HIV ဆိုတာ ဘာလဲ ?
HIV (Human Immunodeficiency Virus) ဆိုတာက လူ႔ရဲ႕ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကိုက်ဆင္းေစ တဲ႔ (Virus)ပိုး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးကခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံစြမ္း အားစနစ္မွာ ပါတဲ႔ Cells ဆဲလ္ ေတြကို သူရဲ႕ (ဒီဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးရဲ႕) ပံုစတူ ကိုယ္ပြား ေတြ အျဖစ္လုပ္ ျပစ္ပါတယ္။ ဒီလို နဲ႔ဒီေရာဂါပိုး ဟာ ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံ စြမ္းအား စနစ္ ကိုတျဖည္းျဖည္း နဲ႔ အေသအခ်ာ ကို ဖ်က္ဆီး ျပစ္ေတာ႔ တာပါပဲ။
AIDS ဆိုတာ ဘာလဲ ?
AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) ခုခံအား က်ဆင္း မႈကူးစက္ေရာဂါ ဆိုတာကေတာ႔ HIV ပိုး ကူးစက္ခံ ရျခင္းေႀကာင္႔ ရရွိခံ စားလာရတဲ႔ ေရာဂါလကၡ နာ အစုအေပါင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ပံုမွန္အားျဖင္႔ က်န္း မာေနတဲ႔ သူေတြမွာ မကူးစက္ ႏိုင္ တဲ႔( ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံ အားစနစ္ နိမ္႔က် မွသာ ကူးစက္ႏိုင္တဲ႔ ) ကူးစက္ ေရာဂါ ေတြ(opportunistic infections ) ၀င္ျပီး အသက္ အႏၱရာယ္ ကို စိုးရိမ္ ရတဲ႔ ကူးစက္ေရာဂါ ေတြ ရရွိ ပါေတာ႔တယ္။ AIDS ေရာဂါ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဘယ္လို သတ္မွတ္လဲ ဆိုေတာ႔ ကိုယ္ခံ စြမ္းအား စနစ္ မွာ ပါ၀င္တဲ႔ (T cells ) ေတြ က သတ္မွတ္ထားတဲ႔ Level ထက္ နိမ္႔ က် ေနရင္ (သို႔) ေသြးစစ္ တဲ႔အခါမွာ HIV (positive) ျဖစ္ေနျပီး က်န္း မာေနတဲ႔ သူေတြမွာ မကူးစက္ႏိုင္ တဲ႔ ( ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံ အားစနစ္ နိမ္႔က် မွာသာ ကူးစက္ႏိုင္တဲ႔ ) ကူးစက္ေရာဂါ ေတြ (opportunistic infections) ေတြ ၀င္ေနျပီဆိုရင္ သတ္မွတ္ ပါတယ္။ HIV ပိုးရွိတဲ႔သူေတြမွာ ဒီကူးစက္ ေရာဂါေတြ opportunistic infections ေတြေႀကာင္႔(HIV ပိုး ကိုယ္တိုင္ေႀကာင္႔ မဟုတ္ဘဲ ) မႀကာခဏ ဆိုသလို နာမက်န္း ျဖစ္ရ ျဖင္း (သို႔) ေသဆံုးရျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
HIV ပိုးေႀကာင္႔ ခႏၶာ ကိုယ္မွာ ဘယ္လို ထိခိုက္ သလဲ ?
