Saturday, August 15, 2009

Warts ၾကြက္ႏို႔

ေမးလာသူကို ေက်းဇူးတင္တယ္ဗ်ာ။ ေမးမွလဲ ေရးျဖစ္တာကိုး။ မေမးဘဲ သိခ်င္သူေတြလဲ အက်ိဳးရွိမွာေပါ့။

ထပ္ျဖည့္တာေလး ၂ ခုရွိပါတယ္။

ၾကြက္ႏို႔ဆိုတာ Human papilloma virus (HPV) ေခၚတဲ့ (ဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာပါ။ ဒီပိုးကလဲ အမ်ိဳးေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ရွိဆိုဘဲ။

သိတဲ့အတိုင္း တစ္ကုိယ္လံုးမွာ ၾကြက္ႏို႔ ေပါက္တတ္ပါတယ္။ ကူးလဲ ကူးတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လိင္လမ္းေၾကာင္း (ပါးစပ္၊ ဆီးသြားတဲ့ေနရာ၊ ေမြးလမ္းေၾကာင္း၊ စအို)ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ ၾကြက္ႏို႔က ပိုကူး တတ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံမႈဆိုတာ ေရွာင္ကို ေရွာင္ရမွာပါ။ တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ အျပင္ကေန မသိႏိုင္တဲ့ သားအိမ္အ၀မွာ ၾကြက္ႏို႔ ေပါက္ေနတတ္ျပီး ဆက္ဆံမိသူမ်ားကို ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။

စိတ္သက္သာရာ ရေစတာ တစ္ခုကေတာ့ တခ်ိဳ႕ၾကြက္ႏို႔မ်ားက အလိုလို ေပ်ာက္သြား ႏိုင္ပါတယ္။ သူ႔ဖာသူ ေပ်ာက္မွာဘဲ ဆိုျပီး ေစာင့္မေနဘဲ ကုဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ကုသနည္းကလဲ ၾကြက္ႏို႔ေပါက္တဲ့ ေနရာ မတူရင္ မတူ ျပန္ပါဘူး။ သတိေပးခ်င္တာက ေဆးျမီးတိုနည္းေတြကို အားမေပးလိုပါ။ ကားဆိပ္-ေရဆိပ္-လမ္းေဘးေတြမွာ အလြယ္၀ယ္ရတဲ့ေဆးေတြဆိုတာ အာမခံခ်က္ မရွိပါ။ အသားေတြကို စားပစ္မယ့္ အက္စစ္ဓာတ္ ပါတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မ်က္ႏွာနဲ႔ လိင္လမ္းေၾကာင္းမွာ ေပါက္တာမ်ိဳး ဆိုရင္ ပိုဆိုးသြား ပါလိမ့္မယ္။

ေျခ-လက္ေတြမွာ ေပါက္တာမ်ိဳးကို Salicylic acid လိမ္းေဆးကို လိမ္းေပး ရပါတယ္။ ေန႔တိုင္း ရက္ၾကာၾကာ လိမ္းရပါမယ္။ ေရခ်ိဳးျပီးေနာက္ အေရျပားက ခပ္စိုစိုေလး ရွိေနတံုး ေဆးလိမ္းတာ ပိုထိေရာက္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ေရတစ္ခါ မခ်ိဳးခင္ ေက်ာက္တံုးၾကမ္းေလးနဲ႔ ပြတ္တိုက္ျပီး ေသေနတဲ့ အေရျပားလႊာကို ရွင္းထုတ္ ပစ္ရပါဦးမယ္။

ေနာက္ေဆး တစ္ခုက Cantharidin ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေဆးလိမ္းကာစ ဘယ္လိုမွ မခံစားရေပမယ့္ ၃-၄ နာရီ ၾကာလာရင္ နာလာပါမယ္။ ေဆးလိမ္း ျပီးရင္ တစ္ရက္ တိုင္တိုင္ ပတ္တီး စည္းေပးထားတာ ပိုေကာင္းပါတယ္။ Cantharidin နဲ႔ ေရာထားတဲ့ ေဆးမ်ိဳး ဆိုရင္ ၂ နာရီၾကာရင္ ပတ္တီး ျဖည္ေပးရပါမယ္။

Liquid nitrogen ဆိုတာ ၾကြက္ႏို႔ကို ေအးခဲ သြားေစတဲ့ ေဆးကုနည္း Cryotherapy ျဖစ္ပါတယ္။ ၂ ၾကိမ္ကေန ၄ ၾကိမ္ ရက္ျခားျပီး လုပ္ေပးရပါတယ္။ ၁ ပါတ္ကေန ၃ ပါတ္ပဲ ၾကာမွာပါ။

ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ မီးျမွိဳက္တဲ့ နည္းပါ။ ထံုေဆး ထိုးျပီး လွ်ပ္စစ္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ အရက္ျပန္ မီးခြက္သံုးျပီး ျဖစ္ျဖစ္ ၾကြက္ႏို႔ကို စိတ္ရွည္လက္ရွည္ မီးရွိဳ႕ ပစ္တာပါ။ ေလဆာေရာင္ျခည္ သံုးတဲ့နည္းလဲ ရွိပါတယ္။ ဒီနည္းေတြက ျပင္းလို႔ အမာရြတ္ ထင္က်န္ ေနႏိုင္ပါတယ္။

