Lesions on penis က်ားလိင္တံ အနာမ်ား

ႏိုင္ငံတစ္ခုကို ေရာက္ေနတဲ့ (ဘေလာ့ဂ္)ကိုလည္း ဖတ္တဲ့၊ ေရာဂါ တစ္ခုခုလည္း ရွိေနတဲ့ ျမန္မာ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးရဲ႕ အေမးကို ဒီလို ေျဖလိုက္ပါတယ္။

၁။ က်ားလိင္တံမွာ တစ္ခုမက အစုလိုက္ နာတဲ့ အနာဆိုရင္ genital herpes ေရယံု ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ လိင္တံ မ်ားသာမက စအို နဲ႔ တင္ပါး တစ္၀ိုက္မွာလဲ ေပါက္တတ္ပါတယ္။ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း တခ်ိဳ႕မွာ ကိုယ္နည္းနည္း ပူတတ္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ STI လိင္လမ္းေၾကာင္း ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ အျဖစ္မ်ားေပမဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ေရယံုဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တာမို႔ အတိအက် ေျပာရရင္ ေဆးမႏိုင္ပါ။ ကုသတာရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ဟာ အေနရအထိုင္ရ သက္သာေအာင္၊ ဆက္မပြါးေအာင္၊ သူမ်ားကို မကူးေအာင္ လုပ္ဖို႔ပါ။ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္တာ ေကာင္းတယ္။ အ၀တ္အစား ၀တ္တာတာင္ cotton underwear ေကာင္းတယ္။ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ အတူ ေနတာ(လိင္ဆက္ဆံတာ) ကို ေရွာင္ပါ။

Acyclovir (Zovirax), famciclovir (Famvir), or valacyclovir (Valtrex) ေတြဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ ေဆးေတြပါ။ နာတယ္ ဆိုရင္ အနာ သက္သာေဆးေတြ ibuprofen (Advil) or acetaminophen (Tylenol) ေသာက္ရပါမယ္။ သဘာ၀ ေဆးနည္း ေတြထဲမွာ Red Marine Algae, Vir-L-Lysine, Choraphor, Aviralex, Aeura, H-Balm ေတြပါတယ္။ Acyclovir က ေဆးျပား၊ ေဆးေတာင့္၊ ေဆးရည္ရွိတယ္။ တစ္ေန႔ကို ၂-၅ ၾကိမ္နဲ႔ ၅-၁၀ ရက္ ေသာက္ရတယ္။ လိင္လမ္းမွာ ျဖစ္တာမ်ိဳးကိုေတာ့ ၁ ႏွစ္ အထိ ေပးရတာလဲ ရွိတယ္။

၂။ အနာက မံုလာပြင့္လို သ႑ာန္ဆိုရင္ ၾကြက္ႏို႔ ျဖစ္မယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ ပိုး ထပ္၀င္တာ မရွိသ၍ မနာပါ။ နည္းနည္းယားတာ ပူတာမ်ိဳး ရွိတတ္ပါတယ္။ အရည္ ထြက္တာမ်ိဳးလဲ ရွိႏိုင္တယ္။ ၾကြက္ႏို႔ ကုဖို႔ သတ္သတ္ ေရးထားပါတယ္။

၃။ က်ားလိင္တံမွာ တစ္ခုတည္းေသာ အနာ(အဖု) ဆိုရင္ syphilis ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မနာတဲ့ အနာကို chancre လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီအနာနဲ႔ တြဲျပီး ေပါင္ျခံမွာ အၾကိတ္ ထြက္လာပါမယ္။ ဒီအနာ၊ အၾကိတ္ေတြက ၃-၆ ပါတ္ေလာက္ေနလို႔ သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္သြားတာဟာ ပိုးကင္းသြားတာ မဟုတ္ပါ။ ေသြးစစ္ရင္ VDRL ဆိုတာလုပ္ရလို႔ + ျဖစ္ရင္ syphilis ရွိတယ္လို႔ ေခၚတယ္။

ွွSyphilis ကို ဘာလကၡဏာမွ မေပၚဘဲ ေသြးစစ္လို႔ ရွိေနရင္လဲ တာရွည္ခံ (ပင္နစလင္) ထိုးေဆး Benzathine penicillin G ကို တစ္ခါထိုးရင္ ၂႕၄ ယူနစ္ တစ္ပါတ္ တစ္ခါ၊ ေပါင္း ၃ ခါ ထိုး ရတယ္။