ပံုမွန္အား ျဖင္႔ေတာ႔ ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံစြမ္းအား စနစ္ (Immune System ) ကBacterias ၊Virus စတဲ႔ေရာဂါ ပိုးမႊားေတြ ကိုခႏၶာ ကိုယ္အတြင္း မ၀င္ေရာက္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ ကို လက္နက္ေတြရဲ႕ ရန္ကေန ကာကြယ္ေပး တဲ႔ သံခ်ပ္ကာ အိကၤ်ီနဲ႔ တူပါတယ္။ HIV ပိုး ကိုယ္ထဲကို ၀င္သြားျပီဆိုတာ နဲ႔ ဒီပိုးက အကာအကြယ္ အီကၤ်ီကို အေပါက္ေတြ ေဖာက္ျပစ္ေတာ႔တာပါပဲ။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ႔ ဒီအကာကြယ္ အီကၤ်ီက ဘာမွမကာကြယ္ႏိုင္ေတာ႔ေလာက္ေအာင္ ဆိုးရြား ခ်ိနဲ႔ သြားေတာ႔တာပါပဲ။ အဲဒီလို မ်ိဳး HIV ပိုးေႀကာင္႕ ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံစြမ္း အားစနစ္က က်ဆင္း ခ်ိနဲ႔သြား တဲ႔အခါ မွာ အဲဒီ လိုကို AIDS ရွိေနျပီ လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
ဒါေႀကာင္႔ HIV positive ျဖစ္ေနပါလ်က္ ကုသမႈမခံ ယူဘူးဆိုရင္ (အႀကမ္းျဖင္း အားျဖင္႔) ၈ ႏွစ္ကေန ၁၀ ႏွစ္အတြင္းမွာ HIV ကေန AIDS ေရာဂါသည္ ဘ၀ကိုေရာက္ရွိ သြားပါတယ္။
HIV ေရာဂါပိုး ဘယ္လို ကူးစက္လဲ ?
HIV ေရာဂါပိုးဟာ ခႏၶာကိုယ္ ကေန ထြက္တဲ႔ အရည္ေတြ(ေသြး ၊ အမ်ိဳးသား/ အမ်ိဳးသမီး ရဲ႕အဂၤါ ဇာတ္ကေနထြက္တဲ႔ အရည္ေတြ ၊မိခင္ ႏို႕ရည္ ေတြ) ကေန တဆင္႔ ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ လူတစ္ဦးမွ တစ္ဦးကို HIV ပိုး ကူးစက္ ဖို႔ဆိုရင္ HIV ပိုးပါ၀င္ေနတဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ က ေန ထြက္တဲ႔ အရည္ ေတြ ကျခား တစ္ဦးရဲ႕ ေသြးထဲကို ေရာက္ရွိ သြား မွာ သာ ကူးစက္ သြားႏိုင္ပါတယ္။
အမ်ား အားျဖင္႔ HIVပိုး ကူးစက္ပံု နည္းလမ္း ေတြကေတာ႔ -
(ဆက္လက္ ေဖၚျပပါမည္)
ေဒါက္တာ စိုင္းေဝေအာင္
HIV (Human Immunodeficiency Virus) ဆိုတာက လူ႔ရဲ႕ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကိုက်ဆင္းေစ တဲ႔ (Virus)ပိုး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးကခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံစြမ္း အားစနစ္မွာ ပါတဲ႔ Cells ဆဲလ္ ေတြကို သူရဲ႕ (ဒီဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးရဲ႕) ပံုစတူ ကိုယ္ပြား ေတြ အျဖစ္လုပ္ ျပစ္ပါတယ္။ ဒီလို နဲ႔ဒီေရာဂါပိုး ဟာ ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံ စြမ္းအား စနစ္ ကိုတျဖည္းျဖည္း နဲ႔ အေသအခ်ာ ကို ဖ်က္ဆီး ျပစ္ေတာ႔ တာပါပဲ။
AIDS ဆိုတာ ဘာလဲ ?
AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) ခုခံအား က်ဆင္း မႈကူးစက္ေရာဂါ ဆိုတာကေတာ႔ HIV ပိုး ကူးစက္ခံ ရျခင္းေႀကာင္႔ ရရွိခံ စားလာရတဲ႔ ေရာဂါလကၡ နာ အစုအေပါင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ပံုမွန္အားျဖင္႔ က်န္း မာေနတဲ႔ သူေတြမွာ မကူးစက္ ႏိုင္ တဲ႔( ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံ အားစနစ္ နိမ္႔က် မွသာ ကူးစက္ႏိုင္တဲ႔ ) ကူးစက္ ေရာဂါ ေတြ(opportunistic infections ) ၀င္ျပီး အသက္ အႏၱရာယ္ ကို စိုးရိမ္ ရတဲ႔ ကူးစက္ေရာဂါ ေတြ ရရွိ ပါေတာ႔တယ္။ AIDS ေရာဂါ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဘယ္လို သတ္မွတ္လဲ ဆိုေတာ႔ ကိုယ္ခံ စြမ္းအား စနစ္ မွာ ပါ၀င္တဲ႔ (T cells ) ေတြ က သတ္မွတ္ထားတဲ႔ Level ထက္ နိမ္႔ က် ေနရင္ (သို႔) ေသြးစစ္ တဲ႔အခါမွာ HIV (positive) ျဖစ္ေနျပီး က်န္း မာေနတဲ႔ သူေတြမွာ မကူးစက္ႏိုင္ တဲ႔ ( ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံ အားစနစ္ နိမ္႔က် မွာသာ ကူးစက္ႏိုင္တဲ႔ ) ကူးစက္ေရာဂါ ေတြ (opportunistic infections) ေတြ ၀င္ေနျပီဆိုရင္ သတ္မွတ္ ပါတယ္။ HIV ပိုးရွိတဲ႔သူေတြမွာ ဒီကူးစက္ ေရာဂါေတြ opportunistic infections ေတြေႀကာင္႔(HIV ပိုး ကိုယ္တိုင္ေႀကာင္႔ မဟုတ္ဘဲ ) မႀကာခဏ ဆိုသလို နာမက်န္း ျဖစ္ရ ျဖင္း (သို႔) ေသဆံုးရျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
HIV ပိုးေႀကာင္႔ ခႏၶာ ကိုယ္မွာ ဘယ္လို ထိခိုက္ သလဲ ?
ပံုမွန္အား ျဖင္႔ေတာ႔ ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံစြမ္းအား စနစ္ (Immune System ) ကBacterias ၊Virus စတဲ႔ေရာဂါ ပိုးမႊားေတြ ကိုခႏၶာ ကိုယ္အတြင္း မ၀င္ေရာက္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ ကို လက္နက္ေတြရဲ႕ ရန္ကေန ကာကြယ္ေပး တဲ႔ သံခ်ပ္ကာ အိကၤ်ီနဲ႔ တူပါတယ္။ HIV ပိုး ကိုယ္ထဲကို ၀င္သြားျပီဆိုတာ နဲ႔ ဒီပိုးက အကာအကြယ္ အီကၤ်ီကို အေပါက္ေတြ ေဖာက္ျပစ္ေတာ႔တာပါပဲ။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ႔ ဒီအကာကြယ္ အီကၤ်ီက ဘာမွမကာကြယ္ႏိုင္ေတာ႔ေလာက္ေအာင္ ဆိုးရြား ခ်ိနဲ႔ သြားေတာ႔တာပါပဲ။ အဲဒီလို မ်ိဳး HIV ပိုးေႀကာင္႕ ခႏၶာ ကိုယ္ရဲ႕ ကိုယ္ခံစြမ္း အားစနစ္က က်ဆင္း ခ်ိနဲ႔သြား တဲ႔အခါ မွာ အဲဒီ လိုကို AIDS ရွိေနျပီ လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။
ဒါေႀကာင္႔ HIV positive ျဖစ္ေနပါလ်က္ ကုသမႈမခံ ယူဘူးဆိုရင္ (အႀကမ္းျဖင္း အားျဖင္႔) ၈ ႏွစ္ကေန ၁၀ ႏွစ္အတြင္းမွာ HIV ကေန AIDS ေရာဂါသည္ ဘ၀ကိုေရာက္ရွိ သြားပါတယ္။
HIV ေရာဂါပိုး ဘယ္လို ကူးစက္လဲ ?
