ကာကြယ္ေရး ႏွင့္ ကုသေရး

ေဆးပညာ စသင္ရေလာက္ကတည္းက ၾကားၾကားေနရ၊ အခုထိ ခိုးလိုးခုလု ရွိတံုးမို႔၊ ေရးခ်င္တာေလးတခုက ကုသေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရး။

သူမ်ားေတြေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး၊ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လူမႈေရး ေဆးပညာဆိုတာ သင္ရေတာ့ ကြ်န္ေတာ့္ အဖို႔ေတာ့ အေတာ္ ပ်င္းရိခဲ့တဲ့ ဘာသာရပ္ပါ။ သင္ေပးတဲ့ ဆရာအေပၚလဲ တည္ႏိုင္တယ္။ ဘာသာရပ္ရဲ႕ ဆြဲေဆာင္မႈလဲပါမယ္ ထင္တာဘဲ။ ေသျခာတာကေတာ့ အသင္ခံရတဲ့ ေမာင္ေက်ာင္းသားရဲ႕ အခံကိုက အထံုနည္းတာ ျဖစ္မယ္ထင္ပါရဲ႕။ ေနာက္ၾကမွ “ေအာ္ ႕႕႕ ငါ့ကိုယ္ငါၾက ဗီဇအထံု လြဲခ်ျပီး၊ အာစရိယႏြယ္၀င္ သင္ဆရာကိုေတာ့ အသင္အျပ မေကာင္းဘူး ထင္ခဲ့မိတာ အျပစ္ မလြတ္ပါလား” လို႔ သေဘာေပါက္မိ ပါတယ္။ ကန္ေတာ့ပါ ဆရာ။

ေက်ာင္းျပီးသြားေတာ့ အသီးသီး အသကအသက ေနရာေဒသအမ်ိဳးမ်ိဳး ေရာက္ကုန္ၾကေရာ။ ေဆးကုေပးရတဲ႔ ေဆးရံုဆရာ၀န္တို႔၊ ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ေနရတဲ့ စီမံကိန္းဆရာ၀န္တို႔၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘက္ ေရာက္သြားတဲ့ ဆရာ၀န္တို႔၊ စသျဖင့္ လိုင္းေတြ ကြဲျပားသြားရေတာ့တယ္။

အဲဒီေခတ္က ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္၊ လုပ္ခ်င္တာကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရြးဘို႔ဆိုတာ သာမန္ေျပာရရင္ မျဖစ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ အခုေတာ့ မသိပါ။ အနည္းစုဆိုရင္ ဆရာ၀န္ေတာင္ျဖစ္ခ်င္တာ မဟုတ္ဘဲ၊ ေဆးေက်ာင္း ေရာက္လာရတာ ရွိသတဲ့။ ေက်ာင္းျပီး ျပန္ေတာ့လဲ စာဆက္သင္ခ်င္သူေတြ-ဆက္သင္ႏိုင္သူေတြ ရွိသလို၊ မသင္ခ်င္-မသင္ႏိုင္သူေတြလဲ ရွိတာေပါ့။ ဘြဲ႔လြန္ တက္ခ်င္ျပန္အံုးေတာ့ ၀ါသနာ အပထားလို႔၊ ဘာဘြဲ႔လြန္ ရရေတာင္ လုပ္မရတာေတြ အမ်ားၾကီးဘဲ။ တျဗစ္ေတာက္ေတာက္ ဘယ္ေလာက္ ေျပာေျပာ၊ ဗမာပီပီ ေနာက္ဆံုးၾက ကံေပါ့ဗ်ာ။

သားေလး ေလးတန္းေအာင္ကတည္းက ေက်ာင္းထုတ္ အလုပ္လုပ္ခိုင္းရသလိုမ်ိဳး၊ ၇ ႏွစ္ျပီးလို႔ အလုပ္ လုပ္ရသူဆရာ၀န္က ပိုးမ်ားတယ္။ ဒီခါၾကျပန္ေတာ့ တမ်ိဳး။ နယ္စြန္-နယ္ဖ်ားေရာက္ရသူနဲ႔ ေဆးရံုၾကီးငယ္ေတြ ေရာက္သူနဲ႔။ အကပ္-အယပ္ မေတာ္သူမ်ား၊ ကံတရားဘဲ မဟုတ္ျပန္ပါလား။ စြန္႔စြန္႔စားစားလို႔ ဆိုရမလား၊ ကိုယ္ခံ ေကာင္းသူေတြလို႔ ခ်ီးမြမ္းရမလား၊ တိုင္တပါး ေရာက္သြားသူေတြကလည္း မနည္းပါ။ ဆယ္ႏွစ္၊ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ေလာက္မွာ ျပန္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အေရာင္ အေသြးစံုညီ၊ ဘ၀ကိုယ္စီနဲ႔ေပါ့။ နဲနဲ ကဗ်ာဆန္သြားျပီ။

