ကိုယ္၀န္မဟုတ္တဲ့ ဗိုက္ထဲကအလံုး Ovarian Cyst

Q: ဆရာရွင့္
(၁) ကြ်န္မ အသက္ ၂၅ တုံးက ေရအိတ္ ထုတ္ဖူးပါတယ္။ သားဥျပြန္တခုပါ ထုတ္လိုက္ရလို႔ ယခု အသက္ ၃၃ ႏွစ္မွာ ကေလးယူဖို႔ လြယ္ကူႏိုင္ပါသလား။ ဘာအခက္အခဲမ်ား ရွိႏိုင္ပါသလဲ။ ေနာက္ႏွစ္မွာ ကေလးယူဖို႔အတြက္ ခုခ်ိန္မွာ အစားအေသာက္နဲ႔ ေဆး၀ါး၊ ဘာေတြ ၾကိဳတင္ မွီ၀ဲဖို႔ လိုပါသလဲ။

(၂) ေရအိတ္က ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသလဲ ေသခ်ာသိခ်င္ပါတယ္။ အပ်ဳိ-အအို မေရြး အသက္အရြယ္ မေရြး ျဖစ္ေနတာကိုလဲ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ Ovarian Cyst လို႔ ေရးထားပါတယ္။ မခြဲခင္က ဗိုက္မသိမသာေလး ပူပါတယ္။ နဂိုက ပိန္တဲ့လူဆိုေတာ့ ၀လာသလို ထင္ရတယ္။ ဗိုက္ဆာလို႔ အစာစားမယ္ဆိုေတာ့ နဲနဲဘဲ စားရေသးတယ္၊ ဗိုက္က ျပည့္သြားျပီး၊ ဗိုက္တင္းသြားတယ္။ ဆက္စားခ်င္ေပမဲ့ မစားႏိုင္ေတာ့သလိုျဖစ္တယ္။ ရင္ျပည့္ေနသလို ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေလာက္ဘဲ ခံစားရပါတယ္။ အိတ္ထမတင္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ၾကည့္ေတာ့လဲ ဘာမွမထူးျခားဘူး။ ဗိုက္ထဲမွာ အလုံးျဖစ္ေနမလားဆိုျပီး။ စိုးရိမ္လုိ႔ ေဆးခန္း သြားေတာ့မွ ေရအိတ္ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။ ေရအိတ္ထဲမွာ အရည္ေနာက္ေနာက္ေတြလို႔ဘဲ ေျပာပါတယ္။ တျခားဟာေတြ ေတြ႔တယ္လို႔ေတာ့ မေျပာပါဘူး။ သားဥျပြန္မွာ ေသြးေၾကာေတြ ရစ္ပတ္ေနလို႔ ေရအိတ္ ထုတ္ရ ခက္တဲ့အတြက္ အဲဒါပါ ထုတ္လိုက္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

A: အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း မ်ိဳးဥအိတ္မွာ အလံုးဆိုတာေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကုစရာမလိုဘဲ ေပ်ာက္သြားတာက မ်ားပါတယ္။ ကုစရာလိုတဲ့ Ovarian Cyst ဆိုတာကလည္း အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေရာဂါတခုပါ။ အရြယ္မေရြး ေျပာရမလားဘဲ။ အပ်ိဳေလးေတြေရာ အဖြါးၾကီးေတြကိုပါ ခြဲေပးရဘူးတယ္။ Tumor ေခၚတဲ့ အလံုး-အၾကိတ္ေတြဟာ ကင္ဆာ မဟုတ္တာေရာ ဟုတ္တာပါ၊ ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ အတိအက် ေျပာမရတဲ့ အမ်ိဳးအစားပါ။ ကံတရားကုိသာ လႊဲခ်ၾကရေအာင္။

Ovary ဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းမွာ ဘယ္နဲ႔ညာ တခုစီရွိတယ္။ Uterus သားအိတ္ေဘးက ခ်ိဳလိုထြက္ေနတဲ့ Uterine tubes သားအိတ္ျပြန္ ႏွစ္ဘက္ရဲ႕ အဖ်ားဘက္ ေအာင္နားမွာ တြဲေလာင္းေလး ရွိေနတယ္။ အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီး တဦးရဲ႕ မ်ိဳးဥအိတ္က ၃ x ၁႕၅ x ၁႕၅ စင္တီမီတာ အရြယ္ရွိတာပါ။ လက္တဆစ္ေလာက္ေပါ့။ ဒီဟာေလးကေန Ovarian Cyst ျဖစ္ရင္ ကုိယ္၀န္ရင့္မာ အရြယ္ေလာက္ထိ ၾကီးလာႏိုင္တယ္။

