟာ ပိုမို ျမင့္မား လာေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲလို အခ်ိန္မ်ိဳးမွာေတာင္ စိတ္မွာ တစံုတရာ အတားအဆီး ရွိလာတယ္ဆိုရင္ ေနာက္ကို ျပန္က်၊ တစ္ကေန ျပန္စရတယ္။ တယ္လီဖံုးလာလို႔၊ တံခါးေခါက္လို႔ ဆိုတာမ်ိဳး။ ဒါ ေရာဂါတခုရဲ႕ လကၡဏာ မဟုတ္ပါ။ ဇီ၀ကမၼ (ဖီဇီယိုေလာ္ဂ်ီကယ္) ျဖစ္စဥ္တရပ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမးတဲ့သူမွာ ပန္းညွိဳးေရာဂါ မရွိပါ။ ရွိတဲ့သူေတြက ၁၀ မိနစ္မေျပာနဲ႔ စေတာင္ မစႏိုင္ၾကရွာပါ။ အဂၤါခ်င္း ထိေတြ႔မႈအဆင့္ ေရာက္ေနရင္းကေန ျပန္က်သြားတာမ်ိဳးက ျပင္ပပေယာဂ မပါဘဲ ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ရုပ္ပိုင္းက ေကာင္းေနတာမို႔ စိတ္ပိုင္းကို ျပင္ဘို႔ လိုမယ္။ “အဂၤါသန္မာမႈ” ဆိုတာ စိတ္ျဖစ္ေပၚမႈနဲ႔ အမ်ားၾကီး ဆိုင္တယ္။ Viagra ေဆး ဆိုတာေတာင္မွ ပန္းေသ-ပန္းညွိဳးကို ေဆးတန္ခိုး တခုထဲနဲ႔ မဟုတ္ဘဲ၊ စိတ္ထဲက ျဖစ္ေပၚလာမွ ေသြးေတြ ပိုေလွ်ာက္လာလို႔ သန္မာလာေစတာ ျဖစ္တယ္။
စိတ္ျဖစ္ေပၚမႈကို ဘယ္လိုရေအာင္ လုပ္မလဲ။ ရိုးရိုးေျပာရင္ စိတ္ကိုႏိုးဆြေစႏိုင္တဲ့ အေတြး၊ အျမင္၊ အၾကား၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အထိအေတြ႔၊ ဆိုတဲ့ အာရံုေျခာက္ပါး ျဖစ္ပါတယ္။ တေယာက္နဲ႔ တယာက္ မတူပါ။ ဂီတ၊ အစားအေသာက္၊ ၾကိဳက္တာျခင္း မတူၾကသလိုပါဘဲ။ ခက္တာက စိတ္ကို အာရံုတခုမွာ စူးစိုက္ထားႏိုင္ေအာင္ လူတိုင္းမလုပ္ႏိုင္ဘူး။ Zen ကို ဒီလိုကိစၥနဲ႔ တြဲေရးတာမ်ိဳး ဖတ္ခ်င္ ဖတ္ဘူးၾကလိမ့္မယ္။
လက္ကုိသံုးလို႔ ပိုအဆင္ေျပတာကို ေထာက္ရင္ လက္ရဲ႕ လႈတ္ရွားမႈေတြဟာ စိတ္ေက်နပ္-သာယာမႈကို ပိုေပးႏိုင္ျပီး၊ မ အဂၤါကို အသံုးျပဳျခင္းက ဒီေလာက္ အဆင္မေျပတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္။ အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္လို႔ ရပါတယ္။ က်ားနဲ႔ မ၊ ရုပ္နဲ႔ စိတ္၊ ေလးခ်က္ရွိတယ္။
က်ားအဂၤါရဲ႕ ခႏၶာေဗဒနဲ႔ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စဥ္အရ လိင္စိတ္ေက်နပ္မႈကုိ ျဖစ္ေစတဲ့ အခ်က္အလက္၊ အေျခအေနေတြ သိဘို႔ လိုလာတယ္။ Male orgasm ေယာက္်ားျပီးျခင္းကိုဘဲ ေရြးထုတ္ေျပာၾကတာေပါ့။ ကုိယ့္လက္ကို အသံုးခ်တဲ့အခါ ဘယ္ေနရာကို ႏိုးဆြမႈျဖစ္ေစသလဲ။ စိတ္ထဲမွာ ဘယ္လို ထင္ျမင္-ခံစားေနရင္းနဲ႔ ျပီးဆံုးသလဲ။ ကိုယ့္အေဖၚနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ အဲလို အေျခအေနမ်ိဳးအတိုင္း ျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါ။
က်ားအဂၤါရဲ႕ ထိပ္ဖ်ားပိုင္းဟာ အဓိကက်ပါတယ္။ ထိပ္ဖ်ားပိုင္းမွာ အာရံုေၾကာေတြ စုေ၀းေနတယ္။ တိတိက်က် ေျပာရရင္ ထိပ္ဖ်ား (ေခါင္း) နဲ႔ သူ႔ရဲ႕ေအာက္ အလည္ေနရာေတြက အေရးပါတယ္။ အေရျပား တြဲေနသလိုရွိတဲ့ ေနရာပါ။ ဆြဲၾကည့္ရင္ ျမားဦးပံုမ်ိဳး။ သူ႔ကို ဆြဲတင္းျခင္းဟာ အဂၤါကို သန္မာေစေအာင္ ျဖစ္ေစသလို ခံစားမႈလည္း အမ်ားဆံုး ရေစတယ္။ လက္ကုိ အသံုးျပဳရင္လည္း ဒါကို ျဖစ္ေစေအာင္ လုပ္တာပါဘဲ။ ဒီေတာ့ ဆက္ဆံခ်ိန္မွာလည္း အဲဒါမ်ိဳး ျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါ။
မ အဂၤါကလည္း အဆင္ေျပဘို႔ လိုေသးတယ္။ ေမြးလမ္းဟာ ကေလးဖြါးရျပီဆိုတာနဲ႔ အနည္းနဲ႔အမ်ား ပ်က္စီးသြားရတယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္း ခ်ဲ႕ေမြး၊ ျပင္ခ်ဳပ္ေပးတာေတာင္ မတူေတာ့ပါ။ တခ်ိဳ႕က ျပန္မခ်ဳပ္ျဖစ္ပါ။ ခ်ဳပ္အံုးေတာ့ ခ်ဳပ္ရိုး မေကာင္းတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ ျပန္ခ်ဳပ္ရာမွာလည္း ၾကြမ္းက်င္မႈ လိုေသးတယ္။ ကေလး ေမြးဘူးတာနဲ႔ မ အဂၤါအ၀ရဲ႕ ေအာက္တည့္တည့္ ေနရာက စုတ္ျပဲသြားေတာ့တယ္။ ကေလး မေမြးဘူးရင္ေတာင္မွ တခ်ိဳ႕စုတ္သြားတတ္ ေသးတယ္။ တင္းအား ေလွ်ာ့သြားလို႔၊ ထိမိေစတာကို နည္းသြားေစတယ္။ မ အဂၤါကို လိုတယ္ထင္ရင္ ခြဲစိတ္ျပဳျပင္ျပီး၊ အပ်ိဳနဲ႔ မျခားေအာင္ ဆရာ၀န္မ်ားက ပါရမီ ျဖည့္ေပးႏိုင္တယ္။ အပ်ိဳစစ္-မစစ္ဆိုသူေတြမွာ ကြာျခားသြားပါျပီ။ ဒါကလည္း အေကာင္း အဆိုးရွိေသးတယ္။ အေတြ႔အၾကံဳ ရလာလို႔ ပိုအဆင္ေျပေစတာလည္း ရွိတတ္တယ္။ “တခုလပ္နဲ႔ အပ်ိဳစင္ ဘယ္ဒင္းသာလို႔ယဥ္” ဆိုတာလိုေပါ့။
ေနာက္ျပီး မ အဂၤါအ၀သာမက အဲဒီေနရာတ၀ိႈက္က ၾကြက္သားနဲ႔ အရြတ္ေတြ သန္မာေနဘို႔ လိုတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ထိန္းအား၊ တင္းအား၊ ပင့္အားေတြ ေလွ်ာ့က်ျပီး၊ Prolapse of the Uterus "သားအိမ္က်ေရာဂါ” ျဖစ္ရတယ္။ သားအိမ္က်တယ္ ဆိုတာ ျခံဳေျပာတာပါ။ အမွန္က သားအိမ္က ေမြးလမ္းထဲ၊ ေမြးလမ္းအျပင္ကို ထြက္လာတဲ့အဆင့္ထိ မေရာက္ေသးတာက ပိုေတာင္ မ်ားေသးတယ္။ သားအိမ္က်တယ္လို႔သာ ေျပာတာ အမွန္က သားအိမ္ေရွ႕က ဆီးအိမ္ က် (ၾကြံ) တာ Cystocele က အျဖစ္အမ်ားဆံုး။ ပိုဆိုးသူေတြက ေမြးလမ္းေနာက္ (ေအာက္) ဖက္မွာရွိတဲ့ အစာေဟာင္းအိမ္ က် (ၾကြံ) တာ Rectocele ျဖစ္တယ္။ ကံမေကာင္းရင္ ဆီးအိမ္၊ သားအိမ္၊ အစာေဟာင္အိမ္ သံုးခုလံုး တျပိဳင္နက္ ျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္လို႔ ရပါတယ္။
ကေလးမီးဖြါးရလို႔ မဟုတ္ဘဲ၊ အေနအထိုင္ လိုလို႔ သားအိမ္က်သူ အပ်ိဳေလးေတြကို ခြဲစိတ္ေပးရဘူးတယ္။ အေလးအပင္ မ တာ၊ အထိုင္အထ လုပ္ရတာ၊ အၾကာၾကီး ေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ ႏွာေခ်တာ၊ ၀မ္းညွစ္သြားရတာ စတဲ့ ဗိုက္ထဲမွာ (ပရက္ရွာ) ျဖစ္ေစတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ မဆင္ျခင္မိလို႔ ျဖစ္ၾကရတယ္။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ဆိုတာ လံုျခံဳမႈရႈေဒါင့္က ၾကည့္ရင္ (၀ိခ္-ပြိဳင့္) အားနည္းခ်က္တခု ျဖစ္ေနတယ္။ ဗိုက္ထဲမွာ တင္းအား၊ ဖိအားျဖစ္လာတိုင္း သူ႔အေပၚ သက္ေရာက္ေစတယ္။ လူၾကီး သူမေတြက မိန္းကေလးေတြကို ငယ္ငယ္ကတည္းက “မိန္းကေလးလိုထိုင္” လို႔ သင္တတ္တယ္။ ယဥ္ေက်းမႈအရသာမက က်န္းမာေရး အရပါ ေကာင္းတယ္။ ေဆာင့္ေၾကာင့္ မထိုင္သင့္ဘူး။
ဒီအဂၤါေတြမွာ ခႏၶာေဗဒအရ အထိန္းေတြက ရွိေနျပီးသားပါ။ အထိန္းေတြဆိုတာ ၾကြက္သားေတြနဲ႔ အရြတ္ျပားေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြကေန စုစည္း မ တင္ေပးထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ သတိမထားဘဲ၊ မထိန္းဘဲ၊ အမွတ္တမဲ့ဆိုသလို ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွာျခည္၊ အေလးအပင္ မ၊ အထိုင္အထေတြ လုပ္ရရင္ ဒီၾကြက္သားေတြကို အားနည္း၊ ပ်က္စီးေစႏိုင္တယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရင္ စုစည္း မ တင္ေပးတဲ့အား ေလွ်ားနည္းျပီး၊ ထြက္ေပါက္ျဖစ္ေနတဲ့ ေမြးလမ္းဆီကို ဦးတည္ျပီး က်၊ ထြက္၊ ၾကြံ ျဖစ္လာ ေတာ့တယ္။ ဆက္ဆံရာမွာ လာထိခိုက္တယ္။
