ေဘာလံုးသမားေတြေတာ့ ေျပာင္းကုန္ျပီ။ ဆရာ၀န္ေတြေကာ ဘယ္ေတာ့လဲ?
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဘာလံုးသမားေတြေတာ့ pro ေတြျဖစ္ကုန္ၾကျပီ။ pro ဆန္ဆန္က်င့္ျပီး ၾကိဳးစားအားထုတ္ၾကမယ္လို႕ ကတိေတြေပးေနၾကျပီ။ ေဘာလံုးအသင္းေတြကလည္း pro အသင္းေတြျဖစ္လာၾကျပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ေဆးပညာေရးစနစ္ၾကီးေကာ ဘယ္ေတာ့ pro စနစ္ေျပာင္းမလဲ မသိဘူး။ professional institute မဟုတ္ေတာင္ professional ဆန္တဲ့ ဆရာ၀န္ေကာင္းေတြ ေမြးထုတ္ဖို႕ အခ်ိန္တန္ျပီ ထင္ပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္းသားေတြကို ဗုန္းေဗာလေအာ ေပးေအာင္ျပီး ဘာမွ ေသေသခ်ာခ်ာ မတတ္ေသးခင္မွာ လူနာေတြကို ေဆးကုခိုင္းတယ္ဆိုတာ ငရဲေတာ္ေတာ္ၾကီးမည့္ အလုပ္တစ္ခုပါ။
ေဆးေက်ာင္းသားေတြခမ်ာ aircon စာသင္ခန္းၾကီးေတြ၊ computer အေကာင္းစားၾကီးေတြ မလိုအပ္ပါဘူး။ တကၠသိုလ္ ပညာေရးကို တကၠသိုလ္ စတိုင္ သင္ေပးမယ့္ ဆရာေတြ၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းရဲ႕ ရိွသင္တဲ့ စည္းကမ္းေတြ၊ ျပင္းထန္ေတြ punishment ၊ မက္ေမာစရာေကာင္းတဲ့ reward ေတြ ရိွဖို႕ လိုအပ္တယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ အ၀တ္အစားကို ၾကိဳက္သလို၀တ္၊ စာမက်က္ဘဲ ကန္ေတာ့ျပီး ေမးခြန္းရျပီး ခိုးခ်ျပီး စာေမးပဲြ ေအာင္လာတဲ့ ေဆးေက်ာင္းသားေတြကို clinical ေ၇ာက္လာရင္ ဆရာေတြက ဘယ္လိုဆက္သင္ေပးရမွာပါလဲခင္ဗ်ာ။ teaching ပိုင္းက ဆရာေတြ စဥ္းစားေစခ်င္ပါတယ္။ house surgeon ျဖစ္လာတာေတာင္ ကေလးစိတ္ မကုန္ေသးတဲ့ ျမန္မာ ဆရာ၀န္ေပါက္စေတြကို Continued medical education(CME), Continued professional development (CPD) စတဲ့ သေဘာတရားေတြကို သေဘာေပါက္ေအာင္ ဘယ္လိုမ်ားေျပာပါမလဲခင္ဗ်ာ။
သူတို႕ေလးေတြ ေက်ာင္းမွာ ရိွစဥ္ကတည္းက သူတို႕စာၾကိဳးစားခ်င္လာေအာင္ လံဳွ ေဆာ္ေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမွာ မဟုတ္ရင္ ေနာင္ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ၾကာလာရင္ ဆရာ၀န္ဆိုတာ imported လုပ္ရတဲ့ လူတန္းစားတစ္ရပ္ျဖစ္လာပါလိ္မ့္မယ္။
Posts
9 comments:
It is correct. I think it is also true not only in medical field, but also in other academic fields.
You highlighted the main weak point of medical education in Myanmar.
ေဆးေက်ာင္းသားေတြကို ဗုန္းေဗာလေအာ ေပးေအာင္ျပီး ဘာမွ ေသေသခ်ာခ်ာ မတတ္ေသးခင္မွာ လူနာေတြကို ေဆးကုခိုင္းတယ္....မေတာ္တဆ အကြက္ခ်မူ လား စနစ္တက် လြဲေခ်ာ္မူ လား ?????