အလံုးျဖစ္လာတာကို အေတာ္မ်ားမ်ား သတိမထားမိတတ္ပါ။ ရာသီလာတာလည္း ပံုမွန္။ နာတာကလည္း မသိမသာ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္သလို ဗိုက္ကေလး ပူလို႔ စူလာမွ သိရတာ မ်ားတယ္။ အလံုးက ဗိုက္ထဲမွာ (အမွန္က ဗိုက္ေအာက္ တင္ပါးဆံုရိုးကြင္းထဲမွာပါ) သူနဲ႔ တြယ္ေနတဲ့ သားအိတ္ျပြန္က ေနာက္တို႔ ေဘးတို႔မွာ ကပ္ေနတာ မဟုတ္လို႔ ခပ္လြယ္လြယ္ ေရြ႕ရွား လႈတ္ရွားႏိုင္တယ္။ လႈတ္ရင္း၊ ေရြ႕ရင္းနဲ႔ အညွာနဲ႕တူတဲ့ ေနရာက လိမ္ျပီး၊ သူ႔ဟာသူ ခ်ည္သလို ျဖစ္တတ္ေသးတယ္။ အဲလိုျဖစ္ရင္ နာတာခံစားရေတာ့မယ္။ မခြဲရင္ ေသြးထြက္၊ ေပါက္ထြက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဒီေရာဂါကို ခြဲကုရတာပါ။ ျဖစ္လာတဲ့အလံုး သပ္သပ္ကို ခြဲစိတ္ထုတ္လိုက္တာက အေကာင္းဆံုး။ အလံုးျဖစ္လာတာက မ်ိဳးဥအိတ္ တခုလံုးကေန ျဖစ္လာတာ မဟုတ္ပါ။ တေနရာကသာ ျဖစ္တာ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေကာင္းေနေသးတဲ့ မ်ိဳးဥအိတ္ကို ခ်န္ထားဘို႕လိုတယ္။ အလံုးက အဖံုးနဲ႔ရွိလို႔ ခြဲစိတ္ရွင္းရတာ ပိုလြယ္တယ္။ တခါတေလ မလြယ္ဘူး။ ၾကာမွ ခြဲရရင္၊ ၾကီးလြန္းရင္၊ မ်ိဳးဥသာမကာ ျပြန္ကိုပါ ခ်န္မရတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥအိတ္တဖက္နဲ႔ ျပြန္တဖက္ မရွိရင္ သားသမီးရဘို႔ တ၀က္ေတာ့ အခြင့္အလမ္း နည္းသြားေစတယ္။ မ်ိဳးဥအိတ္နဲ႔ ျပြန္၊ ႏွစ္စံုလံုး ရွိေနပါမွ အမ်ိဳးသမီး ပီသေစႏိုင္လို႔ပါ။ မ-ေဟာ္မုန္းေတြ ပံုမွန္ထြက္၊ လင္ယူ-သားေမြး၊ ကေလးယူဘို႔လဲ စိတ္ခ်ရမယ္။

Ovarian cyst တခါ ျဖစ္ဘူးရင္ ေနာက္ထပ္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ မေျပာႏိုင္ပါ။ ရာသီ မမွန္ရင္။ သိပ္ငယ္ငယ္ကတည္းက ၁၁-၁၂ ႏွစ္သမီးကစ ရာသီကလာရင္၊ ကေလးမရတဲ့သူ၊ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္း နည္းသူ၊ ကုိယ္အေပၚပိုင္း အဆီမ်ားသူ ေတြမွာ ျဖစ္တတ္ေလ့ရွိတယ္။

အိတ္ထဲမွာရွိေနတာက အမ်ိဳးမ်ိဳး။ အမ်ားအားျဖင့္ ခပ္၀ါ၀ါအရည္။ ေခြ်းထြက္အိတ္ထဲက အရည္မ်ိဳးပါရင္ ခပ္ျမစ္ျပစ္ ျဖစ္မယ္။၊ အဆီေတြ ပါႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ၾက ထူးဆန္းတာေတြ ပါေနတတ္တယ္။ ဆံပင္လို အေမႊး၊ အရိုးလို၊ သြားလို၊ အရိုးႏုလို စတာေတြ။ ေတာမွာ “အပင္းထည့္တယ္” လို႔ ေျပာတတ္ၾကတာမ်ိဳးေပါ့။ Dermoid cyst ေခၚတယ္။ အမွန္က လူ႔ကုိယ္ခႏၶာမွာ ရွိေနတဲ့ (တစ္ရွဴး) အမ်ိဳးအားလံုးက ပါေနႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဥအိတ္သာ မဟုတ္ပါ အေရျပားမွာလည္း ဒါမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္။

အဲလို ခြဲထားခံရသူအတြက္ စိတ္မပ်က္ပါနဲ႔။ ကင္ဆာကို မေျပာင္းေစတတ္ပါ။ ကေလးရဘို႔ ၅၀% ဆိုတာ နည္းတဲ့ အခြင့္အလမ္း မဟုတ္ပါ။ ေသျခာပါတယ္ဆိုတဲ့ တားေဆးေတြက ၉၉% စိတ္ခ်ပါဆိုတဲ့ အထဲကေန ကုိယ္၀န္ ေဆာင္သူ ရွိတယ္။ အစား ေရွာင္စရာ မလိုပါ။ က်န္းမာေအာင္သာ မွ်တတဲ့အစာ စားပါ။ ေဆးလည္း ပံုမွန္ အားေဆးသာ လိုပါတယ္။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ျပီဆိုရင္ OG နဲ႔ ျပပါ။ အရင္ ခြဲစိတ္မွတ္တမ္းေတြ သိမ္းထားဘို႔ လိုမယ္။ ခြဲစိတ္ထားျပီး၊ ခ်က္ခ်င္း ကုိယ္၀န္ မယူသင့္ေသးပါ။ သေႏၶ တားေဆးသံုးရင္ မ်ိဳးဥမထြက္ေစတာမို႔ Ovarian cyst ျဖစ္မွာကို တားဆီးေပးရာက်တယ္။ ကေလး ယူေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္၀န္တားေဆး မသံုးဘဲ၊ ၾကာရင္ IUCD မၾကာရင္ Condom သံုးသင့္တယ္။ တဖက္ထဲကသာ မ်ိဳးဥထြက္ေနရသူမို႔ ထြက္ေနေစခ်င္တယ္။ ၃-၄ လအၾကာ၊ ဘာမွ မတားေတာ့ရင္ ကေလးအေမ အေခၚခံရပါေတာ့မယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
၁၄-၆-၂၀၁၀