ဒီၾကြက္သားေတြက စိတ္ကေနထိန္းလို႔ရတဲ့ အမ်ိဳးအစားေတြျဖစ္တာ ကံေကာင္းတယ္။ အားနည္းတယ္ဆိုရင္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျပီး ျပန္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ Pelvic floor exercise လို႔ေခၚတယ္။ သိပ္မခက္၊ သိပ္အပမ္းမၾကီးပါ။ ဘယ္ ၾကြက္သားေတြလဲ ဆိုတာသိဘို႔ အရင္သင္ေပးရတယ္။ ဆီသြားေနတံုး မျပီးခင္ ရပ္သြားေအာင္ အထိန္းခိုင္းတဲ့အခါ ေနရာတ၀ိႈက္က ၾကြက္သားေတြကို စိတ္ကေန ၾကံဳ႕ေပးရတယ္။ ဘယ္ၾကြက္သားေတြဆိုတာ သေဘာေပါက္ျပီဆိုရင္ တကယ္ ဆီးမသြားဘဲ ေနရင္း-ထိုင္ရင္း၊ အလုပ္လုပ္ရင္း၊ လွဲေနရင္း အဲဒီၾကြက္သားေတြကို စိတ္ကေန တင္းလိုက္၊ ေလွ်ာ့လိုက္ လုပ္ေပးတာက ေလ့က်င့္ခန္း ျဖစ္တယ္။ တခါလုပ္ရင္ ၁၀-၂၀ ၾကိမ္၊ ေန႔တိုင္း ၂ ၾကိမ္ လုပ္ပါ။
ေနာက္တခ်က္ လိုေသးတယ္။ (ပိုတက္ဆီယမ္) ဓါတ္ဆား နည္းေနရင္ ၾကြက္သား အားမေကာင္းဘူး။ အစားအစာထဲမွာ နည္းေနတာနဲ႔ ၀မ္းပ်က္တာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တယ္။ (ပိုတက္ဆီယမ္) ၾကြယ္၀တဲ့အစားေတြက ငွက္ေျပာသီး၊ လိမ္ေမာ္သီး၊ စပ်စ္သီး၊ ဆီးသီး၊ ဖရံု၊ ဟင္းႏုႏြယ္၊ အာလူး၊ ပဲသီးေတာင့္၊ ကြမ္းသီးေဂၚဖီထုပ္၊ မံုလာဥ၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ စတာေတြ ျဖစ္တယ္။ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းနဲ႔ အုန္းရည္ေသာက္တာ ေကာင္းတယ္။ လိုရင္ Potassium ေဆးေသာက္ပါ။
ဆက္ဆံတာကို ဆက္ၾကရေအာင္။ ဆက္ဆံေနစဥ္ က်ား အဂၤါက အေပၚဖံုးအေရျပားကလည္း ဆြဲလွန္၊ ဆြဲပိတ္၊ လႈတ္ရွားမႈ လုပ္တယ္။ လက္နဲ႔လည္း ဒါမ်ိဳလုပ္တာဘဲ။ အဂၤါႏွစ္ခုလံုး သံုးတာလည္း ဒီျဖစ္စဥ္က အခ်ိန္အမ်ားဆံုး ယူရတယ္။ က်ားအဂၤါ ထိပ္ဖ်ားကိုေရာ ေျပာခဲ့တဲ့ ေခါင္းေအာက္ေနရာကိုေရာ ထိမိေစတာျဖစ္ရင္ ခံစားမႈ အမ်ားဆံုး ရေစတယ္။ မ အဂၤါဟာ အ၀နဲ႔ အတြင္းပိုင္းေတြက မတူၾကဘူး။ အ၀က က်ဥ္းတဲ့အျပင္ ၾကြက္သားက လႈတ္ရွားႏိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်ားအဂၤါက အာရံုေၾကာ အမ်ားဆံုးေနရာနဲ႔ မ အဂၤါရဲ႕ အက်ဥ္းဆံုးေနရာ ႏွစ္ခု ထိမိေစတာဟာ က်ားအတြက္ ျပီးခ်င္စိတ္ ပိုေစတယ္။ ေျပာခဲ့သလို မ အဂၤါကလည္း က်န္းမာေနမွ ပိုေကာင္းတယ္။
ေနာက္ဆံုးအခ်က္က မ စိတ္။ အမ်ိဳးသားျဖစ္ျဖစ္ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ လိင္စိတ္ အနည္းအမ်ား မတူၾကပါ။ အေတြ႔အၾကံဳ၊ အသက္၊ အေျခအေနအရ မတူၾကပါ။ (လယ္ဗယ္) တူေတြဆိုရင္ အဆင္ေျပဆံုးပါ။ မတူေပမဲ့ တေယာက္ ေယာက္ကေန ဦးေဆာင္ႏိုင္တယ္။ တဦးနဲ႔တဦး ခ်စ္ခင္စိတ္ရွိသူမ်ားမွာသာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ (ပါတနာ) ကိုပါ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဘို႔ စည္းရံုးပါ။
တေယာက္က ခံစားမႈ ေကာင္းတဲ့ အေျခအေနဟာ ေနာက္တေယာက္ အတြက္လည္း အတူတူဘဲ။ အေနအထား၊ နည္းလမ္း၊ လႈတ္ရွားမႈ၊ စကား၊ အနံ႕၊ စတာေတြ အားလံုးဟာ ႏွစ္ဦးလံုးအတြက္ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေနေစသင့္တယ္။ စိတ္မေစာပါနဲ႔။ မစိုးရိမ္လြန္းပါနဲ႔။ ဆက္ဆံၾကတာဟာ တခါတေလ ျပီးျပီးေပ်ာက္ေပ်ာက္၊ တခါတေလ တေမ့တေျမာ။ တခါတေလ စီစီစဥ္စဥ္။ တခါတေလ ေဟာေဟာဒိုင္းဒိုင္း။ ဒါ့ေၾကာင့္ အျမဲ (ပါဖက္)ခ်ည္း မျဖစ္တတ္တာမို႔ မဟုတ္တဲ့ အခါမ်ိဳးအတြက္ ေသာက မထားပါနဲ႔။ အရည္အတြက္ကေန အရည္အေသြး တိုးတက္လာတာ စံုတြဲတိုင္းပါ။
ေအာက္က ေရးျပီးသားစာေတြကို အခ်ိန္ရရင္ ဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၂) Early ejaculation http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2009/12/early-ejaculation.html
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၄) Masturbation http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/01/masturbation.html
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၁၇) အမ်ိဳးသမီး ျပီးျခင္း Female orgasm http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/06/female-orgasm.html
Dr. တင့္ေဆြ
Monday, June 14, 2010
၀မ္းတလံုးေကာင္း ေခါင္းမခဲ Diarrhea
မျဖစ္ဘူးသူ မရွိတဲ့ ေရာဂါေတြထဲမွာ အျဖစ္အမ်ားဆံုးက ဘာလဲ။ မွန္ေအာင္ေျဖႏိုင္သူေတြေရာ မွားသူေတြပါ ၀မ္းေလွ်ာတာ မၾကာမၾကာ ျဖစ္ၾကရတယ္။ ဘယ္ေဆး ေသာက္ရမလဲကိုလည္း လူတိုင္းလိုလိ္ုက ေဆးနည္း ေပးတတ္ၾကေသးတယ္။ အရင္ကဆို ဗမာျပည္မွာ (သာလာဆပ္) ေသာက္ခိုင္းၾကမယ္။ ေနာက္ပိုင္းလူေတြက ပိုသိလာၾကတာမို႔ ORS ဓါတ္ဆား ထုပ္ကို ညႊန္းမယ္။ ေစတနာ ပိုသူေတြက (မက္ထရို) ကိုပါ အေသာက္ ခိုင္းခ်င္ခိုင္းလိမ့္မယ္။ မသိတသိနဲ႔ နည္းနည္း သိတာေတြထဲက လြဲတာေတြ႔ရင္ ျပင္ႏိုင္ေအာင္ ေရးပါရေစ။
ေရာဂါနာမည္ေတြက Diarrhea, Loose motion, GE, Traveler’s diarrhea အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚပါတယ္။ တေန႔မွာ ၃ ခါထက္ ပိုသြားရင္ ၀မ္းေလွ်ာတာလို႔ WHO က ဦးတိက်ေတြက သတ္မွတ္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ လူတိုင္း ကုိယ့္အက်င့္နဲ႔ ကိုယ္ ရွိၾကတာပါ။ သြားေနၾကထက္ “ပိုရင္၊ ေျပာင္းရင္” တခုခုျဖစ္ျပီလို႔ သိလိုက္ပါ။ တခုခုလုပ္ပါ။
၀မ္းပ်က္-၀မ္းေလွ်ာ ကို (ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုးေၾကာင့္က အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေစတယ္။ အမ်ားဆံုးဆိုတာ တကယ့္အမ်ားဆံုး။ ၁၀ ခါ ျဖစ္ ၉ ခါ ျဖစ္ေစတာ (ဗိုင္းရပ္စ္)ပါ။ ၾကံဳတံုးေရးရအံုးမယ္။ (ဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ တျခားေရာဂါေတြကလည္း မ်ားတယ္။ HIV ပိုး၊ အသဲေရာင္ A, B, C ပိုး၊ တုပ္ေကြး၊ အေအးမိ၊ ေက်ာက္၊ ဦးေႏွာက္ေျမွးေရာင္၊ ၀က္သက္၊ ၾကြက္ႏို႔၊ (ပိုလီယုိ)၊ ေခြးရူး၊ စတာေတြပါ။ (ဗိုင္းရပ္စ္) ဆိုတဲ့ အင္မတန္ ေသးငယ္လြန္းလွတဲ့ ဒီအေကာင္ကို အလြန္မတန္ နာမည္ၾကီးလွတဲ့ ဆရာ၀န္ေတြေတာင္မွ မႏိုင္ၾကေသးပါ။
Virus ေၾကာင့္ မဟုတ္ရင္ (ဗက္တီးရီးယား) ေၾကာင့္ ၀မ္းပ်က္ေစပါတယ္။ ဘယ္က၀င္သလဲ။ ပါးစပ္ကေန၀င္တာ။ ပါးစပ္ထဲ ဘာထည့္ၾကလဲ။ အစားအေသာက္နဲ႔ ေရ။ ကေလးငယ္ဆိုရင္ ေတြ႕ကရာထည့္တာ။ ဘယ္အေကာင္ ၀င္လာလာ အူသိမ္ကို ေရာင္ေစတယ္။ အစာအိမ္ေရာ အူပါ ေရာင္ရင္ GE ေခၚတယ္။ ေရာင္လာရင္ လႈပ္ရွားတာ ပိုျမန္လာတယ္။ အူေတြ လႈတ္လြန္းတာ နားၾကပ္မပါဘဲ လူနာကိုယ္တိုင္ သိတယ္။ ဗိုက္နာမယ္။ စားလိုက္ ေသာက္လိုက္တဲ့ အစာနဲ႔ ေရကို ေကာင္းေကာင္း စုပ္မယူႏိုင္ေတာ့ဘဲ၊ ၀မ္းထဲပါသြားမယ္။ ၀မ္းသြားရတဲ့ အၾကိမ္ေတြ မ်ားမယ္။
လူဆိုတာက ေရကို စုပ္တာျဖစ္ျဖစ္၊ ထုတ္တာျဖစ္ျဖစ္ ဆားပါမွ လုပ္ႏိုင္တာ။ ေရေတြထြက္ေတာ့ ဆားေတြပါ ထြက္တာေပါ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၀မ္းေလွ်ာ-၀မ္းပ်က္ရဲ႕ မေကာင္းက်ိဳးဆက္ဟာ ေရဓါတ္-ဆားဓါတ္ ဆံုးရံွဳးတာ ျဖစ္တယ္။ ၀မ္းသြားရင္း ေရေတြ အမ်ားၾကီး ပါသြားတာက ေကာင္းက်ိဳး တမ်ိဳးေတာ့ ရတယ္။ ပိုးေတြပါ ပါသြားတာကိုး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၀မ္းပိတ္ေဆးကို အလြယ္ မသံုးသင့္ၾကဘူး။ ေျပာခဲ့သလို (ဗိုင္းရပ္စ္) ကို သတ္တဲ့ေဆးက မရွိဘူး။ ဓါတ္ဆားထုပ္သာ အရင္လုပ္ပါ။
