(အလာဂ်ီ) သို႔မဟုတ္ မတည့္အတူေန

ကြ်န္ေတာ္ ခရီးေ၀းတခုသြားရင္း၊ (တက္စီ)သမားနဲ႔ ေလေပးေျဖာင့္လာေတာ့ သူကေမးတယ္။ ခုေခတ္မွာ (အလာဂ်ီ) ဆိုတာ သိပ္ေပါတယ္။ ဘာလို႔လဲတဲ့။ ကားဆရာအရြယ္က လူၾကီးပိုင္းမို႔ အေတြ႔အၾကံဳဳအရ ေျပာတာေနမွာပါ။ အရင္က အဲလိုမရွိပါဘူးတဲ့။

ဆိုခ်င္တာက ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာသာမဟုတ္ သူမ်ားတိုင္းျပည္ေတြမွာပါ (အလာဂ်ီ)က ဒုကၡေပးပါတယ္။ အရင္တံုးက မရွိခဲ့တာေတြ အခုရွိလာေနလို႔ ျဖစ္ရတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။ အရင္ကမရွိတာေတြထဲမယ္ အစားအေသာက္နဲ႔ အသံုးအေဆာင္ေတြ အစံုပါဘဲ။ အသစ္ထြင္လိုက္တဲ့ ပစၥည္းမ်ိဳးစံု၊ အစားအေသာက္မ်ိဳးစံု၊ ဒါေတြေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္ ျဖစ္လာရတဲ့ အနံ႔အသက္အသစ္ေတြ၊ ေနာက္ျပီး လူေျပာမ်ားေနျပီျဖစ္တဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ညစ္ညမ္းလာတာေတြကိုပါ လက္ညွိဳးထိုးရပါလိမ့္မယ္။

(အလာဂ်ီ)ဆိုတာ ျဖစ္ရင္ အေတာ္ အခံရခက္တယ္။ ဒုကၡေသးေသးေလးကေန အသက္ကိုပါ ရန္ရွာႏိုင္တယ္။ ႏွာရည္ေတြ တယိုယို ျဖစ္ေနတာ။ ပန္းနာေရာဂါ၊ ႏွင္းကူနာ၊ မတည့္ျခင္းေပါင္းစံု (ပန္းနာ + ႏွင္းကူးနာ + ႏွာရည္ယို) အတူတြဲ ျဖစ္ေနတာ ဆိုျပီးရွိပါတယ္။ သန္း-မွက္-ေလွးစတဲ့ အင္းဆက္ ကိုက္ခံရတာ၊ ခ်ိတ္သံေကာင္ ရွိတာ၊ ပန္း-ျမက္-သစ္ပင္-ေပါင္းပင္ေတြရဲ႔ ၀တ္မွံဳေတြ၊ (ဖန္းဂတ္စ္)မွိဳ၊ အိမ္ေမြးတိရစၧာန္ ေၾကာင္၊ ေခြးေတြဟာလည္း (အလာဂ်ီ)ကို ရေစတဲ့ အရာေတြပါဘဲ။

မတည့္တဲ့အရာေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုးလည္းျဖစ္၊ အဆိုဆံုးလည္းတစ္ ျဖစ္တာကေတာ့ ေဆးတမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မတည့္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ေဆး)ဆိုတဲ့ ဗမာစကားဟာ အေတာ္ကို ေကာင္းတာပါ။ ေဆးလို႔ ေျပာတာနဲ႔ ေရာဂါဘယ ကင္းေစမယ္။ ခြန္အားကိုေပးမယ္။ ေပ်ာက္ေစဆိုတဲ့ ေစတလံုးပိုင္လို႔ အဓိပၸါယ္ကို ေဆာင္တာပါ။ တကယ္ေတာ့ ေဆးဟာ အေကာင္း-အဆိုး ဒြန္တြဲေနတာမ်ိဳးပါ။ ဘယ္ေဆးမွာမဆို (ဆိုက္-အဖက္)ဆိုတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ အနည္းနဲ႔အမ်ား ရွိၾကတယ္။ အဲဒါေတြထဲမယ္ (အလာဂ်ီ)ဆိုတာက တခုပါတယ္။

Anaphylaxis ေခၚတဲ့ (ေရွာ့ခ္) အျပင္းအထံ မတည့္ျခင္းကေတာ့ အသက္ရွဴတာ ႏွလံုးခုန္တာေတြ မမွန္ျဖစ္လာျပီး အေရးေပၚ ေဆးကုမွ အသက္ရွင္ႏိုင္တဲ့အထိ ဆိုးပါတယ္။