ၾကြက္ႏို႔ကို တစ္နည္းနဲ႔ မရရင္ ေနာက္တစ္နည္းသံုးျပီး ကုရတတ္ ပါတယ္။ အျပီးတိုင္ ေပ်ာက္သြားတာ ရွိသလို ျပန္လဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လိင္လမ္းေၾကာင္း ၾကြက္ႏို႔က ပိုျပီး ျပန္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

လိင္လမ္းေၾကာင္းမွာ ျဖစ္ရင္ ခြဲစိတ္ ကုသနည္း သံုးႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခုေတာ ့ရွိတယ္ ျဖစ္ရတာက (ဗိုင္းရပ္စ္)မို႔ ဒီပိုးေတာ့ ခြဲရံုနဲ႕ ရွင္းသြားမွာ မဟုတ္ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျပန္ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ Sexually transmitted infection (STI) လို႔ ေခၚတဲ့ လိင္က တစ္ဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ အုပ္စုထဲမွာ ပါတာပါ။

ေဆးပညာ အရ ခ်န္မထားသင့္လို႔ စံုေအာင္ ေျပာရရင္ လိင္လမ္းေၾကာင္း ၾကြက္ႏို႔က ၾကာရင္ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေဆးစာမ်ားက ဆိုပါတယ္။ က်ားလိင္တံနဲ႔ သားအိမ္ အ၀ ျဖစ္တာေတြကိုသာ ေျပာတာပါ။ သတိထားဘို႔က အျမင္အားျဖင့္ ၾကြက္ႏို႔ ေပါက္ေနတာ မရွိေပမယ့္ သူ႔ပိုး ရွိျပီဆိုရင္ လိင္ဆက္ဆံမိတာနဲ႕ ကူးႏိုင္ပါတယ္။ (ကြန္ဒြန္း) သံုးတာေတာင္ ၾကြက္ႏို႔ ေပါက္တဲ့ ေနရာကို မဖံုး မိရင္ ကူးႏိုင္ပါတယ္။

လိင္လမ္းေၾကာင္း ၾကြက္ႏို႔ကို ခြဲစိတ္နည္း၊ ေလဆာနည္းနဲ႔ ေအးခဲေစတဲ့နည္း တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ကုႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးလိမ္းနည္းကို မသံုးေစခ်င္ပါ။ ခြဲစိတ္တာမွာ Loop Electrosurgical excision procedure (LEEP) နည္းကို သံုးတာမ်ိဳးလဲ ရွိပါတယ္။ ခြဲစိတ္တာက ထံုေဆးပဲ လိုတာမို႔ ေနာက္ထပ္ ခြဲရလဲ ပူစရာ မရွိပါ။

ကေန႔အထိ အင္မတန္ေသးျပီး အင္မတန္ ဒုကၡေပးေနတဲ့ (ဗိုင္းရပ္စ္)ကို ႏိုင္တဲ့ေဆး မေပၚေသးလို႔ ကေန႔ ၾကြက္ႏို႔ ျဖစ္ေနသူမ်ား ဒီေလာက္နဲ႔ ေပ်ာက္ၾကပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေပးတယ္ဗ်ာ။ အခ်ိန္တန္ရင္ ဘယ္ေလာက္ ဆိုးတဲ့ လူေတြ-စနစ္ေတြ ျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္တဲ့ နည္းေတြ ေပၚလာမွာပါ။

Dr. တင့္ေဆြ

" EEK said...
လိင္အဂၤါအျပင္မွာ ေပါက္တဲ့ ၾကြက္ႏို ့ (ဥပမာ မိန္းမကိုယ္၊ စအို၊ စသျဖင့္)အတြက္ လိမ္းေဆးေတြ ရွိပါတယ္။ သိပ္ မပြား၊ မၾကီးေသးတဲ့ အနာမ်ိဳးဆိုရင္ စနစ္တက် ထည့္ေပး ကုသ ေပးရင္ ေပ်ာက္ကင္းသြားပါတယ္။ တပါတ္တခါ ထည့္ရတဲ့ Podophyllin 10 - 25% တို ့ Tri or Bi-Chloroacetic acid 80 - 90% တို႔ကို သံုးျပီး ကုသေပးလို ့ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းမွာေတာ့ အဲဒီ ေဆးေတြ ရွိ၊ မရွိ မေသခ်ာပါ။ အျခား ႏိုင္ငံေတြ (အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြ အပါအ၀င္)မွာေတာ့ သံုးေနၾကပါတယ္။"

Oral warts ပါးစပ္(ခံတြင္း)မွာေပါက္သည့္ ၾကြက္ႏို႔
၁၇-၈-၀၉ ေန႔မွာ ျဖည့္စြက္ေရးတာပါ။