ေဆးလိုလို႔ သံုးရင္ Loperamide (Imodium, Kaopectate II) ကို ၄ မီလီဂရမ္၊ ၂ ျပား စေသာက္ျပီး၊ ၀မ္း ၁ ခါ သြားတိုင္း၊ ၁ ျပား ေသာက္ႏိုင္တယ္။ အာေခါင္ေျခာက္၊ ေခါင္းနဲနဲမူးတာသာ ျဖစ္တတ္တယ္။ Lomotil ကိုေတာ့ တခါေသာက္ ၂ ျပား၊ တေန႔ ၃-၄ ၾကိမ္။ တျခား ေဆးေတြကေတာ့ Bismuth Subsalicylate, Diphenoxylate and Atropine, Tincture of Opium (ဘိန္း)၊ Charcoal (မီးေသြး) စတာေတြ ျဖစ္တယ္။ ဘိန္းလည္း အရမ္းမစားနဲ႔ မီးေသြးလဲ အရမ္းမ၀ါးနဲ႔။
၀မ္းသြားတာအျပင္ နဲနဲဖ်ားတာ ရွိမယ္။ ေသြး-အၾကိအခြ်ဲပါမယ္၊ တျပည္တရြာ သြားရင္းျဖစ္မယ္ ဆိုရင္ (ဗက္တီးရီးယား) ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ORS အျပင္ ပိုးေသေစမဲ့ေဆးကို ေသျခာေပါက္ ေသာက္ရမယ္။ Septrin လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ေဆး Co-trimoxazole ကို (ဆာလ္မိုနဲလား) ေၾကာင့္ ဝမ္းပ်က္တာ။ (ရွီဂဲလား) ဝမ္းကိုက္တာေတြမွာ သံုးႏိုင္တယ္။ ၂ ႏွစ္ ေအာက္ ကေလးေတြကိုေတာ့ မေပးသင့္ဘူး။ ဒီေဆးက ေယက္်ား ဆီးအိမ္-ဆီးႀကိတ္ေရာင္၊ ေက်ာက္ကပ္ႁပြန္ေရာင္၊ ဆိုင္းနပ္စ္၊ နားကိုက္တာေတြ အတြက္ပါ သံုးပါေသးတယ္။
Furazolidone ေဆးကိုေတာ့ (ဂိုင္ယာဒီးယား) ပိုးဝင္လို႔ ဝမ္းပ်က္တာ၊ (ဗက္ဆလရီ) ဝမ္းကိုက္ နဲ႔ ခရီးသြား ဝမ္းပ်က္တာ ေတြအတြက္ ေပးႏိုင္တယ္။
Metronidazole (မက္ထရို-ႏိုက္ဒါဇိုးလ္) ဆိုတဲ့ေဆးက ေရာဂါအေတာ္မ်ားမ်ားအတြက္ သံုးႏိုင္တယ္။ (GE) အစာလမ္း ေရာင္တာ၊ ခရီးသြားဝမ္းပ်က္တာ၊ (ဂိုင္ယာဒီးယား) ပိုးဝင္လို႔ ဝမ္းပ်က္တာ၊ (အမီးဘား) ဝမ္းကိုက္တာ၊ (အမီးဘား) သြားဖုံး ေရာင္တာ၊ (အမီးဘား) အသဲျပည္တည္တာ၊ ေလမႀကိဳက္တဲ့ပိုးေၾကာင့္ အူမႀကီးေရာင္တာ၊ ေမြးလမ္းေၾကာင္း ေရာင္တာ၊ တင္ပါးဆံုအတြင္း အဂၤါေတြ ေရာင္တာ၊ ဦးေႏွာက္ ျပည္တည္နာ၊ ဆီးႁပြန္ေရာင္တာေတြ အတြက္ပါ ေပးတယ္။ ေရာဂါ မတူရင္ ေဆးအဆ မတူပါ။ ၁ ျပား ၃ ၾကိမ္ကေန ၂ ျပား ၃ ၾကိမ္အထိ ေပးရတယ္။ ကိုယ္၀န္ ႏုေသးရင္ မေပးသင့္ဘူး။ ႏို႔တိုက္ေနရင္ ႏို႔ထဲပါတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္၊ ဗိုက္နာ၊ ဆီးနီ၊ အစားပ်က္၊ ကိုယ္ပူမယ္။ တကယ္ မလိုဘဲ မေသာက္ပါနဲ႔။
ORS ဓါတ္ဆားထုပ္ကို ပါးစပ္ကေန ႏိုင္ေအာင္ ျဖည့္မေပးႏိုင္ရင္ ေသြးေၾကာထဲကေန သြင္းရမယ္။ လူကို ၾကည့္ရင္ ေျပာ့ေခြေနမယ္။ မ်က္တြင္းခ်ိဳင့္-ငယ္ထိပ္ခြက္ေနမယ္။ လက္နဲ႔ ဗိုက္က အေရျပား မ, ၾကည့္ရင္ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ေအာက္ကို ျပန္မက်ဘူး။ ေျခ-လက္ ေအးစက္ေနမယ္။ လက္ေကာက္၀တ္ ေသြးခုန္တာ စမ္းလို႔ခက္၊ စမ္းမရျဖစ္မယ္။ ေသြးဖိအားက်၊ တိုင္းမရ။ အေရးကေတာ့ ေပၚျပီ။ အသက္လုရပါေတာ့မယ္။
RL ဆိုတဲ့ Drip က ORS ပါဘဲ။ မ်ားမ်ားသြားရင္ ျမန္ျမန္သြင္းပါ။ အၾကိမ္မ်ားတာထက္ ေျပာခဲ့တဲ့ လကၡဏာေတြက ပိုအေရးၾကီးတယ္။ သြင္းတာ ေႏွးေသးရင္ ႏွစ္လံုး တျပိဳင္နက္ သြင္းပါ။ တခါတေလ လက္ႏွစ္ဖက္၊ ေျခႏွစ္ေခ်ာင္းကေန Drips ေလးစင္း တျပိဳင္ထဲ သြင္းရတတ္တယ္။ ဒါမွ ေလးဘက္နာတာ။ GE နဲ႔ ကာလ၀မ္းလိုျဖစ္ရင္ လုပ္ရတတ္တာမ်ိဳး။
Cholera ကာလ၀မ္း ျဖစ္ေစတဲ့ အေကာင္ေတြကေန အဆိပ္လိုမ်ိဳးပါ ထုတ္တယ္။ Secretory diarrhea ေခၚတယ္။ အူနံရံက (ဆဲလ္) ေတြထဲက ေရေတြပါ ထြက္သြားေစတယ္။ ကပ္ေရာဂါတခု ျဖစ္တယ္။ အျမန္ကူးစက္လို႔၊ ေနရာတခုမွာ လူေတြ အမ်ားၾကီးလာ ျဖစ္တယ္။ ေရနဲ႔ဓါတ္ဆား ႏိုင္ေအာင္ ျပန္မျဖည့္ႏိုင္ရင္ ေသတယ္။
ရြာတရြာမွာ ကာလ၀မ္းျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေသကုန္ၾကျပီ။ အဖိုးၾကီးတေယာက္ သားေတြ၊ သမီးေတြက အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ဘို႔ ေျပာတာ နားမေထာင္ဘူး။ သူ႕မွာ အားကိုးစရာ ရွိတာကိုး။ ေဗဒင္က “သူမ်ားသတ္လို႔သာ ေသရမယ္” လို႔ ေဟာထားတာ။ ၀မ္းေရာဂါကအစ ဘာေရာဂါမွ ဂရုစိုက္စရာ မလိုဘူးေပါ့။ ကူးပါေလေရာ၊ ျဖစ္ပါေလေရာ။ ေသပါေလေရာ။ ကာလ၀မ္းမို႔ ခ်က္ခ်င္း သျဂႋဳလ္ၾကရတယ္။ အကာလညအခါ ဖ်ာလိပ္ထဲမွာထည့္ သခၤ်ဳိင္းကုန္းပို႔ရတယ္။ သုဘရာဇာမ်ားက မူးခ်ိန္ေပါ့။ အဖိုးၾကီးအေလာင္း တြင္းထဲျပစ္ခ်၊ အရက္ ဆက္ခ်ေနလိုက္ၾကတယ္။ အဖိုးၾကီးက တကယ္ မေသေသးဘူး။ Coma-like state ေျမာေနတယ္ ေခၚတာမ်ိဳးေပါ့။ သတိျပန္ရလို႔ ေျမက်င္းထဲက ထလာေတာ့တယ္။ အရက္မူးမူးနဲ႔ သုဘရာဇာေတြက တေစၧမွတ္ျပီး၊ ေပါက္ျပားနဲ႔ ေခါင္းခ်လိုက္တာ အခုမွ တကယ္ေသပါေလေရာ။ မွန္လိုက္တဲ့ ေဗဒင္။
၀မ္းေရာဂါ ကင္းစင္ၾကပါေစ။
Dr. တင့္ေဆြ
၁၄-၆-၂၀၁၀
ကိုယ္၀န္မဟုတ္တဲ့ ဗိုက္ထဲကအလံုး Ovarian Cyst
Q: ဆရာရွင့္
(၁) ကြ်န္မ အသက္ ၂၅ တုံးက ေရအိတ္ ထုတ္ဖူးပါတယ္။ သားဥျပြန္တခုပါ ထုတ္လိုက္ရလို႔ ယခု အသက္ ၃၃ ႏွစ္မွာ ကေလးယူဖို႔ လြယ္ကူႏိုင္ပါသလား။ ဘာအခက္အခဲမ်ား ရွိႏိုင္ပါသလဲ။ ေနာက္ႏွစ္မွာ ကေလးယူဖို႔အတြက္ ခုခ်ိန္မွာ အစားအေသာက္နဲ႔ ေဆး၀ါး၊ ဘာေတြ ၾကိဳတင္ မွီ၀ဲဖို႔ လိုပါသလဲ။
(၂) ေရအိတ္က ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသလဲ ေသခ်ာသိခ်င္ပါတယ္။ အပ်ဳိ-အအို မေရြး အသက္အရြယ္ မေရြး ျဖစ္ေနတာကိုလဲ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ Ovarian Cyst လို႔ ေရးထားပါတယ္။ မခြဲခင္က ဗိုက္မသိမသာေလး ပူပါတယ္။ နဂိုက ပိန္တဲ့လူဆိုေတာ့ ၀လာသလို ထင္ရတယ္။ ဗိုက္ဆာလို႔ အစာစားမယ္ဆိုေတာ့ နဲနဲဘဲ စားရေသးတယ္၊ ဗိုက္က ျပည့္သြားျပီး၊ ဗိုက္တင္းသြားတယ္။ ဆက္စားခ်င္ေပမဲ့ မစားႏိုင္ေတာ့သလိုျဖစ္တယ္။ ရင္ျပည့္ေနသလို ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေလာက္ဘဲ ခံစားရပါတယ္။ အိတ္ထမတင္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ၾကည့္ေတာ့လဲ ဘာမွမထူးျခားဘူး။ ဗိုက္ထဲမွာ အလုံးျဖစ္ေနမလားဆိုျပီး။ စိုးရိမ္လုိ႔ ေဆးခန္း သြားေတာ့မွ ေရအိတ္ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။ ေရအိတ္ထဲမွာ အရည္ေနာက္ေနာက္ေတြလို႔ဘဲ ေျပာပါတယ္။ တျခားဟာေတြ ေတြ႔တယ္လို႔ေတာ့ မေျပာပါဘူး။ သားဥျပြန္မွာ ေသြးေၾကာေတြ ရစ္ပတ္ေနလို႔ ေရအိတ္ ထုတ္ရ ခက္တဲ့အတြက္ အဲဒါပါ ထုတ္လိုက္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
A: အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း မ်ိဳးဥအိတ္မွာ အလံုးဆိုတာေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကုစရာမလိုဘဲ ေပ်ာက္သြားတာက မ်ားပါတယ္။ ကုစရာလိုတဲ့ Ovarian Cyst ဆိုတာကလည္း အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေရာဂါတခုပါ။ အရြယ္မေရြး ေျပာရမလားဘဲ။ အပ်ိဳေလးေတြေရာ အဖြါးၾကီးေတြကိုပါ ခြဲေပးရဘူးတယ္။ Tumor ေခၚတဲ့ အလံုး-အၾကိတ္ေတြဟာ ကင္ဆာ မဟုတ္တာေရာ ဟုတ္တာပါ၊ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ အတိအက် ေျပာမရတဲ့ အမ်ိဳးအစားပါ။ ကံတရားကုိသာ လႊဲခ်ၾကရေအာင္။
Ovary ဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းမွာ ဘယ္နဲ႔ညာ တခုစီရွိတယ္။ Uterus သားအိတ္ေဘးက ခ်ိဳလိုထြက္ေနတဲ့ Uterine tubes သားအိတ္ျပြန္ ႏွစ္ဘက္ရဲ႕ အဖ်ားဘက္ ေအာင္နားမွာ တြဲေလာင္းေလး ရွိေနတယ္။ အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီး တဦးရဲ႕ မ်ိဳးဥအိတ္က ၃ x ၁႕၅ x ၁႕၅ စင္တီမီတာ အရြယ္ရွိတာပါ။ လက္တဆစ္ေလာက္ေပါ့။ ဒီဟာေလးကေန Ovarian Cyst ျဖစ္ရင္ ကုိယ္၀န္ရင့္မာ အရြယ္ေလာက္ထိ ၾကီးလာႏိုင္တယ္။
