အိမ္တြင္း ေလထုညစ္ညမ္းျခင္း
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ရွဴရိွဳက္ေနသည့္ေလထဲ၌ ပါ၀င္သည့္ ဓာတ္ေငြ႕ႏွင့္ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းမ်ားကို ရွဴရိွက္ျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ႏိုင္သည္ဆိုပါက ေလထုညစ္ညမ္းသည္ဟု ေခၚရမည္ျဖစ္သည္။ ေလထုကို ညစ္ညမ္းေစေသာ ဓာတ္ေငြ႕အမ်ားစုမွာ လူတို႕၏ လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေပၚလာေသာ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ English လို Air Pollution လို႕ ေခၚျပီး ညစ္ညမ္းမွဳကို ျဖစ္ေစေသာအရာမွန္သမွ်ကို pollutant ဟုေခၚပါသည္။ လူအမ်ားစုသိၾကသည့္ ေလထုညစ္ညမ္းမွဳမွာ ျပင္ပေလထုညစ္ညမ္းမွဳ ျဖစ္ပါသည္။ တကယ္ေတာ့ ေလထုညစ္ညမ္းမွဳတြင္ အိမ္တြင္း ႏွင့္ အိမ္ျပင္ပ ( indoor and outdoor) ဆိုျပီး အမ်ိဳးအစား ႏွစ္မ်ိဳး ရိွပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္အခုေရးခ်င္တာက indoor air pollution အေၾကာင္း ျဖစ္ပါတယ္။
Indoor air pollution သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေတာရြာမ်ားတြင္ မရိွသေလာက္ နည္းပါးပါသည္။ ရန္ကုန္ မႏၱေလး အစရိွသည့္ ျမိဳ႕ၾကီးမ်ားတြင္မူ တစ္စတစ္စ ၾကီးထြားလာသည္ကို သတိထားမိပါသည္။ ေလ၀င္ေလထြက္ မေကာင္းသည့္ တိုက္ခန္းမ်ား မ်ားျပားလာသည္ႏွင့္ အမွ် indoor air pollution သည္လည္း မ်ားလာမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။အရင္ဆံုး အိမ္တြင္းေလထုညစ္ညမ္းမွဳကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားအေၾကာင္း ေျပာပါမည္။ တစ္ခုခ်င္းဆီ အေၾကာင္းႏွင့္ ၎တို႕ကို ကာကြယ္နည္းကိုလည္း ေရးသားပါမည္။
Carbon Monoxide
ကာဘြန္(ေလာင္စာ) ႏွင့္ ေအာက္စီဂ်င္တို႕ ဓာတ္ျပဳျပီး ေလာင္ကၽြမ္းေသာအခါ အကုန္လံုးေလာင္ပါက ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုက္ ကို ရရိွသည္။ တစ္၀က္တစ္ပ်က္သာ ေလာင္ကၽြမ္းပါက ကာဘြန္မိုေနာက္ဆိုက္ ကို ရရိွပါသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ ၎ကို အဓိက ထုတ္လႊတ္ေသာ အရာမ်ားမွာ မီးစက္မ်ား၊ ကား အိပ္ေစာဓာတ္ေငြ႕မ်ား (exhaust gas)၊ အိမ္အတြင္း၌ မီးေသြးမီးဖို အသံုးျပဳျခင္း၊ ဖေယာင္းတိုင္ႏွင့္ ျခင္ေဆးေခြေလာင္ကၽြမ္းျခင္းတို႕ ျဖစ္ပါသည္။ ရန္ကုန္မွာကေတာ့ မီးစက္ကို အသံုးျပဳေသာ တိုက္ခန္းမ်ားတြင္ အဓိက ေတြ႕ရသည္။ မီးစက္က အင္ဂ်င္က်လာေလေလ ၎ဓာတ္ေငြ႕ ပိုထြက္ေလေလျဖစ္သည္။ ၎ဓာတ္ေငြ႕မ်ား အိမ္ခန္းအတြင္း၌ စုေစာင္းေနပါက indoor air quality က်ဆင္းမည္ျဖစ္သည္။ လူသည္ အသက္ရွဳ မ၀ဘဲ အိပ္ငိုက္ျခင္း ႏွင့္ သတိမေကာင္းျခင္းတို႕ကို ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ ပမာဏမ်ားျပားပါက အသက္ပင္ေသႏိုင္သည္။ထို႕ေၾကာင့္ carbon monoxide ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးမထိခိုက္ေစလိုလွ်င္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို လိုက္နာသင့္သည္။
