အခု အရမ္းကို ေျပာခ်င္တဲ့ ကိစၥေလးက လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈ (sexual harassment) အေၾကာင္းေလး ျဖစ္ေနတယ္။ လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈက က်န္းမာေရး ျပႆနာ ဟုတ္၊မဟုတ္ဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာ ေတြးၾကည့္ရင္ သိႏုိင္တဲ့ အရာပါ။
လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈ ဆိုတာက အမ်ိဳးသားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြ အေပၚမွာ ျပဳမူတာကိုတင္ ေခၚတာ မဟုတ္ဘဲ အမ်ိဳးသမီးေတြက အမ်ိဳးသားေတြ အေပၚမွာ ျပဳမူပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ လိင္တူ အခ်င္းခ်င္းက ျပဳမူတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ ေပးမႈေတြ အားလံုးကို ေခၚဆိုတာပါ။
လိင္မႈ ဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈက လက္ပါ၊ ေျခပါမွ မဟုတ္ပါဘူး။ စကားနဲ႔၊ အမူအယာနဲ႔၊ အျပဳအမူနဲ႔ လုပ္တာေတြ အကုန္လံုး အႀကံဳး၀င္ပါတယ္။
Wikipedia က လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈကို အခုလို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။
လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈ ဆိုတာက အမ်ိဳးသားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြ အေပၚမွာ ျပဳမူတာကိုတင္ ေခၚတာ မဟုတ္ဘဲ အမ်ိဳးသမီးေတြက အမ်ိဳးသားေတြ အေပၚမွာ ျပဳမူပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ လိင္တူ အခ်င္းခ်င္းက ျပဳမူတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ ေပးမႈေတြ အားလံုးကို ေခၚဆိုတာပါ။
လိင္မႈ ဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈက လက္ပါ၊ ေျခပါမွ မဟုတ္ပါဘူး။ စကားနဲ႔၊ အမူအယာနဲ႔၊ အျပဳအမူနဲ႔ လုပ္တာေတြ အကုန္လံုး အႀကံဳး၀င္ပါတယ္။
Wikipedia က လိင္မႈဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ေပးမႈကို အခုလို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။
" Sexual harassment is unwelcome attention of a sexual nature and is a form of illegal and social harassment. It includes a range of behavior from seemingly mild transgressions and annoyances to actual sexual abuse or sexual assault."
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ယဥ္ေက်းတယ္ ေျပာၾကတယ္။ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ လို႔ ေျပာၾကတယ္။
ဒါေပမယ့္ လိင္မႈ ဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ ေပးမႈေတြက ေနရာတိုင္းမွာ ရွိေနတယ္လို႔ ကၽြန္မ ခံစားရပါတယ္။
ဥပမာေလးတစ္ခု ေျပာမယ္ဆိုရင္ လူအမ်ားစု မွီခို အားထားေနရတဲ့ ဘတ္စ္ကားေတြပဲ ဆိုပါေတာ့။