အလံုးျဖစ္လာတာကို အေတာ္မ်ားမ်ား သတိမထားမိတတ္ပါ။ ရာသီလာတာလည္း ပံုမွန္။ နာတာကလည္း မသိမသာ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္သလို ဗိုက္ကေလး ပူလို႔ စူလာမွ သိရတာ မ်ားတယ္။ အလံုးက ဗိုက္ထဲမွာ (အမွန္က ဗိုက္ေအာက္ တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းထဲမွာပါ) သူနဲ႔ တြယ္ေနတဲ့ သားအိတ္ျပြန္က ေနာက္တို႔ ေဘးတို႔မွာ ကပ္ေနတာ မဟုတ္လို႔ ခပ္လြယ္လြယ္ ေရြ႕ရွား လႈတ္ရွားႏိုင္တယ္။ လႈတ္ရင္း၊ ေရြ႕ရင္းနဲ႔ အညွာနဲ႕တူတဲ့ ေနရာက လိမ္ျပီး၊ သူ႔ဟာသူ ခ်ည္သလို ျဖစ္တတ္ေသးတယ္။ အဲလိုျဖစ္ရင္ နာတာခံစားရေတာ့မယ္။ မခြဲရင္ ေသြးထြက္၊ ေပါက္ထြက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဒီေရာဂါကို ခြဲကုရတာပါ။ ျဖစ္လာတဲ့အလံုး သပ္သပ္ကို ခြဲစိတ္ထုတ္လိုက္တာက အေကာင္းဆံုး။ အလံုးျဖစ္လာတာက မ်ိဳးဥအိတ္ တခုလံုးကေန ျဖစ္လာတာ မဟုတ္ပါ။ တေနရာကသာ ျဖစ္တာ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေကာင္းေနေသးတဲ့ မ်ိဳးဥအိတ္ကို ခ်န္ထားဘို႕လိုတယ္။ အလံုးက အဖံုးနဲ႔ရွိလို႔ ခြဲစိတ္ရွင္းရတာ ပိုလြယ္တယ္။ တခါတေလ မလြယ္ဘူး။ ၾကာမွ ခြဲရရင္၊ ၾကီးလြန္းရင္၊ မ်ိဳးဥသာမကာ ျပြန္ကိုပါ ခ်န္မရတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥအိတ္တဖက္နဲ႔ ျပြန္တဖက္ မရွိရင္ သားသမီးရဘို႔ တ၀က္ေတာ့ အခြင့္အလမ္း နည္းသြားေစတယ္။ မ်ိဳးဥအိတ္နဲ႔ ျပြန္၊ ႏွစ္စံုလံုး ရွိေနပါမွ အမ်ိဳးသမီး ပီသေစႏိုင္လို႔ပါ။ မ-ေဟာ္မုန္းေတြ ပံုမွန္ထြက္၊ လင္ယူ-သားေမြး၊ ကေလးယူဘို႔လဲ စိတ္ခ်ရမယ္။
Ovarian cyst တခါ ျဖစ္ဘူးရင္ ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ ရာသီ မမွန္ရင္။ သိပ္ငယ္ငယ္ကတည္းက ၁၁-၁၂ ႏွစ္သမီးကစ ရာသီကလာရင္၊ ကေလးမရတဲ့သူ၊ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္း နည္းသူ၊ ကုိယ္အေပၚပိုင္း အဆီမ်ားသူ ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ေလ့ရွိတယ္။
အိတ္ထဲမွာရွိေနတာက အမ်ိဳးမ်ိဳး။ အမ်ားအားျဖင့္ ခပ္၀ါ၀ါအရည္။ ေခြ်းထြက္အိတ္ထဲက အရည္မ်ိဳးပါရင္ ခပ္ျမစ္ျပစ္ ျဖစ္မယ္။၊ အဆီေတြ ပါႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ၾက ထူးဆန္းတာေတြ ပါေနတတ္တယ္။ ဆံပင္လို အေမႊး၊ အရိုးလို၊ သြားလို၊ အရိုးႏုလို စတာေတြ။ ေတာမွာ “အပင္းထည့္တယ္” လို႔ ေျပာတတ္ၾကတာမ်ိဳးေပါ့။ Dermoid cyst ေခၚတယ္။ အမွန္က လူ႔ကုိယ္ခႏၶာမွာ ရွိေနတဲ့ (တစ္ရွဴး) အမ်ိဳးအားလံုးက ပါေနႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥအိတ္သာ မဟုတ္ပါ အေရျပားမွာလည္း ဒါမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္။
အဲလို ခြဲထားခံရသူအတြက္ စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔။ ကင္ဆာကို မေျပာင္းေစတတ္ပါ။ ကေလးရဘို႔ ၅၀% ဆိုတာ နည္းတဲ့ အခြင့္အလမ္း မဟုတ္ပါ။ ေသျခာပါတယ္ဆိုတဲ့ တားေဆးေတြက ၉၉% စိတ္ခ်ပါဆိုတဲ့ အထဲကေန ကုိယ္၀န္ ေဆာင္သူ ရွိတယ္။ အစား ေရွာင္စရာ မလိုပါ။ က်န္းမာေအာင္သာ မွ်တတဲ့အစာ စားပါ။ ေဆးလည္း ပံုမွန္ အားေဆးသာ လိုပါတယ္။
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ျပီဆိုရင္ OG နဲ႔ ျပပါ။ အရင္ ခြဲစိတ္မွတ္တမ္းေတြ သိမ္းထားဘို႔ လိုမယ္။ ခြဲစိတ္ထားျပီး၊ ခ်က္ခ်င္း ကုိယ္၀န္ မယူသင့္ေသးပါ။ သေႏၶ တားေဆးသံုးရင္ မ်ိဳးဥမထြက္ေစတာမို႔ Ovarian cyst ျဖစ္မွာကို တားဆီးေပးရာက်တယ္။ ကေလး ယူေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္၀န္တားေဆး မသံုးဘဲ၊ ၾကာရင္ IUCD မၾကာရင္ Condom သံုးသင့္တယ္။ တဖက္ထဲကသာ မ်ိဳးဥထြက္ေနရသူမို႔ ထြက္ေနေစခ်င္တယ္။ ၃-၄ လအၾကာ၊ ဘာမွ မတားေတာ့ရင္ ကေလးအေမ အေခၚခံရပါေတာ့မယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
၁၄-၆-၂၀၁၀
Tuesday, June 8, 2010
ၾကြက္တက္ျခင္း Cramps
ဆရာရွင့္၊ က်န္းမာေရး ေဆာင္းပါးေလးေတြကို ဆရာ့ Blog မွာ ၀င္ဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ယခုလဲ ၾကြက္တက္တဲ့ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သတ္တာ သိခ်င္လုိ႔ပါ။ က်မအေမက ေျခသလုံးၾကြက္သား ၾကြက္ခဏခဏတက္လို႔ ေဆးေသာက္ေနရပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ ၾကြက္ခဏခဏ တက္တာလဲဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္ရွင္။ ေဆးေသာက္ေနတုန္းပဲ သက္သာျပီး၊ ေဆးရပ္ လိုက္တာနဲ႔ ျပန္ျဖစ္ေနလုိ႔ ေဆးကို စြဲေသာက္တာေရာ ေကာင္းရဲ့လားဆိုတာ သိခ်င္လို႔ပါ။ ေဆးမေသာက္ဘဲ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာမ်ိုဳး၊ အစားအေသာက္ ေရွာင္တာမ်ိဳး လုပ္လို႔ရလ်င္လဲ ညြန္ျပေပးေစလုိပါတယ္။
ေဘာလံုးသမားေတြ ၾကြက္တက္တာကို ၀ါသနာအိုးတိုင္း ျမင္သိၾကတယ္။ ေဘာလံုး မကန္ဘူးတဲ့သူေတြ အိမ္မွာေနရင္း၊ ၾကြက္တက္တာေတြလည္း အမ်ားၾကီးဘဲ။ ေျခသလံုးနဲ႔ ေပါင္က ၾကြက္သား အျဖစ္မ်ားဆံုးဘဲ။ အလြန္မတန္ နာလွတယ္။ အိပ္ေနရင္း နာတာမ်ိဳးက ေျခ-လက္ကို အေညာင္းဆန္႔ရာကေန ၾကြက္သားမွ်ဥ္ နည္းနည္းမွာ နာလာတာ။ ၾကီးသူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္လို႔ မွတ္ၾကေပမဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြလည္း ျဖစ္တာဘဲ။ ေအးတဲ့အခ်ိန္ ပိုျဖစ္တယ္။
ဘာလို႔ျဖစ္လဲဆိုတာ ဆရာ၀န္က အတိအက် မေျပာႏိုင္ပါ။ မတိမက် ေျပာရရင္ေတာ့ လွခ်င္-သန္ခ်င္လို႔ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာ၊ အားကစားလုပ္တာမွာ ၾကြက္သား ပန္းသြားရလို႔ပါ။ အားလည္း မကစားသူေတြမွာ အ၀လြန္လို႔၊ ေရနဲ႔ ဓါတ္ဆား နည္းသြားလို႔၊ ရာသီ-ေသြးဆံုး၊ ေဟာ္မုန္း နည္းသြားလို႔၊ ေသြးအေလွ်ာက္ နည္းလို႔၊ အာရံုေၾကာ-ၾကြက္သား တခုခုျဖစ္လို႔၊ “လို႔” ေတြကုိသာ အျပစ္ဖို႔ပါေလ။ Statins (ကိုလက္စေထာ) က်ေဆး၊ ဆီးခ်ိဳက်ေဆးနဲ႔ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္း နည္းသူ ေတြမွာလည္း ျဖစ္တတ္ပါေသးတယ္။
ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ျဖစ္တဲ့ၾကြက္သားကို တအားတင္းေအာင္ လုပ္ေပးပါ။ ေျခသလံုးျဖစ္ရင္ ေျခမကို အေပၚဆန္႔ေပးသင့္တယ္။ တအားႏွိပ္တာမ်ိဳး၊ ဆန္႔ေပးတာမ်ိဳး လုပ္ေပးျပီးရင္ ၾကြက္သားကို သူ႔အေၾကာအတိုင္း ခပ္ေဖါ့ေဖါ့ ဆက္ႏွိပ္ေပးပါ။
ဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ ကူတဲ့လူေတြထက္ ခံရတဲ့လူက ဘာလုပ္ေပးရင္ ေကာင္းမယ္ဆိုတာ ပိုသိတယ္။ “ေနရာတကာ ဆရာ-ဆရာ၀န္ မလုပ္ခ်င္နဲ႔”။ ခိုင္းတာသာ လုပ္ေပးပါ။ ဒါေပမဲ့ ခိုင္းတာလုပ္တဲ့အက်င့္ ဒါကလြဲရင္ မက်င့္ခ်င္နဲ႔။ “တပည့္ၾကီးမ်ား တိုင္းျပည္” ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္။
ကုိယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္္၊ ဆား အစားနဲရင္၊ ေခြ်းထြက္မ်ားရင္ နာတတ္တာေတြကလည္း ဒီသေဘာမ်ိဳးဘဲ။ ၀မ္းေလ်ာလို႔၊ (ပိုဆက္ဆီယမ္) နဲ႔ (ကယ္လ္စီယမ္) နည္းလို႔ ျဖစ္တာကို Tetany ေခၚတယ္။ အူ၊ အစာအိမ္၊ သားအိမ္၊ ဆီးအိမ္၊ သည္းေျခအိတ္ေတြမွာ အဲလိုျဖစ္လို႔ နာတာကို Colicky pain လို႔ေခၚတယ္။ ရာသီလာတံုး နာတာကို Dysmenorrhea ေခၚတယ္။ အေခၚမတူေပမဲ့ အနာသက္သာေဆးေတြေပးတာ တူပါတယ္။ Paracetamol, Ibuprofen, Diclofenic ေဆး။ ၾကြက္တက္တာကို Quinine (ငွက္ဖ်ားေဆး) အျပင္ Naftidrofuryl, Dihydropyridine, Phenylalkylamine ေဆးေတြနဲ႔လည္း ကုႏိုင္တယ္။
ေသြးတိုးေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္၊ ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ္ေရာင္လို႔ျဖစ္ျဖစ္ ဆီးေဆး (ဆီးေအာင့္တာ ေပ်ာက္တဲ့ေဆး မဟုတ္၊ ဆီးအတင္း သြားေစတဲ့ေဆး) ကို မၾကာခဏ ေသာက္ရသူမ်ား၊ ေသာက္တိုင္း (ပိုဆက္ဆီယမ္) ေဆးေသာက္ပါ။ ၀ယ္ရတာ ခက္တတ္တယ္။ ေကာင္းတာက အုန္းရည္ တလံုး-ႏွစ္လံုး ေသာက္လိုက္ပါ။ ေရေႏြးၾကမ္း အျမဲေသာက္ပါ။
Vitamin B complex, Calcium, Potassium ကို ပံုမွန္ေသာက္ပါ။ Calcium gluconate ကို IV ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ထိုးေပး ႏိုင္တယ္။ ဒီေဆး သံုးမ်ိဳးထဲက (ကယ္လစီယမ္) တခုဘဲ ဆီးေက်ာက္ေရာဂါအတြက္ သတိထားဘို႔ လိုတယ္။ ၾကာၾကာ ေသာက္တာ ကိစၥမရွိပါ။ အနာအကိုက္ ေပ်ာက္ေဆးေတြကေတာ့ အစာနဲ႔ တြဲေသာက္ရတယ္။ ေဆးတခုခ်င္းအေၾကာင္း သိခ်င္ရင္ သပ္သပ္ ရွာဖတ္ပါ။ ေရးတင္ထားတာ ရွိပါတယ္။
ေရေႏြးနဲ႔ ေရခ်ိဳးတာ ေကာင္းတယ္လို႔ ေအးတဲ့တိုင္းျပည္က ဆရာေတြက အၾကံေပးတယ္။ ပူေလာင္၊ အိုက္စပ္တဲ့ ေနရာမွာ ေနရသူေတြအတြက္ ဒီအၾကံက မဟန္ဘူး။ နာတဲ့ေနရာ ႏွိပ္ျပီးတာနဲ႔ ေအးတာကပ္ပါ။ ေရ၊ ORS ဓါတ္ဆားရည္ တိုက္ပါ။ ေရေသာက္ မနည္းပါနဲ႔။ ေရပုလင္း မထားဘဲ၊ အားကစား မလုပ္နဲ႔။ ဘယ္ကစား လုပ္လုပ္၊ ေသြးပူေအာင္ အရင္လုပ္ပါ။ ဘာဘဲလုပ္လုပ္ ျပင္းျပင္းထံထံ မလုပ္ခင္၊ ေျဖးေျဖး-မွန္မွန္ လုပ္ပါ။
ဓါတ္ဆားေတြ ၾကြယ္၀တဲ့အစာေတြ စားသံုးရမယ္။ ေမးရင္ စာရင္းရွည္ၾကီး ရွိတယ္။ လူစားတာေတြပါဘဲ။ (ကယ္လ္စီယမ္) ၾကြယ္တာေတြက ပင္လယ္ငါး၊ ဒိန္ခဲ၊ တို႔ဖူး၊ မံုလာစိမ္း။ (ပိုတက္ဆီယမ္) ၾကြယ္တာေတြက အုန္းရည္၊ ငွက္ေျပာသီး၊ ဆီးသီး၊ လိမ္ေမာ္သီး၊ စပ်စ္သီး၊ ဖရံု၊ ဟင္းႏုႏြယ္၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ကြမ္းသီးေဂၚဖီထုပ္၊ အာလူး၊ ပဲသီးေတာင့္၊ မံုလာဥခ်ိဳ။
ျဖစ္တတ္သူမ်ား အိပ္ရင္ ေျခေထာက္ေအာက္က အခုအခံ ထားသင့္တယ္။ အိပ္ေပ်ာ္ေနတံုး ေျခမ-ေျခေထာက္ ေအာက္စိုက္ေနရင္ ျဖစ္တတ္တယ္။ မအိပ္ခင္ ဘယ္မွမေရြ႕တဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ စက္ဘီးစီးတာ ကာကြယ္ရာက်တယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ေျခသလံုးေတြကို ဆုပ္နယ္ခံျပီးမွ အိပ္ရရင္ ဇိမ္လည္းက်တယ္။ ႏွိပ္ေပးသူလည္း ပိုက္ဆံမရရင္ ကုသိုလ္ရတယ္။ တက္မဲ့ ၾကြက္လည္း မတက္ႏိုင္ဘူး။
Dr. တင့္ေဆြ
၆-၆-၂၀၁၀
Friday, June 4, 2010
Varicose veins ေသြးေၾကာထံုးျခင္း
“အေၾကာျပတ္ျခင္း” ကို ဖတ္ျပီး၊ “အေၾကာထံုး” တာလည္း သိခ်င္တယ္ဆိုလို႔။ ေနာက္တခါ “သားေၾကာျဖတ္” တာ ေရးရမလားဘဲ။
ဗမာစကားမွာ “အေၾကာ” ဆိုတာကို အလြယ္ သံုးတတ္ၾကတယ္။ Nerve အာရံုေၾကာ၊ Muscle ၾကြက္သား၊ Tendon အရြတ္၊ အကုန္ အေၾကာခ်ည္းဘဲ ေျပာတယ္။ တခါတေလ ဘာေျပာတယ္ဆိုတာ မွန္းမရတတ္ဘူး။ “ရွက္ေၾကာျပတ္တာ” တာ့ ဆရာ၀န္ေရာ၊ လူနာပါ အတူတူ သိၾကတယ္။ တျခားလူမ်ိဳးေတြက မသိၾကရွာဘူး။
ေသြးေၾကာဆိုတာ ႏွလံုးကေန တကုိယ္လံုး ေရာက္ေအာင္လႊတ္ေပးတဲ့ Artery ေသြးလႊတ္ေၾကာ နဲ႔ ခႏၶာကုိယ္အႏွံ႔ကေန ႏွလံုးဆီကို ျပန္လာတဲ့ Vein ေသြးျပန္ေၾကာ ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိတယ္။ Capillaries ေသြးေၾကာမွ်ဥ္ေလးေတြ ဆိုတာလည္း ရွိပါေသးတယ္။ မ်က္စိနဲ႔ေတာ့ မျမင္ႏိုင္ဘူး။ Varicose veins ေသြးေၾကာထံုးေရာဂါက ေသြးျပန္ေၾကာမွာ ျဖစ္တာပါ။
ေသြးျပန္ေၾကာ အတြင္းမွာ တဖက္သတ္သာ ေသြးစီးေအာင္လုပ္ေပးတဲ့ Leaflet Valves အဆို႔ရွင္ေတြ ရွိေနတယ္။ ေသြးလႊတ္ေၾကာကေတာ့ ႏွလံုးက ညွစ္ေပးလို႔ ေသြးစီးသြားေစႏိုင္ေပမဲ့၊ ေသြးျပန္ေၾကာထဲက ေသြးေတြ ေနာက္ျပန္ မစီးေအာင္ သူတို႔ကေန လုပ္ေပးၾကတယ္။ ဒီေကာင္ေတြ ေကာင္းေကာင္း အလုပ္ မလုပ္ေတာ့ရင္ ဒီေရာဂါ ရတယ္။ အမွန္က အေၾကာေတြ ထံုးေနတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ေဖါင္း-ေရာင္-တြန္႔ေနတာပါ။ ခပ္ျပာျပာ၊ အေရျပားေပၚမွာ ေဖါင္းၾကြေနတာ။ အမ်ားဆံုး ေတြ႔ႏိုင္တာက ေျခသလံုး ေနာက္ဖက္မွာ။ ၾကာေလ ေဖါင္းေလ။ ၾကည့္မေကာင္းတာအျပင္ နာတတ္တယ္။ ယားတတ္တယ္။
အသက္ ၅၀ ေက်ာ္ရင္ ၂ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ေလာက္ အနည္းနဲ႔အမ်ား ရွိလာတတ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုမ်ားတယ္။ မ်ိဳးရိုး လိုက္တတ္တယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ရတာ၊ အ၀လြန္တာ၊ ေသြးဆံုးတာ၊ အသက္ၾကီးတာ၊ အၾကာၾကီး ရပ္ရတာ၊ ေျခေထာက္ ခိုက္မိတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ Piles လိပ္ေခါင္းဆိုတာလည္း စအိုမွာ ဒီလိုသေဘာ ျဖစ္တာပါဘဲ။ ဒါ့အျပင္ ခပ္ဆင္ဆင္ Spider veins ပင့္ကူလို ျဖစ္ေနတာလည္း ရွိတယ္။
ေျခေထာက္ ေရာင္လာမယ္။ Cramps ၾကြက္သား နာတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ သူကို ခိုက္မိလို႔ အနာျဖစ္ရင္ ေပ်ာက္ခဲလွတယ္။ အနာကို ခိုက္မိျပန္ရင္ ေသြးအလြန္ထြက္မယ္။ ေျခမ်က္စိအနားမွာ ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ ႏွင္းကူနာလိုပါ ျဖစ္လာတတ္တယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြဆိုရင္ Thrombophlebitis ေသြးျပန္ေၾကာေရာင္တာ ျဖစ္တတ္တယ္။ ျပႆနာ ၾကီးတာက သိပ္ဆိုးမွပါ။ ေသြးေလွ်ာက္တာ နည္းလြန္းလာလို႔။ လမ္းေတာင္ မေလွ်ာက္ႏိုင္၊ မရပ္ႏိုင္ ျဖစ္လာတယ္။ တခ်ိဳ႕ၾက အနာက Carcinoma or Sarcoma ကင္ဆာ ေျပာင္းသြားတတ္ ေသးတယ္။
ေျခေထာက္ျမွင့္ထားျပီး နားပါ။ Compression stockings ၾကပ္ေအာင္စီမံထားတဲ့ ေျခအိမ္တမ်ိဳး ၀တ္ထားပါ။ နာတာကို Ibuprofen ေသာက္ရတယ္။ Aspirin ကေတာ့ ေသြးခဲတာအတြက္ပါ ေကာင္းတယ္။ အစာလမ္း ေသြးမယိုေအာင္ေတာ့ သတိထားပါ။ ေသြးခဲတာျဖစ္ရင္ ေသြးမခဲေဆး Anti-coagulation ေပးမယ္။ Thrombectomy, Foam Sclerotherapy အခဲကိုခြဲထုတ္တာ လုပ္ရတယ္။
ေသြးေၾကာထံုးတာကို သမားရိုးက် ခြဲစိတ္နည္းက Vein stripping ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္တဲ့ေသြးျပန္ေၾကာကို ခြဲထုတ္ျပစ္တာပါ။ ေခတ္ေပၚနည္းကေတာ့ Ultrasound သံုးျပီး Sclerotherapy နဲ႔ ေရဒီယိုလိႈင္းသံုးတဲ့ Radiofrequency ablation ေနာက္ျပီး ေလဆာသံုးတဲ့ Endovenous laser နည္းေတြျဖစ္တယ္။ ေျခေထာက္ကေန ႏွလံုးဆီကို ျပန္လာတဲ့ ေသြးေတြရဲ႕ ၉၀% က အတြင္းပိုင္းက ေသြးျပန္ေၾကာေတြကေန လုပ္ေပးတာမို႔၊ ေသြးေၾကာထံုး ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အေပၚယံ ေသြးျပန္ေၾကာကို ခြဲစိတ္ထုတ္ျပစ္တာ ျပႆနာမၾကီးဘူး။
