ခုခံက်ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး
၂၄ စက္တင္ဘာ ၂၀၀၉
ဒီကေန႔ သတင္းေတြထဲမွာ ထိပ္ဆံုးကပါလာတာကေတာ့ ခုခံက်ေရာဂါကာကြယ္ေဆး သုေတသန ေအာင္ျမင္မႈ သတင္းပါ။ ထိုင္း-အေမရိကန္ ၆ ႏွစ္ၾကာ ပူးတြဲ သုေတသနျပဳခ်က္အရ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားသူေတြဟာ ကာကြယ္ေဆး ထိုးမထားသူေတြထက္ ခုခံက်ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ၃၁ ရာႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီသတင္းေကာင္းကို ခြဲျခမ္းစိပ္ျဖာ ၾကည့္ရေအာင္။
စမ္းသပ္မႈ
ဒီသုေတသနျပဳခ်က္ဟာ ကာကြယ္ေဆး စမ္းသပ္မႈအဆင့္ (၃) ျဖစ္ၿပီး အရည္အေသြးပိုင္းမွာ စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
(စကားခ်ပ္။
စမ္းသပ္မႈ အဆင့္ (၁) - ကာကြယ္ေဆးက လူကို ဥပါဒ္ မေပးႏိုင္ဘူး ဆိုတာ ေသခ်ာေအာင္ စမ္းသပ္တာပါ။
စမ္းသပ္မႈ အဆင့္ (၂) - ကာကြယ္ေဆးက တကယ့္ အာနိသင္ ရွိမရွိ လူဦးေရ ခပ္နည္းနည္းနဲ႔ စမ္းသပ္တာ ျဖစ္ၿပီး
စမ္းသပ္မႈ အဆင့္ (၃) - ကာကြယ္ေဆးက တကယ့္ အာနိသင္ ရွိမရွိ လူဦးေရ မ်ားမ်ားနဲ႔ စမ္းသပ္တာျဖစ္ပါတယ္။)
ခုခံက်ေရာဂါပိုး မရွိတဲ့ ( HIV ပိုး မရွိတဲ့ ) အသက္ ၁၈ ႏွစ္ကေန ၃၀ အတြင္း ထိုင္းလူမ်ိဳး က်ား-မ စုစုေပါင္း ၁၆၀၀၀ ေက်ာ္ကို စမ္းသပ္ထားပါတယ္။ အစမ္းသပ္ခံတဲ့ လူေတြထဲမွာ တစ္၀က္က ကာကြယ္ေဆးရၿပီး က်န္တစ္၀က္က ကာကြယ္ေဆး မရပါ။ သို႔ေသာ္ အားလံုးကိုေတာ့ အျပင္ပန္းၾကည့္ရင္ အတူတူပဲလို႔ ထင္ရတဲ့ ေဆးေတြ ပံုမွန္ ထိုးေပးပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆး အတု နဲ႔ အစစ္လို႔ လြယ္လြယ္ ေျပာၾကပါစို႔ရဲ႕။ ေဆးထိုးေပးရတဲ့ လူကိုယ္တိုင္ေတာင္ ဘယ္ေဆးက အစစ္ ဘယ္ေဆးက အတု ဆိုတာ မသိပါဘူး။ ဒီလိုမ်ိဳး ေဆးထိုးခံရသူေကာ ေဆးထိုးေပးသူပါ အတု အစစ္ မခြဲျခားႏို္င္ေအာင္ ျပဳလုပ္ထားႏိုင္တာဟာ ကာကြယ္ေဆး သုေတသနမွာ အင္မတန္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အခ်က္ပါ။ (စကားခ်ပ္။ ။ ဘိုလိုေတာ့ double blind trial လို႔ ေခၚပါတယ္။)
ဘာျဖစ္လို႔ ေကာင္းတာလဲ ဆိုေတာ့ ကာကြယ္ေဆး အစစ္ ရထားလို႔ ဆိုၿပီး အျပင္မွာ သြားကဲခ်င္တိုင္း ကဲေနတာမ်ိဳး၊ ကာကြယ္ေဆး အတု ရထားလို႔ဆိုၿပီး စမ္းသပ္ကာလအတြင္း ဥပုသ္ေစာင့္ေနတာမ်ိဳး လုပ္ေနၾကရင္ စမ္းသပ္မႈ အေျဖထုတ္ရာမွာ ထိခိုက္ႏိုင္လို႔ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ စမ္းသပ္မႈမွာ ပါ၀င္သူေတြဟာ ေနရိုးေနစဥ္အတိုင္း ဆက္လက္ၿပီး ေနေနၾကဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ အခုလို ကာကြယ္ေဆး အတု ရထားလား၊ အစစ္ရထားလား ဘယ္သူ႔ ဘယ္သူမွ မသိၾကေလေတာ့ စမ္းသပ္မႈမွာ ပါ၀င္သူေတြဟာ အရင္လို ေနၿမဲအတိုင္း ဆက္ေနၾကဖို႔ ျဖစ္လာပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က သုေတသန အဖြဲ႔မွာ မပါ၀င္တဲ့ သမာသမတ္ရွိမယ္လို႔ ထင္ရတဲ့ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔က သုေတသန လုပ္သူေတြ စနစ္က်မႈရွိမရွိ ေစာင့္ၾကည့္တာပါ။ ဒါဟာလည္း အရည္အေသြးေကာင္းတဲ့ သုေတသနေတြရဲ႕ လကၡဏာ တစ္ခုပါ။
စမ္းသပ္မႈ အဆင့္ (၃) ကိုေရာက္ဖို႔အတြက္ အဆင့္ (၁) ေတြ (၂) ေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ရပါတယ္။ ဒီသုေတသန ျပဳခ်က္မွာ အဆင့္ (၁) နဲ႔ (၂) ကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီးခဲ့ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ထားတာ ေတြ႔ရလို႔ ေကာင္းမြန္တဲ့ သုေတသနျပဳခ်က္လို႔ ေျပာလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။
စမ္းသပ္မႈ အေျဖ
ကာကြယ္ေဆး ထိုးထားသူေတြထဲမွာ ၅၁ ဦး ခုခံက် ေရာဂါ ရလာၿပီး ကာကြယ္ေဆး ထိုးမထားသူေတြထဲမွာ ၇၄ ဦး ေရာဂါရပါတယ္။ စမ္းသပ္မႈမွာ ပါ၀င္တဲ့ လူဦးေရ အတိအက်နဲ႔ ပါ၀င္တဲ့ အခ်ိန္ေတြ ထည့္တြက္လိုက္ေတာ့ ၃၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္မႈ ရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ ရလဒ္မ်ား
စမ္းသပ္ခဲ့ဖူးသမွ် ခုခံက်ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးေတြထဲမွာ ဒီကာကြယ္ေဆးက အလားအလာ အေကာင္းဆံုးပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ကာကြယ္ႏိုင္မႈက ၃၁ ရာႏႈန္းပဲ ရွိေတာ့ ကာကြယ္ေဆး ထိုးထားဦး ေရာဂါ ကူးစက္ႏိုင္ေခ်က အေတာ္မ်ားေနဆဲပါ။ တစ္ဖက္က ၾကည့္ျပန္ရင္ ဒီကာကြယ္ေဆးရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပံု အစြမ္းသတၱိေတြကို ထပ္မံေလ့လာၿပီး မြမ္းမံလိုက္ရင္ ဒီ့ထက္ ပိုေကာင္းတဲ့ ကာကြယ္ေဆး ရေကာင္းရလာႏိုင္ပါတယ္။
သတိထားစရာေလးမ်ား
ဒီစမ္းသပ္မႈမွာ သတိထားစရာ တစ္ခ်က္က ထိုင္းမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ခုခံက်ေရာဂါပိုး မ်ိဳးကြဲ၊ မ်ိဳးစိတ္ေတြကို အဓိကထား စမ္းသပ္ထားတာမို႔ အျခား မ်ိဳးကြဲ၊ မ်ိဳးစိတ္ေတြအတြက္ သံုးလို႔ မရႏိုင္ေသးပါ။ (စကားခ်ပ္။ ။ အာဖရိကႏိုင္ငံေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ခုခံက်ေရာဂါ မ်ိဳးကြဲ၊ မ်ိဳးစိတ္ေတြဟာ ထိုင္းနဲ႔ မတူပါ။)
