Thursday, July 28, 2011

July 28 is World Hepatitis Day ဇူလိုင္ ၂၈ ကမာၻ႔ အသဲေရာင္ေရာဂါေန႔

လူေပါင္း ၁ဝ သန္းဟာ မူးယစ္ေဆး တရားမဝင္ထိုးရာကေန အသဲေရာင္ စီ ပိုး ကူးစက္ခံေနၾကရျပီး ၁႕၂ သန္းမွာ ဘီ ပိုး ကူးစက္ခံ ထားရတယ္။

ဒီဆိုးဝါးလွတဲ့ ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြေၾကာင့္ အသက္ေသတဲ့အထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေသြးကတဆင့္ ကူးစက္မႈ ေလွ်ာ့က်ေစေအာင္ နဲ႔ ကုသစရိတ္ နည္းပါေအာင္ လုပ္ဘို႔ လိုအပ္ေနတယ္။

မူးယစ္ေဆး ထိုးရာကေန စီပိုး ကူးစက္မႈေၾကာင့္ ကုန္က်စရိတ္ဟာ ဒီနည္းလမ္းနဲ႔ ကူးစက္တဲ့ HIV အဆေပါင္းမ်ားစြား မ်ားေနတယ္။
British journal Lancet ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ကမာၻမွာ မူးယစ္ေဆးထိုးသူ ၃ ပံု ၂ ပံုမွာ HVC စီးပိုး ကူးစက္ေနၾကတယ္။ သူတို႔ထဲက ၈ဝ% ဟာ နာတာရွည္ အသဲေရာင္တာ ျဖစ္မယ္။ ၁၁% ဟာ အသဲေျခာက္ေရာဂါ ရမယ္။ ေနာက္ အသဲ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ဘဲ အသဲ-ကင္ဆာပါ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ စီပိုး ကာကြယ္ေဆး အခုထိ မေပၚေသးပါ။

မူးယစ္ေဆး ထိုးတဲ့သူေတြေနတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၇၇ ႏိုင္ငံက ကိန္းဂဏန္းေတြ စုစည္းတြက္ခ်က္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ တိုင္းျပည္ေတြမွာ ကူးစက္ႏွဳန္း ၆ဝ ကေန ၈ဝ% ရွိတယ္။ စပိန္ ၈ဝ%၊ ေနာ္ေဝ ၇၆%၊ ဂ်ာမနီ ၇၅%၊ ျပင္သစ္ ၆၄%၊ အေမရိကား ၇၃%၊ တရုပ္ ၆၇% နဲ႔ ကေနဒါ ၆၄%။

၁၂ ႏိုင္ငံမွာ ဒိထက္ မ်ားတယ္။ အီတလီ၊ ေပၚတူဂယ္လ္၊ ပါကစၥတန္ တို႔မွာ ၈ဝ% ေက်ာ္တယ္။ ထိုင္း၊ မက္ဆီကို နဲ႔ နယ္သာလန္မွာ ၇၉% ရွိတယ္။ ယူႏိုက္တက္-ကင္းဒမ္း၊ နယူးဇီလန္ နဲ႔ ၾသစေၾတးလ်တို႔မွာ အနည္းဆံုး။ ဒါေတာင္ ၅ဝ% ေက်ာ္ေလာက္တယ္။

Hepatitis B virus (HBV) က ေသြးကေနေရာက လိင္လမ္းကေရာ မေအကေန ကေလးကိုပါ ကူးစက္တယ္။ ကမာၻလံုးမွာ လူေပါင္း သန္း ၃၅ဝ မယ္ ကူးစက္ခံေနၾကရတယ္။ အမ်ားစုၾကီးက ကေလးဘဝကတည္္းက ကူစက္ခံၾကရတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေမြးတဲ့ ကေလးတိုင္းကို ဘီ ကာကြယ္ေဆး တကမာၻလံုးမွာ ထိုးရတယ္။

HBV ဘီပိုးဟာ ကင္ဆာျဖစ္ေစတာမွာ ေဆးလိပ္ (တိုဘက္ကို) ျပီးေနာက္ ဒုတိယလိုက္တယ္။ ဒီ ဘီပိုးကေန Cirrhosis အသဲေျခာက္ ေရာဂါ နဲ႔ Liver cancer အသဲကင္ဆာျဖစ္ေစတယ္။ WHO အဆိုအရ တႏွစ္မွာ လူ ၆ သိန္းေသဆံုးေနရတယ္။

ကူးစက္ႏွဳန္း ေျပာရရင္ ၂၁ ႏိုင္ငံမွာ ၅-၁ဝ % ရွိျပီး၊ ၁ဝ ႏိုင္ငံမွာ ၁ဝ% ေက်ာ္တယ္။ အမ်ားဆံုးက ဗီယက္နမ္ ၂ဝ%၊ အက္စ္တိုးႏီးယား ၁၉%၊ ေဆာ္ဒီ-အာေရးဗီးယား ၁၈% နဲ႔ တိုင္ဝမ္ ၁၇% ရွိၾကတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၂၈-၇-၂ဝ၁၁


Related Posts :



No comments: