၁၈ ႏွစ္ျပည့္ရင္ လူရာ၀င္ Age determination

အသက္ကိုၾကည့္ျပီး လူအမ်ိဳးမ်ိဳးက သတ္မွတ္မႈ အမ်ိဳးမ်ိဳး ထားၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ရွိမွ ဘာလုပ္ရမယ္ ဆိုတာမ်ိဳး။ မဲေပး၊ ေစ်း၀ယ္။ ကားေမာင္း၊ မိန္းမေတာင္း။ စစ္ထဲ၀င္၊ ပင္စင္ယူ၊ အသက္ဘယ္ေလာက္ရွိမွ ဒီ(ဆိုဒ္)၀င္၊ ဒီရုပ္ရွင္ၾကည့္ စသျဖင့္။ ျပႆနာ ရွိလာရင္ ဆရာ၀န္ ပါရတတ္တယ္။

ေဆးပညာထဲမွာ Forensic Medicine ဆိုတဲ့ မႈခင္းေဆးပညာ သပ္သပ္ရွိတယ္။ အသက္ကို တိတိက်က် ဘယ္၍၊ ဘယ္မွ် ရွိတယ္ဆိုတာ စစ္ျပီး၊ တရားရံုးမွာ ထြက္ရတာလဲပါတယ္။ တရားခံ-တရားလို အသက္ကို ဇာတာနဲ႔ မရဘူး။ ဆရာ၀န္ကေန သြားေပါက္တာၾကည့္၊ ဓါတ္မွန္ ရိုက္ျပီး သိတာေတြနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ရတယ္။ ၉ တန္းစာေမးပြဲ အစိုးရစစ္ေခတ္တံုးက အသက္ ၁၅ ႏွစ္ မျပည့္လို႔၊ ေဗဒင္ဆရာနဲ႔ ဇာတာသစ္လုပ္၊ တရားရံုးသြား ၾကမ္းက်ိမ္၊ လိမ္ၾကည့္လည္း မရပါ။ ဥပေဒဟာ ဥပေဒတဲ့။ မက်ဘဲနဲ႔ တတန္းကို ၂ ႏွစ္ ေနခဲ့ရတယ္။ ဥပေဒဆိုတာကို နည္းနည္းေလးမွ အတိမ္းအေစာင္း မခံပါလားလို႔ မွတ္သား နာခံခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေခတ္က ၾကာခဲ့ပါျပီ။ ၾကာရင္ သာသြားတတ္သလို၊ ျခာသြားတတ္တာလည္းရွိတယ္။

Bone age “အရိုးၾကည့္-အသက္သိ” ဆိုတာနဲ႔ ဆရာ၀န္ေတြက ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပးရတယ္။ Long bones ေခၚတဲ့ ေပါင္ရိုး၊ ေျခသလံုးရိုး၊ လက္ဖ်ံရိုး၊ လက္ေခ်ာင္းရိုးေတြမွာ ထိပ္ဖ်ားပိုင္းေတြက အရိုးကို လာဆက္တာက သူ႔အသက္နဲ႔သူ။ X-ray ရိုက္ရတယ္။ တံေတာင္ဆစ္ရိုးဆက္ရင္ ၉-၁၃ ႏွစ္၊ Iliac crest တင္ပါးဆံုအေပၚ-ေရွ႕ထိပ္ရိုးဆက္ရင္ ၁၂-၁၆ ႏွစ္၊ ညွပ္ရိုး (ေကာ္လာ-ဘုန္း) ၁၂-၂၂ ႏွစ္ စသျဖင့္ သိႏိုင္တယ္။

ကေလးေတြ အသက္ၾကေတာ့ ငယ္သြားေပါက္တာကို ၾကည့္ရတယ္။ အထက္-ေအာက္ အလည္ေရွ႕သြား ၄ ေခ်ာင္းက ၆-၁၂ လ၊ အထက္-ေအာက္ ေဘးေရွ႕သြား ၄ ေခ်ာင္းက ၉-၁၆ လ၊ ပဌမအန္ေရွ႕သြား ၄ ေခ်ာင္းက ၁၃-၁၉ လ၊ အထက္-ေအာက္ စြယ္သြား ၄ ေခ်ာင္းက ၁၆-၂၃ လ၊ အထက္-ေအာက္ ဒုတိယအံသြား ၄ ေခ်ာင္းက ၂၂-၃၃ လမွာ ေပါက္တယ္။ ႀကီးသြား ၃၂ ေခ်ာင္းမွာ ၆ ႏွစ္က စေပါက္တယ္။ ၁၃ ႏွစ္မွာ ၂၈ ေခ်ာင္းရွိၿပီး၊ အံဆံုးေတြက ၁၇-၂၁ ႏွစ္ေရာက္မွ ေပါက္တယ္။ အံဆံုးမေပါက္သ၍ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ မျပည့္ေသးဘူးေပါ့။ တရားတေပါင္ ျဖစ္ေလ့ရွိၾကတဲ့ အသက္ကေတာ့ ၁၆-၁၈ ႏွစ္ ျဖစ္ပါတယ္။

Voting age ဆိုတဲ့ မဲေပးပိုင္ခြင့္ကိုလည္း တကမၻာလံုးမွာ အမ်ားဆံုး သတ္မွတ္တာက ၁၈ ႏွစ္ပါ။ ၁၆ ႏွစ္နဲ႔ မဲေပးလို႔ရတာ ၇ ႏိုင္ငံ ရွိသြားပါျပီ။ ၁၇ ႏွစ္ ရွိရင္ မဲေပးလို႔ရတာ ၆ ႏိုင္ငံ၊ ၂၀ ႏွစ္က ၄ ႏိုင္ငံ၊ ၂၁ ႏွစ္က ၁၆ ႏိုင္ငံ၊ အသက္အၾကီးဆံုးက ဥဇဗက္ကစၥတန္ ၂၅ ႏွစ္ရွိမွ ေပးရတယ္။ ဆလိုေဗးနီးယားမွာ ၁၆ ႏွစ္ေတာ့ ဟုတ္ပါရဲ႕ အလုပ္ရွိမွ မဲေပးရတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ေတြက ေပးတဲ့မဲနဲ႔ တက္လာတဲ့ အစိုးရကမွ အလုပ္အကိုင္ေတြ ဖန္တီးေပးမယ္ ထင္ရတယ္။ လက္ေတြ႔မွာ အဲလိုလည္း ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္တာပါ။ မဲဆြယ္တံုးမွာ သည္းေျခၾကိဳက္ေတြ ေျပာျပီး၊ အာဏာရေတာ့ ဘာမွမလုပ္တဲ့ အစိုးရက အမ်ားၾကီး။ ဘာမဲျဖစ္ျဖစ္ ငါ့ပံုးထဲ ေရာက္ေအာင္လုပ္ျပီး၊ တက္အုပ္ခ်ဳပ္တာေတြလည္း ရွိတာဘဲ။

မဲေပးသူေတြကို အသက္နဲ႔သာ ကန္႔သတ္ျပီး၊ အေရြးခံမဲ့သူေတြကိုေတာ့ ေသြးစစ္သလို လုပ္တာေတြလည္း ရွိတယ္။ Blood group matching ေသြးအုပ္စု စမ္းတယ္-စစ္တယ္ဆိုတာ ေသြးလွဴသူနဲ႔၊ လူနာတည့္-မတည့္ စမ္းရတာပါ။ “ေသြးစစ္ေပးတဲ့ ဆရာနဲ႔ တည့္-မတည့္ စမ္းတာမဟုတ္ပါ။”

မဲေပးရာမွာ ခြဲျခားသလို မဂၤလာေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အသက္ကိုလည္း သတ္မွတ္ထားၾကတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ၁၈-၁၆ ႏွစ္ ျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားေလး-မိန္းကေလး မတူဘူး။ သတို႔သမီးအသက္က ပိုငယ္ေလ့ရွိတယ္။ ဆူဒန္မွာ အပ်ိဳေဘာ္၀င္ရင္ ရျပီတဲ့။ မဒါဂါးစကား၊ တန္ဇန္နီးယား၊ တူနီးရွား၊ ဗင္နီဇြဲလား၊ ပါရာေဂြး၊ မိန္းကေလး ၁၄ ႏွစ္၊ အပ်ိဳျဖစ္တဲ့ အရြယ္ပါဘဲ။ ဘရူႏိုင္းနဲ႔ ကူ၀ိတ္မွာ ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိလို႔ အပ်ိဳမျဖစ္ေသးလဲ ရပံုၾကတယ္။ အယ္လ္ဂ်ီးရီးယား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ စကၤာပူ၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ အိႏၵိယမွာ ၂၁-၁၈ ႏွစ္။ တရုပ္မွာေတာ့ ၂၂-၂၀ ႏွစ္ရွိမွ လက္ထပ္လို႔ရတယ္။ အသက္ ငယ္ငယ္နဲ႔ အိမ္ေထာင္ျပဳေပးတဲ့ ထံုးစံဟာ ေရွးက်ပါတယ္။ ဗုဒၶလက္ထက္ ရွင္သာရိပုတၲရာရဲ႕ညီ အငယ္ဆံုး (ေရ၀တ) ကို ၇ ႏွစ္သားမွာ မိဘေတြက မဂၤလာေဆာင္ေပးခဲ့ၾကတယ္။

၂၁ ရာစုထဲေရာက္ေပမဲ့ အီရန္ မွာ ေယာက္်ားေလး ၁၄ ႏွစ္၊ မိန္းကေလး ၉ ႏွစ္၊ လင္မယားျဖစ္လို႔ရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လူမ်ိဳးေတြအတြက္ေတာ့ ေဆးပညာအရ ငယ္လြန္းတယ္။ တေလာက ေဆးခန္းမွာ ကေလးလာေမြးတဲ့ မိန္းကေလးကို အသက္ေမးေတာ့ တိတိက်က် ေျပာပါတယ္။ ၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၁၀ လ။ ဆရာ၀န္က အားနာလို႔ သူ႔စာအုပ္မွာ ၁၆ ႏွစ္ လုပ္လိုက္ရတယ္။ အေကာင္းေတာ့ ေမြးပါရဲ႕ ကေလးက လသားနဲ႔ ဆံုးသြားရွာတယ္။ (ယူနီဆက္ဖ္) ရဲ႕ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္ဘဲ လက္ထပ္ထိမ္းျမားသူ အမ်ဳိးသမီးဦးေရ သန္း ၆၀၀ ေက်ာ္ထဲမွာ ဒီကေလးမ ပါခ်င္မွပါမယ္။ ဒုကၡသည္မို႔ ဟိုမွာလည္း စာရင္းေပ်ာက္၊ ဒီမွာလည္း စာရင္းမေပါက္။

ပင္စင္ေပးတဲ့ အသက္ကိုလည္း သတ္မွတ္ၾကတာ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ပင္စင္ယူရမဲ့ အသက္၊ ပင္စင္ခံစားခြင့္၊ (ပင္စင္-ဖန္းဒ္)၊ စသျဖင့္ ပင္စင္ယူရမဲ့လူေတြ မနစ္နာရေအာင္၊ ပိုေကာင္းေအာင္ ၾကိဳးပမ္းမႈေတြသာ ရွိျပီး၊ ပင္စင္သြားရမွာကို မသြားဘဲ ေပကပ္ေနတာမ်ိဳးကိုေတာ့ (၀ီကီ-ပီးဒီးယား) (၀ီကီ-ျမန္မာ) ေတြမွာ ရွာလို႔မရဘူး။ ဆရာ၀န္ကိုလည္း အသက္ေက်ာ္ ေန-မေန လာမေမးပါ။

အသက္ သတ္မွတ္ခ်က္ေၾကာင့္ စာေမးပြဲ ၀င္မေျဖရတဲ့ ျပႆနာေလးက အေသးအဖြဲပါ။ အသက္ ၁၆ ႏွစ္က ၁၈ ႏွစ္ အၾကားကုိ လူငယ္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့ တိုင္းျပည္ေတြမွာ သူတို႔ေလးေတြကို လူႀကီးေတြနည္းတူ တရားစီရင္ ျပစ္ဒဏ္ ေပးေနတာေတြကေတာ့ မ်ိဳးဆက္ကို ဆိုးသထက္ဆိုးေအာင္ လုပ္ရာက်တယ္။ က်န္းမာေရးအရဘဲ ေျပာရရင္၊ (ဘီ)ပိုး ကာကြယ္ေဆးကို ေမြးစကေန အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ေအာက္၊ ေသခ်ာေပါက္ ထိုးေပးရပါတယ္။

ဥပေဒသံုးနဲ႔ အရပ္သံုး ေ၀ါဟာရေတြ ရွိတယ္။ Age of majority ဆိုတာ လူလားေျမာက္တဲ့ အရြယ္၊ လူၾကီးပိုင္း၀င္တဲ့ အသက္ကို ေခၚတယ္။ Age of license ဆိုတာကေတာ့ ဒါကိုလုပ္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့ အသက္ျဖစ္တယ္။ Age of consent ဆိုတာကေတာ့ လိင္ဆက္ဆံတာမွာ စိတ္အလိုတူ-မတူ ေျပာျပႏိုင္တယ္လို႔ သတ္မွတ္တဲ့ အသက္ျဖစ္တယ္။ Age of criminal responsibility ဆိုတာက ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တာ လုပ္ေပမဲ့ အသက္ငယ္ေသးလို႔ အျပစ္ေပး အေရးယူဘို႔ မသင့္ေသးဘူးလို႔ သတ္မွတ္သက္ျဖစ္တယ္။

Age of majority မွာ အသက္ ၁၄ ႏွစ္ကေန ၂၁ ႏွစ္အထိ ရွိတဲ့ ၁၄၈ ႏိုင္ငံစာရင္းကို ျပဳစုထားတယ္။ ၁၈ ႏွစ္ လို႔ သတ္မွတ္တာတဲ့ ၁၁၆ ႏိုင္ငံက အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ျမန္မာျပည္က စာရင္းမေပါက္ေသးဘူး။ တိုင္းျပည္က လူလား မေျမာက္ေသးလို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ၁၈ ႏွစ္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္သူေတြကေန ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္ ေရွ႕ေရးကို ျပ႒ာန္းပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ကို သင္ေပး၊ တင္ေပးၾကရပါမယ္။

၁၈ ႏွစ္ ျပည့္ျပီးလို႔ လိုင္စင္ရွိေပမဲ့ လမ္းမွားမွန္းသိရင္ ကားေမာင္းခ်င္ၾကမည္ မထင္။ “ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ ဆိုတာ ဘယ္လို ခြဲရမယ္ကိုသာ သိတဲ့သူ မဟုတ္။ မခြဲဘဲ ေနသင့္တာကိုပါ သိတဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။”

Dr. တင့္ေဆြ

Related Posts :