ကာကြယ္ေဆး ေပၚၿပီေဟ့ ဆိုၿပီး လူေတြ လြတ္ခ်င္တိုင္းလြတ္ၿပီး ကဲေနလို႔ေတာ့ မျဖစ္ပါ။ ကာကြယ္ေဆးက ရာႏႈန္းျပည့္ ကာကြယ္တာ မဟုတ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီေန႔ ေပၚတဲ့ ကာကြယ္ေဆးက ေနာက္ေန႔ လူအားလံုး သံုးဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ေနာက္ထပ္ စမ္းသပ္စရာမ်ား ခြင့္ျပဳခ်က္မ်ား ထုတ္လုပ္မႈပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ား ရွိပါေသးတယ္။
ကာကြယ္ေဆး ေပၚၿပီဆိုေတာ့ ခုခံက်ေရာဂါ ဒီကမာၻေပၚကေန အျမစ္ျပတ္ သြားႏိုင္မလား
နမူနာ တစ္ခုနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ေျပာပါမယ္။ ပိုလီယို ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးဟာ ၉၅ ရာႏႈန္း ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ အာနိသင္ရွိပါတယ္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေက်ာ္က ကာကြယ္ေဆးကို ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိခဲ့ေပမယ့္ ဒီကေန႔ ဒီအခ်ိန္ အထိ ကမာၻေပၚမွာ ပိုလီယိုေရာဂါ အျမစ္ မျပတ္ႏိုင္ေသးပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ၃၁ ရာႏႈန္းသာ ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ဒီ ခုခံက်ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ေတာ့ ခုခံက်ေရာဂါ ကမာၻေပၚမွာ အျမစ္ျပတ္ မသြားႏိုင္ပါ။
ဒါဆို ဘာလုပ္ၾကမလဲ
လက္ရွိ သိၿပီးသား နည္းလမ္းေတြျဖစ္တဲ့ က်န္းမာေရး ပညာေပးျခင္း၊ ကြန္ဒံုးသံုးျခင္း၊ ေရာဂါကူးစက္ႏိုင္ေျခမ်ားတဲ့ အျပဳအမူ ( ဥပမာ - မူးယစ္ေဆး ထိုးျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံဖက္ မ်ားျခင္း ) ေတြကို ေရွာင္ျခင္း၊ အမ်ိဳးသား လိင္အဂၤါ အေရျပားျဖတ္ျခင္း စတာေတြကို ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီလို ေဆာင္ရြက္ရင္းနဲ႔မွ လူအမ်ား သံုးလို႔ရတဲ့ ခုခံက်ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ရလာၿပီဆိုရင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးတာကိုပါ နည္းလမ္းတစ္ခုအေနနဲ႔ ျဖည့္စြက္ အသံုးျပဳလာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
အာေရာဂ်ံ ပရမံ လာဘံ
တကၠသိုလ္ လွမြန္
စာကိုး
UNAIDS. “Largest ever HIV vaccine trial results very encouraging”
ClinicalTrials. HIV Vaccine Trial in Thai Adults.
The U.S. Military HIV Research Program (MHRP). Fact sheet on RV 144 Phast III Trial – Thailand.