ရွားေတာ့ ရွားပါတယ္။ ပါးစပ္ ဒါမွမဟုတ္ ခံတြင္းမွာေပါက္တဲ့ ၾကြက္ႏို႔ေတြကလည္း တျခား ၾကြက္ႏို႔ေတြလို human papillomavirus (HPV) ကေန ျဖစ္တာပါပဲ။ ႏႈတ္ခမ္းမွာေရာ ခံတြင္းထဲက ဘယ္ေနရာမွာ မဆို ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ပါးစပ္ ၾကြက္ႏို ႔ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းထဲမွာ လိင္လမ္းေၾကာင္းလို႔ ဆိုတာက (အားနာနာနဲ႔ ေရးရေတာ့မွာဘဲ) oral sex ေၾကာင့္ ကူးတာပါ။ (ေဆးစာအုပ္ေတြမွာ ပါးစပ္ကို လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ စနစ္ထဲ မထည့္ပါ။)

HIV ပိုး ကူးစက္ခံထားရသူေတြမွာ ပိုျဖစ္ပါသတဲ့။ တိတိက်က် ေျပာရရင္ CDC အေရအတြက္ ၂၀၀-၃၀၀ ထက္ နည္းေနရင္ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ အထူးကုေတြက ေျပာပါတယ္။ သိပ္နည္းလြန္းတဲ့ ၁၀၀ ေအာက္ သမားေတြကေတာ့ ေဆးကုရာကေန တုန္႔ျပန္ခ်က္အရ ျဖစ္တာပါတဲ့။ အလားတူ ခုခံအား မေကာင္းေသးတဲ့ ကေလးေတြမွာ မိခင္မွာ HPV ရွိေနရင္ ေမြးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကူးစက္ျပီး ကေလး ပါးစပ္မွာ ၾကြက္ႏို႔ ေပါက္ႏိုင္ပါတယ္။

ၾကြက္ႏို႔ေတြက ပါးစပ္၊ ခံတြင္းမွာ ေပါက္ရင္လဲ မနာပါ။ ေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ပါးေစာင္ကို ခဏခဏ ကိုက္မိလို႔ ျဖစ္တာက ၾကြက္ႏို႔ မဟုတ္ႏိုင္ပါ။ ခပ္ျမန္ျမန္ ၾကီးလာတဲ့ အနာလို မံုလာပြင့္လို ဆိုရင္ေတာ့ ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္လို႔ အီလက္ထရြန္-မိုက္ကရိုစကုပ္ နဲ႔ စစ္ေဆးတာမ်ိဳး လုပ္ရပါမယ္။

ကုသဖို႔က ျပန္ျပန္ ျဖစ္တတ္တာမို႔ ခက္ပါသတဲ့။ cryosurgery ဒါမွမဟုတ္ ခြဲထုတ္တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ carbon dioxide laser နည္းေတြ သံုးရမွာပါပဲ။ ပါးစပ္ႏႈတ္ခမ္းတို႔ ပါးစပ္ ေဒါင့္စြန္း တို႔မွာ ျဖစ္တာမ်ိဳးကိုေတာ့ podofilox လိမ္းေဆးေတြျဖစ္တဲ့ (Condylox) ဒါမွမဟုတ္ fluorouracil 5% (Efudex) ေတြကို သံုးႏိုင္ပါတယ္။ Imiquimod 5% cream (Aldara) ဆိုတာက တစ္ခါ ေပ်ာက္သြား ျပီးေနာက္ ျပန္ျဖစ္မွာကို တားဖို႔ အတြက္ သံုးႏိုင္ပါတယ္။


Related Posts :



2 comments:

tune said...

လမ္းေဘးမွာ ေၾကာ္ျငာၿပီး ေရာင္းေနတာေလးေတြကုိ ေလွ်ာက္ မစမ္းသင့္ေၾကာင္း၊ ဘယ္လို အႏၱရာယ္ ရွိႏိုင္ေၾကာင္းေတြလဲ ေျပာေပးပါဦး။

EEK said...

လိင္အဂၤါအျပင္မွာ ေပါက္တဲ့ ၾကြက္ႏို ့ (ဥပမာ မိန္းမကိုယ္၊ စအို၊ စသျဖင့္)အတြက္ လိမ္းေဆးေတြ ရွိပါတယ္။ သိပ္ မပြား၊ မၾကီးေသးတဲ့ အနာမ်ိဳးဆိုရင္ စနစ္တက် ထည့္ေပး ကုသေပးရင္ ေပ်ာက္ကင္းသြားပါတယ္။ တပါတ္တခါ ထည့္ရတဲ့ Podophyllin 10 - 25% တို ့ Tri or Bi-Chloroacetic acid 80 - 90% တို ့ကို သံုးျပီး ကုသေပးလို ့ ရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းမွာေတာ့ အဲဒီ ေဆးေတြ ရွိ၊ မရွိ မေသခ်ာပါ။ အျခားႏိုင္ငံေတြ (အိမ္နီးျခင္းႏိုင္ငံေတြ အပါအ၀င္)မွာေတာ့ သံုးေနၾကပါတယ္။