ကၽြန္မက ဘတ္စ္ကား အစီးမ်ားတဲ့သူဆိုေတာ့ ကားစပါယ္ရာေတြနဲ႔ အၿမဲ ျပႆနာ တက္ရေလ့ရွိပါတယ္။ သူတို႔ မဆြဲတင္၊ မတြန္းတင္လဲ အေပၚကို ေရာက္ေအာင္ တက္ႏိုင္မွန္း သိေနပါလ်က္နဲ႔၊ တစ္ခါတစ္ေလဆို အေပၚကို ေရာက္ၿပီးပါလ်က္နဲ႔ မလိုအပ္တဲ့ လက္ေတြက ေရာက္ေရာက္ လာတတ္တာ။ ဒါကို ရပိုင္ခြင့္တစ္ခုလို ျပဳမူေနၾကၿပီး ဘယ္သူကမွလဲ အလုပ္ရႈပ္ခံ ပါးစပ္ေညာင္းခံၿပီး ေျပာမေနၾကပါဘူး။
ဒါက ဘတ္စ္ကားကုိပဲ မွီခို အားထားေနရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေန႔စဥ္ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပႆနာပါ။
အေသးစိတ္ေျပာရင္ ေျပာစရာေတြ ေထာက္ျပစရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။
လုပ္ငန္းခြင္တြင္းမွာ ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရတဲ့ လိင္မႈ ဆိုင္ရာ ေနွာက္ယွက္မႈေတြကိုလဲ အဓမၼက်င့္တဲ့ အဆင့္ေလာက္ အထိ မေရာက္ရင္ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ ကိစၥေတြလို သေဘာထားေနၾကတာ မ်ားပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ လုပ္ငန္းခြင္ထဲကို ေရာက္လာတဲ့အခါ ဒီလို အေႏွာက္အယွက္ ေပးခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ယူဆၾကတာ၊ အေႏွာက္အယွက္ေပးတာ လုပ္သင့္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုလုိ႔ ယူဆထားၾကတာ မ်ားတယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြကိုလဲ ေက်နပ္လို႔ ၿငိမ္ေနၾကတာေပါ့လို႔ လြယ္လြယ္ကူကူ ေျပာၾကတာ မ်ားပါတယ္။
မေက်နပ္လို႔ ျပန္ေျပာတတ္တဲ့သူေတြက လူဆိုး ျဖစ္ၿပီး အၾကဥ္ခံရ၊ ျပႆနာ ရွာခံရတာေတြ မ်ားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ တကယ္လို႔ ဒါေတြကို အသိပညာေပးႏိုင္၊ နားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ အားလံုးကို တားဆီးလို႔ မရရင္ေတာင္ တခ်ိဳ႕သူေတြက ဆင္ျခင္သြားမယ္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။
ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ ကိစၥေလးတစ္ခုကို ျပန္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ လုပ္ငန္းခြင္ အစည္းအေ၀းေတြမွာ ဆံုရေလ့ရွိတဲ့ မွတ္မွတ္ရရ ရွိေနသူတစ္ဦး အေၾကာင္းကို ဥပမာ ေပးခ်င္ပါတယ္္။
သူက ကၽြန္မကို အဲဒီလို ဆံုမိတိုင္း မ်က္လံုး မလႊဲတမ္းကို ၾကည့္တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္က ျပန္ၾကည့္လို႔ သိတာလို႔လဲ ေျပာခ်င္ ေျပာလို႔ ရပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြဆိုတာ ဘယ္သူ ဘယ္လို ၾကည့္ၾကည့္ မ်က္လႊာခ်ၿပီး ေနရမယ္လို႔ အဆံုးအမေတြက ဆိုထားေလတာကိုး။
ဘာျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္မတို႔ အျပစ္ေတြလို႔ ယူဆရမလား။
သူ ၾကည့္တဲ့ ပံုစံက " ဟယ္ .. ငါ ေခ်ာလို႔ ၾကည့္တာပဲ " ဆိုၿပီး ဘ၀င္ပဲ ျမင့္ရေတာ့မလား၊