Posts
10 comments:
"ကာကြယ္ေဆး ထိုးထားသူေတြထဲမွာ ၅၁ ဦး ခုခံက် ေရာဂါ ရလာၿပီး ကာကြယ္ေဆး ထိုးမထားသူေတြထဲမွာ ၇၄ ဦး ေရာဂါရပါတယ္။ စမ္းသပ္မႈမွာ ပါ၀င္တဲ့ လူဦးေရ အတိအက်နဲ႔ ပါ၀င္တဲ့ အခ်ိန္ေတြ ထည့္တြက္လိုက္ေတာ့ ၃၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာကြယ္မႈ ရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။"
အဲဒါ ethical လို႔ ေျပာႏိုင္လား?
ဥာဏ္ မမီဘူး။
"ခုခံက်ေရာဂါ မရွိတဲ့ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ကေန ၃၀ အတြင္း ထိုင္းလူမ်ိဳး က်ား-မ စုစုေပါင္း ၁၆၀၀၀ ေက်ာ္ကို စမ္းသပ္ထားပါတယ္။ "
ေရာဂါပိုးရွိၿပီးသား သူေတြကို စမ္းတာလား?
မရွင္းလုိ႔။
ျပန္ေမးရဦးမယ္ ethical မျဖစ္ဘူးလို႔ ဘယ္လို အေၾကာင္းနဲ႔ ေျပာမလဲ။
စမ္းသပ္ခ်က္မွာ စၿပီး ပါစဥ္တုန္းကေတာ့ ပါ၀င္သူေတြအားလံုး ဘယ္သူမွ ခုခံက်ေရာဂါ မရွိၾကပါ။
ဒါက ရၿပီးရင္ ျပန္ေပ်ာက္ေအာင္ ကုလို႔ရတဲ့ ေရာဂါမွ မဟုတ္တာ။
ေရာဂါ မရွိတာလား။
ေရာဂါပိုးပါ မရွိတာလား။
အဲဒါ မရွင္းဘူး။
ကမာၻတ၀ွမ္း လူေပါင္း ၃၃ သန္း ကူးစက္ခံေနရတဲ့ HIV အတြက္ မီဒီယာ ကေန Breakthrough တခုလို႔ ေျပာၾကတယ္။ သုေတသနအရဆိုရင္ ဟုတ္မွာပါ။
ဒီ HIV ကာကြယ္ေဆးဟာ ေရာဂါကူးစက္ေစမႈကို ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ေၾကာင္း ပဌမဆံုးအၾကိမ္ စမ္းသပ္ေတြ႕ရွိရတာ ဟုတ္ပါသတဲ့။ တမ်ိဳးထဲေပးရင္ မထူးတဲ့ လက္ေဟာင္း ကာကြယ္ေဆး ႏွစ္မ်ိဳးတြဲကို ေဒသ ၂ ခုက ထိုင္းလူမ်ိဳး လူ ၁၆၃၉၅ ဦးကို ထိုင္းအစိုးရႏွင့္ အေမရိကန္စစ္တပ္တို႔ ပူးတြဲျပီး၊ စမ္းသပ္ခဲ့ျခင္းဟာ အမ်ားဆံုး သုေတသန ျဖစ္ပါတယ္။ HIV ပိုးမရွိတဲ့ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ကေန ၃၀ ႏွစ္ရွိသူေတြကို ၇ ႏွစ္တာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းပါ။ စမ္းသပ္ခံသူေတြကို ၆ လ ၁ ခါ၊ ၃ ႏွစ္ၾကာ စစ္ေဆးခဲ့တာပါ။
ဆရာ တကၠသိုလ္ လွမြန္ ေျပာတာကို ေထာက္ခံတယ္။ အေ၀းၾကီးလိုပါေသးတယ္။ ကိန္းဂဏန္းအရာေတာ့ ၃၁႕၂% ေလ်ာ့နည္းတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆး မထိုးသူေတြထဲက ၇၄ ဦး ကို ကူးစက္ျပီး၊ ထိုးသူ ၅၁ ဦး ကူးစက္ေၾကာင္း ေတြ႕ရတာျဖစ္လို႔ မလြမ္းေလာက္ေသးဘူး ထင္ပါတယ္။