- မီးစက္ကို အသံုးျပဳမည္ဆိုပါက တိုက္ခန္း၏ အျပင္တြင္ထားရန္
- မီးစက္ကို အလံုပိတ္အခန္းထဲတြင္ မထားရန္
- မီးစက္ကို ပံုမွန္ maintenance ျပဳလုပ္ရန္
- အလံုခန္းအတြင္းတြင္ အိပ္ပါက ျခင္ေဆးထြန္း၍ အိပ္ျခင္း၊ ဖေယာင္းတိုင္ထြန္း၍ အိပ္ျခင္းတို႕ကို ေရွာင္ရန္
- မီးဖိုကို ေလေကာင္းေလသန္႕ရေအာင္ ထားရန္
- မီးဖိုမွ ထြက္ေသာ မီးခိုး၊ အေညွာ္တို႕ကို အိမ္အတြင္းသို႕ မ၀င္ေအာင္ exhaust fan တပ္ဆင္ရန္
- အိမ္ရွင္မ မ်ားအေနျဖင့္ ဟင္းခ်က္ျပဳတ္ေသာအခါ face mask တပ္ဆင္ၾကရန္ (ဘယ္သူမွေတာ့ လုပ္မယ္မထင္ပါဘူး)
Radon
Radon သည္ Radium ျပိဳကဲြျခင္းမွ ထြက္လာသည့္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ အိမ္သံုးပစၥည္မ်ား ႏွင့္ Radium ထြက္သည့္ ေနရာတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ အိမ္မ်ားတြင္၎ကို အဓိကေတြ႕ရသည္။ သို႕ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မရိွပါ။ အေမရိက ႏွင္ ဥေရာပတြင္ ႏွစ္စဥ္ ၎ ဓာတ္ေငြ႕ေၾကာင့္ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အဆုတ္ကင္ဆာ ျဖစ္ၾကရသည္။
မွိဳႏွင့္ ဓာတ္မတည့္မွဳကို ျဖစ္ေစေသာ ျဒပ္ေပါင္းမ်ား
ျမန္မာျပည္ရာသီဥတုသည္ ေႏြရာသီမွအပ က်န္သည့္အခ်ိန္မ်ားတြင္ ေလထုထဲ၌ ေရခိုးေရေငြ႕ မ်ားတတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ေအာက္ျပည္ေအာက္ရြာ ေရေငြ႕အင္အားေကာင္းသည္။ ေရခိုးေရေငြ႕သည္ မိွဳေပါက္ပြားမွဳကို အားေပးသည္။ သစ္သားျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာပစၥည္းမ်ား ႏွင့္ အစားအေသာက္မ်ားတြင္ မိွဳတက္ေစသည္။ အဆိုပါ မိွဳမ်ားသည္ သာမန္လူတို႕တြင္ ဘာမွ မျဖစ္ေစေသာ္လည္း ၎တို႕မွ ထုတ္လႊတ္လိုက္ေသာ မွိဳပြင့္ကေလးမ်ား (spores) သည္ ရွဴသြင္းသည့္ေလႏွင့္အတူ အဆုတ္ထဲသို႕ ပါသြားတတ္သည္။ အဆိုပါမိွဳႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ေသာ သူမ်ားတြင္ အေရျပားယားယံျခင္း၊ အင္ျပင္ထြက္ျခင္း ႏွင့္ ရင္ၾကပ္ျခင္းတို႕ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။ အခန္းထဲတြင္ အေမႊးပြ အရုပ္မ်ားကို ထားတတ္ပါက plastic ျဖင့္ စြတ္ထားသင့္သည္။ သို႕မဟုတ္ မွန္ဘီရိုထဲတြင္ ထည့္ထားသင့္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၎တို႕ေပၚတြင္ မိွဳေပါက္ရန္ ႏွင့္ မိွဳ spore မ်ားတင္က်န္ရန္ အလြန္လြယ္ကူေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ မိမိထံတြင္ အထက္ပါ ကဲ့သို႕ေသာ ဓာတ္မတည့္သာ လကၡဏာမ်ား ေပၚေပါက္လာပါက မိမိအခန္းထဲတြင္ အရုပ္မ်ား၊ အေမႊးပြ ေကာ္ေဇာမ်ား ႏွင့္ အေမႊးပြ ေစာင္မ်ား ရိွမရိွ အရင္စဥ္းစားသင့္သည္။ ၎တို႕ရိွပါက ၎တို႕ကို ေနထုတ္လွမ္းျခင္း သို႕မဟုတ္ အခန္းအျပင္တြင္ ထားျခင္းမ်ားလုပ္သင့္သည္။
Volatile Organic Compounds