ဆရာ ဇိ၀ကကေရ- Professional or Academic Education ျဖစ္ဖို႔ ဆရာက မလိုအပ္ဘူး ထင္တဲ့ Aircon တို႔ ကြန္ျပဴတာတို႔ကို ကၽြန္မကေတာ့ တကယ္လိုအပ္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ မိုးရာသီနဲ႔ ေဆာင္းရာသီကေတာ့ မိုးကာအကၤ်ီနဲ႔ အေႏြးထည္ ၀တ္ၿပီး ေျဖရွင္းလို႔ ရေသးတယ္။ ေႏြရာသီဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ပူတဲ့ႏိုင္ငံမွာ စာသင္ခန္းကို သင့္ေတာ္တဲ့ ရာသီဥတု ျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ aircon ဒါမွမဟုတ္ အနည္းဆံုး ပန္ကာေတာ့ လိုပါလိမ့္မယ္။ ပူအိုက္လြန္းလို႔ နဖူးကေခၽြး ေျခအထိေရာက္ေအာင္ က်ၿပီး စာသင္ခဲ့ရတဲ့ ၉ တန္းႏွစ္ကို ျပန္သတိရမိပါတယ္။(ရွစ္တန္းႏွစ္အထိေတာ့ သစ္ကာၿပီး ဖက္မိုးထားတဲ့ ရြာက ေက်ာင္းမွာ တက္ခဲ့လို႔ သြပ္မိုးၿပီး ထံုးျဖဴသုတ္ထားတဲ့ ၿမိဳ႔ကအထက္တန္းေက်ာင္း တိုက္ေက်ာင္းေလာက္ မပူဘူး)။ ၿပီးေတာ့ Health Care prefessional ဆိုတာ Skill တခုတည္းအတြက္ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာာင္း သင္တန္းတခုကို တက္ေနတာ မဟုတ္ပဲ ေနာက္ဆံုး ရွာေဖြေတြ႔ရွိထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ဘက္ေပါင္းစံုက ေလ့လာၿပီး Evidence based practice ကို အင္တာနက္မွာ ရွာၿပီး သံုးဖို႔လိုတဲ့အတြက္ ကြန္ျပဴတာလည္း မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါတယ္။ စာၾကည့္တိုက္က စာအုပ္ေတြကိုပဲ အားထားၿပီး ကိုးကားမယ္ဆိုရင္ စာအုပ္ထဲက အခ်က္အလက္ေတြက အဲဒီ စာအုပ္ကို ထုတ္တဲ့ႏွစ္မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္သံုးႏွစ္ေလာက္က လုပ္ထားတဲ့ Research ေတြ ျဖစ္ေနၿပီး Database က အခ်က္အလက္ေလာက္ Current မျဖစ္လို႔ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ အင္တာနက္ မရွိပဲနဲ႔ Academic study အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ အခ်က္အလက္ မရႏုိင္ပါဘူး။
သုေတသန -ပညာေရး-က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳစနစ္။
သူတုိ႔ကေန အဆြယ္အပြားအေနနဲ႔ အေရအတြက္ေကာ အေရအခ်င္းေကာ တုိးလုိ႔လုိအပ္ေနတဲ့ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ား။
အျပစ္အနာအဆာေတြ ရွိတာ အမွန္ပါ။
ဒါေပမယ့္ ျပန္ၾကားရတာေလးေတြလဲ ရွိတယ္။
ကိုယ္တိုင္ ႀကံဳရတာ မဟုတ္ေတာ့ မွန္ကို မွန္တယ္လို႔ေတာ့ အတိအက် မေျပာႏိုင္ဘူး။
စကၤာပူကို ေရာက္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္း အဲဒီမွာ ေက်ာင္းတက္ေနတုန္းက ဒီက ေဆးေက်ာင္းသာေတြ pressure ေတာင္ မတိုင္းတတ္ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။
ေနာက္ အခု US မွာ ေရာက္ေနတဲ့ အစ္မ တစ္ေယာက္က ခြဲခန္းကို ၀င္ၾကည့္ရင္း ဒီမွာ လူနာနဲ႔ လက္ေတြ႔ စမ္းရတာ နည္းလို႔ လက္ေတြ႔ပိုင္းမွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံထက္ ပိုအားနည္းေၾကာင္း ေျပာတယ္။
ဒီက လူေတြကလဲ သူ ေျပာတာကို လက္ခံသတဲ့။
ေျပာခ်င္တာက တစ္ဖက္သတ္ အထင္ေသး၊ တစ္ဖက္သတ္ အထင္ႀကီး မျဖစ္ဖုိ႔ပါ။