စမ္းခဲ့တာက ဗိုင္းရပ္မ်ိဳးခြဲ B ႏွင့္ E တို႔ျဖစ္လို႔၊ အာဖရိကမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ C မဟုတ္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ ဘာမ်ိဳးခြဲေတြရွိလဲ မသိပါ။ သုေတသနဆိုတာ ဗမာျပည္မွာ အေတာ္ၾကီး-အေတာ္ၾကီး လိုေနတယ္ ထင္တယ္။
ဟိုေခတ္တံုးက ကမာၻမွာ ဆန္အတင္ပို႔ဆံုး တိုင္းျပည္ ျဖစ္ခ်ိန္မွာ ဆန္သုေတသနကို လက္မခံခဲ့လို႔ ဖိလစ္ပိုင္ ကို ေရာက္သြားရတယ္။ အက်ိဳးရလဒ္ကေတာ့ ကေန႔ ဗမာ့ဆန္ကို ၀ယ္သူမရွိျဖစ္သြားေရာ။
စမ္းသပ္ခ်က္မွာ စၿပီးပါစဥ္တုန္းက “ေရာဂါပိုး” မရွိၾကပါဘူး လို႔ ေျပာရင္ ပိုၿပီး တိက်ပါလိမ့္မယ္။ ပို႔စ္ထဲမွာလည္း ျပန္ျပင္လိုက္ပါတယ္။
က်င့္၀တ္နဲ ့အညီဆံုးသုေတသနကိုရွာမေတြ ့နိုင္ၾကလို ့နွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ကာကြယ္ရာ ေဆးနိတၳ၊ ကုရာေဆးနိတၱေရာဂါကို လက္ပိုက္ၾကည့္ေနခဲ့ၾကရတာပါ။ က်င့္၀တ္နဲ ့မညီရင္ ဆက္လုပ္ခြင့္ကိုမရပါဘူး။
“ကာကြယ္ေဆး အစစ္ ရထားလို႔ ဆိုၿပီး အျပင္မွာ သြားကဲခ်င္တိုင္း ကဲေနတာမ်ိဳး၊ ကာကြယ္ေဆး အတု ရထားလို႔ဆိုၿပီး စမ္းသပ္ကာလအတြင္း ဥပုသ္ေစာင့္ေနတာမ်ိဳး လုပ္ေနၾကရင္ စမ္းသပ္မႈ အေျဖထုတ္ရာမွာ ထိခိုက္ႏိုင္လို႔ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ စမ္းသပ္မႈမွာ ပါ၀င္သူေတြဟာ ေနရိုးေနစဥ္အတိုင္း ဆက္လက္ၿပီးေနေနၾကဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။” ဆိုေတာ့ က်င့္၀တ္နဲ ့ၿငိမယ္ဆိုရင္ ေနရိုးေနစဥ္အတိုင္း ဆက္လက္ၿပီးေနေနၾကဖို႔ ကို ေဆးဆရာတစ္ေယာက္က ခြင့္ျပဳလိုက္ျခင္းဟာ သူျဖစ္ခ်င္တာျဖစ္ ကိုယ့္သုေတသနေအာင္ျမင္ရင္ၿပီးေရာ ဆိုသလိုမို ့“လူ ့က်င့္၀တ္” နဲ ့ေတာ့သိပ္မကိုက္လွဘူးလို ့ကြ်န္မထင္ပါတယ္။ သုေတသနက်င့္၀တ္ေတာ့ လြတ္နိုင္ပါတယ္။ သုေတသနေၾကာင့္သူတို ့ေရာဂါရတာမဟုတ္လို ့ပါ။
ေနာက္တစ္ခုက ေဆးရဲ ့ကာကြယ္နိုင္မႈကလည္း သိပ္ေတာ့မလြမ္းေလာက္တဲ့ေနာက္တစ္ခ်က္က ဘယ္သူေတြက ေဆးထိုးၿပီးေနာက္ကဲေနၾကၿပီး၊ ဘယ္သူေတြက ဥပုသ္ေဆာက္ေနၾကလဲဆိုတာေတြထိ လိုက္ၾကည့္ေနၾကတာမ်ိဳးမဟုတ္ရင္ေတာ့ သူတို ့ကိုယ္တိုင္ရဲ ့အေနအထိုင္ေၾကာင့္ပဲ “ေရာဂါရျခင္း၊မရျခင္း” ကိုျဖစ္ေစၿပီး ေဆးကေတာ့ ဘာမွကို မလုပ္နိုင္တာလည္းျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ေနမလားပဲ။ ကိုယ္တိုင္လုပ္တာမဟုတ္ပဲ ဆရာတို ့ေရးထားတာကိုဖတ္ရသေလာက္ကို ျမင္ၾကည့္မိတာပါ။