ေျခေထာက္ အဖ်ားပိုင္းကို ျမွင့္ထားျပီး နားပါ၊ ထိုင္ေနရင္လည္း ေျခေထာက္ေတြကို ခ်ိတ္မထားနဲ႔။ ေအာက္ပိုင္း အ၀တ္အစား ခပ္ေခ်ာင္ေခ်ာင္၀တ္။ ထမီ နဲ႔ ဂါ၀န္။ စကပ္လည္းရတယ္။ မတိုေစနဲ႔ အေၾကာထံုးတာ လူျမင္မယ္။ အ၀ မလြန္၊ အလြန္ မ၀ေစနဲ႔။ ရပ္ရတဲ့ အလုပ္မွန္သမွ် ေရွာင္။ မတ္တတ္ရြာကလူေတြ သတိထား။ မရပ္ရေအာင္ ေရေတာင္ မခ်ိဳးနဲ႔ ေရဘဲကူး။ ရွဴေပါက္ရင္လည္း ရပ္မေပါက္နဲ႔။ အမ်ိဳးသမီးေတြ အျဖစ္မ်ားတာ ဒါ့ေၾကာင့္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ကုိယ္၀န္မေဆာင္နဲ႔။ ေသြးမဆံုးေစနဲ႔။ အသက္ မၾကီးေစနဲ႔။
Dr. တင့္ေဆြ
၄-၆-၂၀၁၀
Wednesday, June 2, 2010
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၁၇) အမ်ိဳးသမီး ျပီးျခင္း Female orgasm
တေယာက္ကေန သူ႔ဇနီးမွာျဖစ္ေနတာကို အဂၤလိပ္လိုေရး ေမးလာလို႔ ေျဖတဲ့စာျဖစ္ပါတယ္။
“Orgasm ဆိုတာ လိင္စိတ္ႏိုးဆြရာက ျဖစ္လာတဲ့ အက်ိဳးရလဒ္ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စဥ္တရပ္” လို႔ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ပါတယ္။ “လိင္ဆက္ဆံမႈ ျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အဆံုးပိုင္း” လို႔ ေယဘူယ်ေျပာၾကေပမဲ့ အတိအက်ဆိုရင္ မဟုတ္ေသးပါ။ (မာစတာေဘးရွင္း) ကို ဆက္ဆံမႈတခုရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္ျဖစ္၊ အျပီးေရာက္သြားေအာင္ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္လို႔ရတယ္။ တေယာက္တည္းက ျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္မကျဖစ္ျဖစ္၊ အဂၤါတမ်ိဳးထဲသံုးျပီး ရရွိႏိုင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ Orgasm က်ား-မ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိတာထဲက “မ” နဲ႔ ပတ္သက္တာကိုသာ ေရြးေရးပါမယ္။
အျပီးေရာက္ဘို႔ ေယာက္်ား ၂-၅ မိနစ္၊ မိန္းမ ၂၀ မိနစ္ၾကာတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ သုေတသန အမ်ိဳးမ်ိဳးက ကိန္းဂဏန္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ထုတ္တယ္။ မတူၾကဘူး။ မတူတဲ့ အထဲမွာ တူတာက “အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ေယာက္်ား တခါျပီးတိုင္း၊ သူတို႔ တခါမျပီးပါ။” ထပ္တူေသးျပန္တာက “မိန္းမေတြ ရာႏံႈးတခ်ိဳ႕ (၇-၁၀%) က တခါမွ မတခါဘူး။” တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ Orgasm ျဖစ္ရမွန္းကိုေတာင္မွ မသိရွာၾကပါ။
စိတ္ပ်က္စရာ မေကာင္းတာကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ျပီးမသြားေပမဲ့ အမ်ားအားျဖင့္ ေက်နပ္မႈရၾကတယ္။ ပူးကပ္-ပြတ္သပ္မႈ၊ ယုယ-အႏွစ္သက္ခံရမႈ၊ စတာေတြအေပၚမွာ တန္ဘိုးၾကီးၾကီးထားတယ္။ နဲနဲလြဲေနတာတခုက “မိန္းမ ျပီးတာကို မိန္းမထက္ ေယာက္်ားက ပိုျဖစ္ေစခ်င္ေနတတ္တယ္။” အမ်ိဳးသမီး မျပီးတာက ငါ့ေၾကာင့္လား။ သူ႔ေၾကာင့္လား ေတြးလာလို႔ပါ။
၁၉၆၀ ခုႏွစ္မွာ က်ား ၃၁၂ နဲ႔ မ ၃၈၂ ကို Orgasm ျဖစ္ရင္ ဘာေတြ ျဖစ္လာသလဲဆိုတာ စမ္းသပ္ျပီး၊ ထုတ္ျပန္တာက “စိတ္လႈတ္ရွားမႈ အရွိန္တက္လာ၊ ေသြးစီးဆင္းမႈ မ်ားလာ၊ ဒီအဆင့္မွာ တန္းေနရာကေန (ေအာ္ဂဇင္) ျဖစ္လာျပီး၊ ေနာက္ဆံုး အားလံုး ျပန္ေလွ်ာ့က်သြားတယ္။” လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၁၀ ႏွစ္ၾကာေတာ့ အမ်ိဳးသမီး သုေတသီတေယာက္ကေန ထပ္ျဖည့္တာက “စိတ္လႈတ္ရွားမႈထဲမွာ စိုးရိမ္မႈ၊ ခုခံႏိုင္စြမ္းမဲ့မႈနဲ႔ အျပန္အလွန္ ေျပာဆိုႏိုင္စြမ္းမရွိမႈ ေတြေၾကာင့္ လိင္စိတ္ကို နည္းေစႏိုင္သလို၊ (ေအာ္ဂဇင္) ရမွာကိုပါ တားဆီးေစႏိုင္တယ္။” တဲ့။
ေနာက္ ၁၀ ႏွစ္ၾကာျပန္ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးပညာရွင္ တေယာက္က “Desire ဆႏၵက Arousal စိတ္ျဖစ္ေပၚမႈ နဲ႔ Orgasm ျပီးဆံုးျခင္းကို သက္ေရာက္ေစတာ မွန္ေပမဲ့၊ Orgasm ဟာ အထြတ္အထိပ္ မဟုတ္ဘူး။ ဆက္ဆံမႈ အဆင့္တဆင့္မွာလည္း ေက်နပ္မႈ ရေစႏိုင္တယ္” လို႔ ယူဆပါသတဲ့။ (ေအာ္ဂဇင္) ဟာ သာယာမႈအထြတ္အထိပ္လို႔ အလြယ္ေျပာတာ သိပ္မမွန္ပါ။ အဓမၼျပဳက်င့္တာ ခံရတဲ့အခါ ရွက္စိတ္နဲ႔ေရာျပီး၊ “အနည္းအပါး” ျဖစ္သြားတတ္ေသးတယ္။
Orgasm ဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ အမ်ားၾကီး အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ၁၉၉၇ တံုးက British Medical Journal မွာ အသက္ ၄၅-၅၉ ရွိသူ ေယာက္်ား ၉၁၈ ဦးကို ၁၀ ႏွစ္တာ စမ္းသပ္တဲ့အခါ၊ Orgasms နည္းနည္းသာ ျဖစ္ခဲ့သူေတြက ပိုျပီး အသက္တိုတယ္။ လိင္ဆက္ဆံမႈ ရွိခဲ့သူေတြမွာ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္တာလည္း ထက္၀က္ နည္းတယ္လို႔ ေရးခဲ့တယ္။ (ကလိုရီ) အမ်ားၾကီး သံုးျပစ္လို႔ အေလးခ်ိန္ က်ေစႏိုင္တယ္။
အမ်ိဳးသမီးမွာ Orgasm ရရင္ ကေလးရႏိုင္လမ္း ပိုမ်ားေစတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အဲဒီခ်ိန္မွာ သူ႔ေမြးလမ္းက ပိုတိုသြားတဲ့ျပင္ စုပ္အား ျဖစ္လာလို႔တဲ့။ ဒါကို မွန္းေျပာၾကတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ၁၉၉၄ တံုးက (ေဗာ္လန္တီယာ) အမ်ိဳးသမီးေတြကို လိင္ဆက္ဆံေနတံုး (ဗဂ်ိဳင္းနား) ထဲမွာ Fiber optic cameras ထည့္ထားျပီး ေလ့လာတာပါ။
ဒီအဆင့္ ေရာက္ေတာ့မယ္ ဆိုတာကို သူမကိုယ္တိုင္ သိတယ္။ Sex flush မ်က္ႏွာနီျမန္းလာမယ္။ Clitoris သန္မာလာျပီး၊ အတြင္းကို ငံု႔လာတယ္။ Vagina ပိုစိုစြပ္လာျပီး၊ ႏုတ္ခမ္းၾကြက္သားငယ္က အေရာင္ရင့္ လာမယ္။ အ၀ပိုင္းက ၾကံဳ႔-ၾကပ္လာျပီး၊ က်န္အပိုင္းက ပိုရွည္၊ ပိုက်ယ္၊ ပိုေဖါင္းၾကြလာတယ္။ ရင္သားထိပ္ တင္းေတာင့္လာတယ္။ သားအိမ္၊ ေမြးလမ္း၊ စအို၊ တင္ပါးဆံုထဲက ၾကြက္သားေတြ “အလိုအေလ်ာက္” စည္းခ်က္က်က် ၾကံဳ႕လာတယ္။ ႏွလံုးခုန္ႏံႈး ျမန္လာတယ္။ အသက္ရွဴတာ ျမန္လာ-ျပင္းလာတယ္။ ဒါ့ျပင္ သားအိမ္ကပါ ၃-၁၅ ခါေလာက္ ၾကံဳ႕လာတယ္။ ကေလးဖြါးခ်ိန္ ထြက္တဲ့ Oxytocin ေဟာ္မုန္း ထြက္လာတယ္။ သာယာမႈ အထြတ္အထိပ္ကို ခံစားရတယ္။ Euphoric sensation “ပီတိလႊမ္းျဖာ ခံစားမႈပါ” လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။
ေယာက္်ားေတြလို ပန္းထြက္တာမ်ိဳး အမ်ိဳးသမီးကလည္း အဆံုးသတ္မွာ Ejaculation ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ ဆီးသြားျပြန္ေဘးက Ducts ငယ္ေလးေတြကေန ဆီးသြားသလို အရည္ထြက္လာတဲ့။ ျငင္းေနၾကဆဲပါ။
Orgasm ကိုေတာ့ လူတိုင္းလိုလိုက သိၾကတယ္။ Anorgasmia, Ejaculatory Anhedonia, Inorgasmia ဆိုတဲ့ ေဆးေ၀ါဟာရေတြကိုေတာ့ ဆရာ၀န္တခ်ိဳ႕ေတာင္မွ သိပ္ သတိမထားမိတတ္ၾကပါ။ Orgasm မျဖစ္တာကို ေခၚတာပါ။
အမ်ိဳးသမီး ျပီးစီးေအာင္ ဘယ္လို ၾကံေဆာင္မလဲ။ Clitoris က အေရးပါလာတယ္။ (ကလိုက္ေတာရစ္) ဟာ အမ်ိဳးသား လိင္အဂၤါနဲ႔ ခႏၶာေဗဒအရ တသေဘာတည္း ျဖစ္တယ္။ သူ႔အေရးပါမႈကို အမ်ားက လက္ခံၾကတယ္။ Freud's theory အရ Clitoral orgasm (ကလိုက္ေတာရစ္) ေက်နပ္မႈ နဲ႔ Vaginal orgasm (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေက်နပ္မႈ ဆိုျပီး၊ ႏွစ္မ်ိဳး ခြဲထားတယ္။ ပဌမ အမ်ိဳးအစားဟာ အပ်ိဳျဖစ္ခ်ိန္မွာ ျဖစ္တာနဲ႔ ေနာက္တမ်ိဳးက အရြယ္ေရာက္ျပီးသူေတြနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ အပ်ိဳစစ္စစ္ ျဖစ္အံုးေတာ့ Clitoris ကို ႏိုးဆြရင္ (ေအာ္ဂဇင္) ရေစႏိုင္တာျဖစ္ျပီး၊ ေနာက္ တမ်ိဳးမွာေတာ့ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ကို အသံုးခ်မွ ရတာျဖစ္တယ္။