ဘယ္ေနရာေတြ၊ ဘာေတြ၊ ဘယ္လို၊ အမ်ိဳးစံုေနေအာင္ ကြဲျပားေပမဲ့ ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ ႏွစ္မ်ိဳးထဲလို႔ ေျပာၾကည့္မယ္။ လူနာကို ေဆးကုေနရသူေတြနဲ႔ တိုက္ရိုက္ေဆးမကုရသူေတြ။ ဒါကလဲ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ ခြဲျခားတာမို႔ ျပႆနာလုပ္စရာ မရွိပါ။ ေရးခ်င္တာက အထင္-အျမင္ မတူၾကတာကိုပါ။ ေဆးကုေနသူေတြကို “ေဆးဘဲကုေနတယ္၊ ကာကြယ္ေရး မလုပ္ဘူး” ဆိုၾကတယ္။ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ကဲ့ရဲ႕တာလို႔ ေျပာရင္ ေျပာတဲ့လူက ရိုင္းရာၾကဦးမယ္။

က်န္းမာေရးမွာ ကာကြယ္ေရးဆိုတာ အင္မတန္ အေရးၾကီးတာကို လက္ခံပါတယ္ဗ်ာ။ အၾကြင္းမဲ့လို႔ေတာင္ သံုးလိုက္ ခ်င္ေသးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေျပာခ်င္ေနတာက ကုသေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဘယ္ဟာက ပိုအေရးပါတယ္-မပါဘူး မဟုတ္ပါ။ ကုသေရးနဲ႔ ကာကြယ္ေရး၊ လိုင္းတခုမွာ လုပ္ေနတဲ့ ဆရာ၀န္ တေယာက္ဟာ ေနာက္လိုင္းကို မလုပ္ဘဲ မေနဘူး ဆိုတာကို ေထာက္ျပပါရေစ။ ဒီအခ်က္ကို သေဘာတူရင္ ဘာလို႔မ်ား အျပစ္ဆိုေနရသလဲ။ ကဲရဲ႕ သၿဂဳႋဟ္ ျပဳေနရသလဲ။

တေန႔ကဘဲ ဆရာ၀န္ေတြ စုေရးေနတဲ့ အင္တာနက္အုပ္စုမွ ဖတ္လိုက္ရတာရွိတယ္။ စပါယ္ရွယ္လစ္ေတြ သူ႔ စပါယ္ရွယ္ မဟုတ္တဲ့ ေရာဂါလူနာေတြကို ကုေပးတာကို ေရးတဲ့ဆရာက (အက္သစ္) ရႈေဒါင့္ကေန ေရးတယ္။ “သိုးမဲ” လို႔ေတာင္ ေခၚလိုက္ေသး။ ဒီေတာ့ (ဂ်နရယ္လိုက္စ္) လုပ္လိုက္ရင္ “ဆရာ၀န္မ်ား ေဆးကုၾကသည္။” ဆက္ခ်င္တာက “ေဆးကုယင္းနဲ႔ ပညာေပး-ကာကြယ္ေရးလဲ လုပ္ၾကသည္”လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

တိုင္းျပည္ အျပင္ေရာက္ေနတဲ့ ဆရာ၀န္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ (ေဖၚဂြတ္) ေတာ့ (ေဖၚဂြတ္)ဘဲ။ ကိုယ့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ကိုယ္ ေရြးခ်ယ္ျပီး၊ ေကာင္းဘို႔ ထြက္လာရင္ (ေဖၚဂြတ္)ေပါ့။ ေကာင္းတာ မေကာင္းတာက က႑တခု။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြ အၾကား ေျပာၾကတာက “ေဆးမကုတဲ့ ဆရာ၀န္”၊ “ေဆးဘဲကုေနတဲ့ ဆရာ၀န္”။