Research လုပ္တာက သီးသန္႔၊ Health Education လုပ္တာက သီးသန္႔ဆိုေတာ့ ကၽြန္မအေနနဲ႔ေတာ့ ဒီ Research အတြက္ Sample ယူရာမွာ Paticipant ေတြရဲ့ ဆႏၵပါၿပီး ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈႏွင့္သာ လုပ္ရတာျဖစ္လို႔ က်င့္၀တ္နဲ႔ မကိုက္ညီလို႔ သေဘာထားရေလာက္တဲ့အေၾကာင္း ရွိမယ္မထင္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ Research တခု လုပ္ဖို႔အတြက္ Sample ယူတဲ့အခါမွာ ခုနက Yu Wa yi ထည့္ေျပာတဲ့ အခ်က္ေတြကို Experiment error (Type 1 and Type 2) ႏွင့္ Experiment bias ဆိုတဲ့ လြဲေခ်ာ္ႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကို အဲဒီထဲမွာ ထည့္တြက္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ Research ရဲ့သေဘာအရ ပို႔စ္ထဲမွာ ပါတဲ့ အားလံုးတြက္ခ်က္ၿပီး ရလာတဲ့ အေျဖဆိုတာ ဒါေတြ အကုန္လံုး ႏႈတ္ထားၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လို Sample အမ်ိဳးအစား ဆိုတာ မသိလို႔ Population ကို ကုိယ္စားျပဳမႈ ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာအထိ ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔ မရေပမယ့္ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ၃၁ ရာခိုင္ႏႈန္းဆိုတာဟာ အနီးစပ္ဆံုး တိက်မႈကို ယူထားၿပီးသားျဖစ္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။
'Study volunteers received counseling on how to prevent becoming infected with HIV at the beginning of the study and every six months (pre-test and post-test counseling) after the start of the trial, for a total of three and a half years.'
ဒီ စမ္းသပ္မွုမွာ ပါ၀င္သူမ်ားဟာ counseling အၾကိမ္ၾကိမ္ ေပးျခင္းခံရတဲ့ အတြက္ ethical မျဖစ္ဘူးလို ့ ေျပာစရာမရွိဘူးလို ့ ျမင္ပါတယ္။ counseling ရေသာ္လည္း ကူးစက္ႏိုင္မယ့္ အျပဳအမူေတြ ဆက္လုပ္ေနသူမ်ား၊ မေျပာင္းႏိုင္သူမ်ားသာ ပိုးကူးစက္ျခင္းခံသြားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Link ေပးထားတဲ့ referencesေတြကို ဖတ္ၾကည့္ရင္ ပိုရွင္းသြားမွာပါ။
ေက်းဇူးပါ Nge Naing နဲ ့EEK. အခုမွရွင္းသြားေတာ့တယ္။
ေဆာရီး။ ကြ်န္မရဲ ့မွတ္ခ်က္မွာ “နတၳိ” ေတြေရးတာ။ အခုမွၾကည့္မိတယ္။ နိတၱိ မဟုတ္။
Post a Comment