အစားအေသာက္ေၾကာင့္ျဖစ္ရတာကို (အလာဂ်ီ) အမ်ိဳးအစား(၁)လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ အစားတမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မတည့္တာထဲမွာ ႏြားႏို႔၊ ဥ၊ ငါး၊ အေစ့အဆံမ်ား၊ အခ်ဥ္သီးမ်ား၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးတို႔ပါတယ္။ အသားေတြကသာ (အလာဂ်ီ) ရေစတာ မဟုတ္ဘူး။

မတည့္တာတခုခု ကိုယ္ခႏၶာထဲ ၀င္လာရင္ လူကေန သူ႔ကိုတန္ျပန္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ)ဆိုတဲ့ ေဆးပညာလို ေျပာရရင္ IgE တနည္းေျပာရရင္ အတြင္းအား ဆိုတာ အလိုလိုထြက္လာတယ္။ သူတို႔တေတြ ရန္ျဖစ္-စစ္ခင္းၾကတာကို (အလာဂ်ီ)လို႔ ေခၚလိုက္တာပါဘဲ။ ႏွာရည္ေတြထြက္၊ ယားယံ၊ မ်က္လံုးေတြနီရဲ၊ အေရျပား အဖုအပိန္႔ထြက္၊ ၀မ္းပ်က္ စတာေတြ ျဖစ္လာမယ္။

စစ္ကိုင္းေဆးရံုၾကီးမွာ တာ၀န္က်တံုးက အျပာ၀တ္ဆရာမတဦးရဲ႕ခင္ပြန္း ဆံပင္ဆိုးေဆးတခုသံုးမိတာ ေဆးရံုေတာင္ တက္ကုရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဆံပင္ဆိုးေဆးမွန္သမွ်ကို မသံုးခင္စမ္းရတယ္။ လက္ဖ်ံေပၚမွာ ဆိုးေဆးကို တို႔ထားျပီး ၅ မိနစ္ ၁၀မိနစ္ စသည္ ေစာင့္ၾကည့္ရတယ္။ နီရဲ၊ ယားယံလာတာမျဖစ္မွ ဆံပင္ကုိ ဆိုးရမယ္။

အနာသိ ေဆးရွိလို႔ ဆိုေပမဲ့ အနာထပ္မျဖစ္ေအာင္ ဘာကိုမတည့္တာလည္းဆိုတာ သိဘို႔ လိုလာတယ္။ အမ်ားစုေသာ လူနာမ်ားက ကိုယ္က ဘာကိုမတည့္တာလဲဆိုတာ မသိၾကဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့လူေတြ ထပ္ျဖစ္ေနရတာေပါ့။ မတည့္ဘူးထင္တာကို ေသျခာေအာင္၊ အတိအက် သိေအာင္လုပ္တဲ့နည္းကေတာ့ ေသြးစမ္းနည္းနဲ႔ အေရျပားစမ္းနည္း ဆိုျပီးရွိပါတယ္။ ကရိကထ အေတာ္မ်ားပါတယ္။

ဒီလိုမ်ိဳးလုပ္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းမရွိရင္ ကုိယ့္အားကိုယ္ကိုးရပါလိမ့္မယ္။ ငါ ဘာနဲ႔ တကယ္မတည့္တာလဲဆိုတာ စနစ္တက် ဆန္းစစ္-ေရြးထုတ္-ေရွာင္က်ဥ္ပါေလ။ မဲမဲျမင္တိုင္းေတာ့ သရဲမမွတ္ပါနဲ႔။ လူသံုးပံုတပံုေလာက္က အစား တမ်ိဳးမ်ိဳး ေရွာင္ေနၾကတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ေပမဲ့ တကယ္မတည့္တာကေတာ့ ၃ ရာႏုန္း ေလာက္သာရွိတယ္လို႔ သုေတသန လုပ္ေတာ့ ေတြ႔ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းခ်င္း ေနာက္တာရွိတယ္ မဟုတ္လား၊ နင္အရင္စားၾကည့္၊ နင္ဘာမွမျဖစ္မွ ဒို႔စားမယ္။ ဒါ႕႕႕ အေတာ္ပညာရွိတဲ့နည္းဗ်။