" ဟင္ .. ဒီေလာက္ေတာင္ ၾကည့္ရလားဟဲ့ " ဆိုၿပီး ထရိုက္ရမလား ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳး။
ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိတ္မသက္မသာ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
တစ္ရက္မွာေတာ့ ကၽြန္မတို႔ အတူတူ တက္ရတဲ့ အစည္းအေ၀း တစ္ခုမွာ လိင္မႈဆိုင္ရာ ေနွာက္ယွက္မႈနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ပညာေပး ဗီဒီယိုေလး ၾကည့္ရပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္က စၿပီး သူ ကၽြန္မကို ဘယ္ေနရာမွာ ေတြ႔ေတြ႔ အရင္လို မၾကည့္ေတာ့ဘူး။
ဒါေၾကာင့္ အသိပညာ ရွိသြားရင္ အားလံုး မဟုတ္ေပမယ့္ ဆင္ျခင္မယ့္ သူေတြ ရွိတယ္လို႔ ယူဆမိတာပါ။
ေနာက္ဘေလာ့ဂ္က်မွပဲ ကၽြန္မ အလုပ္သင္ ဆရာ၀န္ ဘ၀မွာ ႀကံဳရ၊ ၾကားရ၊ ျမင္ရတဲ့ လိင္မႈ ဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ ေပးမႈေတြ အေၾကာင္းကို ဆက္ေရးပါမယ္။
ဒါေပမယ့္ လိင္မႈ ဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ ေပးမႈေတြက ေနရာတိုင္းမွာ ရွိေနတယ္လို႔ ကၽြန္မ ခံစားရပါတယ္။
ဥပမာေလးတစ္ခု ေျပာမယ္ဆိုရင္ လူအမ်ားစု မွီခို အားထားေနရတဲ့ ဘတ္စ္ကားေတြပဲ ဆိုပါေတာ့။
ကၽြန္မက ဘတ္စ္ကား အစီးမ်ားတဲ့သူဆိုေတာ့ ကားစပါယ္ရာေတြနဲ႔ အၿမဲ ျပႆနာ တက္ရေလ့ရွိပါတယ္။ သူတို႔ မဆြဲတင္၊ မတြန္းတင္လဲ အေပၚကို ေရာက္ေအာင္ တက္ႏိုင္မွန္း သိေနပါလ်က္နဲ႔၊ တစ္ခါတစ္ေလဆို အေပၚကို ေရာက္ၿပီးပါလ်က္နဲ႔ မလိုအပ္တဲ့ လက္ေတြက ေရာက္ေရာက္ လာတတ္တာ။ ဒါကို ရပိုင္ခြင့္တစ္ခုလို ျပဳမူေနၾကၿပီး ဘယ္သူကမွလဲ အလုပ္ရႈပ္ခံ ပါးစပ္ေညာင္းခံၿပီး ေျပာမေနၾကပါဘူး။
ဒါက ဘတ္စ္ကားကုိပဲ မွီခို အားထားေနရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေန႔စဥ္ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျပႆနာပါ။
အေသးစိတ္ေျပာရင္ ေျပာစရာေတြ ေထာက္ျပစရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။
လုပ္ငန္းခြင္တြင္းမွာ ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရတဲ့ လိင္မႈ ဆိုင္ရာ ေနွာက္ယွက္မႈေတြကိုလဲ အဓမၼက်င့္တဲ့ အဆင့္ေလာက္ အထိ မေရာက္ရင္ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ ကိစၥေတြလို သေဘာထားေနၾကတာ မ်ားပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ လုပ္ငန္းခြင္ထဲကို ေရာက္လာတဲ့အခါ ဒီလို အေႏွာက္အယွက္ ေပးခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ယူဆၾကတာ၊ အေႏွာက္အယွက္ေပးတာ လုပ္သင့္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုလုိ႔ ယူဆထားၾကတာ မ်ားတယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြကိုလဲ ေက်နပ္လို႔ ၿငိမ္ေနၾကတာေပါ့လို႔ လြယ္လြယ္ကူကူ ေျပာၾကတာ မ်ားပါတယ္။
