Thursday, April 9, 2009

Ethic


ကၽြန္မ ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့မယ့္ အျဖစ္အပ်က္ကေလး တစ္ခု ရွိပါတယ္။
ေဆးေက်ာင္းသူ ဘ၀ အိုဂ်ီ ေဆာင္မွာ စၿပီး ဆင္းရတဲ့အခ်ိန္။
အဲဒီေန႔က ျပင္ပ လူနာ ဌာနမွာ သင္မယ္ဆိုလို႔ ကၽြန္မတို႔ အဖြဲ႔ လူေတြနဲ႔ ျပည့္ၾကပ္ေနတဲ့ ျပင္ပ လူနာ စမ္းသပ္ ခန္းေလးထဲကို သြားခဲ့ၾကတယ္။
မွတ္မွတ္ရရ၊ အဲဒီေန႔က အဖြဲ႔ထဲမွာ မိန္းကေလး ဆိုလို႔ ကၽြန္မ တစ္ေယာက္တည္းပဲ ရွိတယ္။
ခံုနံပါတ္ေတြကို နာမည္နဲ႔ စီတာမို႔ ကၽြန္မ နာမည္က ေယာက္်ားေလးေတြ ၾကားထဲကို အၿမဲလိုလို ေရာက္ေနတတ္တယ္။

ကၽြန္မတို႔ကို စာသင္ေပးမယ္ဆုိတဲ့ မမက လူနာတစ္ေယာက္ကို ၾကည့္ေနတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေလး တစ္ဦး။
မလံုၿခံဳတဲ့ အကာအရံေတြၾကားမွာ သူ အစမ္းသပ္ ခံေနရတာ။
ကၽြန္မ သူငယ္ခ်င္း ေယာက္်ားေလးေတြကလဲ ကုတင္ေဘးမွာ ၀ိုင္းလို႔။
အိုဂ်ီမမက ခံုမွာ ျပန္ထိုင္၊ လူနာ မွတ္တမ္း ေရးရင္း မထင္မွတ္တဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္ တစ္ခုကို ကၽြန္မကို လွမ္းေပးတယ္။
" VE စမ္း" တဲ့။
VE ဆိုတာ မိန္းမ လိင္အဂၤါ ထဲကို လက္နဲ႔ ႏႈိက္ၿပီး အထဲက အေနအထားေတြ ပံုမွန္ ဟုတ္မဟုတ္ကို စမ္းသပ္ရတာ။
အရွည္က vaginal examination ေပါ့။
ကၽြန္မတို႔ကို ဘယ္သူကမွ VE စမ္းနည္း မသင္ေသး။
ဖတ္ထားေပမယ့္ ဘယ္လို စမ္းရမယ္ဆိုတာ ကၽြန္မ ေကာင္းေကာင္း နားမလည္။
သူကလဲ ဘယ္လို စမ္းပါလို႔ မေျပာ၊ မညႊန္ၾကား။
လုပ္သင့္လား၊ မလုပ္သင့္လားဆိုတာ ခ်ီတံုခ်တံု ျဖစ္ေနဆဲမွာ လူနာ အမ်ိဳးသမီးေလးက အသံတုန္တုန္နဲ႔ ကၽြန္မကို " မစမ္းပါနဲ႔ ဆရာမရယ္ .. မစမ္းပါနဲ႔ ဆရာမရယ္ " လို႔ ေတာင္းပန္ရွာတယ္။
ကၽြန္မ ေတြးလိုက္တယ္။
ကၽြန္မ စမ္းလိုက္ရင္ ဘာ ပညာရႏိုင္မလဲ။
ဘာကို စမ္းၿပီး ဘာကို ေလ့လာရမယ္မွန္း မသိတာမို႔ ဘာမွ အက်ိဳးမရွိႏိုင္။
ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မက မိန္းမ။
ဒီ လူနာ အမ်ိဳးသမီး ဘယ္လို ခံစားေနရသလဲ ဆိုတာ ကၽြန္မ ေကာင္းေကာင္း ကိုယ္ခ်င္းစာလို႔ ရပါတယ္။
ကၽြန္မ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီး " မစမ္းဘူး " လို႔ ေျပာလုိက္တယ္။
လူနာ အမ်ိဳးသမီးက " ေက်းဇူးတင္လိုက္တာ ဆရာမရယ္ " လို႔ လွမ္းေျပာတယ္။
ရလဒ္က ကၽြန္မကို စိတ္ဆိုးတဲ့ အတြက္ " ဒီေန႔ ဘာမွ မသင္ေတာ့ဘူး " လို႔ ေျပာတာ ခံရတယ္။
သူငယ္ခ်င္း ေယာက္်ားေလးေတြက " နင္ကလဲ စမ္းလိုက္တာ မဟုတ္ဘူး " လုိ႔ ၀ိုင္း အျပစ္တင္ၾကတာကို ခံရတယ္။
အခုအခ်ိန္မွာ ျပန္ေတြးရင္ ကၽြန္မ မွန္ခဲ့တယ္လို႔ ခံစားရေပမယ့္ အဲဒီ အေျခအေန၊ အေနအထားက ကၽြန္မ မွန္တယ္၊ မွားတယ္ ဆိုတာကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ၿပီး ေျပာႏိုင္ဖို႔ အလြန္ကို ခက္ခဲတဲ့ အေနအထားပါ။
ကၽြန္မ ဆရာ၀န္ေတြ ေစာင့္ထိန္းရမယ့္ က်င့္၀တ္ (ethic) ကို နားလည္ခဲ့လို႔ မဟုတ္ဘူး။
ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ သက္သက္နဲ႔ ေခါင္းမာခဲ့တာ။
ဒါက ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ နမူနာ အျဖစ္အပ်က္ေလး တစ္ခုကို တင္ျပရံု သက္သက္ပါ။


Related Posts :



13 comments:

Nu Thwe said...

This is not even a question about professional ethics. It is about common decency and respect for human dignity!

It is shocking to see and hear such things in a profession which is supposed to be caring and treating people with sympathy and empathy.

I can go on but will stop here for the time being.

EEK said...

အဲဒီလိုပဲ လူနာေတြကို အားနာ၊ သနားျပီး အတင္းစမ္းတာတို ့၊ လုစမ္းတာတို ့၊ မလုပ္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ခပ္ည့ံညံ့ ဆရာ၀န္တေယာက္ အျဖစ္နဲ ့ပဲ ျမန္မာျပည္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မွု ၀န္ေဆာင္မွု စနစ္ရဲ့ အျပင္ဖက္ကို လြင့္ခဲ့တဲ့သူ တေယာက္မွ အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံသြားပါတယ္။

Nge Naing said...

Tune ေရ သိပ္ စိတ္၀င္စားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ဒီညေန Assignment တခု လက္စသတ္ၿပီးမွ Comment လာေပးဦးမယ္။ အျပင္ကေနၿပီး အထဲကအေၾကာင္းဘာမွ မသိပဲ လာေျပာျပန္ၿပီလို႔ေတာ့ စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔ လာေျပာတယ္ဆိုကတည္းက မသိလို႔ အေျဖရွာခ်င္လို႔ပဲ ျဖစ္ေတာ့ သိတဲ့သူေတြက သူသိတာနဲ႔ ကိုယ္သိတာကို Team member အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ အသိေတြ ဖလွယ္။ မွ်ေ၀တဲ့အေနနဲ႔ ျပန္ေျပျပမွရမွ ျဖစ္မွာေပါ့ မဟုတ္ဘူးလား။
With kind regard

tune said...

မငယ္ႏိုင္ေရ
စိတ္မပ်က္ပါဘူး။
မႏုသြယ္နဲ႔ အိအိကိုလဲ
ေဆြးေႏြးေပးတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

အတြင္းနဲ႔ အျပင္ အေျခအေန ကြာတာေလး ျမင္မိေစခ်င္တာပါ။
ေျပာခ်င္တာေလးေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတယ္။
ဘယ္ေလာက္ ေျပာျဖစ္မယ္ေတာ့ မသိေသးဘူး။

မသက္ဇင္ said...

စိတ္ဝင္တစားဖတ္သြားပါတယ္--
အစစအရာရာအဆင္ေျပပါေစ--

ေနစိုးနိုင္ said...

ေဆးေက်ာင္း မွာ တက္တဲ့ ေယာက္်ားေလး ( သူငယ္ခ်င္း) ေတြ အားရပါးရနဲ႕ ျပန္ေျပာတာကို နားေထာင္ဖူးတယ္။

Anonymous said...