ဒီ (သီအိုရီ) အရဆိုရင္ အရြယ္ရွိသူေတြမွာ Clitoris ရဲ႕ အေရးပါမႈကို ေဘးခ်ိတ္ထားသလို ေျပာရာ က်ေနတယ္။ Clitoris မွာ ခံစားႏိုင္တဲ့ အာရံုေၾကာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတာမို႔ ကလိရင္-ထိရင္ လိင္စိတ္ ၾကြေစတယ္။ ဆက္ဆံေနခ်ိန္မွာ ေနရာကို က်ားအဂၤါနဲ႔ ထိေစရင္ အဲဒီအက်ိဳးကို ရေစတယ္။ က်ားအဂၤါနဲ႔သာ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္တိုင္ျဖစ္ျဖစ္ ကရိယာနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္ ထိေစရင္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ခံစားၾကပံုခ်င္း တဦးနဲ႔တဦး မတူဘူး။ တခ်ိဳ႕က ထိပ္ေနရာကို ဘယ္ေလာက္ ထိ-ကိုင္-ပြတ္သပ္ပါေစ ခံႏိုင္ေပမဲ့၊ တခ်ိဳ႕ၾက သိပ္ Sensative ျဖစ္တာမို႔ အသာအယာ မဟုတ္ရင္ နာတာျဖစ္ေစတယ္။ ျမင္ႏိုင္တဲ့ေနရာ သာမကပါ၊ အထဲမွာ အဂၤါအ၀ ေဘးတဖက္ဆီ ဆက္ဆင္းသြားတဲ့ ျမင္းခြါပံုလို (တစ္ရွဴး) ရွိေသးတယ္။ ဒီအစိတ္အပိုင္းကိုပါ ထိမိရင္ ခံစားမႈပိုေစတယ္။ နာတာလည္း မရွိဘူး။
ေနာက္ထပ္ အေရးပါတာ လာျပန္ပါေသးတယ္။ G-spot ဆိုတဲ့ေနရာကို Dr. Ernst Grafenberg ကေန စေျပာခဲ့တာမို႔ သူ႔နာမည္ကို ဂုဏ္ျပဳထားတာပါ။ လူေျပာမ်ားတယ္။ တကယ္ ရွိတယ္-မရွိဘူး၊ ရွိရင္လည္း ဘယ္မွာရွိလဲ၊ ျငင္းေနၾကတံုးဘဲ။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) နံရံရဲ႕ ေရွ႕-အေပၚပိုင္း၊ ဆီးစပ္ရိုး ေအာက္-ေနာက္နားမွာလို႔ ေျပာတယ္။ ေနရာကို ႏွစ္ခြ ေရးရတာကေတာ့ ခႏၶာေဗဒကို စာသင္သလို ေျပာရရင္ လူတေယာက္ကို “မတ္တပ္ရပ္၊ ေရွ႕တည့္တည့္ၾကည့္၊ လက္ကို ဆန္႔တန္း၊ လက္၀ါးကို ျဖန္႔ျပီး ေရွ႕ကို မ်က္ႏွာမူတဲ့ အေနအထား” ေပၚ မူတည္ျပီး၊ တခုနဲ႔တခုကို ႏိႈင္းေျပာရတယ္။ ဆိုလိုတာက လက္ေျမွာက္ထားေပမဲ့ တံေတာင္ဆစ္ဟာ လက္ေကာက္၀တ္ရဲ႕ အထက္မွာ။ အိပ္ေနေန၊ မေနေန အမ်ိဳးသမီး ဆီးသြားလမ္းဟာ (ဗဂ်ိဳင္းနား)ရဲ႕ ေရွ႕မွာ ရွိတယ္လို႔ ေျပာရတယ္။
ရင္သား၊ တင္ပါး နဲ႔ စအိုတို႔ကလည္း လိင္စိတ္ၾကြေစတဲ့အျပင္ (ေအာ္ဂဇင္) အထိ အေထာက္အကူျပဳတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Sexual dreams အိပ္မက္ေၾကာင့္လည္း ရေစႏိုင္တယ္။
စကားပံုတခုရွိတယ္။ “ေယာက္်ားသည္ မီး၊ မိန္းမသည္ ေရ” တဲ့။ မီးကေန ေရကို ပြက္ဆူေစရပါသတဲ့။ ဒီသေဘာအတိုင္း Orgasm ရေအာင္ ေယာက္်ားကေန စြမ္းေဆာင္ေပးဘို႔ လိုတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက စိတ္ျဖစ္ေပၚလာဘို႔ အခ်ိန္ ပိုယူတယ္။ သူတို႔အမ်ားစုက Foreplay ၾကိဳတင္ႏိုးဆြမႈ လုပ္တာကို အမ်ိဳးသားေတြထက္ ပိုသေဘာက်တယ္။ ဘယ္လို လုပ္သင့္တယ္ ဆိုတာ ေဆးပညာ မတတ္လည္း နားလည္ၾကတာမို႔ မေရးေတာ့ပါ။ ေရးခ်င္တာက “မေလာပါနဲ႔။ အတင္း မျဖစ္မေန Orgasm ရေအာင္ အလုပ္မခိုင္းပါနဲ႔။ OG သြားျပခိုင္းတာကို ေနာက္ဆံုးၾကမွ စဥ္းစားပါ။”
စိတ္တူသေဘာတူ ေယာက္်ား Orgasm ရတာကို အမ်ိဳးသမီးက သိပ္တန္ဘိုးထားတယ္။ သူ႔မအတြက္ပါ ေက်နပ္မႈ ျဖစ္ေစတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက တခါ Orgasm ရျပီး၊ ဆက္တိုက္ဆိုသလို စိတ္ျဖစ္ေပၚမႈ ျပန္ရလာတယ္။ ေယာက္်ားမ်ား ကေတာ့ တခါျပီးတဲ့ေနာက္ အခ်ိန္ ကန္႔လန္႔ကာ ခ်လိုက္ရေသးတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက “တဆက္တည္း” တခါမက ရႏိုင္တယ္။ Multiple orgasms ရွိတာ ေသျခာတယ္။ ေနာက္တခါ ထပ္ရတာက ပိုေတာင္ ျပင္းထံေသးတယ္။ ေနာက္ျပန္ရဘို႔က အရင္တခါေလာက္ အခ်ိန္မယူဘူး။ ဆိုင္ရာေနရာ-အဂၤါေတြက ပိုျပီး Sensitive ျဖစ္လာလို႔ပါ။ သူတို႔မွာ (ေအာ္ဂဇင္) ကို ခံစားရခ်ိန္ကလည္း အမ်ိဳးသားထက္ အခ်ိန္ပိုၾကာတယ္။ “ေယာက္်ားထက္အရင္ မိန္းမက Orgasm ရတာမ်ိဳးက (ပါဖက္) ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။”
Orgasm ရေစခ်င္ရင္ အမ်ိဳးသမီးအေနနဲ႔ စိတ္ပိုင္းအေျခအေန လံုျခံဳမႈရွိေနေစသင့္တယ္။ အေဖၚမွာ STD ရွိသလား။ သူမ်ားေတြ ျမင္မွာေလလား။ Orgasm ဆိုတာက ဘယ္လိုက ဘယ္လို ဆိုတာကိုပါ သိသင့္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးကို သူ႔ဖါသူ (မာစတာေဘးရွင္း) အလုပ္ခိုင္းဘို႔လည္း အၾကံေပးၾကတယ္။ Fantasies အဆန္းေတြလည္း တခ်ိဳ႕က သေဘာက်တယ္။ သူမ်ားၾကိဳက္တာက ကိုယ့္အတြက္ ေကာင္းခ်င္မွ ေကာင္းတာကို သတိျပဳပါ။ အေနအထား ေရြးတတ္ပါ။ “သူမကို ဦးေဆာင္ေစတာဟာ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းျဖစ္တယ္။”
ေယာက္်ားေတြက Orgasm control လုပ္ႏိုင္တာ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြက Orgasm မ်ားမ်ားရတာမ်ိဳးက အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ အသိတရားေပၚမွာ မူတည္တယ္။ အိမ္ေထာင္က်ခါစ မျဖစ္ေသးတာ လူလိုကိုယ္လိုပါ။ မိန္းကေလးေတြဟာ ငယ္ရင္ ျဖစ္သြားခဲ့တာကို သိခ်င္မွ သိအံုးမယ္။ သူ႔အဆင့္နဲ႔သူ တိုးတက္လာမွာပါ။ ျဖစ္ေစ-ေကာင္းေစ လုပ္ႏိုင္တဲ့ ေဆး၀ါးေတြလည္း ရွိေတာ့ရွိတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ တရားမ၀င္ေဆးေတြမို႔ မေရးေတာ့ပါ။ နာမည္ၾကီး Viagra နဲ႔ အလားတူ Vigora ေဆးေတြဟာ ပန္းညွိဳးေရာဂါအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးက က်ားအဂၤါမွာ ေသြးပိုစီးေလွ်ာက္ေစတယ္။ စိတ္ျဖစ္ေပၚမႈကို အားေပးတာ မဟုတ္ဘူး။ ပန္းညွိဳးတာ မဟုတ္လည္း သံုးရင္ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ေတာင့္တင္းေနေစတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးကို Orgasm ရေအာင္ ကူညီဘို႔ အခ်ိန္ပိုရေစႏိုင္တယ္။ တၾကိမ္မွာ ၅၀ မီလီဂရမ္ဆို လံုေလာက္တယ္။
ဒီအခ်ိန္မ်ိဳးေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးကေန Cry and Moan အသံထြက္တာ၊ ေအာ္တာ၊ ငိုမလိုျဖစ္တာမ်ိဳးက တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မတူဘူး။ အသံလံုး၀ မထြက္သေလာက္နဲ႔ က်ယ္ေလာင္တာအထိ ကြာျခားတယ္။ တေယာက္တည္း ေတာင္မွ တခ်ိန္နဲ႔ တခ်ိန္၊ တရြယ္နဲ႔ တရြယ္ မတူဘူး။ ဒါရိုက္တာကေန မင္းသားကို ေျပာခ်င္တယ္ “သူမ်ားလို မဟုတ္လို႔ ကိုယ့္မင္းသမီးကို အထင္မေသးသင့္ဘူး။”
(ရွိတ္စပီးယား) ရဲ႕ (လိုင္း) ေတြရွိတယ္။ "I will live in thy heart, die in thy lap, and be buried in thy eyes" "I will die bravely, like a smug bridegroom" “သူမရဲ႕ ေပါင္ၾကားမွာဘဲ ေသသြားပါေစ။” “ငါဟာ ေသြးနားထင္ေရာက္ေနတဲ့ သတို႔သားလို သတၲိရွိရွိ ေသသြားမယ္။” တဲ့။
Dr. တင့္ေဆြ
၂-၆-၂၀၁၀
Tuesday, June 1, 2010
စပ်စ္သီးသေႏၶ(Molar Pregnancy)အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ
စပ်စ္သီးသေႏၶ(Molar Pregnancy)အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ
စပ်စ္သီးသေႏၶဆိုတာဘာလည္း ?