ေဆးမကုတဲ့ ဆရာ၀န္ဆိုတာ က်န္းမာေရးနဲ႔ မဆိုင္တဲ့ တျခားတာ၀န္ကို ေရြးလိုက္ၾကလို႔ပါ။ ေဆးဘဲကုေနတဲ့ ဆရာ၀န္ ဆိုတာက ေဆးဘိုး၀ါးခယူျပီး၊ ေဆးကုေနသူေတြကို ဆိုလိုတာ မဟုတ္ျပန္ပါ။ ထြက္လာစဥ္က ရည္ရြယ္ခ်က္အတိုင္း ဆရာ၀န္အလုပ္ မဟုတ္တာ လုပ္ေနရင္းက ရသမွ် အခ်ိန္ကေလးမွာ ေဆးကုေပးေနရသူေတြကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒီဆရာ၀န္မ်ိဳးေတြက ေဆးဘဲ ကုေပးေနတယ္၊ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး မလုပ္ဘူလို႔ လက္ညွိဳးထိုးတာကို ေျပာခ်င္တာပါ။

တတ္လဲ တတ္ေလေတာ့ အကိုးအကား၊ အညႊန္းေတြေတာင္ ထည့္ေျပာေသးတယ္။ (အယ္လ္မာတာ) ေၾကညာခ်က္ ၁၉၈၇ ကေန စေျပာတယ္။ အခု ကဇာကစၥတန္ႏိုင္ငံေပၚလာေတာ့ (အယ္လ္မတီ) ျဖစ္သြားျပီေနာ္။ ပန္းသီးတို႔ တိုင္းျပည္ ဆုိဘဲ။ သိေတာ့ သိတာေပါ့ဗ်ာ။ “အားလံုးက်န္းမာ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ မွာ” ဆိုတာကို ေအာ္ခဲ့၊ လုပ္ခဲ့တာဟာ ဆရာ၀န္တိုင္း မဟုတ္ပါလား။

ေဆးပညာကေန က်န္းမာေရးလို႔ ေခၚလိုက္တာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ပါလာျပီ။ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာက တျခားေတာ့ မထင္ပါနဲ႔၊ ကြန္ျမဴနတီ၊ တိုင္းျပည္၊ ကမာၻ၊ စသျဖင့္ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အတိုင္းအတာကို ထည့္တြက္ရ၊ လုပ္ရတာတို႔၊ ေဆးပညာ သိသူေတြအျပင္ တျခားနယ္ပယ္က ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ ပါလာရတာတို႔၊ စီမံခန္႔ခြဲဘို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ ပါလာရတာတို႔၊ ဒါေတြ စုေပါင္း-စပ္ေပါင္း၊ ေဆာင္ရြက္ရတာမ်ိဳးကို ေျပာခ်င္တာပါ။ ဒီအခါမွာ “ဆရာ၀န္မ်ားက ေဆးစကားထက္မက ပိုေျပာလာၾကတယ္။” ကြန္ျမဴနတီ ေခါင္းေဆာင္လို၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေခါင္းေဆာင္လို ေျပာလာၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အတူတူခ်င္းကို အတူတူ မဟုတ္ဘူး ထင္ျမင္လာတာ ေနမယ္ထင္ပါတယ္။

သိပ္ ေခတ္ေနာက္က်န္ေနတဲ့ ေနရာေဒသေတြအတြက္ “ဆရာ၀န္မရွိရင္၊ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ”။ “အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဆရာ၀န္ မရွိရင္ ဘာလုပ္မလဲ”၊ စတဲ့ စာအုပ္ေတြဟာ အၾကိမ္ၾကိမ္ထုတ္၊ ဘာသာေပါင္စံုျပန္ဆိုရတဲ့အထိ ေခတ္စားလာတယ္။ ဗမာျပည္အတြက္လည္း တကယ္ အသံုး၀င္လွပါတယ္။ နယ္စပ္ေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြရွိတဲ့ ေနရာေတြမွာဆို က်န္းမာေရး (ဘိုင္ဘယ္) ျဖစ္ေရာ။ အသံုးေတာ့ အေတာ္၀င္ပါရဲ႕၊ ဒါေပမဲ့ ကြ်န္ေတာ့္အျမင္က သူ႔ေနရာနဲ႔သူ ျဖစ္သင့္တယ္ထင္တယ္။

ဓါတ္ဆားရည္ေဖ်ာ္နည္းဆိုရင္ သိပ္ သင္ဘို႔၊ ေဟာျပာဘို႔ ေကာင္းတဲ့ အေၾကာင္းအရာ တခုပါ။ နဲနဲ အဆီအေငၚ မတည့္တာေလးတခု ေရးရအံုးမယ္။ ႏိုင္ငံၾကီးတခုရဲ႕ ျမိဳ႕ေတာ္မွာ ၀မ္းပ်က္တာကို ဆရာ၀န္ မရွိရင္၊ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ စာအုပ္ထဲက ဓါတ္ဆားရည္ေဖ်ာ္နည္းအတိုင္း ဆရာ၀န္က အလုပ္ခိုင္းပါတယ္။ သူ႔လူနာ ဆရာကေတာ္က ျပန္ေျပာတယ္။ “က်မေတာ့ ရွင့္နည္းအတိုင္း လုပ္မေနႏိုင္ဘူး၊ ဆိုင္က ၃ က်ပ္ေပး ၀ယ္ေသာက္မယ္” တဲ့။