၄။ က်ားလိင္တံမွာ တစ္ခုမက ပန္းေရာင္နဲ႔ အေရျပားေပၚ ခပ္ေဖါင္းေဖါင္းေလး ျဖစ္တာမ်ိဳးက molluscum contagiosum ေခၚတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ မနာပါ။ တစ္ခါတစ္ေလ နာျပီး၊ ယားသလို ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ ေဆးေတြကို အားကိုးပါ။

၅။ က်ားလိင္တံမွာ အနာေတြက တစ္ခုမကလဲရွိ နာလဲနာ၊ ေပါင္ျခံမွာလဲ အၾကိတ္ရွိတာ ဆိုရင္ chancroid လို႔ ေခၚတယ္။ ၁ လကၼရဲ႕ ရွစ္ပံု ၁ ပံုကေန ၂ လကၼထိ ရွိႏိုင္တယ္။ ႏႈတ္ခမ္းသား တိတိက်က် ရွိတယ္။ ညီညီညာညာ မဟုတ္ဘူး။ ထိရင္၊ လႈပ္ရင္ ေသြးထြက္ ႏိုင္တယ္။ မီးခိုးေရာင္ ဒါမွမဟုတ္ ခပ္၀ါ၀ါေနမယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆး azithromycin, ceftriaxone, ciprofloxacin, and erythromycin ေတြက ႏိုင္တယ္။ ေပါင္ျခံ အၾကိတ္က လိုအပ္ရင္ ခြဲစိတ္ရပါမယ္။

၆။ က်ားလိင္တံမွာ ခပ္မဲမဲ အကြက္ကို သာမန္ မ်က္စိနဲ႔ မျမင္ရသေလာက္ ရွိတာမ်ိဳးက ရွာရွားပါးပါး crabs ေခၚတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေမႊးေတြမွာ ဥေတြရွိေနပါမယ္။ သူ႔ကိုက် ျမင္ရတယ္။

၇။ က်ားလိင္တံမွာ အေတာ္ယားတဲ့ ခပ္နီနီ အနာေတြဟာ scabies ယားနာပါ။ ေဆးေတြကေတာ့ Permethrin, crotamiton နဲ႔ Benzyl benzoate ျဖစ္ပါတယ္။

ဂ။ ေပါင္ျခံမွာ တျခား ေနရာေတြမွာ ေပါက္တာမ်ိဳး (ဗက္တီးရီးယား)ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ရိုးရိုး ျပည္တည္နာေတြ (abscesses) လဲ ေပါက္ႏိုင္တယ္။ ပဋိဇီ၀ေဆးေတြက ႏိုင္ပါတယ္။

၉။ လိင္တံ ကင္ဆာ Cancer – penis
အမွန္ေျပာရရင္ ဘယ္ေနရာမွာ ျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာျဖစ္ျဖစ္ ဘာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ ကေန႔ အထိ မသိေသးပါ။
လိင္တံကို ဖံုးတဲ့ အေရျပားေအာက္မွာ အနံ႕ဆိုးဆိုး၊ ခပ္ျပစ္ျပစ္ အညစ္အေၾကးေတြ ရွိေနရင္ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတတ္တယ္။ တစ္ခ်ိန္က ၾကြက္ႏို႔ ျဖစ္ဖူးသူ၊ လိင္တံ အေရျပားကို ငံုေနပါလ်က္ မလွီးျဖတ္ထားသူ၊ သန္႔ရွင္းေရး နည္းသူေတြဟာလဲ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတတ္တယ္။

အနာ လိုလို အလံုး လိုလို အၾကိတ္အခဲ လိုလို စ ျဖစ္တာပါ။ ၾကြက္ႏို႔နဲ႔လဲ တူတယ္။ မံုလာပြင့္လို ေနတယ္။ ျဖစ္ရင္ မနာတာက မ်ားတယ္။ ေနာက္က်မွ ေသြးထြက္တာ၊ နာတာေတြ ျဖစ္လာတယ္။ လိင္တံရဲ႕ ထိပ္ပိုင္းမွာ အျဖစ္ အမ်ားဆံုးပါ။

ေသခ်ာေအာင္ အသားစ ျဖတ္ယူ စစ္ေဆးနည္း biopsy လုပ္ရမယ္။ ကုသနည္းမွာ Chemotherapy ေဆးေပးတာ၊ Radiation ဓါတ္ကင္တာ၊ Surgery ခြဲစိတ္ ကုသတာေတြ ပါတယ္။

(အသံုးအႏႈန္း ရိုင္းတာေလးမ်ား ပါသြားရင္ ကန္ေတာ့ပါဗ်ာ။)

တင့္ေဆြ
၁၉-၈-၀၉