HIV ေရာဂါပိုးဟာ ခႏၶာကိုယ္ ကေန ထြက္တဲ႔ အရည္ေတြ(ေသြး ၊ အမ်ိဳးသား/ အမ်ိဳးသမီး ရဲ႕အဂၤါ ဇာတ္ကေနထြက္တဲ႔ အရည္ေတြ ၊မိခင္ ႏို႕ရည္ ေတြ) ကေန တဆင္႔ ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ လူတစ္ဦးမွ တစ္ဦးကို HIV ပိုး ကူးစက္ ဖို႔ဆိုရင္ HIV ပိုးပါ၀င္ေနတဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ က ေန ထြက္တဲ႔ အရည္ ေတြ ကျခား တစ္ဦးရဲ႕ ေသြးထဲကို ေရာက္ရွိ သြား မွာ သာ ကူးစက္ သြားႏိုင္ပါတယ္။
အမ်ား အားျဖင္႔ HIVပိုး ကူးစက္ပံု နည္းလမ္း ေတြကေတာ႔ -
၁။ အကာအကြယ္ ပစၥည္း ( ကြန္ဒံုး) အသံုးမျပဳဘဲ လိင္တူလိင္ကြဲ ဆက္ဆံ ျခင္း (ပါး စပ္ျဖင္႔ လိင္ဆက္ဆံ ျခင္းေႀကာင္႔လဲ ကူးစက္ ႏိုင္ပါတယ္)
၂။ ေဆးထိုး အပ္ကိုမွ်၍ အသံုးျပဳျခင္း
၃။ မိခင္မွ ကေလးသို႔ ကူးစက္ျခင္း (ကိုယ္၀န္ ေဆာင္ေနစဥ္ ၊ ေမြးဖြားစဥ္ မွာ သာ ကူးစက္ႏိုင္ရံု သာမက ႏို႕တိုက္ျခင္း ကေနလဲ ကူးႏိုင္ပါတယ္။ )
(ဆက္လက္ ေဖၚျပပါမည္)
ေဒါက္တာ စိုင္းေဝေအာင္
Posts
6 comments:
ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္ဆိုလို ့ဆႏၱမေစာေတာ့ပါဘူးေနာ္။ ေသြးသြင္းျခင္းကေနကူးတာက
လည္းမ်ားတယ္ဗ်။ window period မွာ (-) ve ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီးသြင္းမိတာေတြေလ။ ဆက္ေရးပါဦး။
အိပ္ခ်္အုိင္ဗီ သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႔ အတူ စားေသာက္တဲ့ ေနရာမွာ သူတုိ႔နဲ႔ ဟင္းခ်ိဳခြက္ တစ္ခုတည္း ဇြန္းအမ်ားၾကီး တပ္ျပီး ေသာက္တာတုိ႔၊ လက္ဖက္သုတ္ကုိ အတူ စားၾကတာတုိ႔ လုပ္တာ ကူးႏုိင္ပါသလား။
ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ယ္တဲ့ေရာဂါကုိ ကုလုိ႔ ရပါသလား။ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ယ္တဲ့ လူနာတစ္ေယာက္ဟာ အသက္ ဘယ္ေလာက္ ရွည္ႏုိင္ပါေသးလဲ
အိပ္ခ်္အုိင္ဗီ သူငယ္ခ်င္းမ်ားနဲ႔ အတူ စားေသာက္တဲ့ ေနရာမွာ သူတုိ႔နဲ႔ ဟင္းခ်ိဳခြက္ တစ္ခုတည္း ဇြန္းအမ်ားၾကီး တပ္ျပီး ေသာက္တာတုိ႔၊ လက္ဖက္သုတ္ကုိ အတူ စားၾကတာတုိ႔ ကေန မကူးဆက္ႏိုင္ပါဘူး ခင္ဗ်ာ။
ပင္သစ္စာေရးဆရာေဒါမနစ္ လာပီယဲရဲ႕ beyond love ကို ဆရာျမသန္းတင္႔ ဘာသာျပန္တဲ႔ အခ်စ္မိုးေကာင္းကင္ စာအုပ္ဖတ္ဘူးပါတယ္။ အဲဒီမွာလူ
နာေတြကို ေအဇက္တီေဆးနဲ႕ စမ္းကုတယ္လို႔ ြသိရပါတယ္။ ဘာလို႕မ်ားေဆးကိုပညာရွင္ေတြ ခုထိမေတြ႔
ေသးလဲမသိဘူးေနာ္။ ေဆးဝါးစမ္းသပ္ေတြ႔ရွိတဲ႔ ပို႕စ္ေတြေရးေပးပါခင္ဗ်ာ။ ေလးစားစြာျဖင္႔
Check out [him] at http://him.civiblog.org/blog/_archives/2008/11/19/3984891.html
Post a Comment