မေက်နပ္လို႔ ျပန္ေျပာတတ္တဲ့သူေတြက လူဆိုး ျဖစ္ၿပီး အၾကဥ္ခံရ၊ ျပႆနာ ရွာခံရတာေတြ မ်ားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ တကယ္လို႔ ဒါေတြကို အသိပညာေပးႏိုင္၊ နားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ အားလံုးကို တားဆီးလို႔ မရရင္ေတာင္ တခ်ိဳ႕သူေတြက ဆင္ျခင္သြားမယ္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။
ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ ကိစၥေလးတစ္ခုကို ျပန္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ လုပ္ငန္းခြင္ အစည္းအေ၀းေတြမွာ ဆံုရေလ့ရွိတဲ့ မွတ္မွတ္ရရ ရွိေနသူတစ္ဦး အေၾကာင္းကို ဥပမာ ေပးခ်င္ပါတယ္္။
သူက ကၽြန္မကို အဲဒီလို ဆံုမိတိုင္း မ်က္လံုး မလႊဲတမ္းကို ၾကည့္တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္က ျပန္ၾကည့္လို႔ သိတာလို႔လဲ ေျပာခ်င္ ေျပာလို႔ ရပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြဆိုတာ ဘယ္သူ ဘယ္လို ၾကည့္ၾကည့္ မ်က္လႊာခ်ၿပီး ေနရမယ္လို႔ အဆံုးအမေတြက ဆိုထားေလတာကိုး။
ဘာျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္မတို႔ အျပစ္ေတြလို႔ ယူဆရမလား။
သူ ၾကည့္တဲ့ ပံုစံက " ဟယ္ .. ငါ ေခ်ာလို႔ ၾကည့္တာပဲ " ဆိုၿပီး ဘ၀င္ပဲ ျမင့္ရေတာ့မလား၊
" ဟင္ .. ဒီေလာက္ေတာင္ ၾကည့္ရလားဟဲ့ " ဆိုၿပီး ထရိုက္ရမလား ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳး။
ေတာ္ေတာ္ေလးကို စိတ္မသက္မသာ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။
တစ္ရက္မွာေတာ့ ကၽြန္မတို႔ အတူတူ တက္ရတဲ့ အစည္းအေ၀း တစ္ခုမွာ လိင္မႈဆိုင္ရာ ေနွာက္ယွက္မႈနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ပညာေပး ဗီဒီယိုေလး ၾကည့္ရပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္က စၿပီး သူ ကၽြန္မကို ဘယ္ေနရာမွာ ေတြ႔ေတြ႔ အရင္လို မၾကည့္ေတာ့ဘူး။
ဒါေၾကာင့္ အသိပညာ ရွိသြားရင္ အားလံုး မဟုတ္ေပမယ့္ ဆင္ျခင္မယ့္ သူေတြ ရွိတယ္လို႔ ယူဆမိတာပါ။
ေနာက္ဘေလာ့ဂ္က်မွပဲ ကၽြန္မ အလုပ္သင္ ဆရာ၀န္ ဘ၀မွာ ႀကံဳရ၊ ၾကားရ၊ ျမင္ရတဲ့ လိင္မႈ ဆိုင္ရာ အေႏွာက္အယွက္ ေပးမႈေတြ အေၾကာင္းကို ဆက္ေရးပါမယ္။
2 comments:
ဆက္ပါအုံး။ ဖတ္ခ်င္ပါတယ္။ ဥပမာ တခ်ိဳ႔ ကေလးေလးေတြက ရင္းႏွီးခ်စ္ခင္လြယ္ေတာ႔ ဒါကို အခြင္႔အေရးယူတဲ႔လူေတြလဲ ရွိတတ္လို႔ပါ။ ျမန္မာ အသိုင္းအ၀ိုင္းက ဦးေလးအရြယ္ပဲေလဆိုၿပီး ထင္ရမွာ အားနာတာမ်ိဳး၊ မဟုတ္တန္ေကာင္းပါဘူး ထင္တတ္တာမ်ိဳး။
အစ္မေရ
ဒီကို လာအားေပးတာ ေက်းဇူး။
ဟုတ္တယ္ .. ကေလးေတြ ဘ၀ မလံုၿခံဳတာေတြလဲ အမ်ားႀကီး
ဒါေပမယ့္ ဖံုးထားၾကတယ္။
ခဏခဏ မေတာ္တေရာ္ေတြ ၾကားရေပမယ့္ အျပင္ကို အသိမခံၾကေတာ့ awareness မရွိၾကဘူး။
ဆက္ဖို႔ကို စဥ္းစားေနတာ။
ရွိတာေလးေတြကို ေရးတာက အားလံုး မေကာင္းဘူးလု႔ိ ေျပာရာေရာက္မွာလဲ စိုးရိမ္တယ္။
ေရးေတာ့ ဆက္ေရးပါဦးမယ္။
Post a Comment