ဒီလိုဆရာသမားမ်ိဳးေတြက ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ဆူပါ-စပါယ္ရွယ္လစ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ေဆးကုတဲ့ ဆရာ၀န္ ဆိုရင္ က်ပ္မျပည္တဲ့ လူေတြလို႔ ထင္ေနသလား မေျပာတတ္ဘူး။ (ပေရာဂ်က္) ဆရာေတြ၊ ဟိုေကာ္မတီ၊ ဒီေကာ္မတီမွာ တာ၀န္ရွိဆရာေတြက တမ်ိဳး။ ေဆးကုေနတဲ့ ဆရာ၀န္မ်ိဳးဆိုရင္ အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရး အျပင္ဘက္က လူေတြလို႔ အစည္းအေ၀းေတြ၊ သင္တန္းေတြမွာ ပို႔ခ်တတ္တယ္။

က်န္းမာေရးပညာေပးတဲ့ အလုပ္ဆိုတာ အေတာ္ မလြယ္တဲ့ အလုပ္ပါ။ ရိုးရိုး ရွင္းရွင္းေလးနဲ႔ မရတဲ့ အလုပ္မ်ိဳးလို႔ ထင္ပါတယ္။ “ကဲ႕႕႕ လာၾကပါ၊ ပညာေပးေဟာေျပာမယ္” ဆိုတာက နည္းတခုတည္းသာ ျဖစ္တယ္။ ပညာေပးပြဲတခု လုပ္ျပီးျပီလို႔ေတာ့ အစီရင္ခံစာထဲ ထည့္ေရးႏိုင္တာေပါ့။ (ပင္ပလက္)တခု ထုတ္မယ္၊ ေလးေရာင္ျခယ္ ပံုေတြနဲ႔။ ေကာင္းပါတယ္။ ပညာေပး စာအုပ္တအုပ္ ဘာသာျပန္မယ္။ ေကာင္းတာဘဲ။ ကက္ဆက္ ေခတ္ကုန္ျပီ စီဒီ နဲ႔ ထုတ္မယ္။ ဗြီစီဒီ ပိုေကာင္းတာဘဲ။ သင္တန္းေပးမယ္။ တဖြဲ႔က ဘယ္ႏွစ္ေယာက္စီ။ ခြဲတမ္းခ်။ ေကာင္းျပန္ေသးတာပဲ။ အဲ႕႕႕ ႏွစ္ အေတာ္ၾကာလို႔ ျပန္ဆန္းစစ္လိုက္ရင္ ဘယ္ေလာက္ အက်ိဳးမ်ားလာသလဲဆိုတာက ပိုအေရးၾကီးပါလိမ့္မယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ က်န္းမာေရး အဆင့္ ေျပာရရင္ ရွက္စရာပါဗ်ာ။ ကုိယ့္ေအာက္မွာ ဘယ္ႏွစ္ႏိုင္ငံဘဲ ရွိသလဲ။ အားလံုးမွာ တာ၀န္မရွိဘူးလား။

ေဆးကုေနသူဆရာ၀န္ဟာ တကယ္ မက်န္းမာသူ လူနာေတြနဲ႔ နဖူးေတြ႔-ဒူးေတြ႔ ေတြ႔ေနရတယ္။ ဆိုပါစို႔ အသဲေရာင္ အသား၀ါလူနာ။ ဆရာက လူနာကို ဘယ္လိုက ဘယ္လိုျဖစ္တာ၊ ဘယ္လိုေနပါ၊ စသျဖင့္ ေျပာရတယ္ မဟုတ္လား။ ႏွစ္ကိုယ္ျခား ေျပာရတာ မဟုတ္ဘူးေလ။ လူနာေစာင့္ေတြလဲ ပါတယ္။ ေဘးမွာလဲ တျခားလူနာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒါ ပညာေပးေနတာ မဟုတ္ဘူးလား။ ကာကြယ္ေရးလုပ္ေနတာ မဟုတ္လား။ လူ႔စိတ္ဆိုတာ သိတဲ့အတိုင္း အခုျဖစ္ေနတာကို ပိုအာရံုစိုက္တတ္တယ္။ ေဟာေျပာပြဲလာ နားေထာင္ရတာမ်ိဳးနဲ႔ မတူဘူး။ ဒီဘက္မွာ က်န္းမာေရး ေဟာေျပာပြဲလုပ္ရင္ (အင္ဂ်ီအို)က ဆိုက္ကားခေပးမွ၊ ဆရာ၀န္က ေဟာေျပာျပီးရင္ ေဆးကုေပးမွ လူလာတယ္။ ကိုယ့္ေရာဂါအတြက္ ကိုယ့္စရိတ္နဲ႔ကိုယ္ လာတဲ့လူနာကို ဖမ္းျပီး ေျပာျပရတာက ပိုေရာက္တာ ေတြ႔လာရတယ္။