ဗမာလူမ်ိဳးေတြက ခန္႔မွန္းတာကို လြယ္လြယ္ၾကီး လုပ္တတ္တယ္။ ေဘးက လူေတြကလည္း ေစတနာေတာ့ ေစတနာေပါ့၊ ဟိုဟာက မတည့္ဘူးေအ့။ ဒီဟာကို မစားနဲ႔ကြ။ ဒီလိုနဲ႔ ေရွာင္လိုက္ရတာမ်ား စားစရာကို မရွိေတာ့ဘူး။ အသားေၾကာင့္ ထင္လို႔ (ဗက္ဂ်ီ) လုပ္လိုက္ရတဲ့အျဖစ္က ဒါ့ေၾကာင့္ေပါ့။

အမွန္က မတည့္တာက တမ်ိဳးထည္း ျဖစ္ေလ့ရွိတာပါ။ တမ်ိဳးမွာေတာင္ တိတိက်က် ေျပာရရင္ တမ်ိဳးထဲကမွ တမ်ိဳးက မတည့္တာမ်ိဳး။ ေခါင္းရွဳတ္မသြားနဲ႔၊ ဒီလိုပါ။ ဟင္းတခြက္ခ်က္ရင္ အမယ္မ်ိဳးစံု ထည့္ခ်က္ရတယ္ မဟုတ္လား။ အဲဒီထဲက နံနံပင္ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ၾကက္သြန္နီျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ကိုယ္နဲ႔မသင့္တာက တခုခုထဲျဖစ္မွာပါ။

ဟင္းခ်က္သလိုဘဲ၊ အသံုးအေဆာင္ေတြမွာလည္း အဲလိုဘဲ။ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္တခုမွာ အမယ္စံုထည့္လုပ္တာကိုး။ ေမႊးေအာင္လုပ္တဲ့ ဓါတုပစၥည္းေလး တခုေၾကာင့္ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္နဲ႔ မတည့္တာျဖစ္ေစတယ္။ (ေကာ့စ္မက္တစ္) လို႔ေခၚတဲ့ အလွသံုး ပစၥည္းေတြ၊ ေန႔စဥ္သံုး ပစၥည္းေတြထဲက တမယ္မယ္ကေန ကိုယ္နဲ႔မသင့္တာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြတဦးရဲ႕ ဇနီးဆိုရင္ ဆပ္ျပာမွန္သမွ် မတည့္တဲ့ဘ၀ ေရာက္ေနရရွာတယ္။ သူတို႔ အေမရိကားေရာက္ေတာ့လည္း ဒီအတိုင္းဘဲတဲ့။

ေရွာင္ရန္ မသိေသးရင္ ေဆာင္ရန္ကေတာ့ (အင္တီဟစ္စတမင္း) ေဆးမ်ားပါဘဲ။ (အလာဂ်ီ) ကုစရာ (ဘာမီတြန္)လို ေဆးေတြကို လူတိုင္းေလာက္ သိေနၾကျပီ။ ဒီေဆးမ်ိဳးေတြဟာ ေကာင္တာေပၚတင္ျပီး၊ ဆရာ၀န္ေဆးလက္မွတ္ မလိုဘဲ၊ အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူႏိုင္တဲ့ ေဆးအမ်ိဳးေတြထဲမွာ ပါတယ္ေလ။ ေဆးျပားသာမက အေရးေပၚလိုရင္ ထိုးဘို႔ ထိုးေဆး၊။ လိမ္းေဆး၊ ရွဴေဆးနဲ႔ မ်က္စဥ္းေတာင္ရွိပါတယ္။

(အင္တီ-ဟစ္တမင္း)ေတြဟာ အိပ္ခ်င္၊ ေခါင္းကိုက္၊ မ်က္စိျမင္ေ၀၀ါး၊ ၀မ္းခ်ဳပ္၊ အာေျခာက္၊ ေခါင္းမူး၊ ဆီးသြားရခက္၊ ေခါင္းမၾကည္မလင္ျဖစ္တတ္တဲ့ ေဘးထြက္ မေကာင္းက်ိဳးေတြရွိပါတယ္။ ခုေခတ္မွာေတာ့ အိပ္ခ်င္ေစျခင္းမရွိတဲ့ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ဒုတိယ၊ တတိယမ်ိဳးဆက္ ဆိုတာေတြ ေပၚလာပါျပီ။