မကၽြန္း မွန္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။
ကုိယ္ ဒီလုိမွ စမ္းသပ္မေပးရင္ လူနာအတြက္ အက်ိဳးယုတ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ မစမ္းမျဖစ္ စမ္းရေတာ့မွာေပါ့။ ဒါေတာင္ လူနာ သိပ္ရွက္ေနရင္ ဒီတုိင္း ျဗဳန္းဒုိင္းဆုိ ဝင္မယ့္အစား အနားက ေယာက္်ားေလးေတြကုိ ေမာင္ႏွမလုိပဲ သေဘာထားဖုိ႔၊ ဒါ ဘာမွ ရွက္စရာ မရွိေၾကာင္း လူနာအေနမက်ပ္ေအာင္ စကားေတြ ခံျပီးမွ လုပ္ရင္ ပုိအဆင္ေျပတာေပါ့။
မကၽြန္း အဲဒီအခ်ိန္က ျဖစ္ေနသလုိ စာထဲ ဖတ္ထားေပမယ့္ ဘာကုိ စမ္းျပီး ဘာကုိ ေလ့လာရမွန္း မသိလုိ႔ ဘာမွ အက်ိဳးမရွိႏုိင္ ဆုိတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးဆုိရင္ေတာ့ လူနာမိန္းကေလးကလဲ အရမ္းရွက္ျပီး ေတာင္းပန္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေနာက္ဆုတ္ေပးလုိက္တာ အင္မတန္ မွ်တ သေဘာထားၾကီးတဲ့ လုပ္ရပ္တစ္ခုပါ။
ပညာနဲ႔ အေတြ႔အၾကံဳလုိခ်င္ရင္ ေဟာက္စ္ ဆင္းေနခ်ိန္ကစျပီး ဒါေတြ အမ်ားၾကီး ယူဖုိ႔ အခ်ိန္ေတြ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီတစ္ေနရာေလးမွာ လူနာကုိ ငဲ့ညွာလုိက္တာ သိပ္လွျပီး သိပ္မြန္ျမတ္သြားတဲ့ ကိစၥပါ။

Ye-Mon said...

ေဆးပညာ သင္ၾကားရာမွာ လက္ေတြ႔သင္ၾကားျခင္းဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေဆးပညာဘြဲ႔သာရသြားတယ္ လက္ေတြ႔မတတ္ဘူး ဆိုရင္၊ လုပ္ငန္းခြင္၀င္မွသာ သင္မယ္ဆိုရင္ ... လူနာေတြအတြက္ အႏၱရာယ္ႀကီးပါတယ္။

တစ္ဖက္မွာလည္း လူနာေတြကို လူလူသူသူ ဆက္ဆံဖို႔လိုပါမယ္။ ဆရာ၀န္ေတြ ေဆးေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြ အေနနဲ႔ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ ရွိဖို႔ လိုမယ္ ထင္ပါတယ္။ လူနာထံက ခြင့္ျပဳခ်က္ ေသေသခ်ာခ်ာ ေတာင္းခံၿပီးမွ စမ္းသပ္မယ္ဆိုရင္ ဒီကိစၥ ေျပလည္ေလာက္ပါတယ္။

သတိထားစရာ တစ္ခုကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႔ ဆရာ၀န္-လူနာ ဆက္ဆံေရးမွာ power differential အရွိန္အ၀ါ ကြာဟမႈ ပမာဏက ႀကီးလြန္းေနေသးတယ္။ ဆရာ၀န္ေတြကို နတ္ဘုရားေတြေလာက္နီးနီး ကိုးကြယ္ သလိုမ်ိဳး အထင္ႀကီးထားတတ္တာေၾကာင့္ ဆရာ၀န္က စမ္းသပ္ခြင့္ ေတာင္းရင္ လူနာက ႀကိဳက္ႀကိဳက္ မႀကိဳက္ႀကိဳက္ ေခါင္းညိတ္ရတာမ်ိဳး ရွိတတ္ပါတယ္။ လိုလိုခ်င္ခ်င္ ေခါင္းညိတ္တာလား မတတ္သာလို႔ ေခါင္းညိတ္ရတာလား ဆိုတာကေတာ့ အကင္းပါးရင္ သိသာပါတယ္။

Anonymous said...

ye mon, i like your comment that i can see some of health care workers, they think they are from different world. i am realy sorry of patients from my mother land. keep going yur dream. cu

tune said...

ေျပာခ်င္တာ ေပးခ်င္တာေလး ရည္ရြယ္ခ်က္လြဲသြားမွာလဲ စိုးတယ္။
ေျပာခ်င္တာက အျပစ္တင္ဖုိ႔ မဟုတ္ဘူး။
အျပစ္တင္ရတာ အရမ္းလြယ္တယ္။
ဘာမွလဲ အေထာက္အကူ မျဖစ္ဘူး။
ဘာေၾကာင့္ ဘယ္သူေတြ ဘယ္လို ေတြးျဖစ္တာလဲ။
အေျခအေနေတြက ဘယ္လို ရွိသလဲ။
အဲဒါကို နားလည္ေစခ်င္တာ။

ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျပင္ပကမၻာမွာ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚ ေျပာဆိုခြင့္ေတြ ရေနၿပီး အျပဳအမူေတြ ေျပာင္းလဲ မလာဘဲ အရိုးစြဲေနတဲ့ မေကာင္းတာေတြကို ဆုတ္ကိုင္ထားသူေတြလဲ ရွိေနတာပဲ။

တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ လက္ညွိဳးထိုး အျပစ္ေျပာေနရံုနဲ႔ ဘာမွ ေျပာင္းလဲမွာ မဟုတ္ဘူးေလ။
ကိုယ္က စျပင္ရမွာ။

Anonymous said...

ve စမ္းတယ္ဆိုတာ ဆ၇ာ၀န္တိုင္း စမ္းတတ္သင့္ပါတယ္။ ဒီလိုပဲ ဘာမွမသိတဲ့ဘ၀ကေန စၾကရတာပါ။ ေဆးေက်ာင္းသားနဲ႕ လူနာအခ်ိဳးမမွ်ေနသေရြ႕ လူနာေတြဘက္က နစနနာေနအုံးမွာပါ။ ေတာ္ေတာ္ည့ံတဲ့ og ပါပဲ။ သူကိုယ္တိုင္က လူနာကို ဂရုမစိုက္ရင္ ေက်ာင္းသားေတြကို ဘယ္လိုစာသင္မလဲ။ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္အတြက္ skill ကအေ၇းၾကီးသလို attitude ကလည္းအေ၇းၾကီးပါတယ္

ပီပီျပင္ျပင္ said...

အၾကံျပဳခ်င္တာေလးက လူနာေကာဆရာ၀န္ ဖက္ကပါ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ေျပလည္ေအာင္လုိ႕ စမ္းသပ္ဖုိ႕အတြက္လူနာခြင့္ျပဳခ်က္ကိုအရင္ယူျပီးသေဘာတူမွစမ္းသပ္တာလူနာရဲ႕ေလးစားမႈယံုၾကည္မႈကိုရနိုင္ပါတယ္။ ေနာက္သူမ်ား ႏိုင္ငံ ေတြမွာ og ကစမ္းသပ္ တဲ့အခါ လူနာကို သီးသန္႕ခန္း(ကန္႕လန္႕ကာထား တဲ့အခန္း)သီးသန္႕ခံုမွာ ထုိင္ခုိင္းျပီးေတာ့ လူနာနဲ႕ဆရာ၀န္ၾကားမွာကန္႔လန္႔ကာ ကာထားတဲ့အတြက္အစမ္းခံရသူမွာ ေကာ စမ္းသပ္သူမွာပါအားနာတာ ရွက္ရြံတာ ေတြ ျဖစ္စရာမလုိဘဲ ပိုမုိအဆင္ေျပေစပါတယ္
အေျခအေနအရအခန္းမသံုးႏိုင္ရင္ေတာင္ ကန္႕လန္႕ကာသံုးျပီးလူနာႏွင့္ဆရာ၀န္မ်ားကို ခြြဲျခားထားတာသည္လူနာအတြက္စိတ္လံုျခံဳမႈကိုျဖစ္ေစပါသည္။
ခုမွဒီsite ေလးကုိသိလုိ႕ဖတ္ျပီး အၾကံျပဳတာေလးပါ။

ပီပီျပင္ျပင္ said...

အၾကံျပဳခ်င္တာေလးက လူနာေကာဆရာ၀န္ ဖက္ကပါ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ေျပလည္ေအာင္လုိ႕ စမ္းသပ္ဖုိ႕အတြက္ လူနာခြင့္ျပဳခ်က္ကို အရင္ယူျပီးသေဘာတူမွ စမ္းသပ္တာ လူနာ ရဲ႕ ေလးစားမႈယံုၾကည္မႈကိုရနိုင္ပါတယ္။ ေနာက္သူမ်ား ႏိုင္ငံ ေတြမွာ og ကစမ္းသပ္ တဲ့အခါ လူနာကို သီးသန္႕ခန္း (ကန္႕လန္႕ကာထား တဲ့အခန္း)သီးသန္႕ခံုမွာ ထုိင္ခုိင္းျပီးေတာ့ လူနာနဲ႕ဆရာ၀န္ၾကားမွာ ကန္႔လန္႔ကာ ကာထားတဲ့အတြက္ အစမ္းခံရသူမွာ ေကာ စမ္းသပ္သူမွာပါ အားနာတာ ရွက္ရြံတာ ေတြ ျဖစ္စရာမလုိဘဲ ပိုမုိအဆင္ေျပေစပါတယ္
အေျခအေန အရ အခန္းမသံုးႏိုင္ရင္ေတာင္ ကန္႕လန္႕ကာသံုးျပီးလူနာႏွင့္ဆရာ၀န္မ်ားကို ခြြဲျခားထားတာသည္ လူနာအတြက္စိတ္လံုျခံဳမႈကိုျဖစ္ေစပါသည္။
ခုမွဒီsite ေလးကုိသိလုိ႕ဖတ္ျပီး အၾကံျပဳတာေလးပါ။