အထူးကုဆရာ၀န္တဦးကို ေဆးကုတဲ့ဆရာလို႔ သတ္မွတ္ၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ အဲဒီဆရာေတြက က်န္းမာေရး ပညာေပး စာေတြ ေရးမယ္။ ေရဒီယိုနဲ႔ တီဗြီကေန သူ႔ဘာသာရပ္အေၾကာင္း ေဟာေျပာၾကတယ္။ က်န္းမာေရး ပညာေပးတာဟာ ကာကြယ္ေရးအတြက္ လုပ္ေနတာ မဟုတ္ပါလား။

ဆရာ၀န္၊ သူနာျပဳေတြထဲမယ္ စာေရး၀ါသနာပါသူ၊ စာေရးေတာ္တဲ့သူေတြ မနည္းပါ။ သူတို႔တေတြက ေရးရင္ ပရိတ္သတ္ အားေကာင္းလို႔ ပညာေပးတာ ထိေရာက္တယ္။ (ဘေလာ့ခ္)ေတြ ေပၚလာေတာ့ နည္းေပါင္းစံုနဲ႔ ေရးၾကတယ္။ အတံုးလိုက္ အတစ္လိုက္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ အသံေတြ၊ ရုပ္ေတြ၊ (မူဗြီ)ေတြပါလို႔ ဆြဲေဆာင္မႈ ပိုရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြဆိုရင္ ေဆးကုေနသူလဲ မဟုတ္၊၊ (ပေရာဂ်က္)ဆရာေတြလဲ မဟုတ္ဘူး။ ဆရာ၀န္ ႏွစ္မ်ိဳး ႏွစ္စားမက ျဖစ္သြားေရာ။ ေရာက္ရာ အရပ္ကေန တတ္သိပညာ-မေနသာ ဆိုသလို ေရးတာ၊ ဘာသာျပန္တာ၊ ေဆြးေႏြးတာေတြ လုပ္ေနၾကတယ္။ ဟို(ဘေလာ့ခ္) ကေန ဒီ(ဘေလာ့ခ္) ထပ္ဆင့္ ျဖန္႔ေပးသူရွိရင္ ပရိသတ္ ပိုမ်ားသြားျပီေပါ့။ ရုပ္ရွင္ ၾကိဳက္သူမ်ား အားလပ္ခ်ိန္မွာ ေအာက္နားက ပညာေပးစာေလး ၀င္ဖတ္သြားတတ္သလို၊ ဘာသာေရး (ဘေလာ့ခ္) ထဲက ေရးထားတာေလး ေတြ႕သြားမ်ိဳးလဲ ရွိတယ္လို႔ (စီ-ေဘာ္က္စ္) ကေနသိရတယ္။

ေဆးခန္းေတြကေန (ကြန္ဒြန္) ေ၀တာတို႔၊ ေရသန္႔ေဆးျပားေပးတာတို႔၊ ဆရာမေတြကေန အမ်ိဳးသမီးခ်င္း လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါအေၾကာင္း ေျပာေပးတာတို႔၊ သားဖြါးေပးရင္း မ်ိဳးပြါးပညာ ေျပာျပတာတို႔၊ ဒါေတြဟာ ထိေရာက္ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ကာကြယ္ေရး-ပညာေပးေရးေတြပါဘဲ။ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးလို႔ မသတ္မွတ္ခ်င္ရင္ ဘယ္သူ႔က်န္းမာေရး ပါလဲ။

ခ်ဳပ္လိုက္ခ်င္တာက ဆရာ၀န္မ်ားသည္ ဆရာ၀န္တို႔ လုပ္အပ္သည္မ်ားကို တတ္စြမ္းသေရြ႕လုပ္ၾကသည္။ ေဆးကု-ကာကြယ္-ပညာေပး၊ အေရးသံုးပါး အားလံုးျဖစ္ပါသည္ ခင္ဗ်ား။

Dr. တင့္ေဆြ

Related Posts :