ႏိုင္ငံျခား ထြက္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက လူေတြ အရမ္းႀကီးညံ႔မေနဘူးဆိုတာ သိတန္သေလာက္ သိႏိုင္ပါတယ္။
စိတ္ဓာတ္ေတြက်ၿပီး မႀကိဳးစားဘဲ မေနၾကဖို႔ကိုဘဲ တုိက္တြန္းခ်င္တာပါ။
ဒီအေနာက္တုိင္းက ဆရာဝန္ေတြ ေတာ္ၾကပါတယ္။ ကမၻာေက်ာ္ ေဆးတကၠသိုလ္ေတြက ဆင္းတာဆုိေတာ့ ေတာ္တယ္ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္ ဝင္ေျပာေနစရာေတာင္ မလုိပါဘူး။
ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာ ဆရာဝန္ေတြ သူနာျပဳေတြမွာလဲ လူနာကုိ စာနာၾကင္နာတဲ့စိတ္ လူတန္းေစ့ ရွိတာ တစ္ခုနဲ႔တင္ သူတုိ႔ကုိ ကၽြန္ေတာ္ အားကုိးပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ေငြမတတ္ႏုိင္ရင္ ကုမေပးတဲ့ ဆရာဝန္တုိ႔၊ အေပါက္ဆုိးတဲ့ သူနာျပဳတုိ႔ေတာ့ သူ႔ဟာနဲ႔သူ ရွိၾကမွာေပါ့။ ဒါကေတာ့ ျခြင္းခ်က္ေပါ့။
ေစတနာေကာင္းရင္ေတာ့ အရည္အခ်င္း မျပည့္ဘူးဆုိလဲ ေစတနာ ထားတာ တစ္ခုနဲ႔ပဲ အားကုိးတာပဲဗ်ာ။
ကၽြန္ေတာ္ ျမန္မာျပည္ျပန္တုန္းက ေဆးခန္းသြားျပေတာ့ ဒီက ေဆးခန္းေတြနဲ႔ တစ္ျခားစီပဲဆုိတာ ၾကည့္လုိက္တာနဲ႔ သိပါတယ္။ ဆရာဝန္က ဘာစကၠထရီမွ မရွိဘူး။ သူနာျပဳလဲ မရွိဘူး။ ေဆးခန္းမွာ သူပဲ ရွိတယ္။ ေဒတာေတြ ထည့္သိမ္းစရာ ကြန္ပ်ဴတာလဲ မရွိဘူး။ မွတ္စရာရွိရင္ သူ႔ဟာသူ စာအုပ္ထဲ လက္ေရးနဲ႔ ေရးမွတ္ပဲ။ အေသးစား ခြဲစိတ္စရာ ရွိရင္လဲ နာ့စ္လဲသူ၊ ကြန္ေပါင္ဒါလဲ သူ ကုိယ္တုိင္ လုပ္ရတာပဲ။
ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္ အထင္မေသးမိဘူး။ သူ႔ေဆးခန္းထဲက ကုတင္ေပၚတက္၊ သူ စမ္းသပ္တာ ခံေနရတာလဲ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ပဲ။ ဒီမွာ ၾကီးသြားတဲ့လူမုိ႔လုိ႔လားေတာ့ မသိဘူးဗ်ာ။ ကုိယ့္အမ်ိဳးနဲ႔ ကုိယ္ျပန္ေတြ႔ေနရသလုိ ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပါပဲ။ ဒီက ဆရာဝန္ေတြထက္ေတာင္ ပုိအားကုိးမိေသးတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ ဆရာဝန္ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာဆရာဝန္ေတြ စိတ္ဓာတ္က်မွာစုိးလုိ႔ မဆီမဆုိင္ ေရွ႕ေနဝင္လုိက္တာပါ။ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိမရွိကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ဆရာဝန္ မဟုတ္လုိ႔ အေသးစိတ္ မသိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ စိတ္မညစ္ေစခ်င္လုိ႔ ဘာျဖစ္ျဖစ္ အားကုိးေနတုန္းပဲဆုိတာ ဝင္ေရးတာပါ။
ျပည္သူၾကားမွာ ဘ၀ကို ႏွစ္ျမႇဳပ္ၿပီး ကုသေပးေနတဲ႔ ေစတနာ အရင္းခံဆရာ၀န္ေတြကို ေလးစားပါတယ္။ သူတို႔ မရွိရင္ လူမ်ားစု ဘယ္လို ျဖစ္သြားမလဲဆိုတာ ရွင္းေနတာပဲ။
ဒါေပမယ္႔ လူတိုင္းဟာ ေစတနာေၾကာင္႔သက္သက္ ဒီအလုပ္ကို လုပ္ေနတာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ မွားမယ္ မထင္ဘူး။ ဒါေၾကာင္႔လည္း မၾကားခ်င္ခဲ႔တဲ႔ ဇာတ္လမ္းေတြ ၾကားခဲ႔ၾကရတာေပါ႔။