တကယ္လို႔ ထပ္သိခ်င္ရင္ ဆက္ဖတ္ပါ။ ေဆးညႊန္းစာေတြကို ေသေသျခာျခာဖတ္လို႔ Alimemazine (trimeprazine), Chlorphenamine (chlorpheniramine), Clemastine, Cyproheptadine, Hydroxyzine, Promethazine ဆိုဒါေတြ ျဖစ္ေနရင္ သိပ္အေကာင္းၾကီး မဟုတ္ေသးဘူး။ ဒီေဆးေတြက အိပ္ခ်င္ေစပါတယ္။ အလုပ္လဲ လုပ္စရာမရွိေအာင္ ကံေကာင္းသူမ်ားဆိုရင္ေတာ့ ကိစၥမရွိဘူးေပါ့ေလ။

Acrivastine (Semprex, Benadryl), Cetirizine (Zirtec, Zyrtec), Desloratadine (Neoclarityn), (Telfast 120, Telfast 180, Allegra), Loratadine (Clarityn, Clarityne, Boots Antihistamine Tablets, Claritin), Mizolastine (Mizollen, Mistamine) ဆိုတာေတြကေတာ့ အိပ္ခ်င္ေစျခင္းမရွိတဲ့ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ဒုတိယမ်ိဳးဆက္မို႔ ပိုေကာင္းတယ္လို႔ ညႊန္းလိုက္ပါတယ္။

(အလာဂ်ီ)ရတတ္သူမ်ား လက္ကိုင္အိပ္ထဲမွာ Zyrtec (Cetirizine hydrochloride) ကို ေဆာင္ထားပါ။ စားေဆး၊ ေသာက္ေဆး။ သူက 5 mg and 10 mg ဆိုျပီးလာတယ္။ အသက္ ၆ ႏွစ္အထက္ဆိုရင္ တေန႔ တျပား။ အစာနဲ႔နီးမွ ေ၀းမွဆိုတာ မရွိဘူး။ ေရာဂါျပင္းရင္ေတာ့ ပိုေသာက္ရမယ္ေပါ့။ တေန႔ကို ႏွစ္ခါခြဲေသာက္လဲရတယ္။ အသက္ငယ္ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္အလိုက္ ေလွ်ာ့ေသာက္ရမယ္။ တ၀က္၊ ေလးပံုတပံု။

ေစ်းခ်ိဳခ်ိဳ၊ ေပါပါလြယ္လြယ္ ၀ယ္ရတဲ့ ဗမာျပည္မွာ Burmeton နဲ႔ ကုလားျပည္မွာ Avil တို႔ဟာ Pheniramine maleate ေဆးပဌမမ်ိဳးဆက္ေတြပါ။ သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ေျပာခဲ့သလို အိပ္ခ်င္လိမ့္မယ္။ စိုးရိမ္တတ္ရင္ ထိုးေဆးနဲ႔ ေဆးထိုးအပ္ပါ ေဆာင္ထားပါ။ ပုလိပ္နဲ႔ေတြ႔ရင္ေတာ့ ေသေသျခာျခာ ရွင္းျပေပါ့။

ပုရြက္ဆိတ္ကိုက္ရင္၊ ျခင္ကိုက္ရင္ လိမ္းဘို႔ ပရုပ္ဆီအနီ အသံုးက်ပါတယ္။ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ပါတဲ့လိမ္းေဆးလည္း သံုးႏိုင္သလို၊ Xylocaine (Lidocaine) 2% ထံုေဆးပါတဲ့လိမ္းေဆး၊ Calamine Lotion တို႔က ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ယူပစ္သလို၊ အနာ-အယား သက္သာသြားမယ္။ အဲ ေဆးပ်ယ္သြားေတာ့ ျပန္သံုးေပါ့။

ငယ္တံုးက မတည့္ေပမဲ့ ၾကီးလာေတာ့ ေရွာင္စရာ မလိုေတာ့တာလည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ လူၾကီးမ်ား ဒီေနရာမွာ ကံေကာင္း တယ္ေပါ့။ စက္ရံုေတြ ေပါတဲ့ေနရာ၊ လူေတြရွဳတ္တဲ့ ျမိဳ႔ၾကီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္တယ္။ ေတာသူေတာင္သားေတြက ဒီေနရာမွာ သာသြားျပီ။ ေယာက္်ားေလးမ်ားက မိန္းကေလးေတြထက္ အျဖစ္မ်ားသတဲ့။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဂုဏ္ယူၾကပါေလ။ (အလာဂ်ီ)ဆိုတာ မိဘမ်ိဳးရိုး လိုက္တတ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေမ-အေဖကိုလည္း ေရြးျပီးမွ အမ်ိဳးေတာ္ၾကပါေလ။

Dr. တင့္ေဆြ

Related Posts :