အမ်ိဳးသားဆီက ဖိုမ်ိဳးေစ့နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးဆီက မမ်ိဳးေစ့တို႔ ေပါင္းစပ္ထိေတြ႔တယ္ဆိုရင္ပဲ ဇီ၀ကမၼၿဖစ္စဥ္ Physiology နည္းအရ ကိုယ္၀န္ဆိုတာၿဖစ္လာရပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္၀န္မရင့္ေသးခင္ အေစာပိုင္းမွာ မွားယြင္း မႈ ၊ ေဖာက္ၿပန္မႈ ၊ အားနည္းမႈ တစ္ခုခုေၾကာင့္ အခ်င္းစတင္ၿဖစ္ေပၚၿခင္းအေပၚ အဓိကက်တဲ့ ေၿပာင္း လဲမႈ ေတြေၾကာင့္ သေႏၶသားၿဖစ္ေပၚလာရမယ့္အစား စပ်စ္သီးလိုမ်ိဳး ေရအိတ္အလံုးေလးေတြ ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ ကိုယ္၀န္ ကို စပ်စ္သီး သေႏၶလို႔ေခၚပါတယ္ ။
စပ်စ္သီးသေႏၶအမ်ိဳးအစားေတြက ဘာေတြလည္း ?
ေရာဂါရဲ႕ ရာႏွဳန္းၿပည့္ စပ်စ္သီးကဲ့သို႔ အလံုး အၿပြတ္ေလးမ်ားသာ ေတြ႔ရပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေရအိတ္ အလံုးေလးေတြနဲ႔ အခ်င္းကို တြဲဖတ္ၿပီးေတြ႔ရပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႔ကေတာ့ ေရအိတ္အလံုးငယ္ေလးေတြနဲ႔ သေႏၶသား ကို ေရေထြးၿပီးေတြ႔ရတတ္ပါတယ္ ။ အေရွ႕တိုင္းႏိုင္ငံသူေတြက အေနာက္ဥေရာပ သူေတြထက္ အၿဖစ္မ်ားၿပီး အေရွ႕ တိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ၅၀၀ မွာ တစ္ေယာက္ႏွုန္းေလာက္ပဲ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ၂၀၀၀ မွ ၃၀၀၀ ေလာက္မွာမွ တစ္ေယာက္ေလာက္သာ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။
စပ်စ္သီးသေႏၶၿဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက ဘာေတြလည္း ?
ယခုအခ်ိန္အထိ ၿဖစ္ပြားေစတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကို အတိအက် မသိရေသးပါဘူး ။ ၿဖစ္ႏိုင္တဲ့အခ်က္ေတြကေတာ
့
၁ ။ ဖိုမ်ိဳးေစ့နဲ႔ မမ်ိဳးေစ့ ဓါတ္ခံအား မတူ၍ မတည့္၍ေသာ္လည္းေကာင္း
၂ ။ အစားအေသာက္နဲ႔အာဟာရ မတူ ခ်ိဳ႕တဲ့ၾက၍ လည္းေကာင္း
၃ ။ ရာသီဥတု အေနအထားေၾကာင့္လည္းေကာင္း
၄ ။ အၿခားအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္လည္းေကာင္း ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။ မ်ိဳးရိုးဗီဇနဲ႔ေတာ့ ဆက္စပ္မႈ မရွိပါဘူး ။
ၿပသတဲ့ လကၡဏာေတြေတြက ဘာေတြလည္း ?
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ပထမပိုင္း 1st Trimester မွာအၿဖစ္မ်ားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္တြဲကိုယ္၀န္က်မွလည္း ၿဖစ္ပြားတာေတြရွိပါတယ္ ။
၁ ။ သာမန္ကိုယ္၀န္ကဲ့သို႔ ဓမၼတာေသြးထိမ္ၿခင္း
၂ ။ ဆီးစစ္ရာတြင္ ႏွစ္ေၾကာင္းေပၚၿခင္း
၃ ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ခံစားရေလ့ရွိေသာ ေအာ္ကလီဆန္ၿခင္း ၊ မူးေ၀ၿခင္း ၊ ပ်ိဳ႕အန္ၿခင္းမ်ား ပိုမိုၿဖစ္ၿခင္း
၄ ။ ကိုယ္၀န္ရွိၿပီး မၾကာမီ ေသြးမၾကာမၾကာဆင္းၿခင္း
၅ ။ ကေလးလႈပ္ခ်ိန္တြင္ ကေလးမလႈပ္ၿခင္း
၆ ။ သားအိမ္အရြယ္အစားနဲ႔ အၿမင့္မွာ ေသြးထိမ္သည့္လထက္ ပိုမိုၾကီးထြားၿမင့္တက္ေနၿခင္း(ရွိသင့္သည့္ အရြယ္ ႏွင့္ ရွိသင့္သည္ထက္ ေသးငယ္ေနၿခင္း)
စသည္တို႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။
ဘယ္လိုစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြၿပဳလုပ္မလည္း ?
ဗိုက္ကို ကၽြမ္းက်င္တဲ့ဆရာ၀န္နဲ႔စမ္းသပ္ၿခင္း ၊ Ultrasound ရိုက္ၿခင္း စတဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႔ သိႏိုင္ပါတယ္ ။ တခါတရံ ေသြးဆင္းရာမွာ စပ်စ္သီးကဲ့သို႔ အလံုးေလးေတြ ေသြးခဲေတြနဲ႔အတူ ပါလာတတ္ပါတယ္ ။
စပ်စ္သီးသေႏၶကို ဘယ္လိုကုမလည္း ?
ေသြးမဆင္းမီ နဲ႔ ကိုယ္၀န္ပ်က္မက်မီ သိရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ထြက္က်လာေအာင္ ေဆးေပး ေဆးသြင္းရပါတယ္ ။ သားအိမ္ကို ခ်ဲ႕ၿပီး သားအိမ္ၿခစ္ၿခင္း ေလစုပ္စက္နဲ႔ စုပ္ယူၿခင္း (Vacuum suction Curettage ) တို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။ လူနာဟာ အသက္ ၄၀ ၀န္းက်င္လည္းၿဖစ္မယ္ မိသားစုလည္း စံုလင္မယ္ သားသမီးေတြ လည္းရွိထား တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီလုိလူနာေတြအတြက္ ေနာက္ဆံုး သားအိမ္ထုတ္ၿခင္းနည္းနဲ႔ ကုသႏိုင္ပါတယ္ ။
ပံုမွန္အားၿဖင့္ေတာ့ မ်က္စိနဲ႔ စပ်စ္သီးလိုမ်ိဳး အလံုးေလးေတြ ေတြ႔ေနရတယ္ဆိုေသာ္လည္း ဓါတ္ခြဲခန္းကို ပို႔ၿပီး ေသခ်ာစီစစ္ဖို႔လိုပါတယ္ ။ တစ္ခ်ိဳ႕က တပိုင္းကင္ဆာ ေၿပာင္းလဲေနမႈမ်ား (Chorio Carcinoma / Malignant Mole) စသၿဖင့္ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္ ။ အဲဒီလို ေၿပာင္းလဲတဲ့လူနာေတြအတြက္လည္း သင့္ေတာ္တဲ့ေသြးသြင္း ကုသၿခင္းနဲ႔ အခ်ိန္တိုအတြင္း ရာႏွဳန္းၿပည့္ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ပါတယ္ ။
ကုသၿပီးၿပီဆိုေသာ္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ Follow Up ၿပသဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ။ ၁ လ တစ္ၾကိမ္ ၃ လ ။ ၃ လတစ္ မၾကိမ္ ၆ လ တစ္ၾကိမ္နဲ႔ တစ္ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ အနည္းဆံုး ႏွစ္ႏွစ္ထိၿပသရန္လိုအပ္ပါတယ္ ။ အဲဒီလိုၿပန္ လည္ၿပ သတဲ့အခါတိုင္းမွာလည္း ဆီးစစ္ၿခင္း (UCG) ၊ Ultrasound ရိုက္ၿခင္းနဲ႔ ရင္ဘတ္ကို ဓါတ္မွန္ရိုက္ၿခင္းမ်ား ၿပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ။ ဆိုလိုတဲ့သေဘာကေတာ့ လာၿပသတဲ့အခါတိုင္း အတြင္းပိုင္းစမ္းသပ္ၿခင္း နဲ႔ မလံု ေလာက္ ပါဘူး ။
ဒီေရာဂါဟာေနာက္ထပ္ ထပ္ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ အလြန္ကိုပဲ ရွားပါးပါတယ္ ။
ေနာက္ထပ္ ကေလးယူလို႔ရမရ ?
ေနာက္ထပ္ကေလးယူလို႔ရပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေရာဂါၿဖစ္ၿပီး Follow Up ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာေတာ့ ကိုယ္၀န္ မယူရပါဘူး ။ ကိုယ္၀န္တားတဲ့အခါမွာလည္း ေဟာ္မုန္းမပါတဲ့သေႏၶတားနည္းေတြနဲ႔ တားသင့္ပါတယ္ ။ ဥပမာ ရက္ေရွာင္ၿခင္း ၊ ကြန္ဒံုးသံုးၿခင္း စသည္တို႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ စပ်စ္သီးသေႏၶၿဖစ္ပြားဖူးယံုနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ မွာ မ်ိဳးဆက္ပြား အရည္အေသြး က်ဆင္းသြားၿခင္းမရွိပါဘူး ။ ေစာစီးစြာ ၿပသကုသလွ်င္ ထိေရာက္စြာ ေပ်ာက္ ကင္း ႏိုင္ေသာေရာဂါၿဖစ္ပါတယ္ ။
ဒါေပမယ့္ ယေန႔ေခတ္ ေတာရြာေတြမွာ ၿမိဳ႕နဲ႔ ေ၀းလံေခါင္သီတဲ့ေက်းလက္ေတြမွာ ကိုယ္၀န္သည္ေတြဟာ ကေလး စတင္လႈပ္ခ်ိန္ ကိုယ္၀န္ငါးပတ္အလယ္ေလာက္မွ ကေလးမလႈပ္မွန္းသိၾကရၿပီး အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ္၀န္က လည္း အလြန္အမင္းတင္းက်ပ္ေပါက္ထြက္ၿခင္း ၊ ၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ ေသြးသြန္ၿခင္း တို႔ေၾကာင့္ အသက္ အႏၱရာယ္ရွိႏုိင္ပါတယ္ ။ ေနာက္တခါ ကိုယ္၀န္ႏုစဥ္မွာ ေသြးထြက္လြန္ႏိုင္ၿပီး သားအိမ္ေပါက္ၿပဲၿခင္း ၿဖစ္တတ္တဲ့ အတြက္ ကၽြမ္က်င္တဲ့၀ါရင့္ဆရာ၀န္ေတြကိုယ္တိုင္ ေဆာင္ရြက္ကုသဖို႔လည္းလိုပါတယ္ ။ Follow Up ၾကည့္ရွုဖို႔ အတြက္ေတာ့ OG ေတြရွိတဲ့ေဆးရံုေတြကိုသာ ညႊန္ၾကားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။
Ref : (1) Reproductive Health
(2) Obestetric and Gynaecological Problems
(3) Google Image Search
(4) Health Education for Reproductive Health (Myanmar -Professor Myint Maung Maung)
သက္တန္႔ခ်ိဳ
1st June 2010
စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................
Posts