သူတပါးရဲ႕ အသက္နဲ႔ ေ၀ဒနာကို မူတည္ၿပီး သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းျပဳတဲ႔ ဆရာ၀န္ သူနာျပဳေတြမွာ ေစတနာ ရွိဖို႔ အဓိက က်သလို ကိုယ္႔အလုပ္ကို ကိုယ္ ကၽြမ္းက်င္ဖို႔လည္း မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါတယ္။ အလုပ္ကို အလုပ္အေနနဲ႔ ေလးစားျခင္း Professionalism လည္း ရွိကို ရွိရမယ္။ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတဲ႔အတြက္ စနစ္က်တဲ႔၊ အားလံုးအတြက္ တေျပးညီ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းဆိုတာလည္း လိုပါတယ္။
ကိုယ္႔လူမ်ိဳးေတြ ညံ႔တယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ စနစ္ေကာင္း မရွိျခင္းရဲ႕ ဒဏ္ကို လွိမ္႔ခံေနရတာကေတာ႔ ျငင္းလို႔ မရတဲ႔ အခ်က္ပဲ။ ဒါကို denial လုပ္ေနရင္ ပိုဆိုးလာဖို႔ပဲ ရွိတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ေ၀ဖန္မႈကို ၿပံဳးၿပံဳးေလး နားေထာင္ၿပီး ဆင္ျခင္ေတြးဆတဲ႔ အက်င္႔နဲ႔ ယဥ္ပါးသင္႔ေနၿပီ။ ဒါက လုပ္ယူလို႔ ရပါတယ္။ မေနသာလို႔ ေထာက္ျပတဲ႔သူေတြဟာ ရန္သူေတြ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာလည္း သိသင္႔ပါတယ္။
ေကာင္းေသာ ေျပာင္းလဲျခင္း ဆိုတာ လိုလားအပ္တဲ႔၊ ၾကံဆအပ္တဲ႔ အရာပါ။ တတ္ႏိုင္သမွ် အျပဳသေဘာနဲ႔ ဆန္းစစ္ၿပီး ျပင္ႏိုင္သေလာက္ ျပင္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ေနၿပီ မဟုတ္ဘူးလား။
Opperatig therater တခုထဲမွာ ေက်ာင္းသားေတြကို အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ လက္မခံတာ၊ အကန္႔အသတ္ေတြရွိတာ လက္ခံတယ္ ဒါအမွန္ပဲ။ ဒါေပယ့္ ဒါေတြက အားနည္းခ်က္လား အားသာခ်က္လားဆိုတာေတာ့ သတ္မွတ္သူ တဦးခ်င္းစီနဲ႔သာ ဆိုင္ပါလိမ့္မယ္။ Clinical ကို မေစလႊတ္ခင္မွာ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း ဒါမွမဟုတ္ ရိုးရိုးအရုပ္ (ေဆးထိုးေဆးသြင္း စသည္အတြက္) ကြန္ျပဴတာ စနစ္ တပ္ထားတဲ့ အရုပ္ေတြ (VE လုပ္ျခင္း အပါအ၀င္Tube အသြင္းအထုတ္ေတြ ပါတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ Scnerio ေတြအတြက္)၊ နဲ႔ practical ကို Compentency အရ အလွန္လွန္ ေလ့က်င့္ထားၿပီးမွ၊ legal and ethnical ႏွင့္ Professional practice ေတြကို Tutorial ေတြမွာ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးထားၿပီးမွ လာရတာ ျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ တကယ္လူနာနဲ႔ တိုက္ရိုက္ စမ္းသပ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းနည္းရျခင္း အေၾကာင္းရင္း အပါအ၀င္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာ က်င့္သံုးေနတဲ့ Clinical compentency, code of ethic ႏွင့္ Code of professional conduct နဲ႔ လူနာအခြင့္အေရး ေတြအေၾကာင္းကို ကၽြန္မ ေနာက္ပိုင္း အခ်ိန္ရမွ ပို႔စ္တခုတင္ၿပီး ထပ္ေဆြးေႏြးမယ္။ ဒါဆိုရင္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက health care system မွာ ဘာေတြ အားသာၿပီး ဘာေတြ အားနည္းတယ္ ဆိုတာ ပိုျမင္သြားႏိုင္ၿပီး ဘယ္လိုျမွင့္တင္ဖို႔ သင့္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ၀ိုင္း၀န္းအေျဖရွာလုိ႔ ရႏိုင္လိမ့္မယ္။
Post a Comment