VOC ဆိုသည္မွာ အိမ္သံုးပစၥည္းမ်ားမွ ထြက္ေသာ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ အိမ္သံုး chemical တို႕သည္ အသံုးျပဳျပီးပါက ၎တို႕မွ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ထုတ္လႊတ္တတ္သည္။ အနည္းႏွင့္ အမ်ား က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္မွဳရိွပါသည္။ အဆိုပါ ပစၥည္းမ်ားမွာ အိမ္သုတ္ေဆး၊ paint thinners၊ ေခ်းခၽြတ္ေဆး၊ ပိုးသတ္ေဆး၊ polish တိုက္ေသာေဆးမ်ား၊ မိတၱဳကူးစက္၊ printer၊ ေကာ္ရည္၊ ဖ်က္ေဆးရည္ႏွင့္ white board maker ႏွင့္ ဓာတ္ပံုေဆး တို႕ျဖစ္ၾကသည္။ အဆိုပါ ပစၥည္းမ်ားမွ လူ၏ က်န္းမာေရးကို ထိခုိက္နိုင္သည့္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ထုတ္လႊတ္ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ၎ တို႕ကို တာရွည္အသံုးျပဳမည္ ဆိုပါက ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းေသာ ေနရာတြင္ အသံုးျပဳသင့္ပါသည္။ အဲဒီ ဓာတ္ေငြ႕ေတြ ကို ရွဴလ်င္ ဘာျဖစ္မလဲဆိုတာေတာ့ တိတိက်က် မွတ္တမ္းတင္ထားျခင္း မရိွေပ။ အိမ္သုတ္ေဆးေတြ နဲ႕ အျမဲတမ္းထိေတြ႕ေနတဲ့သူေတြမွာေတာ့ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ ပိုျပီး အျဖစ္မ်ားတာေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ေသြးကင္ဆာ ႏွင့္ ရိုးတြင္းခ်င္ဆီ အားနည္းေသာေရာဂါေတြလည္း ပိုျပီး ျဖစ္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ လူတိုင္းျဖစ္မည္ဟု မဆိုလိုပါ။ ထို႕ေၾကာင့္ အသံုးျပဳမည္ဆိုပါက ေလေကာင္းေလသန္႕သည္ အေရးၾကီးလွသည္။
ဥေရာပ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ သိပ္မေတြ႕ရေသးေသာ pollutant မ်ားမွာ - Ozone, and Asbestos တို႕ ျဖစ္ၾကသည္။ ၎ တို႕အေၾကာင္းကိုေတာ့ မေဖာ္ျပေတာ့ပါ။
အပင္မ်ား
အိမ္အတြင္း၌ အရြက္ၾကီးေသာ အပင္မ်ားကို စိုက္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အဆိုပါ အပင္မ်ားသည္ လူကို အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစေသာ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားကို စုပ္ယူေပးႏိုင္သည္။ ယခုဆိုလွ်င္ NASA ကပင္ လြန္းပ်ံယာဥ္မ်ားအေပၚ၌ ပန္းပင္မ်ားထားရန္ ျပင္ဆင္ေနသည္။
အိမ္တြင္း ေလထုညစ္ညမ္းမွဳကို ျဖစ္ေစေသာ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားအေၾကာင္းကို သတိထားမိဖို႕ လိုလာျပီဟု ထင္ပါသည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ Outdoor ေကာ Indoor Air Quality မည္မွ် ရိွသည္ကို အတိအက် တိုင္းတာထားသည္ မရိွပါ။ က်န္းမာေရး၀န္ၾကီးဌာနကလည္း ေလာေလာဆယ္အထိေတာ့ စိတ္၀င္စားအံုးမည္ မထင္ပါ။ သူတို႕ကေတာ့ လူေတြ တစ္ခုခုျဖစ္လို႕ မေသမခ်င္း သက္သာသလိုေနမည္သာျဖစ္သည္။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္ က်န္းမာေရးကို ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ဂရုစိုက္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဤ ေဆာင္းပါးေလးကို ဖတ္ျပီး မိမိအိမ္၏ indoor air quality ကို ျမွင့္တင္ဖို႕ စိတ္ကူးမိပါက ကၽြန္ေတာ္ လက္ေညာင္းရက်ိဳးနပ္မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း.....။
1 comment:
Thanks for your post.
Post a Comment