၂၀ရာစုအတြင္း ေဆးပညာ၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စသည္တို႔ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာေသာ္လည္း ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ႏွင့္ အေသေစာၾကရျခင္းတို႔၏ ဆက္စပ္မႈမွာ မေျပာင္းလဲေၾကာင္း အဂၤလန္တြင္ ၁၉၉၀ မွ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္း ၆၃၄ ခရိုင္အား ေလ့လာရာမွ သိရွိလာရသည္။
ေသဆံုးမႈႏွဳန္းကမူ သိသိသာသာ ေလ်ာ့က်ခဲ့သည္။ ဥပမာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မ်ားက ၅ ႏွစ္ေအာက္ေသႏွဳန္း ၃၃% ရွိခဲ့ရာမွ ၁၃% သို႔ေလ်ာ့လာသည္။ လူ႔သက္တမ္းလည္း ေယာက္်ားမ်ားတြင္ ၄၆ ႏွစ္မွ ၇၇ ႏွစ္၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ၅၀ ႏွစ္မွ ၈၁ ႏွစ္သို႔ တိုးတက္လာသည္။
ယခင္က ေသဆံုးရသည္မွာ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား၊ အဆုပ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ခဲ့ျပီး ယခုမူ ကင္ဆာ၊ ႏွလံုးေရာဂါတို႔က လူေတြကို ပို၍ေသေစလာသည္။
ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၏ အဓိပၸါယ္အား ဖြင့္ဆိုရာတြင္ ယခင္က လူတဦး၏ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေရးအတြက္ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္မ်ား မျပည့္စံုျခင္းဟု ယူဆခဲ့ရာမွ ယခုမူ လူတဦး၏၀င္ေငြႏွင့္ အျခားလူတို႔၏၀င္ေငြ ျခားနာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ယူဆလာၾကသည္။
သို႔ရာတြင္ ယင္း ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရွိေစကာမူ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ႏွင့္ ေစာေစာေသဆံုးၾကရျခင္းတို႔၏ ဆက္စပ္မႈမွာ မေျပာင္းလဲပါ။
Poverty and premature death still firmly linked
ယခင္က ေသဆံုးရသည္မွာ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား၊ အဆုပ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ခဲ့ျပီး ယခုမူ ကင္ဆာ၊ ႏွလံုးေရာဂါတို႔က လူေတြကို ပို၍ေသေစလာသည္။
ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၏ အဓိပၸါယ္အား ဖြင့္ဆိုရာတြင္ ယခင္က လူတဦး၏ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေရးအတြက္ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္မ်ား မျပည့္စံုျခင္းဟု ယူဆခဲ့ရာမွ ယခုမူ လူတဦး၏၀င္ေငြႏွင့္ အျခားလူတို႔၏၀င္ေငြ ျခားနာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ယူဆလာၾကသည္။
သို႔ရာတြင္ ယင္း ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရွိေစကာမူ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ႏွင့္ ေစာေစာေသဆံုးၾကရျခင္းတို႔၏ ဆက္စပ္မႈမွာ မေျပာင္းလဲပါ။
Poverty and premature death still firmly linked
Posts
2 comments:
Non communicable disease ေတြျဖစ္တဲ့ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ နွလံုးေရာဂါ၊ စိတ္ေရာဂါေတြကလည္း relatively poor ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတာပါပဲ ဆရာ။ ခ်မ္းသာတဲ့နိုင္ငံေတြက စခဲ့ေပမယ့္ အခုေနာက္ေတာ့လည္း သိပ္ခ်မ္းသာၿပီး Health Behavior ေကာင္းေကာင္းထိမ္းနိုင္တဲ့သူက အသက္ရွည္လာၾကတာကိုးေနာ္။
ဟုတ္မွာပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ သုေတသန ဆိုတာ အင္မတန္ နည္းလြန္လြန္း ေနေသးေတာ့ စာရင္းဇယားနဲ႔ ေျပာဘို႔ ခက္တယ္။ လုပ္ႏိုင္ရင္ သိပ္စိတ္၀င္စားစရာေတြ ေတြ႕လာမယ္ထင္တယ္။ အက်ိဳးလဲ ရွိမယ္။
ဥပမာေလး နဲနဲေျပာရအံုးမယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ၁၅ ႏွစ္ လုပ္ခဲ့တံုးက သားဦးမိခင္ ၃ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ ေလာက္ ႏို႔နာျဖစ္တာ သတိထားခဲ့တယ္။ ေဟာ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ကေလးေမြးေပးရတာ ၈၇ ေယာက္ ထဲမယ္၊ သားဦး ၂၆ ေယာက္ပါတယ္။ ဘယ္မိခင္မွ ႏို႔နာမျဖစ္ၾကျပန္ဘူး။
ေနာက္ ေယာက္်ားေလး ကေလးေတြ အထဲတံုးက ဆီးအိမ္ေက်ာက္ကို ခဏခဏ ေတြ႔ရ-ခြဲရဘူတာ။ ေဟာ အခု တေယာက္မွ မေတြ႔ဘူး။
အူက်-မုတၱ အထဲတံုးက ေပါမွေပါ။ ဒီမွာ ရွားျပန္ေရာ။ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြျဖစ္လို႔လား မသိဘူး။ သုေတသန စစ္တမ္းလို႔ေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူးေပါ့ေနာ္။
ကူးစက္ေရာဂါ ဆိုတာေတြကေတာ့ မ်ားတာ မဆန္းဘူးေပါ့ေလ။ ဒုကၡသည္ျဖစ္ၾကေပမဲ့ ေသြးတိုး ေပါသလား မေမးနဲ႔။ ႏွလံုးကေတာ့ နည္းတယ္။ ခက္ျပန္တာက ခ်င္းေတြဟာ ဗမာေတြေလာက္ ဆား-ငါးပိ-ဆီစားတာ နည္းတယ္။
Post a Comment